Samayocita

आपत्सु मित्रं जानीयाद्युद्धे शूरमृणे शुचिम् ।
भार्या क्षीणेषु वित्तेषु व्यसनेषु च बान्धवान् ॥

aapatsu mitram jaaniiyaadyuddhe shuuramrne shucim |
bhaaryaa kshiineshu vitteshu vyasaneshu ca baandhavaan || 11 ||

In der Not lernst den Freund du schätzen, in der Schlacht den Helden, in der Schuld den Ehrlichen,
das Eheweib, wenn's Geld weg, und den Genossen, wenn dir elend ist.

Samayocita

आपदार्थे धनं रक्षेच्छ्रीमतामापदः कुतः ।
कदाचिदपगता लक्ष्मीः सञ्चितापि विनश्यति ॥

aapadaarthe dhanam rakshecchriimataamaapadah kutah |
kadaacidapagataa lakshmiih sancitaapi vinashyati || 10 ||

Geld für den Notfall soll man sparen. Die Versorgten leiden keine Not.
Lakshmi wendet irgendwann sich ab, und alles Angehäufte schwindet.

Samayocita

आपदर्थे धनं रक्षेद् दारान् रक्षेद् धनैरपि ।
आत्मानं सततं रक्षेत् दारैरपि धनैरपि ॥

aapadarthe dhanam rakshed daaraan rakshed dhanairapi |
aatmaanam satatam rakshet daarairapi dhanairapi || 9 ||

Rette Geld für die Not, schütz auch deine Frauen mit Geld.
Dich selbst aber schütze stets mit Frauen und mit Geld.

Samayocita

आपदामपहर्तारं दातारं सर्वसम्पदाम् ।
लोकाभिरामं श्रीरामं भूयो भूयो नमाम्यहम् ॥

aapadaamapahartaaram daataaram sarvasampadaam |
lokaabhiraamam shriiraamam bhuuyo bhuuyo namaamyaham || 8 ||

Den Notwegraffer, den Schenker allen Glücks,
den Volksliebling Herrn Rama verehr ich mehr und mehr.

Samayocita

आपदामापतन्तीनां हितोऽप्यायाति हेतुताम् ।
मातृजङ्घा हि वत्सस्य स्तम्भीमनति बन्धने ॥

aapadaamaapatantiinaam hito'pyaayaati hetutaam |
maatrjanghaa hi vatsasya stambhiimanati bandhane || 7 ||

Um in den Abgrund Gestürzter Rettung willen eilt
das Bein der Mutter herbei, darum es vom Kalb in der Fessel als Stützpfeiler verstanden wird.

Samayocita

आयुः कर्म च वित्तं च विद्या निधनमेव च ।
पञ्चैतानि हि सृज्यन्ते गर्भस्थस्यैव देहिनः ॥

aayuh karma ca vittam ca vidyaa nidhanameva ca |
pancaitaanyapi srjyante garbhasthasyaiva dehinah || 6 ||

Lebensdauer, Tatvergeltung, Wohlstand, Bildung, ja der Tod:
Diese Fünf werden freigesetzt, sobald das Ungeborene Gestalt annimmt.

Samayocita

आहारनिद्राभयमैथुनं च सामान्यमेतत्पशुभिर्नराणाम् ।
धर्मो हि तेषामधिकोविशेषो धर्मेण हीनाः पशुभिः समानाः ॥

aahaaranidraabhayamaithunam ca saamaanyametat pashubhirnaraanaam |
dharmo hi teshaam adhikovishesho dharmena hiinaah pashubhih samaanaah || 5 ||

Жратва, сон, страх и сношение единят скот с человеком.
Единственная их разница, это правила. Те кто без правил, те равны скоту.

Fressen, Schlafen, Angst und Paarungsakt haben Mensch und Tier gemein.
Der einzige Unterschied sind die Regeln. Die Regellosen gleichen dem Vieh.

