चतुर्दारिका नाम पञ्चमो लम्बकः caturdaarikaa naama pancamo lambakah
Das 5. Buch: Caturdarika
इदं गुरुगिरीन्द्रजाप्रणयमन्दरान्दोलनात्पुरा
किल कथामृतं हरमुखाम्बुधेरुद्गतम् ।
प्रसह्य रसयन्ति ये विगतविघ्नलब्धर्द्धयो
धुरं दधति वैबुधीं भुवि भवप्रसादेन ते ॥
idam gurugiriindrajaapranayamandaraandolanaatpuraa kila kathaamrtam haramukhaambudherudgatam | prasahya rasayanti ye vigatavighnalabdharddhayo dhuram dadhati vaibudhiim bhuvi bhavaprasaadena te ||
Also ist aus Zuneigung zu Parvati, der Tochter des
Alten Bergkönigs, Shivas Mund die Erzählung entsprungen, genau wie einst
der Unsterblichkeitstrank dem vom Mandarafels aufgewühlten Urmeer. Jene, zauberkräftig, Hindernisse zu beseitigen, rissen
ihn an sich und lassen sich rühmen, während diese durch Shivas Gnade den göttlichen Pfahl
der Lebensklugheit in den Boden rammen.
प्रथमस्तरङ्गः prathamastarangah | Die
erste Welle, 1. Kapitel
मदधूर्णितवक्रोत्थैः सिन्दूरैश्छुरयन्महीम् । हेरम्बः पातु वो विघ्नान्स्वतेजोभिर्दहन्निव ॥ १
madadhuurnitavakrotthaih sinduuraishchurayanmahiim | herambah paatu vo vighnaansvatejobhirdahanniva || 1
Es schütze euch Ganesha, in der Brunst das Zinnoberrot vom Rüssel schüttelnd und die Erde damit bedeckend, als hätte er die Hindernisse mit seinen Kraftströmen schon verbrannt!
एवं स देवीसहितस्तस्थौ वत्सेश्वरस्तदा । नरवाहनदत्तं तमेकपुत्रं विवर्धयन् ॥ २
evam sa deviisahitastasthau vatseshvarastadaa | naravaahanadattam tamekaputram vivardhayan || 2
Also lebte Vatseshvara mit seinen Königinnen und zog seinen einzigen Sohn Naravahanadatta auf.
तद्रक्षाकातरं तं च दृष्ट्वा राजानमेकदा । यौगन्धरायणो मन्त्री विजनस्थितमब्रवीत् ॥ ३
tadrakshaakaataram tam ca drshtvaa raajaanamekadaa | yaugandharaayano mantrii vijanasthitamabraviit || 3
Den um seinen Schutz überbesorgten König sah einst Minister Yaugandharayana,
nahm ihn beiseite und sprach:
राजन्न राजपुत्रस्य कृते चिन्ताधुना त्वया । नरवाहनदत्तस्य विधातव्या कदाचन ॥ ४
raajanna raajaputrasya krte cintaadhunaa tvayaa | naravaahanadattasya vidhaatavyaa kadaacana || 4
„König, du brauchst dir von jetzt an nie wieder Sorgen um Prinz Naravahanadatta zu machen!
असौ भगवता भावी भर्गेण हि भवद्गृहे । सर्वविद्याधराधीशचक्रवर्ती विनिर्मितः ॥ ५
asau bhagavataa bhaavii bhargena hi bhavadgrhe | sarvavidyaadharaadhiishacakravartii vinirmitah || 5
Er lebt durch Shiva, den Erhabenen, in deinem Haus. Ihm ist vorherbestimmt, Kaiser aller Vidyadharas zu werden.
विद्याप्रभावादेतच्च बुद्ध्वा विद्याधराधिपाः । गताः पापेच्छवः क्षोभं हृदयैरसहिष्णवः ॥ ६
vidyaaprabhaavaadetacca buddhvaa vidyaadharaadhipaah |
gataah paapecchavah kshobham hrdayairasahishnavah || 6
Durch die Macht ihres Wissens haben die Könige der
Vidyadharas davon erfahren.
Weil sie das im Herzen nicht ertragen, sind sie nun auf Arges aus.
तद्विदित्वा च देवेन
रक्षार्थं शशिमौलिना ।
एतस्य स्तम्भको नाम गणेशः स्थापितो निजः ॥ ७
tadviditvaa ca devena rakshaartham shashimaulinaa | etasya stambhako naama ganeshah sthaapito nijah || 7
Sobald der Gott mit der Mondsichel auf dem Haupt davon erfuhr,
hat er Stambhika, den Hauptmann seines Gefolges, zum Schutz des Jungen bestellt.
स च तिष्ठत्यलक्ष्यः सन्रक्षन्नेतं सुतं तव । एतच्च क्षिप्रमभ्येत्य नारदो मे न्यवेदयत् ॥ ८
sa ca tishthatyalakshyah sanrakshannetam sutam tava | etacca kshipramabhyetya naarado me nyavedayat || 8
Und der bleibt hier, unsichtbar, um deinen Jungen zu schützen.
Narada kam eilends herbei, mir das zu berichten.“
इति तस्मिन्वदत्येव मन्त्रिणि व्योममध्यतः ।
किरीटी कुण्डली दिव्यः खड्गी चावातरत्पुमान् ॥ ९
iti tasminvadatyeva mantrini vyomamadhyatah | kiriitii kundalii divyah khadgii caavaataratpumaan || 9
Noch während der Minister sprach, stieg ein Mann mit Diadem, Armreif und Schwert vom Himmel.
प्रणतं कल्पितातिथ्यं
क्षणाद्वत्सेश्वरोऽथ तम् ।
कस्त्वं किमिह ते कार्यमित्यपृच्छत्सकौतुकम् ॥ १०
pranatam kalpitaatithyam kshanaadvatseshvaro’tha tam | kastvam kimiha te kaaryamityaprcchatsakautukam || 10
Der verneigte sich, Vatseshvara grüßte zurück und fragte ihn sofort interessiert:
„Wer bist du und was hast du hier zu tun?“
सोऽप्यवादीदहं मर्त्यो
भूत्वा विद्याधराधिपः ।
सम्पन्नः शक्तिवेगाख्यः प्रभूताश्च ममारयः ॥ ११
so’pyavaadiidaham martyo bhuutvaa vidyaadharaadhipah |
sampannah shaktivegaakhyah prabhuutaashca mamaarayah || 11
Er erwiderte: „Ich war ein Sterblicher, dann wurde ich König der Vidyadharas.
Ich heiße Shaktivega, und meiner Feinde sind viele.
सोऽहं प्रभावाद्विज्ञाय भाव्यस्मच्चक्रवर्तिनम् । भवतस्तनयं द्रष्टुमागतोऽस्म्यवनीपते ॥ १२
so’ham prabhaavaadvijnaaya bhaavyasmaccakravartinam | bhavatastanayam drashtumaagato’smyavaniipate || 12
Kraft meiner Fähigkeiten weiß ich, dass Euer Sohn unser zukünftiger Kaiser sein wird.
Darum kam ich ihn zu sehn, o Herr.“
इत्युक्तवन्तं तं दृष्टभविष्यच्चक्रवर्तिनम् । प्रीतं वत्सेश्वरो हृष्टः पुनः पप्रच्छ विस्मयात् ॥ १३
ityuktavantam tam drshtabhavishyaccakravartinam | priitam vatseshvaro hrshtah punah papraccha vismayaat || 13
Nachdem Shaktivega das gesagt und sich am Anblick des zukünftigen Kaisers erfreut hatte, war Vatsesha erleichtert und fragte ihn noch einmal verwundert:
विद्याधरत्वं प्राप्येत
कथं कीदृग्विधं च तत् ।
त्वया च तत्कथं प्राप्तमेतत्कथय नः सखे ॥ १४
vidyaadharatvam praapyeta katham kiidrgvidham ca tat |
tvayaa ca tatkatham praaptametatkathaya nah sakhe || 14
„Wie kann man den Rang eines Vidyadhara erlangen, und welcher Art ist er?
Und wie hast du ihn erlangt? Das erzähl uns, mein Freund!“
तच्छ्रुत्वा वचनं राज्ञः स तदा विनयानतः । विद्याधरः शक्तिवेगस्तमेवं प्रत्यवोचत ॥ १५
tacchrutvaa vacanam raajnah sa tadaa vinayaanatah | vidyaadharah shaktivegastamevam pratyavocata || 15
Auf diese Frage des Königs antwortete der Vidyadhara Shaktivega mit einer artigen Verbeugung:
राजन्निहैव पूर्वे वा जन्मन्याराध्य शंकरम् । विद्याधरपदं धीरा लभन्ते तदनुग्रहात् ॥ १६
raajannihaiva puurve vaa janmanyaaraadhya shamkaram | vidyaadharapadam dhiiraa labhante tadanugrahaat || 16
„Die Standhaften, o König, die in dieser oder einer früheren Geburt Shiva beeindruckt haben, erwerben mit seiner Hilfe die Natur eines Vidyadhara.
तच्चानेकविधं विद्याखड्गमालादिसाधनम् । मया च तद्यथा प्राप्तं कथयामि तथा शृणु ॥ १७
taccaanekavidham vidyaakhadgamaalaadisaadhanam |
mayaa ca tadyathaa praaptam kathayaami tathaa shrnu || 17
Und die ist von mancherlei Art, mit ihrem zaubermächtigen Wissen, Schwert,
Schmuck und anderen Errungenschaften. Wie ich dazu kam? Hör zu!“
एवमुक्त्वा स्वसम्बद्धां
शक्तिवेगः स संनिधौ ।
देव्या वासवदत्तायाः कथामाख्यातवानिमाम् ॥ १८
evamuktvaa svasambaddhaam shaktivegah sa samnidhau |
devyaa vaasavadattaayaah kathaamaakhyaatavaanimaam || 18
Daraufhin erzählte Shaktivega seine persönliche Geschichte in Gegenwart der Königin Vasavadatta:
अभवद्वर्धमानाख्ये पुरे भूतलभूषणे । नाम्ना परोपकारीति पुरा राजा परंतपः ॥ १९
abhavadvardhamaanaakhye pure bhuutalabhuushane | naamnaa paropakaariiti puraa raajaa paramtapah || 19
„Einst lebte in der Stadt Vardhamana, einem Schmuckstück auf dem Erdenrund, ein König mit Namen Paropakarin, der Großherzige, den Feinden ein Gräuel.
तस्योन्नतिमतश्चाभून्महिषी कनकप्रभा । विद्युद्धाराधरस्येव सा तु निर्मुक्तचापला ॥ २०
tasyonnatimatashcaabhuunmahishii kanakaprabhaa | vidyuddhaaraadharasyeva saa tu nirmuktacaapalaa || 20
Königin Kanakaprabha, Goldglanz, wurde die Büffelkuh dieses erhabenen Herrschers, der sie festhielt wie die Donnerwolke den Blitz, nur dass sie nicht ganz so unberechenbar war.
तस्यां तस्य च कालेन
देव्यामजनि कन्यका ।
रूपदर्पोपशान्त्यै या लक्ष्म्या धात्रेव निर्मिता ॥ २१
tasyaam tasya ca kaalena devyaamajani kanyakaa |
ruupadarpopashaantyai yaa lakshmyaa dhaatreva nirmitaa || 21
Die Königin gebar ihm nach einiger Zeit ein Töchterlein, das der Schöpfer geformt zu haben schien, um Lakshmis Schönheitsstolz ruhigzustellen.
अवर्धत शनैः सा च लोकलोचनचन्द्रिका
।
पित्रा कनकरेखेति मातृनाम्ना कृतात्मजा ॥ २२
avardhata shanaih saa ca lokalocanacandrikaa | pitraa kanakarekheti maatrnaamnaa krtaatmajaa || 22
Dieser Mondglanz in den Augen des Volkes wuchs allmählich heran,
vom Vater Kanakarekha, Goldstreif, in Anlehnung an den Namen der Mutter, genannt.
एकदा यौवनस्थायां तस्यां
राजा स तत्पिता ।
विजनोपस्थितां देवीं जगाद कनकप्रभाम् ॥ २३
ekadaa yauvanasthaayaam tasyaam raajaa sa tatpitaa | vijanopasthitaam deviim jagaada kanakaprabhaam || 23
Einst, als sie zur jungen Frau geworden, sprach ihr Vater, der König,
zu Königin Kanakaprabha, die zu ihm trat, als er allein war:
वर्धमाना सहैवैतत्समानोद्वाहचिन्तया । एषा कनकरेखा मे हृदयं देवि बाधते ॥ २४
vardhamaanaa sahaivaitatsamaanodvaahacintayaa | eshaa kanakarekhaa me hrdayam devi baadhate || 24
„Wenn ich über eine gute Partie für unsere heranwachsende Kanakarekha nachdenke,
schnürt es mir das Herz zusammen.
स्थानप्राप्तिविहीना हि गीतिवत्कुलकन्यका । उद्वेजिनी परस्यापि श्रूयमाणैव कर्णयोः ॥ २५
sthaanapraaptivihiinaa hi giitivatkulakanyakaa | udvejinii parasyaapi shruuyamaanaiva karnayoh || 25
Wenn ein Mädchen aus gutem Haus keinen passenden Standort findet, ist es wie ein falsch gesungenes Lied, das sich in den Ohren eines anderen fürchterlich anhört.
विद्येव कन्यका मोहादपात्रे प्रतिपादिता । यशसे न न धर्माय जायेतानुशयाय तु ॥ २६
vidyeva kanyakaa mohaadapaatre pratipaaditaa | yashase na na dharmaaya jaayetaanushayaaya tu || 26
Ein Mädchen, das aus Irrwitz in der falschen Verbindung landet, ist wie fehlgeleitete Bildung, die weder Ruhm noch Anstand, sondern nur noch Reue gebiert.
तत्कस्मै दीयते ह्येषा
मया नृपतये सुता ।
कोऽस्याः समः स्यादिति मे देवि चिन्ता गरीयसी ॥ २७
tatkasmai diiyate hyeshaa mayaa nrpataye sutaa | ko’syaah samah syaaditi me devi cintaa gariiyasii || 27
Also welchem König soll ich diese meine Tochter geben, wer ist ihr ebenbürtig?
Das, o Königin, sind die Sorgen, die mich bedrücken!“
तच्छ्रुत्वा सा विहस्यैवं
बभाषे कनकप्रभा ।
त्वमेवमात्थ कन्या तु नेच्छत्युद्वाहमेव सा ॥ २८
tacchrutvaa saa vihasyaivam babhaashe kanakaprabhaa |
tvamevamaattha kanyaa tu necchatyudvaahameva saa || 28
Als Kanakaprabha das hörte, mußte sie lachen: „Was du nicht sagst!
Aber das Mädchen selbst will überhaupt nicht heiraten.
