तथा च कथयाम्येतामत्र देवि कथां शृणु । निषधाधिपती राजा नलो नामाभवत्पुरा ॥ २३७tathaa ca kathayaamyetaamatra devi kathaam shrnu | nishadhaadhipatii raajaa nalo naamaabhavatpuraa || 237
Ich will dir die Geschichte dazu erzählen, Königin. Hör zu:
Einst war der Herrscher von Nishadha ein König namens Nala.
यस्य रूपेण विजितः कामो मन्येऽवमानतः । कोपितत्रिपुरारातिनेत्राग्नावजुहोत्तनुम् ॥ २३८yasya ruupena vijitah kaamo manye'vamaanatah | kopitatripuraaraatinetraagnaavajuhottanum || 238
Der von seiner Schönheit besiegte Liebesgott Kama verachtete ihn so sehr, glaube ich, daß er seinen Körper
im Feuerstrahl aus dem Auge des erzürnten Shiva, Feind der drei Städte, opferte.
तेनाभार्येण सदृशी भार्याश्रावि विचिन्वता । दमयन्तीति भीमस्य विदर्भाधिपतेः सुता ॥ २३९tenaabhaaryena sadrshii bhaaryaashraavi vicinvataa | damayantiiti bhiimasya vidarbhaadhipateh sutaa || 239
Der unbeweibte Nala hatte sich umgehört und fand in Damayanti eine passende Frau für sich.
Sie war die Tochter von Bhima, dem Herrscher von Vidarbha.
भीमेनापि विचित्य क्ष्मां ददृशे तेन राजसु । न नलादपरो राजा तुल्यः स्वदुहितुः पतिः ॥ २४०bhiimenaapi vicitya kshmaam dadrshe tena raajasu | na nalaadaparo raajaa tulyah svaduhituh patih || 240
Auch Bhima hatte die Welt durchsucht und sah, daß unter den Königen keiner außer König Nala
ein ebenbürtiger Mann für seine Tochter war.
अत्रान्तरे स्वनगरे दमयन्ती सरोवरम् । भीमात्मजा जलक्रीडाहेतोरवततार सा ॥ २४१atraantare svanagare damayantii sarovaram | bhiimaatmajaa jalakriidaahetoravatataara saa || 241
Mittlerweile war Bhimas Tochter Damayanti bei sich in der Stadt zum See herabgelaufen,
um im Wasser herumzuplanschen.
तत्रैकं राजहंसं सा दृष्ट्वा दष्टोत्पलाम्बुजम् । बबन्ध क्रीडया बाला युक्तिक्षिप्तोत्तरीयका ॥ २४२tatraikam raajahamsam saa drshtvaa dashtotpalaambujam | babandha kriidayaa baalaa yuktikshiptottariiyakaa || 242
Dort sah sie wie ein edler Schwan auf blauen und zartrosa Lotussen kaute. Durch Täuschung gelang es dem Mädchen ihm seinen Sari überzuwerfen und ihn zum Spaß zu fesseln.
स बद्धो दिव्यहंसस्त्वामुवाच व्यक्तया गिरा । राजपुत्र्युपकारं ते करिष्यामि विमुञ्च माम् ॥ २४३sa baddho divyahamsastvaamuvaaca vyaktayaa giraa | raajaputryupakaaram te karishyaami vimunca maam || 243
Da sang der Wunderschwan ihr in verständlichen Worten vor:
"Königskind, ich kann dir noch nützlich sein. Lass mich ftrei!
नैषधोऽस्ति नलो नामा राजा हृदि वहन्ति यम् । सद्गुणैर्गुम्फितं हारमिव दिव्याङ्गना अपि ॥ २४४naishadho'sti nalo naamaa raajaa hrdi vahanti yam | sadgunairgumphitam haaramiva divyaanganaa api || 244
In Nishadha lebt ein König namens Nala. Himmlische Nymphen gar zogen jede seiner guten Eigenschaften
auf eine Perlenkette auf, die sie über ihren Herzen tragen.
