Vairagya 27 - 30: geizige Versager; Erinnerung; Meru; das Ende der Angst

फलं स्वेच्छालभ्यं प्रतिवनमखेदं क्षितिरुहां

पयस्स्थाने स्थाने शिशिरमधुरं पुण्यसरिताम् ।

मृदुस्पर्शा शय्या सुललितलतापल्लवमयी

सहन्ते सन्तापं तदपि धनिनां द्वारि कृपणाः ॥ २७ ॥

phalam svecchaalabhyam prativanamakhedam kshitiruhaam

payassthaane sthaane shishiramadhuram punyasaritaam |

mrdusparshaa shayyaa sulalitalataapallavamayii

sahante santaapam tadapi dhaninaam dvaari krpanaah || 27 ||

Selbst gepflückte Früchte in jedem Wald der Erde entwachsend,

Wasser allerorten kühl und süß aus heilenden Quellen sprudelnd,

eine sanfte Liegestatt aus federnden Ranken und frischen Blättern ohne Müh und Not vorhanden - dennoch ertragen die sich all das versagen die Schmach vor den Toren der Reichen.

ये वर्तन्ते धनपतिपुरः प्रार्थना दुःखभाजो

ये चाल्पत्वं दधति विषयाक्षेपपर्याप्तबुद्धेः ।

तेषामन्तस्स्फुरितहसितं वासराणि स्मरेयं

ध्यानच्छेदे शिखरिकुहरग्रावशय्यानिषण्णः ॥ २८ ॥

ye vartante dhanapatipurah praarthanaa duhkhabhaajo

ye caalpatvam dadhati vishayaakshepaparyaaptabuddheh |

teshaamantassphuritahasitam vaasaraani smareyam

dhyaanacchede shikharikuharagraavashayyaanishannah || 28 ||

Wie erbärmlich wir uns wanden als Bittsteller vor den Herren der Schätze,

uns winzig dünkend vor Objekten der Gier versucht und niedergestreckt.

An diese Tage denk ich von innerem Lachen geschüttelt zurück,

bei unterbrochener Andacht in einer Felshöhle auf steinigem Bette sitzend. 

ये संतोषनिरन्तरप्रमुदितास्तेषां न भिन्ना मुदो

ये त्वन्ये धनलुब्धसंकुलधियस्तेषां न तृष्णा हता ।

इत्थं कस्य कृतेः कृतस्सविधिना कीदृक्पदं संपदां

स्वात्मन्येव समाप्तहेममहिमा मेरुर्नमे रोचते ॥ २९ ॥

ye samtoshanirantarapramuditaasteshaam na bhinnaa mudo

ye tvanye dhanalubdhasamkuladhiyasteshaam na trshnaa hataa |

ittham kasya krteh krtassavidhinaa kiidrkpadam sampadaam

svaatmanyeva samaaptahemamahimaa merurname rocate || 29 ||

Die einen sind unendlich beglückt in ihrer Zufriedenheit, und ihre Freude ist ungebrochen. Die anderen aber sind hochkonzentriert auf der Jagd nach Geld. Ihr Durst bleibt ungestillt. Wenn das so ist, wem zu Nutzen hat dann die Vorsehung einen Berg Meru mit all seinen Mengen von Gold, die er nur für sich behält, geschaffen? Ein solcher Meru gefällt mir nicht.

भिक्षाहारमदैन्यमप्रतिसुखं भीतिच्छिदं सर्वतो

दुर्मात्सर्यमदाभिमानमथनं दुःखौघविध्वंसनम् ।

सर्वत्रान्वहमप्रयत्नसुलभं साधुप्रियं पावनं

शम्भोस्सत्रमवार्यमक्षयनिधिं शंसन्ति योगीश्वराः ॥ ३० ॥

bhikshaahaaramadainyamapratisukham bhiiticchidam sarvato

durmaatsaryamadaabhimaanamathanam duhkhaughavidhvamsanam |

sarvatraanvahamaprayatnasulabham saadhupriyam paavanam

shambhossatramavaaryamakshayanidhim shamsanti yogiishvaraah || 30 ||

Dieses durch nichts zu ersetzende Glück, ohne Erniedrigung um Nahrung zu bitten,

das Herausschneiden der Angst hier und überall und für alle Zeiten,

das Zerreiben einer aus wütendem Neid genährten Verachtung, den Einsturz der Sorgentürme, das überall, jeden Tag mühelos leicht zu entfachende, läuternde Feuer, wie Sadhus es mögen, Shivas Gelübde, den unerschöpflichen Schatz, den uns keiner mehr wegnimmt: Das besingen die Meister der Versenkung.

