Hitopadesha

शतं दद्यान्न विवदेदिति सुज्ञस्य सम्मतम् |
विना हेतुमपि द्वन्द्वं तत्स्यान्मूर्खस्य लक्षणम् ||

shatam dadyaanna vivadediti sujnasya sammatam |
vinaa hetumapi dvandvan tatsyaanmuurkhasya lakshanam ||

"Dann geb ich halt Hundert damit er nicht streitet", ist der Leitsatz des Klügeren.
"Dann gibt’s eben Zwist auch ohne Grund", ist des Starrkopfs Devise.

Subhashitani

शर्करास्वादमत्तेन मक्षिका चेदुपेक्ष्यते |
साकं प्रविश्य जठरं विपत्तिं तनुते न किम् ||

sharkaraasvaadamattena makshikaa cedupekshyate |
saakam pravishya jatharam vipattim tanute na kim ||

Eine aus Lust auf Süßes auf dem Zuckerklümpchen übersehene Fliege
gelangt mit diesem in den Magen, um von dort aus Schaden anzurichten.

Kiratarjuniya

शक्तिवैकल्यनम्रस्य निःसारत्वाल्लघीयसः |
जन्मिनो मानहीनस्य तृणस्य च समा गतिः ||

shaktivaikalyanamrasya nihsaaratvaallaghiiyasah |
janmino maanahiinasya trnasya ca samaa gatih ||

Aus Saftlosigkeit wird ein zum Energiemangel Neigender immer leichter:
Der Werdegang einer würdelosen Kreatur gleicht dem eines Grashalms.

Manusmrti

शक्तः परजने दाता स्वजने दुःखजीविनि |
मध्वापातो विषास्वादः स धर्मप्रतिरूपकः ||

shaktah parijane daataa svajane duhkhajiivini |
madhvaapaato vishaasvaadah sa dharmapratiruupakah ||

Der Vermögende spendet Fremden, während er die Seinen Not leiden läßt.
Honig fließt zwar, doch schmeckt er nach Gift. Ein solcher verkehrt die Ordnung.

Manusmrti

वेदाः त्यागश्च यज्ञाश्च नियामाश्च तपांसि च |
वि विप्रदुष्टभावस्य सिद्धिं गच्छन्ति कर्हिचित् ||

vedaah tyaagashca yajnaashca niyaamaashca tapaansi ca |
vi vipradushtabhaavasya siddhim gacchanti karhicit ||

Abkehr von den Veden, von Opferritualen, Enthaltungen oder Bußübungen:
Niemals erlangen dermaßen angefaulte Brahmanen Vollendung.

Subhashitasudhanidhi

विषधरतोऽप्यतिविषमः
खल इति न मृषा वदन्ति विद्वांसः |
यदयं नकुलद्वेषी
कुलविद्वेषी पुनः पिशुनः ||

vishadharato'pyativishamah
khala iti na mrshaa vadanti vidvaansah |
yadayam nakuladveshii
kulavidveshii punah pishunah ||

Von allen Giftnattern die Giftigste ist der Verräter, sagen erfahrene Leute nicht ohne Grund.
Jene haßt Mangusten, und nicht die Familie, die wiederum haßt der Verleumder.

Bodhicaryavatara

विषं रुधिरमासाद्य प्रसर्पति यथा तनौ |
तथैव छिद्रमासाद्य दोषश्चित्ते प्रसर्पति ||

visham rudhiramaasaadya prasarpati yathaa tanau |
tathaiva chidramaasaadya doshascitte prasarpati ||

Gift geht sofort ins Blut, um sich im Körper zu verteilen.
Das Böse dringt in jeden Spalt, um im Geist sich zu verkriechen.

Mrcchakatika

विपर्यस्तमनश्चेष्टैः शिलाशकलवर्ष्मभिः |
मांसवृक्षैरियं मूर्खैः भारक्रान्ता वसुन्धरा ||

viparyastamanashceshtaih shilaashakalavarshmabhih |
maamsavrkshairiyam muurkhaih bhaarakraantaa vasundharaa ||

Du Vasundhara, süße Erdgöttin trägst diese Last von Rohlingen, Bäumen aus Fleisch, Felsbrockenleibern, deren Geist und Verhalten verkehrt sind!

Shishupalavadha

विधाय वैरं सामर्षे नरोऽरौ य उदासते |
प्रक्षिप्योदर्चिषं कक्षे शेरते तेऽभिमारुतम् ||

vidhaaya vairam saamarshe naro'rau ya udaasate |
prakshipyodarcisham kakshe sherate te'bhimaarutam ||

Narren erklären den Krieg und bleiben starr sitzen vor dem Feind.
Erst zündeln sie im Unterholz, dann legen sie sich gegen den Wind aufs Ohr.

Shishupalavadha

विदुरेष्यदपायमात्मना
परतः श्रद्दधतेऽथवा बुधाः|
न परोपहितं न च स्वतः
प्रमिमीतेऽनुभवादृतेऽल्पधीः ||

vidureshyadapaayamaatmanaa
paratah shraddadhate'thavaa budhaah |
na paropahitam na ca svatah
pramimiite'nubhavaadrte'lpadhiih ||

Die Aufgeweckten wollen aus eigenen oder fremden Fehlern klug werden.
Die Kleingeister verlassen sich nicht auf andere, merken selbst nichts,
und Lehren aus eigener Erfahrung ignorieren sie auch.

Bhagavata

वित्तमेव कलौ नृणां जन्माचारगुणॊदयः |
धर्मन्यायव्यवस्थायां कारणं बलमेव हि ||

vittameva kalau nrnaam janmaacaaragunodayah |
dharmanyaayaavasthaayaam kaaranam balameva hi ||

Zur Endzeit macht der Besitz die Geburt, die Entwicklung, die Qualität, den Erfolg eines Menschen aus. Recht, Ordnung und Gesetz sind eine Sache der Gewalt.

Manusmrti

विक्रोशन्तो यस्य राष्ट्राद्ध्रियन्ते दस्युभिः प्रजाः |
संपश्यतः सभृत्यस्य मृतः स न तु जीवति ||

vikroshanto yasya raashtraaddhriyante dasyubhih prajaah |
sampashyatah sabhrtyasya mrtah sa na tu jiivati ||

Angesichts seiner um Hilfe schreienden, von Feinden aus dem Reich entführten Untertanen wird er mitsamt seinen Ministern getötet und lebt schon jetzt nicht mehr.

Prasannaraghava

वार्ता च कौतुकवती विमला च विद्या
लोकोत्तरः परिमलश्च कुरङ्गनाभेः |
तैलस्य बिन्दुरिव वारिणि दुर्निवारं
एतत्त्रयं प्रसरति स्वयमेव भूमौ ||

vaartaa ca kautukavatii vimalaa ca vidyaa
lokottarah parimalashca kuranganaabheh |
tailasya bindurapi vaarini durnivaaram
etattrayam prasarati svayameva bhuumau ||

Spannende Nachricht, raffinierte Erziehung,
außerirdischer Duft aus dem Springbocknabel:
Wie ein Tropfen Öl auf dem Wasser, unaufhaltsam,
breitet dieses Trio von selbst sich in der Welt aus.

Mrcchakatika

वाप्यं स्नाति विचक्षणो द्वजवरो मूर्खोऽपि वर्णाधमः
फुल्लां नाम्यति वायसोऽपि हि लतां या नामिता बर्हिणा |
ब्रह्यक्षत्रविशस्तरन्ति च यया नावा तयैवेतेरे
त्वं वापीव लतेव नौरिव जनं वेश्याऽपि सर्वं भज ||

vaapyam snaati vicakshano dvajavaro muurkho'pi varnaadhamah
phullaam naamyati vaayaso'pi hi lataam yaa naamitaa barhinaa |
brahmakshatravishastaranti ca yayaa naavaa tayaivetere
tvam vaapiiva lateva nauriva janam veshyaa'pi sarvam bhaja ||

Im Schwimmbecken baden Hellseher, Brahmanen, Trottel und Plebejer.
Die blütenbesetzte Liane biegt sich unter der Krähe genau so wie unter dem Pfau.
Brahmane, Krieger und Handwerksbursch setzen im selben Boot über den Fluß.
Wie das Schwimmbecken, die Liane und das Boot sollst auch du Hure dich allen hingeben.

Anyoktistabaka

वाग्देव्या सह सख्यमाचर वह ब्रह्माणमाविष्कुरु
प्राविण्यं गतिषु प्रदर्शय निजं विद्याबलं निर्मलम् |
मीनं मा स्पृश मौक्तिकं कवलय क्रीड द्रुतं द्यौस्तले
चेदव्रीड बकाधम प्रतिभया हंसत्वमाकाङ्क्षसि ||

vaagdevyaa saha sakhyamaacara vaha brahmaanamaavishkuru
praavinyam gatishu pradarshaya nijam vidyaabalam nirmalam |
miinam maa sprsha mauktikam kavalaya kriida drutam dyaustale
cedavriida bakaadhama pratibhayaa hansatvamaakaankshasi ||

Freunde dich an mit der Stimmgöttin, und zeig uns, wie Brahma auf dir fliegt!
Gewöhn dich an den aufrechten Gang und zeig deine eingeborne lautere Geisteskraft!
Friß keinen Fisch mehr, gurgle Perlwasser, spiel den Flugkünstler
und wenn dich schamlosen Freier das reihernde Elend packt, träumst du halt wieder vom Schwanendasein!

Manusmrti

व्यसनस्य च मृतोश्च व्यसनं कष्टमुच्यते |
व्यसन्यधोऽधो व्रजति स्वर्यात्यव्यसनी मृतः ||

vyasanasya ca mrtoshca vyasanam kashtamucyate |
vyasanyadho'dho vrajati svaryaatyavasanii mrtah ||

Abhängigkeit, so heißt es ganz recht, sei schwerer als der Tod.
Der Abhängige sinkt immer tiefer, während der nicht mehr abhängige Tote himmelwärts zieht.

Hitopadesha Sandhi

वनेऽपि दोषाः प्रभवन्ति रागिणां
गृहेऽपि पञ्चेन्द्रियनिग्रहं तपः |
अकुत्सिते कर्मणि यः प्रवर्तते
निवृत्तरागस्य गृहं तपोवनम् ||

vane'pi doshaah prabhavanti raaginaam
grhe'pi pancendriyanigraham tapah |
akutsite karmani yah pravartate
nivrttaraagasya grham tapovanam ||

Selbst im Wald schlagen Mängel von Leichterregbaren durch.
Zu Hause verhindern die fünf Sinne erst recht jede Arbeit.
Wer aber ein untadeliges Werk betreibt und seine Leidenschaften ablegt,
für den wird das Haus zum Büßerwald.

Kiratarjuniya

व्रजन्ति ते मूढधियः पराभवं
भवन्ति मायाविषु येन मायिनः |
प्रविश्य हि घ्नन्ति शठास्तथाविधान्
असंवृताङ्गान् निशिता इवेषवः ||

vrajanti te muudhadhiyah paraabhavam
bhavanti maayaavishu yena maayinah |
pravishya hi ghnanti shathaastathaavidhaan
asamvrtaangaan nishitaa iveshavah ||

Die schlichten Gemüter sind auf dem Weg in den sicheren Untergang.
Selbst zu keiner Lüge fähig sind sie die Belogenen.
In solche wie sie dringen Schurken ein um zu töten,
wie scharfe Pfeile ungepanzerte Körperteile durchbohren.

Hitopadesha

लोभेन बुद्धिश्चलति लोभो जनयति तृषाम् |
तृषार्तो दुःखमाप्नोति परत्रेह च मानवः ||

lobhena buddhishcalati lobho janayati trshaam |
trshaarto duhkhamaapnoti paratreha ca maanavah ||

Gier erschüttert die Vernunft, Gier generiert die Sucht.
Der Suchtgeplagte leidet Not in dieser wie in jener Welt.