Samayocita

आदित्यादिग्रहाः सर्वे नक्षत्राणि च राशयः ।
आयुः कुर्वन्तु ते नित्यं यस्यैषा जन्मपन्निका ॥

aadityaadigrahaah sarve nakshatraani ca raashayah |
aayuh kurvantu te nityam yasyaishaa janmapannikaa || 4 ||

Die Sonne und die anderen Planeten, alle Mondhäuser und Sternzeichen
bestimmen für immer dein Leben, je nachdem, wer auf deine Geburt fällt.

Samayocita

आत्तसज्जधनुषाविषुस्पृशावक्षयाशुगनिषङ्गसङ्गिनौ ।
रक्षणाय मम रामलक्ष्मणावग्रतः पथि सदैव गच्छताम् ॥

aattasajjadhanushaavishusprshaavakshayaashuganishangasanginau |
rakshanaaya mama raamalakshmanaavagratah pathi sadaiva gacchataam || 2 ||

Die Hand am schußbereit gespannten Bogen, einen der endlos vielen Pfeile im Köcher ergriffen
sollen zu meinem Schutze stets Rama und Lakshmana auf allen Wegen vor mir gehen.

Samayocita

आविर्भूतं चतुर्धा यः कपिभिः परिवारितः ।
हतवान् राक्षसानीकं रामं दाशरथिं भजे ॥

aavirbhuutam caturdhaa yah kapibhih parivaaritah |
hatavaan raakshasaaniikam raamam daasharathim bhaje || 1 ||

Vierfach erscheint, wer mit Affen sich umgibt.
Einen gewissen Rama, Dasharathas Sohn, verehrt, der Dämonisches zerschlug.

Samayocita

अस्थिवद् दधिवच्चैव शङ्खवद् बकवत्तथा ।
राजन् तव यशो भाति शरञ्चन्द्रमरीचिवत् ॥

asthivad dadhivaccaiva shankhavad bakavattathaa |
raajan tava yasho bhaati sharancandramariicivat || 119 ||

Bist wie ein Knochen du, wie dicke Milch, wie Muschelkalk, ein Reiher gar,
so glänzt, o König, dein Ruhm bald wie Herbstmondlicht.

Samayocita

अलङ्कारप्रियो विष्णुः जलधाराप्रियः शिवः ।
नमस्कारप्रियो भानुर्ब्राह्मणो मधुरप्रियः ॥

alankaarapriyo vishnuh jaladhaaraapriyah shivah |
namaskaarapriyo bhaanurbraahmano madhurapriyah || 118 ||

Vishnu liebt Schmuck, Shiva liebt den Wasserfall.
Die Sonne liebt den Morgengruß, der Brahmane mag es zuckersüß.

Samayocita

असिजीवी मषीजीवी देवलो ग्रामयाचकः ।
धावकः पाचकश्चैव षडेते ब्राह्मणाधमाः ॥

asijiivii mashiijiivii devalo graamayaacakah |
dhaavakah paacakashcaiva shadete braahmanaadhamaah || 117 ||

Der vom Schwert lebt, der vom schwarzen Pulver lebt, der Tempeldiener, der Dorfbettler,
der Laufbursche und der Koch: Das sind die sechs untersten Brahmanen.

Samayocita

अद्यापि नोज्झति हरः किल कालकूटं कूर्मो बिभर्ति धरणीं खलु पृष्ठभागे ।
अम्भोनिधिर्वहति दुस्सहवाडवाग्निमङ्गीकृतं सुकृतिनः परिपालयन्ति ॥

adyaapi nojjhati harah kila kaalakuutam kuurmo bibharti dharaniim khalu prshthabhaage |
ambhonidhirvahati dussahavaadavaagnimangiikrtam sukrtinah paripaalayanti || 116 ||

Selbst heute noch spuckt Shiva das Erzgift nicht aus,
die Schildkröte balanciert die Welt auf dem Rücken,
das Weltmeer bindet teuflisches Stutenmaulfeuer als einen Teil von sich:
Sie machen's richtig und schützen rundum.