Vairagya 24 - 26: von Elfen und Schnorrern; Charaktermasken; freie Waldluft

गङ्गातरङ्गकणशीकरशीतलानि

विद्याधराध्युषितचारुशिलातलानि ।

स्थानानि किं हिमवतः प्रलयं गतानि

यत्सावमानपरपिण्डरता मनुष्याः ॥ २४ ॥

gangaatarangakanashiikarashiitalaani

vidyaadharaadhyushitacaarushilaatalaani |

sthaanaani kim himavatah pralayam gataani

yatsaavamaanaparapindarataa manushyaah || 24 ||

Von einem Sprühregen aus Gangeswellengischt gekühlte Rückzugsorte im Himalaya,

 die Böden mit schönen Steinen gepflastert, von feenhaften Gestalten weiß leuchtend – 

hat etwa die große Flut sie verschlungen, daß da Menschen sind,

denen mit Verachtung behafteter fremder Fraß gefällt?

किं कन्दाः कन्दरेभ्यः प्रलयमुपगता निर्झरा वा गिरिभ्यः

प्रध्वस्ता वा तरुभ्यः सरसफलभृतो वल्कलिन्यश्च शाखाः ।

वीक्ष्यन्ते यन्मुखानि प्रसभमपगतप्रश्रयाणां खलानां

दुःखाप्तस्वल्पवित्तस्मयपवनवशानर्तितभ्रूलतानि ॥ २५ ॥

kim kandaah kandarebhyah pralayamupagataa nirjharaa vaa giribhyah

pradhvastaa vaa tarubhyah sarasaphalabhrto valkalinyashca shaakhaah |

viikshyante yanmukhaani prasabhamapagataprashrayaanaam khalaanaam

duhkhaaptasvalpavittasmayapavanavashaanartitabhruulataani || 25 ||

Wurden schon alle essbaren Knollen vor den Wohnhöhlen, oder die Bäche klaren Wassers aus den Bergen Opfer der großen Flut? Oder wurden saftige Früchte tragende, Rindenbast schenkende Äste von den Bäumen gerissen,

dass man sich die gewaltsam jeder Demut beraubten Masken von Schurken ansehen muss, auf denen die Laune eines Windes von Stolz auf ihren mit fremder Not erworbenen, schäbigen Besitz die Augenbrauen hüpfen oder sich runzeln lässt?

पुण्यैर्मूलफलैः तथा प्रणयिनीं वृत्तिं कुरुष्वाधुना

भूशय्यां नवपलवैरकृपणैरुत्तिष्ठ यावो वनम् ।

क्षुद्राणामविवेकगूढमनसां यत्रेश्वराणां सदा

वित्तव्याधिविकारविह्वलगिरां नामापि न श्रूयते ॥ २६ ॥

punyairmuulaphalaih tathaa pranayiniim vrttim kurushvaadhunaa

bhuushayyaam navapalavairakrpanairuttishtha yaavo vanam |

kshudraanaamavivekaguudhamanasaam yatreshvaraanaam sadaa

vittavyaadhivikaaravihvalagiraam naamaapi na shruuyate || 26 ||

Sichere dir sogleich deinen wie eine Geliebte ersehnten Lebensunterhalt von heilenden Wurzeln und Früchten, als Lager den Erdboden mit frischem Laubwerk nicht geizend bestreut. Erhebe dich und zieh mit mir in den Wald, wo von kleinlichen, ihren Verstand unter Vorurteilen begrabenden Herren mit von der Geldsucht verzerrten, heiseren Stimmen nicht mal mehr die Namen zu hören sind.