अद्यैव नर्मणा सा हि कृतकृत्रिमपुत्रका । वत्से कदा विवाहं ते द्रक्ष्यामीत्युदिता मया ॥ २९
adyaiva narmanaa saa hi krtakrtrimaputrakaa | vatse kadaa vivaaham te drakshyaamiityuditaa mayaa || 29
Erst heute hat sie aus Spaß eine Kinderpuppe gebastelt.
Da hab ich sie gefragt: ‚Wann kann ich deine Hochzeit sehen, Süße?‘
सा तच्छ्रुत्वैव साक्षेपमेवं मां प्रत्यवोचत । मा मैवमम्ब दातव्या नैव कस्मैचिदप्यहम् ॥ ३०
saa tacchrutvaiva saakshepamevam maam pratyavocata |
maa maivamamba daatavyaa naiva kasmaicidapyaham || 30
Darauf erwiderte sie vorwurfsvoll: ‚Niemals nicht! Keinem sollst du je zur Frau mich geben, Mutter!
मद्वियोगो न चादिष्टः
कन्यैवास्मि सुशोभना ।
अन्यथा मां मृतां विद्धि किंचिदस्त्यत्र कारणम् ॥ ३१
madviyogo na caadishtah kanyaivaasmi sushobhanaa |
anyathaa maam mrtaam viddhi kimcidastyatra kaaranam || 31
Noch ist kein Auszug angezeigt. Als Mädchen geht’s mir wunderbar.
Alles andere, sollst du wissen, bringt mich um. Es gibt auch einen Grund dafür!‘
एवं तयोक्ता त्वत्पार्श्वं राजन्विग्नाहमागता । तन्निषिद्धविवाहायाः का वरस्य विचारणा ॥ ३२
evam tayoktaa tvatpaarshvam raajanvignaahamaagataa | tannishiddhavivaahaayaah kaa varasya vicaaranaa || 32
So von ihr beschieden kam ich alarmiert zu dir, mein König.
Wozu noch über einen Gatten grübeln, da sie sich die Ehe verbat?“
इति राज्ञीमुखाच्छ्रुत्वा
समुद्भ्रान्तः स भूपतिः ।
कन्यकान्तःपुरं गत्वा तामवादीत्तदा सुताम् ॥ ३३
iti raajniimukhaacchrutvaa samudbhraantah sa bhuupatih |
kanyakaantahpuram gatvaa taamavaadiittadaa sutaam || 33
Nach diesen Worten der Königin war der Monarch verstört.
Er begab sich ins Zimmer seines Töchterleins und sprach:
प्रार्थयन्तेऽपि तपसा यं सुरासुरकन्यकाः ।
भर्तृलाभः कथं वत्से स निषिद्धः किल त्वया ॥ ३४
praarthayante’pi tapasaa yam suraasurakanyakaah | bhartrlaabhah katham vatse sa nishiddhah kila tvayaa || 34
„Wenn gar die Töchter der Götter und Dämonen sich kasteien, um einen Mann zu finden – warum, liebes Kind, weist du das von dir?“
एतत्पितुर्वचः श्रुत्वा भूतलन्यस्तलोचना । तदा कनकरेखा सा निजगाद नृपात्मजा ॥ ३५
etatpiturvacah shrutvaa bhuutalanyastalocanaa | tadaa kanakarekhaa saa nijagaada nrpaatmajaa || 35
Die Worte des Vaters hörend schlug Kanakarekha den Blick zu Boden nieder. Dann erwiderte die Prinzessin:
तात नैवेप्सितस्तावद्विवाहो
मम साम्प्रतम् ।
तत्तातस्यापि किं तेन कार्यं कश्चात्र वो ग्रहः ॥ ३६
taata naivepsitastaavadvivaaho mama saampratam | tattaatasyaapi kim tena kaaryam kashcaatra vo grahah || 36
„Väterchen, im Augenblick will ich gar nicht heiraten.
Was ist denn daran so bedeutsam, dass es Euch so sehr ergriff?“
इत्युक्तः स तया राजा दुहित्रा धीमतां वरः । परोपकारी स पुनरेवमेतामभाषत ॥ ३७
ityuktah sa tayaa raajaa duhitraa dhiimataam varah | paropakaarii sa punarevametaamabhaashata || 37
Auf diese Frage seiner Tochter erwiderte König Paropakari wohlüberlegt:
कन्यादानादृते पुत्रि किं स्यात्किल्बिषशान्तये ।
न च बन्धुपराधीना कन्या स्वातन्त्र्यमर्हति ॥ ३८
kanyaadaanaadrte putri kim syaatkilbishashaantaye | na ca bandhuparaadhiinaa kanyaa svaatantryamarhati || 38
„Wie sonst sollte Schuldverstrickung beizulegen sein, wenn nicht durch die Verheiratung der Tochter, mein Kind? Ein in die Verwandtschaft eingebundenes Mädchen hat es nicht verdient, auf sich allein gestellt zu sein.
जातैव हि परस्यार्थे
कन्यका नाम रक्ष्यते ।
बाल्यादृते विना भर्तुः कीदृक्तस्याः पितुर्गृहम् ॥ ३९
jaataiva hi parasyaarthe kanyakaa naama rakshyate | baalyaadrte vinaa bhartuh kiidrktasyaah piturgrham || 39
Ein Mädchen wird nämlich für einen anderen geboren und sollte sich dafür aufbewahren.
Des Vaters Haus ist nichts für sie, außer in der Kindheit, wenn sie keinen Mann hat.
ऋतुमत्यां हि कन्यायां
बान्धवा यान्त्यधोगतिम् ।
वृषली सा वरश्चास्या वृषलीपतिरुच्यते ॥ ४०
rtumatyaam hi kanyaayaam baandhavaa yaantyadhogatim | vrshalii saa varashcaasyaa vrshaliipatirucyate || 40
Wenn eine geschlechtsreif wird und keinen Mann hat, fahren die Verwandten zur Hölle.
Sie wird ausgestoßen, und ihr Auserwählter gilt als Mann einer Ausgestoßenen.“
इति तेनोदिता पित्रा राजपुत्री मनोगताम् । वाचं कनकरेखा सा तत्क्षणं समुदैरयत् ॥ ४१
iti tenoditaa pitraa raajaputrii manogataam | vaacam kanakarekhaa saa tatkshanam samudairayat || 41
Auf diese Ansprache ihres Vaters erwiderte Prinzessin Kanakarekha mit einer Rede,
die sie sich schon im Geiste zurechtgelegt hatte:
यद्येवं तात तद्येन विप्रेण क्षत्रियेण वा । दृष्टा कनकपुर्याख्या नगरी कृतिना किल ॥ ४२
yadyevam taata tadyena viprena kshatriyena vaa | drshtaa kanakapuryaakhyaa nagarii krtinaa kila || 42
„Wenn das so ist, Väterchen, dann soll ein Brahmane oder Kshatriya es schaffen, die Goldene Stadt zu sehen.
तस्मै त्वयाहं दातव्या
स मे भर्ता भविष्यति ।
नान्यथा तात मिथ्यैव कर्तव्या मे कदर्थना ॥ ४३
tasmai tvayaaham daatavyaa sa me bhartaa bhavishyati |
naanyathaa taata mithyaiva kartavyaa me kadarthanaa || 43
Dem gibst du mich dann als Frau, der wird mein Mann.
Wenn daraus nichts wird, Vater, verschone mich mit deinen Vorwürfen!“
एवं तयोक्ते सुतया स
राजा समचिन्तयत् ।
दिष्ट्योद्वाहस्य तत्तावत्प्रसङ्गोऽङ्गीकृतोऽनया ॥ ४४
evam tayokte sutayaa sa raajaa samacintayat | dishtyodvaahasya tattaavatprasango’ngiikrto’nayaa || 44
Nach einer solchen Antwort seiner Tochter überlegte der König: „Gott sei dank
würde sie sich unter gewissen Voraussetzungen auf eine Heirat einlassen!
नूनं च कारणोत्पन्ना
देवीयं कापि मद्गृहे ।
इयत्कथं विजानाति बाला भूत्वान्यथा ह्यसौ ॥ ४५
nuunam ca kaaranotpannaa deviiyam kaapi madgrhe | iyatkatham vijaanaati baalaa bhuutvaanyathaa hyasau || 45
Bestimmt ist sie eine Göttin, die aus einem bestimmten Grund in meinem Haus geboren wurde. Wie sonst könnte sie, obwohl noch ein Kind, das alles wissen?“
इति संचिन्त्य तत्कालं
तथेत्युक्त्वा च तां सुताम् ।
उत्थाय दिनकर्तव्यं स चकार महीपतिः ॥ ४६
iti samcintya tatkaalam tathetyuktvaa ca taam sutaam | utthaaya dinakartavyam sa cakaara mahiipatih || 46
Mit diesen Überlegungen stimmte der König seiner Tochter einstweilen zu,
als er sich erhob, die Tagesgeschäfte zu besorgen.
अन्येद्युरास्थानगतो
जगाद स च पार्श्वगान् ।
दृष्टा कनकपुर्याख्या पुरी युष्मासु केनचित् ॥ ४७
anyedyuraasthaanagato jagaada sa ca paarshvagaan | drshtaa kanakapuryaakhyaa purii yushmaasu kenacit || 47
Anderntags betrat er die Audienzhalle und fragte die Höflinge:
„Hat einer von euch schon mal die Goldene Stadt gesehen?“
येन दृष्टा च सा तस्मै विप्राय क्षत्रियाय वा । मया कनकरेखा च यौवराज्यं च दीयते ॥ ४८
yena drshtaa ca saa tasmai vipraaya kshatriyaaya vaa | mayaa kanakarekhaa ca yauvaraajyam ca diiyate || 48
Wer immer sie gesehen hat, sei er Brahmane oder Krieger,
dem will ich Kanakarekha und die Reichsnachfolge überlassen!“
श्रुतापि नैव सास्माभिर्दर्शने देव का कथा । इति ते चावदन्सर्वे अन्योन्याननदर्शिनः ॥ ४९
shrutaapi naiva saasmaabhirdarshane deva kaa kathaa | iti te caavadansarve anyonyaananadarshinah || 49
„Davon haben wir weder sagen hören, noch sie je zu Gesicht bekommen“,
sprachen alle, einer dem andern in die Augen sehend.
ततो राजा प्रतीहारमानीयादिशति स्म सः । गच्छ भ्रमय कृत्स्नेऽत्र पुरे पटहघोषणाम् ॥ ५०
tato raajaa pratiihaarammaaniiyaadishati sma sah | gaccha bhramaya krtsne’tra pure patahaghoshanaam || 50
Dann befahl der König den Hauptmann der Wache herbei:
„Geh in die Stadt und lass überall unter Paukenschlag ausrufen,
जानीह यदि केनापि दृष्टा सा नगरी न वा । इत्यादिष्टः प्रतीहारः स तथेति विनिर्ययौ ॥ ५१
jaaniiha yadi kenaapi drshtaa saa nagarii na vaa | ityaadishtah pratiihaarah sa tatheti viniryayau || 51
ob es hier einen gibt, der die Stadt kennt oder gesehen hat!“ „Zu Befehl!“ sagte der Hauptmann und trat ab.
निर्गत्य च समादिश्य तत्क्षणं राजपूरुषान् । भ्रामयामास पटहं कृतश्रवणकौतुकम् ॥ ५२
nirgatya ca samaadishya tatkshanam raajapuurushaan | bhraamayaamaasa pataham krtashravanakautukam || 52
Draußen gab er den Stadtwachen sofort den Befehl, und die drehten mit Trommelgetöse ihre Runden. Somit wurden alle neugierig auf den Ausruf:
विप्रः क्षत्रयुवा वा कनकपुरीं योऽत्र दृष्टवान्नगरीम् ।
वदतु स तस्मै राजा ददाति तनयां च यौवराज्यं च ॥ ५३
viprah kshatrayuvaa vaa kanakapuriim yo’tra drshtavaannagariim |
vadatu sa tasmai raajaa dadaati tanayaam ca yauvaraajyam ca || 53
„Welcher junge Brahmane oder Kshatriya die Goldene Stadt Kanakapuri gesehen hat,
soll das sagen. Dem schenkt der Lönig Tochter und Prinzregentschaft!“
इति चेतस्ततस्तत्र नगरे दत्तविस्मयम् । तदघोष्यत सर्वत्र पटहानन्तरं वचः ॥ ५४
iti cetastatastatra nagare dattavismayam | tadaghoshyata sarvatra patahaanantaram vacah || 54
So lautete überall in der Stadt die alle Gemüter in Erstaunen versetzende Botschaft,
sobald die Pauken verstummten.
केयं पुरेऽस्मिन्कनकपुरीनामाद्य घोष्यते ।
या वृद्धैरपि नास्माभिर्दृष्टा जातु न च श्रुता ॥ ५५
keyam pure’sminkanakapuriinaamaadya ghoshyate | yaa vrddhairapi naasmaabhirdrshtaa jaatu na ca shrutaa || 55
„Was für eine Stadt soll denn Kanakapuri sein, die sie heute so lautstark ausrufen?
Nicht mal unsere Alten haben die je gesehen oder auch nur von ihr gehört!“
इत्येवं चावदन्पौराः
श्रुत्वा तां तत्र घोषणाम् ।
न पुनः कश्चिदेकोऽपि मया दृष्टेत्यभाषत ॥ ५६
ityevam caavadanpauraah shrutvaa taam tatra ghoshanaam |
na punah kashcideko’pi mayaa drshtetyabhaashata || 56
Das fragten sich die Bürger, als sie den Heroldsruf vernahmen.
Kein einziger von ihnen rief: „Ich hab sie gesehen!“
तावच्च तन्निवास्येकः शक्तिदेव इति द्विजः । बलदेवतनूजस्तामशृणोत्तत्र घोषणाम् ॥ ५७
taavacca tannivaasyekah shaktideva iti dvijah | baladevatanuujastaamashrnottatra ghoshanaam || 57
Währenddessen hatte ein dort ansässiger Brahmane, Shaktideva, Sohn des Baladeva, den Ausruf wohl gehört.
स युवा व्यसनी सद्यो द्यूतेन विधनीकृतः । अचिन्तयद्राजसुताप्रदानाकर्णनोन्मनाः ॥ ५८
sa yuvaa vyasanii sadyo dyuutena vidhaniikrtah | acintayadraajasutaapradaanaakarnanonmanaah || 58
Der dem Laster ergebene, beim Glücksspiel schlagartig verarmte junge Mann wurde unruhig, als er von der Verheiratung der Königstochter hörte, und dachte:
द्यूतहारितनिःशेषवित्तस्य मम नाधुना । प्रवेशोऽस्ति पितुर्गेहे नापि पण्याङ्गनागृहे ॥ ५९
dyuutahaaritanihsheshavittasya mama naadhunaa | pravesho’sti piturgehe naapi panyaanganaagrhe || 59
‚Nun, da mir restlos aller Besitz beim Glücksspiel abgenommen ward,
ist in des Vaters Haus, ja sogar im Hurenhaus, jeder Zugang mir verwehrt.