Subhashitani

लोभाविष्टो नरो वित्तं वीक्षते नैव चापदम् |
दुग्धं पश्यति मार्जारो यथा न लगुडाहतिम् ||

lobhaavishto naro vittam viikshyate na tu sankatam |
dugdham pashyati maarjaarii na tathaa lagudaahatim ||

Von Gier überwältigt sieht der Narr den Gewinn, und nicht das Risiko.
Die Katze sieht die Milch vor sich und nicht die Stockhiebe danach.

Manusmrti

लोभः स्वप्नोऽधृतिः क्रौर्यं नास्तिक्यं भिन्नवृत्तिका |
याचिष्णुता प्रमादश्च तामसं गुणलक्षणम् ||

lobhah svapno'dhrtih krauryam naastikyam bhinnavrttikaa |
yaacishnutaa pramaadashca taamasam gunalakshanam ||

Raffgier, Verschlafen, Untreue, Grausamkeit, Gottesleugnung, abgebrochene Karriere,
Schnorren und Versoffenheit deuten auf finstere Eigenschaft.

Subhashitasudhanidhi

लोभः पितातिवृद्धो जननी माया सहोदरः कूटः |
भ्रुकुटीरचना च विद्या पुत्रो दम्भस्य हुंकारः ||

lobhah pitaativrddho jananii maayaa sahodarah kuutah |
bhrukutiiracanaa ca vidyaa putro dambhasya humkaarah ||

Die Gier ist sein Vorvater, geboren hat ihn die Illusion, sein Bruder ist ein Schelm.
Ein Stirnrunzeln inszenieren ist sein Wissen, ein brüllender Sohn des Betrugs.

Raghuvamsha

लोकान्तरसुखं पुण्यं तपोदानसमुद्भवम् |
सन्ततिः शुद्धवंश्या हि परत्रेह च शर्मणे ||

lokaantarasukham punyam tapodaanasamudbhavam |
santatih shuddhavamshyaa hi paratreha ca sharmane ||

Jenseitige Glückseligkeit erwächst aus Mühsal und Schenken hienieden.
Nachkommen von reiner Abstammung aber sind ein Segen in dieser wie in jener Welt.

Bhagavata

लोकः स्वयं श्रेयसि नष्टदृष्टि-
र्योऽर्थान् समीहेत निकामकामः |
अन्योन्यवैरः सुखलेशहेतो-
रनन्तदुःखं च न वेद मूढः ||

lokah svayam shreyasi nashtadrshtir
yo'rthaan samiiheta nikaamakaamah |
anyonyavairah sukhaleshahetor
anantaduhkhamshca na veda muudhah ||

Auf sein eigen Wohl bedacht jagt das Volk seiner Sicht beraubt unersättlich dem Geld nach.
Abgestumpft in gegenseitiger Feindschaft weiß keiner mehr vom endlosen Leid für ein bißchen Glück.

Dakshasmrti

लाभपूजानिमित्तं हि व्याख्यानं शिष्यसंग्रहः |
एते चान्ये च बहवः प्रपञ्चाः कुतपस्विनां ||

laabhapuujaanimittam hi vyaakhyaanam shishyasangrahah |
ete caanye ca bahavah prapancaah kutapasvinaam ||

Gewinnträchtiger Gottesdienst, endlose Dispute, Schüler einfangen:
Das und noch mehr sind die vielen Betrügereien der falschen Asketen.

Hitopadesha

लाङ्गूलचालनमधश्चरणावपातं
भूमौ निपत्य वदनोदरदर्शनं च |
श्वा पिण्डदस्य कुरुते गजपुंगवस्तु
धीरं विलोकयति चाटुशतैश्च भुङ्क्ते ||

laanguulacaalanamadhashcaranaavapaatam
bhuumau nipatya vadanodaradarshanam ca |
shvaa pindadasya kurute gajapungavastu
dhiiram vilokayati caatushataishca bhunkte ||

Schwanzwedeln, zu Füßen fallen, sich auf der Erde wälzend Grimassen schneiden
und seinen Bauch zeigen: Das macht ein Hund für sein Teigbällchen.
Der Elefantenbulle hingegen prüft ewig lange
und läßt sich erst nach hundert Liebkosungen zum Genuß herbei.

Anyoktistabaka

लशुने कुसुमाधिवासनं पिशुने सज्जनताप्रसञ्जनं |
शुनि किंच शुचित्वकल्पनं न विधेरप्यधिकारगोचरं ||

lashune kusumaadhivaasanam pishune sajjanataaprasanjanam |
shuni kimca shucitvakalpanam na vidherapyadhikaaragocaram ||

Knoblauch mit Blütenduft versehen, Gutmenschentum auf Verleumder anzuwenden oder einem Hund Reinlichkeit beizubringen liegt vom Prinzip her nicht in unserm Einflußbereich.

Bhallatashataka

रे रे रासभ वस्त्रभारवहनात्कुग्रासमश्नासि किं
राजाश्वावसथं प्रयाह्जि चणकभ्यूषान्सुखं भक्षय |
सर्वान्पुच्छवतो हयानभिवदन्त्यत्राधिकारे स्थिताः
राजा तैरुपदिष्टमेव मनुते सत्यं तटस्थाः परे ||

re re raasabha vastrabhaaravahanaat kugraasamashnaasi kim
raajaashvaavasatham prayaahija canakabhyuushaan sukham bhakshaya |
sarvaan pucchavato hayaanabhivadantyatraadhikaare sthitaah
raajaa tairupadishtameva manute satyam tadasthaah pare ||

He da, Esel! Eben noch hast du Stoffballen geschleppt, und kaust jetzt Abfälle, warum?
Stiehl dich in den königlichen Pferdestall und labe dich an Kichererbskuchen!
Die Aufseher dort halten sowieso alle Geschwänzten für Rosse,
der König glaubt ihnen aufs Wort, und denen auf der Tribüne ist die Wahrheit egal.

Subhashitasudhanidhi

रागो नाम मनश्यल्यं गुणद्रविणतस्करः |
राहुर्विद्याशशाङ्कस्य तपोवनहुताशनः ||

raago naama manashyalyam gunadravinataskarah |
raahurvidyaashashaankasya tapovanahutaashanah ||

Ihr Name ist Liebe, sie durchbohrt Herzen, sie ist ein Tugendschatzräuber, sie ist Rahu, der die Mondweisheit verschlingt, sie ist der Waldbrand im Hain unserer Entsagung.

Avimaraka

रागं विजृंभयति संश्रयते प्रमादं
दोषान्न चिन्तयति साहसमभ्युपैति |
स्वच्छन्दतो व्रजति नेच्छति नीतिमार्गं
बुद्धिं शुभां सुविदुषामवशीकरोति ||

raagam vijrmbhayati samshrayate pramaadam
doshaan na cintayati saahasamabhyupaiti |
svacchandato vrajati necchati niitimaargam
buddhim shubhaam suvidushaamavashiikaroti ||

Sie läßt Leidenschaft aufwallen und geht mit dem Wahn einher.
Späterer Mängel nicht achtend stürzt sie ins Abenteuer sich.
Sie geht ihren eigenen Weg und sucht nicht den Pfad der Tugend.
Sie entmündigt den Geist, sei er auch strahlend und frei von Fehlern.

Ratnabhandagara

रत्नाकरः किं कुरुते स्वरत्नैः
विन्ध्याचलः किं करिभिः करोति ।
श्रीखण्डखण्डैः मलयाचलः किं
परोपकाराय सतां विभूतयः ॥

ratnaakarah kim kurute svaratnaih
vindhyaacalah kim karibhih karoti |
shriikhandakhandaih malayaacalah kim
paropakaaraaya sataam vibhuutayah ||

Was macht der Ozean wohl mit seinen Edelsteinen?
Wozu brauchen die Vindhya-Berge Elefanten?
Was fängt der Malaya-Wald mit seinen Sandelbäumen an?
Der Nächstenliebe dient die Machtentfaltung der Edlen.

Hitopadesha

यौवनं धनसम्पत्ति: प्रभुत्वमविवेकिता ।
एकैकमप्यनर्थाय किमु यत्र चतुष्टयं ॥

yauvanam dhanasampattih prabhutvamavivekitaa |
ekaikamapyanarthaaya kimu yatra catushtayam ||

Jugend, Geldanhäufung, Herrentum, Ignoranz sind
an und für sich schon peinlich genug. Was ist, wenn die zu viert in einem sind?

Manusmrti

योऽसाधुभ्योऽर्थमादाय साधुभ्य: संप्रयच्छति ।
स कृत्वा प्लवमात्मानं संतारयति तावुभौ ॥

yo'saadhubhyo'rthamaadaaya saadhubhyah samprayacchati |
sa krtvaa plavamaatmaanam santaarayati taavubhau ||

Wer den Ungerechten Geld abnimmt, um es unter den Gerechten zu verteilen,
hat sich selbst zum Floß gemacht und setzt die beiden anderen über.

Manusmrti

योऽरक्षन्बलिमादत्ते करं शुल्कं च पार्थिव: ।
प्रतिभागं च दण्डं च स सद्यो नरकं व्रजेत् ॥

yo'rakshan balimaadatte karam shulkam ca paarthivah |
pratibhaagam ca dandam ca sa sadyo narakam vrajet ||

Ein Herrscher, der Tribut, Steuern, Gebühren, Anteile und Geldstrafen einzieht
ohne zu schützen, fährt schon zur Hölle.

Manusmrti

योऽन्यथासंतमात्मानमन्यथा सत्सु भाषते ।
स पापकृत्तवो लोके स्तेन आत्मापहारक: ॥

yo'nyathaasamtamaatmaanam anyathaa satsu bhaashate |
sa paapakrttavo loke stena aatmaapahaarakah ||

Wer auf andere Art sich selbst veredelt, auf andere Art unter den Edlen sprechen will,
ist ein Verbrecher unter den Menschen, ein Einbrecher, der sich selbst bestiehlt.

Subhashitaratnabandhagara

यो न वेत्ति गुणान्यस्य न तं सेवेत पण्डित: ।
न हि तस्मात्फलं तस्य सुकृष्टा दूशरादिव ॥

yo na vetti gunaanyasya na tam seveta panditah |
na hi tasmaatphalam tasya sukrshtaa duusharaadiva ||

Salzboden bringt auch gut durchgepflügt keine Ernte hervor.
Darum diene wer schlau ist keinem, der von seinem Talent nichts wissen will.

Upamitibhavaprapanca

यो न निर्गत्य नि:शेषां विलोकयति मेदिनीं ।
अनेकाद्भुतवृत्तान्तां स नर: कूपदर्दुर: ॥

yo na nirgatya nihsheshaam vilokayati mediniim |
anekaadbhutavrttaantaam sa narah kuupadardurah ||

Wer nicht auszieht, die endlose fette Wiesenwelt zu erkunden,
in der ein Wunder das nächste hervorbringt, ist ein Narr und Brunnenfrosch.

Manusmrti

ये कार्यिकेभ्योऽर्थमेव गृह्णीयु: पापचेतस: ।
तेषां सर्वस्वमादाय राजा कुर्यात्प्रवासनं ॥

ye kaaryikebhyo'rthameva grhniiyuh paapacetasah |
teshaam sarvasvamaadaaya raajaa kuryaat pravaasanam ||

Welche auf Sünde sinnend nach dem Geld von Klägern greifen,
die soll der König versetzen, nachdem er ihnen alles genommen hat.

Subhashitaratnabhandagara

युध्यन्ति पशव: सर्वे पठन्ति शुकसारिका: ।
दातुं जानाति यो वित्तं स शूर: स च पण्डित: ॥

yudhyanti pashavah sarve pathanti shukasaarikaah |
daatum jaanaati yo vittam sa shuurah sa ca panditah ||

Alle Tiere kämpfen, Papageien rezitieren gar.
Wer aber sein Geld zu geben weiß, der ist ein Held, ein ganz Gewiefter.

Manusmrti

यादृषं फलमाप्नोति कुप्लवै: संतरञ्जलं ।
तादृषं फलमाप्नोति कुपुत्रै: संतरन्स्तम: ॥

yaadrsham phalamaapnoti kuplavaih santaran jalam |
taadrsham phalamaapnoti kuputraih santaranstamah ||

Was einer zum Lohn erhält, der auf schlechten Flößen das Wasser quert,
ist der Lohn, den erhält, wer mit unguten Söhnen die Finsternis überleben will.