Bhartrhari Vairagya 21 - 23: Die Verurteilung des Schnorrens; dieser Bauch

याच्ञादैन्यदूषणम्

|| yaacnjaadainyaduushanam ||

Die Verurteilung des Schnorrens

दीनादीनमुखैस्सदैव शिशुकैराकृष्टजीर्णाम्बरा

क्रोशिद्भिः क्षुधितैर्निरन्नविधुरा दृश्या न चेद्गेहिनी ॥

याच्ञाभङ्गभयेन गद्गदगलत्रुट्यद्विलीनाक्षरं

को देहीति वदेत्स्वदग्धजठरस्यार्थे मनस्वी पुमान् ॥ २१ ॥

diinaadiinamukhaisadaiva shishukairakrshtajiinaambaraa

kroshidbhih kshudhitairnirannavidhuraa drshyaa na cedgehinii ||

yaacnjaabhangabhayena gadgadagalatrutyadviliinaaksharam

ko dehiiti vadetsvadagdhajatharasyaarthe manasvii pumaan || 21 ||

Welcher Mann mit Selbstachtung würde um seines eigenen brennenden Magens willen „Gib mir!“ sagen, diese aus Angst vor dem Scheitern der Bitte stammelnd hervorgebrachten, im Halse steckenbleibenden zwei Worte, würde er nicht seine geliebte Ehefrau sehen, wie sie der müden Frätzchen ihrer an ihrem löchrigen Gewand zerrenden, vor Hunger weinenden Kindlein überdrüssig unter Tränen verzweifelt?

अभिमतमहामान ग्रन्थिप्रभेदपटीयसी

गुरुतरगुणग्रामाम्भोजस्फुटोज्ज्वलचन्द्रिका ।

विपुलविलसल्लज्जावल्लीवितानकुठारिका

जठरपिठरी दुष्पूरेयं करोति विडम्बनम् ॥ २२ ॥

abhimatamahaamaana granthiprabhedapatiiyasii

gurutaragunagraamaambhojasphutojjvalacandrikaa |

vipulavilasallajjaavalliivitaanakuthaarikaa

jatharapitharii dushpuureyam karoti vidambanam || 22 ||

Dieser ewig hungrige Bauch, der jeden Wachstumsknoten gefälliger Hochachtung abbricht, der unsere Lotussen gleich erblühten besseren Eigenschaften wie helles Mondlicht verschließt, der ein die Scham weiträumig beschattendes Rankengeflecht wie mit der Axt abhackt, macht uns zum Hampelmann.

पुण्ये ग्रामे वने वा महति सितपटच्छन्नपालीं कपालिं

ह्यादाय न्यायगर्भद्विजहुतहुतभुग्धूमधूम्रोपकण्ठे ।

द्वारं द्वारं प्रविष्टो वरमुदरदरीपूरणाय क्षुधार्तो

मानी प्राणैस्सनाथो न पुनरनुदिनं तुल्यकुल्येषु दीनः ॥ २३ ॥

punye graame vane vaa mahati sitapatacchannapaaliim kapaalim

hyaadaaya nyaayagarbhadvijahutahutabhugdhuumadhuumropakanthe |

dvaaram dvaaram pravishto varamudaradariipuuranaaya kshudhaarto

maanii praanaissanaatho na punaranudinam tulyakulyeshu diinah || 23 ||

In einem Dorf der Seligen oder im tiefen Wald soll er sich etwas in seine mit einem weißen Tuch bedeckte Almosenschale geben lassen von mit Regeln tief vertrauten guten Menschen, die Schmelzbutter ins Feuer opfern, deren Rauch die nähere Umgebung mit ihrem Duft erfüllt, statt von Tür zu Tür wandernd seine Bauchhöhle zu füllen.

Ein von Hunger gepeinigter Mann mit Selbstachtung, von seinen Atemzügen geschützt,
wird nicht jeden Tag wieder vor seinen Blutsverwandten sich erniedrigen. 

Vairagya 19 - 20: Ist das Glück? Die Eingebildeten.

तृषा शुश्यत्यास्ये पिबति सलिलं शीतमधुरं

क्षुधार्तश्शाल्यन्नं कबलयति मांसादिकलितम् ।

प्रदीप्ते कामाग्नौ सुदृढतरमालिङ्गति वधूं

प्रतीकारं व्याधेस्सुखमिति विपर्यस्यति जनः ॥ १९ ॥

trshaa shushyatyaasye pibati salilam shiitamadhuram

kshudhaartashshaalyannam kabalayati maamsaadikalitam |

pradiipte kaamaagnau sudrdhataramaalingati vadhuum

pratiikaaram vyaadhessukhamiti viparyasyati janah || 19 ||

Durst trocknet den Mund aus – man trinkt kühles, süßes Wasser.

