मदनमञ्चुका नाम षष्ठो लम्बकः
madanamancukaa naama shashtho lambakah
Madanamancuka, das 6. Buch
इदं गुरुगिरीन्द्रजाप्रणयमन्दरान्दोलनात्
पुरा किल कथामृतं हरमुखाम्बुधेरुद्गतम् ।
प्रसह्य रसयन्ति ये विगतविघ्नलब्धर्द्धयो
धुरं दधति वैबुधीं भुवि भवप्रसादेन ते ॥
idam gurugiriindrajaapranayamandaraandolanaat
puraa kila kathaamrtam haramukhaambudherudgatam |
prasahya rasayanti ye vigatavighnalabdharddhayo
dhuram dadhati vaibudhiim bhuvi bhavaprasaadena te ||
Also ist aus Zuneigung zu Parvati, der Tochter des Alten Bergkönigs, Shivas Mund die Erzählung entsprungen, genau wie einst der Unsterblichkeitstrank dem vom Mandarafels aufgewühlten Urmeer. Jene, zauberkräftig, Hindernisse zu beseitigen, rissen ihn an sich und lassen sich rühmen, während diese aus Liebe zum Leben den göttlichen Pfahl der Klugheit in den Boden rammen.
प्रथमस्तरङ्गः prathamastarangah Die 1. Welle Kapitel 1
तर्जयन्निव विघ्नौघान्नमितोन्नमितेन यः । मुहुर्विभाति शिरसा स पायाद्वो गजाननः ॥ १
tarjayanniva vighnaughaannamitonnamitena yah | muhurvibhaati shirasaa sa paayaadvo gajaananah || 1
Möge der Elefantenköpfige Euch schützen, der in Erscheinung tritt, wenn er einmal sein Haupt erhebend, ein andermal es wieder senkend, dem Tross der Störer droht!
नमः कामाय यद्बाणपातैरिव निरन्तरम् । भाति कण्टकितं शम्भोरप्युमालिङ्गितं वपुः ॥ २
namah kaamaaya yadbaanapaatairiva nirantaram | bhaati kantakitam shambhorapyumaalingitam vapuh || 2
Ehre dem Liebesgott, unter dessen Pfeilregen Shivas Leib in Umas Umarmung wie vor erregt gesträubten Haaren immerfort zu schimmern scheint!
इत्यादिदिव्यचरितं कृत्वात्मानं किलान्यवत् । प्राप्तविद्याधरैश्वर्यो यदा मूलात्स्वयं जगौ ॥ ३
ityaadidivyacaritam krtvaatmaanam kilaanyavat | praaptavidyaadharaishvaryo yadaa muulatsvayam jagau || 3
Von seinen sagenhaften Abenteuern, nachdem er die Herrschaft über die Vidyadharas erlangt und die er, von sich als einem anderen sprechend, von Anfang an erzählte,
नरवाहनदत्तोऽत्र सपत्नीकैर्महर्षिभिः । पृष्टः प्रसङ्गे कुत्रापि तदिदं शृणुताधुना ॥ ४
naravaahanadatto’trasapatniikairmaharshibhih | prshtah prasange kutraapi tadidam shrnutaadhunaa || 4
da Naravahanadatta von den Großen Sehern und ihren Frauen bei jeder Gelegenheit nach seinem Woher gefragt worden war, höret nun:
अथ संवर्ध्यमानोऽत्र पित्रा वत्सेश्वरेण सः । नरवाहनदत्तोऽभूत्व्युत्क्रान्ताष्टमवत्सरः ॥ ५
atha samvardhyamaany’tra pitraa vatseshvarena sah | naravaahanadatto’bhuutvyutkraantaashtamavatsarah || 5
Der von seinem Vater, dem König von Vatsa, großgezogene Naravahanadatta hatte sein achtes Lebensjahr vollendet.
विनीयमानो विद्यासु क्रीडन्नुपवनेषु च । सह मन्त्रिसुतैरासीद्राजपुत्रस्तदा च सः ॥ ६
viniiyamaano vidyaasu kriidannupavaneshu ca | saha mantrisutairaasiidraajaputrastadaa ca sah || 6
Damals lebte der Prinz mit den Söhnen der Minister zusammen und wurde in den Wissenschaften, Spielen und im Anlegen von Parks unterrichtet.
देवी वासवदत्ता च राज्ञी पद्मावती तथा । आस्तामेकतमस्नेहात्तदेकाग्रे दिवानिशम् ॥ ७
devii vaasavadattaa ca raajnii padmaavatii tathaa | aastaamekatamasnehaattadekaagre divaanisham || 7
Auch Königin Vasavadatta und Königin Padmavati waren aus Liebe zu ihm nur auf ihn bedacht bei Tag und bei Nacht.
आरोहद्गुणनम्रेण रेजे सद्वंशजन्मना । शनैरापूर्यमाणेन वपुषा धनुषा च सः ॥ ८
aarohadgunanamrena reje sadvamshajanmanaa | shanairaapuuryamaanena vapushaa dhanushaa ca sah || 8
Er sah glänzend aus mit seinem unter den ihm auferlegten Tugenden elastischer, Stufe um Stufe vollkommener werdenden Körper, geboren aus edlem Geschlecht, wie sein Bogen aus festem Rohr, dessen Sehne er spannte und immer weiter anzog.
पिता वत्सेश्वरश्चास्य विवाहादिमनोरथैः । आसन्नफलसम्पत्तिकान्तैः कालं निनाय तम् ॥ ९
pitaa vatseshvarashcaasya vivaahaadimanorathaih | aasannaphalasampattikaantaih kaalam ninaaya tam || 9
Indessen verbrachte sein Vater, der König von Vatsa, seine Zeit unter Tagträumen von seiner Verheiratung und anderen glücklichen Umständen, deren Frucht bald heranreifen sollte.
अत्रान्तरे कथासंधौ यदभूत्तन्निशम्यताम् । आसीत्तक्षशिला नाम वितस्तापुलिने पुरी ॥ १०
atraantare kathaasamdhau yadabhuuttannishamyataam | aasiittakshashilaa naama vitastaapuline purii || 10
Vernehmt jetzt, was an diesem Punkt der Geschichte geschah: Am Ufer der Vitasta lag die Stadt Takshila.
तदम्भसि बभौ यस्याः प्रतिमा सौधसंततेः । पातालनगरीवाधस्तच्छोभालोकनागता ॥ ११
tadambhasi babhau yasyaah pratimaa saudhasamtateh | paataalanagariivaadhastacchobhaalokanaagataa || 11
In ihren Wassern schimmerte die Spiegelung der Palastreihen, als wäre die unterirdische Hauptstadt der Schlangenwelt aufgestiegen, ihre Schönheit zu bestaunen.
तस्यां कलिङ्गदत्ताख्यो राजा परमसौगतः । अभूत्तारावरस्फीतजिनभक्ताखिलप्रजः ॥ १२
tasyaam kalingadattaakhyo raajaa paramasaugatah | abhuuttaaraavarasphiitajinabhaktaakhilaprajah || 12
In ihr war Kalingadatta König, ein erklärter Buddhist. Die ganze Bevölkerung glaubte an den Großen Buddha und Bräutigam der Tara.
रराज सा पुरी यस्य चैत्यरत्नैर्निरन्तरैः । मत्तुल्या नाम नास्तीति मदशृङ्गैरिवोदितैः ॥ १३
raraaja saa purii yasya caityaratnairnirantaraih | mattulyaa naama naastiiti madashrngairivoditaih || 13
Die Stadt erstrahlte in ihren dicht aneinander gebauten Edelstein-Stupas, deren stolz aufgerichtete Spitzen zu sagen schienen: „Meinesgleichen ist hier nicht!“
प्रजानां न परं चक्रे यः पितेवानुपालनम् । यावद्गुरुरिव ज्ञानमपि स्वयमुपादिशत् ॥ १४
prajaanaam na param cakre yah pitevaanupaalanam | yaavadgururiva jnaanamapi svayamupaadishat || 14
Der König ließ seinen Untertanen nicht nur höchsten Schutz angedeihen, sondern unterrichtete sie auch selbst in der Lehre.
तथा च तस्यां कोऽप्यासीन्नगर्यां सौगतो वणिक् ।
धनी वितस्तादत्ताख्यो भिक्षुपूजैकतत्परः ॥ १५
tathaa ca tasyaam ko’pyaasiinnagaryaam saugato vanik | dhanii vitastaadattaakhyo bhikshupuujaikatatparah || 15
Zu der Zeit lebte in der Stadt ein reicher buddhistischer Kaufmann, Vitastadatta, und Bettelmönche zu bewirten stand für ihn ganz obenan.
रत्नदत्ताभिधानश्च तस्याभूत्तनयो युवा । स च तं पितरं शश्वत्पाप इत्याजुगुप्सत ॥ १६
ratnadattaabhidhaanashca tasyaabhuuttanayo yuvaa | sa ca tam pitaram shashvatpaapa ityaajugupsata || 16
Er hatte einen jungen Sohn, Ratnadatta, der nannte seinen Vater den „Ewigen Frevler“ und verachtete ihn.
पुत्र निन्दसि कस्मान्मामिति पित्रा च तेन सः ।
पृच्छ्यमानो वणिक्पुत्रः साभ्यसूयमभाषत ॥ १७
putra nindasi kasmaanmaamiti pitraa ca tena sah | prcchyamaano vanikputrah saabhyasuuyamabhaashata || 17
„Warum beleidigst du mich, mein Junge?“ fragte der Vater ihn. Darauf erwiderte der Kaufmannssohn gereizt:
तात त्यक्तत्रयीधर्मस्त्वमधर्मं निषेवसे । यद्ब्राह्मणान्परित्यज्य श्रमणाञ्शश्वदर्चसि ॥ १८
taata tyaktatrayiidharmastvamadharmam nishevase | yadbraahmanaanparityajya shramanaanshashvadarcasi || 18
„Weil du, Vater, die Drei Gesetze Veden wegwirfst und dich dem Unglauben hingibst, indem du die Brahmanen mißachtest und ewig diese Herumtreiber durchfütterst!
स्नानादियन्त्रणाहीनाः स्वकालाशनलोलुपाः ।
अपास्तसशिखाशेषकेशकौपीनसुस्थिताः ॥ १९
snaanaadiyantranaahiinaah svakaalaashanalolupaah | apaastasashikhaasheshakeshakaupiinasusthitaah || 19
Die sich nicht an Baderitual und andere Vorschriften halten, die essen wollen, wann immer es sie danach gelüstet, die Haarlocke und überhaupt alle Haare abschneiden und sich im Lendenschurz präsentieren!
विहारास्पदलोभाय सर्वेऽप्यधमजातयः । यमाश्रयन्ति किं तेन सौगतेन नयेन ते ॥ २०
vihaaraaspadalobhaaya sarve’pyadhamajaatayah | yamaashrayanti kim tena saugatena nayena te || 20
Um in Versammlungshallen herumzulungern, kommen sie alle aus den niedrigsten Kasten angerannt – was willst du mit so einer Buddhistenweisheit?“
तच्छ्रुत्वा स वणिक्प्राह न धर्मस्यैकरूपता ।
अन्यो लोकोत्तरः पुत्र धर्मोऽन्यः सार्वलौकिकः ॥ २१
tacchrutvaa sa vanikpraaha na dharmasyaikaruupataa | anyo lokottarah putra dharmo’nyah saarvalaukikah || 21
Der Kaufmann hörte sich das an und erwiderte: „Religion, mein Sohn, ist nich auf eine einzige Form festgelegt. Eine die Welt überschreitende ist nun mal anders als eine Allerweltsreligion.
ब्राह्मण्यमपि तत्प्राहुर्यद्रागादिविवर्जनम् । सत्यं दया च भूतेषु न मृषा जातिविग्रहः ॥ २२
braahmanyamapi tatpraahuryadraagaadivivarjanam | satyam dayaa ca bhuuteshu na mrshaa jaativigrahah || 22
Der Brahmanismus, heißt es, ist auch die Vermeidung von Leidenschaften und anderen Sünden, ist Wahrhaftigkeit und Mitleid mit anderen Wesen, und nicht unnötiger Streit mit Verwandten.
किं च दर्शनमेतत्त्वं सर्वसत्त्वाभयप्रदम् । प्रायः पुरुषदोषेण न दूषयितुमर्हसि ॥ २३
kim ca darshanametattvam sarvasattvaabhayapradam | praayah purushadoshena na duushayitumarhasi || 23
Eine Lehre, die allen Wesen Angstfreiheit bietet, kannst du der Verfehlung Einzelner wegen nicht gleich verdammen.
उपकारस्य धर्मत्वे विवादो नास्ति कस्यचित् । भूतेष्वभयदानेन नान्या चोपकृतिर्मम ॥ २४
upakaarasya dharmatve vivaado naasti kasyacit | bhuuteshvabhayadaanena naanyaa copakrtirmama || 24
Über den Nutzen der Religiösität gibt es überhaupt keinen Streit. Und ich kann keinen anderen Beistand leisten, als den Wesen Schutz zu bieten.
