Mein halbes für dein ganzes Leben

षष्टस्तरङ्गः shashtastarangah Die 6. Welle Kap. 6

अथ विन्ध्यान्तरे तत्र वत्सराजस्य तिष्ठतः । 

पार्श्वं चण्डनमहासेनप्रतिहारः समाययौ ॥ १

atha vindhyaantare tatra vatsaraajasya tishthatah | paarshvam candanamahaasenapratihaarah samaayayau || 1

Während also Vatsaraja sich noch im Vindhyawald befand,

trat Candamahasenas Torwächter vor ihn hin.

स चागत्य प्रणम्यैनं राजानमिदमब्रवीत् । राजा चण्डमहासेनस्तव संदिष्टवानिदम् ॥ २

sa caagatya pranamyainam raajaanamidamabraviit | raajaa candamahaasenastava samdishtavaanidam || 2

Er verneigte sich vor dem König und sprach: „König Candamahasena hat dir Folgendes mitzuteilen:

युक्तं वासवदत्ता यत्स्वयमेव त्वया हृता । तदर्थमेव हि मया त्वमानीत इहाभवः ॥ ३

yuktam vaasavadattaa yatsvayameva tvayaa hrtaa | tadarthameva hi mayaa tvamaaniita ihaabhavah || 3

‚Du hast recht getan, dir Vasavadatta selbst zu holen.

Denn zu diesem Zweck habe ich dich eigentlich erst herführen lassen.

संयतस्य च नैवेह दत्तैषा ते मया स्वयम् । नैवमस्मासु ते प्रीतिर्भवेदिति विशङ्किना ॥ ४

samyatasya ca naiveha dattaishaa te mayaa svayam | naivamasmaasu te priitirbhavediti vishankinaa || 4

Und daß ich sie dir nicht gab, als du hier gefangen warst,

war, weil ich fürchtete, du könntest uns danach nicht mehr gewogen sein.

तदिदानीमविधिना ममास्या दुहितुर्यथा । 

न विवाहो भवेद्राजन्प्रतीक्षेथास्तथा मनाक् ॥ ५

tadidaaniimavidhinaa mamaasyaa duhituryathaa | na vivaaho bhavedraajanpratiikshethaastathaa manaak || 5

Und damit diese meine Tochter nicht ohne Ritual verheiratet werde –

warte damit noch ein Weilchen, o König!

गोपालको हि नचिरादत्रैवैष्यति मत्सुतः । 

स चास्याः स्वसुरुद्वाहं यथाविधि विधास्यति ॥ ६

gopaalako hi naciraadatraivaishyati matsutah | sa caasyaah svasurudvaaham yathaavidhi vidhaasyati || 6

Denn mein Sohn Gopalaka wird bald bei dir erscheinen

und die Hochzeit seiner Schwester den Regeln gemäß ausrichten.‘ “

इतीमं वत्सराजाय संदेशमवधार्य सः । तत्तद्वासवदत्तायै प्रतीहारो न्यवेदयत् ॥ ७

itiimam vatsaraajaaya samdeshamavadhaarya sah | tattadvaasavadattaayai pratiihaaro nyavedayat || 7

Diese Botschaft also überbrachte der Torwächter dem König von Vatsa.

Das eine oder andere besprach er auch mit Vasavadatta.

ततः सानन्दया साकं तया वासवदत्तया । हृष्टो वत्सेश्वरश्चक्रे कौशाम्बीगमने मनः ॥ ८

tatah saanandayaa saakam tayaa vaasavadattayaa | hrshto vatseshvarashcakre kaushaambiigamane manah || 8

Da entschied Vatseshvara hocherfreut, mit seiner ebenso begeisterten Vasavadatta zusammen nach Kaushambi zu reisen.

गोपालकस्यागमनं प्रतीक्षेथां युवामिह । तेनैव सह पश्चाच्च कौशाम्बीमागमिष्यथः ॥ ९

gopaalakasyaagamanam pratiikshethaam yuvaamiha |

 tenaiva saha pashcaacca kaushaambiimaagamishyathah || 9

„Ihr wartet hier auf Gopalakas Ankunft.

Danach werdet ihr mit ihm zusammen nach Kaushambi reiten.“

इत्युक्त्वा स्थापयामास स तत्रैव महीपतिः । 

श्वाशुरं तं प्रतीहारं स्वमित्रं च पुलिन्दकम् ॥ १०

ityuktvaa sthaapayaamaasa sa tatraiva mahiipatih |

 shvaashuram tam pratiihaaram svamitram ca pulindakam || 10

wies der König den Torwächter seines Schwiegervaters und seinen Verbündeten Pulindaka an zu bleiben wo sie waren.

ततोऽनुयातो नागेन्द्रैः स्रवद्भिर्मदनिर्झरान् । 

अनुरागागतैर्विन्ध्यप्राग्भारैरिव जङ्गमैः ॥ ११

tatonuyaato naagendraih sravadbhirmadanirjharaan | anuraagaagatairvindhyapraagbhaarairiva jangamaih || 11

Gefolgt von prächtigen, Ströme aus Brunftsekret vergießenden Elefanten, die an

aus Zuneigung in Bewegung geratene, herbeieilende Vindhyafelshänge gemahnten;

तुरंगसैन्यसंघातखुराघातसशब्दया । स्तूयमान इवोत्क्रान्तबन्दिसंदर्भया भुवा ॥ १२

turangasainyasamghaatakhuraaghaatasashabdayaa | stuuyamaana ivotkaantabandisandarbhayaa bhuvaa || 12

von Mutter Erde, die vom Hufgetrappel der Rosse, vom Marschtritt der Kämpfer widerhallte und damit den Chor seiner Herolde übertönte, gleichsam gepriesen;