Hunger quält - man verschlingt Reisklumpen, möglichst deftig gewürztes Fleisch.

Man schmachtet im Liebesfeuer und umarmt das Weib um so heftiger.

So verklärt der Mensch ein Hilfsmittel gegen Leiden zum Glück.

तुङ्गं वेश्म सुतस्सतामभिमतास्सङ्ख्यातिगास्सम्पदः

कल्याणी दयिता वयश्च नवमित्यज्ञानमूढो जनः ।

मत्वा विश्वमनश्वरं निविशते संसारकारागृहे

संदृश्य क्षणभङ्गुरं तदखिलं धन्यस्तु सन्न्यस्यति ॥ २० ॥

tungam veshma sutassataamabhimataassankhyaatigaassampadah

kalyaani dayitaa vayashca navamityajnaanamuudho janah |

matvaa vishvamanashvaram nivishate samsaarakaaraagrhe

samdrshya kshanabhanguram tadakhilam dhanyastu sannyasyati || 20 ||

Ein prächtig Haus, von Ehrenwerten geschätzte Söhne, jeder Zählung spottende Schätze,

ein hingebungsvolles, schönes Weib, eine zweite Jugend – so meint der von Ahnungslosigkeit Genarrte, all das sei unvergänglich und landet im Tollhaus des Lebens. Wer aber die Augenblicksbrüchigkeit des Ganzen erkennt, ist gesegnet und entsagt der Welt.

Vairagya 16 - 18: Reue, verführte Verführer; lahmgeschossener Menschenrest; Rückzugsort

स्तनौ मांसग्रन्थी कनककलशावित्युपमितौ

मुखं श्लेष्मागारं तदपि च शशाङ्केन तुलितम् ।

स्रवन्मूत्रक्लिन्नं करिकरशिरस्स्पर्धि जघनं

मुहुर्निन्द्यं रूपं कविजनविशेषैर्गुरु कृतम् ॥ १६ ॥

stanau maamsagranthii kanakakalashaavityupamitau

mukham shleshmaagaaram tadapi ca shashaankena tulitam |

sravanmuutraklinnam karikarashirasspardhi jaghanam

muhurnindyam ruupam kavijanavisheshairguru krtam || 16 ||

Zwei Brüste, eigentlich Fleischhöcker, werten zu Goldkalebassen sie auf,

ein Gesicht mit dem Mund voller Spucke stellen dem lieblichen Monde sie gleich,

eine von Sekret und Urin nasse Vulva verklären sie zur brunftnassen Elefantenbullenschläfe: 

Einen stets verachtenswerten Leib macht dieses Dichtervolk extra wertvoll!

एको रागिषु राजते प्रियतमा देहार्धहारी हरो

नीरागेषु जनो विमुक्तललनासङ्गो न यस्मात्परः ।

दुर्वारस्मरवाणपन्नगविषव्याविद्धमुग्धो जन

श्शेषः कामविडम्बितान्न विषयान् भोक्तुं न मोक्तुं क्षमः ॥ १७ ॥

eko raagishu raajate priyatamaa dehaardhahaarii haro

niirageshu jano vimuktalalanaasango na yasmaatparah |

durvaarasmaravaanapannagavishavyaaviddhamugdho jana

shsheshah kaamavidambitaannavishayaan bhoktum na moktum kshamah || 17 ||

Einzig unter den Liebenden leuchtet Shiva, der eine Körperhälfte seiner Liebsten raubend diese zur Hälfte seines Körpers macht. Damit ist er der einzig wirklich Entsagende, weil er so vom Verkehr mit züngelnden Weibern sich befreit.

Der von Schlangengiftpfeilen eines kaum zu wehrenden Liebesgottes durchbohrte, lahmgeschossene Menschenrest ist nicht mehr fähig, als Liebe maskierte Laster zu genießen, noch von ihnen zu lassen.