Samayocita

असत्यस्तु भवेत्साधुर्ब्रह्मचारी च निर्धनः ।
व्याधिष्ठो देवभक्तश्च वृद्धा नारी पतिव्रता ॥

asatyastu bhavetsaadhurbrahmacaarii ca nirdhanah |
vyaadhishtho devabhaktashca vrddhaa naarii pativrataa || 115 ||

Der Lügner werde Eremit, der Arme Bettelmönch.
Der Sieche werde fromm, die alte Närrin gattentreu.

Samayocita

अतिक्लेशेन ये ह्यर्था धर्मस्यातिक्रमेण तु ।
शत्रूणां प्रणिपातेन ते त्वर्था मा भवन्तु मे ॥

atikleshena ye hyarthaa dharmasyaatikramena tu |
shatruunaam pranipaatena te tvarthaa maa bhavantu me || 114 ||

Nach zuviel Schufterei oder kriminell erworbenes Gut,
oder gar nach dem Kniefall vor Feinden: Das Geld will ich nicht!

Samayocita

अलिरयं नलिनीदलमध्यगः कमलिनी मकरन्द मदालसः ।
विधिवशात्परदेशमुपागतः कुटजपुष्परसं बहु मन्यते ॥

alirayam naliniidalamadhyagah kamalinii makaranda madaalasah |
vidhivashaatparadeshamupaagatah kutajapushparasam bahu manyate || 113 ||

Die Biene hier, wie sie mitten in den Lotuskelch eintaucht
um nach Herzenslust sich am Nektar zu laben!
Einer plötzlichen Eingebung folgend fliegt in die Fremde sie auf und davon,
Topfblumensaft schätzt sie mehr.

Samayocita

अयममृतनिधानो नायकोऽप्योषधीनाममृतमयशरीरः कान्तियुक्तोऽपि चन्द्रः ।
भवति विगत रश्मिर्मण्डलं प्राप्य भानोः परसदननिविष्टः को लघुत्वं न याति ॥

ayamamrtanidhaano naayako'pyoshadhiinaamamrtamayashariirah kaantiyukto'pi candrah |
bhavati vigata rashmirmandalam praapya bhaanoh parasadananivishtah ko laghutvam na yaati || 112

Urquell des Lebenswassers, aller Heilkräuter Ziehkraft,
dieser aus Lebenselixir gebildete Leib ist voller Anmut der Mond.
Dahin aller Glanz, kaum daß der Sonne Strahlenkranz er betrat!
Keiner, der nicht leichter ward, als auf fremder Wohnstatt er sich niederließ.

Samayocita

अनन्तशास्त्रं बहुला च विद्या अल्पश्च कालो बहुविघ्नता च ।
यत्सारभूतं तदुपासनीयं हंसो यथा क्षीरमिवाम्बुमध्यात् ॥

anantashaastram bahulaa ca vidyaa alpashca kaalo bahuvighnataa ca |
yatsaarabhuutam tadupaasaniiyam hanso yathaa kshiiramivaambumadhyaat || 111 ||

Unendlich die Lehren, vielfach die Wissenschaften
und so ein Leben viel zu kurz und voller Rückschläge.
Macht euch lieber die Substanz der Dinge zu Nutze
wie der Schwan sein Milchiges aus des Wassers Mitte.

Samayocita

अयुक्तं स्वामिनो युक्तं युक्तं नीचस्य दूषणम् ।
अमृतं राहवे मृत्युर्विषं शङ्करभूषणम् ॥

ayuktam svaamino yuktam yuktam niicasya duushanam |
amrtam raahave mrtyurvisham shankarabhuushanam || 110 ||

Falsches ist dem Reichen recht, Rechtes verdirbt den Armen.
Für Rahu war das Elixir der Tod, noch schöner wird Shankara mit dem Gift.