नभोविलङ्घिभिः सेनारजोराशिभिरुद्धतैः । 

सपक्षभूभृदुल्लासशङ्कां कुर्वन्शतक्रतोः ॥ १३

nabhovilanghibhih senaarajoraashibhiruddhataih | sapakshabhuubhrdullaasashankaam kurvanshatakratoh || 13

mit von den Truppen aufgewirbelten, zum Himmel aufsteigenden Staubschwaden   

Indra zu Sorgen veranlassend, ob wohl die Berge immer noch ihre Schwingen zur Schau tragen mochten, [Indra hatte den aufsässigen Bergen die Flügel mit seinem Donnerkeil abgehackt]

स प्रतस्थे ततो देव्या सह वासवदत्तया । स्वपुरीं प्रति राजेन्द्रः प्रातरेवापरेऽहनि ॥ १४

sa pratasthe tato devyaa saha vaasavadattayaa | svapuriim prati raajendrah praatarevaapare’hani || 14

brach am Morgen des folgenden Tages der Große König mit seiner Frau Vasavadatta in Richtung Heimat auf.

ततश्च दिवसैर्द्वित्रैर्विषयं तमवाप्य सः । 

विशश्राम निशामेकां रुमण्वन्मन्दिरे नृपः ॥ १५

tatashca divasairdvitrairvishayam tamavaapya sah | vishashraama nishaamekaam rumanvanmandire nrpah || 15

Nach zwei, drei Tagen hatte der König sein Land erreicht

und ruhte eine Nacht in Rumanvats Bungalow aus.

अन्येद्युस्तां च कौशाम्बीं चिरात्प्राप्तमहोत्सवः । 

मार्गोत्सुकोन्मुखजनां प्रविवेश प्रियासखः ॥ १६

anyedyustaam ca kaushaambiim ciraatpraaptamahotsavah | 

maargotsukonmukhajanaam pravivesha priyaasakhah || 16

Anderntags zog er mit seiner Verlobten feierlich gestimmt in sein nach langer Zeit erreichtes Kaushambi ein, wo die Menschen auf den Straßen sich schon ungeduldig die Hälse nach ihm reckten.

तदा च स्त्रीभिरारब्धमङ्गलस्नानमण्डना ।

 चिरादुपागते पत्यौ बभौ नारीव सा पुरी ॥ १७

tadaa ca striibhiraarabdhamangalasnaanamandanaa | ciraadupaagate patyau babhau naariiva saa purii || 17

Da wurde die Stadt zurechtgemacht wie eine Ehefrau, deren Mann nach langer Abwesenheit zurückkehrt, anfängt, sich von ihren Frauen ausgiebig baden, salben und schminken zu lassen.

ददृशुश्चात्र पौरास्तं वत्सराजं वधूसखम् । 

प्रशान्तशोकाः शिखिनः सविद्युतमिवाम्बुदम् ॥ १८

dadrshushcaatra pauraastam vatsaraajam vadhuusakham | prashaantashokaah shikhinah savidyutamivaambudam || 18

Und als die Städter Vatsaraja in weiblicher Begleitung sahen, waren ihre Sorgen verflogen, wie bei Pfauen, wenn diese von Blitzen gesäumte Regenwolken sehen.

हर्म्याग्रस्थाश्च पिदधुः पौरनार्यो मुखैर्नभः । 

व्योमगङ्गातटोत्फुल्लहेमाम्बुरुहविभ्रमैः ॥ १९

harmyaagrasthaashca pidadhuh pauranaaryo mukhairnabhah | vyomagangaatatotphullahemaamburuhavibhramaih || 19

Und auf den Hausdächern standen die Frauen der Städter, den Himmel verdeckend mit ihren Gesichtern, erblühten goldenen Lotussen an den Ufern des himmlischen Ganges täuschend ähnlich.

ततः स्वं राजभवनं वत्सराजो विवेश सः । नृपश्रियेवापरया सह वासवदत्तया ॥ २०

tatah svam raajabhavanam vatsaraajo vivesha sah | nrpashriyevaaparayaa saha vaasavadattayaa || 20

Sodann betrat Vatsaraja seinen Regierungspalast zusammen mit Vasavadatta,

gleichsam einer weiteren Verkörperung königlicher Pracht.

सेवागतनृपाकीर्णं मागधोद्गीतमङ्गलम् । सुप्तप्रबुद्धमिव तद्रेजे राजगृहं तदा ॥ २१

sevaagatanrpaakiirnam maagadhodgiitamangalam | suptaprabuddhamiva tadreje raajagrham tadaa || 21

Von dienstwilligen Königen überrannt, mit Liedern der Hofbarden gesegnet,

erstrahlte das Königshaus jetzt wie aus dem Schlaf erwacht.

अथ वासवदत्ताया भ्राता गोपालकोऽचिरात् । 

आययौ सह कृत्वा तौ प्रतीहारपुलिन्दकौ ॥ २२

atha vaasavadattaayaa bhraataa gopaalako’ciraat | aayayau saha krtvaa tau pratiihaarapulindakau || 22

Bald kam auch Vasavadattas Bruder Gopalaka zusammen mit dem Torwächter und Pulindaka.

कृतप्रत्युद्गमं राज्ञा तमानन्दमिवापरम् । 

प्राप वासवदत्ता सा प्रहर्षोत्फुल्ललोचना ॥ २३

krtapratyudgamam raajnaa tamaanandamivaaparam | praapa vaasavadattaa saa praharshotphullalocanaa || 23

Den vom König feierlich Empfangenen nahm Vasavadatta nun mit vor Begeisterung weitgeöffneten Augen als eine weitere Verkörperung himmlischer Freuden wahr.