तदहिंसाप्रधानेऽस्मिन्वत्स मोक्षप्रदायिनि । दर्शनेऽतिरतिश्चेन्मे तदधर्मो ममात्र कः ॥ २५
tadahimsaapradhaane’sminvatsa mokshapradaayini | darshane’tiratishcenme tadadharmo mamaatra kah || 25
Dabei ist Gewaltlosigkeit das oberste Prinzip, mein Kind, das Erlösung bereithält. Wenn ich mich für diese Ansicht so überaus begeistere - bin ich dann ein Ungläubiger?“
इति तेनोदितः पित्रा वणिक्पुत्रः प्रसह्य सः । न तथा प्रतिपेदे तन्निनिन्दाभ्यधिकं पुनः ॥ २६
iti tenoditah pitraa vanikputrah prasahya sah | na tathaa pratipede tanninindaabhyadhikam punah || 26
Als sein Vater das sagte, mochte der Kaufmannssohn ihm beim besten Willen nicht mehr beipflichten und schmähte ihn um so mehr.
ततः स तत्पिता खेदाद्गत्वा धर्मानुशासितुः । राज्ञः कलिङ्गदत्तस्य पुरतः सर्वमब्रवीत् ॥ २७
tatah sa tatpitaa khedaadgatvaa dharmaanushaasituh | raajnah kalingadattasya puratah sarvamabraviit || 27
Da trat dieser Vater in seiner Verzweiflung vor König Kalingadatta, der über den Glauben wachte, und klagte ihm sein Leid.
सोऽपि राजा तमास्थाने युक्त्यानाय्य वणिक्सुतम् ।
मृषारचितकोपः सन्नेवं क्षत्तारमादिशत् ॥ २८
so’pi raajaa tamaasthaane yuktyaanaayya vaniksutam | mrshaaracitakopah sannevam kshattaaramaadishat || 28
Der König aber ließ den Kaufmannssohn unter einem Vorwand in die Versammlungshalle führen. Im frei erfundenen Zorn befahl er dem Henker:
श्रुतं मया वणिक्पुत्रः पापोऽयमतिदुष्कृती । निर्विचारं तदेषोऽद्य हन्यतां देशदूषकः ॥ २९
shrutam mayaa vanikputrah paapo’yamatidushkrtii | nirvicaaram tadesho’dya hanyataam deshaduushakah || 29
„Mir ist zu Ohren gekommen, daß dieser niederträchtige Kaufmannslümmel hier sein Unwesen treibt! Heute noch ist der Landesschädling ohne viel Federlesens hinzurichten!“
इत्यूचिवांस्ततः पित्रा कृतविज्ञापनः किल । नृपतिर्धर्मचर्यार्थं द्वौ मासौ वधनिग्रहम् ॥ ३०
ityuucivaamstatah pitraa krtavijnaapanah kila | nrpatirdharmacaryaartham dvau maasau vadhanigraham || 30
Gegen das Urteil erhob der Vater sofort Einspruch: Der König möge die Hinrichtung für zwei Monate aufschieben, damit jener Recht und Gesetz erlerne.
संविधार्य तदन्ते च पुनरानयनाय सः । तस्यैव तत्पितुर्हस्ते न्यस्तवांस्तं वणिक्सुतम् ॥ ३१
samvidhaarya tadante ca punaraanayanaaya sah | tasyaiva tatpiturhaste nyastavaamstam vaniksutam || 31
Da übergab er den Kaufmannssohn der Hand seines Vaters, auf daß der ihn bis zu seiner Wiedervorführung am Ende der Frist in Haft behielt.
सोऽपि पित्रा गृहं नीतो वणिक्पुत्रो भयाकुलः ।
किं मयापकृतं राज्ञो भवेदिति विचिन्तयन् ॥ ३२
so’pi pitraa grham niito vanikputro bhayaakulah | kim mayaapakrtam raajno bhavediti vicintayan || 32
Als der Kaufmann seinen Sohn mit nach Hause nahm, grübelte der von Angst erfüllt: „Was könnte ich dem König Böses angetan haben?“
अकारणं द्विमासान्ते मरणं भावि भावयन् ।
अनिद्रोऽपचिताहारक्लान्तस्तस्थौ दिवानिशम् ॥ ३३
akaaranam dvimaasaante maranam bhaavi bhaavayan | anidro’pacitaahaaraklaantastasthau divaanisham || 33
Zwei Monate noch, dann würde er ohne Grund sterben! Schlaflos verbrachte er Tage und Nächte, von karger Nahrung abgezehrt.
ततो मासद्वये याते राजाग्रे कृशपाण्डुरः । पुनः स्वपित्रा तेनासौ वणिक्सूनुरनीयत ॥ ३४
tato maasadvaye yaate raajaagre krshapaandurah | punah svapitraa tenaasau vaniksuunuraniiyata || 34
Als die zwei Monate abgelaufen waren, wurde der Kaufmannssohn, schmal und blass, wieder vom Vater vor den König geführt.
राजा तं च तथाभूतं वीक्ष्यापन्नमभाषत ।
किमीदृक् त्वं कृशीभूतः किं रुद्धं ते मयाशनम् ॥ ३५
raajaa tam ca tathaabhuutam viikshyaapannaamabhaashata |
kimiidrk tvam krshiibhuutah kim ruddham te mayaashanam || 35
Als der König ihn in diesem traurigen Zustand sah, fragte er: „Warum bist du so abgemagert? Verwehrte ich das Essen dir?
तच्छ्रुत्वा स वणिक्पुत्रो राजानं तमभाषत ।
आत्मापि विस्मृतो भीत्या मम का त्वशने कथा ॥ ३६
tacchrutvaa sa vanikputro raajaanam tamabhaashata | aatmaapi vismrto bhiityaa mama kaa tvashane kathaa || 36
Darauf erwiderte der Kaufmannssohn: „Ich hab mich selbst vor Angst und das Essen erst recht vergessen.
युष्मदादिष्टनिधनश्रवणात्प्रभृति प्रभो । मृत्युमायान्तमायान्तमन्वहं चिन्तयाम्यहम् ॥ ३७
yushmadaadishtanidhanashravanaatprabhrti prabho | mrtyumaayaantamaayaantamanvaham cintayaamyaham || 37
Seit ich hörte, daß Ihr meinen Tod befahlt, o Herr, denk ich jeden Tag: ‚Wieder kommt der Tod mir einen Schritt näher!‘“
इत्युक्तवन्तं तं राजा स वणिक्पुत्रमब्रवीत् ।
बोधितोऽसि मया वत्स युक्त्या प्राणभयं स्वतः ॥ ३८
ityuktavantam tam raajaa sa vanikputramabraviit | bodhito’si mayaa vatsa yuktyaa praanabhayam svatah || 38
Darauf erklärte der König dem Kaufmannssohn, der solches sprach: „Durch meine List, Kind, hast du dich selbst gelehrt, was Todesangst ist.
ईदृगेव हि सर्वस्य जन्तोर्मृत्युभयं भवेत् । तद्रक्षणोपकाराच्च धर्मः कोऽभ्यधिको वद ॥ ३९
iidrgeva hi sarvasya jantormrtyubhayam bhavet | tadrakshanopakaaraacca dharmah ko’bhyadhiko vada || 39
Eben diese Todesangst verspürt jedes Lebewesen. Sag mir: Kann es eine Religion geben, die mehr ist als Beschützen und Helfen?
तदेतत्तव धर्माय मुमुक्षायै च दर्शितम् । मृत्युभीतो हि यतते नरो मोक्षाय बुद्धिमान् ॥ ४०
tadetattava dharmaaya mumukshaayai ca darshitam | mrtyubhiito hi yatate naro mokshaaya buddhimaan || 40
Genau das habe ich dir um der Religion und der Befreiung willen gezeigt. Denn ein zu Tode erschrockener Mann streckt sich, wenn er klug ist, zur Befreiung hin.
अतो न गर्हणीयोऽयमेतद्धर्मा पिता त्वया ।
इति राजवचः श्रुत्वा प्रह्वोऽवादीद्वणिक्सुतः ॥ ४१
ato na garhaniiyo’yametaddharmaa pitaa tvayaa | iti raajavacah shrutvaa prahvo’vaadiidvaniksutah || 41
Darum solltest du auch deinen gläubigen Vater nicht schmähen!“ Auf diese Ansage des Königs hin verneigte sich der Kaufmannssohn und sagte:
धर्मोपदेशाद्देवेन कृती तावदहं कृतः । मोक्षायेच्छा प्रजात मे तमप्युपदिश प्रभो ॥ ४२
dharmopadeshaaddevena krtii taavadaham krtah | mokshaayecchaa prajaata me tamapyupadisha prabho || 42
„Dadurch, daß Ihr mir die Religion erklärt habt, bin ich klüger geworden. Nun ist der Wunsch nach Befreiung in mir erwacht. Lehr mich auch die, o Herr!“
तच्छ्रुत्वा तं वणिक्पुत्रं प्राप्ते तत्र पुरोत्सवे । तैलपूर्णं करे पात्रं दत्त्वा राजा जगाद सः ॥ ४३
tacchrutvaa tam vanikputram praapte tatra purotsave | tailapuurnam kare paatram dattvaa raajaa jagaada sah || 43
Als der König den Kaufmannssohn hörte, gab er ihm, weil jetzt das Stadtfest begann, einen Topf voller Öl in die Hand und sagte:
इदं पात्रं गृहीत्वा त्वमेहि भ्रान्त्वा पुरीमिमाम् ।
तैलबिन्दुनिपातश्च रक्षणीयस्त्वया सुत ॥ ४४
idam paatram grhiitvaa tvamehi bhraantvaa puriimimaam | tailabindunipaatashca rakshaniiyastvayaa suta || 44
„Nimm den Topf hier und lauf durch die Stadt. Paß auf, Junge, daß du mir ja keinen Tropfen Öl verschüttest!
निपतिष्यति यद्येकस्तैलबिन्दुरितस्तव । सद्यो निपातयिष्यन्ति त्वमेते पुरुषास्ततः ॥ ४५
nipatishyati yadyekastailabinduritastava | sadyo nipaatayishyanti tvamete purushaastatah || 45
Wenn dir auch nur ein Öltropfen herunterfällt, werden die Männer hier dich auf der Stelle niederstrecken!“
एवं किलोक्त्वा व्यसृजत्तं भ्रमाय वणिक्सुतम् ।
उत्खातखड्गान्पुरुषान्दत्त्वा पश्चात्स भूपतिः ॥ ४६
evam kiloktvaa vyasrjattam bhramaaya vaniksutam |
utkhaatakhadgaanpurushaandattvaa pashcaatsa bhuupatih || 46
Genau das sagte der König, als er den Kaufmannssohn auf seinen Rundgang entließ. Männer mit gezogenen Schwertern schickte er ihm hinterdrein.
वणिक्पुत्रोऽपि स भयाद्रक्षस्तैललवच्युतिम् ।
पुरीं तामभितो भ्रान्त्वा कृच्छ्रादागान्नृपान्तिकम् ॥ ४७
vanikputro’pi sa bhayaadrakshastailalavacyutim |
puriim taamabhito bhraantvaa krcchraadaagaannrpaantikam || 47
So lief denn der Kaufmannssohn, ängstlich darauf bedacht, keinen Tropfen Öl zu verschütten, durch die Stadt. Nach dieser Tortur kehrte er zum König zurück.
नृपोऽप्यगलितानीततैलं दृष्ट्वा तमभ्यधात् ।
कश्चित्पुरभ्रमेऽप्यद्य दृष्टोऽत्रे भ्रमता त्वया ॥ ४८
nrpo’pyagalitaaniitatailam drshtvaa tamabhyadhaat | kashcitpurabhrame’pyadya drshto’tre bhramataa tvayaa || 48
Der König sah, daß er das Öl, ohne etwas zu verschütten, zurückgebracht hatte, und fragte ihn: „Hast du bei deinem Stadtrundgang noch jemand anderen herumlaufen sehen?“
तच्छ्रुत्वा स वणिक्पुत्रः प्रोवाच रचिताञ्जलिः ।
यत्सत्यं न मया देव दृष्टं किंचिन्न च श्रुतम् ॥ ४९
tacchrutvaa sa vanikputrah provaaca racitaanjalih | yatsatyam na mayaa deva drshtam kimcinna ca shrutam || 49
Bei dieser Frage schlug er die Hände zusammen und gestand: „Wirklich, Ich habe weder jemanden gesehen, o König, noch gehört!
अहं ह्येकावधानेन तैललेशपरिच्युतम् । खड्गपातभयाद्रक्षंस्तदानीमभ्रमं पुरीम् ॥ ५०
aham hyekaavadhaanena tailaleshaparicyutam | khadgapaatabhayaadrakshamstadaaniimabhramam puriim || 50
Meine ganze Aufmerksamkeit galt doch dem kleinsten Ölspritzer. Aus Angst, durch das Schwert zu fallen, habe ich darauf geachtet, als ich durch die Stadt hier lief!“
एवं वणिक्सुतेनोक्ते स राजा निजगाद तम् ।
दृश्यतैलैकचित्तेन न त्वया किंचिदीक्षितम् ॥ ५१
evam vaniksutenokte sa raajaa nijagaada tam | drshyatailaikacittena na tvayaa kimcidiikshitam || 51
Als der Kaufmannssohn das gesagt hatte, beschied ihn der König: „Du warst in Gedanken nur bei dem Öl, und konntest gar nichts anderes sehen.
तत्तेनैवावधानेन परानुध्यानमाचर । एकाग्रो हि बहिर्वृत्तिनिवृत्तस्तत्त्वमीक्षते ॥ ५२
tattenaivaavadhaanena paraanudhyaanamaacara | ekaagro hi bahirvrttinivrttastattvamiikshate || 52
Bewege dich also mit derselben ungeteilten Aufmerksamkeit auf das höchste Ziel zu. Wer auf eine Sache konzentriert vom äußeren Geschehen sich abwendet – der sieht, was wirklich ist.