तस्मादगतिकस्तावद्वरं मिथ्या ब्रवीम्यहम् । मया सा नगरी दृष्टेत्येवं पटहघोषकान् ॥ ६०
tasmaadagatikastaavadvaram mithyaa braviimyaham | mayaa saa nagarii drshtetyevam patahaghoshakaan || 60
Darum ist es wohl besser, da ich jetzt pleite bin, den Herolden vorzulügen: Jawohl, ich habe die Stadt gesehen!‘
को मां प्रत्येत्यविज्ञानं
केन दृष्टा कदा हि सा ।
स्यादेवं च कदाचिन्मे राजपुत्र्या समागमः ॥ ६१
ko maam pratyetyavijnaanam kena drshtaa kadaa hi saa |
syaadevam ca kadaacinme raajaputryaa samaagamah || 61
Wer hielte mir Unkenntnis vor, wenn er sie selbst nie gesehen?
Damit wär ich über kurz oder lang auch mit der Prinzessin vereint.“
इति संचिन्त्य गत्वा
तान्स राजपुरुषांस्तदा ।
शक्तिदेवो मया दृष्टा सा पुरीत्यवदन्मृषा ॥ ६२
iti samcintya gatvaa taansa raajapurushaamstadaa | shaktidevo mayaa drshtaa saa puriityavadanmrshaa || 62
Das dachte Shaktideva, als er zu den Männern des Königs ging und sie anlog: „Ich habe die Stadt gesehen!“
दिष्ट्या तर्हि प्रतीहारपार्श्वमेहीहि
तत्क्षणम् ।
उक्तवद्भिश्च तैः साकं स प्रतीहारमभ्यगात् ॥ ६३
dishtyaa tarhi pratiihaarapaarshvamehiihi tatkshanam |
uktavadbhishca taih saakam sa pratiihaaramabhyagaat || 63
„Gratuliere! Dann komm mal gleich mit auf die Wache!“
Also trat er mit ihnen vor den Hauptmann der Wache.
तस्मै तथैव चाशंसत्तत्पुरीदर्शनं मृषा । तेनापि सत्कृत्य ततो राजन्तिकमनीयत ॥ ६४
tasmai tathaiva caashamsattatpuriidarshanam mrshaa | tenaapi satkrtya tato raajantikamaniiyata || 64
Auch dem berichtete er genauso verlogen von der gesichteten Stadt.
Von ihm wurde er ebenso freundlich begrüßt und zum König geleitet.
राजाग्रेऽप्यविकल्पः
संस्तथैव च तदब्रवीत् ।
द्यूततान्तस्य किं नाम कितवस्य हि दुष्करम् ॥ ६५
raajaagre’pyavikalpah samstathaiva ca tadabraviit | dyuutataantasya kim naama kitavasya hi dushkaram || 65
Auch vor dem König behauptete er selbiges ohne mit der Wimper zu zucken.
Für einen abgehalfterten Glücksspieler ist das doch kein Problem!
राजापि निश्चयं ज्ञातुं ब्राह्मणं तं विसृष्टवान् । तस्याः कनकरेखाया दुहितुर्निकटं तदा ॥ ६६
raajaapi nishcayam jnaatum braahmanam tam visrshtavaan | tasyaah kanakarekhaayaa duhiturnikatam tadaa || 66
Da schickte der König den Brahmanen zu seiner Tochter Kanakarekha, um ihr Urteil zu hören.
तया च स प्रतीहारमुखाज्ज्ञात्वान्तिकागतः
।
कच्चित्त्वयासा कनकपुरी दृष्टेत्यपृच्छ्यत ॥ ६७
tayaa ca sa pratiihaaramukhaajjnaatvaantikaagatah | kaccittvayaa saa kanakapurii drshtetyaprcchyata || 67
Diese, vom Hauptmann der Wache schon unterrichtet, fragte den Brahmanen, als der vor ihr stand: „Hast du schon mal die Goldene Stadt gesehen?“
बाढं मया सा नगरी दृष्टा
विद्यार्थिना सता ।
भ्रमता भुविमित्येवं सोऽपि तां प्रत्यभाषत ॥ ६८
baadham mayaa saa nagarii drshtaa vidyaarthinaa sataa
|
bhramataa bhuvimityevam so’pi taam pratyabhaashata || 68
„Natürlich habe ich die Stadt gesehen, als ich zu Studienzwecken durchs Land gewandert bin“, erwiderte er.
केन मार्गेण तत्र त्वं
गतवान्कीदृशी च सा ।
इति भूयस्तया पृष्टः स विप्रोऽप्येवमब्रवीत् ॥ ६९
kena maargena tatra tvam gatavaankiidrshii ca saa | iti bhuuyastayaa prshtah sa vipro’pyevamabraviit || 69
„Welche Route bist du gelaufen, und wie ist sie denn so?“
Auf ihre Nachfrage hin blieb der Brahmane die Antwort nicht schuldig:
इतो हरपुरं नाम नगरं गतवानहम् । ततोऽपि प्राप्तवानस्मि पुरीं वाराणसीं क्रमात् ॥ ७०
ito harapuram naama nagaram gatavaanaham | tato’pi praaptavaanasmi puriim vaaraanasiim kramaat || 70
„Von hier bin ich nach Harapuram gelaufen, und von da weiter bis Benares.
वाराणस्याश्च दिवसैर्नगरं पौण्ड्रवर्धनम् ।
तस्मात्कनकपुर्याख्यां नगरीं तां गतोऽभवम् ॥ ७१
vaaraanasyaashca divasairnagaram paundravardhanam |
tasmaatkanakapuryaakhyaam nagariim taam gato’bhavam || 71
Von Benares aus war ich nach Tagen in Paundravardhana, und von da habe ich die Goldene Stadt erreicht.
दृष्टा मया च सा भोगभूमिः सुकृतकर्मणाम् । अनिमेषेक्षणास्वाद्यशोभा शक्रपुरी यथा ॥ ७२
drshtaa mayaa ca saa bhogabhuumih sukrtakarmanaam |
animeshekshanaasvaadyashobhaa shakrapurii yathaa || 72
Und was ich da gesehen habe, war ein Land der Genüsse für die Rechtschaffenen,
wie Indras Stadt, deren Pracht den Göttern wohl schmeckt, die sie ohne zu blinzeln betrachten.
तत्राधिगतविद्यश्च कालेनाहमिहागमम् । इति तेनास्मि गतवान्पथा सापि पुरीदृशी ॥ ७३
tatraadhigatavidyashca kaalenaahamihaagamam | iti tenaasmi gatavaanpathaa saapi puriidrshii || 73
Nachdem ich dort Bildung erworben hatte, kehrte ich mit der Zeit wieder hierher zurück.
Das war meine Route, und das war die Stadt, wie ich sie sah.“
एवं विरचितोक्तौ च धूर्ते
तस्मिन्द्विजन्मनि ।
शक्तिदेवे सहासं सा व्याजहार नृपात्मजा ॥ ७४
evam viracitoktau ca dhuurte tasmindvijanmani | shaktideve sahaasam saa vyaajahaara nrpaatmajaa || 74
Nachdem das brahmanische Schlitzohr Shaktideva seine Lügengeschichte vorgetragen hatte, lachte die Prinzessin auf und rief:
अहो सत्यं महाब्रह्मन्दृष्टा सा नगरी त्वया । ब्रूहि ब्रूहि पुनस्तावत्केनासि गतवान्पथा ॥ ७५
aho satyam mahaabrahmandrshtaa saa nagarii tvayaa | bruuhi bruuhi punastaavatkenaasi gatavaanpathaa || 75
„Du bist fürwahr ein großer Brahmane, dass du die Stadt gesehen hast!
Drum sag mir nochmal, welchen Weg du gegangen bist!“
तच्छ्रुत्वा स यदा धार्ष्ट्यं
शक्तिदेवोऽकरोत्पुनः ।
तदा तं राजपुत्री सा चेटिभिर्निरवासयत् ॥ ७६
tacchrutvaa sa yadaa dhaarshtyam shaktidevo’karotpunah | tadaa tam raajaputrii saa cetibhirniravaasayat || 76
Daraufhin leistete Shaktideva sich dieselbe Dreistigkeit noch einmal.
Da ließ die Prinzessin ihn von ihren Dienerinnen vor die Tür setzen.
निर्वासिते ययौ चास्मिन्पितुः
पार्श्वं तदैव सा ॥
किं सत्यमाह विप्रोऽसाविति पित्राप्यपृच्छ्यत ॥ ७७
nirvaasite yayau caasminpituh paarshvam tadaiva saa || kim satyamaaha vipro’saaviti pitraapyaprcchyata || 77
Gleich nach seinem Rauswurf ging sie zum Vater. „Nun, hat der Brahmane die Wahrheit gesagt?“ ward vom Vater sie gefragt.
ततश्च सा राजसुता जनकं निजगाद तम् । तात राजापि भूत्वा त्वमविचार्यैव चेष्टसे ॥ ७८
tatashca saa raajasutaa janakam nijagaada tam | taata raajaapi bhuutvaa tvamavicaaryaiva ceshtase || 78
Da aber sprach die Prinzessin zum Vater:
„Väterchen, du bist zwar König geworden, handelst aber unbedacht.
किं न जानासि धूर्ता यद्वञ्चयन्ते जनानृजून् । स हि मिथ्यैव विप्रो मां प्रतारयितुमीहते ॥ ७९
kim na jaanaasi dhuurtaa yadvancayante janaanrjuun | sa hi mithyaiva vipro maam prataarayitumiihate || 79
Weißt du etwa nicht, dass Schurken ehrliche Menschen zu Fall bringen wollen?
Dieser Brahmane hier will mich mit einer Lüge rumkriegen.
न पुनर्नगरी तेन दृष्टा सालीकवादिना । धूर्तैरनेकाकाराश्च क्रियन्ते भुवि वञ्चनाः ॥ ८०
na punarnagarii tena drshtaa saaliikavaadinaa | dhuurtairanekaakaaraashca kriyante bhuvi vancanaah || 80
Der Lügenbold hat die Stadt noch nie zuvor gesehen.
Schufte wie der ziehen überall auf der Erde ihre krummen Geschäfte durch.
शिवमाधववृत्तान्तं तथाहि शृणु वच्मि ते ।
इत्युक्त्वा राजकन्या सा व्याजहार कथामिमाम् ॥ ८१
shivamaadhavavrttaantam tathaahi shrnu vacmi te | ityuktvaa raajakanyaa saa vyaajahaara kathaamimaam || 81
Dann hör dir die Geschichte von Shiva und Madhava an, die ich dir jetzt erzähle!“
Nach diesen Worten trug die Prinzessin ihre Erzählung vor:
अस्ति रत्नपुरं नाम यथार्थं नगरोत्तमम् । शिवमाधवसंज्ञौ च धूर्तौ तत्र बभूवतुः ॥ ८२
asti ratnapuram naama yathaartham nagarottamam | shivamaadhavasamjnau ca dhuurtau tatra babhuuvatuh || 82
Es gibt eine prächtige Stadt, die ganz zu Recht Ratnapura heißt – die Stadt der Edelsteine. In der lebten zwei Ganoven: Shiva und Madhava.
परिवारीकृतानेकधूर्तौ तौ चक्रतुश्चिरम् । मायाप्रयोगनिःशेषमुषिताढ्यजनं पुरम् ॥ ८३
parivaariikrtaanekadhuurtau tau cakratushciram | maayaaprayoganihsheshamushitaadhyajanam puram || 83
Sich mit anderen Halunken umgebend, hatten sie Lug und Trug gebrauchend
über längere Zeit restlos alle reichen Leute in der Stadt ausgeplündert.
एकदा द्वौ च तावेवं मन्त्रं विदधतुर्मिथः । इदं नगरमावाभ्यां कृत्स्नं तावद्विलुण्ठितम् ॥ ८४
ekadaa dvau ca taavevam mantram vidadhaturmithah |
idam nagaramaavaabhyaam krtsnam taavadvilunthitam || 84
Eines schönen Tages fassten sie einen Plan:
„Inzwischen haben wir Zwei schon die ganze Stadt abgekocht.
अतः सम्प्रति गच्छामो वस्तुमुज्जयिनीं पुरीम् ।
तत्र तु श्रूयते राज्ञः पुरोधाः सुमहाधनः ॥ ८५
atah samprati gacchaamo vastumujjayiniim puriim | tatra tu shruuyate raajnah purodhaah sumahaadhanah || 85
Wir sollten weiterziehen nach Ujjain. Wie man hört, gibt’s da diesen superreichen Hofpriester des Königs.
शंकरस्वामिनामा च तस्माद्युक्त्या
हृतैर्धनैः ।
मालवस्त्रीविलासानां यास्यामोऽत्र रसज्ञताम् ॥ ८६
shankarasvaaminaamaa ca tasmaadyuktyaa hrtairdhanaih |
maalavastriivilaasaanaam yaasyaamo’tra rasajnataam || 86
Shankaraswami heißt er, und mit dem Geld, das wir ihm abluchsen,
schmeißen wir uns an die lustigen Weiber von Malava ran.
आस्कन्दी दक्षिणार्धस्य स तत्र भ्रुकुटीमुखः ।
सप्तकुम्भीनिधानो हि कीनाशो गीयते द्विजैः ॥ ८७
aaskandii dakshinaardhasya sa tatra bhrukutiimukhah | saptakumbhiinidhaano hi kiinaasho giiyate dvijaih || 87
Die Priester können ein Lied von dem Geizhals singen, der mit mürrischer Fresse
ihren halben Opferlohn abgreift, obwohl er Schätze für sieben Krüge hat.
कन्यारत्नं च तस्यास्ति विप्रस्यैकमिति श्रुतम् । तदप्येतत्प्रसङ्गेन ध्रुवं तस्मादवाप्स्यते ॥ ८८
kanyaaratnam ca tasyaasti viprasyaikamiti shrutam | tadapyetatprasangena dhruvam tasmaadavaapsyate || 88
Dann soll dieser Brahmane angeblich ein Juwel von Tochter haben.
Die ziehen wir uns bei der Gelegenheit garantiert mit an Land!“
इति निश्चित्य कृत्वा च मिथः कर्तव्यसंविदम् । शिवमाधवधूर्तौ तु पुरात्प्रययतुस्ततः ॥ ८९
iti nishcitya krtvaa ca mithah kartavyasamvidam | shivamaadhavadhuurtau tu puraatprayayatustatah || 89
Das beschlossen die beiden Schurken Shiva und Madhava.