अजानन्दाहात्म्यं पततु शलभस्तीव्रदहने

स मीनोऽप्यज्ञानाद्बडिशयुतमश्नातु पिशितम् ।

विजानन्तो’प्येते वयमिह विपज्जालजटिला

न्न मुञ्चामः कामानहह गहनो मोहमहिमा ॥ १८ ॥

ajaanandaahaatmyam patatu shalabhastiivradahane

sa miino‘pyajnaanaadbadishayutamashnaatu pishitam |

vijaananto’pyete vayamiha vipajjaalajatilaa

nna muncaamah kaamaanahaha gahano mohamahimaa || 18 ||

Zu dumm, die verbrennende Eigenschaft des Feuers zu kennen, stürzt die Motte sich in die sengende Flamme. Auch der Fisch ist ahnungslos und will nur das Fleisch am Haken verschlingen. Was aber ist mit Kennern wie uns, die wir nicht ablassen von den geliebten, Netze aus Niederlagen knüpfenden weiblichen Wesen? Übermächtig, ach, ist dieser Rückzugsort der Phantasie!  

Vairagya 13 - 15: Loslassen; Computerspiele; hartnäckige Lüste

ब्रह्मज्ञानविवेकनिर्मलधियः कुर्वन्त्यहो दुष्करं

यन्मुञ्चन्त्युपभोगभाञ्ज्यन्त्यपि धनान्येकान्ततो निःस्पृहाः ।

संप्राप्तान्न पुरा न सम्प्रति न च प्राप्तो दृढप्रत्ययो

वाञ्छामात्रपरिग्रहानपि परं त्यक्तुं न शक्ता वयम् ॥ १३ ॥

brahmajnaanavivekanirmaladhiyah kurvantyaho dushkaram

yanmuncantyupabhogabhaanjyantyapi dhanaanyekaantato nihsprhaah |

sanpraaptaanna puraa na samprati na ca praapto drdhapratyayo

vaanchaamaatraparigrahaanapi param tyaktum na shaktaa vayam || 13 ||

Wegen ihres Wissens um Brahma und ihres Scharfsinns klar denkende Männer vollbringen,

o Wunder, schier Unmögliches: Was sie loslassen, an Genüssen sich versagen, was an Geld sie erst recht nicht mehr anfassen!

Wir aber, für die Wunscherfüllung das Maß aller Dinge ist, können nicht lassen von Besitz, den zuvor und jetzt noch wir umklammert halten, ohne uns seiner sicher zu sein.

धन्यानां गिरिकन्दरेषु वसतां ज्योतिः परं ध्यायता

मानन्दाश्रुजलं पिबन्ति शकुना निश्शङ्कमङ्केशयाः ।

अस्माकं तु मनोरथोपरचितप्रासादवापीतट

क्रीडाकाननकेलिकौतुकजुषामायुः परं क्षीयते ॥ १४ ॥

dhanyaanaam girikandareshu vasataam jyotih param dhyaayataa

maanandaashrujalam pibanti shakunaa nishshankamankeshayaah |

asmaakam tu manorathoparacitapraasaadavaapiitata

kriidaakaananakelikautukajushaamaayuh param kshiiyate || 14 ||

Während die Seligen vor Berghöhlen weilend, auf höchste Erleuchtung meditierend Tränen der Verzückung vergießen, die furchtlos auf ihren Schößen ruhende Adler aufnehmen,

zerstreuen wir uns entzückt vor Luftschlössern an Teichufern, auf Spielwiesen einander haschend. Unser kostbares Leben aber schwindet dahin.

भिक्षाऽशनं तदपि नीरसमेकवारं

शय्या च भूः परिजनो निजदेहमात्रम् ।

वस्त्रं विशीर्णशतखण्डमयी च कन्था

हाहा तथाऽपि विषया न परित्यजन्ति ॥ १५ ॥

bhikshaa’shanam tadapi niirasamekavaaram

shayyaa ca bhuuh parijano nijadehamaatram |

vastram vishiirnashatakhandamayii ca kanthaa

haahaa tathaa’pi vishayaa na parityajanti || 15 ||

Fader Fraß aus dem Bettelnapf einmal am Tag,

die Erde zum Draufliegen, als Diener nur der eigene Leib.

Ein schäbig Lumpenkleid aus hundert Flicken -

Aber ach, selbst so lassen uns die Sinnenlüste nicht sein. 

