Bhagavata

य उद्धरेत्करं राजा राजा प्रजा धर्मेष्वशिक्षयन् ।
प्रजानां शमलं भुंक्ते भगं च स्वं जहाति सः ॥

ya uddharetkaram raajaa raajaa prajaa dharmeshvashikshayan |
prajaanaam shamalam bhunkte bhagam ca svam jahaati sah ||

Ein König erhebe ruhig Steuern. Der seine Untertanen nicht nach Recht und Gesetz erziehende König aber frißt den Abfall seiner Kreaturen und bekommt sein Teil nie.

Mahabharata Vanaparvan

मृषावादं परिहरेत् कुर्यात् प्रियमयाचितः ।
न च कामान्न संरम्भान्न द्वेषाद्धर्ममुत्सृजेत् ॥

mrshaavaadam pariharet kuryaat priyamayaacitah |
na ca kaamaanna samrambhaanna dveshaaddharmamutsrjet ||

Lügen unterlasse er ganz, Freude bereite er ungefragt.
Und nicht aus Liebe, nicht aus Übermut, nicht aus Haß werfe er das Gesetz beiseite.

Sabharanjanashataka

मृतोऽप्यर्थं न मोक्ष्यामि बद्ध्वा नेष्यामि मूर्धनि ।
इति चेत् सुदृढो लोभः पात्रे देयमशङ्कितम् ॥

mrto'pyartham na mokshyaami baddhvaa neshyaami muurdhani |
iti cet sudrdho lobhah paatre deyamashankitam ||

Sitzt die Gier erst so tief, daß ich mir, wenn ich tot bin, mein Geld um den Kopf bände, um es nicht loslassen und suchen zu müssen, sollte ich unverzüglich in eine Bettelschale spenden.

Manusmrti

मृतं शरीरमुत्सृज्य काष्ठलोष्टसमं क्षितौ ।
विमुखा बान्धवा यान्ति धर्मस्तमनुगच्छति ॥

mrtam shariiramutsrjya kaashthaloshtasamam kshitau |
vimukhaa baandhavaa yaanti dharmastamanugacchati ||

Wie morsches Holz oder zerkrümelnde Erde entsorgen Verwandte ihren Toten
und gehen abgewandt davon. Seine erfüllten Pflichten werden ihn dort begleiten.

Manusmrti

मां स भक्षयिताऽमुत्र यस्य मांसमिहाद्म्यहम् ।
एतन्मांसस्य मांसत्वं प्रवदन्ति मनीषिणः ॥

maam sa bhakshayitaa'mutra yasya maansamihaadmyaham |
etanmaansasya maansatvam pravadanti maniishinah ||

Des Fleischessers Fleisch ess ich noch ganz woanders.
So kommentieren die Weisen des Fleisches Fleischlichkeit.

Garuda Purana

महता पुण्ययोगेन मानुषं जन्म लभ्यते ।
तत्प्राप्य न कृतो धर्मः कीदृशं हि मयाकृतम् ॥

mahataa punyayogena maanusham janma labhyate |
tatpraapya na krto dharmah kiidrsham hi mayaakrtam ||

Kraft edlen Verhaltens zuvor ward mir die Geburt als Mensch zuteil.
Nun, da ich endlich soweit war, habe ich nicht etwa meine Pflicht, sondern dieses und jenes getan.

Subhashitasudhanidhi

मय्येव जीर्णतां यातु यत्त्वयोपकृतं मम ।
नरः प्रत्युपकारार्थी विपत्तिमनुकाङ्क्षति ॥

mayyeva jiirnataam yaatu yattvayopakrtam mama |
narah pratyupakaaraarthii vipattimanukaankshati ||

"Laß mich erst verbrauchen, was du eben für mich getan hast."
Wer das sagt, wünscht dir Versagen, um deinen Gefallen erwidern zu können.

Vishnupurana

मनःप्रीतिकरः स्वर्गः नरकास्तिद्विपर्यायः ।
नरकस्वर्गसंज्ञे वै पापपुण्ये द्विजोत्तम ॥

manahpriitikarah svargah narakaastidviparyaayah |
narakasvargasamjne vai paapapunye dvijottama ||

Der Himmel ist angenehm für's Gemüt, die Hölle ist die zweite Variante.
Was als Höllenhimmel bekannt, ist, wenn man Böses tut und Gutes will, o zweifach Geborener.