Sie vereinbarten, was jeder von ihnen zu tun hatte, und verließen die Stadt.
शनैश्चोज्जयिनीं प्राप्य माधवः सपरिच्छदः । राजपुत्रस्य वेषेण तस्थौ ग्रामे क्वचिद्बहिः ॥ ९०
shanaishcojjayiniim praapya maadhavah saparicchadah | raajaputrasya veshena tasthau graame kvacidbahih || 90
Schließlich erreichten sie Ujjain, wo Madhava als Rajpute ausstaffiert
mit seinem Gefolge auf einem Gut vor der Stadt Halt machte.
शिवस्त्वविकलं कृत्वा वर्णिवेषं विवेश ताम् । नगरीमेक एवाग्रे बहुमायाविचक्षणः ॥ ९१
shivastvavikalam krtvaa varnivesham vivesha taam | nagariimekaevaagre bahumaayaavicakshanah || 91
Shiva, Experte für zahlreiche Täuschungsmanöver, warf sich in eine tadellose Asketenmontur und betrat die Stadt zunächst allein.
तत्राध्युवास सिप्राया मठिकां तीरसीमनि । दृश्यस्थापितमृद्दर्भभिक्षाभाण्डमृगाजिनाम् ॥ ९२
tatraadhyuvaasa sipraayaa mathikaam tiirasiimani | drshyasthaapitamrddarbhabhikshaabhaandamrgaajinaam || 92
Hier bezog er eine verlassene Hütte am Ufer der Sipra,
wo er Lehm, Darbhagras, Almosenschale und Tierfell zur Schau stellte.
स च प्रभातकालेषु घनयाङ्गं मृदालिपत् । अवीचिकर्दमालेपसूत्रपातमिवाचरन् ॥ ९३
sa ca prabhaatakaaleshu ghanayaangam mrdaalipat | aviicikardamaalepasuutrapaatamivaacaran || 93
Zu den Sonnenaufgangszeiten beschmierte er sich mit einer dicken Lehmschicht, ganz so, als wollte er den Schlamm der Hölle von Avici, in dem er stecken sollte, schon mal an sich ausprobieren.
सरित्तोये च स चिरं निमज्जयासीदवाङ्मुखः
।
कुकर्मजामिवाभ्यस्यन्भविष्यन्तीमधोगतिम् ॥ ९४
sarittoye ca sa ciram nimajjayaasiidavaangmukhah | kukarmajaamivaabhyasyanbhavishyantiimadhogatim || 94
Dann sprang er kopfüber in den Fluss, wo er lange unter Wasser blieb,
ganz so, als wollte er seinen künftigen, auf Übeltaten folgenden Absturz einstudieren.
स्नानोत्थितोऽर्काभिमुखस्तस्थावूर्ध्वं
चिरं च सः ।
शूलाधिरोपणौचित्यमात्मनो दर्शयन्निव ॥ ९५
snaanotthito’rkaabhimukhastasthaavuurdhvam ciram ca sah |
shuulaadhiropanaucityamaatmano darshayanniva || 95
Dem Wasser entstiegen stand er lange mit gen Sonne gerecktem Haupte da,
ganz so, als wollte er die Angemessenheit seiner eigenen Pfählung demonstrieren.
ततो देवाग्रतो गत्वा कुशकूर्चकरो जपन् । आस्त पद्मासनासीनः सदम्भचतुराननः ॥ ९६
tato devaagrato gatvaa kushakuurcakaro japan | aasta padmaasanaasiinah sadambhacaturaananah || 96
Danach trat er vor Gott, rollte Kushagras zusammen, murmelte Gebete
und ließ sich, dieser viergesichtige Brahma Oberheuchler, zum Lotussitz nieder.
अन्तरा हृदयानीव साधूनां कैतवेन सः । स्वच्छान्याहृत्य पुष्पाणि पुरारिं पर्यपूजयत् ॥ ९७
antaraa hrdayaaniiva saadhuunaam kaitavena sah | svacchaanyaahrtya pushpaani puraarim paryapuujayat || 97
Zwischendurch pflückte er weiße Blumen, wie mit seinen Betrügereien die Herzen guter Menschen, um Vishnu zu beopfern.
कृतपूजश्च भूयोऽपि मिथ्या
जपपरोऽभवत् ।
दत्तावधानः कुसृतिष्विव ध्यानं ततान सः ॥ ९८
krtapuujashca bhuuyo’pi mithyaa japaparo’bhavat | dattaavadhaanah kusrtishviva dhyaanam tataana sah || 98
Nach dem Gottesdienst tat er zum Schein erst recht so, als sei das Brummeln von Gebeten das Höchste für ihn, indem er die Meditation so ausdehnte, dass er sich ganz auf seine Missetaten konzentrieren konnte.
अपराह्ने च भिक्षार्थी कृष्णसाराजिनाम्बरः । पुरि तद्वञ्चनामायाकटाक्ष इव सोऽभ्रमत् ॥ ९९
aparaahne ca bhikshaarthii krshnasaaraajinaambarah | puri tadvancanaamaayaakataaksha iva so’bhramat || 99
Anderntags in ein schwarzes Antilopenfell gewickelt, schweifte er um Almosen durch die Stadt, ganz so wie sein heimtückischer Blick, der sie zu erbetteln vorspiegelte.
आदाय द्विजगेहेभ्यो मौनी
भिक्षात्रयं ततः ।
सदण्डाजिनकश्चक्रे त्रिः सत्यमिव खण्डशः ॥ १००
aadaaya dvijagehebhyo maunii bhikshaatrayam tatah | sadandaajinakashcakre trih satyamiva khandashah || 100
Schweigend nahm er in Brahmanenhäusern drei Handvoll Reis entgegen, die er,
immer noch mit Stock und Antilopenfell, als wär’s die Wahrheit, in drei Portionen zerlegte.
भागं ददौ च काकेभ्यो
भागमभ्यागताय च ।
भागेन दम्भबीजेन कुक्षिभस्त्रामपूरयत् ॥ १०१
bhaagam dadau ca kaakebhyo bhaagamabhyaagataaya ca |
bhaagena dambhabiijena kukshibhastraamapuurayat || 101
Einen Teil gab er den Krähen, den zweiten einem hergelaufenen Gast,
und mit dem dritten, der Saat des Betrugs, füllte er seinen hohlen Balg.
पुनः स सर्वपापानि निजानि गणयन्निव । जपन्नावर्तयामास चिरं मिथ्याक्षमालिकाम् ॥ १०२
punah sa sarvapaapaani nijaani ganayanniva | japannaavartayaamaasa ciram mithyaakshamaalikaam || 102
Dann drehte er wieder heuchlerisch Gebete murmelnd lange seinen Rosenkranz,
ganz so, als wolle er all seine Sünden nachzählen.
रजन्यामद्वितीयश्च स तस्थौ मठिकान्तरे ।
अपि सूक्ष्माणि लोकस्य तर्कस्थानानि चिन्तयन् ॥ १०३
rajanyaamadvitiiyashca sa tasthau mathikaantare | api suukshmaani lokasya tarkasthaanaani cintayan || 103
Des Nachts saß er wieder allein in seiner Hütte und bedachte
selbst die flüchtigsten Zustände, in denen die Leute ins Grübeln kamen.
एवं प्रतिदिनं कुर्वन्कष्टं व्याजमयं तपः । स तत्रावर्जयामास नगरीवासिनां मनः ॥ १०४
evam pratidinam kurvankashtam vyaajamayam tapah | sa tatraavarjayaamaasa nagariivaasinaam manah || 104
Indem er so jeden Tag härteste Selbstkasteiung vortäuschte,
gewann er allmählich die Sympathien der Stadtbewohner.
अहो तपस्वी शान्तोऽयमिति
ख्यातिश्च सर्वतः ।
उदपद्यत तत्रास्य भक्तिनम्रेऽखिले जने ॥ १०५
aho tapasvii shaanto’yamiti khyaatishca sarvatah | udapadyata tatraasya bhaktinamre’khile jane || 105
„Oha, so tiefenentspannt ist der Heilige Mann!“ hieß es allenthalben,
und restlos alle waren ihm in tiefer Verehrung zugetan.
तावच्च स द्वितीयोऽस्य
सखा चारमुखेन तम् ।
विज्ञाय माधवोऽप्येतन्नगरीं प्रविवेश ताम् ॥ १०६
taavacca sa dvitiiyo’sya sakhaa caaramukhena tam | vijnaaya maadhavo’pyetannagariim pravivesha taam || 106
Inzwischen hatte Madhava, der Zweite im Bunde,
ihn durch seine Spione ausfindig gemacht und zog in die Stadt ein.
गृहीत्वा वसतिं चात्र दूरे देवकुलान्तरे । स राजपुत्रच्छद्मा सन्स्नातुं सिप्रातटं ययौ ॥ १०७
grhiitvaa vasatim caatra duure devakulaantare | sa raajaputracchadmaa sansnaatum sipraatatam yayau || 107
Dort nahm er Wohnung in einem abseits gelegenen Tempel.
Dann stieg er in Rajputentracht zum Ufer der Sipra hinab, um ein Bad zu nehmen.
स्नात्वा सानुचरो दृष्ट्वा देवाग्रे जपतत्परम् । तं शिवं परमप्रह्वो निपपातास्य पादयोः ॥ १०८
snaatvaa saanucaro drshtvaa devaagre japatatparam | tam shivam paramaprahvo nipapaataasya paadayoh || 108
Als er samt Gefolgschaft vom Bad zurückkam, sah er Shiva vor der Gottheit beten.
Er verneigte sich vor dem Komplizen, fiel ihm zu Füßen
जगाद च जनस्याग्रे नास्तीदृक्तापसोऽपरः
।
असकृद्धि मया दृष्टस्तीर्थान्येषु भ्रमन्निति ॥ १०९
jagaada ca janasyaagre naastiidrktaapaso’parah | asakrddhi mayaa drshtastiirthaanyeshu bhramanniti || 109
und rief vor allen Leuten: „Es gibt keinen anderen Heiligen Mann wie ihn!
Ich habe ihn schon öfter gesehen, als ich andere Wallfahrtsorte bereiste!“
शिवस्तु तं विलोक्यापि
दम्भस्तम्भितकंधरः ।
तथैवासीत्ततः सोऽपि माधवो वसतिं ययौ ॥ ११०
shivastu tam vilokyaapi dambhastambhitakamdharah | tathaivaasiittatah so’pi maadhavo vasatim yayau || 110
Natürlich hatte Shiva ihn bemerkt, doch verharrte er zum Schein genau so steifhalsig, wie er da saß. Darauf begab sich Madhava zu seiner Wohnung.
रात्रौ मिलित्वा चैकत्र
भुक्त्वा पीत्वा च तावुभौ ।
मन्त्रयामासतुः शेषं कर्तव्यं यदतः परम् ॥ १११
raatrau militvaa caikatra bhuktvaa piitvaa ca
taavubhau |
mantrayaamaasatuh shesham kartavyam yadatah param || 111
In der Nacht aber sahen sie einander, aßen, tranken und beratschlagten,
was ihnen von nun an noch zu tun übrig blieb.
यामे च पश्चिमे स्वैरमागात्स्वमठिकां
शिवः ।
माधवोऽपि प्रभाते स्वं धूर्तमेकं समादिशत् ॥ ११२
yaame ca pashcime svairamaagaatsvamathikaam shivah |
maadhavo’pi prabhaate svam dhuurtamekam samaadishat || 112
Zur letzten Nachtwache kehrte Shiva gemächlich in seine Hütte zurück.
Am nächsten Morgen wies Madhava einen seiner Kumpane an:
एतद्गृहीत्वा गच्छ त्वं वस्त्रयुग्ममुपायनम् । शंकरस्वामिनः पार्श्वमिह राजपुरोधसः ॥ ११३
etadgrhiitvaa gaccha tvam vastrayugmamupaayanam | shamkarasvaaminah paarshvamiha raajapurodhasah || 113
„Nimm die beiden Gewänder hier und bring sie als Geschenk zum königlichen Hofpriester Svamishankara.
राजपुत्रः पराभूतो माधवो नाम गोत्रजैः । पित्र्यं बहु गृहीत्वार्थमागतो दक्षिणापथात् ॥ ११४
raajaputrah paraabhuuto maadhavo naama gotrajaih | pitryam bahu grhiitvaarthamaagato dakshinaapathaat || 114
‚Ein von seinen Verwandten ausgestoßener Rajpute namens Madhava ist vom Dekhan her gekommen und bringt viel väterlichen Besitz mit sich.
समैः कतिपयैरन्यै राजपुत्रैरनुद्रुतः । स चेह युष्मदीयस्य राज्ञः सेवां करिष्यति ॥ ११५
samaih katipayairanyai raajaputrairanudrutah | sa ceha yushmadiiyasya raajnah sevaam karishyati || 115
Er wird von ein paar gleichrangigen Rajputen begleitet und bietet eurem König hier seine Dienste an.
तेन त्वद्दर्शनायाहं प्रेषितो यशसां निधे । इति त्वया सविनयं स च वाच्यः पुरोहितः ॥ ११६
tena tvaddarshanaayaaham preshito yashasaam nidhe | iti tvayaa savinayam sa ca vaacyah purohitah || 116
Und der hat mir aufgetragen, dich zu besuchen, du Füllhorn aller Pracht.‘
So sollst du dem Hofpriester das anständig erklären.“
एवं स माधवेनोक्त्वा धूर्तः सम्प्रेषितस्तदा । जगामोपायनकरो गृहं तस्य पुरोधसः ॥ ११७
evam sa maadhavenoktvaa dhuurtah sampreshitastadaa | jagaamopaayanakaro grham tasya purodhasah || 117
Mit dieser Botschaft schickte Madhava den Komplizen los.
Der begab sich mit dem Geschenk in der Hand zum Hof des Priesters.
उत्पेत्यावसरे दत्त्वा
प्राभृतं विजने च तत् ।
तस्मै माधवसंदेशं शंसति स्म यथोचितम् ॥ ११८
utpetyaavasare dattvaa praabhrtam vijane ca tat | tasmai maadhavasamdesham shamsati sma yathocitam || 118
Bei günstiger Gelegenheit trat er an ihn heran, reichte ihm das Geschenk
und überbringt ihm unter vier Augen wie angewiesen Madhavas Botschaft.
सोऽप्युपायनलोभात्तच्छ्रद्दधे
कल्पितायतिः ।
उपप्रदानं लिप्सूनामेकं ह्याकर्षणौषधम् ॥ ११९
so’pyupaayanalobhaattacchraddadhe kalpitaayatih |
upapradaanam lipsuunaamekam hyaakarshanaushadham || 119
Der wiederum glaubte ihm aus Gier nach Geschenken, die er sich für die Zukunft versprach. Bestechung ist nun mal das einzige Mittel, Gewinnstreber hinzureißen.