Vairagya 9 - 12: Leichenstarre fast; Steilufer; vorgespielte Abkehr

निवृत्ता भोगेच्छा पुरुषबहुमानोऽपिगलित

स्समानास्स्वर्यातास्सपदि सुहृदो जीवितसमाः ।

शनैर्यष्ट्युत्थानं घनतिमिररुद्धे च नयने

अहो मूढः कायस्तदपि मरणापायचकितः ॥ ९ ॥

nivrttaa bhogecchaa purushabahumaano’pigalita

ssamaanaassvaryaataassapadi suhrdo jiivitasamaah |

shanairyashtyuttaanam ghanatimiraruddhe ca nayane

aho muudhah kaayastadapi maranaapaayacakitah || 9 ||

Abgefallen sind Liebeslustbegierden, jede Achtung vor dem Manne schwand,

rechtzeitig haben gleichaltrige, wie das Leben selbst geliebte Freunde sich gen Himmel aufgemacht, am Stock nur komm ich langsam hoch, grauer Star nimmt mir die Sicht,

wie erstarrt, ach, ist der Leib schon und zittert nur noch vor dem Abgang.

आशानाम नदी मनोरथजला तृष्णातरङ्गाकुला

रागग्राहवती वितर्कविहगा धैर्यद्रुमध्वंसिनी ।

मोहावर्तसुदुस्तरातिगहना प्रोत्तुङ्गचिन्तातटी

तस्याः पारगता विशुद्धमनसो नन्दन्ति योगीश्वराः ॥ १० ॥

aashaanaama nadii manorathajalaa trshnaatarangaakulaa

raagagraahavatii vitarkavihagaa dhairyadrumadhcamsinii |

mohaavartasudustaraatigahanaa prottungacintaatatii

tasyaah paaragataa vishuddhamanaso nandanti yogiishvaraah || 10 ||

Sehnsucht heißt der Fluss, Herzrasen das Wasser, Gier die Brandungswellen.

Leidenschaft sind die Krokodile darin, Bedenken die Vögel darüber. Der Baum allen Mutes wird unterspült und fällt. Den Strudeln der Wirrnis entkommt kaum noch wer, sie reißen uns tief hinab. Hoch aufragen die Steilufer des Denkens.

Sein anderes Ufer erreichend frohlocken geläuterten Herzens die Meister des Yoga.

॥ विषयपरित्यागविडम्बनम् ॥

|| vishayaparityaagavidambanam ||

Vorgespielte Abkehr von den Sinnenfreuden

न संसारोत्पन्नं चरितमनुपश्यामि कुशलं

विपाकः पुण्यानां जनयति भयं मे विमृशतः ।

महद्भिः पुण्यौघैश्चिरपरिगृहीताश्च विषया

महान्तो जायन्ते व्यसनमिव दातुं विषयिणाम् ॥ ११ ॥

na samsaarotpannam caritamanupashyaami kushalam

vipaakah punyaanaam janayati bhayam me vimrshatah |

mahadbhih punyaughaishciraparigrhiitaashca vishayaa

mahaanto jaayante vyasanamiva daatum vishayinaam || 11 ||

Nicht in einem Verhalten, das weltlichem Vorteil entspringt, sehe ich das Wahre.

Was bei guten Taten herauskommt, macht mir genau betrachtet Angst.

Von früheren riesigen Wohltatenströmen empfangene Sinnenfreuden

gewinnen Größe nur dadurch, dass sie den an die Welt Verlorenen Entsetzen bringen.

अवश्यं यातारश्चिरतरमुषित्वापि विषया

वियोगे को भेदस्त्यजति न जनो यत्स्वयममून् ।

व्रजन्तस्स्वातन्त्र्यादतुलपरितापाय मनस

स्स्वयं त्यक्ता ह्येते शमसुखमनन्तं विदधति ॥ १२ ॥

avashyam yaataarashcirataramushitvaapi vishayaa

viyoge ko bhedastyajati na jano yatsvaya mamuun |

vrajantassvaatantryaadatulaparitaapaaya manasa

ssvayam tyaktaa hyete shamasukhamanantam vidadhati || 12 ||

Mit Sicherheit geht vorbei, was für lange Zeit wir an Lustobjekten genossen.

Wenn also schon Trennung, warum sollte der Mensch nicht selbst von ihnen lassen?

Wenn sie selbstbestimmt weiterziehen, so nur zu unserem größten Leidwesen.

Geben wir sie aber selber auf, so verleiht uns das letzte Wonnen endloser Ruhe.