दृष्टतत्त्वश्च न पुनः कर्मजालेन बध्यते । एष मोक्षोपदेशस्ते संक्षेपात्कथितो मया ॥ ५३
drshtatattvashca na punah karmajaalena badhyate | esha mokshopadeshaste samkshepaatkathito mayaa || 53
Wer die Wirklichkeit gesehen hat, verfängt sich nie wieder im Netz der Tatvergeltung. Damit habe ich dir in Kurzform eine Unterweisung in Befreiung erteilt.“
इत्युक्त्वा प्रहितो राज्ञा पतित्वा तस्य पादयोः ।
कृतार्थः स वणिक्पुत्रो हृष्टः पितृगृहं ययौ ॥ ५४
ityuktvaa prahito raajnaa patitvaa tasya paadayoh | krtaarthah sa vanikputro hrshtah pitrgrham yayau || 54
Mit diesen Worten vom König entlassen fiel der Kaufmannssohn ihm zu Füßen. Froh, sein Ziel erreicht zu haben, kehrte er in seines Vaters Haus zurück.
एवं कलिङ्गदत्तस्य प्रजास्तस्यानुशासतः । तारादत्ताभिधानाभूद्राज्ञी राज्ञः कुलोचिता ॥ ५५
evam kalingadattasya prajaastasyaanushaasatah | taaraadattaabhidhaanaabhuudraajnii raajnah kulocitaa || 55
So unterrichtete Kalingadatta seine Untertanen. Des Königs Gattin war Taradatta, ihm von Herkunft ebenbürtig.
यया स राजा शुशुभे रीतिमत्या सुवृत्तया । नानादृष्टान्तरसिको भारत्या सुकविर्यथा ॥ ५६
yayaa sa raajaa shushubhe riitimatyaa suvrttayaa | naanaadrshtaantarasiko bhaaratyaa sukaviryathaa || 56
Wohlerzogen und gebildet wie sie war, verlieh sie dem König so viel Glanz, wie die Sprache dem Dichterfürsten, der an Sinnbildern sich ergötzt.
या प्रकाशगुणश्लाघ्या ज्योत्स्नेव शशलक्ष्मणः । तस्यामृतमयस्याभूदविभिन्नैव भूपतेः ॥ ५७
yaa prakaashagunashlaaghyaa jyotsneva shashalakshmanah |
tasyaamrtamayasyaabhuudavibhinnaiva bhuupateh || 57
Leuchtender Talente wegen rühmenswert, war sie dem Herrscher auf Erden so innig verbunden, wie das Mondlicht dem einen am Himmel, der seinen Hasen tragend das Lebenswasser birgt.
तया देव्या समं तत्र सुखिनस्तस्य तिष्ठतः ।
नृपस्य जग्मुर्दिवसाः शच्येव दिवि वज्रिणः ॥ ५८
tayaa devyaa samam tatra sukhinastasya tishthatah | nrpasya jagmurdivasaah shacyeva divi vajrinah || 58
Mit dieser seiner Königin lebte der Glückliche, und seine Tage gingen dort dahin wie die des Donnerkeil schleudernden Indra mit seiner Shaci im Himmel.
अत्रान्तरे किलैतस्मिन्कथासंधौ शतक्रतोः ।
कुतोऽपि हेतोस्त्रिदिवे वर्तते स्म महोत्सवः ॥ ५९
atraantare kilaitasminkathaasamdhau shatakratoh | kuto’pi hetostridive vartate sma mahotsavah || 59
Mittlerweile feierte Indra an diesem Punkt meiner Erzählung aus beliebigem Anlaß ein Dreitagesfest.
तत्राप्सरःसु सर्वासु नर्तितुं मिलितास्वपि । एका सुरभिदत्ताख्या नादृश्यत वराप्सराः ॥ ६०
tatraapsarahsu sarvaasu nartitum militaasvapi | ekaa surabhidattaakhyaa naadrshyata varaapsaraah || 60
Dort trafen sich alle Wassernymphen zum Tanz. Nur eine, die prachtvolle Nymphe Surabhidatta, ward nicht unter ihnen gesehen.
प्रणिधानात्ततः शक्रस्तां ददर्श रहःस्थिताम् । विद्याधरेण केनापि सहितां नन्दनान्तरे ॥ ६१
pranidhaanaattatah shakrastaam dadarsha rahahsthitaam | vidyaadharena kenaapi sahitaam nandanaantare || 61
Mit göttlichem Weitblick sah Indra sie sich heimlich im Paradiesgarten mit irgendeinem Vidyadhara verlustieren.
तद्दृष्ट्वा जातकोपोऽन्तः स वृत्रारिरचिन्तयन् । अहो एतौ दुराचारौ मदनान्धावुभावपि ॥ ६२
taddrshtvaa jaatakopo’ntah sa vrtraariracintayan | aho etau duraacaarau madanaandhaavubhaavapi || 62
Als der Feind der Donnerwolken das sah, stieg Zorn in ihm auf, und er grübelte: „Sieh nur die Liebestollen! Frevler sind sie beide:
एका यदाचरत्येव विस्मृत्यास्मान्स्वतन्त्रवत् ।
करोत्यविनयं चान्यो देवभूमौ प्रविश्य यत् ॥ ६३
ekaa yadaacaratyeva vismrtyaasmaansvatantravat | karotyavinayam caanyo devabhuumau pravishya yat || 63
Die eine, weil sie uns vergessend eigenmächtig handelt, der andere, weil er göttlichen Boden betretend sich danebenbenimmt.
अथवास्य वराकस्य दोषो विद्याधरस्य कः ।
आकृष्टो हि वशीकृत्य रूपेणायमिहानया ॥ ६४
athavaasya varaakasya dosho vidyaadharasya kah | aakrshto hi vashiikrtya ruupenaayamihaanayaa || 64
Andererseits, welche Schuld trifft diesen hergelaufenen Vidyadhara: Von ihrer Schönheit betört zog’s ihn herbei!
कान्तयान्तः किलापूर्णतुङ्गस्तनतटान्तया ।
लावण्याम्बुतरङ्गिण्या हृतः स्यादात्मनः प्रभुः ॥ ६५
kaantayaantah kilaapuurnatungastanatataantayaa | laavanyaambutaranginyaa hrtah syaadaatmanah prabhuh || 65
Eine Liebreizende reißt gar einen Herrn seiner Selbst im Wellenschlag salziger Fluten dahin, zwischen den Steilufern ihrer vollen, hochgereckten Brüste hindurch.
चुक्षुभे किं न शर्वोऽपि पुरा दृष्ट्वा तिलोत्तमाम् ।
धात्रा गृहीत्वा रचितामुत्तमेभ्यस्तिलं तिलम् ॥ ६६
cukshubhe kim na sharvo’pi puraa drshtvaa tilottamaam | dhaatraa grhiitvaa racitaamuttamebhyastilam tilam || 66
War nicht Shiva selbst erschüttert, als er einst Tilottama aus besten Teilen bestehend sah, die der Schöpfer aus Einzelteilen der Besten ihrer Art zusammengesetzt hatte?
तपश्च मेनकां दृष्ट्वा विश्वामित्रो न किं जहौ । शर्मिष्ठारूपलोभाच्च ययातिर्नाप्तवाञ्जराम् ॥ ६७
tapashca menakaam drshtvaa vishvaamitro na kim jahau |
sharmishthaaruupalobhaacca yayaatirnaaptavaanjaraam || 67
Oder hat nicht Vishvamitra, als er die Menaka sah, seine Askese aufgegeben? Oder hat nicht Yayati aus Sehnsucht nach Sharmishtas Anmut sein hohes Alter erreicht?
अतो विद्याधरयुवा नैवायमपराध्यति । त्रिजगत्क्षोभशक्तेन रूपेणाप्सरसा हृतः ॥ ६८
ato vidyaadharayuvaa naivaayamaparaadhyati | trijagatkshobhashaktena ruupenaapsarasaa hrtah || 68
Also hat dieser junge Vidyadhara nichts verbrochen, als er von dieser Nymphe sich hinreißen ließ,
deren Schönheit die drei Welten zu erschüttern vermag.
इयं तु स्वर्वधूः पापा हीनासक्तापराधिनी । प्रवेशितः सुरान्हित्वा ययायमिह नन्दने ॥ ६९
iyam tu svarvadhuuh paapaa hiinaasaktaaparaadhinii | praveshitah suraanhitvaa yayaayamiha nandane || 69
Schuldig aber ist diese Himmelfrau, die hemmungslos frevelt, die Götter verrät und jenen dort ins Paradies einläßt!“
इत्यालोच्य विमुच्यैनं विद्याधरकुमारकम् ।
अहल्याकामुकः सोऽस्यै शापमप्सरसे ददौ ॥ ७०
ityaalocya vimucyainam vidyaadharakumaarakam | ahalyaakaamukah so’syai shaapamapsarase dadau || 70
So urteilte er und ließ den Vidyadharajüngling laufen. Die Nymphe aber belegte er, der selbst die Ahalya verführt hatte, mit diesem Fluch:
पापे प्रयाहि मानुष्यं प्राप्य चायोनिजां सुताम् ।
दिव्यं कृत्वा च कर्तव्यमेष्यसि द्यामिमामिति ॥ ७१
paape prayaahi maanushyam praapya caayonijaam sutaam |
divyam krtvaa ca kartavyameshyasi dyaamimaamiti || 71
„Du, Sünderin, sollst als Mensch umherziehen. Erst wenn du eine keiner Gebärmutter entsprungene Tochter angenommen und ein göttlich Werk vollbracht hast, sollst du wieder in den Himmel einziehen!“
अत्रान्तरे च सा तस्य राज्ञस्तक्षशिलापुरि । राज्ञी कलिङ्गदत्तस्य तारादत्ता ययावृतुम् ॥ ७२
atraantare ca saa tasya raajnastakshashilaapuri | raajnii kalingadattasya taaraadattaa yayaavrtum || 72
Indessen hatte Königin Taradatta, die Frau des Königs Kalingadatta in Takshashila, ihre fruchtbaren Tage erreicht.
तस्याः सुरभिदत्ता सा शक्रशापच्युताप्सराः । सम्बभूवोदरे देव्या देहसौन्दर्यदायिनी ॥ ७३
tasyaah surabhidattaa saa shakrashaapacyutaapsaraah | sambabhuuvodare devyaa dehasaundaryadaayinii || 73
Und so empfing sie in ihrem Leib die nach Indras Fluch verstoßene Apsaras Surabhidatta, die dem Körper der Königin Schönheit verlieh.
तदा च नभसो भ्रष्टां ज्वालां देवी ददर्श सा ।
तारादत्ता किल स्वप्ने प्रविशन्तीं निजोदरे ॥ ७४
tadaa ca nabhaso bhrashtaam jvaalaam devii dadarsha saa | taaraadattaa kila svapne pravishantiim nijodare || 74
Da sah Königin Taradatta im Traum, wie eine vom Himmel geschleuderte Flamme sich in ihren Bauch einbrannte.
प्रातश्चावर्णयत्स्वप्नं भर्त्रे तं सा सविस्मया ।
राज्ञे कलिङ्गदत्ताय सोऽपि प्रीतो जगाद ताम् ॥ ७५
praatashcaavarnayatsvapnam bhartre tam saa savismayaa | raajne kalingadattaaya so’pi priito jagaada taam || 75
Nachdenklich erzählte sie ihrem Mann den Traum am Morgen. König Kalingadatta war angenehm überrascht und sprach:
देवि दिव्याः पतन्त्येव शापान्मानुष्ययोनिषु ।
तज्जाने देवजातीयः कोपि गर्भे तवार्पितः ॥ ७६
devi divyaah patantyeva shaapaanmaanushyayonishu | tajjaane devajaatiiyah ko’pi garbhe tavaarpitah || 76
„Königin, göttliche Wesen stürzen eines Fluches wegen ab in menschliche Existenzen. Ich weiß schon: Ein Kind aus der Götterklasse ward dir in den Leib gepflanzt.
विचित्रसदसत्कर्मनिबद्धाः संचरन्ति हि । जन्तवस्त्रिजगत्यस्मिन्शुभाशुभफलाप्तये ॥ ७७
vicitrasadasatkarmanibaddhaah samcaranti hi | jantavastrijagatyasminshubhaashubhaphalaaptaye || 77
An manche guten wie schlechten Werke gefesselt, durchstreifen Lebewesen die drei Welten, um heiligen oder unheiligen Lohn zu ernten.“
इत्युक्ता भूभृता राज्ञी सा प्रसङ्गादुवाच तम् । सत्यं कर्मैव बलवद्भोगदायि शुभाशुभम् ॥ ७८
ityuktaa bhuubhrtaa raajnii saa prasangaaduvaaca tam |
satyam karmaiva balavadbhogadaayi shubhaashubham || 78
Auf diese Worte des Königs erwiderte die Königin: „Stimmt, die Tatvergeltung ist so stark,daß sie gute und böse Sensationen bereithält.
तथा चेदमुपोद्घातं श्रुतं वच्म्यत्र ते शृणु । अभवद्धर्मदत्ताख्यः कोशलाधिपतिर्नृपः ॥ ७९
tathaa cedamupodghaatam shrutam vacmyatra te shrnu | abhavaddharmadattaakhyah koshalaadhipatirnrpah || 79
Zur Erläuterung erzähl ich dir jetzt diese Episode. Hör zu: Es war einmal ein König Dharmadatta, Herrscher über Koshala.