Bhagavata

मत्तं प्रमत्तमुन्मत्तं सुप्तं बालं स्त्रियं जडं ।
प्रपन्नं विरथं भीतं न रिपुं हन्ति धर्मवित् ॥

mattam pramattamunmattam suptam baalam striyam jadam |
prapannam viratham bhiitam na ripum hanti dharmavit ||

Gerechte töten keinen Feind, der irre ward, berauscht ist oder aufgeregt, der schläft, ein Kind ist oder eine Frau, der lahmt, ihm zu Füßen fällt, keinen Wagen mehr hat oder panisch ist.

Yajniavalkya

ब्राह्मे मुहूर्ते चोत्थाय चिन्तयेदात्मनो हितं ।
धर्मार्थकामान् स्वे काले यथाशक्ति न हापयेत् ॥

braahme muhuurte cotthaaya cintayedaatmano hitam |
dharmaarthakaamaan sve kaale yathaashakti na haapayet ||

In aller Herrgottsfrühe aufgestanden bedenke er sein eigen Wohl.
Pflichten, Materielles und Liebe soll ein jedes zu seiner Zeit er nach Kräften nicht auslassen.

Hitopadesha Mitralabha

बालो वा यदि वा वृद्धो युवा वा गृहमागतः ।
तस्य पूजा विधातव्या सर्वत्राभ्यागतो गुरुः ॥

baalo vaa yadi vaa vrddho yuvaa vaa grhamaagatah |
tasya puujaa vidhaatavyaa sarvatraabhyaagato guruh ||

Ob ein Kind oder ein Greis oder ein junger Mensch vors Haus getreten ist -
erweise einem jeden von ihnen Respekt. Der Lehrer naht in jeglicher Gestalt.

Shakuntala

भानुः सकृद्युक्ततुरङ्ग एव
रात्रिं दिवं गन्धवहः प्रयाति ।
शेषः सदैवाहितभूमिभारः
षष्ठांशवृत्तेरपि धर्म एषः ॥

bhaanuh sakrdyuktaturanga eva
raatrim divam gandhavahah prayaati |
sheshah sadaivaahitabhuumibhaarah
shashthaamshavrtterapi dharma eshah ||

Bhanu die Sonne läuft ein für allemal als Pferd im Joch,
Tag und Nacht weht Duftlast führend der Wind.
Schesha die Schlange trägt die ihr auferlegte Erdenbürde für immer:
So muß auch die Gegenleistung dessen sein, der sich ein Sechstel vom Umsatz nimmt.

Kuvalayananda

भवन्ति नरकाः पापात्पापं दारिद्र्यसंभवम् ।
दारिद्र्यमप्रधानेन तस्माद्दानपरो भवेत् ॥

bhavanti narakaah paapaat paapam daaridrayasambhavam |
daaridrayamapradhaanena tasmaaddaanaparo bhavet ||

Es gibt Höllen, die entstehen aus Bösem. Das Böse ist armutsbedingt.
Armut ist, wenn man nichts verschenkt. Darum sei Schenken das Erste.

Manusmrti

फलमूलाशनैर्मेध्यैः मुन्यन्नानां च भोजनैः ।
न तत्फलमवाप्नोति यन्मांसपरिवर्जनात् ॥

phalamuulaashanairmedhyaih munyannaanaam ca bhojanaih |
na tatphalamavaapnoti yanmaansaparivarjanaat ||

Der Verzehr von roher Obst- und Wurzelkost und ähnlichen Einsiedlergerichten
erzielt bei weitem nicht das Ergebnis wie der Totalverzicht auf Fleisch.

Mahabharata Udyoga

पूर्वे वयसि तत्कुर्यात् येन वृद्धः सुखं वसेत् ।
यावज्जीवेन तत्कुर्यात्येन प्रेत्य सुखं वसेत् ॥

puurve vayasi tat kuryaat yena vrddhah sukham vaset |
yaavajjiivena tat kuryaat yena pretya sukham vaset ||

In jungen Jahren soll er tun, womit er alt geworden glücklich ist.
Solange er lebt soll er tun, womit er, wenn er vergangen ist, glücklich wird.

Bodhicaryavatara

पुण्येन कायः सुखितः पाण्डित्येन मनःसुखं ।
तिष्ठन्परार्थं संसारे कृपालुः केन खिद्यन्ते ॥

punyena kaayah sukhitah paandityena manahsukham |
tishthan paraartham samsaare krpaaluh kena khidyante ||

Sauberkeit dient dem leiblichen Wohl, Gelehrsamkeit beglückt den Geist.
Was könnte einen für andere fest im Leben stehenden Mitleidigen umhaun?