अमुं भ्रातरमेतस्याः पश्यन्त्या मा स्म भूत्रपा ।

 इत्येव तस्यास्तत्कालं रुरोधाश्रु विलोचने ॥ २४

amum bhraatarametasyaah pashyantyaa maa sma bhuutrapaa | 

ityeva tasyaastatkaalam rurodhaashru vilocane || 24

Um angesichts ihres Bruders nicht ganz zu verzagen,

versperrte im richtigen Moment eine Träne ihr die Sicht.

पितृसंदेशवाक्यैश्च तेन प्रोत्साहिताथ सा । 

मेने कृतार्थमात्मानं स्वजनेन समागतम् ॥ २५

pitrsamdeshavaakyaishca tena protsaahitaatha saa | mene krtaarthamaatmaanam svajanena samaagatam || 25

Von ihm und den Anweisungen ihres Vaters ermutigt, meinte sie nun, da sie mit ihren Leuten vereint war, endlich den Sinn ihres Lebens gefunden zu haben.

ततो यथावद्ववृते तस्या वत्सेश्वरस्य च । 

व्यग्रो गोपालकोऽन्येद्युस्तत्रोद्वाहमहोत्सवे ॥ २६

tato yathaavadvavrte tasyaa vatseshvarasya ca | vyagro gopaalako’nyedyustatrodvaahamahotsave || 26

Um sie und den König von Vatsa angemessen zu verheiraten, zelebrierte Gopalaka Tags darauf ihre Eheschließung hochkonzentriert nach allen Regeln des Rituals.

रतिवल्लीनवोद्भिन्नमिव पल्लवमुज्ज्वलम् । 

पाणिं वासवदत्तायाः सोऽथ वत्सेश्वरोऽग्रहीत् ॥ २७

rativalliinavodbhinnamiva pallavamujjvalam | paanim vaasavadattaayaah so’tha vatseshvaro’grahiit || 27

Sodann ergriff Vatseshvara Vasavadattas Hand, die ihm wie ein eben erst aufgekeimter,

endlich erblühender Schößling auf der Liebesliane erschien.

सापि प्रियकरस्पर्शसान्द्रानन्दनिमीलिता । 

सकम्पस्वेददिग्धाङ्गी गाडरोमाञ्चचर्चिता ॥ २८

saapi priyakarasparshasaandraanandanimiilitaa | sakampasvedadigdhaangii gaadaromaancacarcitaa || 28

Auch sie, durch die Berührung der Hand des Geliebten hinschmelzend, vor Wonne blinzelnd, leicht erschaudernd, mit vom Schweiß brennenden, dicht mit Gänsehaut bedeckten Gliedern,

सुसंमोहनवायव्यवारुणास्त्रैर्निरन्तरैः । विद्धेव पुष्पचापेन तत्क्षणं समलक्ष्यत ॥ २९

susammohanavaayavyavaarunaastrairnirantaraih | viddheva pushpacaapena tatkshanam samalakshyata || 29

schien im selben Moment auf einen Schlag von Dreien getroffen zu sein: dem Pfeil der völligen Verwirrung vom Blütenbogen des Liebesgottes, dem Nordwestwind, von Varunas  Wasserstrahl.

दृशि धूमाभिताम्रायां तस्या वह्निप्रदक्षिणे । 

मदिरा मदमाधुर्यसूत्रपातमिवाकरोत् ॥ ३०

drshi dhuumaabhitaamraayaam tasyaa vahnipradakshine | 

madiraa madamaadhurya suutrapaatamivaakarot || 30

Als ihre Augen sich röteten, während sie das Feuer rechts umschritt,

konnte sie gewissermaßen die Süße des Branntweins mit der des Honigs vergleichen.

गोपालकार्पितै रत्नै राज्ञां चोपायनैस्तदा । 

पूर्णकोषो दधौ सत्यां वत्सेशो राजराजताम् ॥ ३१

gopaalakaarpitai ratnai raajnaam copaayanaistadaa | puurnakosho dadhau satyaam vatsesho raajaraajataam || 31

Mit den von Gopalaka mitgebrachten Edelsteinen und den Geschenken der Könige war die Schatzkammer gefüllt und der König von Vatsa in die Lage eines Königs der Könige versetzt.

निर्वर्तितविवाहौ तावादौ लोकस्य चक्षुषि । 

वधूवरौ विविशतुः पश्चात्स्वे वासवेश्मनि ॥ ३२

nirvartitavivaahau taavaadau lokasya cakshushi | vadhuuvarau vivishatuh pashcaatsve vaasaveshmani || 32

Nachdem die Trauung vor den Augen der Öffentlichkeit abgewickelt war,

zogen die beiden Jungvermählten sich in ihr Wohngemach zurück.

अथ सम्मानयामास पट्टबन्धादिना स्वयम् ।

 निजोत्सवे वत्सराजो गोपालकपुलिन्दकौ ॥ ३३

atha sammaanayaamaasa pattabandhaadinaa svayam | nijotsave vatsaraajo gopaalakapulindakau || 33

Aus Anlaß seines Hochzeitsfests zeichnete Vatsaraja Gopalaka und Pulindaka jeweils mit einem Ehrenturban aus.

राज्ञां सम्माननार्थं च पौराणां च यथोचितम् ।

 यौगन्धरायणस्तेन रुमण्वांश्च न्ययुज्यत ॥ ३४

raajnaam sammaananaartham ca pauraanaam ca yathocitam | 

yaugandharaayanastena rumanvaamshca nyayujyata || 34

Yaugandharayana und Rumanvat beauftragte er mit angemessenen Ehrengaben für seine königlichen Gäste und für die Bürger.