ततः प्रत्यागते तस्मिन्धूर्तेऽन्येद्युः
स माधवः ।
लब्धावकाशस्तमगात्स्वयं द्रष्टुं पुरोहितम् ॥ १२०
tatah pratyaagate tasmindhuurte’nyedyuh sa maadhavah |
labdhaavakaashastamagaatsvayam drashtum purohitam || 120
Danach kam der Halunke zurück. Am folgenden Tag fand Madhava eine günstige Gelegenheit den Hofpriester persönlich aufzusuchen.
धृतकार्पटिकाकारै राजपुत्रापदेशिभिः । वृतः पार्श्वचरैरात्तकाष्ठखण्डकलाञ्छनैः ॥ १२१
dhrtakaarpatikaakaarai raajaputraapadeshibhih | vrtah paarshvacarairaattakaashthakhandakalaanchanaih || 121
Dafür umgab er sich mit Kerlen, die wie Rajputen auftraten, in der geflickten Kleidung, die sie trugen, den Lanzen, die sie als Erkennungszeichen ergriffen hatten.
पुरोगावेदितश्चैनमभ्यगात्स पुरोहितम् । तेनाप्यभ्युद्गमानन्दस्वागतैरभ्यनन्द्यत ॥ १२२
purogaaveditashcainamabhyagaatsa purohitam | tenaapyabhyudgamaanandasvaagatairabhyanandyata || 122
Ein Vorauseilender hatte ihn angekündigt, und so trat er auf den Hofpriester zu,
der ihn, von seiner Ankunft begeistert, willkommen hieß.
ततस्तेन सह स्थित्वा
कथालापैः क्षणं च सः ।
आययौ तदनुज्ञातो माधवो वसतिं निजाम् ॥ १२३
tatastena saha sthitvaa kathaalaapaih kshanam ca sah | aayayau tadanujnaato maadhavo vasatim nijaam || 123
Danach stand Madhava noch eine Zeit lang schwatzend mit ihm zusammen,
wurde dann von ihm verabschiedet und ging wieder zu sich nach Hause zurück.
द्वितीयेऽह्नि पुनः प्रेष्य प्राभृतं वस्त्रयोर्युगम् । भूयोऽपि तमुपागच्छत्पुरोहितमुवाच च ॥ १२४
dvitiiye’hni punah preshya praabhrtam vastrayoryugam | bhuuyo’pi tamupaagacchatpurohitamuvaaca ca || 124
Am zweiten Tag schickte er ihm wieder zwei Gewänder als Geschenk.
Als er danach den Hofpriester erneut aufsuchte, sagte er zu ihm:
परिवारानुरोधेन किल सेवार्थिनो
वयम् ।
तेन त्वमाश्रितोऽस्माभिरर्थमात्रास्ति नः पुनः ॥ १२५
parivaaraanurodhena kila sevaarthino vayam | tena tvamaashrito’smaabhirarthamaatraasti nah punah || 125
„Auch unter Berücksichtigung der Wünsche unserer Gefolgschaft sind wir an dich herangetreten, um unsere Dienste anzubieten. Außerdem haben wir genug Geld.“
तच्छ्रुत्वा प्राप्तिमाशङ्क्य
तस्मात्सोऽथ पुरोहितः ।
प्रतिशुश्राव तत्तस्मै माधवाय समीहितम् ॥ १२६
tacchrutvaa praaptimaashankya tasmaatso’tha purohitah
|
pratishushraava tattasmai maadhavaaya samiihitam || 126
Als der Hofpriester das hörte, mutmaßte er weiteren Gewinn.
Darum versprach er Madhava das von ihm Gewünschte.
क्षणाच्च गत्वा राजानमेतदर्थं व्यजिज्ञपत् । तद्गौरवेण राजापि तत्तथा प्रत्यपद्यत ॥ १२७
kshanaacca gatvaa raajaanametadartham vyajijnapat | tadgauravena raajaapi tattathaa pratyapadyata || 127
Sogleich wurde er in der Angelegenheit beim König vorstellig,
und der war aus Respekt vor ihm damit einverstanden.
अपरेऽह्नि च नीत्वा तं
माधवं सपरिच्छदम् ।
नृपायादर्शयत्तस्मै स पुरोधाः सगौरवम् ॥ १२८
apare’hni ca niitvaa tam maadhavam saparicchadam | nrpaayaadarshayattasmai sa purodhaah sagauravam || 128
Tags darauf führte der Hofpriester Madhava samt
Gefolge vor den König und stellte ihn mit Würde vor.
नृपोऽपि माधवं दृष्ट्वा
राजपुत्रोपमाकृतिम् ।
आदरेणानुजग्राह वृत्तिं चास्य प्रदिष्टवान् ॥ १२९
nrpo’pi maadhavam drshtvaa raajaputropamaakrtim | aadarenaanujagraaha vrttim caasya pradishtavaan || 129
Als der König Madhava in seiner Rajputenverkleidung sah,
empfing er ihn respektvoll und setzte einen Sold für ihn fest.
ततोऽत्र सेवमानस्तं नृपं
तस्थौ स माधवः ।
रात्रौ रात्रौ च मन्त्राय शिवेन समगच्छत ॥ १३०
tato’tra sevamaanastam nrpam tasthau sa maadhavah | raatrau raatrau ca mantraaya shivena samagacchata || 130
Also blieb Madhava erstmal da, um dem König zu dienen. Nacht für Nacht traf er sich zur Beratung mit Shiva.
इहैव वस मद्गेहे इति तेन पुरोधसा । सोऽर्थितश्चाभवल्लोभादुपचारोपजीविना ॥ १३१
ihaiva vasa madgehe iti tena purodhasaa | so’rthitashcaabhavallobhaadupacaaropajiivinaa || 131
„Wohn doch hier in meinem Haus!“ lud ihn der Hofpriester zuvorkommend zu sich ein,
denn er war scharf auf sein Geld.
ततः सहचरैः साकं तस्यैवाशिश्रियद्गृहम् । विनाशहेतुर्वासाय मद्गुः स्कन्धं तरोरिव ॥ १३२
tatah sahacaraih saakam tasyaivaashishriyadgrham | vinaashaheturvaasaaya madguh skandham taroriva || 132
Danach zog Madhava mit seiner Bande in dessen Haus ein. Diese Besiedelung war der Grund für des Hofpriesters Untergang, ganz so, als hätten Kormorane sich auf den Ast eines Baumes gesetzt, um den zugrunde zu richten.
कृत्वा कृत्रिममाणिक्यमयैराभरणैर्भृतम्
।
भाण्डं च स्थापयामास तदीये कोषवेश्मनि ॥ १३३
krtvaa krtrimamaanikyamayairaabharanairbhrtam | bhaandam ca sthaapayaamaasa tadiiye koshaveshmani || 133
Dann füllte er eine Schatulle mit Schmuck aus falschen Rubinen und stellte sie in die dortige Schatzkammer.
अन्तरा च तदुद्धाट्य तैस्तैर्व्याजार्धदर्शितैः । जहाराभरणैस्तस्य शष्यैरिव पशोर्मनः ॥ १३४
antaraa ca taduddhaatya taistairvyaajaardhadarshitaih | jahaaraabharanaistasya shashyairiva pashormanah || 134
Zwischendurch öffnete er die Schatulle, um mit diesen listigerweise halb gezeigten Juwelen seine Sinne zu packen, wie mit Duftgras die des Viehs.
विश्वस्ते च ततस्तस्मिन्पुरोधसि चकार सः । मान्द्यमल्पतराहारकृशीकृततनुर्मृषा ॥ १३५
vishvaste ca tatastasminpurodhasi cakaara sah | maandyamalpataraahaarakrshiikrtatanurmrshaa || 135
Nachdem er somit das Vertrauen des Hofpriesters hatte, stellte er es so an,
dass er Verdauungsstörungen vorgab, immer weniger aß und vom Fleische fiel.
याते कतिपयाहे च तं शय्योपान्तवर्तिनम् ।
पुरोहितं स वक्ति स्म धूर्तराजोऽल्पया गिरा ॥ १३६
yaate katipayaahe ca tam shayyopaantavartinam | purohitam sa vakti sma dhuurtaraajo’lpayaa giraa || 136
So vergingen ein paar Tage, bis der Hofpriester an sein Lager trat
und dieser Oberschurke mit schwächelnder Stimme zu ihm sprach:
मम तावच्छरीरेऽस्मिन्वर्तते विषमा दशा । तद्विप्रवर कंचित्त्वं ब्राह्मणोत्तममानय ॥ १३७
mama taavacchariire’sminvartate vishamaa dashaa | tadvipravara kamcittvam braahmanottamamaanaya || 137
„Solange dieser erbärmliche Lebensdocht in meinem Körper noch flackert, o trefflicher Brahmane, hol den besten Vertreter deiner Zunft herbei!
यस्मै दास्यामि सर्वस्वमिहामुत्र
च शर्मणे ।
अस्थिरे जीविते ह्यास्था का धनेषु मनस्विनः ॥ १३८
yasmai daasyaami sarvasvamihaamutra ca sharmane | asthire jiivite hyaasthaa kaa dhaneshu manasvinah || 138
Dem will ich meiner Glückseligkeit hienieden und im Jenseits wegen all meine Habe vermachen. Was kümmert den Klugen sein Geld, wenn‘s Leben nicht ewig hält?“
इत्युक्तः स पुरोधाश्च
तेन दानोपजीविकः ।
एवं करोमीत्याह स्म सोऽपतच्चास्य पादयोः ॥ १३९
ityuktah sa purodhaashca tena daanopajiivikah | evam karomiityaaha sma so’pataccaasya paadayoh || 139
Der Priester, der ja von Gaben lebte, fühlte sich angesprochen und sagte:
„Das will ich so machen!“ und fiel ihm zu Füßen.
ततः स ब्राह्मणं यं यमानिनाय पुरोहितः । विशेषेच्छानिभात्तं तं श्रद्दधे न स माधवः ॥ १४०
tatah sa braahmanam yam yamaaninaaya purohitah |
visheshecchaanibhaattam tam shraddadhe na sa maadhavah || 140
Doch wen immer der Geistliche ihm als Erbpriester vorstellte –
Madhava gab vor, etwas Erlesenes zu wollen, und wies sie alle zurück.
तद्दृष्ट्वा तस्य पार्श्वस्थो
धूर्त एकोऽब्रवीदिदम् ।
न तावदस्मै सामान्यो विप्रः प्रायेण रोचते ॥ १४१
taddrshtvaa tasya paarshvastho dhuurta eko’braviididam |
na taavadasmai saamaanyo viprah praayena rocate || 141
Ein in der Nähe stehender Schurke bemerkte: „Ein gewöhnlicher Brahmane ist ihm, scheint’s, nicht gut genug.
तद्य एष शिवो नाम सिप्रातीरे
महातपाः ।
स्थितः सम्प्रति भात्यस्य न वेत्येतन्निरूप्यताम् ॥ १४२
tadya esha shivo naama sipraatiire mahaatapaah | sthitah samprati bhaatyasya na vetyetanniruupyataam || 142
Da ist doch dieser gewaltige Einsiedler namens Shiva vom Ufer der Sipra.
Man sollte rausfinden, ob der ihm eher zusagt, oder nicht?“
तच्छ्रुत्वा माधवोऽवादीत्कृतार्तिस्तं
पुरोहितम् ।
हन्त प्रसीदानय तं विप्रो नान्यो हि तादृशः ॥ १४३
tacchrutvaa maadhavo’vaadiitkrtaartistam purohitam | hanta prasiidaanaya tam vipro naanyo hi taadrshah || 143
Madhava hört es wohl und stöhnte unter geheuchelten Qualen: „Komm, sei so gut und bring ihn her. Kein anderer Brahmane ist wie er!“
इत्युक्तस्तेन च ययौ स शिवस्यान्तिकं ततः ।
पुरोधास्तमपश्यच्च रचितध्याननिश्चलम् ॥ १४४
ityuktastena ca yayau sa shivasyaantikam tatah | purodhaastamapashyacca racitadhyaananishcalam || 144
Auf seine Bitte hin eilte der Hofpriester zu Shiva, den er bewegungslos in Meditation versunken antraf.
उपाविशच्च तस्याग्रे
ततः कृत्वा प्रदक्षिणम् ।
तत्क्षणं सोऽपि धूर्तोऽभूच्छनैरुन्मीलितेक्षणः ॥ १४५
upaavishacca tasyaagre tatah krtvaa pradakshinam |
tatkshanam so’pi dhuurto’bhuucchanairunmiilitekshanah || 145
Er trat vor ihn, umrundete ihn rechtsseitig, und schon öffnete der Schelm langsam die Augen.
ततः प्रणम्य तं प्रह्वः
स उवाच पुरोहितः ।
न चेत्कुप्यसि तत्किंचित्प्रभो विज्ञापयाम्यहम् ॥ १४६
tatah pranamya tam prahvah sa uvaaca purohitah | na cetkupyasi tatkimcitprabho vijnaapayaamyaham || 146
Sich tief vor ihm verneigend sprach der Hofpriester gesenkten Hauptes zu ihm:
„Ihr zürnt mir doch nicht, mein Herr, wenn ich Euch eine Bitte vortrage?“
तन्निशम्य च तेनोष्ठपुटोन्नमनसंज्ञया । अनुज्ञातः शिवेनैवं तमवादीत्पुरोहितः ॥ १४७
tannishamya ca tenoshthaputonnamanasamjnayaa | anujnaatah shivenaivam tamavaadiitpurohitah || 147
Shiva beruhigte ihn mit einem durch den Lippenspalt gezischelten Befehl sich aufzurichten. Und so sprach der Hofpriester von Shiva ermutigt wie folgt:
इह स्थितो दाक्षिणात्यो
राजपुत्रो महाधनः ।
माधवाख्यः स चास्वस्थः सर्वस्वं दातुमुद्यतः ॥ १४८
iha sthito daakshinaatyo raajaputro mahaadhanah |
maadhavaakhyah sa caasvasthah sarvasvam daatumudyatah || 148
Madhava, ein reicher Rittersmann aus dem Dekhan, wohnt bei uns.
Er ist todkrank und hat beschlossen, all sein Hab und Gut zu verschenken.
