द्वितीयस्तरङ्गः dvitiiyastarangah Die 2. Welle Kapitel 2
एवं विद्याधरीं भार्यां रत्नप्रभां नवाम् । तस्य प्राप्तवतोऽन्येद्युस्तद्वेश्मनि तया सह ॥ १
evam vidyaadhariim bhaaryaam ratnaprabhaam navaam | tasya praaptavato’nyedyustadveshmani tayaa saha || 1
Als Naravahanadatta die Vidyadhari Ratnaprabha als neue Frau gefunden hatte und Tags darauf in ihrem Haus verweilte,
नरवाहनदत्तस्य स्थितस्य प्रातराययुः । दर्शनार्थमुपद्वारं सचिवा गोमुखादयः ॥ २
naravaahanadattasya sthitasya praataraayayuh | darshanaarthamupadvaaram sacivaa gomukhaadayah || 2
traten am nächsten Morgen Minister Gomukha und die anderen vor sein Tor, um ihn zu besuchen.
द्वाःस्थया क्षणरुद्धेषु तेष्वत्रावेदितेष्वथ । प्रविष्टेष्वादृतेष्वेतां द्वाःस्थां रत्नप्रभाभ्यधात् ॥ ३
dvaahsthayaa kshanaruddheshu teshvatraavediteshvatha | pravishteshvaadrteshvetaam dvaahsthaam ratnaprabhaabhyadhaat || 3
Die Torwächterin hielt sie einen Augenblick auf, um sie anzukündigen. Dann traten sie ein und wurden freundlich empfangen.
Ratnaprabhaa aber erklärte der Türsteherin:
द्वारमेषां न रोद्धव्यमिह प्रविशतां पुनः । आर्यपुत्रवयस्यानां स्वं शरीरममी हि नः ॥ ४
dvaarameshaam na roddhavyamiha pravishataam punah | aaryaputravayasyaanaam svam shariiramamii hi nah || 4
„Diese Tür darf nicht wieder verschlossen sein, wenn die Freunde meines Ehemannes eintreten wollen, denn sie sind uns wie mein Körper so nah!
रक्षा चान्तःपुरेष्वीदृङ्नैवमेतन्मतं मम । इति द्वाःस्थामुदित्वा सा स्वपतिं तमथाब्रवीत् ॥ ५
rakshaa caantahpureshviidrngnaivametanmatam mama | iti dvaahsthaamuditvaa saa svapatim tamathaabraviit || 5
Ich denke nicht, daß Frauenhäuser auf diese Art bewacht werden müssen!“ Als sie die Torwächterin so beschieden hatte, sprach sie auch noch zu ihrem Manne:
आर्यपुत्र प्रसङ्गेन वदामि तव तच्छृणु । नीतिमात्रमहं मन्ये स्त्रीणां रक्षानियन्त्रणम् ॥ ६
aaryaputra prasangena vadaami tava tacchrnu | niitimaatramaham manye striinaam rakshaaniyantranam || 6
„Aus diesem Anlass, mein lieber Mann, möchte ich dir noch was agen, also hör zu: Ich halte es für eine politische Maßnahme, Frauen so zu bewachen und einzusperren.
ईर्ष्याकृतोऽथवा मोहः कार्यं तेन न किंचन । महत्तरेण रक्ष्यन्ते शीलेनैव कुलस्त्रियः ॥ ७
iirshyaakrto’thavaa mohah kaaryam tena na kimcana | mahattarena rakshyante shiilenaiva kulastriyah || 7
Oder zu Starrsinn gewordene Eifersucht. Irgendeinen Nutzen hat das nicht. Frauen aus gutem Hause schützt nur die Würde, ihr eigener Kammerherr.
धातापि न प्रभुः प्रायश्चपलानां तु रक्षणे । मत्ता नदी च नारी च नियन्तुं केन पार्यते ॥ ८
dhaataapi na prabhuh praayashcapalaanaam tu rakshane | mattaa nadii ca naarii ca niyantum kena paaryate || 8
Wenn selbst der Schöpfer die Unberechenbaren nicht im Griff hat. Wer sollte denn den schäumenden Fluß oder die rasende Frau noch bändigen können?
तथा च श्रूयतामत्र कथां वः कथयाम्यहम् । अस्तीह रत्नकूटाख्यं द्वीपं मध्येऽम्बुधेर्महत् ॥ ९
tathaa ca shruuyataamatra kathaam vah kathayaamyaham | astiiha ratnakuutaakhyam dviipam madhye’mbudhermahat || 9
Dazu hört die Geschichte, die ich Euch jetzt erzähle: Mitten im Meer liegt eine große Insel, Ratnakuta genannt.
तत्र राजा महोत्साहः पुरा परमवैष्णवः । यथार्थेनाभिधानेन रत्नाधिपतिरित्यभूत् ॥ १०
tatra raajaa mahotsaahah puraa paramavaishnavah | yathaarthenaabhidhaanena ratnaadhipatirityabhuut || 10
Dort lebte einst ein Haudegen von König und glühender Vishnuverehrer, seinem Wesen entsprechend Ratnadhipati, Herr über Juwelen, genannt.
स राजा विजयं पृथ्व्याः सर्वराजात्मजास्तथा । भार्याः प्राप्तुं तपस्तेपे विष्णोराराधनं महत् ॥ ११
sa raajaa vijayam prthvyaah sarvaraajaatmajaastathaa | bhaaryaah praaptum tapastepe vishnoraaraadhanam mahat || 11
Um nun den Sieg über die Welt zu erringen, um alle Königstöchter ehelichen zu können, übte dieser König sich in großer Enthaltsamkeit, um Vishnu zu beschwichtigen.
संतुष्टस्तपसा साक्षाद्भगवानादिदेश तम् । उत्तिष्ठ राजंस्तुष्टोऽस्मि तदिदं वच्मि ते शृणु ॥ १२
samtushtastapasaa saakshaadbhagavaanaadidesha tam | uttishtha raajamstushto’smi tadidam vacmi te shrnu || 12
Von seiner Askese beeindruckt, erschien der Erhabene vor ihm und befahl: „Steh auf, König! Ich bin zufrieden. Darum sag ich dir Folgendes. Hör zu:
कलिङ्गविषये कोऽपि गन्धर्वो मुनिशापतः । समुत्पन्नो गजः श्वेतः श्वेतरश्मिरिति श्रुतः ॥ १३
kalingavishaye ko’pi gandharvo munishaapatah | samutpanno gajah shvetah shvetarashmiriti shrutah || 13
In der Gegend von Kalinga ist ein Gandharve nach der Verwünschung durch einen Seher als weißer Elefant mit dem Namen Shvetarashmi, Strahlend Weißer, geboren worden.
पूर्वजन्मतपःसिद्धियोगान्मद्भक्तितस्तथा । ज्ञानी गगनगामी च गजो जातिस्मरश्च सः ॥ १४
puurvajanmatapahsiddhiyogaanmadbhaktitastathaa | jnaanii gaganagaamii ca gajo jaatismarashca sah || 14
Wegen seiner Enthaltsamkeit in einem früheren Leben und seiner Hingabe an mich wurde der Elefant so klug, daß er durch die Luft fliegen und sich seiner Geburten erinnern kann.
दत्तादेशो मया स्वप्ने स च हस्ती महांस्तव । एत्य स्वयं द्युमार्गेण वा हनत्वं प्रपत्स्यते ॥ १५
dattaadesho mayaa svapne sa ca hastii mahaamstava | etya svayam dyumaargena vaahanatvam prapatsyate || 15
Dem mächtigen Elefanten habe ich im Traum einen Befehl erteilt, von sich aus zu dir zu kommen und sich dir als Reittier für den Himmelsweg zur Verfügung zu stellen.
तमारुह्य गजं श्वेतं सुरेभमिव वज्रभृत् । व्योममार्गेण यं यं त्वं राजानमभियास्यसि ॥ १६
tamaaruhya gajam shvetam surebhamiva vajrabhrt | vyomamaargena yam yam tvam raajaanamabhiyaasyasi || 16
Diesen Elefanten besteigst du, so wie Indra, der den Donnerkeil hält, seinen weißen Götterelefanten. Und jeder König, den du auf dem Luftwege ansteuerst,
स स दिव्यानुभावाय भीतस्तुभ्यं प्रदास्यति । स्वप्ने मयैव दत्ताज्ञः कन्यादाननिभात्करम् ॥ १७
sa sa divyaanubhaavaaya bhiitastibhyam pradaasyati | svapne mayaiva dattaajnah kanyaadaananibhaatkaram || 17
wird dir aus Angst vor deiner himmlischen Autorität, und weil er im Traum von mir den Befehl dazu erhalten hat, Tribut in Form einer Tochter zollen.