ततोऽब्रवीद्रुमण्वन्तमेवं यौगन्धरायणः । 

राज्ञा कष्टे नियुक्तौ स्वो लोकचित्तं हि दुर्ग्रहम् ॥ ३५

tato’braviidrumanvantamevam yaugandharaayanah | raajnaa kashte niyuktau svo lokacittam hi durgraham || 35

Da meinte Yaugandharayana zu Rumanvat: „Eine heikle Aufgabe hat der König uns da auferlegt, denn schwer zu begreifen ist, was die Leute wirklich wollen.

अरञ्जितश्च बालोऽपि रोषमुत्पादयेद्ध्रुवम् ।

 तथा च शृण्विमां बालविनष्टककथां सखे ॥ ३६

aranjitashca baalo’pi roshamutpaadayeddhruvam | tathaa ca shrnvimaam baalavinashtakakathaam sakhe || 36

Gerade ein Kind kann, wenn man ihm seinen Willen nicht läßt, arge Wut erzeugen.

Hör dir dazu, mein Freund, Balavinashtas Geschichte an:

बभूव रुद्रशर्माख्यः कश्चन ब्राह्मणः पुरा । बभूवतुश्च तस्य द्वे गृहिण्यौ गृहमेधिनः ॥ ३७

babhuuva rudrasharmaakhyah kashcana braahmanah puraa | 

babhuuvatushca tasya dve grhinyau grhamedhinah || 37

Früher gab es diesen Brahmanen mit Namen Rudrasharman.

Und der hatte, als er Hausvater wurde, zwei Ehefrauen.

एका सुतं प्रसूयैव तस्य पञ्चत्वमाययौ । 

तत्सुतोऽपरमातुश्च हस्ते तेनार्पितोऽथ सः ॥ ३८

ekaa sutam prasuuyaiva tasya pancatvamaayayau | tatsuto’paramaatushca haste tenaarpito’tha sah || 38

Die eine gebar ihm einen Sohn und verstarb gleich bei der Geburt.

Diesen Sohn legte er der anderen Mutter in den Arm.

सा च किंचिद्विवृद्धस्य रूक्षं तस्याशनं ददौ । 

सोऽपि तेनाभवद्बालो धूसराङ्गः पृथूदरः ॥ ३९

saa ca kimcidvivrddhasya ruuksham tasyaashanam dadau | 

so’pi tenaabhavadbaalo dhuusaraangah prthuudarah || 39

Nachdem er ein gewisses Alter hatte, setzte die ihm nur noch schmale Kost vor,

von der das Kind ganz blass und blähbäuchig wurde.

मातृहीनस्त्वयायं मे कथं शिशुरुपेक्षितः । 

इति तामपरां पत्नीं रुद्रशर्माथ सोऽभ्यधात् ॥ ४०

maatrhiinastvayaayam me katham shishurupekshitah |

 iti taamaparaam patniim rudrasharmaatha so’bhyadhaat || 40

Da geschah es, daß Rudrasharman seine zweite Frau zur Rede stellte:

„Wieso wird mein mutterloses Kind von dir so vernachlässigt?“

सेव्यमानोऽपि हि स्नेहैरीदृगेव किमप्यसौ । 

किं करोम्यहमस्येति साप्येवं पतिमब्रवीत् ॥ ४१

sevyamaano’pi hi snehairiidrgeva kimapyasau | kim karomyahamasyeti saapyevam patimabraviit || 41

„Ich umsorge ihn doch mit Liebe, und trotzdem ist er so einer.

Was soll ich denn noch mit ihm machen?“ entgegnete sie ihrem Manne.

नूनमेवंस्वभावोऽयमिति मेने च स द्विजः । 

स्त्रीणामलीकमुग्धं हि वचः को मन्यते मृषा ॥ ४२

nuunamevamsvabhaavo’yamiti mene ca sa dvijah | striinaamaliikamugdham hi vacah ko manyate mrshaa || 42

„Nun, dann ist das eben seine Natur“, meinte der Brahmane nur.

Wenn Frauen sich scheinbar keinen Rat mehr wissen - wer könnte da Verdacht schöpfen?

बाल एव विनष्टोऽयमिति बालविनष्टकः । 

नाम्ना स बालकस्तत्र संवृत्तोऽभूत्पितुर्गृहे ॥ ४३

baala eva vinashto’yamiti baalavinashtakah | naamnaa sa baalakastatra samvrtto’bhuutpiturgrhe || 43

Bald gaben sie dem Jungen den Namen Balavinashtaka,

weil er schon als Kleinkind in seines Vaters Haus verunstaltet wurde.

असावपरमाता मां कदर्थयति सर्वदा । 

वरं प्रतिक्रियां कांचित्तदेतस्याः करोम्यहम् ॥ ४४

asaavaparamaataa maam kadarthayati sarvadaa | varam pratikriyaam kaamcittadetasyaah karomyaham || 44

„Diese Stiefmutter mißhandelt mich, wo sie nur kann. Ich sollte lieber Gegenmaßnahmen ergreifen!“

इति संचिन्तयामास सोऽथ बालविनष्टकः । 

व्यतीतपञ्चवर्षोऽपि वयसा बत बुद्धिमान् ॥ ४५

iti samcintayaamaasa so’tha baalavinashtakah | vyatiitapancavarsho’pi vayasaa bata buddhimaan || 45

überlegte Balavinashtaka, der für einen Fünfjährigen schon recht klug war.