Vishnupurana

या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर्या न जीर्यति जीर्यत: ।
तां तृष्णां संत्यजेत्प्राज्ञ: सुखेनैवाभिपूर्यते ॥

yaa dustyajaa durmatibhiryaa na jiiryati jiiryatah |
taam trshnaam santyajet praajnah sukhenaivaabhipuuryate ||

Pessimisten werden sie nicht recht los, auch wird sie im Greisenalter nicht älter.
Diese Gier abschütteln kann der Erkennende und wird von Glück ganz erfüllt.

Anargharagava

यान्ति न्यायप्रवृत्तस्य तिर्यञ्चोऽपि सहायतां ।
अपन्थानं तु गच्छन्तं सोदरोऽपि विमुञ्चति ॥

yaanti nyaayapravrttasya tiryanco'pi sahaayataam |
apanthaanam tu gacchantam sodaro'pi vimuncati ||

Einem, der sich an Regeln hält, eilt sogar die Tierwelt zu Hilfe.
Den auf Abwegen Gehenden jedoch läßt selbst der eigene Bruder im Stich.

Subhashitasudhanidhi

याचना हि पुरुषस्य महत्वं
नाशयत्यखिलमेव तथा हि ।
सद्य एव भगवानपि विष्णुर्
वामनो भवति याचितुमिच्छन् ॥

yaacanaa hi purushasya mahatvam
naashayatyakhilameva tathaa hi |
sadya eva bhagavaanapi vishnur
vaamano bhavati yaacitumicchan ||

Bettelei läßt eines Mannes Würde sofort zusammenschrumpfen.
Eben noch Gott, wird Vishnu, gerade als er betteln will, zu Zwerg Vamana.

Kiratarjuniya

यशोऽधिगन्तुं सुखलिप्सया वा
मनुष्यसंख्यामतिवर्तितुं वा ।
निरुत्साकानामभियोगभाजां
समुत्सुकेवाङ्कमुपैति सिद्धि: ॥

yasho'dhigantum sukhalipsayaa vaa
manushyasamkhyaamativartitum vaa |
nirutsaakaanaamabhiyogabhaajaam
samutsukevaankamupaiti siddhih ||

Im Streben nach Glück Ruhm zu ernten oder den menschlichen Durchschnitt zu überwinden: Die Vollendung kommt auf dem Sehnsuchtsweg zu denen, die sich den Mühen der Unabhängigkeit unterziehen.

Manusmrti

यदि नात्मनि पुत्रेषु न चेत्पुत्रेषु नप्तृषु ।
न त्वेव तु कृतोऽधर्म: कर्तुर्भवति निष्फल: ॥

yadi naatmani putreshu na cetputreshu naptrshu |
na tveva tu krto'dharmah karturbhavati nishphalah ||

Wenn nicht für ihn selbst, dann für seine Söhne, wenn nicht für die, dann für die Kindeskinder:
Es gibt einfach keine böse Tat ohne Folgen für den Täter.

Manusmrti

यथा काष्ठमयो हस्ती यथा चर्ममयो मृगः |
पुमान्यस्चानधीयानः त्रयस्ते नाम बिभ्रति ||

yathaa kaashthamayo hastii yathaa carmamayo mrgah |
pumaanyascaanadhiiyaanah trayaste naam bibhrati ||

Mit dem Holzelefanten und dem Lederbambi
ist auch ein Mann ohne Bildung in dem Trio, das nur den Namen trägt.

Mahabharata Udyoga

यत् पृथिव्यां व्रीहियवं हिरण्यं पशवः स्त्रियः |
नालमेकस्य तत्सर्वमिति मत्वा शमं व्रजेत् ||

yat prthivyaam vriihiyavam hiranyam pashavah striyah |
naalamekasya tatsarvamiti matvaa shamam vrajet ||

Alle Reis- und Gerstenkörner, Gold, Vieh und Frauen dieser Welt
schaff ich alleine nie im Leben! Denk daran und wandle in Frieden.

Shishupalavadha

यजातां पाण्डवः स्वर्गमवत्विन्द्रस्तपत्विनः |
वयं हनाम द्विशतः सर्वः स्वार्थं समीहते ||

yajaataam paandavah svargamavatvindrastapatvinah |
vayam hanaama dvishatah sarvah svaartham samiihate ||

Pandus Söhne wollen Opfer bringen, Indra will im Himmel herrschen, die Sonne will heizen,
wir wollen unsere Feinde schlagen: Jeder verfolgt sein Ziel.

Mahabharata Shantiparvan

यच्च कामसुखं लोके यच्च दिव्यं महत्सुखम् |
तृष्णाक्षयसुखस्यैते नार्हतः षोडशीयं कलाम् ||

yacca kaamasukham loke yacca divyam mahatsukham |
trshnaakshayasukhasyaite naarhatah shodashiiyam kalaam ||

Alles Liebesglück dieser Welt sowie die ewigen himmlischen Freuden
reichen nicht an den sechzehnten Teil des Glücks nach Triebverzicht heran.

Subhashitasudhanidhi

मृतः कीर्तिं न जानाति जीवन् कीर्तिं समश्नुते |
मृतस्य कीर्तिर्मर्त्यस्य यथा माला गतायुषः ||

mrtah kiirtim na jaanaati jiivan kiirtim samashnute |
mrtasya kiirtirmartyasya yathaa maalaa gataayushah ||

Ein Toter kennt keinen Ruhm. Der Lebende zehrt vom Ruhm.
Des Toten Ruhm wird welk wie der Blumenkranz auf seiner Leiche.

Manusmrti

मृगयाक्षो दिवास्वप्नः परिवादः स्त्रियो मदः |
तौर्यत्रिकं वृथाट्य च कामजो दशको गणः ||

mrgayaaksho divaasvapnah parivaadah striyo madah |
tauryatrikam vrthaatya ca kaamajo dashako ganah ||

Antilopenjagd, die Würfel, Tagträumerei, Streitsucht, Weiber, Rausch,
Gesang, Tanz, Musik und ziellos Schlendern: Die aus Liebeslust geborene zehnköpfige Meute.

Pancatantra Mitrabheda

मूर्खाणां पण्डिता द्वेष्या निर्धनानां महाधनाः |
व्रतिनः पापशीलानामसतीनां कुलस्त्रियः ||

muurkhaanaam panditaa dveshyaa nirdhanaanaam mahaadhanaah |
vratinah paapashiilaanaamasatiinaam kulastriyah ||

Die Dummen hassen die Klugen, die Armen die Reichen.
Die Lasterhaften verachten die Eidfesten und Freier keusche Frauen.

Subhashitasudhanidhi

मूर्खा न द्रष्टव्या द्रष्टव्याश्चेन्नतैस्तु सह तिष्ठेत् |
यदि तिष्ठेन्न कथयेद्यदि कथयेन्मूर्खवत्कथयेत् ||

muurkhaa na drashtavyaa drashtavyaashcennataistu saha tishthet |
yadi tishthenna kathayedyadi kathayenmuurkhavatkathayet ||

Sieh nicht zu den Blöden hinüber. Siehst du sie schon an, so stell dich nicht zu ihnen.
Stehst du schon mit ihnen, so rede nicht mit. Mußt du schon mitreden, so red wie ein Blöder.

Katyayana Smrti

मनुष्ये कदलीस्तम्भे निःसारे सारमार्गणम् |
यः करोति स संमूढो जलबुद्बुदसन्निभे ||

manushye kadaliistambhe nihsaare saaramaarganam |
yah karoti sa sammuudho jalabudbudasannibhe ||

Wer in der welken Bananenstaude Mensch nach Mark sucht,
muß selbst wasserblasenhaft hohl im Kopf sein.

Pancatantra Mitrabheda

माता मित्रं पिता चेति स्वभावात् त्रितयं हितम् |
कार्यकारणतश्चान्ये भवन्ति हितबुद्धयः ||

maataa mitram pitaa ceti svabhaavaat tritayam hitam |
kaaryakaaranatashcaanye bhavanti hitabuddhayah ||

Mutter, Freund und Vater: Die drei sind uns von Natur aus wohlgesonnen.
Die anderen sind auf unser Wohl bedacht, weil sie Geschäfte machen wollen.

Pancatantra Mitrabheda

महद्भिः स्पर्धमानस्य विपदेव गरीयसी |
दन्तभङ्गोऽपि नागानां श्लाघ्यो गिरिविदारणे ||

mahadbhih spardhamaanasya vipadeva gariiyasii |
dantabhango'pi naagaanaam shlaaghyo girividaarane ||

Wer sich mit Mächtigeren anlegt, gewinnt bei Niederlagen noch an Würde.
Ein gewisser Elefant rennt gegen den Fels an, bricht sich den Stoßzahn ab, und wird bewundert.

Tantravartika

महताऽपि प्रयत्नेन तमिस्रायां परामृशन् |
कृष्णशुक्लविवेकं हि न कश्चिदधिगच्छति ||

mahataa'pi prayatnena tamisraayaam paraamrshan |
krshnashuklavivekam hi na kashcidadhigacchati ||

Mit größter Mühe selbst findet keiner, der in der Nachtfinsternis herumtappt,
den Unterschied zwischen Schwarz und Weiß heraus.

Shishupalavadha

महतस्तरसा विलङ्घय -
न्निजदोषेण कुधीर्विनश्यति |
कुरुते न खलु स्वयेच्छया
शलभानिन्धनमिद्धदीधितिः ||

mahatastarasaa vilanghayannijadoshena kudhiirvinashyati |
kurute na khalu svayecchayaa shalabhaanindhanamiddhadiidhitih ||

Hat ein Tollwütiger sich erst an der Macht vergriffen,
so geht der an seiner eigenen Niedertracht zugrunde.
Die Motte im Brennpunkt verschmort nicht etwa, weil die Flamme das so wollte.

Vishnupurana

मनोरथानां न समाप्तिरस्ति
वर्षायुतेनापि तथाब्दलक्षैः |
पूर्णेषु पूर्णेषु मनोरथानां
उत्पत्तयः सन्ति पुनर्नवानाम् ||

manorathaanaam na samaaptirasti varshaayutenaapi tathaabdalakshaih |
puurneshu puurneshu manorathaanaam utpattayah santi punarnavaanaam ||

Im Räderwerk der Wünsche gibt es die Erfüllung nicht,
auch nicht nach Zehntausenden oder Hunderttausenden von Jahren.
Nach jeder eben noch gestillten Sehnsucht steigen neue wieder auf.

Devibhagavata

मधु पश्यति मूढात्मा प्रपातं नैव पश्यति |
करोति निन्दितं कर्म नरकान्न बिभेति च ||

madhu pashyati muudhaatmaa prapaatam naiva pashyati |
karoti ninditam karma narakaanna bibheti ca ||

Der Tor sieht den Honig, den Abgrund sieht er nicht.
So begeht er auch die Freveltat und fürchtet die Höllen nicht.

Malavikagnimitra

मन्दोऽप्यमन्दतामेति संसर्गेण विपश्चितः |
पङ्कच्छिदः फलस्येव निकषेणाविलं पयः ||

mando'pyamandataameti samsargena vipashcitah |
pankacchidah phalasyeva nikashenaavilam payah ||

Die Trägen werden weniger träge im Kontakt mit intelligenten Menschen.
Die Beere der Brechnuss scheidet in trübes Wasser gerieben den Schlamm ab.

Yajniavalkya

भेषजस्नेहलवणगन्धधान्यगुडादिषु |
पण्येषु प्रक्षिपन् हीनं पणान् दाप्यस्तु षोडश ||

bheshajasnehalavanagandhadhaanyagudaadishu |
panyeshu prakshipan hiinam panaan daapyastu shodasha ||

Wer bei Heilkräutern, Öl, Salz, Sandelholz, Getreide, Rohrzucker usw.
zu wenig auf die Waage schüttet, soll das Sechzehnfache des Unterwertigen zurückgeben.