एवं विजेष्यसे कृत्स्नां पृथ्वीमन्तःपुराणि च । राजपुत्रीसहस्राणि त्वमशीतिमवाप्स्यसि ॥ १८
evam vijeshyase krtsnaam prthviimantahpuraani ca | raajaputriisahasraani tvamashiitimavaapsyasi || 18
So wirst du die ganze Welt mit ihren Frauenhäusern besiegen und achtzigtausend Prinzessinnen erobern.“
इत्युक्त्वान्तर्हिते विष्णौ स राजा कृतपारणः । अन्येद्युरागतं व्योम्ना तं ददर्श गजं शुभम् ॥ १९
ityuktvaantarhite vishnau sa raajaa krtapaaranah | anyedyuraagatam vyomnaa tam dadarsha gajam shubham || 19
So sprach Vishnu und zog sich zurück. Der König brach seine Fastenkur und sah am nächsten Tag, wie der weiße Elefant durch die Lüfte auf ihn zuflog.
आरुह्योपनतं तं च यथादिष्टः स विष्णुना । तथा विजित्य पृथिवीमाजह्रे राजकन्यकाः ॥ २०
aaruhyopanatam tam ca yathaadishtah sa vishnunaa | tathaa vijitya prthiviimaajahre raajakanyakaah || 20
Er verneigte sich vor dem König und ließ ihn aufsitzen. Der besiegte, wie Vishnu ihm aufgetragen, die Erde und entführte die Königsmädchen.
सहस्राशीतिसंख्याभिस्ततस्ताभिः समं च सः । उवास रत्नकूटेऽत्र यथेच्छं विहरन्नृपः ॥ २१
sahasraashiitisamkhyaabhistatastaabhih samam ca sah | uvaasa ratnakuute’tra yatheccham viharannrpah || 21
Mit all diesen Achtzigtausend lebte der Monarch sodann in Ratnakuta und amüsierte sich nach Herzenslust.
शान्त्यर्थं शीतरश्मेश्च तस्य दिव्यस्य दन्तिनः । प्रत्यहं भोययामास विप्राणां शतपञ्चकम् ॥ २२
shaantyartham shiitarashmeshca tasya divyasya dantinah | pratyaham bhoyayaamaasa vipraanaam shatapancakam || 22
Um seinen göttlichen Elefanten Shitarashmi bei Laune zu halten, verpflegte er jeden Tag fünfhundert Brahmanen.
कदाचिच्च तमारुह्य परिभ्रम्य स भूपतिः । द्वीपान्तराणि स्वं द्वीपं रत्नाधिपतिराययौ ॥ २३
kadaacicca tamaaruhya paribhramya sa bhuupatih | dviipaantaraani svam dviipam ratnaadhipatiraayayau || 23
Einmal bestieg König Ratnadhipati ihn, flog von Insel zu Insel und kehrte wieder auf seine Heimatinsel zurück.
तत्रावतरतस्तस्य गगनात्तु गजोत्तमम् । चञ्च्वा तार्क्ष्योद्भवः पक्षी मूर्ध्नि दैवादताडयत् ॥ २४
tatraavataratastasya gaganaattu gajottamam | cancvaa taarkshyodbhavah pakshii muurdhni daivaadataadayat || 24
Kaum hatte der Prachtelefant sich vom Himmel herabgesenkt, da traf ein Vogel aus der Adlerfamilie ihn rein zufällig mit seinem Schnabel am Kopf.
स च पक्षी प्रदुद्राव राज्ञा तीक्ष्णाङ्कुशाहतः । हस्ती तु भूमावपतच्चञ्च्वाघातेन मूर्च्छितः ॥ २५
sa ca pakshii pradudraava raajnaa tiikshnaankushaahatah | hastii tu bhuumaavapataccancvaaghaatena muurcchitah || 25
Als der König mit dem scharfen Steuerhaken nach ihm schlug, konnte der Vogel sich zwar noch in Sicherheit bringen, doch der Elefant ging, von dem Schnabelhieb betäubt, zu Boden.
नृपेऽवतीर्णे स गजो लब्धसंज्ञोऽपि नाशकत् । उत्थाप्यमानोऽप्युत्थातुं निरस्तकवलग्रहः ॥ २६
nrpe’vatiirne sa gajo labdhasamjno’pi naashakat | utthaapyamaano’pyutthaatum nirastakavalagrahah || 26
Obwohl der König abgestiegen und sein Elefant wieder bei Bewußtsein war, kam er trotz aller Versuche aufzustehen, nicht wieder auf die Beine und verweigerte das ihm angebotene Futter.
पञ्चाहानि तथैवास्मिन्वारणे पतितस्थिते । दुःखितः स निराहारो राजा चाप्येवमब्रवीत् ॥ २७
pancaahaani tathaivaasminvaarane patitasthite | duhkhitah sa niraahaaro raajaa caapyevamabraviit || 27
Fünf Tage lag der Elefant nun schon da, wo er umgefallen war. Der König war bekümmert, aß auch selbst nichts mehr und rief:
भो लोकपाला ब्रूतास्मिन्नुपायं संकटे मम । अन्यथोपहरिष्यामि छित्त्वाहं स्वशिरोऽद्य वः ॥ २८
bho lokapaalaa bruutaasminnupaayam samkate mama | anyathopaharishyaami chittvaaham svashiro’dya vah || 28
Heda, Hüter der Weltgegenden, sagt mir ein Mittel in der Not hier, sonst schneid ich mir gleich den Kopf ab und opfere ihn euch!“
इत्युक्त्वैवात्तखड्गं तं स्वशरीरश्छेत्तुमुद्यतम् । अशरीरा जगादैवं वाणी तत्क्षणमम्बरात् ॥ २९
ityuktvaivaattakhadgam tam svashariirashchettumudyatam | ashariiraa jagaadaivam vaanii tatkshanamambaraat || 29
Gerade als er das ausrief und sein Schwert zückte, um sich den Kopf abzusäbeln, ertönte vom Himmel her eine körperlose Stimme:
मा साहसं कृथा राजन्साध्वी काचित्करोति चेत् । हस्तस्पर्शं गजस्यास्य तदुत्तिष्ठति नान्यथा ॥ ३०
maa saahasam krthaa raajansaadhvii kaacitkaroti cet | hastasparsham gajasyaasya taduttishthati naanyathaa || 30
„Nichts überstürzen, König! Sobald eine unbescholtene Frau dem Elefanten hier die Hand auflegt, wird der sich wieder erheben, aber sonst nicht!“
तच्छ्रुत्वैवामृतलतां नाम हृष्टः स भूपतिः । मुख्यामानाययामास निजां देवीं सुरक्षिताम् ॥ ३१
tacchrutvaivaamrtalataam naama hrstah sa bhuupatih | mukhyaamaanaayayaamaasa nijaam deviim surakshitaam || 31
Als der König das hörte, war er erleichtert. Als Erste ließ er Amrtalata, sein wohlbehütetes Eheweib, herbeibringen.
तया स्पृष्टः स हस्तेन नोदतिष्ठद्गजो यदा । तदा सोऽन्या निजाः सर्वा देवीरानाययन्नृपः ॥ ३२
tayaa sprshtah sa hastena nodatishthadgajo yadaa | tadaa so’nyaa nijaah sarvaa deviiraanaayayannrpah || 32
Als der von ihrer Hand berührte Elefant sich nicht erhob, ließ der König all seine anderen Frauen holen.
ताभिः कृतकरस्पर्शः समस्ताभिरपि क्रमात् । नैवोत्तस्थौ द्विपः सोऽत्र न तास्वेकाप्यभूत्सती ॥ ३३
taabhih krtakarasparshah samastaabhirapi kramaat | naivottasthau dvipah so’tra na taasvekaapyabhuutsatii || 33
Von allen nacheinander mit der Hand berührt, stand der Dickhäuter immer noch nicht auf, denn unter ihnen war kein einziges gattentreues Weib.
अन्तःपुरसहस्राणि तामशीतिमपि स्फुटम् । दृष्ट्वा विलज्जितान्येव स राजा जनसंनिधौ ॥ ३४
antahpurasahasraani taamashiitimapi sphutam | drshtvaa vilajjitaanyeva sa raajaa janasamnidhau || 34
So sah der König seine achtzigtausend Haremsfrauen vor aller Welt als Schamlose entlarvt,
विलक्ष्य स्वपुरात्तस्मादानाय्य निखिलाः स्त्रियः । क्रमेण हस्तिनस्तस्य हस्तस्पर्शमकारयत् ॥ ३५
vilakshya svapuraattasmaadaanaayya nikhilaah striyah | kramena hastinastasya hastasparshamakaarayat || 35
woraufhin er blamiert war und restlos alle Frauen aus seiner Stadt herbeibeorderte. Nacheinander ließ er sie seinem Elefanten die Hand auflegen.