मन्यसे यदि तत्तुभ्यं स सर्वं तत्प्रयच्छति । नानानर्घमहारत्नमयालंकरणोज्ज्वलम् ॥ १४९
manyase yadi tattubhyam sa sarvam tatprayacchati | naanaanarghamahaaratnamayaalamkaranojjvalam || 149
Wenn du zustimmst, händigt er dir sein ganzes,
vor lauter unschätzbaren Brillianten glitzerndes Geschmeide aus.“
तच्छ्रुत्वा स शनैर्मुक्तमौनः
किल शिवोऽब्रवीत् ।
ब्रह्मन्भिक्षाशनस्यार्थैः कोऽर्थो मे ब्रह्मचारिणः ॥ १५०
tacchrutvaa sa shanairmuktamaunah kila shivo‘braviit |
brahmanbhikshaashanasyaarthaih ko’rtho me brahmacaarinah || 150
Nach diesen Worten brach Shiva zögernd sein Schweigen und sagte:
„Bahmane, Almosen sind mein Reichtum. Was soll ich, ein Schüler, der Keuschheit gelobte, mit Geld?“
ततः पुरोहितोऽप्येवं स तं पुनरभाषत । मैवं वादीर्महाब्रह्मन्किं न वेत्स्याश्रमक्रमम् ॥ १५१
tatah purohito’pyevam sa tam punarabhaashata |
maivam vaadiirmahaabrahmankim na vetsyaashramakramam || 151
Darauf erwiderte der Hofpriester: „Sag das nicht, großer Brahmane!
Weißt du nicht um die Reihenfolge der Lebensstufen?
कृतदारो गृहे कुर्वन्देवपित्रतिथिक्रियाः । धनैस्त्रिवर्गं प्राप्नोति गृही ह्याश्रमिणां वरः ॥ १५२
krtadaaro grhe kurvandevapitratithikriyaah | dhanaistrivargam praapnoti grhii hyaashraminaam varah || 152
Der Haushälter ist das wahre Stadium. Er holt sich eine Frau ins Haus,
wo er seinen Dienst an Göttern, Ahnen und Gast versieht. Für diese drei Dinge braucht er Geld.“
ततः सोऽपि शिवोऽवादीत्कुतो
मे दारसंग्रहः ।
नह्यहं परिणेष्यामि कुलाद्यादृशतादृशात् ॥ १५३
tatah so’pi shivo’vaadiitkuto me daarasamgrahah | nahyaham parineshyaami kulaadyaadrshataadrshaat || 153
Dem hielt Shiva entgegen: „Woher soll ich denn eine Frau nehmen?
Ich heirate doch keine aus der erstbesten Familie!“
तच्छ्रुत्वा सुखभोग्यं
च मत्वा तस्य तथा धनम् ।
स प्राप्तावसरो लुब्धः पुरोधास्तमभाषत ॥ १५४
tacchrutvaa sukhabhogyam ca matvaa tasya tathaa dhanam
|
sa praaptaavasaro lubdhah purodhaastamabhaashata || 154
Als der Hofpriester in seiner Begehrlichkeit das hörte, wähnte er sich schon im Hochgenuss seines Reichtums, und sprach, die Gelegenheit nutzend, ihn an:
अस्ति तर्हि सुता कन्या
विनयस्वामिनीति मे ।
अतिरूपवती सा च तां च तुभ्यं ददाम्यहम् ॥ १५५
asti tarhi sutaa kanyaa vinayasvaaminiiti me | atiruupavatii saa ca taam ca tubhyam dadaamyaham || 155
„Aber ich habe eine junge Tochter, die Vinayasvamini!
Sie ist äußerst anmutig, und die geb ich dir zur Frau!
यच्च प्रतिग्रहधनं तस्मात्प्राप्नोषि माधवात् । तदहं तव रक्षामि तद्भजस्व गृहाश्रमम् ॥ १५६
yacca pratigrahadhanam tasmaatpraapnoshi maadhavaat |
tadaham tava rakshaami tadbhajasva grhaashramam || 156
Und das Geld, das du von Madhava erbst, will ich solange für dich anlegen,
und du genießt dein Häuslerdasein!“
इत्याकर्ण्य स सम्पन्नयथेष्टार्थः
शिवोऽब्रवीत् ।
ब्रह्मन्ग्रहस्तवायं चेत्तत्करोमि वचस्तव ॥ १५७
ityaakarnya sa sampannayatheshtaarthah shivo’braviit | brahmangrahastavaayam cettatkaromi vacastava || 157
Mit diesen Worten im Ohr sprach Shiva, dem die ersehnte Beute zugefallen war:
„Brahmane, auch wenn‘s dein ungünstiger Stern ist: Ich mach, was du sagst.
हेमरत्नस्वरूपे तु मुग्ध एवास्मि तापसः । त्वद्वाचैव प्रवर्तेऽहं यथा वेत्सि तथा कुरु ॥ १५८
hemaratnasvaruupe tu mugdha evaasmi taapasah | tvadvaacaiva pravarte’ham yathaa vetsi tathaa kuru || 158
Doch angesichts von Gold und Juwelen in ihrer bloßen Form bin ich ein dummer Dulder nur. Ich folge deinem Rat, und du wirst schon wissen, was du tust.“
एतच्छिववचः श्रुत्वा परितुष्टस्तथेति तम् । मूढो निनाय गेहं स्वं तथैव स पुरोहितः ॥ १५९
etacchivavacah shrutvaa paritushtastatheti tam | muudho ninaaya geham svam tathaiva sa purohitah || 159
Als er Shivas Wort gehört, war der Hofpriester so betäubt vor Glück,
dass er ihn sogleich auf seinen Hof mitnahm.
संनिवेश्य च तत्रैनं शिवाख्यमशिवं ततः । यथाकृतं शशंसैतन्माधवायाभिनन्दते ॥ १६०
samniveshya ca tatrainam shivaakhyamashivam tatah |
yathaakrtam shashamsaitanmaadhavaayaabhinandate || 160
Dort führte er Shiva, den „Heilsbringer“ genannten Unheilvollen ein,
berichtete, was er getan, dem Madhava, der ihm dafür gratulierte.
तदैव च ददौ तस्मै सुतां
क्लेशविवर्धिताम् ।
निजां शिवाय सम्पत्तिमिव मूडत्वहारिताम् ॥ १६१
tadaiva ca dadau tasmai sutaam kleshavivardhitaam | nijaam shivaaya sampattimiva muudatvahaaritaam || 161
Dem Shiva übergab er sofort seine unter Schmerzen aufgezogene Tochter,
sein ihm durch Dummheit entrissenes Glück gewissermaßen.
कृतोद्वाहं तृतीयेऽह्नि
प्रतिग्रहकृते च तम् ।
निनाय व्याजमन्दस्य माधवस्य ततोऽन्तिकम् ॥ १६२
krtodvaaham trtiiye’hni pratigrahakrte ca tam | ninaaya vyaajamandasya maadhavasya tato’ntikam || 162
Drei Tage nach seiner Hochzeit führte er Shiva, um ihn sein Erbe antreten zu lassen,
vor den scheinbar siechen Madhava.
अतर्क्यतपसं वन्दे त्वामित्यवितथं
वदन् ।
माधवोऽप्यपतत्तस्य शिवस्योत्थाय पादयोः ॥ १६३
atarkyatapasam vande tvaamityavitatham vadan | maadhavo’pyapatattasya shivasyotthaaya paadayoh || 163
„Ich grüße dich, dessen Selbstkasteiung unbegreiflich ist!“
Damit sagte Madhava nicht einmal die Unwahrheit, als er sich erhob und Shiva zu Füßen fiel.
ददौ च तस्मै विधिवत्कोषागारात्तदाहृतम् । भूरिकृत्रिममाणिक्यमयाभरणभाण्डकम् ॥ १६४
dadau ca tasmai vidhivatkoshaagaaraattadaahrtam | bhuurikrtrimamaanikyamayaabharanabhaandakam || 164
Dann überreichte er ihm der Abmachung gemäß die aus der Schatzkammer herbeigeholte Schatulle mit aus vielerlei Rubinimitat gefertigtem Modeschmuck.
शिवोऽपि प्रतिगृह्यैतत्तस्य हस्ते पुरोधसः ।
नाहं वेद्मि त्वमेवैतद्वेत्सीत्युक्त्वा समर्पयत् ॥ १६५
shivo’pi pratigrhyaitattasya haste purodhasah | naaham vedmi tvamevaitadvetsiityuktvaa samarpayat || 165
Shiva nahm sie entgegen und reichte sie an den Hofpriester weiter mit den Worten:
„Ich versteh davon nichts, aber du verstehst was davon!“
अङ्गीकृतमिदं पूर्वं
मया चिन्ता तवात्र का ।
इत्युक्त्वा तच्च जग्राह तत्क्षणं स पुरोहितः ॥ १६६
angiikrtamidam puurvam mayaa cintaa tavaatra kaa | ityuktvaa tacca jagraaha tatkshanam sa purohitah || 166
„Das wollt ich früher schon gern auf mich nehmen. Wozu
sollst du dich darob bekümmern?“ sprach der Hofpriester und ergriff sie gleich.
कृताशिषि ततो याते स्ववधूवासकं
शिवे ।
नीत्वा स स्थापयामास तन्निजे कोषवेश्मनि ॥ १६७
krtaashishi tato yaate svavadhuuvaasakam shive | niitvaa sa sthaapayaamaasa tannije koshaveshmani || 167
Da segnete Shiva ihn und ging zu seiner Frau ins Schlafzimmer.
Der Priester nahm das Schmuckkästlein, um es in seiner Schatzkammer abzustellen.
माधवोऽपि तदन्येद्युर्मान्द्यव्याजं
शनैस्त्यजन् ।
रोगोपशान्तिं वक्ति स्म महादानप्रभावतः ॥ १६८
maadhavo’pi tadanyedyurmaandyavyaajam shanaistyajan |
rogopashaantim vakti sma mahaadaanaprabhaavatah || 168
Am nächsten Tag ließ Madhava allmählich ab von seiner vorgetäuschten Schwäche,
sagte aber, daß die Krankheit sich infolge seines großzügigen Geschenks gelegt habe.
त्वया धर्मसहायेन समुत्तीर्णोऽहमापदः । इति चान्तिकमायान्तं प्रशशंस पुरोहितम् ॥ १६९
tvayaa dharmasahaayena samuttiirno’hamaapadah | iti caantikamaayaantam prashashamsa purohitam || 169
„Deiner Treue zum Gesetz der Lebensstufen habe ich zu verdanken, dass ich mein Siechtum überwand!“ lobte er den Hofpriester, als der ihn aufsuchte.
एतत्प्रभावादेतन्मे शरीरमिति कीर्तयन् । प्रकाशमेव चक्रे च शिवेन सह मित्रताम् ॥ १७०
etatprabhaavaadetanme shariiramiti kiirtayan | prakaashameva cakre ca shivena saha mitrataam || 170
„Und seiner Macht verdank ich Leib und Leben!“ versicherte er und schloss öffentlich Freundschaft mit Shiva.
शिवोऽपि यातेषु दिनेष्ववादीत्तं पुरोहितम् । एवमेव भवद्गेहे भोक्ष्यते च कियन्मया ॥ १७१
shivo’pi yaateshu dineshvavaadiittam purohitam | evameva bhavadgehe bhokshyate ca kiyanmayaa || 171
Der wiederum fragte den Hofpriester nach einigen Tagen:
„Wie lange soll ich dir in deinem Haus denn noch auf der Tasche liegen?
तत्किं त्वमेव मूल्येन
गृह्णास्याभरणं न तत् ।
महार्घमिति चेन्मूल्यं यथासम्भवि देहि मे ॥ १७२
tatkim tvameva muulyena grhnaasyaabharanam na tat |
mahaarghamiti cenmuulyam yathaasambhavi dehi me || 172
Warum nimmst du nicht den Schmuck dort zum Festpreis?
Wenn er so viel wert ist, gib mir eine angemessene Summe dafür.“
तच्छ्रुत्वा तदनर्घं
च मत्वा तन्निष्क्रयं ददौ ।
तथेति तस्मै सर्वस्वं शिवाय स पुरोहितः ॥ १७३
tacchrutvaa tadanargham ca matvaa tannishkrayam dadau | tatheti tasmai sarvasvam shivaaya sa purohitah || 173
Als der Hauspriester das hörte, hielt er den Schmuck für unschätzbar wertvoll
und gab Shiva daraufhin als Kaufpreis sein ganzes Vermögen.
तदर्थं च स्वहस्तेन जीवं
लेख्यमकारयत् ।
स्वयं चाप्यकरोद्बुद्ध्वा तद्धनं स्वधनाधिकम् ॥ १७४
tadartham ca svahastena jiivam lekhyamakaarayat |
svayam caapyakarodbuddhvaa taddhanam svadhanaadhikam || 174
Er ließ Shiva eigenhändig eine Formel über den Empfang des Geldes schreiben, selbst quittierte er den Empfang der Juwelen, wissend, daß diese mehr wert waren, als das soeben gezahlte Geld.
अन्योन्यलिखितं हस्ते
गृहीत्वा स पुरोहितः ।
पृथगासीत्पृथक्सोऽपि शिवो भेजे गृहस्थितिम् ॥ १७५
anyonyalikhitam haste grhiitvaa sa purohitah | prthagaasiitprthakso’pi shivo bheje grhasthitim || 175
Jeder händigte, was er geschrieben hatte, dem anderen aus.
Der Priester lebte weiter allein für sich, Shiva wiederum führte seinen eigenen Haushalt.
ततश्च स शिवः सोऽपि माधवः
संगतावुभौ ।
पुरोहितार्थान्भुञ्जानौ यथेच्छं तत्र तस्थतुः ॥ १७६
tatashca sa shivah so’pi maadhavah samgataavubhau |
purohitaarthaanbhunjaanau yatheccham tatra tasthatuh || 176
Vielmehr zogen Shiva und Madhava zusammen und lebten dort,
des Hofpriesters Vermögen verzehrend, herrlich und in Freuden.
गते काले च मूल्यार्थी
स पुरोधाः किलापणे ।
ततोऽलंकारणादेकं विक्रेतुं कटकं ययौ ॥ १७७
gate kaale ca muulyaarthii sa purodhaah kilaapane | tato’lamkaaranaadekam vikretum katakam yayau || 177
Die Zeit verging und der Hofpriester brauchte Geld. Und so ging er tatsächlich auf den Basar, um einen Ring aus seinem Schmuckvorrat zu verkaufen.
तत्रैतद्रत्नतत्त्वज्ञाः
परीक्ष्य वणिजोऽब्रुवन् ।
अहो कस्यास्ति विज्ञानं येनैतत्कृत्रिमं कृतम् ॥ १७८
tatraitadratnatattvajnaah pariikshya vanijo’bruvan | aho kasyaasti vijnaanam yenaitatkrtrimam krtam || 178
Seinen Stein nahmen fachkundige Schmuckhändler unter die Lupe und riefen aus:
„Holla, wer immer dein Kunstjuwel fabriziert hat, er tat’s mit Sachverstand!