नागश्रीरिति तस्यासीद्राज्ञी या पतिदेवता ।
भूमावरुन्धती ख्याता रुन्धन्त्यपि सतीधुरम् ॥ ८०
naagashriiriti tasyaasiidraajnii yaa patidevataa | bhuumaavarundhatii khyaataa rundhantyapi satiidhuram || 80
Seine Frau war Königin Nagashri, und die war ihrem Gatten ergeben. Im Land nannte man sie Arundhati Arcor, weil auch sie ein Vorbild für treue Frauen war.
काले गच्छति तस्यां च देव्यां तस्य च भूपतेः । अहमेषा समुत्पन्ना दुहिताहितसूदन ॥ ८१
kaale gacchati tasyaam ca devyaam tasya ca bhuupateh | ahameshaa samutpannaa duhitaahitasuudana || 81
Und im Lauf der Zeit, o Vernichter der Feinde, wurde ich als Tochter dieser Königin und dieses Königs geboren.
ततो मय्यतिबालायां देव सा जननी मम ।
अकस्मात्पूर्वजातिं स्वां स्मृत्वा स्वपतिमब्रवीत् ॥ ८२
tato mayyatibaalaayaam deva saa jananii mama | akasmaatpuurvajaatim svaam smrtvaa svapatimabraviit || 82
Und als ich noch ein ganz kleines Kind war, o König, erinnerte sich meine Mutter unversehens ihrer früheren Geburt und sprach zu ihrem Mann:
राजन्नकाण्ड एवाद्य पूर्वजन्म स्मृतं मया । अप्रीत्यै तदनाख्यातमाख्यातं मृतये च मे ॥ ८३
raajannakaanda evaadya puurvajanma smrtam mayaa | apriityai tadanaakhyaatamaakhyaatam mrtaye ca me || 83
„König, heute habe ich mich ganz unerwartet meiner früheren Geburt erinnert. Es nicht zu erwähnen, ist mir unangenehm. Und es zu erwähnen bedeutet meinen Tod.
अशङ्कितं स्मृता जातिः स्यादाख्यातैव मृत्यवे ।
इति ह्याहुरतो देव मय्यतीव विषादिता ॥ ८४
ashankitam smrtaa jaatih syaadaakhyaataiva mrtyave | iti hyaahurato deva mayyatiiva vishaaditaa || 84
Man sagt doch, daß eine erinnerte frühere Geburt, wenn man sie erzählt, unweigerlich zum Tode führt. Darum, mein König, bin ich ganz verzweifelt!“
इत्युक्तः स तया पत्न्या राजा तां प्रत्यभाषत ।
प्रिये मयापि प्राग्जन्म त्वयेव सहसा स्मृतम् ॥ ८५
ityuktah sa tayaa patnyaa raajaa taam pratyabhaashata | priye mayaapi praagjanma tvayeva sahasaa smrtam || 85
Auf diese Worte seiner Frau erwiderte der König: „Liebste, auch ich habe mich, so wie du, plötzlich meiner früheren Geburt erinnert.
तन्ममाचक्ष्व तावत्त्वं कथयिष्याम्यहं च ते ।
यदस्तु कोऽन्यथा कर्तुं शक्तो हि भवितव्यताम् ॥ ८६
tanmamaacakshva taavattvam kathayishyaamyaham ca te |
yadastu ko’nyathaa kartum shakto hi bhavitavyataam || 86
Darum erzähl mir deine, und ich erzähl dir meine. Dann soll es so sein.Wer könnte denn etwas andersherum machen, als es sein soll?
इति सा प्रेरिता तेन भर्त्रा राज्ञी जगाद तम् ।
निर्बन्धो यदि ते राजञ्शृणु तर्हि वदाम्यहम् ॥ ८७
iti saa preritaa tena bhartraa raajnii jagaada tam | nirbandho yadi te raajanshrnu tarhi vadaamyaham || 87
Von ihrem Gatten so nachdrücklich gebeten sprach die Königin zu ihm: „Wenn du so darauf bestehst, König, höre, was ich dir sage:
इहैव देशे विप्रस्य माधवाख्यस्य कस्यचित् । गृहेऽहमभवं दासी सुवृत्ता पूर्वजन्मनि ॥ ८८
ihaiva deshe viprasya maadhavaakhyasya kasyacit | grhe’hamabhavam daasii suvrttaa puurvajanmani || 88
In meinem früheren Leben war ich in diesem Land hier eine gehorsame Sklavin im Haus eines Brahmanen mit Namen Madhava.
देवदासाभिधानश्च पतिरत्र ममाभवत् । कस्याप्येकस्य वणिजः साधुः कर्मकरो गृहे ॥ ८९
devadaasaabhidhaanashca patiratra mamaabhavat | kasyaapyekasya vanijah saadhuh karmakaro grhe || 89
Ich hatte einen Mann, Devadasa, und der war ein rechtschaffener Lohnarbeiter im Haus eines Kaufmanns.
तावावामवसावात्र कृत्वा गेहं निजोचितम् । स्वस्वस्वामिगृहानीतपक्वान्नकृतवर्तनौ ॥ ९०
taavaavaamavasaavaatra krtvaa geham nijocitam | svasvasvaamigrhaaniitapakvaannakrtavartanau || 90
Da lebten wir beide, bauten uns ein Haus nach unserem Geschmack, und fristeten unsere Existenz mit dem gekochten Essen, das jeder von uns aus dem Haus seines jeweiligen Herren mitbrachte.
वारिधानी च कुम्भश्च मार्जनी मञ्चकस्तथा । अहं च मत्पतिश्चेति युग्मत्रितयमेव नौ ॥ ९१
vaaridhaanii ca kumbhashca maarjanii mancakastathaa | aham ca matpatishceti yugmatritayameva nau || 91
Topf und Krug, Besen und Pfanne, ich und mein Mann – damit waren wir der Paare drei.
अकलिप्रसरे गेहे संतोषः सुखिनोरभूत् । देवपित्रतिथिप्रत्तशेषं प्रमितमश्नतोः ॥ ९२
akaliprasare gehe samtoshah sukhinorabhuut | devapitratithiprattashesham pramitamashnatoh || 92
So lebten wir glücklich und zufrieden in einem Haus, in das nie Streit einzog. Maßvoll aßen wir, was nach Gaben an Götter, Manen und Gäste übrigblieb.
एकैकतोऽधिकं किंचिद्यदाछादनमप्यभूत् । सुदुर्गताय कस्मैचित्तदावाभ्यामदीयत ॥ ९३
ekaikato’dhikam kimcidyadaacchaadanamapyabhuut | sudurgataaya kasmaicittadaavaabhyaamadiiyata || 93
Das eine oder andere überflüssige Gewand gaben wir solchen, die es besser gebrauchen konnten als wir.
अथात्रोदभवत्तीव्रो दुर्भिक्षस्तेन चावयोः । भृत्यन्नमन्वहं प्राप्यमल्पमल्पमुपानमत् ॥ ९४
athaatrodabhavattiivro durbhikshastena caavayoh | bhrtyannamanvaham praapyamalpamalpamupaanamat || 94
Dann folgte eine schwere Hungersnot, und das Essen, das wir herbeitrugen, kam in immer kleineren Portionen.
ततः क्षुत्क्षामवपुषोः शनैर्नाववसीदतोः । कदाचिदागादाहारकाले क्लान्तोऽतिथिर्द्विजः ॥ ९५
tatah kshutkshaamavapushoh shanairnaavavasiidatoh | kadaacidaagaadaahaarakaale klaanto’tithirdvijah || 95
Bald sanken unsere vom Hunger ausgemergelten Leiber dahin. Irgendwann kam zur Essenszeit ein entkräfteter Brahmane herbei.
तस्मै निःशेषमावाभ्यां द्वाभ्यामपि निजाशनम् ।
प्राणसंशयकालेऽपि दत्तं यावच्च यच्च तत् ॥ ९६
tasmai nihsheshamaavaabhyaam dvaabhyaamapi nijaashanam |
praanasamshayakaale’pi dattam yaavacca yacca tat || 96
Diesem überließen wir beide unser letztes Essen, obwohl wir uns damit selbst in Lebensgefahr begaben.
भुक्त्वा तस्मिन्गते प्राणा भर्तारं मे तमत्यजन् ।
अर्थिन्यस्यादरो नास्मास्विति मन्युवशादिव ॥ ९७
bhuktvaa tasmingate praanaa bhartaaram me tamatyajan | arthinyasyaadaro naasmaasviti manyuvashaadiva || 97
Als der gegessen hatte, zog er weiter. Da verließen meinen Gatten die Lebensgeister, wie von Wut übermannt: „Dem Schnorrer erweist du Respekt, uns aber nicht!“
ततश्चाहं समाधाय पत्ये समुचितां चिताम् । आरूढा चावरूढश्च विपद्भारो ममात्मनः ॥ ९८
tatashcaaham samaadhaaya patye samucitaam citaam |
aaruudhaa caavaruudhashca vipadbhaaro mamaatmanah || 98
Da habe ich für meinen Mann den Scheiterhaufen errichtet und mich mit der Last meiner eigenen Not zu ihm gelegt.
अथ राजगृहे जाता जाताहं महिषी तव । अचिन्त्यं हि फलं सूते सद्यः सुकृतपादपः ॥९९
atha raajagrhe jaataa jaataaham mahishii tava | acintyam hi phalam suute sadyah sukrtapaadapah ||99
Dann bin ich in einem Königshaus geboren zu deiner Königin geworden. Der Baum aus guten Taten bringt immer ungeahnte Frucht hervor.“
इत्युक्तः स तया राज्ञा धर्मदत्तो नृपोऽब्रवीत् । एहि प्रिये स एवाहं पूर्वजन्मपतिस्तव ॥ १००
ityuktah sa tayaa raajnaa dharmadatto nrpo’braviit | ehi priye sa evaaham puurvajanmapatistava || 100
Nach diesen Worten der Königin sagte König Dharmadatta: „Komm, Liebste, ich bin der Mann aus deinem früheren Leben!
वणिक्कर्मकरोऽभूवं देवदासोऽहमेव सः । एतदेव मयाप्यद्य प्राक्तनं जन्म हि स्मृतम् ॥ १०१
vanikkarmakaro’bhuuvam devadaaso’hameva sah | etadeva mayaapyadya praaktanam janma hi smrtam || 101
Devadasa, der frühere Dienstmann des Kaufherrn, bin ich. An mein Leben von damals habe ich mich soeben erinnert.“
इत्युक्त्वा स्वान्यभिज्ञानान्युदीर्य स तया सह ।
देव्या विषण्णो हृष्टश्च राजा सद्यो दिवं गतः ॥ १०२
ityuktvaa svaanyabhijnaanaanyudiirya sa tayaa saha | devyaa vishanno hrshtashca raajaa sadyo divam gatah || 102
Mit diesen Worten hatte der König seine Erinnerungen offengelegt. Betrübt aber auch glücklich fuhr er mit seiner Ehefrau zusammen in den Himmel auf.
एवं तयोश्च मत्पित्रोर्लोकान्तरमुपेयुषोः । मातुः स्वसा वर्धयितुं मामनैशीन्निजं गृहम् ॥ १०३
evam tayoshca matpitrorlokaantaramupeyushoh | maatuh svasaa vardhayitum maamanaishiinnijam grham || 103
Nachdem meine Eltern in die andere Welt eingezogen waren, nahm die Schwester meiner Mutter mich mit zu sich nach Hause, um mich großzuziehen.
कन्यायां मयि चाभ्यागादेकस्तत्रातिथिर्मुनिः ।
मातृस्वसा च मां तस्य शुश्रूषायै समादिशत् ॥ १०४
kanyaayaam mayi caabhyaagaadekastatraatithirmunih |
maatrsvasaa ca maam tasya shushruushaayai samaadishat || 104
Als ich ein junges Mädchen war, kam einmal ein Weiser zu Gast. Meine Tante trug mir auf, mich um ihn zu kümmern.
स च कुन्त्येव दुर्वासा यत्नेनाराधितो मया ।
तद्वराच्च मया प्राप्तो धार्मिकस्त्वं पतिः प्रभो ॥ १०५
sa ca kuntyeva durvaasaa yatnenaaraadhito mayaa |
tadvaraacca mayaa praapto dhaarmikastvam patih prabho || 105
Den habe ich emsig umsorgt, wie Kunti einst den Durvasa, sodaß er mir einen Wunsch gewährte und ich Euch als meinen rechtmäßigen Mann empfing.