Manusmrti

भूतानां प्राणिनः श्रेष्ठाः प्राणिनां बुद्धिजीवनः
बुद्धिमत्सु नराः श्रेष्ठा नराणां सात्त्विकाः स्मृताः |
सात्त्विकेषु च विद्वांसः विद्वत्सु कृतबुद्धयः
कृतबुद्धिषु कर्तारः कर्तृषु ब्रह्मवेदिनः ||

bhuutaanaam praaninah shreshthaah praaninaam buddhijiivanah
buddhimatsu naraah shreshthaa naraanaam saattvikaah smrtaah |
saattvikeshu ca vidvaansah vidvatsu krtabuddhayah
krtabuddhishu kartaarah kartrshu brahmavedinah ||

Die besten Geschöpfe sind die Lebendigen, die besten Lebewesen sind die Vernünftigen. Unter den Vernunftbegabten sind die Menschen die besten, und von denen die Redlichen. Die Besten unter den Redlichen sind die Gebildeten, die besten Gebildeten sind die praktischen Anwender. Die besten unter den Praktikern sind die Kreativen. Die besten Kreativen verstehen die Schöpfung.

Bhaminimana

भूतिर्नीचगृहेषु विप्रसदने दारिद्र्यकोलाहलः
नाशो हन्त सतामसत्पथजुषामायुः शतानां शतम् |
दुर्नीतिं तव वीक्ष्य कोपदहनज्वालाजटलोऽपिसन्
किं कुर्वे जगदीश यत्पुनरहं दीनो भवानीश्वरः ||

bhuutirniicagrheshu viprasadane daaridryakolaahalah
naasho hanta sataamasatpathajushaamaayuh shataanaam shatam |
durniitim tava viikshya kopadahanajvaalaajatalo'pisan
kim kurve jagadiisha yatpunaraham diino bhavaaniishvarah ||

In den Elendshütten der Niederen tobt die Armut.
Not bringt die Redlichen um, während die im Laster schwelgen, Hunderte von Jahren leben.
Angesichts deiner dürftigen Führung lodern Flammen von Zornesfeuer in mir auf.
Was soll ich denn tun, o Weltenherr, du bist doch der Gatte Bhavanis, der freundlichen Göttin!

Yajniavalkya

भिषज्ञ्मिथ्याचरन् दंड्यस्तिर्यक्षु प्रथमं दमम् |
मानुषे मध्यमं राजपुरुषेषूत्तमं दमम् ||

bhishanjmithyaacaran dandyastiryakshu prathamam damam |
maanushe madhyamam raajapurusheshuuttamam damam ||

Hat der Arzt versagt, so ist bei Tieren die geringste,
bei Menschen die mittlere und beim Königshaus die höchste Strafe zu verhängen.

Vedantacharya

भवन्ति बहवो मूर्खाः क्वचिदेको विशुद्धधीः |
त्रासितोऽपि सदा मूर्खैरचलो यस्य बुद्धिमान् ||

bhavanti bahavo muurkhaah kvacideko vishuddhadhiih |
traasito'pi sadaa muurkhairacalo yasya buddhimaan ||

Es gibt viele Blöde und nur selten einen bei klarem Verstand.
Dauernd von Blöden geschubst bleibt unerschütterlich der Weise.

Pancatantra Mitrabheda

भये वा यदि वा हर्षे संप्राप्ते यो विमर्शयेत् |
कृत्यं न कुरुते वेगात् न स संतापमाप्नुयात् ||

bhaye vaa yadi vaa harshe sampraapte yo vimarshayet |
krtyam na kurute vegaat na sa samtaapamaapnuyaat ||

Von später Reue unbeschwert bleibt, wer von Angst oder Freude ergriffen weiterdenkt
und was getan sein muß, nicht überstürzt.

Manusmrti

भद्रं भद्रमिति ब्रूयात् भद्रमित्येव वा वदेत् |
शुष्कवैरं विवादंश्च न कुर्यात् केनचित् सह ||

bhadram bhadramiti bruuyaat bhadramityeva vaa vadet |
shushkavairam vivaadam ca na kuryaat kenacit saha ||

Man sage "Schön!" zu Schönem, und spreche selbst auch schön.
Dürre Feindschaft oder Streit fange man mit keinem an.

Pancatantra Mitrabheda

बहूनामप्यसाराणां समवायो हि दुर्जयः |
तृणैरावेष्ट्यते रज्जुर्येन नागोपि बध्यते ||

bahuunaamapyasaaraanaam samavaayo hi durjayah |
trnairaaveshtyate rajjuryena naagopi badhyate ||

Schwer zu besiegen ist ein Verbund aus vielen, die keine Kraft mehr haben.
Aus Halmen wird der Strick gedreht, mit dem man Elefanten bindet.

Kiratarjuniya

बलवानपि कोपजन्मनः
तमसो नाभिभवं रुणद्धि यः |
क्ष्यपक्ष इवैन्दवीः कलाः
सकला हन्ति स शक्तिसम्पदः ||

balavaanapi kopajanmanah tamaso naabhibhavam runaddhi yah |
kshayapaksha ivaindaviih kalaah sakalaa hanti sa shaktisampadah ||

Wenn sogar ein Starker den Ansturm der aus Wut geborenen Verfinsterung nicht niederringt,
wird die nur stärker und frißt in der abnehmenden Phase die Mondstücke ganz.

Manusmrti

बलादत्तं बलाद्भुक्तं बलाद्यच्चापि लेखितम् |
सर्वान् बलकृतानर्थान् अकृतान् मनुरब्रवीत् ||

balaaddattam balaadbhuktam balaadyaccaapi lekhitam |
sarvaan balakrtaanarthaan akrtaan manurabraviit ||

Unter Zwang Geschenktes, unter Zwang Gegessenes oder gar unter Zwang Geschriebenes:
Zu all diesen erzwungenen Geschäften sagt Manu: Sie sind ungetan.

Manusmrti

पैशुन्यं साहसं द्रोह ईर्ष्यासूयार्थदूषणम् |
वाग्दण्डजं च पौरुष्यं क्रोधजोऽपि गणोष्टकः ||

paishunyam saahasam droha iirshyaasuuyaarthaduushanam |
vaagdandajam ca paurushyam krodhajo'pi ganoshtakah ||

Verleumdung, Gewalt, Trug, Eifersucht, Gier, Geldverschwendung,
Beleidigung und Prahlsucht sind die aus Wut geborene Achterbande.

Bodhicaryavatara

प्रासादिकत्वमारोग्यं प्रामोद्यं चिरजीवितम् |
चक्रवर्तिसुखं स्फीतं शान्तः प्राप्नोति संसरन् ||

praasaadikatvamaarogyam praamodyam cirajiivitam |
cakravartisukham sphiitam shaantah praapnoti samsaran ||

Befriedigung, Gesundheit, Heiterkeit, Langlebigkeit
und das reifende Glück des Eroberers erwirbt, wer in dieser Welt ruhend sich mitdreht.

Manusmrti

पारुष्यमनृतं चैव पैशुन्यं चापि सर्वशः |
असंबद्धप्रलापश्च वाङ्मयं स्याच्चतुर्विधम् ||

paarushyamanrtam caiva paishunyam caapi sarvashah |
asambaddhapralaapashca vaangmayam syaaccaturvidham ||

Alle Schmähungen und Lügen und jede Verleumdung, und das ganze zusammenhanglose Geschwätz sind das vierfach mit der Stimme Gemachte.

Bhojaprabandha

प्रायो धनमतामेव धने तृष्णा गरीयसी |
पश्य कोटिद्वयासक्तं लक्षाय प्रवणं धनुः ||

praayo dhanamataameva dhane trshnaa gariiyasii |
pashya kotidvayaasaktam lakshaaya pravanam dhanuh ||

Normalerweise ist bei Geldleuten die Gier nach Geld noch stärker.
Sieh dir den Bogen an: Er hat schon zwei Enden, ist aber scharf auf's Ziel.

Prabandhacintamani

प्रायः संप्रति कोपाय सन्मार्गस्योपदेशनम् |
विलूननासिकस्येव यद्वदादर्शदर्शनम् ||

praayah samprati kopaaya sanmaargasyopadeshanam |
viluunanaasikasyeva yadvadaadarshadarshanam ||

Einen Wutschnaubenden über den rechten Weg belehren
ist einem mit abgeschnittener Nase den Spiegel vor's Gesicht zu halten.

Hitopadesha

पानं दुर्जनसंसर्गः पत्या च विरहोऽटनम् |
स्वप्नमन्यगृहे वासः नारीणां दूषणानि षट् ||

paanam durjanasamsargah patyaa ca viraho'tanam |
svapnamanyagrhe vaasah naariinaam duushanaani shat ||

Saufen, Verkehr mit Schurken, Trennung vom Gatten, Streunen,
im Haus eines andern schlafen oder wohnen sind sechs Fehler, die Närrinen machen.

Pancatantra

पदाहतोऽपि दृढदण्डसमाहतोऽपि
यं दंष्ट्रया स्पृशति तं किल हन्ति सर्पः |
कोप्येष एव पिशुनोग्रमनुष्यधर्मः
कर्णे परं स्पृशति हन्ति परं समूलम् ||

padaahato'pi drdhadandasamaahato'pi
yan danshtryaa sprshati tam kila hanti sarpah |
kopyesha eva pishunogramanushyadharmah
karne param sprshati hanti param samuulam ||

Schlangen packen mit ihren Fängen, um den sofort zu töten, der sie tritt oder mit Knüppeln schlägt. Der Wütende dagegen erfüllt seine Pflicht als gewissenloser Verleumder, indem er die einen beim Ohr packt, um andere mit Stumpf und Stiel auszurotten.

Shishupalavadha

पादाहतं यदुत्थाय मूर्धानमधिरोहति |
स्वस्थादेवापमानेऽपि देहिनस्तद्वरं रजः ||

paadaahatam yadutthaaya muurdhaanamadhirohati |
svasthaadevaapamaano'pi dehinastadvaram rajah ||

Von Füßen getreten wirbelt Staub auf und legt sich einem aufs Haupt.
Er liegt damit höher als ein Individuum, das, wenn es beleidigt wird, da unten bleibt, wo es ist.

Avimaraka

प्रसिद्धौ कार्याणां प्रवदति जनः पार्थिवबलं
विपत्तौ विस्पष्टं सचिवमतिदोषं जनयति |
अमात्या इत्युक्ताः श्रुतिसुखमुदारं नृपतिभिः
सुसूक्ष्मं दण्ड्यन्ते मतिबलविदग्धाः कुपुरुषाः ||

prasiddhau kaaryaanaam pravadati janah paarthivabalam
vipattau vispashtam sacivamatidosham janayati |
amaatyaa ityuktaah shrutisukhamudaaram nrpatibhih
susuukshmam dandyante matibalavidagdhaah kupurushaah ||

Bei gelungenen Werken redet das Volk die Kraft des Potentaten herbei.
Für jeden Mißerfolg erschafft es sich den offensichtlich schuldigen Minister.
Zwar sagen die Könige "Mein Unschätzbarer!" und sorgen für reines Ohrenglück,
doch auf subtile Art strafen sie dann, die hirnverbrannten Schädlinge.

Malavikagnimitra

पात्रविशेषे न्यस्तं गुणान्तरं व्रजति शिल्पमाधातुः |
जलमिव समुद्रशुक्तौ मुक्ताफलतां पयोदस्य ||

paatravisheshe nyastam gunaantaram vrajati shilpamaadhaatuh |
jalamiva samudrashuktau muktaaphalataam payodasya ||

Das im versierten Töpfer ruhende Talent geht über auf seinen schönsten Krug,
wie eben ein Tropfen aus der Regenwolke nur in der Meeresmuschel zur Perle reifen kann.

Parishishtaparva

पश्यस्यद्रौ ज्वलमग्निं न पुनः पादयोरधः |
यत्परं शिक्षयस्येवं न स्वं शिक्षयसि स्वयम् ||

pashyasyadrau jvalamagnim na punah paadayoradhah |
yatparam shikshayasyevam na svam shikshayasi svayam ||

Die Flamme auf dem Berg siehst du, nicht aber das Feuer zu deinen Füßen.
Andere lehrst du, dich selbst aber lehrst du nicht.