काचस्फटिकखण्डा हि नानारागोपरञ्जिताः
।
रीतिबद्धा इमे नैते मणयो न च काञ्चनम् ॥ १७९
kaacasphatikakhandaa hi naanaaraagoparanjitaah | riitibaddhaa ime naite manayo na ca kaancanam || 179
Das sind bunt gefärbte Glas- und Quarzsplitter, und die Fassung ist Trompetengold.
Weder sind das Edelsteine, noch ist das echtes Gold!“
तच्छ्रुत्वा विह्वलो
गत्वा स पुरोधास्तदैव तत् ।
आनीयाभरणं गेहात्कृत्स्नं तेषामदर्शयत् ॥ १८०
tacchrutvaa vihvalo gatvaa sa purodhaastadaiva tat | aaniiyaabharanam gehaatkrtsnam teshaamadarshayat || 180
Als der Priester das hörte, rannte er verstört nach Hause.
Jetzt holte er all seinen Schmuck, um ihn prüfen zu lassen.
ते दृष्ट्वा तद्वदेवास्य
सर्वं कृत्रिममेव तत् ।
ऊचिरे च स तच्छ्रुत्वा वज्राहत इवाभवत् ॥ १८१
te drshtvaa tadvadevaasya sarvam krtrimameva tat | uucire ca sa tacchrutvaa vajraahata ivaabhavat || 181
Die Juwelliere sahen sich seinen ganzen Schatz an und sagten ihm, daß auch der nur Modeschmuck sei. Als er das hörte, stand er wie vom Blitz getroffen da.
ततश्च गत्वा तत्कालं
स मूढः शिवमभ्यधात् ।
गृहीष्व स्वानलंकारांस्तन्मे देहि निजं धनम् ॥ १८२
tatashca gatvaa tatkaalam sa muudhah shivamabhyadhaat
|
grhiishva svaanalamkaaraamstanme dehi nijam dhanam || 182
Dann rannte der Trottel sofort zu Shiva und schrie ihn an:
„Nimm deinen Schmuck und rück mein Geld raus!“
कुतो ममाद्यापि धनं तद्ध्यशेषं
गृहे मया ।
कालेन भुक्तमिति तं शिवोऽपि प्रत्यभाषत ॥ १८३
kuto mamaadyaapi dhanam taddhyashesham grhe mayaa | kaalena bhuktamiti tam shivo’pi pratyabhaashata || 183
„Woher soll ich denn jetzt noch Geld nehmen? Ich hab’s inzwischen für das Haus gebraucht!“ widersprach ihm Shiva.
ततो विवदमानौ तौ पार्श्वाववस्थितमाधवम् । पुरोधाश्च शिवश्चोभौ राजानमुपजग्मतुः ॥ १८४
tato vivadamaanau tau paarshvauavasthitamaadhavam |
purodhaashca shivashcobhau raajaanamupajagmatuh || 184
Ein Wort gab das andere, und die beiden Streithähne, der Hofpriester und Shiva,
riefen den König an, zu dessen Seite Madhava stand.
काचस्फटिकयोः खण्डै रीतिबद्धैः
सुरञ्जितैः ।
रचितं देव तत्रैव व्याजालंकारणं महत् ॥ १८५
kaacasphatikayoh khandai riitibaddhaih suranjitaih | racitam deva tatraiva vyaajaalamkaaranam mahat || 185
„Hier wurde, o Gebieter, ein großer Haufen falscher Schmuck fabriziert
aus kunstfertig gefärbten Splittern von Glas und Quarzen in Messing gefasst.
शिवेन मम सर्वस्वमजानानस्य भक्षितम् । इति विज्ञापयामास नृपतिं स पुरोहितः ॥ १८६
shivena mama sarvasvamajaanaanasya bhakshitam | iti vijnaapayaamaasa nrpatim sa purohitah || 186
Das wußte ich aber nicht, sodaß Shiva mein ganzes Vermögen verprasst hat!“
sagte der Hofpriester vor dem König aus.
ततः शिवोऽब्रवीद्राजन्ना
बाल्यात्तापसोऽभवम् ।
अनेनैव तदभ्यर्थ्य ग्राहितोऽहं प्रतिग्रहम् ॥ १८७
tatah shivo’braviidraajannaa baalyaattaapaso’bhavam | anenaiva tadabhyarthya graahito’ham pratigraham || 187
Dem hielt Shiva entgegen: „König, seit meiner Kindheit bin ich Einsiedler.
Jener dort hat mich inständig gebeten, dieses Geschenk anzunehmen.
तदैव भाषितं चास्य मुग्धेनापि सता मया । रत्नादिष्वनभिज्ञस्य प्रमाणं मे भवानिति ॥ १८८
tadaiva bhaashitam caasya mugdhenaapi sataa mayaa | ratnaadishvanabhijnasya pramaanam me bhavaaniti || 188
Damals habe ich noch zu ihm gesagt: ‚Ich habe von Edelsteinen und solchen Dingen keine Ahnung. Ihr seid meine Richtschnur, guter Mann!‘
अहं स्थितस्तवात्रेति
प्रत्यपद्यत चैष तत् ।
प्रतिगृह्य च सत्सर्वं हस्तेऽस्यैव मयार्पितम् ॥ १८९
aham sthitastavaatreti pratyapadyata caisha tat | pratigrhya ca satsarvam haste’syaiva mayaarpitam || 189
‚Das will ich gern gewährleisten‘, hatte er damals gesagt.
Also nahm ich das Vermächtnis an und deponierte es zu seinen Händen.
ततोऽनेन गृहीतं तत्स्वेच्छं
मूल्येन मे प्रभो ।
विद्यते चावयोरत्र स्वहस्तलिखितं मिथः ॥ १९०
tato’nena grhiitam tatsveccham muulyena me prabho | vidyate caavayoratra svahastalikhitam mithah || 190
Danach hat er‘s mir für einen Preis nach eigenem Ermessen abgekauft.
Es ist bekannt, daß jeder von uns eine eigenhändig geschriebene Bestätigung darüber hält.
इदानीं चैव साहाय्यं
परं जानात्यतः प्रभुः ।
एवं शिवे समाप्तोऽक्तावुवाच स च माधवः ॥ १९१
idaaniim caiva saahaayyam param jaanaatyatah prabhuh |
evam shive samaapto’ktaavuvaaca sa ca maadhavah || 191
Darum kann nur der König mir noch Hilfe gewähren in meiner Not.“
Damit beendete Shiva seine Einlassung, und Madhava sprach:
मैवमादिश मान्यस्त्वमपराधो
ममात्र कः ।
न गृहीतं मया किंचिद्भवतो वा शिवस्य वा ॥ १९२
maivamaadisha maanyastvamaparaadho mamaatra kah |
na grhiitam mayaa kimcidbhavato vaa shivasya vaa || 192
„Sag nicht sowas. Du hast nichts falsch gemacht. Wo aber liegt mein Vergehen? An den Priester gewandt: Ich habe weder von Euch, noch von Shiva irgendetwas angenommen.
पैतृकं धनमन्यत्र चिरं
न्यासीकृतं स्थितम् ।
तदा तदैव चानीतं मया दत्तं द्विजन्मने ॥ १९३
paitrkam dhanamanyatra ciram nyaasiikrtam sthitam | tadaa tadaiva caaniitam mayaa dattam dvijanmane || 193
Mein väterliches Vermögen hatte ich lange vorher woanders deponiert.
Dann ließ ich’s herbringen und einem Brahmanen schenken.
सत्यं यदि न तत्स्वर्णं
न च रत्नानि तानि तत् ।
रीतिस्फटिककाचानां प्रदानादस्तु मे फलम् ॥ १९४
satyam yadi na tatsvarnam na ca ratnaani taani tat | riitisphatikakaacaanaam pradaanaadastu me phalam || 194
Wenn nun in Wirklichkeit das Gold kein Gold ist und die Edelsteine nicht echt sind,
dann soll das mein Lohn sein dafür, daß ich Messing und glasierten Feldspat hingab.
निर्व्याजहृद्यत्वेन दाने च प्रत्ययो मम । दृष्ट एवावतीर्णोऽस्मि यद्रोगमतिदुस्तरम् ॥ १९५
nirvyaajahrdyatvena daane ca pratyayo mama | drshta evaavatiirno’smi yadrogamatidustaram || 195
Daß ich mein Geschenk aus ungeheuchelter Herzlichkeit und in gutem Glauben gab,
sieht man daran, wie von schwerer Krankheit ich genas!“
इत्यभिन्नमुखच्छायमुक्तवत्यत्र माधवे । जहास मन्त्रिसहितो राजा तस्मै तुतोष च ॥ १९६
ityabhinnamukhacchaayamuktavatyatra maadhave | jahaasa mantrisahito raajaa tasmai tutosha ca || 196
So wie Madhava das ohne den Anflug einer Grimasse vortrug,
mußte der König im Chor der Minister lachen und war entzückt von ihm.
नैवमन्यायतः किंचिन्माधवस्य
शिवस्य वा ।
इति तत्र सभासद्भिः सान्तर्हासमुदीरिते ॥ १९७
naivamanyaayatah kimcinmaadhavasya shivasya vaa | iti tatra sabhaasadbhih saantarhaasamudiirite || 197
„Nicht die geringste Unregelmäßigkeit auf Seiten Madhavas oder Shivas“,
urteilten unter Gelächter die in der Versammlung Sitzenden.
पुरोहितः सोऽथ ययौ हारितार्थो
विलज्जितः ।
कासां हि नापदां हेतुरतिलोभान्धबुद्धिता ॥ १९८
purohitah so’tha yayau haaritaartho vilajjitah | kaasaam hi naapadaam heturatilobhaandhabuddhitaa || 198
Somit ward dem Hofpriester sein Vermögen genommen und er trat beschämt ab.
Was für ein Schicksalsschlag! Und der Grund dafür? Die von maßloser Gier geblendete Vernunft!
तौ च धूर्तौ ततस्तत्र तस्थतुः शिवमाधवौ । परितुष्टनृपावाप्तप्रसादसुखितौ चिरम् ॥ १९९
tau ca dhuurtau tatastatra tasthatuh shivamaadhavau | paritushtanrpaavaaptaprasaadasukhitau ciram || 199
Lange noch lebten die beiden Betrüger Madhava und Shiva
glücklich von des rundum zufriedenen Königs Gnaden.“
एवं सूत्रशतैस्तैस्तैर्जिह्वाजालानि तन्वते । जालोपजीविनो धूर्ता धारायां धीवरा इव ॥ २००
evam suutrashataistaistairjihvaajaalaani tanvate | jaalopajiivino dhuurtaa dhaaraayaam dhiivaraa iva || 200
So leben Betrüger, wenn sie ihre aus Hunderten von Zungen geknüpften Netze auswerfen, wie die Fischer, die von ihren Netzen leben.
तत्तात मिथ्या कनकपुरीं
दृष्टामिव ब्रुवन् ।
एषोऽपि वञ्चयित्वा त्वां विप्रो मत्प्राप्तिमिच्छति ॥ २०१
tattaata mithyaa kanakapuriim drshtaamiva bruvan | esho’pi vancayitvaa tvaam vipro matpraaptimicchati || 201
Also hat, Väterchen, der Brahmane hier fälschlich behauptet, die Goldene Stadt gesehen zu haben und dich betrogen, weil er mich einfangen wollte.
अतः सम्प्रति मा भूत्ते
मद्विवाहकृते त्वरा ।
स्थितास्मि तावत्कन्यैव पश्यामो भवितात्र किम् ॥ २०२
atah samprati maa bhuutte madvivaahakrte tvaraa | sthitaasmi taavatkanyaiva pashyaamo bhavitaatra kim || 202
Darum sollst du auch nichts überstürzen, wenn’s dir darum geht, mich zu verheiraten.
Ich bleibe einstweilen Jungfrau, und wir sehen, was passiert.“
इत्युक्तः सुतया राजा तया कनकरेखया । परोपकारी स तदा तामेवं प्रत्यभाषत ॥ २०३
ityuktah sutayaa raajaa tayaa kanakarekhayaa | paropakaarii sa tadaa taamevam pratyabhaashata || 203
Von seiner Tochter Kanakarekha so angesprochen, gab ihr König Paropakari diese Antwort:
यौवने कन्यकाभावश्चिरं
पुत्रि न युज्यते ।
मिथ्या वदन्ति दोषं हि दुर्जना गुणमत्सराः ॥ २०४
yauvane kanyakaabhaavashciram putri na yujyate | mithyaa vadanti dosham hi durjanaa gunamatsaraah || 204
„Daß eine jugendliche Tochter allzu lange Junggesellin bleibt, ist nicht angebracht.
Boshafte Menschen, die ihr die Tugend neiden, unterstellen Böses.
उत्तमस्य विशेषेण कलङ्कोत्पादको जनः । हरस्वामिकथामत्र शृण्वेतां कथयामि ते ॥ २०५
uttamasya visheshena kalankotpaadako janah | harasvaamikathaamatra shrnvetaam kathayaami te || 205
Besonders bei denen, die besser als sie sind, zerren die Leute jeden Makel ans Licht.
Hör dir dazu die Geschichte von Harasvami an, die ich dir jetzt erzähle:
गङ्गोपकण्ठे कुसुमपुरं नामास्ति यत्पुरम् ।
हरस्वामीति कोऽप्यासीत्तीर्थार्थी तत्र तापसः ॥ २०६
gangopakanthe kusumapuram naamaasti yatpuram | harasvaamiiti ko’pyaasiittiirthaarthii tatra taapasah || 206
‚An den Gestaden des Ganges liegt die Blumenstadt Kusumapura.
Dort lebte der Eremit Harasvami, und Wallfahrten waren sein Reichtum.
स भैक्षवृत्तिर्विप्रोऽत्र गङ्गातीरकृतोटजः । तपःप्रकर्षाल्लोकस्य गौरवास्पदतां ययौ ॥ २०७
sa bhaikshavrttirvipro’tra gangaatiirakrtotajah | tapahprakarshaallokasya gauravaaspadataam yayau || 207
Er, ein Brahmane, der von Almosen lebte, baute seine Laubhütte am Gangesufer.
Seiner konsequenten Enthaltsamkeit wegen war er für die Leute zur Respektperson geworden.
कदाचिच्चात्र तं दृष्ट्वा
दूराद्भिक्षाविनिर्गतम् ।
जनमध्ये जगादैकस्तद्गुणासहनः खलः ॥ २०८
kadaaciccaatra tam drshtvaa duuraadbhikshaavinirgatam | janamadhye jagaadaikastadgunaasahanah khalah || 208
Als er wieder einmal zum Bettelgang aufbrach, sah ihn von weitem ein Schurke,
der seine Tugenden nicht ertragen konnte, und meinte zu den Umstehenden:
अपि जानीथ जातोऽयं कीदृक्कपटतापसः । अनेनैवार्भकाः सर्वे नगरेऽमुत्र भक्षिताः ॥ २०९
api jaaniitha jaato’yam kiidrkkapatataapasah | anenaivaarbhakaah sarve nagare’mutra bhakshitaah || 209
„Wisst ihr eigentlich, was für ein Mensch dieser angebliche Asket ist?