एवं भवन्ति भद्राणि धर्मादेव यदादरात् ।
पितृभ्यां सह सम्प्राप्य राज्यं जातिरपि स्मृता ॥ १०६
evam bhavanti bhadraani dharmaadeva yadaadaraat | pitrbhyaam saha sampraapya raajyam jaatirapi smrtaa || 106
Das sind die glücklichen Folgen der Rechtschaffenheit, deretwegen meine Eltern ihr Königreich erhalten und sich ihres früheren Lebens erinnert haben.“
एतत्स तारादत्ताया देव्याः श्रुत्वा वचो नृपः ।
कलिङ्गदत्तो धर्मैकसादरो निजगाद ताम् ॥ १०७
etatsa taaraadattaayaa devyaah shrutvaa vaco nrpah | kalingadatto dharmaikasaadaro nijagaada taam || 107
Nach diesen Worten der Königin Taradatta sprach König Kalingadatta, stets auf Rechtschaffenheit bedacht, zu ihr:
सत्यं सम्यक्कृतोऽल्पोऽपि धर्मो भूरिफलो भवेत् ।
तथा च प्राक्तनीं देवि सप्तद्विजकथां शृणु ॥ १०८
satyam samyakkrto’lpo’pi dharmo bhuuriphalo bhavet |
tathaa ca praaktaniim devi saptadvijakathaam shrnu || 108
„Fürwahr, schon der kleinste Tugendakt wird, richtig ausgeführt, mehrfache Frucht tragen. Hör dir, meine Göttin, dazu die alte Sage von den sieben Brahmanen an:
कुण्डिनाख्ये पुरे पूर्वमुपाध्यायस्य कस्यचित् ।
ब्राह्मणस्याभवञ्शिष्याः सप्त ब्राह्मणपुत्रकाः ॥ १०९
kundinaakhye pure puurvamupaadhyaayasya kasyacit |
braahmanasyaabhavanshishyaah sapta braahmanaputrakaah || 109
Vor langer Zeit lebte in der Stadt Kundina ein Lehrer. Dieser Brahmane hatte sieben Brahmanensöhne als Schüler.
स ताञ्शिष्यानुपाध्यायो धेनुं दुर्भिक्षदोषतः ।
गोमतः श्वशुरादेकां याचितुं प्राहिणोत्ततः ॥ ११०
sa taanshishyaanupaadhyaayo dhenum durbhikshadoshatah |
gomatah shvashuraadekaam yaacitum praahinottatah || 110
Dieser Lehrer, vom Hunger korrumpiert, sandte die sieben Schüler aus, um von seinem an Kühen reichen Schwiegervater eine Kuh zu erbetteln.
ते च गत्वान्यदेशस्थं दुर्भिक्षक्षामकुक्षयः ।
तं तद्गिरा तच्छ्वशुरं तच्छिष्या गां ययाचिरे ॥ १११
te ca gatvaanyadeshastham durbhikshakshaamakukshayah |
tam tadgiraa tacchvashuram tacchishyaa gaam yayaacire || 111
Die Schüler gingen mit knurrenden Mägen ins Ausland, wo der Schwiegervater lebte, und baten ihn auftragsgemäß um eine Kuh.
सोऽपि वृत्तिकरीमेकां धेनुं तेभ्यः समर्पयत् ।
कृपणः क्षुधितेभ्योऽपि न तु तेभ्योऽशनं ददौ ॥ ११२
so’pi vrttikariimekaam dhenum tebhyah samarpayat |
krpanah kshudhitebhyo’pi na tu tebhyo’shanam dadau || 112
Eine existenzsichernde Kuh überließ er ihnen,doch geizig wie er war, gab er ihnen nichts zu essen, obwohl sie Hunger litten.
ततस्ते तां गृहीत्वा गामायान्तोऽर्धपथे क्षुधा ।
उद्गाढपीडिताः क्लान्ता निपेतुर्धरणीतले ॥ ११३
tataste taam grhiitvaa gaamaayaanto’rdhapathe kshudhaa | udgaadhapiiditaah klaantaa nipeturdharaniitale || 113
Sie nahmen das Rindvieh und gingen die Hälfte des Weges zurück, als sie, von Hunger grausam gefoltert, ermattet zu Boden sanken.
उपाध्यायगृहं दूरं दूरे चापद्गता वयम् । दुर्लभं सर्वतश्चान्नं तत्प्राणैर्गतमेव नः ॥ ११४
upaadhyaayagrham duuram duure caapadgataa vayam |
durlabham sarvatashcaannam tatpraanairgatameva nah || 114
„Zum Haus des Lehrers ist’s noch weit, und in der Ferne hat Drangsal uns ereilt. Wir finden schwerlich was zu essen, sodaß die Lebensgeister uns wohl fliehen.
एवं च धेनुरप्येषा निस्तोयवनमानुषे ।
अरण्येऽस्मिन्विपन्नैव गुर्वर्थोऽल्पोऽपि कस्ततः ॥ ११५
evam ca dhenurapyeshaa nistoyavanamaanushe | aranye’sminvipannaiva gurvartho’lpo’pi kastatah || 115
So wird auch die Kuh hier in der Wildnis ohne Wasser, Blätterwald und Menschen unserm Lehrer nur wenig von Nutzen sein.
तदस्याः पिशितैः प्राणान्संधायाशु गुरूनपि ।
सम्भावयामस्तच्छेषैरापत्कालो हि वर्तते ॥ ११६
tadasyaah pishitaih praanaansamdhaayaashu guruunapi | sambhaavayaamastaccheshairaapatkaalo hi vartate || 116
Also laßt uns mit ihrem Fleisch unsere Lebensgeister zusammenhalten und danach schnell den Lehrer und seine Leute mit den Resten füttern. Es sind eben harte Zeiten!“
इति सम्मन्त्र्य सप्तापि जघ्नुः सब्रह्मचारिणः ।
शास्त्रोक्तविधिना धेनुं तां पशूकृत्य तत्र ते ॥ ११७
iti sammantrya saptaapi jaghnuh sabrahmacaarinah | shaastroktavidhinaa dhenum taam pashuukrtya tatra te || 117
So hatten die sieben Studenten sich abgesprochen. Den Regeln der alten Schriften gemäß machten sie die Kuh zum Opfervieh und schlachteten sie.
इष्ट्वा देवान्पितॄन्भुक्त्वा तन्मांसं विधिवच्च तत् ।
जग्मुरादाय तच्छेषमुपाध्यायस्य चान्तिकम् ॥ ११८
ishtvaa devaanpitrnbhuktvaa tanmaamsam vidhivacca tat |
jagmuraadaaya taccheshamupaadhyaayasya caantikam || 118
Sie opferten zunächst Göttern und Manen, dann aßen sie das Fleisch dem Ritual entsprechend. Den Rest nahmen sie und traten vor ihren Lehrer.
तस्मै प्रणम्य सर्वं ते शसंसुस्तद्यथा कृतम् ।
स तेभ्यः सापराधेभ्योऽप्यतुष्यत्सत्यभाषणात् ॥ ११९
tasmai pranamya sarvam te shasamsustadyathaa krtam |
sa tebhyah saaparaadhebhyo’pyatushyatsatyabhaashanaat || 119
Sie verneigten sich vor ihm und erzählten, was sie getan hatten. Obwohl sie einen Frevel begangen hatten, war er froh für sie, denn sie hatten die Wahrheit gesagt.
दिनैः सप्तापि दुर्भिक्षदोषात्ते च विपेदिरे । जातिस्मराश्च भूयोऽपि तेन सत्येन जज्ञिरे ॥ १२०
dinaih saptaapi durbhikshadoshaatte ca vipedire | jaatismaraashca bhuuyo’pi tena satyena jajnire || 120
Nach ein paar Tagen starben die Sieben vom Hunger zermürbt. Wiedergeboren wurden sie, ihrer wahren Worte wegen, als solche, die sich ihres früheren Lebens erinnern konnten.
इत्थं फलति शुद्धेन सिक्तं संकल्पवारिणा ।
पुण्यबीजमपि स्वल्पं पुंसां कृषिकृतामिव ॥ १२१
ittham phalati shuddhena siktam samkalpavaarinaa | punyabiijamapi svalpam pumsaam krshikrtaamiva || 121
Somit fruchtet, mit dem Wasser der reinen Absicht begossen, die Tugend, wie das kleinste Samenkorn für Menschen, die ihr Feld bestellen.
तदेव दूषितं देवि दुष्टसंकल्पपाथसा । फलत्यनिष्टमत्रेदं वच्म्यन्यदपि तच्छृणु ॥ १२२
tadeva duushitam devi dushtasamkalpapaathasaa | phalatyanishtamatredam vacmyanyadapi tacchrnu || 122
Begießt man aber dasselbe Samenkorn, Königin, mit dem Wasser böser Absicht, so fruchtet es faulig Unerwünschtes. Und das erzähl ich dir jetzt. Hör zu:
गङ्गायां तुल्यकालौ द्वौ तपस्यनशने जनौ ।
एको विप्रो द्वितीयश्च चण्डालस्तस्थतुः पुरा ॥ १२३
gangaayaam tulyakaalau dvau tapasyanashane janau | eko vipro dvitiiyashca candaalastasthatuh puraa || 123
Einst lebten zur gleichen Zeit zwei Männer am Ganges. Sie kasteiten sich selbst, indem sie nichts aßen, der eine Brahmane, der andere ein ausgestoßener Candala.
तयोर्विप्रः क्षुधाक्रान्तो निषादान्वीक्ष्य तत्रगान् ।
मत्स्यानादाय भुञ्जानानेवं मूढो व्यचिन्तयत् ॥ १२४
tayorviprah kshudhaakraanto nishaadaanviikshya tatragaan |
matsyaanaadaaya bhunjaanaanevam muudho vyacintayat || 124
Der Brahmane, von Hunger erfaßt, sah Hinterwäldler sich nähern, Fische angeln und sie aufessen. Da dachte der Trottel:
अहो दास्याः सुता एते धन्या जगति धीवराः ।
ये यथाकाममश्नन्ति प्रत्यहं शफरामिषम् ॥ १२५
aho daasyaah sutaa ete dhanyaa jagati dhiivaraah | ye yathaakaamamashnanti pratyaham shapharaamisham || 125
‚Sieh an, wie bevorzugt in der Welt diese Fischersleute, Söhne von Sklavinnen, doch sind, daß sie jeden Tag so viel Fleisch von Fischen fressen können, wie sie wollen! „
द्वितीयस्तु स चाण्डालो दृष्ट्वा तानेव धीवरान् । अचिन्तयद्धिगस्त्वेतान्क्रव्यादान्प्राणिघातिनः ॥ १२६
dvitiiyastu sa caandaalo drshtvaa taaneva dhiivaraan | acintayaddhigastvetaankravyaadaanpraanighaatinah || 126
Der zweite aber, der Candala, dachte, als er die Fischer sah: ‚Pfui Teufel, die bringen Lebewesen um und essen ihr rohes Fleisch!
तत्किमेवं स्थितस्येह दृष्टैरेषां मुखैर्मम ।
इति सम्मील्य नेत्रे स तत्रासीत्स्वात्मनि स्थितः ॥ १२७
tatkimevam sthitasyeha drshtaireshaam mukhairmama | iti sammiilya netre sa tatraasiitsvaatmani sthitah || 127
Warum sitz ich überhaupt noch hier, und seh mir ihre Fratzen an?‘ Also kniff er die Augen zusammen und versank in sich selbst.
क्रमाच्चानशनेनोभौ विपन्नौ तौ द्विजान्त्यजौ ।
द्विजस्तत्र श्वभिर्भुक्तः शीर्णो गङ्गाजलेऽन्त्यजः ॥ १२८
kramaaccaanashanenobhau vipannau tau dvijaantyajau |
dvijastatra shvabhirbhuktah shiirno gangaajale’ntyajah || 128
Bald starben die beiden an Nahrungsmangel, der Brahmane und der Kastenlose. Den Brahmanen fraßen die Hunde, und der Kastenlose verfaulte im Gangeswasser.
ततोऽकृतात्मा कैवर्तकुल एवात्र स द्विजः ।
अभ्यजायत तीर्थस्य गुणाज्जातिस्मरस्त्वभूत् ॥ १२९
tato’krtaatmaa kaivartakula evaatra sa dvijah | abhyajaayata tiirthasya gunaajjaatismarastvabhuut || 129
Weil er noch nicht zu sich selbst gefunden hatte, wurde der Brahmane gleich wieder in einer Fischerfamilie geboren. Des heiligen Ortes wegen konnte er sich aber seines früheren Lebens erinnern.
चण्डालोऽपि स तत्रैव गङ्गातीरे महीभुजः ।
गृहे जातिस्मरो जज्ञे धीरोऽनुपहतात्मकः ॥ १३०
candaalo’pi sa tatraiva gangaatiire mahiibhujah | grhe jaatismaro jajne dhiiro’nupahataatmakah || 130
Der Candala aber, standhaft und in seinem Wesen nicht angeschlagen, wurde gleich dort am Gangesufer im Haus eines Königs geboren, wo er sich an sein letztes Leben erinnerte.
जातयोश्च तयोरेवं प्राग्जन्मस्मरतोर्द्वयोः ।
एकोऽनुतेपे दासः सन्राजा सन्मुमुदेऽपरः ॥ १३१
jaatayoshca tayorevam praagjanmasmaratordvayoh | eko’nutepe daasah sanraajaa sanmumude’parah || 131
Von diesen Zweien, beide mit der Erinnerung an ihr früheres Leben geboren, litt der eine als Sklave, der andere ließ es sich als König gutgehen.