तथापि यत्स नोत्तस्थौ गजेन्द्रस्तत्स भूपतिः । कष्टं पुरे मे साध्वी स्त्री नैकापीति त्रपां ययौ ॥ ३६
tathaapi yatsa nottasthau gajendrastatsa bhuupatih | kashtam pure me saadhvii strii naikaapiiti trapaam yayau || 36
Als auch danach der Elefant nicht wieder aufstand, dachte der König verdrossen: „Verdammt, keine einzige anständige Frau in meiner Stadt!“
तावच्च हर्षगुप्ताख्यस्ताम्रलिप्त्याः समागतः । वणिक्तत्राययौ बुद्ध्वा वृत्तान्तं तं सकौतुकः ॥ ३७
taavacca harshaguptaakhyastaamraliptyaah samaagatah | vaniktatraayayau buddhvaa vrttaantam tam sakautukah || 37
Mittlerweile war ein Kaufmann namens Harshagupta aus Tamralipti angereist. Er hörte von der Geschichte und trat interessiert näher.
तस्य कर्मकरी पश्चादाजगाम पतिव्रता । एका शीलवती नाम सा तद्दृष्ट्वा तमब्रवीत् ॥ ३८
tasya karmakarii pashcaadaajagaama pativrataa | ekaa shiilavatii naama saa taddrshtvaa tamabraviit || 38
Seine Dienerin kam ihm hinterher. Es war die gattentreue Shilavati, die Würdevolle. Sie sah sich die Sache an und sagte:
स्पृशाम्यहं करेणैतं स्वभर्तुश्चापरो मया । मनसापि न चेद्ध्यातस्तदुत्तिष्ठत्वयं द्विपः ॥ ३९
sprshaamyaham karenaitam svabhartushcaaparo mayaa | manasaapi na ceddhyaatastaduttishthatvayam dvipah || 39
„Ich berühre ihn jetzt mit meiner Hand, und wenn ich nicht mal im Geiste an einen anderen als meinen Mann gedacht habe, soll der Dickhäuter aufstehen!“
इत्युक्त्वोपेत्य हस्तेन सा च पस्पर्श तं गजम् । उदतिष्ठत्स च स्वस्थः कवलं च ततोऽग्रहीत् ॥ ४०
ityuktvopetya hastena saa ca pasparsha tam gajam | udatishthatsa ca svasthah kavalam ca tato’grahiit || 40
Mit diesen Worten tratr sie an den Elefanten heran und berührte ihn mit ihrer Hand. Der stand wohlbehalten auf und machte sich sogleich über sein Futter her.
इमास्ता विरलाः साध्व्यः काश्चिदेवेश्वरोपमाः । सर्गपालनसंहारसमर्था जगतोऽस्य याः ॥ ४१
imaastaa viralaah saadhvyah kaashcideveshvaropamaah | sargapaalanasamhaarasamarthaa jagato’sya yaah || 41
„Dünn gesät, fürwahr, sind brave Frauen, die zur Erschaffung, Wahrung und Vernichtung der Welt, wie der Herrgott Shiva selbst, imstande sind!“
इति शीलवतीं तत्र कृतकोलाहलो जनः । तां तुष्टाव तदा दृष्ट्वा श्वेतरश्मिं तमुत्थितम् ॥ ४२
iti shiilavatiim tatra krtakolaahalo janah | taam tushtaava tadaa drshtvaa shvetarashmim tamutthitam || 42
Mit diesen Worten priesen die Menschen Jubelrufe anstimmend Shilavati, als sie sahen, wie Shvetarashmi wieder auf die Beine kam.
राजापि रत्नाधिपतिः परितुष्याभिनन्द्य ताम् । सोऽपूरयदसंख्यातै रत्नैः शीलवतीं सतीम् ॥ ४३
raajaapi ratnaadhipatih paritushyaabhinandya taam | so’puurayadasamkhyaatai ratnaih shiilavatiim satiim || 43
König Ratnadhipati aber beglückwünschte sie überschwänglich und überhäufte die gute Shilavati mit so vielen Edelsteinen, daß sie keiner mehr zählen konnte.
तत्स्वामिनं च वणिजं हर्षगुप्तं तथैव तम् । अपूजयद्ददौ चास्य गृहं राजगृहान्तिके ॥ ४४
tatsvaaminam ca vanijam harshaguptam tathaiva tam | apuujayaddadau caasya grham raajagrhaantike || 44
Auch ihren Herrn, den Kaufmann Harshagupta, beehrte er, indem er ihm ein Haus neben seinem Palast schenkte.
परिवर्जितसंस्पर्शा निजभार्यास्तथैव सः । पिण्डाच्छादनमात्रैकभागिनीरकरोत्ततः ॥ ४५
parivarjitasamsparshaa nijabhaaryaastathaiva sah | pindaacchaadanamaatraikabhaaginiirakarottatah || 45
Sodann vermied er jeden Kontakt mit seinen Frauen und sorgte dafür, daß sie nur noch Verpflegung und Kleider bekamen.
अथानाय्य कृताहारो हर्षगुप्तस्य संनिधौ । साध्वीं शीलवतीं तां स जगाद विजने नृपः ॥ ४६
athaanaayya krtaahaaro harshaguptasya samnidhau | saadhviim shiilavatiim taam sa jagaada vijane nrpah || 46
Nachdem er selbst gegessen hatte, empfing der König Harshagupta und die brave Shilavati in einer Privataudienz und sagte zu ihr:
शीलवत्यस्ति ते काचित्कन्या पितृकुलादिति । तां मे दापय जाने हि सापि स्यात्त्वादृशी ध्रुवम् ॥ ४७
shiilavatyasti te kaacitkanyaa pitrkulaaditi | taam me daapaya jaane hi saapi syaattvaadrshii dhruvam || 47
„Shilavati, wenn du ein Mädchen aus deines Vaters Familie hast, dann gib sie mir. Ich weiß genau, daß sie sein wird wie du!“
इत्युक्ता तेन सा राज्ञा शीलवत्यब्रवीत्तदा । राजदत्तेति नाम्नास्ति ताम्रलिप्त्यां स्वसा मम ॥ ४८
ityuktaa tena saa raajnaa shiilavatyabraviittadaa | raajadatteti naamnaasti taamraliptyaam svasaa mama || 48
Auf dieses Ansinnen des Königs erwiderte Shilavati: „In Tamralipti lebt meine Schwester Rajadatta.
उपयच्छस्व तां देव श्लाघ्यरूपां यदीच्छसि । इत्युक्तः स तया राजा प्रतिपेदे तथेति तत् ॥ ४९
upayacchasva taam deva shlaaghyaruupaam yadiicchasi | ityuktah sa tayaa raajnaa pratipede tatheti tat || 49
Heirate sie, Gebieter, diese sagenhafte Schönheit, die du dir immer gewünscht hast!“
Diesen Worten stimmte der König zu: „So soll es sein!“
निश्चित्य च तदन्येद्युः शीलवत्या तया सह । तेनापि हर्षगुप्तेन तमारुह्य स्वगामिनम् ॥ ५०
nishcitya ca tadanyedyuh shiilavatyaa tayaa saha | tenaapi harshaguptena tamaaruhya svagaaminam || 50
Nachdem er so entschieden hatte, bestieg er Tags darauf mit Shilavati und Harshagupta zusammen seinen Flugelefanten
श्वेतरश्मिं स्वयं गत्वा ताम्रलिप्तीं स भूपतिः । विवेश हर्षगुप्तस्य वणिजस्तस्य मन्दिरम् ॥ ५१
shvetarashmim svayam gatvaa taamraliptiim sa bhuupatih | vivesha harshaguptasya vanijastasya mandiram || 51
Shvetarashmi und flog nach Tamralipti. Dort suchte der König das Anwesen des Kaufmanns Harshagupta auf.
तत्र पप्रच्छ तदहर्लग्नं शीलवतीस्वसुः । विवाहे राजदत्ताया गणकानात्मनस्तथा ॥५२
tatra papraccha tadaharlagnam shiilavatiisvasuh | vivaahe raajadattaayaa ganakaanaatmanastathaa ||52
Bei den Astrologen erkundigte er sich nach einem günstigen Tag für seines Hochzeit mit Shilavatis Schwester Rajadatta.