Yajnavalkya

प्ररोहिशाखिनां शाखास्कन्दसर्वविदारणे |
उपजीव्यद्रुमाणां च विंशतेर्द्विगुणो दमः ||

prarohishaakinaam shaakhaaskandasarvavidaarane |
upajiivyadrumaanaam ca vimshaterdviguno damah ||

Für das Ausreißen von Bäumen mit wachsenden Ästen und sprießenden Zweigen,
zumal diese existenzsichernd sind, soll die Geldstrafe zwei mal zwanzig sein.

Manu

परित्यजेदर्थकामौ यौ स्यातां धर्मवर्जितौ |
धर्मं चाप्यशुभोदर्कं लोकविक्रुष्टमेव च ||

parityajedarthakaamau yau syaataam dharmavarjitau |
dharmam caapyashubhodarkam lokavikrushtameva ca ||

Von Gelderwerb und Liebesleben, wenn sie sittenwidrig sind, lasse er ganz ab,
auch von einer für die Menschen grausamen Ordnung mit schädlichen Auswirkungen.

Kiratarjuniya

परवानर्थसंसिद्धौ नीचवृत्तिरपत्रपः ।
अविधेयेन्द्रियः पुंसां गौरिवैति विधेयताम् ॥

paravaanarthasamsiddhau niicavrttirapatrapah |
avidheyendriyah punsaam gaurivaiti vidheyataam ||

Kerle, die anderen dienend Lohn empfangen, sich ihres geringen Einkommens schämen und ihre Instinkte nicht nutzen können, müssen wie Bullen am Nasenring geführt werden.

Narada Smrti

परद्रव्येष्वभिध्यानं मनसानिष्टचिन्तनम् ।
वितथाभिनिवेशश्च त्रिविधं कर्म मानसम् ॥

param kuupashataadvaapi vaapiishataadkrtuh |
param krtushataat putrah satyam putrashataat param ||

Besser als hundert Brunnen ist ein Auffangbecken, besser als hundert Becken das Opferwerk.
Besser als hundertmal opfern ist ein Sohn. Die Wahrheit ist besser als hundert Söhne.

Manusmrti

परद्रव्येष्वभिध्यानं मनसानिष्टचिन्तनम् ।
वितथाभिनिवेशश्च त्रिविधं कर्म मानसम् ॥

paradravyeshvabhidhyaanam manasaanishtacintanam |
vitathaabhiniveshashca trividham karma maanasam ||

Andere um ihren Besitz beneiden, bewußt Unerwünschtes denken
und ganz in Falschheit aufzugehen sind die drei geistigen Erbsünden.

Pancatantra

परपरिवादः परिषदि न कथंचित्पण्डितेन वक्तव्यः ।
सत्यमपि तन्न वाच्यं यदुक्तमसुखावहं भवति ॥

paraparivaadah parishadi na kathamcitpanditena vaktavyah |
satyamapi tanna vaacyam yaduktamasukhaavaham bhavati ||

Vor versammelter Mannschaft sollte ein Unterrichteter auf gar keinen Fall andere bloßstellen.
Nicht mal die Wahrheit darf er sagen, wenn sie den, der gemeint ist, verletzt.

Subhashitasudhanidhi

परनिंदासु पाण्डित्यं स्वेषु कार्येष्वनुद्यमः ।
प्रद्वेषश्च गुणज्ञेषु पन्थानो ह्यापदांस्त्रयः ॥

paranindaasu paandityam sveshu kaaryeshvanudyamah |
pradveshashca gunajneshu panthaano hyaapadaanstrayah ||

Meisterschaft im Schmähen anderer, Vernachlässigung der eigenen Pflichten,
Haß auf alle, die ihre Begabung kennen: Das sind die drei Wege in den Abgrund.

Hitopadesha

पायपानं भुजङ्गानां केवलं विषवर्धनम् ।
उपदेशो हि मूर्खाणां प्रकोपाय न शान्तये ॥

paayapaanam bhujangaanaam kevalam vishavardhanam |
upadesho hi muurkhaanaam prakopaaya na shaantaye ||

Gibt man Schlangen Milch zu trinken, so machen sie nur Gift daraus.
Gibt man Blöden zu denken, werden sie wütend und nicht etwa ruhiger.

Garuda Purana

पठन्ति वेदशास्त्राणि बोधयन्ति परस्परम् ।
न जानन्ति परं तत्त्वं दर्वी पाकरसं यथा ॥

pathanti vedashaastraani bodhayanti parasparam |
na jaananti param tattvam darvii paakarasam yathaa ||

Da lesen sie Veden und Lehrbücher, erleuchten sich gegenseitig,
und kennen doch die höchste Wahrheit so wenig wie ein Holzlöffel die Grütze schmeckt.

Yajnavalkya

प्रजापीडनसंतापात्समुद्भूतो हुताशनः ।
राज्ञः कुलं श्रियं प्राणान्श्चादग्ध्वा न निवर्तते ॥

prajaapiidanasantaapaatsamudbhuuto hutaashanah |
raajnah kulam shriyam praanaan caadagdhvaa na nivartate ||

Opferbrand, gespeist aus eines unterdrückten Volkes Qual,
erlischt nicht, bevor er des Königs Sippe, Schatz und Lebensgeister ganz verbrennt.

Anyoktistabaka

पङ्कोद्भवं न च विमर्दसहं सदैव
शैवालजालसहवासविडम्बितंश्च ।
इन्दीवरं दिनकरेण महाशयेन
संभावितं भवति भाजनमिन्दिरायाः ॥

pankodbhavam na ca vimardasaham sadaiva
shaivaalajaalasahavaasavidambitamshca |
indiivaram dinakarena mahaashayena
sambhaavitam bhavati bhaajanamindiraayaah ||

Schlammgeboren und fast zerdrückt,
als Algenteppichs Artgenoss verhöhnt
blüht der blaue Lotos durch des Tagbereiters Sonnenstrahl
so weit auf, daß Glücksgöttin Indira ihn huldvoll erwählt.

Bhaminivilasa

नैर्गुण्यमेव साधीयो दिगस्तु गुणगौरवम् ।
शाखिनोऽन्ये विराजन्ते खण्ड्यन्ते चन्दनद्रुमः ॥

nairgunyameva saadhiiyo digastu gunagauravam |
shaakhino'nye viraajante khandyante candanadrumah ||

Ohne Vorzüge zu sein ist manchmal besser als hohes Ansehen aufgrund von Vorzügen.
Andere Bäume erfreuen sich ihres Astwerks, während der Sandelbaum seine Äste verliert.

Manu

नेक्षेतोद्यन्तमादित्यं नास्तंयन्तं कदाचन ।
नोपसृष्टं न वारिस्थं न मध्यं नभसो गतम् ॥

nekshetodyantamaadityam naastamyantam kadaacana |
nopasrshtam na vaaristham na madhyam nabhaso gatam ||

Keiner soll den Sonnengott sehen wie er aufsteht oder sich niederlegt,
nicht den Verfinsterten, nicht den im Wasser Stehenden, nicht den im Zenit über uns Gehenden.

Campuramayana

नूनं जनेन पुरुषे महति प्रयुक्तं
अगः परंस्तदनुरूपफलं प्रसूते ।
कृत्वा रघूद्वहगतेः क्षणमन्तरायं
यद्भार्गवः परगतेर्विहतिं प्रपेदे ॥

nuunam janena purushe mahati prayuktam
agah paramstadanuruupaphalam prasuute |
krtvaa raghuudvahagateh kshanamantaraayam
yadbhaargavah paragatervihatim prapede ||

Sobald ein Geringer die Macht eines Höheren gebraucht,
bringt der Baum eine Frucht hervor in der Form dieses Mächtigeren.
Weil Streitaxt-Rama nur für einen Moment Ramas Befreiungsmission unterbrach,
war sein weiterer Werdegang für immer blockiert.

Shakuntala

नियमयसि विमार्गप्रस्थितानात्तदण्डः
प्रशमयसि विवादं कल्पसे रक्षणाय ।
अतनषु विभवेषु ज्ञातयः सन्तु नाम
त्वयि तु परिसमाप्तं बन्धुकृत्यं प्रजानाम् ॥

niyamayasi vimaargaprasthitaanaattadandah
prashamayasi vivaadam kalpase rakshanaaya |
atanashu vibhaveshu jnaatayah santu naama
tvayi tu parisamaaptam bandhukrtyam prajaanaam ||

Du bezwingst die Abtrünnigen mit Strafen,
schlichtest Streit, indem du auf Ausgleich bedacht bist.
Zwar zählen auch Herrschaften ohne Nachkommen zum Hofadel,
du aber fass deine Untertanen zusammen, indem du sie dir verwandt machst.

Subhashitasudhanidhi

निर्धनश्चापि कामार्थी दरिद्रः कलहप्रियः ।
मन्दशास्त्रो विवादार्थी त्रिविधं मूर्खलक्षणम् ॥

nirdhanashcaapi kaamaarthii daridrah kalahapriyah |
mandashaastro vivaadaarthii trividham muurkhalakshanam ||

Drei Merkmale eines Stümpers: Er ist pleite und will Liebe, er ist schwach, aber streitlustig, kaum belesen will er mitdiskutieren.

Brhatparasharasmrti

निर्धनत्वमसत्यत्वं विद्यायुक्तस्य कर्हिचित् ।
अस्थानित्वमभाग्यत्वं न सुशीलस्य कर्हिचित् ॥

nirdhanatvamasatyatvam vidyaayuktasya karhicit |
asthaanitvamabhaagyatvam na sushiilasya karhicit ||

Es mag Gebildete geben, denen es an Geld oder Wahrheitsliebe fehlt.
Ein guter Kerl jedoch ist nie fehl am Platz und kommt bei der Verteilung nicht zu kurz.

Mahabharata, Vanaparvan

नित्यं क्रोधात्तपो रक्षेत् धर्मं रक्षेच्च मत्सरात् ।
विद्यां मानापमानाभ्यामात्मानंस्तु प्रमादतः ॥

nityam krodhaattapo rakshet dharmam rakshecca matsaraat |
vidyaam maanaapamaanaabhyaamaatmaanam tu pramaadatah ||

Hüte deinen Fleiß vor Arbeitswut, dein Pflichtgefühl vor Selbstüberschätzung,
deine Bildung vor Achtung und Verachtung, dich selbst nimm vor Schnapsideen in Acht!

Bhaminivilasa

नितरां नीचोस्मीति त्वं खेदं कूप मा कदापि कृथाः ।
अत्यन्तसरसहृदयो यतः परेषां गुणग्रहिताऽसि ॥

nitaraam niico'smiiti tvam khedam kuupa maa kadaapi krthaah |
atyantasarasahrdayo yatah pareshaam gunagrahitaasi ||

"Mit mir geht's endgültig bergab!" sagst du, o Brunnen. Laß dich doch nicht so fallen!
In dein ewig fließend Herz nimmst du der anderen Talente in Seillängen auf.

Manusmrti

नास्तिक्यं वेदनिन्दांश्च देवतानांश्च कुत्सनं ।
द्वेषं दम्भंश्च मानंश्च क्रोधंस्तैक्ष्ण्यंश्च वर्जयेत् ॥

naastikyam vedanindaam ca devataanaam ca kutsanam |
dvesham dambham ca maanam ca krodham taikshnyam ca varjayet ||

Gottesleugnung, Vedenschelte, Götterlästerung,
Zwist, Trug, Dünkel, Bosheit und Schärfe sind zu unterlassen.

Manusmrti

नारुंतुदः स्यादार्तोऽपि न परद्रोहकर्मधीः ।
यथाऽस्योद्विजते वाचा नालोक्यां तामुदीरयेत् ॥

naaruntudah syaadaarto'pi na paradrohakarmadhiih |
yathaa'syodvijate vaacaa naalokyaam taamudiirayet ||

Er soll keinen anschreien, auch wenn er selbst gekränkt ist, keinem schaden in Gedanken oder Taten. Bei einem, der schon aufgeregt ist, darf die Stimme Verborgenes nicht provozieren.