तस्य त्वं सदृशी भार्या भर्ता स सदृशस्तव । तदत्र तुल्यसंयोगे कामदूतो भवामि वाम् ॥ २४५tasya tvam sadrshii bhaaryaa bhartaa sa sadrshastava | tadatra tulyasamyoge kaamaduuto bhavaami vaam || 245
Du wärest die passende Frau für ihn, und er wäre der passende Mann für dich.
Für so eine Verbindung von Gleichen will ich euer Liebesbote sein."
तच्छ्रुत्वा दिव्यहंसं सा मत्वा सत्याभिभाषिणम् । मुमोच दमयन्ती तमेवमस्त्विति वादिनी ॥ २४६tacchrutvaa divyahamsam saa matvaa satyaabhibhaashinam | mumoca damayantii tamevamastviti vaadinii || 246
Als Damayanti den Zauberschwan reden hörte, wußte sie, daß er die Wahrheit sprach.
"Dann soll es so sein!" sprach sie und ließ ihn frei.
न मया वरणीयोऽन्यो नलादिति जगाद च । श्रुतिमार्गप्रविष्टेन तेनापहृतमानसा ॥ २४७na mayaa varaniiyo'nyo nalaaditi jagaada ca | shrutimaargapravishtena tenaapahrtamaanasaa || 247
"Ich nehme keinen anderen zum Manne außer Nala", sagte sie, deren
Herz erobert war von ihm, als er durch ihren Gehörgang zu ihr vorgedrungen war.
स च हंसस्ततो गत्वा निषधेष्वाशु शिश्रिये । जलक्रीडाप्रवृत्तेन नलेनाध्यासितं सरः ॥ २४८sa ca hamsastato gatvaa nishadheshvaashu shishriye | jalakriidaapravrttena nalenaadhyaasitam sarah || 248
Der Schwan flog nach Nishadha, wo er gleich über dem See niederging, den Nala zum Schwimmen aufsuchte.
नलः स राजा दृष्ट्वा तं राजहंसं मनोरमम् । बबन्ध स्वोत्तरीयेन लीलाक्षिप्तेन कौतुकात् ॥ २४९nalah sa raajaa drshtvaa tam raajahamsam manoramam | babandha svottariiyena liilaakshiptena kautukaat || 249
Als König Nala sah, wie schön dieser königliche Schwan war, wurde er neugierig
und nahm ihn gefangen, indem er zum Spaß sein Obergewand über ihn warf.
सोऽथ हंसोऽब्रवीन्मुञ्च नृपते मामहं यतः । इह त्वदुपकारार्थमागतः शृणु वच्मि ते ॥ २५०so'tha hamso'braviinmunca nrpate maamaham yatah | iha tvadupakaaraarthamaagatah shrnu vacmi te || 250
Da rief der Schwan: "Lass mich frei, König! Ich kriege keine Luft!
Dabei kam ich her, um dir etwas Gutes zu tun. Hör zu, ich will's dir sagen:
विदर्भेष्वस्ति भीमस्य राज्ञः क्षितितिलोत्तमा । दमयन्तीति दुहिता स्पृहणीया सुरैरपि ॥ २५१vidarbheshvasti bhiimasya raajnah kshititilottamaa | damayantiiti duhitaa sprhaniiyaa surairapi || 251
Im Vidarbhaland lebt König Bhimas Tochter Damayanti,
die von den Göttern begehrte Nymphe Tilottama auf Erden.
त्वमेव च मदाख्यातगुणो बद्धानुरागया । तया भर्ता वृतस्तच्च वक्तुमागतः ॥ २५२tvameva ca madaakhyaataguno baddhaanuraagayaa | tayaa bhartaa vrtastacca vaktumaagatah || 252
Ich habe ihr auch von deinen Vorzügen erzählt, und sie hat sich in dich verliebt.
Dich gar zum Gatten gewählt. Dir das zu künden kam ich her."