गणकाश्चोभयोः पृष्ट्वा नक्षत्राण्येवमब्रुवन् । लग्नो वां शोभनो राजन्नस्ति मासेष्वितस्त्रिषु ॥ ५३
ganakaashcobhayoh prshtvaa nakshatraanyevamabruvan | lagno vaam shobhano raajannasti maaseshvitastrishu || 53
Die Astrologen fragten beide nach ihren Sternzeichen, bevor sie sprachen:
„Der für Euch, König, günstige Tag ist heute in drei Monaten.
अद्य वा विद्यते यादृक्तेनैषा चेद्विवाह्यते । राजदत्ता ततोऽवश्यमसाध्वी भवति प्रभो ॥ ५४
adya vaa vidyate yaadrktenaishaa cedvivaahyate | raajadattaa tato’vashyamasaadhvii bhavati prabho || 54
Sollte Rajadatta jedoch bei der Konstellation, wie wir sie heute kennen, geheiratet werden,
dann, o König, wird sie bestimmt ein Luder sein!“
गणकैरेवमुक्तोऽपि कमनीयवधूत्सुकः । एकाकी चिरमस्थास्नुः स राजा समचिन्तयत् ॥ ५५
ganakairevamukto’pi kamaniiyavadhuutsukah | ekaakii ciramasthaasnuh sa raajaa samacintayat || 55
Obwohl die Astrologen ihn gewarnt hatten, dachte der König,
auf eine Geliebte ganz versessen und des Alleinseins schon lange überdrüssig:
अलं विचारेणाद्यैव राजदत्तामिहोद्वहे । शीलवत्याः स्वसा ह्येषा निर्दर्पा नासती भवेत् ॥ ५६
alam vicaarenaadyaiva raajadattaamihodvahe | shiilavatyaah svasaa hyeshaa nirdarpaa naasatii bhavet || 56
„Weg mit den Zweifeln! Ich heirate Rajadatta gleich hier und heute.
Eine Schwester von Shilavati wird schon nicht hochnäsig oder verhurt sein.
यत्तत्समुद्रमध्येऽस्ति द्वीपखण्डममानुषम् । एकशून्यचतुःशालं तत्रैतां स्थापयामि च ॥ ५७
yattatsamudramadhye’sti dviipakhandamamaanusham | ekashuunyacatuhshaalam tatraitaam sthaapayaami ca || 57
Außerdem liegt mitten im Meer eine menschenleere Insel mit einer leerstehenden Vierraumburg. Dahin will ich sie verfrachten,
दुर्गमेऽत्र परीवारं स्त्रीरेवास्याः करोमि च । पुरुषादर्शनादेवमसती स्यादियं कथम् ॥ ५८
durgame’tra pariivaaram striirevaasyaah karomi ca | purushaadarshanaadevamasatii syaadiyam katham || 58
wo es unzugänglich ist, und ich sie mit Wächterinnen umgebe.
Wenn sie keinen Mann zu sehen kriegt – wie soll sie da mannstoll werden?“
इति निश्चित्य तदहः परिणिन्ये स भूपतिः । तां राजदत्तां सहसा शीलवत्या समर्पिताम् ॥ ५९
iti nishcitya tadahah parininye sa bhuupatih | taam raajadattaam sahasaa shiilavatyaa samarpitaam || 59
Mit dieser Entscheidung und noch am selben Tag heiratete der König eilends die ihm von Shilavati angebotene Rajadatta.
कृतोद्वाहः कृताचारो हर्षगुप्तेन तां वधूम् । आदाय तेनैव समं शीलवत्या तया च सः ॥ ६०
krtodvaahah krtaacaaro harshaguptena taam vadhuum | aadaaya tenaiva samam shiilavatyaa tayaa ca sah || 60
Nach der Trauung und von Harshagupta rituell verabschiedet, nahm er seine neue Frau und bestieg mit ihr, und Shilavati
श्वेतरश्मिं तमारुह्य क्षणेन नभसा निजम् । मार्गोन्मुखजनं द्वीपं रत्नकूटं तदाययौ ॥ ६१
shvetarashmim tamaaruhya kshanena nabhasaa nijam | maargonmukhajanam dviipam ratnakuutam tadaayayau || 61
seinen Shvetarashmi. Einen Augenblick später war er auf dem Luftweg zur Insel Ratnakuta,
wo das Volk schon Ausschau nach ihm hielt.
संविभेजे च तां भूयस्तथा शीलवतीं यथा । प्राप्तसाध्वीव्रतफला कृतार्था समपादि सा ॥ ६२
samvibheje ca taam bhuuyastathaa shiilavatiim yathaa | praaptasaadhviivrataphalaa krtaarthaa samapaadi saa || 62
Wieder beschenkte er Shilavati so großzügig, daß sie ihre Bestimmung erreichen
und die Früchte ihres Gelübdes der Gattentreue ernten konnte.
ततस्तत्रैव करिणि श्वेतरश्मौ नभश्चरे । आरोप्य तां नववधूं राजदत्तां स चिन्तिते ॥ ६३
tatastatraiva karini shvetarashmau nabhashcare | aaropya taam navavadhuum raajadattaam sa cintite || 63
Dort setzte er auch gleich seine neue Frau Rajadatta absichtsvoll auf Shvetarashmi, das fliegende Rüsseltier,
नीत्वा तत्राब्धिमध्यस्थे द्वीपे मानुषदुर्गमे । आस्थापयच्चतुःशाले नारीमयपरिच्छदाम् ॥ ६४
niitvaa tatraabdhimadhyasthe dviipe maanushadurgame | aasthaapayaccatuhshaale naariimayaparicchadaam || 64
um sie auf die für Menschen unzugängliche einsame Insel im Meer zu überführen. Hier setzte er sie,
von einer aus Frauen bestehenden Wache umringt, in dem Vierzimmerschloss ab.
यद्यद्वस्तूपयुक्तं च तस्यास्तत्तदविश्वसन् । व्योम्नैव प्रापयामास तत्र तेन गजेन सः ॥ ६५
yadyadvastuupayuktam ca tasyaastattadavishvasan | vyomnaiva praapayaamaasa tatra tena gajena sah || 65
Jeden nützlichen Gegenstand, den sie brauchte, ließ der Argwöhnische mit diesem Elefanten nur durch die Luft herbeischaffen.
स्वयं तदनुरक्तश्च तत्रैवासीत्सदा निशि । आययौ राजकार्यार्थं रत्नकूटं दिवा पुनः ॥ ६६
svayam tadanuraktashca tatraivaasiitsadaa nishi | aayayau raajakaaryaartham ratnakuutam divaa punah || 66
In sie verliebt, blieb er von sich aus jede Nacht bei ihr. Am Tage flog er der Regierungsgeschäfte halber nach Ratnakuta zurück.
एकदा स तया साकं प्रत्यूषे राजदत्तया । राजा प्रतिघ्नन्दुःस्वप्नं सिषेवे पानमङ्गलम् ॥ ६७
ekadaa sa tayaa saakam pratyuushe raajadattayaa | raajaa pratighnanduhsvapnam sisheve paanamangalam || 67
Einmal, bei Tagesanbruch, geschah es, daß der König, einen bösen Traum zu verscheuchen,
zusammen mit Rajadatta sich selig dem Trunke überließ.
तेन मत्ताममुञ्चन्तीमपि मुक्त्वा स तां ययौ । रत्नकूटं स्वकार्यार्थं नित्यस्निग्धा हि राजता ॥ ६८
tena mattaamamuncantiimapi muktvaa sa taam yayau | ratnakuutam svakaaryaartham nityasnigdhaa hi raajataa || 68
Davon wurde sie so betrunken, daß sie nicht von ihm lassen wollte. Doch er riss sich los und flog,
sein Tagewerk zu verrichten, nach Ratnakuta zurück. Ewig Liebreizend ist nun mal das Regieren.