Manusmrti

नान्नमद्यादेकवासाः न नग्नः स्नानमाचरेत् ।
न मूत्रं पथि कुर्वीत न भस्मनि न गोव्रजे ॥

naannamadyaadekavaasaah na nagnah snaanamaacaret |
na muutram pathi kurviita na bhasmani na govraje ||

Er soll nicht halb bekleidet essen, nicht nackt baden,
nicht auf den Fußweg, in den Kuhstall oder in die Asche urinieren.

Atrisamhita

नास्ति वेदात् परं शास्त्रं नास्ति मातुः परो गुरुः ।
नास्ति दानात् परं मित्रं इहलोके परत्र च ॥

naasti vedaat param shaastram naasti maatuh paro guruh |
naasti daanaat param mitram ihaloke paratra ca ||

Da ist keine Lehre besser als die Veden, da ist kein Lehrer besser als die Mutter,
da ist kein Freund besser als das Schenken in dieser und der anderen Welt.

Vishvagunadarsha

नाधीतेऽत्र जनो यदि कश्चिद्धीते शते सहस्रे वा ।
दुस्तर्केषु श्राम्यति दूरीकुरुते श्रुतिस्मृतिसुतर्कान् ॥

naadhiite'tra jano yadi kashciddhiite shate sahasre vaa |
dustarkeshu shraamyati duuriikurute shrutismrtisutarkaan ||

Sobald unter Hundert oder Tausend, die nicht lesen, auch nur ein Halbgebildeter ist,
kann der alle, die Überlieferungen und Gesetze gut verstehen, irremachen.

Manu

नाधार्मिके वसेद्ग्रामे न व्याधिबहुले भृशं ।
नैकः प्रपद्येताध्वानं न चिरं पर्वते वसेत् ॥

naadhaarmike vasedgraame na vyaadhibahule bhrsham |
naikah papadyetaadhvaanam na ciram parvate vaset ||

In einem sittenlosen Dorf oder wo oft Seuchen wüten, darf er nicht bleiben.
Er soll nicht allein auf Wanderschaft gehen oder allzu lange im Gebirge wohnen.

Manu

नाऽधर्मश्चरितो लोके सद्यः फलति गौरिव ।
शनैरावर्तमानस्तु कर्तुर्मूलानि कृन्तति ॥

naa'dharmashcarito loke sadyah phalati gauriva |
shanairaavartamaanastu karturmuulaani krntati ||

In dieser Welt wirkt ein Regelverstoß nicht wie ein wildes Rind, das einmal gezähmt sofort Milch gibt, sondern hackt auf ihn zurollend des Täters Wurzeln eine nach der anderen ab.

Brhatparasharasmrti

नातिदूरे न चासन्ने अत्याढ्ये चातिदुर्बले ।
वृत्तिहीने च मूर्खे च षट्सु कन्या न दीयते ॥

naatiduure na caasanne atyaathye caatidurbale |
vrttihiine ca muurkhe ca shatsu kanyaa na diiyate ||

Dem Allzufernen, dem Allzunahen, dem Neureichen, dem Schwächling, dem Arbeitslosen und dem Trottel: Diesen sechs gebe man keine Tochter zur Frau.

Carucarya

नात्यर्थमर्थार्थनया धीमानुद्वेजयेज्जनम् ।
अब्धिर्दत्ताश्वरत्नश्रीर्मथ्यमानोऽसृजद्विषम् ॥

naatyarthamarthaarthanayaa dhiimaanudvejayejjanam |
abdhirdattaashvaratnashriirmathyamaano'srjadvisham ||

Ein vernünftiger Mensch wird seine Leute nicht überfordern, um den Gewinn zu steigern.
Das Urmeer hat zuerst auch nur das Pferd, die Edelsteine und Shri, die Göttin der Fülle, geschenkt, und erst, als es weiter gequirlt wurde, Gift ausgestoßen.

Manusmrti

नाग्निं मुखेनोपधमेत् नग्नां नेक्षेत च स्त्रियम् ।
नामेध्यं प्रक्षिपेदग्नौ न च पादौ प्रतापयेत् ॥

naagnim mukhenopadhamet nagnaam neksheta ca striyam |
naamedhyam prakshipedagnau na ca paadau prataapayet ||

Er soll das Feuer nicht mit dem Mund anblasen, er soll keine nackte Frau ansehen,
keinen Abfall ins Feuer werfen und die Füße nicht daran wärmen.

Manusmrti

नाक्षैः क्रीडेत् कदाचित्तु स्वयं नोपानहौ हरेत् ।
शयनस्थो न भुंजीतेन न पाणिस्थं न चासने ॥

naakshaih kriidet kadaacittu svayam nopaanahau haret |
shayanastho na bhunjiitena na paanistham na caasane ||

Er soll niemals mit Würfeln spielen und seine Sandalen nicht in die Hand nehmen.
Beim Essen soll er nicht im Bett liegen und sich zum Sitzen nicht auf die Hände stützen.

Subhashitasudhanidhi

न हि पूरयितुं शक्यः लोभः प्रीत्या कथंचन ।
नित्यगम्भीरतोयाभिरापगाभिरिवाम्बुधिः ॥

na hi puurayitum shakyah lobhah priityaa kathamcana |
nityagambhiiratoyaabhiraapagaabhirivaambudhih ||

Gier wird nie richtig befriedigt, wenn man ihr nachgibt,
wie auch das Meer trotz ewigen Zustroms mächtiger Wassermassen nicht voll wird.

Dakshasmrti

न स्थिरं क्षणमप्येकं उदकं तु यथोर्मिभिः ।
वाताहतं तथा चित्तं तस्मात्तस्य न विश्वसेत् ॥

na sthiram kshanamapyekam udakam tu yathormibhih |
vaataahatam tathaa cittam tasmaattasya na vishvaset ||

Nicht für einen Lidschlag steht das windgepeitschte Meer der Wellen wegen still,
wie unser ganzes Denken auch, dem darum nicht zu trauen ist.

Manu

न स्नानमाचरेद्भुक्त्वा नातुरो न महानिशि ।
न वासोभिः सहाजस्रं ना विज्ञाते जलाशये ॥

na snaanamaacaredbhuktvaa naaturo na mahaanishi |
na vaasobhih sahaajasram naa vijnaate jalaashaye ||

Er nehme kein Bad wenn er satt ist, krank oder bei Mitternacht,
nicht immer in denselben Kleidern und nie in unbekannten Gewässern.

Hitopadesha vigraha

न साहसैकान्तरसानुवर्तिना
न चायुपायोपहतान्तरात्मना ।
विभूतयः शक्यमवाप्तुमूर्जिताः
नये च शौर्ये च वसन्ति संपदः ॥

na saahasaikaantarasaanuvartinaa na caayupaayopahataantaraatmanaa |
vibhuutayah shakyamavaaptumuurjitaah naye ca shaurye ca vasanti sampadah ||

Nicht plötzlicher Tollkühnheit nachgebend, auch nicht von Selbstzweifeln entmutigt kannst du Macht erlangen. Im Zusammenspiel von Disziplin und Mut liegt der Erfolg.

Manu

न वै स्वयं तदश्नीयात् अतिथिं यन्न भोजयेत् ।
धन्यं यशस्यमायुष्यं स्वर्ग्यं वातिथिपूजनम् ॥

na vai svayam tadashniiyaat atithim yanna bhojayet |
dhanyam yashasyamaayushyam svargyam vaatithipuujanam ||

Nie sollte einer selbst essen, der seinen Gast nicht essen läßt.
Fülle, Ruhm und ein himmlisch langes Leben sind da, wo man den Gast ehrt.

Bhaminivilasa

न वारयामो भवतीं विशंतीं
वर्षानदी स्रोतसि जह्नुजायाः ।
न युक्तमेतत्तु पुरो यदस्याः
तरङ्गभङ्गान् प्रकटीकरोषि ॥

na vaarayaamo bhavatiim vishantiim varshaanadii srotasi jahnujaayaah |
na yuktametattu puro yadasyaah tarangabhangaan prakatiikaroshi ||

Unvermeidbar ist, drum freu dich, daß du Regenabwasser in den Ganges fließen darfst!
Dazu paßt nicht, wie du dich davor mit schäumenden Wellenkämmen gebärdest.

Manu

न लङ्घयेद्वत्सतन्त्रीं प्रधावेच्च वर्षति ।
न चोदके निरीक्षेत स्वं रूपमिति धारणा ॥

na langhayedvatsatantriim pradhaavecca varshati |
na codake niriiksheta svam ruupamiti dhaaranaa ||

Spring nicht über den Kälberstrick und flieh wenn der Regen kommt!
Schau nicht ins Wasser auf dein Spiegelbild, so geht die Regel.

Hitopadesha Mitralabha

न योजनशतं दूरं वाह्यमानस्य तृष्णया ।
संतुष्टस्य करप्राप्तेऽप्यर्थे भवति नादरः ॥

na yojanashatam duuram vaahyamaanasya trshnayaa |
santushtasya karapraapte'pyarthe bhavati naadarah ||

Hundert Meilen sind nicht weit für den von Gier Getriebenen.
Dem Zufriedenen ist Geld, auch wenn er's in der Hand hält, keinen Blick wert.

Bhagavatamahatmya

न योगी नैव सिद्धो वा न ज्ञानी सत्क्रियो नरः ।
कलिदावानलेनाद्य साधनं भस्मतां गतम् ॥

na yogii naiva siddho vaa na jnaanii satkriyo narah |
kalidaavaanalenaadya saadhanam bhasmataam gatam ||

Keinen Yogi, keinen Vollendeten, keinen Gebildeten gibt es mehr oder einen, der Gutes tut. Durch den Endzeit-Waldbrand heutzutage wird jedes gute Werk zu Asche.

Manu

न मांसभक्षणे दोषो न मद्ये न च मैथुने ।
प्रवृत्तिरेषा भूतानां निवृत्तिस्तु महाफला ॥

na maansabhakshane dosho na madye na ca maithune |
pravrttireshaa bhuutaanaam nivrttistu mahaaphalaa ||

Es ist nichts falsch am Fleischverzehr, am Rauschtrank, auch am Liebesakt,
das ist der Wesen Triebnatur. Nicht davon getrieben zu sein ist der Hauptgewinn.

Manu

न भुंजीतोद्धृतस्नेहं नातिसौहित्यमाचरेत् ।
नातिप्रगे नातिसायं न सायं प्रातराशितः ॥

na bhunjiitoddhrtasneham naatisauhityamaacaret |
naatiprage naatisaayam na saayam praataraashitah ||

Eßt keinen Ölkuchen und überfreßt euch nicht!
Eßt nicht vor Sonnenaufgang, nicht nach Sonnenuntergang, wenn in der Frühe, dann abends nichts mehr.

Narada Smrti

न बान्धवा न सुहृदो न धनानि महान्त्यपि ।
अलं धारयितुं शक्ताः तमस्युग्रे निमज्जतः ॥

na baandhavaa na suhrdo na dhanaani mahaantyapi |
alam dhaarayitum shaktaah tamasyugre nimajjatah ||

Nie reichen Verwandte, Gutherzige oder mächtige Geldmengen gar
aus einen oben zu halten, der in tiefer Finsternis versinkt.

Subhashitasudhanidhi

न पूतो न तपस्विंश्च न यज्वा न च धर्मभाक् ।
क्रोधस्य यो वशं गच्छेत्तस्य लोकद्वयं न हि ॥

na puuto na tapasvin ca na yajvaa na ca dharmabhaak |
krodhasya yo vasham gacchettasya lokadvayam na hi ||

Kein Lauterer, kein Eremit, kein Opferer oder Moralprediger
wird jemals beide Welten haben, solange er seinem Ärger freien Lauf läßt.

Manusmrti

एवमाचारत: दृष्ट्वा धर्मस्य मुनयो गतिं ।
सर्वस्य तपसो मूलमाचारं जगृहु: परम् ॥

evamaacaaratah drshtvaa dharmasya munayo gatim |
sarvasya tapaso muulam aacaaram jagrhuh param ||

Als die Schweiger sahen, daß nur die Tradition zur Pflichterfüllung führt,
begriffen sie bewährte Praxis als letzte Wurzel aller Mühsal.