Suktimuktavali

पिता माता भ्राता प्रियसहचरी सूनुनिवहः
सुहृत्स्वामी माद्यत्करिभटरथाश्वः परिकरः ।
निमज्जन्तं जन्तुं नरककुहरे रक्षितुमलं
गुरोर्धर्माधर्मप्रकटनपरात्कोऽपि न परः ॥

pitaa maataa bhraataa priyasahacarii suununivahah
suhrt svaamii maadyatkaribhatarathaashvah parikarah |
nimajjantam jantum narakakuhare rakshitumalam
gurordharmaadharmaprakatanaparaat ko'pi na parah ||

Vater, Mutter, Bruder, eine liebe Gefährtin, der Söhne Schar, der Freund, der Meister und ein aus trägen Elefanten, Soldaten, Kampfwagen und Pferden bestehendes Heer können längst nicht so gut wie ein Lehrer dem Menschen den Unterschied zwischen Recht und Unrecht deutlich machen und ihn so davor bewahren, ins Höllenloch einzufahren.

Hitopadesha Mitralabha

प्राणा यथात्मनोऽभीष्टा भूतानामपि ते तथा ।
आत्मौपम्येन भूतेषु दयां कुर्वन्ति साधवः ॥

praanaa yathaatmano'bhiishtaa bhuutaanaamapi te tathaa |
aatmaupamyena bhuuteshu dayaam kurvanti saadhavah ||

Wie jeder selbst die Luft zum Atmen braucht, ist es bei anderen Geschöpfen ebenso.
Edle erweisen den Lebewesen dieselbe Sympathie wie sich selbst.

Manusmrti

पादोऽधर्मस्य कर्तारं पादः साक्षिणमृच्छति ।
पादः सभासदः सर्वान्पादो राजानमृच्छति ॥

paado'dharmasya kartaaram paadah saakshinamrcchati |
paadah sabhaasadah sarvaan paado raajaanamrcchati ||

Ein Viertel vom Unrecht belastet den Täter, ein Viertel den Augenzeugen,
ein Viertel lastet auf allen, die in der Verhandlung saßen, und ein Viertel auf dem König.

Samayocitapadyamalika

परोपदेशे पाण्डित्यं सर्वेषां सुकरं नृणां ।
धर्मे स्वीयमनुष्ठानं कस्यचित्तु महात्मनः ॥

paropadeshe paandityam sarveshaam sukaram nrnaam |
dharme sviiyamanushthaanam kasyacittu mahaatmanah ||

Andere Moral zu lehren geht jedermann leicht von der Hand.
Sich selbst ans Gesetz zu halten ist Sache irgendwelcher Idealisten.

Atrisamhita

परस्मिन्बन्धुवर्गे वा मित्रे द्वेष्ये रिपौ तथा ।
आत्मवद्वर्तितव्यं हि दयैषा परिकीर्तिता ॥

parasmin bandhuvarge vaa mitre dveshye ripau tathaa |
aatmavadvartitavyam hi dayaishaa parikiirtitaa ||

Die sich in einen anderen, in die Verwandtschaft, einen Freund, einen Verhaßten oder Feind hineinversetzen können, werden als hingebungsvoll gepriesen.

Kautilya

प्रजा संरक्षणं धर्मो धार्मिकस्य महीभृतः ।
तस्मादसाधून्धर्माय निघ्नन्दोषैर्न लिप्यते ॥

prajaa samrakshanam dharmo dharmikasya mahiibhrtah |
tasmaadasaadhuun dharmaaya nighnan doshairna lipyate ||

Volkes Schutz ist des frommen Herrschers Pflicht.
Zwingt er darum die Ehrlosen zur Moral, so bleibt kein Makel an ihm kleben.

Shivapurana

निदानज्ञस्य भिषजो रुग्णहिंसां प्रयुञ्जतः ।
न किंचदपि नैर्घृण्यं घृणैवात्र प्रयोजिका ॥

nidaanajnasya bhishajo rugnahimsaam prayunjatah |
na kimcidapi nairghrnyam ghrnaivaatra prayojikaa ||

Ein die Ursache kennender Arzt mag zwar Gewalt anwenden, schneiden und brechen,
nur ist das keinerlei Herzenskälte, sondern daselbst praktizierte Wärme.

Mahabharata Adiparvan

न हीदृशं संवननं त्रिषु लोकेषु विद्यते ।
दया मैत्री च भूतेषु दानं च मधुरा च वाक् ॥

na hiidrsham samvananamstrishu lokeshu vidyate |
dayaa maitrii ca bhuuteshu daanamshca madhuraa ca vaak ||

An den Geschöpfen der drei Welten ist nichts so sympathisch wie
ihre Hingabe, Freundschaft, ihr Schenken und freundlicher Umgangston.