अथागतं राजकुलाज्जगाद पितरं रहः । 

तात द्वौ मम तातौ स्त इत्यविस्पष्टया गिरा ॥ ४६

athaagatam raajakulaajjagaada pitaram rahah | taata dvau mama taatau sta ityavispashtayaa giraa || 46

Als sein Vater aus dem Audienzsaal heimkam, raunte er ihm heimlich zu:

„Väterchen, ich hab zwei Väterchen, oder?“

एवं प्रत्यहमाह स्म स बालः सोऽपि तत्पिता । 

तां सोपपतिमाशङ्क्य भार्यां स्पर्शेऽप्यवर्जयत् ॥ ४७

evam pratyahamaaha sma sa baalah so’pi tatpitaa | 

taam sopapatimaashankya bhaaryaam sparshe’pyavarjayat || 47

So sprach das Kind jeden Tag, sodaß sein Vater argwöhnte,

seine Frau könne einen Geliebten haben, und jede Berührung mit ihr vermied.

सापि दध्यौ विना दोषं कस्मान्मे कुपितः पितः । 

किंचिद्बालविनष्टेन कृतं किंचिद्भवेदिति ॥ ४८

saapi dadhyau vinaa dosham kasmaanme kupitah pitah | kimcidbaalavinashtena krtam kimcidbhavediti || 48

Sie aber dachte: „Ich hab nichts Böses getan, warum also ist der Alte wütend auf mich? Balavinashta hat irgendwas angestellt. Was mag das nur sein?“

सादरं स्नपयित्वा च दत्त्वा स्निग्धं च भोजनम् । 

कृत्वोत्सङ्गे च पप्रच्छ सा तं बालविनष्टकम् ॥ ४९

saadaram snapayitvaa ca dattvaa snigdham ca bhojanam | 

krtvotsange ca papraccha saa tam baalavinashtakam || 49

Sie badete Balavinashtaka sorgfältig und gab ihm was Leckeres zu essen.

Dann setzte sie ihn sich auf den Schoß und fragte:

पुत्र किं रोषितस्तातो रुद्रशर्मा त्वया मयि । 

तच्छ्रुत्वैव स तां बालो जगादापरमातरम् ॥ ५०

putra kim roshitastaato rudrasharmaa tvayaa mayi | tacchrutvaiva sa taam baalo jagaadaaparamaataram || 50

„Warum hetzt du deinen Vater Rudrasharman gegen mich auf, mein Kind?“

Darauf gab der Knabe seiner Stiefmutter die Antwort:

अतोऽधिकं ते कर्तास्मि न चेदद्यापि शाम्यसि । 

स्वपुत्रपोषिणी कस्मात्त्वं मां क्लिश्नासि सर्वदा ॥ ५१

ato’dhikam te kartaasmi na cedadyaapi shaamyasi | 

svaputraposhinii kasmaattvam maam klishnaasi sarvadaa || 51

„Ich werde dir noch mehr antun, wenn du das nicht sofort seinläßt.

Deine eigenen Kinder stopfst du voll, warum piesackst du mich dann immerfort?“

तच्छ्रुत्वा प्रणता सा तं बभाषे शपथोत्तरम् । 

पुनर्नैवं करिष्यामि तत्प्रसादाय मे पतिम् ॥ ५२

tacchrutvaa pranataa saa tam babhaashe shapathottaram |

 punarnaivam karishyaami tatprasaadaaya me patim || 52

Als sie das hörte, veneigte sie sich vor ihm und tat diesen heiligen Schwur:

„Das will ich nie wieder tun! Drum lass meinen Mann nicht mehr böse auf mich sein!“

ततः स बालोऽवदीत्तां तर्ह्यायातस्य मत्पितुः । 

आदर्शं दर्शयत्वेका त्वच्चेटी वेद्म्यहं परम् ॥ ५३

tatah sa baalo’vadiittaam tarhyaayaatasya matpituh | 

aadarsham darshayatvekaa tvaccetii vedmyaham param || 53

Darauf sprach das Kind zu ihr: „Wenn mein Vater heimkommt, soll eine von deinen Mägden ihm einen Spiegel vorhalten. Ich kümmere mich um das andere.“

तथेत्युक्त्वा तया चेटी नियुक्ता रुद्रशर्मणः । 

आगतस्य क्षणात्तस्य दर्शयामास दर्पणम् ॥ ५४

tathetyuktvaa tayaa cetii niyuktaa rudrasharmanah | aagatasya kshanaattasya darshayaamaasa darpanam || 54

„So soll es sein!“ sagte sie und befahl einer Magd, Rudrasharman,

sobald er zurückkam, in einen Spiegel schauen zu lassen.

तत्र तस्यैव तत्कालं प्रतिबिम्बं स दर्शयन् । 

सोऽयं द्वितीयस्तातो मे तातेत्याह स्म बालकः ॥ ५५

tatra tasyaiva tatkaalam pratibimbam sa darshayan | so’yam dvitiiyastaato me taatetyaaha sma baalakah || 55

In dem Moment deutete das Bürschlein auf das Spiegelbild und rief:

„Väterchen, da ist ja mein zweites Väterchen!“

तच्छ्रुत्वा विगताशङ्कस्तामकारणदूषिताम् । 

पत्नीं प्रति प्रसन्नोऽभूद्रुद्रशर्मा तदैव सः ॥ ५६

tacchrutvaa vigataashankastaamakaaranaduushitaam | 

patniim prati prasanno’bhuudrudrasharmaa tadaiva sah || 56

Damit war Rudrasharmans Verdacht gegen seine grundlos vernachlässigte Ehefrau ausgeräumt, und er ihr wieder wohlgesonnen.

एवमुत्पादयेद्दोषं बालोऽपि विकृतिं गतः ।

 तदयं रञ्जनीयो नः सम्यक्परिकरोऽखिलः ॥ ५७

evamutpaadayeddosham baalo’pi vikrtim gatah | tadayam ranjaniiyo nah samyakparikaro’khilah || 57

Du siehst, sogar ein Kind kann, wenn verstimmt, Übles anrichten.