Vairagya 5 - 8: unsere Erniedrigung; ungewollte Askese

अमीषां प्राणानां तुलितबिसिनीपत्रपयसां

कृते किं नास्माभिर्विगलितविवेकैर्व्यवसितम् ।

यदाढ्यानामग्रे द्रविणमदनिस्संज्ञमनसां

कृतं मानव्रीडैर्निजगुणकथापातकमपि ॥ ५ ॥

amiishaam praanaanaam tulitabisiniipatrapayasaam

krte kim naasmaabhirvigalitavivekairvyavasitam |

yadaadhyaanaamagre dravinamadanissamjnamanasaam

krtam maanavriidairnijagunakathaapaatakamapi || 5 ||

Um dieser Lebensgeister willen, Wassertropfen auf Lotusblättern vergleichbar,

was hast du nicht alles mit uns, die wir jede Vernunft verloren, angestellt,

dass vor feisten, von ihren Reichtümern Benommenen, das Bewußtsein Verlierenden

wir so tief sanken und hochmütig, ja schamlos mit eigenen Vorzügen prahlten?

क्षान्तं न क्षमया गृहोचितसुखं त्यक्तं न संतोषत

स्सोढो दुस्सहशीतवातपवनक्लेशो न तप्तं तपः ।

ध्यातं वित्तमहर्निशं नियमितप्राणैर्नशंभोः पदं

तत्तत्कर्म कृतं यदेव मुनिभिस्तैस्तैः फलैर्वञ्चिताः ॥ ६ ॥

kshaantam na kshamayaa grhocitasukham tyaktam na samtoshata

ssodho dussahashiitavaatapavanaklesho na taptam tapah |

dhyaatam vittamaharnisham niyamitapraanairnashambhoh padam

tattatkarma krtam yadeva munibhistaistaih phalairvancitaah || 6 ||

So ertrugen wir, doch nicht aus Demut. Maßvollen häuslichen Glücks entsagten wir, doch Frieden fanden wir nicht. Unerträglich kalten Wind hielten wir aus, Gluthitze verbrannte uns, doch nicht zu asketischer Läuterung. Auf Geld meditierten bei Tag und bei Nacht wir mit stockendem Atem, doch nicht zu Füßen des zur Hilfe Bereiten. Alle möglichen Handlungen vollzogen als Mönche wir, doch wurden wir um den Lohn gebracht.

भोगा न भुक्ता वयमेव भुक्तास्तपो न तप्तं वयमेव तप्ताः ।

कालो न यातो वयमेव यातास्तृष्णा न जीर्णा वयमेव जीर्णाः ॥ ७ ॥

bhogaa na bhuktaa vayameva bhuktaastapo na taptam vayameva taptaah |

kaalo na yaato vayameva yaataastrshnaa na jiirnaa vayameva jiirnaah || 7 ||

Nicht Genießenswertes wurde verzehrt, ausgezehrt wurden wir.

Nicht Askeseglut wurde entfacht, ausgebrannt sind wir.

Nicht die Zeit verging, vergangen sind wir.

Nicht die Gier wurde alt, alt wurden wir.

वलिभिर्मुखमाक्रान्तं पलितेनाङ्कितं शिरः ।

गात्राणि शिथिलायन्ते तृष्णैका तरुणायते ॥ ८ ॥

valibhirmukhamaakraantam palitenaamkitam shirah |

gaatraani shithilaayante trshnaikaa tarunaayate || 8 ||

Eine von Falten zerfurchte Visage, von grauem Haar der Kopf verunziert,

die Beine im Wackelschritt, nur die Gier macht sich immer noch schön.

Bhartrhari Vairagyashataka 1 - 4: Anrufung Shivas; Beschimpfung und Beschwörung der Gier