Manusmrti

न हायनैर्नपलितैः न वित्तेन न बन्धुभिः ।
ॠषयश्चक्रिरे धर्मं योऽनूचानः स नो महान् ॥

na haayanairnapalitaih na vittena na bandhubhih |
rshayashcakrire dharmam yo'nuucaanah sa no mahaan ||

Nicht nach Jahren, nicht nach den Alten, nicht nach Reichtum und nicht nach Verwandten
wollen die Seher das Gesetz machen, und nicht der ist groß, der es nachsprechen kann.

Prayogaratnamala

नास्ति सत्यात्परो धर्मः संतुष्टिर्नात्मजात्परा ।
नान्नदानात्परं दानं वन्दनान्नोपचारकम् ॥

naasti satyaat paro dharmah santushtirnaatmajaat paraa |
naannadaanaat param daanam vandanaannopacaarakam ||

Es gibt kein Gesetz über der Wahrheit, keinen Seelenfrieden ohne eines Sohnes Geburt.
Es gibt kein besseres Geschenk als ein freies Mahl, keine schönere Aufmerksamkeit als die respektvolle Verehrung.

Yajniavalkya

नाश्रमः कारणं धर्मे क्रियमाणो भवेद्धि सः ।
अतो यदात्मनोऽपथ्यं परेषां न तदाचरेत् ॥

naashramah kaaranam dharme kriyamaano bhaveddhi sah |
ato yadaatmano'pathyam pareshaam na tadaacaret ||

Nicht als Pflichtübung sondern im Sinne des Gleichgewichts ist ein Werk zu verrichten.
Denn was für einen selbst nicht paßt, soll man anderen nicht antun.

Manusmrti

नामुत्र हि सहायार्थं पिता माता च तिष्ठतः ।
न पुत्रदारा न ज्ञातिः धर्मस्तिष्ठति केवलः ॥

naamutra hi saahaayaartham pitaa maataa ca tishthatah |
na putradaaraa na jnaatih dharmastishthati kevalah ||

Da oben kommt dir kein Vater, keine Mutter und kein Anwalt mehr zu Hilfe,
kein Sohn, keine Frau, kein Genosse. Nur die gerechte Tat steht dir bei.

Bhaminivilasa

नापेक्षा न च दाक्षिण्यं न प्रीतिर्नच सङ्गतिः ।
तथाऽपि हरते तापं लोकानमुन्नतो घनः ॥

naapekshaa na ca daakshinyam na priitirnaca samgatih |
tathaa'pi harate taapam lokaanamunnato ghanah ||

Die erhabene Gewitterwolke wirkt absichtslos, ohne Gewitztheit, ohne Liebe oder Kameradschaft, während sie die Gluthitze von der Welt nimmt.

Mahabharata Adiparvan

नाधर्मश्चरितो राजन् सद्यः फलति गौरिव ।
शनैरावर्त्यमानो हि कर्तुर्मूलानि कृतन्ति ॥

naadharmashcarito raajan sadyah phalati gauriva |
shanairaavartyamaano hi karturmuulaani krtanti ||

Unmoralischer Wandel, o König, fruchtet nicht gleich wie beim Gaurbullen.
Erst allmählich durchtrennen die Abweichungen die Wurzeln ihres Verursachers.

Manusmrti

नाकृत्वा प्राणिनां हिंसां मांसमुत्पाद्यते क्वचित् ।
न च प्राणिवधः स्वर्ग्यः तस्मान्मांसं विवर्जयेत् ॥

naakrtvaa praaninaam himsaam maansamutpaadyate kvacit |
na ca praanivadhah svargyah tasmaanmaansam vivarjayet ||

Fleisch fällt gar nicht erst ab, ohne daß Lebewesen verletzt werden.
Lebewesen zu schlachten ist nicht gerade himmelführend. Darum ist Fleisch zu meiden.

Ramayana Kishkindha

न हि धर्मार्थसिद्ध्यर्थं पानमेवं प्रशस्यते ।
पानादर्थश्च धर्मश्च कामश्च परिहीयते ॥

na hi dharmaarthasiddhyartham paanamevam prashasyate |
paanaadarthashca dharmashca kaamashca parihiiyate ||

Um an sein Recht, sein Geld und Befriedigung zu kommen ist der Suff nicht eben zuträglich. Den Säufer flieht das Geld, das Recht und auch die Liebeslust.