Laß uns also die ganze Sippschaft richtig glücklich machen!“

इत्युक्त्वा सरुमण्वत्कः सोऽथ यौगन्धरायणः । 

सर्वं संमानयामास वत्सराजोत्सवे जनम् ॥ ५८

ityuktvaa sarumanvatkah so’tha yaugandharaayanah | sarvam sammaanayaamaasa vatsaraajotsave janam || 58

So sprach Yaugandharayana, als er mit Rumanvat alle Menschen auf Vatsarajas großem Fest in diesem Sinne ehrte.

तथा च राजलोकं तौ रञ्जयामासतुर्यथा । मदेकप्रवणावेताविति सर्वोऽप्यमन्यत ॥ ५९

tathaa ca raajalokam tau ranjayaamaasaturyathaa | madekapravanaavetaaviti sarvo’pyamanyata || 59

Sie ehrten die versammelten Könige so, daß jeder von ihnen meinte:

„Die beiden sind mir allein gewogen.“

तौ चाप्यपूजयद्राजा सचिवौ स्वकरार्पितैः । 

वस्त्राङ्गरागाभरणैर्ग्रामैश्च सवसन्तकौ ॥ ६०

tau caapyapuujayadraajaa sacivau svakaraarpitaih | vastraangaraagaabharanairgraamaishca savasantakau || 60

Der König seinerseits beschenkte seine beiden Minister sowie Vasantaka eigenhändig mit Gewändern, Salben, Schmuck und Dörfern.

कृतोद्वाहोत्सवः सोऽथ युक्तो वत्सेश्वरस्तया ।

 मनोरथफलान्येव मेने वासवदत्तया ॥ ६१

krtodvaahotsavah so’tha yukto vatseshvarastayaa | manorathaphalaanyeva mene vaasavadattayaa || 61

Nach seiner aufwendigen Hochzeit meinte der König von Vatsa, nun, da er mit Vasavadatta verbunden war, halte er die Frucht seiner kreisenden Gedanken in Händen.

चिरादुन्मुद्रितः स्नेहात्कोऽप्यभूत्सततं तयोः । 

निशान्तक्लिष्टचक्राह्वरीतिहृद्यो रसक्रमः ॥ ६२

ciraadunmudritah snehaatko’pyabhuutsatatam tayoh | nishaantaklishtacakraahvariitihrdyo rasakramah || 62

Was da nach langer Entbehrung entsiegelt, war ihrer Begierde gemäß so überwältigend, daß ihre Herzen immer mehr wie jene der zum Ende der Nacht sehnsüchtig schreienden Cakravögel wurden.

यथा यथा च दम्पत्योः प्रौढिं परिचयो ययौ । 

तयोस्तथा तथा प्रेम नवीभावमिवाययौ ॥ ६३

yathaa yathaa ca dampatyoh praudhim paricayo yayau | tayostathaa tathaa prema naviibhaavamivaayayau || 63

Je weiter die Vertrautheit der Eheleute zur Reife kam,

desto mehr nahm ihre Liebe immer wieder neue Formen an.

गोपालकोऽथ वीवाहकर्तुः संदेशतः पितुः । 

प्रययौ शीघ्रमावृत्तिं वत्सराजेन याचितः ॥ ६४

gopaalako’tha viivaahakartuh samdeshatah pituh | prayayau shiighramaavrttim vatsaraajena yaacitah || 64

Bald wurde Gopalaka von seinem seinerseits heiratswilligen Vater abberufen.

Er zog ab, nicht ohne von Vatsaraja zu baldiger Rückkehr genötigt zu werden.

सोऽपि वत्सेश्वरो जातु चपलः पूर्वसंगताम् । 

गुप्तं विरचितां नाम भेजेऽन्तःपुरचारिकाम् ॥ ६५

so’pi vatseshvaro jaatu capalah puurvasamgataam | guptam viracitaam naama bheje’ntahpuracaarikaam || 65

Bald aber wurde Vatseshvara wankend und vergnügte sich heimlich mit der schön zurechtgemachten Haremsdame Viracita, mit der er schon früher ein Verhältnis hatte.

तद्गोत्रस्खलितो देवीं पादलग्नः प्रसादयन् । 

लेभे सुभगसाम्राज्यमभिषिक्तस्तदश्रुभिः ॥ ६६

tadgotraskhalito deviim paadalagnah prasaadayan | lebhe subhagasaamraajyamabhishiktastadashrubhih || 66

Einmal war ihm ihr Name rausgerutscht. Danach lag er der Königin zu Füßen und erlangte, sie beschwichtigend, von ihren Tränen benetzt seine Salbung für eine gedeihliche Königsherrschaft.

किं च बन्धुमतीं नाम राजपुत्रीं भुजार्जिताम् । 

गोपालकेन प्रहितां कन्यां देव्या उपायनम् ॥ ६७

kim ca bandhumatiim naama raajaputriim bhujaarjitaam | 

gopaalakena prahitaam kanyaam devyaa upaayanam || 67

Eine Prinzessin namens Bandhumati, von Gopalaka mit seiner Arme Kraft herbeigeschafft und der Königin als Dienstmagd zugeteilt,

तया मन्जुलिकेत्येव नाम्नान्येनैव गोपिताम् । 

उपरामिव लावण्यजलधेरुद्गतां श्रियम् ॥ ६८

tayaa manjuliketyeva naamnaanyenaiva gopitaam | uparaamiva laavanyajaladherudgataam shriyam || 68

von dieser in Manjulika umbenannt und verborgen, da sie wie eine zweite,

dem Salzmeer entstiegene Göttin Lakshmi war,

वसन्तकसहायः संदृष्ट्वोद्यानलतागृहे । गान्धर्वविधिना गुप्तमुपयेमे स भूपतिः ॥ ६९

vasantakasahaayah samdrshtvodyaanalataagrhe | gaandharvavidhinaa guptamupayeme sa bhuupatih || 69

ehelichte, nachdem er sie in einer Gartenlaube sah,

der König in Begleitung von Vasantaka heimlich nach dem Elfenritual.