इति धर्मतरोर्मूलमशुद्धं यस्य मानसम् । शुद्धं यस्य तद्रूपं फलं तस्य न संशयः ॥ १३२
iti dharmatarormuulamashuddham yasya maanasam |
shuddham yasya tadruupam phalam tasya na samshayah || 132
Das ist die Wurzel vom Baum des Ausgleichs. Ob ein Mensch in seinem Innersten sauber oder unsauber sei: Den Lohn erhält er zweifellos dafür.“
इत्येतदुक्त्वा देवीं तां तारादत्तां स भूपतिः । कलिङ्गदत्तः पुनरप्युवाचैनां प्रसङ्गतः ॥ १३३
ityetaduktvaa deviim taam taaraadattaam sa bhuupatih | kalingadattah punarapyuvaacainaam prasangatah || 133
So sprach König Kalingadatta zu seiner Königin Taradatta, und sagte ihr im selben Atemzug:
किंच सत्त्वाधिकं कर्म देवी यन्नाम यादृशम् ।
फलाय तद्यतः सत्त्वमनुधावन्ति सम्पदः ॥ १३४
kimca sattvaadhikam karma devii yannaama yaadrsham |
phalaaya tadyatah sattvamanudhaavanti sampadah || 134
„Außerdem, Königin, Werke mit frischem Mut begonnen, bringen ebensolche Frucht hervor. Erfolg eilt dem Mute nach.
तथा च कथयाम्यत्र शृणु चित्रामिमां कथाम् ।
अस्तीह भुवनख्यातावन्तीषूज्जयिनी पुरी ॥ १३५
tathaa ca kathayaamyatra shrnu citraamimaam kathaam | astiiha bhuvanakhyaataavantiishuujjayinii purii || 135
Darum erzähl ich dir jetzt diese spannende Geschichte. Hör zu: Hier im Avanti-Land ist die Stadt Ujjain gelegen.
राजते सितहर्म्यैर्या महाकालनिवासभूः । तत्सेवारससम्प्राप्तकैलासशिखरैरिव ॥ १३६
raajate sitaharmyairyaa mahaakaalanivaasabhuuh | tatsevaarasasampraaptakailaasashikharairiva || 136
Mit ihren weißen Palästen strahlt sie, Shivas Wohnstatt auf Erden, als hätten die Gipfel des Kailasa vor Lust, ihm zu huldigen, sich auf der Erde versammelt.
सच्चक्रवर्तिपानीयः प्रविशद्वाहिनीशतः । यदाभोगोऽब्धिगम्भीरः सपक्षक्ष्माभृदाश्रितः ॥ १३७
saccakravartipaaniiyah pravishadvaahiniishatah |
yadaabhogo’bdhigambhiirah sapakshakshmaabhrdaashritah || 137
Diese Stadt, tief wie die See, ihr Wasser ein Imperator, ließ Hunderte von Armeen einziehen, so wie Hunderte von Flüssen ins Meer einmünden, bot verbündeten Königen Zuflucht, wie das Meer den Bergen, die noch Flügel hatten.
तस्यां विक्रमसिंहाख्यो बभूवान्वर्थयाख्यया ।
राजा वैरिमृगा यस्य नैवासन्सम्मुखाः क्वचित् ॥ १३८
tasyaam vikramasimhaakhyo babhuuvaanvarthayaakhyayaa |
raajaa vairimrgaa yasya naivaasansammukhaah kvacit || 138
In der Stadt herrschte König Vikramasinha, ein mutiger Löwe im wahrsten Sinne des Wortes, denn seine Feinde wurden zu Wildtieren, die stets vor ihm kuschten.
स च निष्प्रतिपक्षत्वादलब्धसमरोत्सवः । अस्त्रेषु बाहुवीर्ये च सावज्ञोऽन्तरतप्यत ॥ १३९
sa ca nishpratipakshatvaadalabdhasamarotsavah | astreshu baahuviirye ca saavajno’ntaratapyata || 139
Er, der keinen Widersacher hatte, vermißte den Rausch der Schlacht. Waffen und Armes Kraft verachtend litt er doch innerlich.
अथ सोऽमरगुप्तेन तदभिप्रायवेदिना । कथान्तरे प्रसङ्गेन मन्त्रिणा जगदे नृपः ॥ १४०
atha so’maraguptena tadabhipraayavedinaa | kathaantare prasangena mantrinaa jagade nrpah || 140
Sein Minister Amaragupta wußte um sein heimliches Verlangen und sagte während einer Unterredung zum König:
देव दोर्दण्डदर्पेण शस्त्रविद्यामदेन च । आशंसतामपि रिपून्राज्ञां दोषो न दुर्लभः ॥ १४१
deva dordandadarpena shastravidyaamadena ca | aashamsataamapi ripuunraajnaam dosho na durlabhah || 141
„König, aus Stolz auf ihrer Arme Kraft, oder aus Freude an der Waffenkunst lechzen manche geradezu nach Feinden, sodass die Schuld dieser Könige nicht lange auf sich warten läßt.
तथा च पूर्वं बाणेन युद्धयोग्यमरिं हरः । दर्पाद्भुजसहस्रस्य तावदाराध्य याचितः ॥ १४२
tathaa ca puurvam baanena yuddhayogyamarim harah | darpaadbhujasahasrasya taavadaaraadhya yaacitah || 142
Darum hatte vor Zeiten Bana, der so stolz auf seine tausend Arme war, Shiva auch um einen ihm im Kampfe ebenbürtigen Gegner angefleht.
यावत्प्राप्ततथाभूततद्वरः स मुरारिणा । देवेन वैरिणा संख्ये लूनबाहुवनः कृतः ॥ १४३
yaavatpraaptatathaabhuutatadvarah sa muraarinaa | devena vairinaa samkhye luunabaahuvanah krtah || 143
Bis er schließlich seinen Willen bekam und Gott Vishnu sein Feind im Kampfe ward. Der hackte ihm seinen Wald aus Armen ab.
तस्मात्त्वयापि कर्तव्यो नासंतोषो युधं विना ।
काङ्क्षणीयो न चानिष्टो विपक्षोऽपि कदाचन ॥ १४४
tasmaattvayaapi kartavyo naasamtosho yudham vinaa | kaankshaniiyo na caanishto vipaksho’pi kadaacana || 144
Darum sollst du ohne Kampf nicht murren, und dir auch nie einen finsteren Gegner wünschen.
शस्त्रशिक्षा स्ववीर्यं च दर्शनीयं तवेह चेत् । योग्यभूमावटव्यां तन्मृगयायां च दर्शय ॥ १४५
shastrashikshaa svaviiryam ca darshaniiyam taveha cet |
yogyabhuumaavatavyaam tanmrgayaayaam ca darshaya || 145
Wenn du deine Waffenkunst und Männlichkeit unter Beweis stellen willst, dann zeig sie an einem dafür geeigneten Ort – im Wald und bei der Jagd.
राज्ञां चाखेटकमपि व्यायामादिकृते मतम् ।
युद्धाध्वनि न शस्यन्ते राजानो ह्यकृतश्रमाः ॥ १४६
raajnaam caakhetakamapi vyaayaamaadikrte matam |
yuddhaadhvani na shasyante raajaano hyakrtashramaah || 146
Jagen ist dafür gedacht, daß Könige Erregung und Befriedigung erleben. Vom Kämpfen als Methode wird abgeraten bei Königen, die nicht für körperliche Anstrengung gebaut sind.
आरण्याश्च मृगा दुष्टाः शून्यामिच्छन्ति मेदिनीम् ।
तेन ते नृपतेर्वध्या इत्यप्याखेटमिष्यते ॥ १४७
aaranyaashca mrgaa dushtaah shuunyaamicchanti mediniim |
tena te nrpatervadhyaa ityapyaakhetamishyate || 147
Außerdem wollen wilde Bestien, daß die Erde wüst und leer werde. Darum muß der König sie töten. Auch hierfür wird die Jagd benötigt.
न चाति ते निषेव्यन्ते तत्सेवाव्यसनेन हि ।
गता नृपतयः पूर्वमपि पाण्ड्वादयः क्षयम् ॥ १४८
na caati te nishevyante tatsevaavyasanena hi |
gataa nrpatayah puurvamapi paandvaadayah kshayam || 148
Sie dürfen’s nur nicht übertreiben und der Jagd wie einer Sucht verfallen. Einst gingen die Pandus und andere Könige daran zugrunde.“
इत्युक्तोऽमरगुप्तेन मन्त्रिणा स सुमेधसा । राजा विक्रमसिंहोऽत्र तथेति तदमन्यत ॥ १४९
ityukto’maraguptena mantrinaa sa sumedhasaa | raajaa vikramasimho’tra tatheti tadamanyata || 149
Von seinem Minister Amaragupta so weise beraten stimmte König Vikramasimha ihm zu: „So soll es sein!“
अन्येद्युश्चाश्वपादातसारमेयमयीं भुवम् । विचित्रवागुरोच्छ्रायमयीश्च सकला दिशः ॥ १५०
anyedyushcaashvapaadaatasaarameyamayiim bhuvam | vicitravaagurocchraayamayiishca sakalaa dishah || 150
Tags darauf war das Land erfüllt von Pferden, Treibern und Jagdhunden. In allen Himmelsrichtungen waren die Netze gespannt, die Fangschlingen gelegt und die Fallen gestellt.
सहर्षमृगयुग्रामनिनादमयमम्बरम् । कुर्वन्स मृगयाहेतोर्नगर्या निर्ययौ नृपः ॥ १५१
saharshamrgayugraamaninaadamayamambaram | kurvansa mrgayaahetornagaryaa niryayau nrpah || 151
Der König ließ den Himmel widerhallen von den Rufen der freudig erregten Jägerschar, als er zur Jagd aus der Stadt auszog.
निर्गच्छन्गजपृष्ठस्थो बाह्ये शून्ये सुरालये । पुरुषौ द्वावपश्यच्च विजने सहितस्थितौ ॥ १५२
nirgacchangajaprshthastho baahye shuunye suraalaye |purushau dvaavapashyacca vijane sahitasthitau || 152
Während er draußen auf dem Rücken seines Elefanten sitzend dahinritt, sah er, wie vor einem leeren Tempel zwei Männer beieinanderstanden.
स्वैरं मन्त्रयमाणौ च मिथः किमपि तावुभौ ।
दूरात्स तर्कयन्राजा जगाम मृगयावनम् ॥ १५३
svairam mantrayamaanau ca mithah kimapi taavubhau | duuraatsa tarkayanraajaa jagaama mrgayaavanam || 153
Von Weitem schloss der König, die Beiden würden sich nur ungezwungen miteinander unterhalten, und ritt weiter in den Wald zur Jagd.
तत्र प्रोत्खातखड्गेषु वृद्धव्याघ्रेषु च व्यधात् । तोषं स सिंहनादेषु भूभागेषु नगेषु च ॥ १५४
tatra protkhaatakhadgeshu vrddhavyaaghreshu ca vyadhaat |
tosham sa simhanaadeshu bhuubhaageshu nageshu ca || 154
Dort begeisterten ihn die gezückten Schwerter, die ausgewachsenen Tiger, das Löwengebrüll, das Gelände und die Berge.
तां स विक्रमाभैर्महीं तस्तार मौक्तिकैः । सिंहानां हस्तिहन्तॄणां निहतानां नखच्युतैः ॥ १५५
taam sa vikramaabhairmahiim tastaara mauktikaih |
simhaanaam hastihantrnaam nihataanaam nakhacyutaih || 155
Diese Erde übersäte er mit Perlen der Kühnheit, welche die von ihm erlegten, Elefanten schlagenden, Löwen aus ihren Krallen verloren hatten. Die Löwen zerschmettern mit ihrer Pranke die Stirnplatte der Elefanten, hinter der eine Perle vermutet wird, die jene ihren Besitzern mit den Krallen entreißen.
निर्यञ्चस्तिर्यगेवास्य पेतुर्वक्रप्लुता मृगाः । लघु निर्भिद्य तान्पूर्वं हर्षं प्रापदवक्रगः ॥ १५६
niryancastiryagevaasya peturvakraplutaa mrgaah |
laghu nirbhidya taanpuurvam harsham praapadavakragah || 156
Seitlich ausweichende Tiere stürzten auf die Flanke – so traf sein zu keiner Seite ausweichender Pfeil sie leicht durchschlagend das Objekt früherer Begierde.
कृताखेटश्च सुचिरं राजासौ श्रान्तसेवकः ।
आगाच्छिथिलितज्येन चापेनोज्जयिनीं पुनः ॥ १५७
krtaakhetashca suciram raajaasau shraantasevakah | aagaacchithilitajyena caapenojjayiniim punah || 157
So betrieb der König über lange Zeit sein Waidwerk, bis er, seine Dienstmannen waren schon ermattet, mit entspannter Bogensehne nach Ujjain zurückzog.
तस्यां देवकुले तस्मिंस्तावत्कालं तथैव तौ ।
स्थितौ ददर्श पुरुषौ निर्गच्छन्यौ स दृष्टवान् ॥ १५८
tasyaam devakule tasmimstaavatkaalam tathaiva tau |
sthitau dadarsha purushau nirgacchanyau sa drshtavaan || 158
Dort sah er vor dem Tempel die selben beiden Männer wie seinerzeit dastehen, ohne sich vom Fleck gerührt zu haben.
कावेतौ मन्त्रयेते च किंस्विदेवमियच्चिरम् । नूनं चाराविमौ दीर्घरहस्यालापसेविनौ ॥ १५९
kaavetau mantrayete ca kimsvidevamiyacciram | nuunam caaraavimau diirgharahasyaalaapasevinau || 159
„Wer sind diese beiden, und was haben die so lange miteinander zu beraten? Das sind bestimmt zwei Spione, in ein langes Gespräch über Geheimnisse vertieft!“
इत्यालोच्य प्रतीहरं विसृज्यानाययत्स तौ । पुरुषौ द्वाववष्टभ्य राजा बद्धौ चकार च ॥ १६०
ityaalocya pratiiharam visrjyaanaayayatsa tau | purushau dvaavavashtabhya raajaa baddhau cakaara ca || 160
So überlegte der König und ließ sie von seinem Wachtmeister vorführen. Die Beiden wurden festgenommen und in Ketten gelegt.