तत्र तस्थौ सशङ्केन कुर्वन्कार्याणि चेतसा । क्षीबा किमेकका मुक्ता सा त्वयेतीव शंसता ॥ ६९
tatra tasthau sashankena kurvankaaryaani cetasaa | kshiibaa kimekakaa muktaa saa tvayetiiva shamsataa || 69
Hier versah er seine Pflichten mit Skepsis im Geist, der ihn zu belehren schien:
„Wie geht’s ihr wohl so ganz allein, im Suff und von dir verlassen?“
तावच्च राजदत्ता सा स्थाने तत्रातिदुर्गमे । महानसादिव्यग्रासु दासीष्वेकाकिनी स्थिता ॥ ७१
taavacca raajadattaa saa sthaane tatraatidurgame | mahaanasaadivyagraasu daasiishvekaakinii sthitaa || 70
Währenddessen, als Rajadatta allein an ihrem unzugänglichen Standort feststak und die Sklavinnen in der Küche hantierten,
द्वारे विधिमिवान्यं तत्तद्रक्षाविजिगीषया । आगतं पुरुषं किंचिद्ददर्शाश्चर्यदायकम् ॥ ७०
dvaare vidhimivaanyam tattadrakshaavijigiishayaa | aagatam purusham kimciddadarshaashcaryadaayakam || 71
sah sie, wie ein Mann zur Tür eintrat, als wollte die Fügung alle Schutzmaßnahmen niederringend ihr ein Wunder schenken.
कस्त्वं कथमिदं स्थानमगम्यं चागतो भवान् । इति तं चान्तिकप्राप्तं क्षीबा पप्रच्छ सा किल ॥ ७२
kastvam kathamidam sthaanamagamyam caagato bhavaan | iti tam caantikapraaptam kshiibaa papraccha saa kila || 72
„Wer sind Sie? Wie bist du an diesen unwirtlichen Ort gelangt?“ fragte das trunkene Weib den Nähertretenden sogleich.
ततः स दृष्टबहुलक्लेशस्तां पुरुषोऽब्रवीत् । मुग्धे पवनसेनाख्यो वणिक्पुत्रोऽस्मि माथुरः ॥ ७३
tatah sa drshtabahulakleshastaam purusho’braviit | mugdhe pavanasenaakhyo vanikputro’smi maathurah || 73
Der Bursche hatte schon mancherlei Not gesehen und sprach zu ihr:
„Schönes Fräulein, Pavanasena heiß ich und bin ein Kaufmannssohn aus Mathura.
हृतस्वो गोत्रजैः सोऽहमनाथः प्रमयात्पितुः । गत्वा विदेशे कृपणां परसेवामशिश्रियम् ॥ ७४
hrtasvo gotrajaih so’hamanaathah pramayaatpituh | gatvaa videshe krpanaam parasevaamashishriyam || 74
Nach des Vaters Tod ergriffen die Familienangehörigen mein Erbteil. So war ich schutzlos und zog ins Ausland,
wo ich mich unter die Elenden einreihte, die fremden Herren dienen.
ततः कृच्छ्रेण सम्प्राप्य धनलेशं वणिज्यया । गच्छन्देशान्तरं मार्गे मुषितोऽस्म्येत्य तस्करैः ॥ ७५
tatah krcchrena sampraapya dhanalesham vanijyayaa | gacchandeshaantaram maarge mushito’smyetya taskaraih || 75
Danach habe ich mir mit Handel mehr schlecht als recht ein paar Kröten verdient.
Als ich weiterzog in ein anderes Land, wurde ich unterwegs von Banditen ausgeraubt.
ततो भिक्षां भ्रमंस्तुल्यैः सहान्यैर्गतवानहम् । रत्नानामाकरस्थानं कनकक्षेत्रसंज्ञकम् ॥ ७६
tato bhikshaam bhramamstulyaih sahaanyairgatavaanaham | ratnaanaamaakarasthaanam kanakakshetrasamjnakam || 76
Danach bin ich als Wanderbettler umhergezogen, bis ich mich mit noch anderen in einer Diamantmine, dem „Goldfeld“, verdingte.
तत्राङ्गीकृत्य भूपस्य भागं संवत्सरावधि । खाते खनन्क्षितिं रत्नं नैकमप्यस्मि लब्धवान् ॥ ७७
tatraangiikrtya bhuupasya bhaagam samvatsaraavadhi | khaate khanankshitim ratnam naikamapyasmi labdhavaan || 77
Zwar mühte ich mich ein Jahr lang, des Königs Anteil zu schaffen,
aber so sehr ich auch in der Erde herumgrub – ich hab keinen einzigen Edelstein gefunden.
नन्दत्सु लब्धरत्नेषु मद्विधेष्वपरेषु च । गत्वाब्धितीरे दुःखार्तः काष्ठान्यहमुपाहरम् ॥ ७८
nandatsu labdharatneshu madvidheshvapareshu ca | gatvaabdhitiire duhkhaartah kaashthaanyahamupaaharam || 78
Während die anderen, solche wie ich, Edelsteine fanden und sich freuten,
zog ich in meiner Not verzweifelt an den Strand, um Brennholz zu sammeln.
अग्निप्रवेशाय चितां यावत्तत्र करोमि तैः । जीवदत्ताभिधस्तावत्कोऽप्यत्र वणिगाययौ ॥ ७९
agnipraveshaaya citaam yaavattatra karomi taih | jiivadattaabhidhastaavatko’pyatra vanigaayayau || 79
Als ich daraus gerade meinen Scheiterhaufen errichte, um mich ins Feuer zu stürzen,
kommt ein Kaufmann, Jivadatta vom Leben geschenkt, vorbei.
निवार्य मरणात्तेन दत्त्वा वृत्तिं दयालुना । गृहीतोऽहं प्रवहणे स्वर्णद्वीपं यियासता ॥ ८०
nivaarya maranaattena dattvaa vrttim dayaalunaa | grhiito’ham pravahane svarnadviipam yiyaasataa || 80
Sich meiner erbarmend ließ er mich nicht sterben, sondern gab mir zu essen.
Er wollte nach Svarnadvipa, zur Goldenen Insel, segeln, und nahm mich mit zu sich aufs Schiff.
ततोऽकस्मात्प्रवहणेनाब्धिमध्येन गच्छताम् । पञ्चस्वहःसु यातेषु मेघोऽकस्माददृश्यत ॥ ८१
tato’kasmaatpravahanenaabdhimadhyena gacchataam pancasvahahsu yaateshu megho’kasmaadadrshyata || 81
Fünf Tage waren wir im Schiff auf dem weiten Meer unterwegs, als wir plötzlich diese Gewitterwolke sahen.
प्रवृष्टे स्थूलधाराभिर्मेघेऽस्मिन्मारुतेन तत् । अघूर्णत प्रवहणं मत्तहस्तिशिरो यथा ॥ ८२
pravrshte sthuuladhaaraabhirmeghe’sminmaarutena tat | aghuurnata pravahanam mattahastishiro yathaa || 82
Es regnete dicke Tropfen aus der Wolke, unter ihren Windstößen schwankte unser Kahn
wie eines brünftigen Elefantenbullen Haupt.
क्षणान्निमज्ज्य भग्नेऽस्मिन्यानपात्रे विधेर्वशात् । एकः फलहकः प्राप्तस्तत्कालं मज्जता मया ॥ ८३
kshanaannimajjya bhagne’sminyaanapaatre vidhervashaat | ekah phalahakah praaptastatkaalam majjataa mayaa || 83
Der Lastensegler sank auf der Stelle, doch einer Laune des Schicksals gehorchend ergriff ich,
ein Ertrinkender, noch rechtzeitig eine Planke.
तदारूढस्ततः शान्ते मेघाटोपे विधेर्वशात् । इमं प्रदेशं प्राप्याहमुत्तीर्णः साम्प्रतं वने ॥ ८४
tadaaruudhastatah shaante meghaatope vidhervashaat | imam pradesham praapyaahamuttiirnah saampratam vane || 84
Kaum hatte ich mich auf sie gezogen, als die Regenwolke ihre Wassermassen entlud.
Rein zufällig wurde ich an Land gespült und rettete mich endlich in den Wald.
वीक्ष्य चेदं चतुःशालं प्रविश्याभ्यन्तरं मया । दृष्टा दृष्टिसुधावृष्टिस्त्वं तापशमनी शुभे ॥ ८५
viikshya cedam catuhshaalam pravishyaabhyantaram mayaa | drshtaa drshtisudhaavrshtistvam taapashamanii shubhe || 85
Bald entdeckte ich das Schlösschen und schlich mich hinein.
Wo ich dich sah, du Schöne, Labetrunk meiner Augen, Trösterin meiner Qualen!“
इत्युक्तवन्तं पर्यङ्के निवेश्यैवालिलिङ्ग तम् । मोहता राजदत्ता सा मदेन मदनेन च ॥ ८६
ityuktavantam paryanke niveshyaivaalilinga tam | mohataa raajadattaa saa madena madanena ca || 86
Er hatte noch nicht ausgesprochen, als Rajadatta, vor Liebe toll und rauschbenebelt,
ihn schon aufs Kissenpfühl drückte und umschlang.