Samayocita

अन्यायोपार्जितं द्रव्यं दश वर्षाणि तिष्ठति ।
प्राप्ते चैकादशे वर्षे समूलं च विनश्यति ॥

anyaayopaarjitam dravyam dasha varshaani tishthati |
praapte caikaadashe varshe samuulam ca vinashyati || 109 ||

Unredlich erworbene Werte bleiben zehn Jahre lang stehen.
Mit Beginn des elften Jahres schwinden sie radikal dahin.

Samayocita

अग्निरापः स्त्रियो मूर्खः सर्पो राजकुलानि च ।
नित्यं यत्नेन सेव्यानि सद्यः प्राणहराणि षट् ॥

agniraapah striyo muurkhah sarpo raajakulaani ca |
nityam yatnena sevyaani sadyah praanaharaani shat || 108 ||

Feuer, Wasser, Frauen, Trottel, Schlangen und der Hochadel sind Sechs,
die stets nach Kräften bedient werden wollen um dir im selben Moment die Luft abzudrücken.

Samayocita

अत्यासन्ना विनाशाय दूरस्था न फलप्रदाः ।
सेव्यन्तां मध्यभागेन राजा वह्निर्गुरुस्त्रयः ॥

atyaasannaa vinaashaaya duurasthaa na phalapradaah |
sevyantaam madhyabhaagena raajaa vahnirgurustrayah | 107 ||

Allzu nah sind sie schädlich, zu weit weg nicht nützlich.
Bei mittlerer Anteilnahme soll diese drei man bedienen: den König, das Feuer, den Lehrer.

Samayocita

अनवस्थितकार्यस्य न जने न वने सुखम् ।
जनो दहति संसर्गाद्वनं सङ्गविवर्जिनात् ॥

anavasthitakaaryasya na jane na vane sukham |
jano dahati samsargaadvanam sangavivarjinaat || 106 ||

Ein unablässig Wirkender findet weder unter Menschen noch im Wald sein Glück.
In der Menge macht ihn das Gedränge, im Wald die Abgeschiedenheit verrückt.

Samayocita

अनागतविधाता च प्रत्युत्पन्नमतिस्तथा ।
द्वावेतौ सुखमेधेते यद्भविष्यो विनश्यति ॥

anaagatavidhaataa ca pratyutpannamatistathaa |
dvaavetau sukhamedhete yadbhavishyo vinashyati || 105 ||

Wer sich vorstellt, was noch kommen kann, und der Geistesgegenwärtige:
Die beiden befeuern ihr Glück. Der Fatalist wird scheitern.

Samayocita

अहो बलविचित्राणि चरितानि महात्मनाम् ।
लक्ष्मीं तृणाय मन्यन्ते तद्भारेण नमन्ति च ॥

aho balavicitraani caritaani mahaatmanaam |
lakshmiim trnaaya manyante tadbhaarena namanti ca || 104 ||

Ach wie überraschend grob sind die Wandlungen unserer Hochverehrten!
Erst finden sie Geld nicht so wichtig, dann knicken sie unter seiner Last ein.

Samayocita

अनालोक्य व्ययं कर्ता अनाथः कलहप्रियः ।
आतुरः सर्वकार्येषु नरः शीघ्रं विनश्यति ॥

anaalokya vyayam kartaa anaathah kalahapriyah |
aaturah sarvakaaryeshu narah shiighram vinashyati || 103 ||

Wer ausgibt ohne hinzusehen, unbeherrscht, rauflustig
sich in alles einmischen will, der Narr ist bald verloren.

Samayocita

अनित्यानि शरीराणि विभवो नैव शाश्वतः ।
नित्यं संनिहितो मृत्युः कर्तव्यो धर्मसंग्रहः ॥

anityaani shariiraani vibhavo naiva shaashvatah |
nityam samnihito mrtyuh kartavyo dharmasamgrahah || 102 ||

Nicht von Dauer sind die Körper, auch nicht ewig währt Besitz.
Dauerhaft eingepflanzt ist der Tod, abzuarbeiten der Pflichtkatalog.