इति हंसोत्तमस्यास्य वचोभिः सत्फलोज्ज्वलैः । विशिखैश्च स पुष्पेषोर्नलः सममविध्यत ॥ २५३iti hamsottamasyaasya vacobhih satphalojjvalaih | vishikhaishca sa pushpeshornalah samamavidhyata || 253
So wurde Nala von den Worten des prächtigen Schwanes, die gute Frucht erröten ließ,
als auch von den Pfeilen des Liebesgottes gleichermaßen durchbohrt.
अब्रवीत्स च हंसं तं धन्योऽहं विहगोत्तम । यो मनोरथसम्पत्त्या मूर्तयेव वृतस्तया ॥ २५४abraviitsa ca hamsam tam dhanyo'ham vihagottama | yo manorathasampattyaa muurtayeva vrtastayaa || 254
Dem Schwan gestand er: "Gesegnet bin ich, edler Vogel, daß sie,
die verkörperte Wahrwerdung meiner Träume, mich erwählt hat!"
इत्युक्त्वा तेन मुक्तः स हंसो गत्वा शशंस तत् । दमयन्त्यै यथावस्तु यथाकामं जगाम च ॥ २५५ityuktvaa tena muktah sa hamso gatvaa shashamsa tat | damayantyai yathaavastu yathaakaamam jagaama ca || 255
Nach diesen Worten ließ er den Schwan frei. Der flog zu Damayanti und erzählte ihr alles wahrheitsgetreu.
Dann zog er weiter, wohin er wollte.
दमयन्ती च सोत्कण्ठा युक्त्या मातृमुखेन सा । पितुः स्वात्प्रार्थयामास नलप्राप्त्यै स्वयंवरम् ॥ २५६damayantii ca sotkanthaa yuktyaa maatrmukhena saa | pituh svaatpraarthayaamaasa nalapraaptyai svayamvaram || 256
Die nach Nala schmachtende Damayanti gebrauchte, um ihn zu kriegen, eine List:
Durch den Mund ihrer Mutter bat sie ihren Vater um ein Damenwahl-Ritual für sich.
अनुमन्य स तस्याश्च स्वयंवरकृते पिता । भीमः पृथिव्यां सर्वेषां राज्ञां दूतान्विसृष्टवान् ॥ २५७anumanya sa tasyaashca svayamvarakrte pitaa | bhiimah prthivyaam sarveshaam raajnaam duutaanvisrshtavaan || 257
Vater Bhima war einverstanden und entsandte Boten zu den Königen aller Länder,
um ihre Damenwahl durchzuführen.
प्राप्तदूताश्च निखिला विदर्भान्प्रति भूमिपाः । व्रजन्ति स्म नलोऽप्युक्तो रथारूढश्चचाल सः ॥ २५८praaptaduutaashca nikhilaa vidarbhaanprati bhuumipaah | vrajanti sma nalo'pyukto rathaaruudhashcacaala sah || 258
Nachdem sie die Botschaft erhalten hatten, brachen alle Könige auf nach Vidarbha.
Auch Nala, darauf angesprochen, bestieg seinen Streitwagen und preschte los.
ततश्च दमयन्त्यास्तौ नलप्रेमस्वयंवरौ । इन्द्रादयो लोकपालाः शुश्रुवुर्नारदान्मुनेः ॥ २५९tatashca damayantyaastau nalapremasvayamvarau | indraadayo lokapaalaah shushruvurnaaradaanmuneh || 259
Mittlerweile hatten auch Indra und die anderen Weltenhüter von Rishi Narada
über Damayantis Damenwahl und ihre Liebe zu Nala gehört.
तेषां च बलभिद्वायुयमाग्निवरुणास्ततः । सम्मन्त्र्य दमयन्त्युक्त्वा नलस्यैवान्तिकं ययुः ॥ २६०teshaam ca balabhidvaayuyamaagnivarunaastatah | sammantrya damayantyuktvaa nalasyaivaantikam yayuh || 260
Also berieten Indra, Vayu,Yama, Agni und Varuna über Damayanti und meinten, sie sollten mal mit Nala reden.