स्त्रीत्वं क्षीबत्वमेकान्तः पुंसो लाभोऽनियन्त्रणा । यत्र पञ्चाग्नयस्तत्र वार्ता शीलतृणस्य का ॥ ८७
striitvam kshiibatvamekaantah pumso laabho’niyantranaa | yatra pancaagnayastatra vaartaa shiilatrnasya kaa || 87
Sind diese Fünf Feuer - Weibernatur, Trunkenheit, Einsamkeit, Habhaftwerdung eines Mannes und Ungestörtheit - erst entfacht: Wie lange wahrt wohl der Strohhalm Selbstachtung seine Form?
न चैवं क्षमते नारी विचारं मारमोहिता । यदियं चकमे राज्ञी तमकाम्यं विपद्गतम् ॥ ८८
na caivam kshamate naarii vicaaram maaramohitaa | yadiyam cakame raajnii tamakaamyam vipadgatam || 88
Auch eine vom Gott der Liebe genarrte Frau ist keines klaren Gedankens mehr fähig,
so wie die Königin hier sich in diesen unerwünschten Pechvogel verliebt hatte.
तावच्च रत्नाधिपतिः स राजा रत्नकूटतः । आजगामोत्सुकस्तूर्णं द्युचरद्विपवाहनः ॥ ८९
taavacca ratnaadhipatih sa raajaa ratnakuutatah | aajagaamotsukastuurnam dyucaradvipavaahanah || 89
Inzwischen war König Ratnadhipati aus Ratnakuta von Sehnsucht getrieben auf seinem Elefantenflieger herbeigeeilt.
प्रविशंश्चात्र सोऽपश्यत्तादृशेनापि तेन ताम् । पुरुषेण समं भार्यां राजदत्तां रतिस्थिताम् ॥ ९०
pravishamshcaatra so’pashyattaadrshenaapi tena taam | purushena samam bhaaryaam raajadattaam ratisthitaam || 90
Schon beim Eintreten gewahrte er seine Frau Rajadatta mit ebenjenem Burschen im Zustand der Wollust vereint.
दृष्ट्वा जिघांसितमपि क्षितीशः पुरुषं स तम् । नावधीत्पादपतितं ब्रुवाणं कृपणा गिरः ॥ ९१
drshtvaa jighaamsitamapi kshitiishah purusham sa tam | naavadhiitpaadapatitam bruvaanam krpanaa girah || 91
Als der König den Mann sah, wollte er ihn zuerst erdolchen. Doch der fiel ihm zu Füßen und winselte um Gnade.
So erschlug er ihn nicht.
भार्यां भीतां च मत्तां तां स वीक्ष्यैवमचिन्तयत् । मद्ये मारैकसुहृदि प्रसक्ता स्त्री सती कुतः ॥ ९२
bhaaryaam bhiitaam ca mattaam taam sa viikshyaivamacintayat | madye maaraikasuhrdi prasaktaa strii satii kutah || 92
Als der König sah, wie verängstigt und immer noch berauscht sein Eheweib war, dachte er:
‚Wie soll ein Weib, das dem einzigen Freund des Liebesgottes, dem Alkohol, verfallen ist, noch keusch sein?
नियन्तुं चपला नारी रक्षयापि न शक्यते । किं नामोत्पातवाताली बाहुभ्यां जातु बध्यते ॥ ९३
niyantum capalaa naarii rakshayaapi na shakyate | kim naamotpaatavaataalii baahubhyam jaatu badhyate || 93
Auch bewacht ist eine Streunerin nicht zu halten. Oder wer wollte einen Wirbelwind mit bloßen Armen bändigen?
न कृतं गणकोक्तं यत्तदिदं तस्य मे फलम् । विपाककटुकं तस्य नाप्तवाक्यावधीरणम् ॥ ९४
na krtam ganakoktam yattadidam tasya me phalam | vipaakakatukam tasya naaptavaakyaavadhiiranam || 94
Das ist der Lohn dafür, daß ich nicht getan habe, was die Astrologen mir rieten! Wer weisen Rat in den Wind schlägt, hat eben die bitteren Konsequenzen zu tragen!
शीलवत्याः स्वसेतीमां जानतो बत विस्मृता । सुधायाः सहजा सा मे कालकूटविषच्छटा ॥ ९५
shiilavatyaah svasetiimaam jaanato bata vismrtaa | sudhaayaah sahajaa saa me kaalakuutavishacchataa || 95
‚Sie ist Shilavatis Schwester‘, so dachte und vergaß ich glatt, daß mit dem Lebenswasser auch das Erzgift Kalakuta mir entstanden war.
अथवा कः समर्थः स्यादसम्भाव्यं विचेष्टितम् । जेतुं पुरुषकारेण विधेरद्भुतकर्मणः ॥ ९६
athavaa kah samarthah syaadasambhaavyam viceshtitam | jetum purushakaarena vidheradbhutakarmanah || 96
Wer vermöchte andererseits die ungehörigen Zuckungen eines absonderlich wirkenden Schicksals durch menschliches Handeln zu meistern?“
इत्यालोच्य न चुक्रोध कस्मैचित्तं जहौ च सः । पृष्टोदन्तं वणिक्पुत्रं राजा प्रच्छन्नकामुकम् ॥ ९७
ityaalocya na cukrodha kasmaicittam jahau ca sah | prshtodantam vanikputram raajaa pracchannakaamukam || 97
Nach solchen Überlegungen war der König auf niemanden mehr wütend, sondern bat den Kaufmannssohn und heimlichen Gespielen seiner Frau ausführlich zu berichten. Dann ließ er ihn laufen.
सोऽपि मुक्तस्ततोऽपश्यन्गतिं कांचिद्वणिक्सुतः । निर्गत्याब्धौ प्रवहणं दूरादागच्छदैक्षत ॥ ९८
so’pi muktastato’pashyangatim kaamcidvaniksutah | nirgatyaabdhau pravahanam duuraadaagacchadaikshata || 98
Nunmehr frei, fiel dem Kaufmannssohn nichts besseres ein, als zum Strand hinunterzugehen. Bald entdeckte er ein aus der Ferne herbeisegelndes Schiff.
ततः फलहकं भूयस्तमेवारुह्य सोऽम्भुधौ । भ्रमन्पूत्कृत्य चक्रन्द मामुद्धरत भो इति ॥ ९९
tatah phalahakam bhuuyastamevaaruhya so’mbhudhau | bhramanpuutkrtya cakranda maamuddharata bho iti || 99
Wieder sprang er auf die Planke und paddelte aufs Meer hinaus. Dort spuckte und schrie er: „Heda, holt mich hier raus!“
तेन तं क्रोधवर्माख्यो वणिक्तद्यानपात्रगः । समुद्धृत्य वणिक्पुत्रं चकारान्तिकवर्तिनम् ॥ १००
tena tam krodhavarmaakhyo vaniktadyaanapaatragah | samuddhrtya vanikputram cakaaraantikavartinam || 100
Woraufhin ein Kaufmann namens Krodhavarma, der auf dem Schiff unterwegs war, den Wellenreiter hochzog und zu seinem Gehilfen ernannte.
यस्य यद्विहितं धात्रा कर्म नाशाय तस्य तत् । पदवीं यत्र तत्रापि धावतोऽप्यनुधावति ॥ १०१
yasya yadvihitam dhaatraa karma naashaaya tasya tat | padaviim yatra tatraapi dhaavato’pyanudhaavati || 101
Wem der Schöpfer ein Werk zum Untergang bestimmt hat, dem läuft es auf Schritt und Tritt hinterher.
यत्स तत्र स्थितो मूढस्तत्पत्न्या संगतो रहः । विलोक्य वणिजा तेन क्षेपितोऽब्धौ व्यपद्यत ॥ १०२
yatsa tatra sthito muudhastatpatnyaa samgato rahah | vilokya vanijaa tena kshepito’bdhau vyapadyata || 102
Bald ließ dieser Trottel sich auf dem Schiff bei einem heimlichen Schäferstündchen mit Krodhavarmas Frau erwischen.
Also warf der ihn über Bord, wo er in den Fluten versank.
तावच्च रत्नाधिपतिः स राजा सपरिच्छदाम् । आरोप्य श्वेतरश्मौ तां राजदत्तामकोपनः ॥ १०३
taavacca ratnaadhipatih sa raajaa saparicchadaam | aaropya shvetarashmau taam raajadattaamakopanah || 103
Inzwischen ließ der nicht mehr wütende König Ratnadhipati seine Rajadatta samt Gefolge auf Shvetarashmi aufsitzen.