Er ist es, der in unserer Stadt alle kleinen Kinder gefressen hat!“
तच्छ्रुत्वा च द्वितीयोऽत्र तत्रावोचत तादृशः । सत्यं श्रुतं मयाप्येतदुच्यमानं जनैरिति ॥ २१०
tacchrutvaa ca dvitiiyo’tra tatraavocata taadrshah | satyam shrutam mayaapyetaducyamaanam janairiti || 210
Das hörte ein Zweiter und pflichtete ihm bei: „Das ist wahr! Das habe ich auch von den Leuten gehört!“
एवमेतदिति स्माह तृतीयोऽपि समर्थयन् । बध्नात्यार्यपरीवादं खलसंवादशृङ्खला ॥ २११
evametaditi smaaha trtiiyo’pi samarthayan | badhnaatyaaryapariivaadam khalasamvaadashrnkhalaa || 211
„Das ist so!“ legte ein Dritter nach. Hand- und Fußschellen niederträchtiger Kommentare
ketten einen Aufrechten an die Verleumdung.
तेनैव च क्रमेणैष गतः कर्णपरम्पराम् । प्रवादो बहुलीभावं सर्वत्रात्र पुरे ययौ ॥ २१२
tenaiva ca kramenaisha gatah karnaparamparaam | pravaado bahuliibhaavam sarvatraatra pure yayau || 212
Darum wanderte die auch allmählich von Ohr zu Ohr, wurde als Gerücht immer stärker
und verbreitete sich in der ganzen Stadt.
पौराश्च सर्वे गेहेभ्यो
बलाद्बालान्न तत्यजुः ।
हरस्वामी शिशून्नीत्वा भक्षयत्यखिलानिति ॥ २१३
pauraashca sarve gehebhyo balaadbaalaanna tatyajuh | harasvaamii shishuunniitvaa bhakshayatyakhilaaniti || 213
Die Bürger sperrten ihre Kinder in den Häusern ein: „Harasvami entführt Kinder und frisst sie auf!“ hieß es.
ततश्च ब्राह्मणास्तत्र संततिक्षयभीरवः । सम्भूय मन्त्रयामासुः पुरात्तस्य प्रवासनम् ॥ २१४
tatashca braahmanaastatra samtatikshayabhiiravah |
sambhuuya mantrayaamaasuh puraattasya pravaasanam || 214
Auch die Brahmanen dort fürchteten, ihre Sprösslinge könnten vertilgt werden.
Sie sammelten sich und beschlossen seine Verbannung aus der Stadt.
ग्रसेत कुपितः सोऽस्मानिति
साक्षाद्भयान्न ते ।
यदा तस्याशकन्वक्तुं दूतान्विससृजुस्तदा ॥ २१५
graseta kupitah so’smaaniti saakshaadbhayaanna te | yadaa tasyaashakanvaktum duutaanvisasrjustadaa || 215
Sie hatten Angst: „Er könnte Hand an uns legen, wenn er wütend wird!“
So konnten sie nicht Aug in Aug mit ihm reden, sondern schickten Boten.
ते च गत्वा तदा दूता
दूरादेव तमब्रुवन् ।
नगराद्गम्यतामस्मादित्याहुस्त्वां द्विजातयः ॥ २१६
te ca gatvaa tadaa duutaa duuraadeva tamabruvan | nagaraadgamyataamasmaadityaahustvaam dvijaatayah || 216
Die Unterhändler zogen los und riefen ihm von weitem zu:
„‘Der muß aus der Stadt verschwinden!‘ so rufen die anderen Brahmanen dich auf.“
किं निमित्तमिति प्रोक्ता
विस्मितेनाथ तेन ते ।
पुनरूचुस्त्वमश्नासि बालदर्शमिहेति तम् ॥ २१७
kim nimittamiti proktaa vismitenaatha tena te | punaruucustvamashnaasi baaladarshamiheti tam || 217
„Warum denn das?“ fragte er sie erstaunt zurück. Wieder riefen sie ihm zu:
„Weil du hier jedes Kind auffrisst, sobald du eines siehst!“
तच्छ्रुत्वा स हरस्वामी
स्वयं प्रत्यायनेच्छया ।
विप्राणां निकटं तेषां भीतिनश्यज्जनो ययौ ॥ २१८
tacchrutvaa sa harasvaamii svayam pratyaayanecchayaa |
vipraanaam nikatam teshaam bhiitinashyajjano yayau || 218
Als Harasvami das hörte, ging er selbst auf die Brahmanen zu,
mit dem Wunsch sie zu überzeugen und den Leuten die Angst zu nehmen.
विप्राश्चारुरुहुस्त्रासात्तं दृष्ट्वैव मठोपरि । प्रवादमोहितः प्रायो न विचारक्षमो जनः ॥ २१९
vipraashcaaruruhustraasaattam drshtvaiva mathopari | pravaadanohitah praayo na vicaarakshamo janah || 219
Doch als die Brahmanen ihn sahen, kletterten sie in panischer Angst auf die Tempelspitze. Von Gerüchten verrückt gemacht ist das Volk zumeist nicht mehr imstande klar zu denken.
अथ द्विजान्हरस्वामी तानेकैकमधः स्थितः ।
नामग्राहं समाहूय स जगादोपरि स्थितान् ॥ २२०
atha dvijaanharasvaamii taanekaikamadhah sthitah | naamagraaham samaahuuya sa jagaadopari sthitaan || 220
Harasvami stand unten, rief jeden einzeln beim Namen auf, und fragte die Brahmanen über ihm:
कोऽयं मोहोऽद्य वो विप्रा
नावेक्षध्वं परस्परम् ।
कियन्तो बालकाः कस्य मया कुत्र च भक्षिताः ॥ २२१
ko’yam moho’dya vo vipraa naavekshadhvam parasparam |
kiyanto baalakaah kasya mayaa kutra ca bhakshitaah || 221
„Was ist das für eine Verwirrung, ihr Brahmanen! Warum fragt ihr euch nicht gegenseitig, wie viele und wessen Kinder ich wo gefressen haben soll?“
तच्छ्रुत्वा यावदन्योन्यं
विप्राः परिमृशन्ति ते ।
तावत्सर्वेऽपि सर्वेषां जीवन्तो बालकाः स्यिताः॥ २२२
tacchrutvaa yaavadanyonyam vipraah parimrshanti te |
taavatsarve’pi sarveshaam jiivanto baalakaah syitaah || 222
Daraufhin überprüften die Brahmanen einer des anderen Kinderzahl und fanden,
daß von allen die Kinder noch am Leben waren.
क्रमान्नियुक्ताश्चान्येऽपि
पौरास्तत्र तथैव तत् ।
प्रत्यपद्यन्त सर्वेऽपि सविप्रवणिजोऽब्रुवन् ॥ २२३
kramaanniyuktaashcaanye’pi pauraastatra tathaiva tat | pratyapadyanta sarve’pi savipravanijo’bruvan || 223
Dann fühlten sich allmählich auch andere Bürger dazu bemüßigt und bestätigten dasselbe. Da sagten alle, auch die Kaufleute und Brahmanen:
अहो विमूढैरस्माभिः साधुर्मिथ्यैव दूषितः ।
जीवन्ति बालाः सर्वेषां तत्कस्यानेन भक्षिताः ॥ २२४
aho vimuudhairasmaabhih saadhurmithyaiva duushitah |
jiivanti baalaah sarveshaam tatkasyaanena bhakshitaah || 224
„Wie dumm von uns, den guten Mann fälschlich zu verdächtigen!
All unsere Kinder sind am Leben. Wessen Kinder hat er denn nun gefressen?“
इत्युक्तवत्सु सर्वेषु हरस्वामी तदैव सः । सम्पन्नशुद्धिर्नगराद्गन्तुं प्रववृते ततः ॥ २२५
ityuktavatsu sarveshu harasvaamii tadaiva sah | sampannashuddhirnagaraadgantum pravavrte tatah || 225
Als Harasvami somit vor allen, die so sprachen, geläutert dastand,
schickte er sich an, der Stadt den Rücken zu kehren.
दुर्जनोत्पादितावद्यविरक्तीकृतचेतसा । अविवेकिनि दुर्देशे रतिः का हि मनस्विनः ॥ २२६
durjanotpaaditaavadyaviraktiikrtacetasaa | avivekini durdeshe ratih kaa hi manasvinah || 226
Daß Schurken üble Nachrede gegen ihn erheben konnten, ekelte ihn an.
Hätte ein denkender Mensch etwa noch Lust auf ein unheimliches Land bar jeder Vernunft?
ततो वणिग्भिर्विप्रैश्च प्रार्थितश्चरणानतैः । कथंचित्स हरस्वामी तत्र वस्तुममन्यत ॥ २२७
tato vanigbhirvipraishca praarthitashcaranaanataih | kathamcitsa harasvaamii tatra vastumamanyata || 227
Da warfen Kaufleute und Brahmanen sich ihm zu Füßen und flehten ihn an.
Widerwillig lenkte Harasvami ein und blieb.‘
इत्थं सच्चरितावलोकनलसद्विद्वेषवाचालिता मिथ्यादूषणमेवमेव ददति प्रायः सतां दुर्जनाः ।
किंचित्किं पुनराप्नुवन्ति यदि ते तत्रावकाशं मनाग्द्रष्टुं तज्ज्वलितेऽनले निपतितः प्राज्याज्यधारोत्करः ॥ २२८
ittham saccaritaavalokanalasadvidveshavaacaalitaa
mithyaaduushanamevameva dadati praayah sataam durjanaah |
kimcitkim punaraapnuvanti yadi te tatraavakaasham manaag
drashtum tajjvalite’nale nipatitah praajyaajyadhaarotkarah || 228
„So ist es, wenn Schurken besonders die Edlen oft fälschlich einer Untat bezichtigen und ihrer hasserfüllten stechenden Rede freien Lauf lassen, sobald sie den Lebenswandel guter Menschen beobachten. Um so mehr, als sich ihnen wieder die Gelegenheit bietet, mitanzusehen, wie der üppige Schmelzbutterguss des über sie ausgekippten Abfalls in der von ihnen entfachten Flamme auflodert.
तस्माद्विशल्ययितुमिच्छसि मां यदि त्वम् वत्से तदुन्मिषति नूतनयौवनेऽस्मिन् ।
न स्वेच्छमर्हसि चिरं खलु कन्यकात्वमासेवितुं सुलभदुर्जनदुष्प्रवादम् ॥ २२९
tasmaadvishalyayitumicchasi maam yadi tvam vatse tadunmishati nuutanayauvane’smin |
na svecchamarhasi ciram khalu kanyakaatvamaasevitum sulabhadurjanadushpravaadam || 229
Wenn du mir also die Pfeilspitze rausziehen willst, mein Kälbchen, verweile nicht länger, während deine taufrische Jugend sich zur Blüte öffnet, einer Laune folgend in Jungfernschaft, die es Schurken leicht macht, über dich herzuziehen!“
इत्युक्ता नरपतिना पित्रा प्रायेण कनकरेखा सा ।
निजगाद राजतनया तमवस्थितनिश्चया भूयः ॥ २३०
ityuktaa narapatinaa pitraa praayena kanakarekhaa saa
|
nijagaada raajatanayaa tamavasthitanishcayaa bhuuyah || 230
So wurde Kanakarekha nicht zum ersten mal von ihrem Vater, dem König, ermahnt.
Doch die Prinzessin blieb bei ihrem Entschluss und antwortete ihm einmal mehr:
दृष्टा कनकपुरी सा विप्रेण
क्षत्रियेण वा येन ।
तर्हि तमाशु गवेषय तस्मै मां देहि भाषितं हि मया ॥ २३१
drshtaa kanakapurii saa viprena kshatriyena vaa yena | tarhi tamaashu gaveshaya tasmai maam dehi bhaashitam hi mayaa || 231
„Dann finde geschwind den Brahmanen oder Krieger, der die Goldene Stadt gesehen hat,
und gib mich dem zur Frau. Das sagte ich bereits!“
तच्छ्रुत्वा दृढनिश्चयां विगणयञ्जातिस्मरां तां सुतां
नास्याश्चान्यमभीष्टभर्तृघटने पश्यन्नुपायक्रमम् ।
देशे तत्र ततः प्रभृत्यनुदिनं प्रष्टुं नवागन्तुकान्
भूयो भूमिपतिः स नित्यपटहप्रोद्घोषणामादिशत् ॥ २३२
tacchrutvaa drdhanishcayaam viganayanjaatismaraam taam sutaam
naasyaashcaanyamabhiishtabhartrghatane pashyannupaayakramam |
deshe tatra tatah prabhrtyanudinam prashtum navaagantukaan
bhuuyo bhuumipatih sa nityapatahaprodghoshanaamaadishat || 232
Als der König seine festentschlossene Tochter so hörte, konnte er sich ausrechnen, daß sie ihre früheren Geburten erinnerte. Er sah kein anderes Mittel mehr, ihr zu ihrem gewünschten Gatten zu verhelfen, als wiederum den Befehl auszugeben, von nun an jeden Tag im ganzen Land nach Verlautbarungen unter Paukendonner die Neuankömmlinge zu befragen:
यो विप्रः क्षत्रियो वा ननु कनकपुरीं दृष्टवान्सोऽभिधत्तां
तस्मै राजा किल स्वां वितरति तनयां यौवराज्येन साकम् ।
सर्वत्राघोष्यतैवं पुनरपि पटहानन्तरं चात्र शश्वन्
न त्वेकः कोऽपि तावत्कृतकनकपुरी दर्शनो लभ्यते स्म ॥ २३३
yo viprah kshatriyo vaa nanu kanakapuriim drshtavaanso’bhidhattaam
tasmai raajaa kila svaam vitarati tanayaam yauvaraajyena saakam |
sarvatraaghoshyataivam punarapi patahaanantaram caatra shashvan
na tvekah ko’pi taavatkrtakanakapurii darshano labhyate sma || 233
Wenn irgendein Brahmane oder Krieger die Goldene Stadt
gesehen hat, dann soll er sich melden! Dem gibt der König seine Tochter zur Frau und die
Prinzregentschaft gleich mit!“ So riefen sie es überall immer wieder unter endlosen
Paukenschlägen aus, doch fand sich kein einziger, der die Goldene Stadt
gesehen hätte.
कथासरित्सागरे चतुर्दारिकालम्बके प्रथमस्तरङ्गः
kathaasaritsaagare caturdaarikaalambake prathamastarangah
Hier endet das 1. Kapitel im Buch Caturdarika des Ozeans der Erzählungen