Manu

न पाणिपादचपलो न नेत्रचपलोऽनृजुः ।
न स्याद्वाक्चपलश्चैव न परद्रोहकर्मधीः ॥

na paanipaadacapalo na netracapalo'nrjuh |
na syaadvaakcapalashcaiva na paradrohakarmadhiih ||

Nicht gezappelt mit Händen und Füßen! Keine begehrlichen Blicke geworfen!
Kein unnützes Zeug geredet und keinem andern im Tun oder Denken geschadet!

Aptastambasmrti

न तथासिस्तथा तीक्ष्ण सर्पो वा दुरधिष्ठितः ।
यथा क्रोधो हि जन्तूनां शरीरस्थो विनाशकः ॥

na tathaasistathaa tiikshna sarpo vaa duradhishthitah |
yathaa krodho hi jantuunaam shariirastho vinaashakah ||

Verhängnisvoll ist gar nicht mal das scharfe Schwert oder die Schlange, auf die man aus Versehen tritt, als vielmehr die Zerstörungswut, die in den Leuten steckt.

Bhagavata

न जातु कामः कामानामुपभोगेन शाम्यति ।
हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्तते ॥

na jaatu kaamah kaamaanaamupabhogena shaamyati |
havishaa krshnavartmeva bhuuya evaabhivartate ||

Noch nie hat Lust sich durch neue Lustbefriedigung gelegt.
Mit Brennstoff versorgt wird Kohlenglut nur wieder angefacht.

Shlokavartika

न चात्रातीव कर्तव्यं दोषदृष्टिपरं मनः ।
दोषो ह्यविद्यमानोऽपि तच्चित्तानां प्रकाशते ॥

na caatraatiiva kartavyam doshadrshtiparam manah |
dosho hyavidyamaano'pi taccittaanaam prakaashate ||

Trachtet nicht allzu sehr danach, immer nur Fehler zu sehen.
Denn sonst seht ihr Fehler, wo gar keine sind, und man erkennt die Absicht.

Manu

न कन्यायाः पिता विद्वान् गृह्णीयात् शुल्कमण्वपि ।
गृह्णन् शुल्कं हि लोभेन स्यान्नरोऽपत्यविक्रयी ॥

na kanyaayaah pitaa vidvaan grhniiyaat shulkamanvapi |
grhnan shulkam hi lobhena syaannaro'patyavikrayii ||

Kein verständiger Vater eines Mädchens soll auch nur das geringste Brautgeld nehmen.
Denn nähme er aus Gier das Brautgeld, so wäre er einer, der sein Kind verkauft.

Atrismrti

ध्यानमेव परो धर्मो ध्यनमेव परं तपः ।
ध्यानमेव परं शैचं तस्माद्ध्यानपरो भवेत् ॥

dhyaanameva paro dharmo dhyaanameva param tapah |
dhyaanameva param shaucam tasmaaddhyaanaparo bhavet ||

Meditieren ist höchste Religion, Meditieren ist höchste Entsagung.
Meditieren ist die gründlichste Reinigung, darum sei über allem Meditation.

Brhatparasharasmrti

धर्मश्च लोकदंभार्थं पाषाण्डार्थं तपस्विनः ।
विविधा वाग्वञ्चनार्थं कलौ सत्यानुसारिणी ॥

dharmashca lokadambhaartham paashaandaartham tapasvinah |
vividhaa vaagvancanaartham kalau satyaanusaarinii ||

Zur Endzeit predigen all die Scheinheiligen Lug und Trug
in der Absicht, Weltordnung und Volk zu verderben, und es klingt wie Wahrheit.

Subhashitasudhanidhi

धनक्षयः शिष्टगर्हा सदाचरविवर्जनम् ।
शत्रुभिः पीडनंश्चैव द्यूतासक्तधियां नृणाम् ॥

dhanakshayah shishtagarhaa sadaacaravivarjinam |
shatrubhih piidanamshcaiva dyuutaasaktadhiyaam nrnaam ||

Geldverlust, von Gebildeten verabscheut, vom Umgang mit guten Leuten ausgeschlossen,
von den Feinden erst recht erpreßt werden Kerle, die nur noch an die Würfel denken.

Subhashitasudhanidhi

द्यूतादनर्थः संरम्भो द्यूतात् स्नेहक्षयो महान् ।
पक्षाणांश्चापि महतां द्यूताद्भेदः प्रवर्तते ॥

dyuutaadanarthah samrambho dyuutaat snehakshayo mahaan |
pakshaanaam caapi mahataam dyuutaadbhedah pravartate ||

Glücksspiel verursacht Geldmangel, Rücksichtslosigkeit und gewaltigen Liebesverlust.
Der Würfel wegen zerbrechen selbst große Parteien.

Manusmrti

द्यूतमेतत्पुरा कल्पे दृष्टं वैरकरं महत् ।
तस्मात् द्यूतं न सेवेत हास्यार्थमपि बुद्धिमान् ॥

dyuutametatpuraa kalpe drshtam vairakaram mahat |
tatsmaat dyuutam na seveta haasyaarthamapi buddhimaan ||

Seit Alters her läßt dieser Würfel seine große zersetzende Wirkung erkennen.
Darum soll kein vernünftiger Mensch dem Glücksspiel frönen, auch nicht nur zum Spaß!

Manu

दुराचारो हि पुरुषः लोके भवति निंदितः ।
दुःखभागी च सततं व्याधितोऽल्पायुरेव च ॥

duraacaaro hi purushah loke bhavati ninditah |
duhkhabhaagii ca satatam vyaadhito'lpaayureva ca ||

Der Verbrecher aber wird von allen verfemt,
Schmerz ist sein Los, ewig krank und kurz sein Leben.

Brhatparasharasmrti

दूरस्थानामविद्यानां मोक्षधर्मानुयायिनाम् ।
शूराणां निर्धनानां च न देय कन्यका बुधैः ॥

duurastaanaamavidyaanaam mokshadharmaanuyaayinaam |
shuuraanaam nirdhanaanaam ca na deya kanyakaa budhaih ||

Männern in der Ferne, Ungebildeten, solchen, die Recht und Freiheit nachjagen,
Abenteurern und Habenichtsen geben vernünftige Väter keine Tochter zur Frau.

Subhashitasudhanidhi

द्विजेन्द्रो वा कलाढ्यो वा कामाचारी भवेद्यदि ।
नित्यं निमज्जन्नप्यब्धौ नान्तश्युद्धो भवत्यलम् ॥

>dvijendro vaa kalaathyo vaa kaamaacaarii bhavedyadi |
nityam nimajjannapyabdhau naantahshuddho bhavatyalam ||

Auch wenn er Brahmane, ein Mann der Künste oder Liebeskünstler ist,
reicht regelmäßig ins Meer zu tauchen für die Selbstüberwindung nicht aus.

Brhatkatha

दातृयाचकयोर्भेदः कराभ्यामेव दर्शितः ।
एकस्य गच्छताधस्तादुपर्यन्यस्य तिष्ठता ॥

daatryaacakayorbhedah karaabhyaameva darshitah |
ekasya gacchataadhastaaduparyanyasya tishthati ||

Den Unterschied zwischen Geber und Bettler sieht man an den Händen:
Während die des einen nach unten geht, hält der andere sie nach oben.

Bhaminivilasa

दवदहनजटालज्वालाहतानां
परिगलितलतानां म्लायतां भूरुहाणाम् ।
अयि जलधर शैलश्रेणिशृङ्गेषु तोयं
वितरसि बहु कोऽयं श्रीमदस्तावकीनः ॥

davadahanajataalajvaalaahataanaam
parigalitalataanaam mlaayataam bhuuruhaanaam |
ayi jaladhara shailashrenishrngeshu toyam
vitarasi bahu ko'yam shriimadastaavakiinah ||

Da liegen eben noch von Lianen umwundene, erdverwachsene Waldriesen welk darnieder,
von hell auflodernden Flammen der Feuersbrunst gefällt.
Du Wasserlastige aber mußt dein Naß über steinigen Berggipfeln verschütten!
Hast dich gar sehr berauscht am Lobgesang deiner Pracht?

Hitopadesha Mitralabha

तेनाधीतं श्रुतं तेन तेन सर्वमनुष्ठितम् ।
येनाशाः पृष्ठतःकृत्वा नैराश्यमवलम्बितम् ॥

tenaadhiitam shrutam tena tena sarvamanushthitam |
yenaashaah prshthatah krtvaa nairaashyamavalambitam ||

Wer seine Erwartungen verabschiedet und erwartungslos schwebend verharrt,
kann alles verwirklichen, was er gelernt und gehört hat.

Pancatantra

तृष्णे देवि नमस्तुभ्यं याया वित्तान्विता अपि ।
अकृत्येषु नियोज्यन्ते भ्राम्यन्ते दुर्गमेष्वपि ॥

trshne devi namastubhyam yaayaa vittaanvitaa api |
akrtyeshu niyojyante bhraamyante durgameshvapi ||

O Göttin Gier, ich neige mich vor dir! Deinetwegen verstricken
selbst reiche Menschen sich in Verbrechen und irren umher in dunklen Gassen.

Subhashitasudhanidhi

तृष्णे त्वमसि रागान्धा त्रिषु स्थानेषु रज्यसि ।
व्याधितेष्वनपत्येषु जरापरिणितेषु च ॥

trshne tvamasi raagaandhaa trishu sthaaneshu rajyasi |
vyaddhiteshvanapatyeshu jaraaparinateshu ca ||

O Lebenstrieb! In diesen drei Zuständen erglühst du und blendest vor Leidenschaft
die Kranken, die Kinderlosen und im Alter Gebeugten.

Hitopadesha Mitralabha

तृष्णया चेत्परित्यक्तो को दरिद्रः कः ईश्वरः ।
तस्याश्चेत्प्रसरो दत्तो दास्यं च शिरसि स्थितम् ॥

trshnayaa cetparityakto ko daridrah kah iishvarah |
tasyaashcetprasaro datto daasyam ca shirasi sthitam ||

Ganz frei von Gier ist wohl nur ein armer Hund oder Gott der Herr.
Läßt er ihr aber freien Lauf, so stürzt er sich kopfüber in die Sklaverei.

Garuda Purana

तृणपर्णोदकाहाराः सततं वनवासिनः ।
जंबूकाखुमृगाद्यश्च तापसास्ते भवन्ति किम् ॥

trnaparnodakaahaaraah satatam vanavaasinah |
jambuukaakhumrgaadyashca taapasaaste bhavanti kim ||

Schakale, Maulwürfe und Rehe besiedeln den Wald
und nehmen Gras, Blätter und Wasser zu sich. Sind das etwa auch alles Eremiten?

Shishupalavadha

तुल्येऽपराधे स्वर्भानुर्भानुमन्तं चिरेण यत् ।
हिमांशुमाशुग्रासते तन्म्रदिम्नःस्फुटं फलम् ॥

tulye'paraadhe svabhaanurbhaanumantam cirena yat |
himaanshumaashugraasate tanmradinmah sphutam phalam ||

Hier wiegt der Schnapper wohl alte Sünden auf, wenn er die heiße Sonne seltener verfinstert,
den kalten Glitzermond dafür umso öfter. Das ist offenbar eines Weichlings Lohn.

Yajniavalkya

तुलाशासनमानानां कूटकृन्नाणकस्य च ।
एभिश्च व्यवहर्ता य: स दाप्यो दममुत्तमम् ॥

tulaashaasanamaanaanaam kuutakrnnaanakasya ca |
ebhishca vyavahartaa yah sa daapyo damamuttamam ||

Wer beim Abwiegen und bei Kaufverträgen betrügt, oder wer Münzen fälscht,
sowie jeder, der mit solchen Handel treibt, soll die höchste Geldstrafe zahlen.

Shishupalavadha

तुङ्गत्वमितरा नाद्रौ नेदं सिन्ढावगाधता ।
अलङ्घनीयताहेतुरुभयंस्तन्मनस्विनि ॥

tungatvamitaraa naadrau nedam sindhaavagaadhataa |
alanghaniiyataaheturubhayam tanmanasvini ||

Berge sind hoch und nicht tief, nicht so die Meere, die sind tief.
Weil die Geistesstarken beide haben, bleiben sie unerreichbar.