द्वितीयेऽहनि चास्थानं तावानाय्य स पृष्टवान् ।
कौ युवां सुचिरं कश्च मन्त्रस्तावान्स वामिति ॥ १६१
dvitiiye’hani caasthaanam taavaanaayya sa prshtavaan |
kau yuvaam suciram kashca mantrastaavaansa vaamiti || 161
Anderntags ließ er sie in die Versammlungshalle führen und verhörte sie: „Wer seid ihr, und was hattet ihr die ganze Zeit zu beraten?“
ततस्तयोः स्वयं राज्ञा तत्र पर्यनुयुक्तयोः । याचिताभययोरेको युवा वक्तुं प्रचक्रमे ॥ १६२
tatastayoh svayam raajnaa tatra paryanuyuktayoh | yaacitaabhayayoreko yuvaa vaktum pracakrame || 162
Als der König sie dort persönlich befragte, flehten sie ihn an, sie zu verschonen. Einer der beiden jungen Männer begann zu reden:
श्रूयतां वर्णयाम्येतद्यथावदधुना प्रभो । अभूत्करभको नाम विप्रोऽस्यामेव वः पुरि ॥ १६३
shruuyataam varnayaamyetadyathaavadadhunaa prabho | abhuutkarabhako naama vipro’syaameva vah puri || 163
„Hören Sie, Herr, ich will gleich alles der Reihe nach erzählen: In dieser Eurer Stadt lebte der Brahmane Karabhaka Kamelfohlen.
तस्य प्रवीरपुत्रेच्छाकृताग्न्याराधनोद्भुवः । अहमेष महाराज वेदविद्याविदः सुतः ॥ १६४
tasya praviiraputrecchaakrtaagnyaaraadhanodbhuvah | ahamesha mahaaraaja vedavidyaavidah sutah || 164
Der sehnte sich nach einem heldenhaften Sohn und veranstaltete ein Ritual für den Feuergott. Daraus bin ich geboren, Großer König, als Sohn dieses schriftkundigen Mannes.
तस्मिंश्च भार्यानुगते पितरि स्वर्गते शिशुः ।
अधीतविद्योऽप्यानाथ्यात्स्वमार्गं त्यक्तवानहम् ॥ १६५
tasmimshca bhaaryaanugate pitari svargate shishuh |
adhiitavidyo’pyaanaathyaatsvamaargam tyaktavaanaham || 165
Als mein Vater, gefolgt von seiner Gattin, in den Himmel aufgestiegen war, hatte ich als Kind zwar Bildung erworben, kam aber, unbehütet wie ich war, vom rechten Wege ab.
प्रवृत्तश्चाभवं द्यूतं शस्त्रविद्याश्च सेवितुम् । कस्य नोच्छृङ्खलं बाल्यं गुरुशासनवर्जितम् ॥ १६६
pravrttashcaabhavam dyuutam shastravidyaashca sevitum |
kasya nocchrnkhalam baalyam gurushaasanavarjitam || 166
Das endete damit, daß ich dem Glücksspiel verfiel und den Gebrauch von Waffen erlernte. Welches ungebändigte Menschenkind wollte sich nicht der Fuchtel des Lehrers entziehen?
तेन क्रमेण चोत्तीर्णे शैशवे जातदोर्मदः । अटवीमेकदा बाणानहं क्षेप्तुं गतोऽभवम् ॥ १६७
tena kramena cottiirne shaishave jaatadormadah | ataviimekadaa baanaanaham ksheptum gato’bhavam || 167
So war ich bald meiner Kindheit entwachsen und verließ mich nur noch auf meiner Arme Kraft. Einst ging ich zum Bogenschießen in den Wald.
तावत्तेन पथा चैका नगर्या निर्गता वधूः । आगात्कर्णीरथारूढा जन्यैर्बहुभिरन्विता ॥ १६८
taavattena pathaa caikaa nagaryaa nirgataa vadhuuh | aagaatkarniirathaaruudhaa janyairbahubhiranvitaa || 168
Derweil kam eine Braut aus der Stadt gezogen, auf einer Sänfte ruhend, von vielen Verwandten des Bräutigams umgeben.
अकस्माच्च तदैवात्र करी त्रोटितशृङ्खलः ।
कुतोऽप्यागत्य तामेव वधूमभ्यापतन्मदात् ॥ १६९
akasmaacca tadaivaatra karii trotitashrnkhalah | kuto’pyaagatya taameva vadhuumabhyaapatanmadaat || 169
Plötzlich kam aus dem Nichts ein von seinen Ketten losgerissener Elefant herangestürmt und stürzte sich tollwütig auf die Frau.
तद्भयेन च सर्वेऽपि त्यक्त्वा तामनुयायिनः ।
तद्भर्त्राऽपि सह क्लीबाः पलाय्येतस्ततो गताः ॥ १७०
tadbhayena ca sarve’pi tyaktvaa taamanuyaayinah | tadbhartraa’pi saha kliibaah palaayyetastato gataah || 170
Panisch vor Angst ließen alle Verwandten ihres Mannes, er selbst auch, sie feige im Stich und stoben in alle Himmelsrichtungen davon.
तद्दृष्ट्वा सहसैवाहं ससम्भ्रममचिन्तयम् । हा कथं कातरैरेभिस्त्यक्तैकेयं तपस्विनी ॥ १७१
taddrshtvaa sahasaivaaham sasambhramamacintayam | haa katham kaatarairebhistyaktaikeyam tapasvinii || 171
Als ich das sah, dachte ich in meiner Erregung unwillkürlich: ‚Ha! Wie können die erbärmlichen Wichte diese Leidgeprüfte so allein lassen!
तदहं वारणादस्माद्रक्ष्याम्यशरणामिमाम् ।
आपन्नत्राणविकलैः किं प्राणैः पौरुषेण वा ॥ १७२
tadaham vaaranaadasmaadrakshyaamyasharanaamimaam |
aapannatraanavikalaih kim praanaih paurushena vaa || 172
Ich muß die Schutzlose vor dem Elefanten retten! Denn wozu sollen Leben oder Mannesmut noch gut sein außer für Hilflose in der Not?‘
इत्यहं मुक्तनादस्तं गजेन्द्रं प्रति धावितः ।
गजोऽपि तां स्त्रियं हित्वा स मामेवाभ्यदुद्रुवत् ॥ १७३
ityaham muktanaadastam gajendram prati dhaavitah |
gajo’pi taam striyam hitvaa sa maamevaabhyadudruvat || 173
Also stieß ich einen Schrei aus und rannte dem Elefantenbullen entgegen. Der wiederum ließ von der Frau ab und galloppierte auf mich zu.
ततोऽहं भीतया नार्या वीक्ष्यमाणस्तया नदन् । पलायमानश्च गजं तं दूरमपकृष्टवान् ॥ १७४
tato’ham bhiitayaa naaryaa viikshyamaanastayaa nadan |
palaayamaanashca gajam tam duuramapakrshtavaan || 174
Laut aufschreiend rannte ich vor den Augen der erschrockenen Frau vorbei und lockte den Elefanten von ihr weg.
क्रमात्पत्त्रघनां भग्नां प्राप्य शाखां महातरोः ।
आत्मानं च तयाच्छाद्य तरुमध्यमगामहम् ॥ १७५
kramaatpattraghanaam bhagnaam praapya shaakhaam mahaataroh |
aatmaanam ca tayaacchaadya tarumadhyamagaamaham || 175
Bald fand ich unter einem alten Baum einen abgebrochenen, dichtbelaubten Ast und tarnte mich damit.
So schlich ich mich in den Baum hinein.
तत्राग्रे स्थापयित्वा तां शाखां तिर्यक्सुलाघवात् ।
पलायितोऽहं हस्ती च स तां शाखामचूर्णयत् ॥ १७६
tatraagre sthaapayitvaa taam shaakhaam tiryaksulaaghavaat |
palaayito’ham hastii ca sa taam shaakhaamacuurnayat || 176
Dort stellte ich den Ast vor mich hin, verschwand seitlich dahinter und entkam. Der Elefant hat daraufhin den Ast zertrampelt.
ततोऽहं योषितस्तस्याः समीपमगमं द्रुतम् ।
शरीरकुशलं चैतामपृच्छमिह भीषिताम् ॥ १७७
tato’ham yoshitastasyaah samiipamagamam drutam | shariirakushalam caitaamaprcchamiha bhiishitaam || 177
Ich rannte zu der Frau zurück und fragte die Erschrockene, ob sie am Leibe unversehrt sei.
सापि मां वीक्ष्य दुःखार्ता सहर्षा चावदत्तदा ।
किं मे कुशलमेतस्मै दत्ता कापुरुषाय या ॥ १७८
saapi maam viikshya duhkhaartaa saharshaa caavadattadaa | kim me kushalametasmai dattaa kaapurushaaya yaa || 178
Als sie mich sah, erwiderte sie kummervoll, doch froh: „Was soll die Unversehrtheit mir, die ich so einem Feigling versprochen ward!
ईदृशे संकटे यो मां त्यक्त्वा क्वापि गतः प्रभो ।
एतत्तु कुशलं यत्त्वमक्षतः पुनरीक्षितः ॥ १७९
iidrshee samkate yo maam tyaktvaa kvaapi gatah prabho | etattu kushalam yattvamakshatah punariikshitah || 179
Der mich in Bedrängnis fallen ließ und wer weiß wohin entfloh, mein Herr! In guter Verfassung bin ich allerdings, da ich unverletzt dich wiedersah.
तन्मे स कतमो भर्ता त्वमिदानीं पतिर्मम । येनात्मनिरपेक्षेण हृता मृत्युमुखादहम् ॥ १८०
tanme sa katamo bhartaa tvamidaaniim patirmama | yenaatmanirapekshena hrtaa mrtyumukhaadaham || 180
Ist er überhaupt noch ein Mann für mich? Mein Mann bist eigentlich du, der du mich, deiner selbst nicht achtend, dem Rachen des Todes entrissen hast!
स चैष दृश्यते भृत्यैः सहागच्छन्पतिर्मम ।
अतः स्वैरं त्वमस्माकं पश्चादागच्छ साम्प्रतम् ॥ १८१
sa caisha drshyate bhrtyaih sahaagacchanpatirmama |
atah svairam tvamasmaakam pashcaadaagaccha saampratam || 181
Wie ich sehe, naht mein Gatte mit seinen Helfern. Folge du uns vorerst unauffällig.
लब्धेऽन्तरे हि मिलिता यास्यामो यत्रकुत्रचित् ।
एवं तयोक्तस्तदहं तथेति प्रतिपन्नवान् ॥ १८२
labdhe’ntare hi militaa yaasyaamo yatrakutracit | evam tayoktastadaham tatheti pratipannavaan || 182
Sobald wir die Gelegenheit finden, brennen wir zusammen durch, egal wohin!“ In diesen ihren Vorschlag willigte ich gerne ein.
सुरूपाप्यर्पितात्मापि परस्त्रीयं किमेतया ।
इति धैर्यस्य मार्गोऽयं न तारुण्यस्य सङ्गिनः ॥ १८३
suruupaapyarpitaatmaapi parastriiyam kimetayaa | iti dhairyasya maargo’yam na taarunyasya sanginah || 183
‚Sie ist so schön, doch stürzt sie sich auf mich. Sie - die Frau eines anderen, was soll ich mit der?‘ Das wäre der Gedankengang eines reifen Mannes gewesen, nicht aber eines jugendlichen Heißsporns.
क्षणादेत्य च सा भार्ता बाला सम्भाविता सती ।
तेन साकं सभृत्येन गन्तुं प्रावर्तत क्रमात् ॥ १८४
kshanaadetya ca saa bhaartaa baalaa sambhaavitaa satii |
tena saakam sabhrtyena gantum praavartata kramaat || 184
Einen Moment später war ihr Gatte da, und die junge, vermeintliche Braut setzte mit ihm und seiner Dienerschaft ihren Weg fort.
अहं च गुप्ततद्दत्तपाथेयः परवर्त्मना । पश्चादलक्षितस्तस्य दूरमध्वानमभ्यगाम् ॥ १८५
aham ca guptataddattapaatheyah paravartmanaa | pashcaadalakshitastasya duuramadhvaanamabhyagaam || 185
Ich aber, heimlich von ihr mit Wegzehrung versorgt, folgte ihr auf einer anderen Route unentdeckt den ganzen weiten Weg.
सा च हस्तिभयभ्रष्टभङ्गाङ्गजनितां रुजम् ।
पथि मिथ्या वदन्ती तं पतिं स्पर्शेऽप्यवर्जयत् ॥ १८६
saa ca hastibhayabhrashtabhangaangajanitaam rujam |
pathi mithyaa vadantii tam patim sparshe’pyavarjayat || 186
Sie wiederum gab vor, sich den Arm ausgekugelt zu haben, nachdem er sie aus Angst vor dem Elefanten fallengelassen hatte. So verwehrte sie ihrem Gatten den ganzen Weg über jede Berührung.