ऊचुश्च प्राप्य तं प्रह्वं विदर्भान्प्रस्थितं पथि । गत्वास्मद्वचनाद्ब्रूहि दमयन्तीमिदं नृप ॥ २६१uucushca praapya tam prahvam vidarbhaanprasthitam pathi | gatvaasmadvacanaadbruuhi damayantiimidam nrpah || 261
Sie fanden ihn auch, als er den Weg nach Vidarbha einschlug. Er verbeugte sich vor ihnen und sie sprachen: "König, richte Damayanti Folgendes von uns aus, wenn du da bist:
पञ्चानां वरयैकं नः किं मर्त्येन नलेन ते । मर्त्या मरणधर्माणस्त्रिदशास्त्वमरा इति ॥ २६२pancaanaam varayaikam nah kim martyena nalena te | martyaa maranadharmaanastridashaastvamaraa iti || 262
'Wähle von uns Fünfen einen! Was willst du mit Nala, einem Sterblichen?
Menschen unterliegen dem Gesetz des Todes. Wir Götter aber sind unsterblich!
अस्मद्वराच्च तत्पार्श्वमदृष्टोऽन्यैः प्रवेक्ष्यसि । तथेत्येतां च देवाज्ञां प्रतिपेदे नलोऽथ सः ॥ २६३asmadvaraacca tatpaarshvamadrshto'nyaih pravekshyasi | tathetyetaam ca devaajnaam pratipede nalo'tha sah || 263
Wir sorgen dafür, daß du unsichtbar zu ihr durchkommst.'
Nala befolgte den Befehl der Götter: "So sei es!".
गत्वा चान्तःपुरं तस्याः प्रविश्यादृष्ट एव च । दमयन्त्याः शशंसैव देवादेशं तथैव तम् ॥ २६४gatvaa caantahpuram tasyaah pravishyaadrshta eva ca | damayantyaah shashamsaiva devaadesham tathaiva tam || 264
Er fuhr weiter, gelangte auch unsichtbar ins Frauenhaus
und überbrachte Damayanti dort die Botschaft der Götter.
सा तं श्रुत्वाब्रवीत्साध्वी देवास्ते सन्तु तादृशाः । तथापि मे नलो भर्ता न कार्यं त्रिदशैर्मम ॥ २६५saa tam shrutvaabraviitsaadhvii devaaste santu taadrshaah | tathaapi me nalo bhartaa na kaaryam tridashairmama || 265
Sie hörte ihn an und erwiderte fest: "Die Götter sind wie sie sind, mein Mann aber ist Nala.
Mit den Dreißig habe ich nichts zu schaffen."
इति सम्यग्वचस्तस्याः श्रुत्वात्मानं प्रकाश्य च । नलो गत्वा तथैवैतदिन्द्रादिभ्यः शशंस सः ॥ २६६iti samyagvacastasyaah shrutvaatmaanam prakaashya ca | nalo gatvaa tathaivaitadindraadibhyah shashamsa sah || 266
Als Nala ihre schlichten Worte gehört hatte, offenbarte er sich ihr.
Das alles berichtete er Indra und den anderen, als er wieder zurück war.
वश्या वयमिदानीं ते स्मृतमात्रोपगामिनः । तथ्यवादिन्निति च ते तुष्टास्तस्मै ददुर्वरान् ॥ २६७vashyaa vayamidaaniim te smrtamaatropagaaminah | tathyavaadinniti ca te tushtaastasmai dadurvaraan || 267
Die waren so begeistert, daß sie ihm eine Wunscherfüllung gewährten: "Von jetzt an sind wir deine gehorsamen Diener und erscheinen, sobald du an uns denkst, du ehrliche Haut!"
ततो हृष्टे नले याते विदर्भान्वञ्चनेप्सुभिः । दमयन्त्याः सुरेशाद्यैर्नलरूपमकारि तैः ॥ २६८tato hrshte nale yaate vidarbhaanvancanepsubhih | damayantyaah sureshaadyairnalaruupamakaari taih || 268
Da ritt Nala gutgelaunt nach Vidarbha. Indra und die anderen Götter aber nahmen Nalas Form an,
um Damayanti hinters Licht zu führen.