Subhashitasudhanidhi

तिरस्कुर्वन्ति कृतिनस्तापयन्ति तपस्विन: ।
आत्मानमपि हिंसन्ति क्रोधान्धा: किमत:परम् ॥

tiraskurvanti krtinastaapayanti tapasvinah |
aatmaanamapi hinsanti krodhaandhaah kimatahparam ||

Tätige Menschen verachten sie und quälen noch, die ein Büßerleben führen.
Sich selbst tun sie Gewalt an: Wer sonst als die vor Wut Blinden?

Pancaratra

ताडितस्य हि योधस्य श्लाघनीय कर्मणा ।
अकालान्तरिता पूजा नाशयत्येव वेदनाम् ॥

taaditasya hi yodhasya shlaaghaniiya karmanaa |
akaalaantaritaa puujaa naashayatyeva vedanaam ||

Ein verwundeter Krieger muß für seine Tat gepriesen werden,
mindert doch eine unerwartet eingetretene Ehrung den Schmerz.

Pancatantra Mitrabheda

त्याज्यं धैर्यं विधुरेऽपि काले
धैर्यात्कदाचिद्गतिमाप्नुयात्स: ।
यथा समुद्रेऽपि च पोतभङ्गे
साम्यात्रिको वाञ्छति तर्तुमेव ॥

tyaajyam dhairyam vidhure'pi kaale
dhairyaatkadaacidgatimaapnuyaatsah |
yathaa samudre'pi ca potabhange
saamyaatriko vaanchati tartumeva ||

Flieht dich in harten Zeiten auch der Mut, so ist's der Mut, der dir irgendwann den Ausweg weist. Bei Schiffbruch auf hoher See hofft der Seemann noch auf Rettung.

Bhagavatamahatmya

तरुणीप्रभुता गेहे श्यालको बुद्धिदायक: ।
कन्याविक्रयिणो लोभाद्दम्पतीनांश्च कल्कनम् ॥

taruniiprabhutaa gehe shyaalako buddhidaayakah |
kanyaavikrayino lobhaaddampatiinaam ca kalkanam ||

Die junge Frau führt das Regiment im Haus, der Bruder des Mannes sorgt für Einsicht.
Mädchen werden aus Gier verkauft, und Falschheit ist unter den Ehegatten.

Manu

तयोर्नित्यं प्रियं कुर्यात् आचार्यस्य च सर्वदा ।
तेष्वेव त्रिषु तुष्टेषु तप: सर्वं समाप्यते ॥

tayornityam priyam kuryaat aacaaryasya ca sarvadaa |
teshveva trishu tushteshu tapah sarvam samaapyate ||

Beiden Eltern stets und ständig, und dem Lehrer außerdem soll er gefallen.
Erst wenn die drei zufrieden sind, hat er der Kasteiung genügt.

Mahaviracarita

तमांसि ध्वंसन्ते परिणमति भूयानुपशम:
सकृत्संवादेऽपि प्रथत इह चामुत्र च शुभम् ।
अथ प्रत्यासङ्ग: कमपि महिमानं वितरति
प्रसन्नानां वाच: फलमपरिमेयं प्रसुवते ॥

tamaansi dhvansante parinamati bhuuyaanupashamah
sakrtsamvaade'pi prathata iha caamutra ca shubham |
atha pratyaasangah kamapi mahimaanam vitarati
prasannaanaam vaacah phalamaparimeyam prasuvate ||

Schwarze Wolken verschwinden, wenn er die Untröstlichen umstimmt.
Einmaliges Reden mit ihm breitet Segen über dieses und späteres Leben.
Einmaliger Umgang mit ihm verleiht jedwedem Größe.
Seine Stimme ist Nektar aus einer Unmenge gepreßter Früchte.

Parasharasmrti

तप: परं कृतयुगे त्रेतायां ज्ञानमुच्यते ।
द्वापरे यज्ञमित्यूचु: दानमेकं कलौ युगे ॥

tapah param krtayuge tretaayaam jnaanamucyate |
dvaapare yajnamityuucuh daanamekam kalau yuge ||

Über allem stand die Ertötung des Fleischs in der Zeit der Vollendung,
Erkenntnis war's in der dreiviertelvollen,
in der halbvollen Zeit lehrten sie uns richtig zu opfern,
in der Endzeit bleibt nur noch zu schenken.

Bhagavata

ततोऽनृतं मदं कामं रजो वैरंश्च पञ्चमम् ।
अमूनि पञ्चस्थानानि ह्यधर्मप्रभव: कलि: ॥

tato'nrtam madam kaamam rajo vairam ca pancamam |
amuuni pancasthaanaani hyadharmaprabhavah kalih ||

Ehrlosigkeit, Rausch, Wollust, Verseuchung und Feindschaft -
sind also die fünf Zustände, in denen die Endzeit Unrecht erzeugt.

Brhatparasharasmrti

ज्यौतिषं व्यवहारंश्च प्रायश्चित्तंश्चिकित्सितम् ।
अजानन् यो नरो ब्रूयात्साहसं किमत: परम् ॥

jyautisham vyavahaaram ca praayashcittamshcikitsitam |
ajaanan yo naro bruuyaat saahasam kimatah param ||

Krimineller geht's nicht mehr als daß einer von Sternkunde, Geschäftsleben,
Entsühnung und Therapie erzählt und keine Ahnung hat.

Samayocitapadyamalika

ज्यौतिषं जलदे मिथ्या मिथ्या श्वासिनि वैद्यकम् ।
योगो बह्वशने मिथ्या मिथ्या ज्ञानंश्च मद्यपे ॥

jyautisham jalade mithyaa mithyaa shvaasini vaidyakam |
yogo bahvashane mithyaa mithyaa jnaanam ca madyape ||

Sternkunde sagt nicht, wann es Regen gibt, Heilkunde ist für einen, der atmet unangebracht.
Yoga versagt bei Verfressenen, zu spät kommt dem Säufer der lichte Moment.

Mahabharata Anuparvan

जीर्यन्ति जीर्यत: केशा दन्ता जीर्यन्ति जीर्यत: ।
चक्षु:श्रोत्रे च जीर्येते तृष्णैका तु न जीर्यते ॥

jiiryanti jiiryatah keshaa dantaa jiiryanti jiiryatah |
cakshuhshrotre ca jiiryate trshnaikaa tu na jiiryate ||

Greisen fallen die Haare aus, Greisen fallen die Zähne aus.
Augen und Gehör verfallen, allein die Gier vergreist doch nicht.

Brhatparasharasmrti

जातिविद्यावयः शक्तिरारोग्यं बहुपक्षता ।
अर्थित्वं वित्तसंपत्तिरष्टावेते वरे गुणाः ॥

jaatividyaavayah shaktiraarogyam bahupakshataa |
arthitvam vittasampattirashtaavete vare gubaah ||

Kaste, Bildung, Alter, Potenz, Gesundheit, viel Gefolgschaft, Unterhaltsbereitschaft und finanzieller Erfolg sind die acht Eigenschaften am Freier, auf die's ankommt.

Shakuntala

ज्वलति चलितेन्धनोऽग्निः विप्रकृतः पन्नगः फणां कुरुते ।
प्रायः स्वं महिमानं कोपात्प्रतिपद्यते जन्तुः ॥

jvalati calitendhano'gnih viprakrtah pannagah phanaam kurute |
praayah svam mahimaanam kopaatpratipadyate jantuh ||

Angefacht flackert das Feuer auf, provoziert bläht die Schlange den Hals.
In der Regel besinnen die Leute sich auf ihre Macht, wenn sie wütend werden.

Mudrarakshasa

चीयते बालिशस्यापि सत्क्षेत्रप्रतीता कृषिः ।
न शालेः स्तंबकरिता वप्तुर्गुणमपेक्षते ॥

ciiyate baalishasyaapi satkshetrapratiitaa krshih |
na shaaleh stambakaritaa vapturgunamapekshate ||

Auch eines Tolpatschigen Saat geht auf, wenn sie auf fruchtbaren Boden fällt.
Ohne sich um des Sämannes Fertigkeit zu scheren wächst das Korn zum Büschel heran.

Subhashitani

गङ्गादितीर्थेषु वसन्ति मत्स्याः
देवालये पक्षिगणाश्च नित्यम् ।
ते ज्ञानहीना न फलं लभन्ते
तीर्थानि देवायतनानि भावः ॥

gangaaditiirtheshu vasanti matsyaah devaalaye pakshiganaashca nityam |
te jnaanahiinaa na phalam labhante tiirthaani devaayatanaani bhaavah ||

Auch Fische baden im Ganges, ganze Vogelschwärme nisten auf Tempeln. Die Ahnungslosen aber kommen nicht ans Ziel, ob sie nun an Wallfahrtsorten oder in Gotteshäusern waren.

Pratimanataka

गोपहीना यथा गावः विलयं यान्त्यपालिताः ।
एवं नृपतिहीना हि विलयं यान्ति वै प्रजाः ॥

gopahiinaa yathaa gaavah vilayam yaantyapaalitaah |
evam nrpatihiinaa hi vilayam yaanti vai prajaah ||

So wie ohne ihren Hirten Kühe unbehütet sich verlieren,
werden ohne ihren Herrn die Untertanen liquidiert.

Daksha Smrti

गृहवासः सुखार्थाय पत्नीमूलं गृहे सुखम् ।
सा पत्नी या विनीता स्याच्चित्तज्ञा वशवर्तिनी ॥

grhavaasah sukhaarthaaya patniimuulam grhe sukham |
saa patnii yaa viniitaa syaaccittajnaa vashavartinii ||

Man lebt zu Hause um glücklich zu sein, und der Haussegen hat seine Wurzel im Weib.
Die Frau ist richtig, die zahm ist, Gedanken liest und macht was er will.

Manusmrti

गुरौ यत्र परीवादो निंदा वापि प्रवर्तते ।
कर्णौ तत्र पिधातव्यौ गंतव्यं वा ततोऽन्यतः ॥

gurau yatra parivaado nindaa vaapi pravartate |
karnau tatra pidhaatavyau gantavyam vaa tato'nyatah ||

Wenn einer deinen Lehrer beleidigt oder gar verleumdet,
halt dir beide Ohren zu und geh woandershin.

Ramayana Ayodhya

गुरुलाघवमर्थानामारंभे कर्माणां फलम् ।
दोषं वा यो न जानाति स बाल इति होच्यते ॥

gurulaaghavamarthaanaamaarambhe karmaanaam phalam |
dosham vaa yo na jaanaati sa baala iti hocyate ||

Wer sich auf mehr oder weniger lohnende Geschäfte einläßt ohne zu wissen, ob sie ihm nutzen oder schaden, ist infantil zu nennen.

Mrcchakatika

गुणेषु यत्नः पुरुषेण कार्यः
न किञ्चिदप्राप्यतमं गुणानाम् ।
गुणप्रकर्षादुडुपेन शंभोः
अलङ्घ्यमुल्लङ्घितमुत्तमाङ्गम् ॥

guneshu yatnah purushena kaaryah
na kincidapraapyatamam gunaanaam |
gunaprakarshaadudupena shambhoh
alanghyamullanghitamuttamaangam ||

Für sein Talent soll der Mensch mit Nachdruck an sich arbeiten,
geht es doch nicht um der Talente Unerreichbarstes.
Genialer Eigenschaft zufolge kann der Sichelmond
des unfaßbaren Shiva höchstes Körperteil erfassen.

Prasannaraghava

गुणग्रामाभिसंवादि नामापि हि महात्मनाम् ।
यथा सुवर्णश्रीखण्ड रत्नाकर सुधाकरः ॥

gunagraamaabhisamvaadi naamaapi hi mahaatmanaam |
yathaa suvarna shriikhanda ratnaakara sudhaakarah ||

Schon die Namen der Erlauchten deuten auf ihren Wertgehalt:
So heißt Gold hohe Kaste, Sandelholz Glücksbrocken, Ozean Juwelenhort und Lebenstrankspender der Mond.