तच्च वासवदत्तास्य ददर्श निभृतस्थिता ।

 प्रचुकोप च बद्ध्वा च सा निनाय वसन्तकम् ॥ ७०

tacca vaasavadattaasya dadarsha nibhrtasthitaa | pracukopa ca baddhvaa ca saa ninaaya vasantakam || 70

Das aber sah seine Vasavadatta, als sie im Verborgenen stand.

Sie war wütend und ließ den Vasantaka gefesselt abführen.

ततः प्रव्राजिकां तस्याः सखीं पितृकुलागताम् । 

स सांकृत्यायनीं नाम शरणं शिश्रिये नृपः ॥ ७१

tatah pravraajikaam tasyaah sakhiim pitrkulaagataam |

 sa saamkrtyaayaniim naama sharanam shishriye nrpah || 71

Der König aber suchte Zuflucht bei der Einsiedlerin Samkrtyayani, einer Freundin der Königin, die aus dem Clan ihres Vaters zu ihr gekommen war.

सा तां प्रसाद्य महिषीं तया सैव कृताज्ञया । 

ददौ बन्धुमतीं राज्ञे पेशलं हि सतीमनः ॥ ७२

saa taam prasaadya mahishiim tayaa saiva krtaajnayaa | 

dadau bandhumatiim raajne peshalam hi satiimanah || 72

Die besänftigte die Büffelkuh, welche wiederum wunschgemäß Bandhumati dem König überließ. Denn milde ist der Gattin Herz.

ततस्तं बन्धनाद्देवी सा मुमोच वसन्तकम् । 

स चागत्याग्रतो राज्ञीं हसन्निति जगाद ताम् ॥ ७३

tatastam bandhanaaddevii saa mumoca vasantakam | sa caagatyaagrato raajniim hasanniti jagaada taam || 73

Vasantaka ließ die Königin von seinen Fesseln befreien. Der trat vor sie und meinte lachend:

बन्धुमत्यापराद्धं च किं मया देवि ते कृतम् ।

 डुण्डुभेषु प्रहरथ क्रुद्धा यूयमहीन्प्रति ॥ ७४

bandhumatyaaparaaddham ca kim mayaa devi te krtam | 

dundubheshu praharatha kruddhaa yuuyamahiinprati || 74

„Bandhumati hat dich beleidigt. Aber was habe ich dir, Gebieterin, getan?

Ihr prügelt auf Blindschleichen ein, haßt aber Nattern!“

एतत्त्वमुपमानं मे व्याचक्ष्वेति कुतूहलात् । 

देव्या पृष्टस्तया सोऽथ पुनराह वसन्तकः ॥ ७५

etattvamupamaanam me vyaacakshveti kutuuhalaat | devyaa prshtastayaa so’tha punaraaha vasantakah || 75

„Deinen Vergleich eben, den erklär mir mal!“

Von der wißbegierigen Königin gebeten gab Vasantaka ihr Auskunft:

पुरा कोऽपि रुरुर्नाम मुनिपुत्रो यदृच्छया ।

 परिभ्रमन्ददर्शैकां कन्यामद्भुतदर्शनाम् ॥ ७६

puraa ko’pi rururnaama muniputro yadrcchayaa | 

paribhramandadarshaikaam kanyaamadbhutadarshanaam || 76

„Einst wanderte ein Eremitensohn namens Ruru aufs Geratewohl in der Gegend herum, als er ein Mädchen von überirdischer Schönheit sah.

विद्याधरात्समुत्पन्नां मेनकायां द्युयोषिति । 

स्थूलकेशेन मुनिना वर्धितामाश्रमे निजे ॥ ७७

vidyaadharaatsamutpannaam menakaayaam dyuyoshiti | 

sthuulakeshena muninaa vardhitaamaashrame nije || 77

Sie war der Sprößling eines Vidyadhara und der himmlischen Nymphe Menaka,

aufgezogen von dem Eremiten Sthulakesha in seiner Einsiedelei.

सा च प्रमद्वरानाम दृष्टा तस्य रुरोर्मनः । 

जहार सोऽथ गत्वा तां स्थूलकेशादयाचत ॥ ७८

saa ca pramadvaraanaama drshtaa tasya rurormanah | jahaara so’tha gatvaa taam sthuulakeshaadayaacata || 78

Sie hieß Pramadvara, und als Ruru sie sah, war sein sein Herz von ihr so ergriffen,

daß er zu Sthulakesha ging und sie sich von ihm zur Frau erbat.

स्थूलकेशोऽपि तां तस्मै प्रतिशुश्राव कन्यकाम् । 

आसन्ने च विवाहे तामकस्माद्दष्टवानहि ॥ ७९

sthuulakesho‘pi taam tasmai pratishushraava kanyakaam | 

aasanne ca vivaahe taamakasmaaddashtavaanahi || 79

Sthulakesha versprach ihm das Mädchen. Doch kurz vor der Hochzeit biß eine Natter sie.