गत्वा च भीमस्य सभां मर्त्यधर्मानुपाश्रिताः । स्वयंवरे प्रस्तुते ते नलान्तिक उपाविशन् ॥ २६९gatvaa ca bhiimasya sabhaam martyadharmaanupaashritaah | svayamvare prastute te nalaantika upaavishan || 269
Auch sie ritten, menschlichen Sitten sich fügend, zu Bhimas Hof.
Als die Damenwahl ausgerufen war, setzten sie sich alle neben Nala.
अथैत्य दमयन्ती सा भ्रात्रा स्वेनैकशो नृपान् । आवेद्यमानानुज्झन्ती क्रमात्प्राप नलान्तिकम् ॥ २७०
athaitya damayantii saa bhraatraa svenaikasho nrpaan | aavedyamaanaanujjhantii kramaatpraapa nalaantikam || 270
Damayanti trat ein. Ihr Bruder stellte ihr jeden König einzeln vor.
Sie huschte an ihnen vorüber und kam Nala immer näher.
दृष्ट्वा छायानिमेषादिगुणांस्तत्र च षण्नलान् । सा भ्रातरि समुद्भ्रान्ते व्याकुला समचिन्तयत् ॥ २७१
drshtvaa chaayaanimeshaadigunaamstatra ca shannalaan | saa bhraatari samudbhraante vyaakulaa samacintayat || 271
Als sie die sechs Nalas sah, die alle einen Schatten warfen, blinzelten und andere menschliche Eigenschaften hatten - ihr Bruder war fassungslos - überlegte sie angestrengt:
नूनं मे लोकपालैस्तैर्मायेयं पञ्चभिः कृता । षष्ठं मन्ये नलं त्वत्र न चान्यत्रास्ति मे गतिः ॥ २७२nuunam me lokapaalaistairmaayeyam pancabhih krtaa | shashtham manye nalam tvatra na caanyatraasti me gatih || 272
'Das Zerrbild hier haben bestimmt diese fünf Weltenhüter für mich erschaffen.
Mir scheint, der Sechste dort ist Nala. Einen anderen Weg gibt es auch nicht für mich!'
इत्यालोच्यैव साध्वी सा नलैकासक्तमानसा । आदित्याभिमुखी भूत्वा दमयन्त्येवाब्रवीत् ॥ २७३ityaalocyaiva saadhvii saa nalaikaasaktamaanasaa | aadityaabhimukhii bhuutvaa damayantyevaabraviit || 273
So dachte die Brave, deren Herz einzig für Nala schlug.
Da wandte Damayanti sich mit dem Gesicht zur Sonne und rief:
भो लोकपालाः स्वप्नेऽपि नलादन्यत्र चेन्न मे । मनस्तत्तेन सत्येन स्वं दर्शयत मे वपुः ॥ २७४bho lokapaalaah svapne'pi nalaadanyatra cenna me | manastattena satyena svam darshayata me vapuh || 274
"O ihr Weltenhüter - wenn mein Herz nicht mal im Traum bei einem anderen als Nala war,
dann zeigt mir, weil das die Wahrheit ist, doch jeder seine Form!
वरात्पूर्ववृताच्चान्ये कन्यायाः परपूरुषाः । परदाराश्च सा तेषां तत्कथं मोह एष वः ॥ २७५varaatpuurvavrtaaccaanye kanyaayaah parapuurushaah | paradaaraashca saa teshaam tatkatham moha esha vah || 275
Sobald ein Mädchen seine Wahl getroffen hat, sind andere Männer ihr fremd. Und für die ist sie
schon die Frau eines anderen. Woher kommt diese geistige Störung bei euch?"
श्रुत्वैतत्पञ्च शक्राद्याः स्वेन रूपेण तेऽभवन् । षष्ठः सत्यनलश्चाभूत्स्वरूपस्थः स भूपतिः ॥ २७६shrutvaitatpanca shakraadyaah svena ruupena te'bhavan | shashthah satyanalashcaabhuutsvaruupasthah sa bhuupatih || 276
Als die Fünf, Shakra-Indra und die anderen, das hörten, nahmen sie wieder ihre ursprüngliche Gestalt an.