प्रापय्य रत्नकूटं च शीलवत्याः समर्प्य च । तस्यै च सचिवेभ्यश्च तद्वृत्तान्तमवर्णयत् ॥ १०४
praapayya ratnakuutam ca shiilavatyaah samarpya ca | tasyai ca sacivebhyashca tadvrttaantamavarnayat || 104
So brachte er sie nach Ratnakuta, wo er sie ihrer Schwester Shilavati überließ.
Der und seinen Ministern wiederum erzählte er, was passiert war.
जगाद च कियद्दुःखमनुभूतमहो मया । असारविरसेष्वेषु भोगेष्वासक्तचेतसा ॥ १०५
jagaada ca kiyadduhkhamanubhuutamaho mayaa | asaaraviraseshveshu bhogeshvaasaktacetasaa || 105
So klagte er: „Was für Schmerzen ich, o Weh, durchleiden mußte, der ich so abhängig war von wertlosen, faden Genüssen!
तदिदानीं वनं गत्वा हरिं शरणमाश्रये । येन स्यां नैव दुःखानां भाजनं पुनरीदृशाम् ॥ १०६
tadidaaniim vanam gatvaa harim sharanamaashraye | yena syaam naiva duhkhaanaam bhaajanam punariidrshaam || 106
Also ziehe ich in den Wald und suche meine Zuflucht bei Vishnu! Nie wieder will ich ein Auffangbecken für solche Qualen sein!“
इत्यूचिवान्स सचिवैर्वार्यमाणोऽपि दुःखितः । शीलवत्या च वैराग्यान्निश्चयं नैव तज्जहौ ॥ १०७
ityuucivaansa sacivairvaaryamaano’pi duhkhitah | shiilavatyaa ca vairaagyaannishcayam naiva tajjahau || 107
So sprach er in seiner Not. Nicht die Minister, nicht Shilavati vermochten ihn umzustimmen.
Und so ließ er von seiner aus Ekel getroffenen Entscheidung nicht mehr ab.
ततोऽर्धमर्पयित्वादावेकं साध्व्यै स्वकोषतः । शीलवत्यै द्विजेभ्योऽर्धं दत्त्वान्यद्भोगनिस्पृहः ॥ १०८
tato’rdhamarpayitvaadaavekam saadhvyai svakoshatah | shiilavatyai dvijebhyo’rdham dattvaanyadbhoganisprhah || 108
Dann vermachte er, dem nichts mehr an irdischen Gütern lag, eine Hälfte seines Vermögens der braven Shilavati,
die andere Hälfte überließ er den Priestern.
पापभञ्जनसंज्ञाय ब्राह्मणाय यथाविधि । ददौ गुणगरिष्ठाय निजं राज्यं स भूपतिः ॥ १०९
paapabhanjanasamjnaaya braahmanaaya yathaavidhi | dadau gunagarishthaaya nijam raajyam sa bhuupatih || 109
Der Tradition gemäß schenkte der König sein Reich dem tugendschweren, Sünden aufbrechenden Brahmanen Papabhanjana.
दत्तराज्यश्च नभसा स गमिष्यंस्तपोवनम् । आनाय्यच्छ्वेतरश्मिं पौराणां साश्रु पश्यताम् ॥ ११०
dattaraajyashca nabhasaa sa gamishyamstapovanam | aanaayyacchvetarashmim pauraanaam saashru pashyataam || 110
Als er nun sein Königreich verschenkt hatte, ließ er Shvetarashmi holen, um in einen Asketenhain davonzufliegen. Die Stadtbewohner sahen ihm mit Tränen in den Augen dabei zu.
आनीतमात्रः स करी शरीरं प्रविमुच्य तत् । पुरुषो दिव्यरूपोऽभूद्धारकेयूरराजितः ॥ १११
aaniitamaatrah sa karii shariiram pravimucya tat | purusho divyaruupo’bhuuddhaarakeyuuraraajitah || 111
Kaum war das Rüsseltier gebracht, da verließ es seinen Körper. Entstanden war ein gottgleicher Mann, geschmückt mit Ketten und Armreifen.
को भवान्किमिदं चेति पृष्टो राज्ञा जगाद सः । गन्धर्वौ भ्रातरावावामुभौ मलयवासिनौ ॥ ११२
ko bhavaankimidam ceti prshto raajnaa jagaada sah | gandharvau bhraataraavaavaamubhau malayavaasinau || 112
„Wer seid Ihr und was bedeutet das?“ fragte ihn der König. Also sprach er: „Wir waren zwei Gandharven, Brüder, die in den Malayabergen lebten.
अहं सोमप्रभो नाम ज्येष्ठो देवप्रभश्च सः । तस्य चैकैव मद्भ्रातुर्भार्या सा चातिवल्लभा ॥ ११३
aham somaprabho naama jyeshtho devaprabhashca sah | tasya caikaiva madbhraaturbhaaryaa saa caativallabhaa || 113
Ich heiße Somaprabha, und mein älterer Bruder Devaprabha. Er hatte nur eine Frau, und die war seine Herzallerliebste.
स तां राजवतीं नाम कृत्वोत्सङ्गे परिभ्रमन् । एकदा सिद्धवासाख्यं स्थानं प्रायान्मया सह ॥ ११४
sa taam raajavatiim naama krtvotsange paribhraman | ekadaa siddhavaasaakhyam sthaanam praayaanmayaa saha || 114
Mit dieser Rajavati ging er einst Arm in Arm spazieren. Ich war auch dabei, und so gelangten wir an eine Stelle, die man den Wohnort der Siddhas Halbgötter nannte.
केशवायतने तत्र वयमभ्यर्चिताच्युताः । प्रावर्तामहि सर्वेऽपि गातुं भगवतः पुरः ॥ ११५
keshavaayatane tatra vayamabhyarcitaacyutaah | praavartaamahi sarve’pi gaatum bhagavatah purah || 115
Dort standen wir vor einem Vishnu-Altar und huldigten dem Ewigen, indem wir alle unsere Stimmen erhoben und den Erhabenen besangen.
तावदागत्य तत्रैकः सिद्धस्तां श्रव्यगायिनीम् । दृशा राजवतीं पश्यन्नतिष्ठदनिमेषया ॥ ११६
taavadaagatya tatraikah siddhastaam shravyagaayiniim | drshaa raajavatiim pashyannatishthadanimeshayaa || 116
Inzwischen war einer dieser Halbgötter herangetreten und stellte sich ohne mit der Wimper zu zucken vor die hörenswert singende Rajavati.
सिद्धोऽपि साभिलाषः किं परनारीं निरीक्षसे । इति सेर्ष्यः स मद्भ्राता क्रुद्धः सिद्धं तमब्रवीत् ॥ ११७
siddho’pi saabhilaashah kim paranaariim niriikshase | iti sershyah sa madbhraataa kruddhah siddham tamabraviit || 117
„Du bist doch ein Siddha! Warum wirfst du dann deine lüsternen Blicke auf das Weib eines anderen!“ stellte mein eifersüchtiger Bruder den Halbgott zur Rede.
ततः स सिद्धः कुपितः शप्तुमेवं तमभ्यधात् । गीताश्चर्यान्मया मूढ वीक्षितेयं न कामतः ॥ ११८
tatah sa siddhah kupitah shaptumevam tamabhyadhaat | giitaashcaryaanmayaa muudha viikshiteyam na kaamatah || 118
Darauf erwiderte der Siddha, ebenfalls wütend, mit einem Fluch: „Ihres zauberhaften Gesanges wegen habe ich sie betrachtet, du Tropf, und nicht, weil ich Lust auf sie habe!
तन्मर्त्ययोनावीर्ष्यालुः पत त्वमनया सह । पश्यैतामेव भार्यां त्वं साक्षात्तत्रान्यसंगताम् ॥ ११९
tanmartyayonaaviirshyaaluh pata tvamanayaa saha | pashyaitaameva bhaaryaam tvam saakshaattatraanyasamgataam || 119
Darum falle, weil du so eifersüchtig bist, in den Schoß einer Sterblichen, mit ihr zusammen. Dann sieh mit eigenen Augen, wie deine Frau mit einem anderen buhlt!“
इत्यूचिवान्मया सोऽथ बाल्यात्तच्छापकोपितः । हस्तस्थेनाहतः क्रीडामृण्मयश्वेतहस्तिना ॥ १२०
ityuucivaanmayaa so’tha baalyaattacchaapakopitah | hastasthenaahatah kriidaamrnmayashvetahastinaa || 120
Als er, bis zur Verwünschung gereizt, das sagte, habe ich in meinem jugendlichen Eifer ihn mit einem weißen, tönernen Spielzeugelefanten, den ich in der Hand hielt, geschlagen.