Samayocita

अन्नाद्दशगुणं पिष्टं पिष्टाद्दशगुणं पयः ।
पयसोऽष्टगुणं मांसं मांसाद्दशगुणं घृतम् ॥

annaaddashagunam pishtam pishtaaddashagunam payah |
payaso'shtagunam maansam maansaaddashagunam ghrtam || 101 ||

Vom Reis ein Zehnfaches macht Mehl, vom Mehl ein Zehnfaches Milch.
Von Milch ein Achtfaches macht Fleisch, vom Fleisch ein Zehnfaches Butterschmalz.

Samayocita

अन्तःसारविहीनानामुपदेशो न जायते ।
मलयाचल संसर्गान्न वेणुश्चन्दनायते ॥

antahsaaravihiinaanaam upadesho na jaayate |
malayaacala samsargaan na venushcandanaayate || 100 ||

Guter Rat kommt nicht von solchen, die jeder inneren Kraft beraubt.
Ein Rohr im Malaya-Hang versandelholzt auch hineingesteckt nicht.

Samayocita

अनेकदोषोदुष्टोऽपि कायः कस्य न वल्लभः ।
कुर्वन्नपि व्यलीकानि यः प्रियः प्रिय एव सः ॥

anekadoshodushto'pi kaayah kasya na vallabhah |
kurvannapi vyaliikaani yah priyah priya eva sah ||

Von mehr als einem Makel befallen ist uns der Leib immer noch der Liebste.
Allen Problemen, die uns einer bereitet, zum Trotz: Einmal lieb, ist er uns immer lieb.

Samayocita

अनुलोमेन बलिनं प्रतिलोमेन दुर्बलम् ।
आत्मतुल्यबलं शत्रुं विनयेन बलेन वा ॥

anulomena balinam pratilomena durbalam |
aatmatulyabalam shatrum vinayena balena vaa || 97 ||

Den Starken mit Nachgeben, den Schwachen mit Widerstand.
Den gleichstarken Gegner mit Diplomatie oder Stärke.

Samayocita

अर्थनाशं मनस्तापं गृहिणीचरितानि च ।
नीचवाक्यं चापमानं मतिमान्न प्रकाशयेत् ॥

arthanaasham manastaapam grhiniicaritaani ca |
niicavaakyam caapamaanam matimaanna prakaashayet || 96 ||

Geldverlust, Seelenschmerz, den Lebenswandel der Hausfrau,
Getratsche oder seine Verachtung sollte ein kluger Mensch nicht offen zeigen.

Samayocita

अधना धनमिच्छन्ति वाचं चैव चतुष्पदाः ।
मानवाः स्वर्गमिच्छन्ति मोक्षमिच्छन्ति देवताः ॥

adhanaa dhanamicchanti vaacam caiva catushpadaah |
maanavaah svargamicchanti mokshamicchanti devataah || 95 ||

Die Armen wollen Geld, Vierbeiner gar eine Stimme.
Die Menschen wollen in den Himmel, Götter suchen Erlösung.

Samayocita

अबला यत्र प्रबला बालो राजा निरक्षरो मन्त्री ।
नहि नहि तत्र धनाशा जीविताशाऽपि दुर्लभा भवति ॥

abalaa yatra prabalaa baalo raajaa niraksharo mantrii |
nahi nahi tatra dhanaashaa jiivitaashaa'pi durlabhaa bhavati || 94 ||

Wenn Schwache mächtig, ein Kindskopf zum König, Analphabeten zu Ministern werden,
dann lassen Geld- und Lebensgier bestimmt nicht lange auf sich warten.

Samayocita

अभ्यासाद्धार्यते विद्या कुलं शीलेन धार्यते ।
गुणेन ज्ञायते त्वार्यः कोपो नेत्रेण गम्यते ॥

abhyaasaaddhaaryate vidyaa kulam shiilena dhaaryate |
gunena jnaayate tvaryah kopo netrena gamyate || 93 ||

Mit Lernen bleibt die Bildung erhalten, Zucht erhält das Geblüt.
Den Edlen kennt ihr am Talent, den Wüterich verrät der Blick.