॥ भर्तृहरिसुभाषितम् ॥

॥ वैराग्यशतकम् ॥

॥ तृष्णादूषणम् ॥

|| bhartrharisubhashitam ||

|| vairaagyashatakam ||

|| trshnaaduushanam ||

Bhartrharis Dichtung

Hundert Verse zur Entsagung

Schmährede auf die Gier

चूडोत्तंसितचन्द्रचारुकलिकाचंचच्छिखाभास्वरो

लीलादग्धविलोलकामशलभः श्रेयोदशाग्रे स्फुरन् ।

अन्तःस्फूर्जदपारमोहतिमिरप्राग्भारमुच्चाटयं

श्चेतस्सद्मनि योगिनां विजयते ज्ञानप्रदीपो हरः ॥ १ ॥

cuudottamsitacandracaarukalikaacamcacchikhaabhaasvaro

liilaadagdhavilolakaamashalabhah shreyodashaagre sphuran |

antahsphuurjadapaaramohatimirapraagbhaaramuccaatayam

shcetassadmani yoginaam vijayate jnaanapradiipo harah || 1 ||

Zum Glanz eines anmutig im Haarschopf schaukelnden glitzernden Mondsicheldiadems an der Spitze seines zum Besseren weisenden Dochtes ein Flämmchen entfachend, das den vorwitzigen Liebesgott einer Motte gleich spielerisch verschmort, läßt die im Innern ausbrechende dichte Finsternis aus uferlosen Wirren er zerfallen – Shiva, die Erkenntnisfackel im Herzen der Yogis, soll nehmen und siegen!

भ्रान्तं देशमनेकदुर्गविषमं प्राप्तं न किंचित्फलं

त्यक्त्वा जातिकुलाभिमानमुचितं सेवा कृता निष्फला ।

भुक्तं मानविवर्जितं परगृहेष्वाशङ्कया काकवत्

तृष्णे जृम्भसि पापकर्मपिशुने नाद्यापि संतुष्यसि ॥ २ ॥

bhraantam deshamanekadurgavishamam praaptam na kimcitphalam

tyaktvaa jaatikulaabhimaanamucitam sevaa krtaa nishphalaa |

bhuktam maanavivarjitam paragrheshvaashankayaa kaakavat

trshne jrmbhasi paapakarmapishune naadyaapi samtushyasi || 2 ||

Umhergeirrt in manchen schwer zugänglichen, rauhen Gefilden bin ich und hab keinerlei Lohn erhalten. Verraten hab ich Sippe und Kaste aus bequemer Selbsttäuschung um brotlose Dienste zu leisten. Gefressen hab ich würdelos vor fremden Häusern mißtrauisch wie die Krähe.

O Gier, Zuträgerin neuer Schandtaten, du sperrst das Maul auf und wirst auch heute wieder nicht satt.

उत्खातं निधिशङ्कया क्षितितलं ध्माता गिरेर्धातवो

निस्तीर्णस्सरितां पतिर्नृपतयो यत्नेन संतोषिताः ।

मन्त्राराधनतत्परेण मनसा नीताश्श्मशाने निशाः

प्राप्तः काणवराटकोऽपि न मया तृष्णे सकामा भव ॥ ३ ॥

utkhaatam nidhishankayaa kshititalam dhmaataa girerdhaatavo

nistiirnassaritaam patirnrpatayo yatnena santoshitaah |

mantraaraadhanatatparena manasaa niitaashshmashaane nishaah

praaptah kaanavaraatako’pi na mayaa trshne sakaamaa bhava || 3 ||

Aus Gier nach Schätzen hab ich die Erdoberfläche durchwühlt, Metalle aus dem Fels geschmolzen, Flüsse überquert, Herren und Könige mit Mühe nur zufriedengestellt. Meine Nächte hab auf Verbrennungsplätzen ich unter Geisterbeschwörungen verbracht und nicht mal die Schnur für das Münzloch dafür gesehen. O du Gierige, sei mir hold!

खलालापात्सोढाः कथमपि तदाराधनपरै

र्निगृह्यान्तर्बाष्पं हसितमपि शून्येन मनसा ।

कृतो वित्तस्तम्भप्रतिहतधियामञ्जलिरपि

त्वमाशे मोघाशे किमपरमतो नर्तयसि माम् ॥ ४ ॥

khalaalaapaatsodhaah kathamapi tadaaraadhanaparai

rnigrhyaantarbaashpam hasitamapi shuunyena manasaa |

krto vittastambhapratihatadhiyaamanjalirapi

tvamaashe moghaashe kimaparamato nartayasi maam || 4 ||

Kaum noch ertrug ich das Geschrei schlechter Meister, die ich damit besänftigen wollte,

Tränen unterdrückt ich, hab sogar noch leeren Herzens gelacht,

legte meine Handflächen aneinander vor Stumpfsinnigen, vom Geld Gelähmten –

o du Verlangende, leere Hoffnung, was sonst ist es, dass du mich tanzen läßt?