ततः स मां समशपद्येनाहं भवताहतः । तादृक्श्वेतो गजो भूमौ भवानुत्पद्यतामिति ॥ १२१
tatah sa maam samashapadyenaaham bhavataahatah | taadrkshveto gajo bhuumau bhavaanutpadyataamiti || 121
Da verfluchte er mich: „Du sollst auf der Erde als weißer Elefant geboren werden, so wie der, mit dem du mich geschlagen hast!“
अथानुनीतो मद्भ्रात्रा तेन देवप्रभेण सः । सिद्धः कृपालुः शापान्तमेवमस्माकमब्रवीत् ॥ १२२
athaanuniito madbhraatraa tena devaprabhena sah | siddhah krpaaluh shaapaantamevamasmaakamabraviit || 122
Dann aber ließ der Siddha sich durch meinen Bruder Devaprabha erweichen, zeigte sich mitleidig und verkündete uns beiden folgendes Ende der Verwünschung:
हरेः प्रसादान्मर्त्योऽपि भूत्वा द्वीपेश्वरो भवान् । गजीभूतमिमं प्राप्स्यस्यनुजं दिव्यवाहनम् ॥ १२३
hareh prasaadaanmartyo’pi bhuutvaa dviipeshvaro bhavaan | gajiibhuutamimam praapsyasyanujam divyavaahanam || 123
„Auch wenn du ein Sterblicher bist, wirst du mit Vishnus Gnade Herrscher über eine Insel sein und deinen kleinen Bruder hier als Elefant und Reittier für die Götter dazukriegen.
अन्तःपुरसहस्राणि त्वमशीतिमवाप्स्यसि । तेषां वेत्स्यसि दौःशील्यं सर्वेषां जनसंनिधौ ॥ १२४
antahpurasahasraani tvamashiitimavaapsyasi | teshaam vetsyasi dauhshiilyam sarveshaam janasamnidhau || 124
Außerdem bekommst du achtzigtausend Haremsweiber. In all denen wirst du die Würdelosigkeit im Angesicht von Männern kennenlernen.
अथैतां मानुषीभूतां स्वभार्यां परिणेष्यसि । प्रत्यक्षमेनामपि च द्रक्ष्यस्यन्येन संगताम् ॥ १२५
athaitaam maanushiibhuutaam svabhaaryaam parineshyasi | pratyakshamenaamapi ca drakshyasyanyena samgataam || 125
Dann wirst du diese zum Menschen Gewordene als dein Eheweib heimführen, aber mit eigenen Augen sehen, wie sie einen anderen umschlingt.
ततो विरक्तहृदयो दत्त्वा राज्यं द्विजन्मने । देवप्रभ यदा शान्तो वनं गन्तुं प्रवत्स्यसि ॥ १२६
tato viraktahrdayo dattvaa raajyam dvijanmane | devaprabha yadaa shaanto vanam gantum pravatsyasi || 126
Dann wirst du, dessen Herz erkaltet, dein Königreich den Brahmanen schenken, Devaprabha. Wenn du dann, friedlich geworden, dich anschickst, in den Wald zu ziehen,
तदा प्रथममुक्तोऽस्मिन्गजत्वादनुजे तव । अनया भार्यया साकं शापात्त्वमपि मोक्ष्यसे ॥ १२७
tadaa prathamamukto’smingajatvaadanuje tava | anayaa bhaaryayaa saakam shaapaattvamapi mokshyase || 127
wird dein kleiner Bruder als erster aus seiner Dickhäuterexistenz erlöst, und auch du sollst mit deiner Frau aus dem Fluch entlassen sein!“
इति सिद्धोक्तशापान्ता वयं प्राक्कर्मभेदतः । एवं जाताः पृथग्योगाच्छापान्तः सैष चाद्य नः ॥ १२८
iti siddhoktashaapaantaa vayam praakkarmabhedatah | evam jaataah prthagyogaacchaapaantah saisha caadya nah || 128
Somit beschloss der Siddha das Ende der Verwünschung. Unsere früheren Taten waren verschieden, also wurden wir entsprechend wiedergeboren! Heute lief also unser Fluch aus!“
एवं सोमप्रभेणोक्ते स रत्नाधिपतिर्नृपः । जातिं स्मृत्वाब्रवीद्धन्त सैष देवप्रभो ह्यहम् ॥ १२९
evam somaprabhenokte sa ratnaadhipatirnrpah | jaatim smrtvaabraviiddhanta saisha devaprabho hyaham || 129
Kaum hatte Somaprabha ausgesprochen, als König Ratnadhipati sich seiner früheren Geburt erinnernd ausrief: „Natürlich! Dieser Devaprabha – das bin ja ich!
एषापि राजदत्ता सा पत्नी राजवती मम । इत्युक्त्वा स तया साकं भार्यया तां तनुं जहौ ॥ १३०
eshaapi raajadattaa saa patnii raajavatii mama | ityuktvaa sa tayaa saakam bhaaryayaa taam tanum jahau || 130
Und die Rajadatta ist meine Frau Rajavati!“ Nach diesen Worten verließen er und seine Frau zusammen ihre Körper
क्षणात्सर्वेऽपि गन्धर्वा भूत्वा लोकस्य पश्यतः । स्वमुत्पत्य निजं धाम ययुस्ते मलयाचलम् ॥ १३१
kshanaatsarve’pi gandharvaa bhuutvaa lokasya pashyatah | svamutpatya nijam dhaama yayuste malayaacalam || 131
und wurden schon im selben Moment alle zu Gandharven. Noch sah das Volk, wie sie aufflogen, uns so kehrten sie in ihr Wohngebiet in den Malayabergen zurück.
शीलवत्यपि शीलस्य माहात्म्यात्प्राप्य सम्पदम् । ताम्रलिप्तीं पुरीं गत्वा तस्थौ धर्मोपसेविनी ॥ १३२
shiilavatyapi shiilasya maahaatmyaatpraapya sampadam | taamraliptiim puriim gatvaa tasthau dharmopasevinii || 132
Shilavati wiederum gelangte durch ihren Edelmut zu Besitz und ritt nach Tamralipti, wo sie als rechtschaffene Frau weiterlebte.
इति जगति न रक्षितुं समर्थः क्वचिदपि कश्चिदपि प्रसह्य नारीम् ।
अवति तु सततं विशुद्ध एकः कुलयुवतीं निजसत्त्वपाशबन्धः ॥ १३३
iti jagati na rakshitum samarthah kvacidapi kashcidapi prasahya naariim |
avati tu satatam vishuddha ekah kulayuvatiim nijasattvapaashabandhah || 133
Also kann in dieser Welt keine Frau behütet werden, indem man sie wie auch immer wegsperrt.
Stets schützt nur das reine, innere Fesselband der Würde die junge Frau aus gutem Hause.
एवं चेर्ष्या नाम दुःकैकहेतुर्दोषः पुंसां द्वेषदायी परेषाम् ।
योऽयं मा भूद्रक्षणायाङ्गनानामत्यौत्सुक्यं प्रत्युतासां करोति ॥ १३४
evam cershyaa naama duhkaikaheturdoshah pumsaam dveshadaayii pareshaam |
yo’yam maa bhuudrakshanaayaanganaanaamatyautsukyam pratyutaasaam karoti || 134
So ist Eifersucht der einzige Grund für das Leid, dieser Fehler der Männer, der so viel Hass auf andere schafft.
Sie kann kein Schutz für die Frauen sein, sondern schürt, ganz im Gegenteil, erst recht ihr Verlangen.“
इति नरवाहनदत्तो रत्नप्रभया स्वभार्यया कथिताम् ।
स निशम्य कथामर्थ्यां सचिवैः सार्धं परं मुमुदे ॥ १३५
iti naravaahanadatto ratnaprabhayaa svabhaaryayaa kathitaam |
sa nishamya kathaamarthyaam sacivaih saardham param mumude || 135
Diese sinnreiche Geschichte erzählte Ratnaprabha ihrem Naravahanadatta.
Der hörte sie von seiner Frau, hatte die Lektion gelernt und war mitsamt seinen Ministern hocherfreut.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे रत्नप्रभालम्बके द्वितीयस्तरङ्गः ।
iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare ratnaprabhaalambake dvitiiyastarangah |
So verklingt im Buch Ratnaprabha des von Dichterfürst Shri Somadeva verfassten Ozeans der Erzählungen die zweite Welle