कस्य रक्तोन्मुखी गाढरूढान्तर्विषदुःसहा ।
तिष्ठेदनपकृत्य स्त्री भुजगीव विकारिता ॥ १८७
kasya raktonmukhii gaadharuudhaantarvishaduhsahaa | tishthedanapakrtya strii bhujagiiva vikaaritaa || 187
Welche Frau, die sich danach sehnt, geliebt zu werden, sollte nach einer Kränkung, wenn sie einer Schlange gleich das in sich aufgestaute Gift kaum noch halten kann, ruhig bleiben ohne sich gerächt zu haben?
क्रमाच्च लोहनगरं प्राप्ताः स्मस्ते पुरं वयम् ।
वणिज्याजीविनो यत्र भर्तुस्तस्या गृहं स्त्रियाः ॥ १८८
kramaacca lohanagaram praaptaah smaste puram vayam |
vanijyaajiivino yatra bhartustasyaa grham striyaah || 188
Schließlich erreichten wir die Stadt Lohanagara. Hier stand das Haus des Mannes dieser Frau, eines Händlers.
स्थिताः स्मस्तदहश्चात्र सर्वे बाह्ये सुरालये ।
तत्र सम्मिलितश्चैष द्वितीयो ब्राह्मणः सखा ॥ १८९
sthitaah smastadahashcaatra sarve baahye suraalaye | tatra sammilitashcaisha dvitiiyo braahmanah sakhaa || 189
An dem Tag machten wir alle vor einem Tempel Halt. Dort traf ich auch meinen Freund, den zweiten Brahmanen.
नवेऽपि दर्शनेऽन्योन्यमाश्वासः समभूच्च नौ ।
चित्तं जानाति जन्तूनां प्रेम जन्मान्तरार्जितम् ॥ १९०
nave’pi darshane’nyonyamaashvaasah samabhuucca nau |
cittam jaanaati jantuunaam prema janmaantaraarjitam || 190
Obwohl wir uns zum ersten Mal sahen, faßten wir gleich Vertrauen zueinander. Das Herz der Menschenwesen erkennt Freundschaft, die in einem anderen Leben angelegt war.
ततो रहस्यमात्मीयं सर्वमस्मै मयोदितम् । तद्बुद्ध्वैव तदा स्वैरं मामेवमयमब्रवीत् ॥ १९१
tato rahasyamaatmiiyam sarvamasmai mayoditam | tadbuddhvaiva tadaa svairam maamevamayamabraviit || 191
Und so verriet ich ihm mein ganzes Geheimnis. Nachdem er es erfahren hatte, riet er mir freimütig:
तूष्णीं भवास्त्युपायोऽत्र यत्कृते त्वमिहागतः ।
एतस्या भर्तृभगिनी विद्यतेऽत्र वणिक्स्त्रियाः ॥ १९२
tuushniim bhavaastyupaayo’tra yatkrte tvamihaagatah | etasyaa bhartrbhaginii vidyate’tra vanikstriyaah || 192
„Bewahre Stillschweigen darüber! Es gibt ein Mittel, um zu erreichen, wofür du gekommen bist. Ich kenne die Schwester des Mannes der Kaufmannsfrau.
गृहीतार्था मया साकमितः सा गन्तुमुद्यता ।
तत्करिष्ये तदीयेन साहाय्येन तवेप्सितम् ॥ १९३
grhiitaarthaa mayaa saakamitah saa gantumudyataa | tatkarishye tadiiyena saahaayyena tavepsitam || 193
Sie ist bereit, ihr Vermögen mitzunehmen und mit mir von hier zu fliehen. Mit ihrer Hilfe kann ich es so anstellen, daß du bekommst, was du begehrst!“
इत्युक्त्वा मामयं विप्रो गत्वा तस्यास्तदा रहः ।
वणिग्वधू ननान्दुस्तद्यथावस्तु न्यवेदयत् ॥ १९४
ityuktvaa maamayam vipro gatvaa tasyaastadaa rahah | vanigvadhuu nanaandustadyathaavastu nyavedayat || 194
Nachdem er mir das gesagt hatte, ging der Brahmane heimlich zu der Schwägerin der Kaufmannsfrau und klärte sie in der Sache auf.
अन्येद्युः कृतसंविच्च सा ननान्दा समेत्य ताम् ।
प्रावेशयद्भ्रातृजायां तत्र देवगृहान्तरे ॥ १९५
anyedyuh krtasamvicca saa nanaandaa sametya taam | praaveshayadbhraatrjaayaam tatra devagrhaantare || 195
Vereinbarungsgemäß kam Tags darauf die Schwägerin mit der Frau ihres Bruders und führte sie ins Gotteshaus.
तत्रान्तः स्थितयोर्नौ च मध्यादेतं तदैव सा ।
मित्रं मे भ्रातृजायायास्तस्या वेषमकारयत् ॥ १९६
tatraantah sthitayornau ca madhyaadetam tadaiva saa | mitram me bhraatrjaayaayaastasyaa veshamakaarayat || 196
Hier warteten wir schon beide. Da nahm sie meinen Freund aus unserer Mitteund ließ ihn das Gewand der Frau ihres Bruders anlegen.
कृततद्वेषमेनं च गृहीत्वा नगरान्तरम् । भ्रात्रा सहाविशद्गेहं कृत्वा नः कार्यसंविदम् ॥ १९७
krtatadveshamenam ca grhiitvaa nagaraantaram | bhraatraa sahaavishadgeham krtvaa nah kaaryasamvidam || 197
Sie schärfte uns ein, was wir zu tun hatten, dann nahm sie ihn in dieser Verkleidung mit in die Stadt zum Haus ihres Bruders.
अहं च निर्गत्य ततस्तया पुरुषवेषया ।
वणिग्वध्वा समं प्राप्तः क्रमेणोज्जयिनीमिमाम् ॥ १९८
aham ca nirgatya tatastayaa purushaveshayaa | vanigvadhvaa samam praaptah kramenojjayiniimimaam || 198
Ich aber verließ mit der Kaufmannsfrau in Männerkleidern den Tempel und kam schließlich hier in Ujjain an.
तन्ननान्दा च सा रात्रौ तदहः सोत्सवात्ततः । मत्तसुप्तजनाद्गेहादनेन सह निर्गता ॥ १९९
tannanaandaa ca saa raatrau tadahah sotsavaattatah | mattasuptajanaadgehaadanena saha nirgataa || 199
In jener Nacht floh die Schwägerin mit meinem Freund aus dem Haus, in dem nach einer feuchtfröhlichen Feier die Leute ihren Rausch ausschliefen.
ततश्चायं गृहीत्वा तां विप्रछन्नैः प्रयाणकैः । आगतो नगरीमेतामथावां मिलिताविह ॥ २००
tatashcaayam grhiitvaa taam viprachannaih prayaanakaih | aagato nagariimetaamathaavaam militaaviha || 200
Da nahm der Brahmane sie und gelangte auf verschlungenen Pfaden in diese Stadt. Hier haben wir uns wiedergesehen.
इत्यावाभ्यामुभे भार्ये प्राप्ते प्रत्यग्रयौवने । ननान्दृभ्रातृजाये ते स्वानुरागसमर्पिते ॥ २०१
ityaavaabhyaamubhe bhaarye praapte pratyagrayauvane | nanaandrbhraatrjaaye te svaanuraagasamarpite || 201
Somit hatten wir unsere Frauen in der Blüte ihrer Jugend gefunden – die Schwester eines Ehemannes und die Frau eines Bruders – die sich beide aus eigener Zuneigung für uns entschieden.
अतो निवासे सर्वत्र देव शङ्कामहे वयम् ।
कस्याश्वसिति चेतो हि विहितस्वैरसाहसम् ॥ २०२
ato nivaase sarvatra deva shankaamahe vayam | kasyaashvasiti ceto hi vihitasvairasaahasam || 202
Darum, o Herr, haben wir überall Angst, uns niederzulassen. Wes Herz kommt schon zur Ruhe, wenn er einen Willkürakt begangen hat?
तदवस्थानहेतोश्च वित्तार्थं च रहश्चिरम् । आवां मन्त्रयमाणौ ह्यो दृष्टौ देवेन दूरतः ॥ २०३
tadavasthaanahetoshca vittaartham ca rahashciram | aavaam mantrayamaanau hyo drshtau devena duuratah || 203
So habt Ihr uns gestern gesehen, als wir lange unter vier Augen beratschlagten, wo wir leben und wie wir überleben sollen.
दृष्ट्वानाय्य च संयम्य स्थापिता चारशङ्कया ।
अद्य पृष्टौ च वृत्तान्तं स चैष कथितो मया ॥ २०४
drshtvaanaayya ca samyamya sthaapitaa caarashankayaa |
adya prshtau ca vrttaantam sa caisha kathito mayaa || 204
Du hast uns gesehen, vorführen lassen und verhaftet, weil du dachtest, wir seien Spione. Heut hast du uns verhört und ich hab dir die ganze Geschichte erzählt.
देवः प्रभवतीदानीमित्यनेनोदिते तदा । राजा विक्रमसिंहस्तौ विप्रौ द्वावप्यभाषत ॥ २०५
devah prabhavatiidaaniimityanenodite tadaa | raajaa vikramasimhastau viprau dvaavapyabhaashata || 205
Jetzt möget Ihr entsprechend mit uns verfahren!“ Nachdem er ausgesprochen hatte, sprach König Vikramasimha zu den beiden Brahmanen:
तुष्टोऽस्मि वां भयं मा भूदिहैव पुरि तिष्ठतम् ।
अहमेव च दास्यामि पर्याप्तं युवयोर्धनम् ॥ २०६
tushto’smi vaam bhayam maa bhuudihaiva puri tishthatam |
ahameva ca daasyaami paryaaptam yuvayordhanam || 206
„Ich freue mich für euch. Habt keine Angst. Ihr könnt hier in der Stadt bleiben, und Geld geb ich euch mehr als genug!“
इत्युक्त्वा स ददौ राजा यथेष्टं जीवनं तयोः ।
तौ च भार्यान्वितौ तस्य निकटे तस्थतुः सुखम् ॥ २०७
ityuktvaa sa dadau raajaa yatheshtam jiivanam tayoh |tau ca bhaaryaanvitau tasya nikate tasthatuh sukham || 207
Nach diesen Worten gab der König ihnen so viel, wie sie zum Leben brauchten. Und so lebten sie glücklich mit ihren beiden Frauen bei ihm.
इत्थं क्रियासु निवसन्त्यपि यासु तासु पुंसां श्रियः प्रबलसत्त्वबहिष्कृतासु ।
एवं च साहसधनेष्वथ बुद्धिमत्सु संतुष्य दाननिरताः क्षितिपा भवन्ति ॥ २०८
ittham kriyaasu nivasantyapi yaasu taasu pumsaam shriyah prabalasattvabahishkrtaasu |
evam ca saahasadhaneshvatha buddhimatsu samtushya daananirataah kshitipaa bhavanti || 208
Also ruhen Glück und Wohlergehen in diesen und jenen Taten der Menschen, sofern sie aus Kraft und Mut hervorgehen. Auch Könige, so sie zufrieden sind, verschenken gerne etwas an kluge Menschen, die reich an Risikobereitschaft sind.
इत्यैहिकेन च पुराविहितेन चापि स्वेनैव कर्मविभवेन शुभाशुभेन ।
शश्वद्भवेत्तदनुरूपविचित्रभोगः सर्वो हि नाम ससुरासुर एष सर्गः ॥ २०९
ityaihikena ca puraavihitena caapi svenaiva karmavibhavena shubhaashubhena |
shashvadbhavettadanuruupavicitrabhogah sarvo hi naama sasuraasura esha sargah || 209
Der Wucht ihrer eigenen Tat entsprechend, guter wie böser, in diesem oder einem früheren Leben begangen, wird diese ganze Schöpfung, samt Göttern und Dämonen, stets zum dazu passenden Erlebnis in seiner ganzen Vielfalt.
तत्स्वप्नवृत्तनिभतो नभसश्च्युता या ज्वाला त्वयान्तरुदरं विशतीह दृष्टा ।
सा कापि देवि सुरजातिरसंशयं ते गर्भं कुतोऽपि खलु कर्मवशात्प्रपन्ना ॥ २१०
tatsvapnavrttanibhato nabhasashcyutaa yaa jvaalaa tvayaantarudaram vishatiiha drshtaa |
saa kaapi devi surajaatirasamshayam te garbham kuto’pi khalu karmavashaatprapannaa || 210
Die Flamme, die du im Traum gesehen hast, wie sie scheinbar vom Himmel fallend hier in deinen Leib eindringt,ist zweifellos, o Königin, die Geburt eines göttlichen Wesens, seiner früheren Taten wegen in dir zur Leibesfrucht geworden.“
इति निजभर्तुर्वदनाच्छ्रुत्वा नृपतेः कलिङ्गदत्तस्य ।
देवी तारादत्ता प्राप सगर्भा परं प्रमदम् ॥ २११
iti nijabharturvadanaacchrutvaa nrpateh kalingadattasya |
devii taaraadattaa praapa sagarbhaa param pramadam || 211
Nachdem Königin Taradatta diese Worte von ihrem Mann, König Kalingadatta, gehört hatte, war die Schwangere absolut begeistert.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे मदनमञ्चुकालम्बके प्रथमस्तरङ्गः ।
iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare madanamancukaalambake prathamastarangah |
Das war das erste Kapitel im Buch Madanamancuka aus dem von Somadeva, dem Großen Dichter, verfassten Ozean der Legenden.