ततो विषण्णहृदयः शुश्रावेमां गिरं दिवि । 

एतां क्षीणायुषं ब्रह्मन्स्वायुषोऽर्धेन जीवय ॥ ८०

tato vishannahrdayah shushraavemaam giram divi | 

etaam kshiinaayusham brahmansvaayusho’rdhena jiivaya || 80

Ruru war verzweifelt. Doch da hörte er diese Stimme vom Himmel her: „Diese hat ihre Lebenszeit verbraucht. Du kannst sie aber, Brahmane, mit der Hälfte deiner Lebenszeit weiterleben lassen.“

तच्छ्रुत्वा स ददौ तस्यै तदैवार्धं निजायुषः । 

प्रत्युज्जिजीव सा तेन सोऽपि तां परिणीतवान् ॥ ८१

tacchrutvaa sa dadau tasyai tadaivaardham nijaayushah | pratyujjijiiva saa tena so’pi taam pariniitavaan || 81

Darauf gab er ihr sein halbes Leben, und sie wurde dadurch wiederbelebt.

Somit konnte er sie ums Feuer führen und heiraten.

अथ क्रुद्धो रुरुर्नित्यं यं यं सर्पं ददर्श सः । 

तं तं जघान भार्या मे दष्टामीभिर्भवेदिति ॥ ८२

atha kruddho rururnityam yam yam sarpam dadarsha sah |

 tam tam jaghaana bhaaryaa me dashtaamiibhirbhavediti || 82

Von da an haßte Ruru alle Schlangen und erschlug jede, die er sah:

„Die hätten sonst meine Frau gebissen!“

अथैकस्तं जिघांसन्तं मर्त्यवाचाह डुण्डुभः । 

अहिभ्यः कुपितो ब्रह्मन्हंसि त्वं डुण्डुभान्कथम् ॥ ८३

athaikastam jighaamsantam martyavaacaaha dundubhah | 

ahibhyah kupito brahmanhamsi tvam dundubhaankatham || 83

Einmal wollte er wieder eine Blindschleiche töten, als die mit menschlicher Stimme zu ihm sprach: „Von Nattern wurdest du in Wut versetzt, Brahmane. Warum bringst du uns Blindschleichen um?

अहिना ते प्रिया दष्टा विभिन्नौ चाहिडुण्डुभौ । 

अहयः सविषाः सर्वे निर्विषा डुण्डुभा इति ॥ ८४

ahinaa te priyaa dashtaa vibhinnau caahidundubhau | ahayah savishaah sarve nirvishaa dundubhaa iti || 84

Von einer Natter ward deine Liebste gebissen. Nattern und Blindschleichen sind aber verschieden: Alle Nattern sind giftig, alle Blindschleichen sind ungiftig.“

तच्छ्रुत्वा प्रत्यवदीत्तं सखे को नु भवानिति । 

डुण्डुभोऽप्यवदद्ब्रह्मन्नहं शापच्युतो मुनिः ॥ ८५

tacchrutvaa pratyavadiittam sakhe ko nu bhavaaniti |

 dundubho’pyavadadbrahmannaham shaapacyuto munih || 85

Als er das hörte, fragte er: „Gevatter, wer seid Ihr?“ Die Blindschleiche erwiderte:

„Ich bin ein durch einen Fluch herabgewürdigter Einsiedler.

भवत्संवादपर्यन्तः शापोऽयमभवच्च मे । 

इत्युक्त्वान्तर्हिते तस्मिन्भूयस्तान्नावधीद्रुरुः ॥ ८६

bhavatsamvaadaparyantah shaapo’yamabhavacca me |

 ityuktvaantarhite tasminbhuuyastaannaavadhiidruruh || 86

Der Fluch endet für mich, sobald ich mit Euch gesprochen habe.“

Damit entschwand er, und Ruru tötete von da an keine Blindschleichen mehr.

तदेतदुपमानाय तव देवि मयोदितम् । डुण्डुभेषु प्रहरथ क्रुद्धा यूयमहिष्विति ॥ ८७

tadetadupamaanaaya tava devi mayoditam | dundubheshu praharatha kruddhaa yuuyamahishviti || 87

Das habe ich dir, Gebieterin, im übertragenen Sinne gesagt:

Ihr verprügelt Blindschleichen, hasst aber Nattern.“

एवमभिधाय वचनं सनर्महासं वसन्तके विरते ।

वासवदत्ता तं प्रति तुतोष पार्श्वे स्थिता पत्युः ॥ ८८

evamabhidhaaya vacanam sanarmahaasam vasantake virate |

 vaasavadattaa tam prati tutosha paarshve sthitaa patyuh || 88

Nachdem Vasantaka seine amüsante Rede vorgebracht hatte, verstummte er.

 Vasavadatta freute sich über ihn, während sie neben ihrem Mann saß.

इति मधुमधुराणि वत्सराजश्चरणगतः कुपितानुनाथनानि ।

सततमुदयनश्चकार देव्या विविधवसन्तककौशलानि कामि ॥ ८९

iti madhumadhuraani vatsaraajashcaranagatah kupitaanunaathanaani |

satatamudayanashcakaara devyaa vividhavasantakakaushalaani kaami || 89

So griff Udayana, der König von Vatsa, immer wenn er zu Füßen der Königin saß und die Erzürnte besänftigen wollte, auf harmlose, niedliche Geschichten zurück, hintergründig wie Vasantaka selbst.

रसना मदिरारसैकसक्ता कलवीणारवरागिणी श्रुतिश्च ।

दयितामुखनिश्चला च दृष्टिः सुखिनस्तस्य सदा बभूव राज्ञः ॥ ९०

rasanaa madiraarasaikasaktaa kalaviinaaravaraaginii shrutishca |

dayitaamukhanishcalaa ca drshtih sukhinastasya sadaa babhuuva raajnah || 90

Das Aroma von Wein auf der Zunge, das Ohr einzig dem Gesang seiner Laute lauschend, das Auge unverwandt auf der Geliebten Antlitz ruhend verlief des Königs Leben in glücklichen Bahnen.