Der Sechste, echte Nala aber behielt seine menschliche, die Königsform.
तस्मिन्सा दमयन्ती तां फुल्लेन्दीवरसुन्दरीम् । दृशं वरणमालां च हृष्टा राज्ञि नले न्यधात् ॥ २७७tasminsaa damayantii taam phullendiivarasundariim | drsham varanamaalaam ca hrshtaa raajni nale nyadhaat || 277
Entzückt warf Damayanti ihren Blick, strahlend wie aus aufgeblühten blauen Lotussen,
sowie den Kranz der Erwählung auf König Nala.
पपात पुष्पवृष्टिश्च नभोमध्यात्ततो नृपः । विवाहमङ्गलं भीमश्चक्रे तस्या नलस्य च ॥ २७८papaata pushpavrshtishca nabhomadhyaattato nrpah | vivaahamangalam bhiimashcakre tasyaa nalasya ca || 278
Da fiel ein Blumenregen vom Himmel und König Bhima vollzog den Hochzeitsritus für Nala und sie.
विहितोचितपूजाश्च तेन वैदर्भभूभृता । नृपा यथागतं जग्मुर्देवाः शक्रादयश्च ते ॥ २७९vihitocitapuujaashca tena vaidarbhabhuubhrtaa | nrpaa yathaagatam jagmurdevaah shakraadayashca te || 279
Nachdem der König von Vidarbha den Königen die gebührende Ehre erwiesen hatte, zogen die,
sowie Indra und die anderen Götter dahin zurück, woher sie gekommen waren.
शक्रादयस्तु ददृशुर्द्वौ कलिद्वापरौ पथि । बुद्ध्वा च दमयन्त्यर्थमागतौ तौ च तेऽब्रुवन् ॥ २८०shakraadayastu dadrshurdvau kalidvaaparau pathi | buddhvaa ca damayantyarthamaagatau tau ca te'bruvan || 280
Da sahen Indra und die anderen aber ihnen entgegenkommend Kali und Dvapara.
Als sie erfuhren, daß sie Damavantis wegen unterwegs waren, riefen sie ihnen zu:
न गन्तव्यं विदर्भेषु तत एवागता वयम् । वृत्तः स्वयंवरो राजा दमयन्त्या नलो वृतः ॥ २८१na gantavyam vidarbheshu tata evaagataa vayam | vrttah svayamvaro raajaa damayantyaa nalo vrtah || 281
"Ihr braucht nicht mehr nach Vidarbha zu ziehen. Wir kommen gerade von da.
Die Damenwahl ist abgewickelt. Damayanti hat König Nala gewählt."
तच्छ्रुत्वैवोचतुः पापौ तौ कलिद्वापरौ रुषा । देवान्भवादृशांस्त्यक्त्वा यत्स मर्त्यो वृतस्तया ॥ २८२tacchrutvaivocatuh paapau tau kalidvaaparau rushaa | devaanbhavaadrshaamstyaktvaa yatsa martyo vrtastayaa || 282
Als die beiden Bösewichte Kali und Dvapara das hörten, schrien sie vor Wut:
"Götter wie euch hat sie verschmäht und sich einen Sterblichen erwählt!
तदवश्यं करिष्यावो वियोगमुभयोस्तयोः । एवं कृतप्रतिज्ञौ तौ निवर्त्य ययतुस्ततः ॥ २८३tadavashyam karishyaavo viyogamubhayostayoh | evam krtapratijnau tau nivartya yayatustatah || 283
Darum wollen wir dafür sorgen, daß die Zwei getrennt werden!"
Als dieser Eid geleistet war, zogen sie beide wieder ab.
नलश्च सप्त दिवसान्स्थित्वा श्वशुरवेश्मनि । दमयन्त्या समं वध्वा कृतार्थो निषधानगात् ॥ २८४nalashca sapta divasaansthitvaa shvashuraveshmani | damayantyaa samam vadhvaa krtaartho nishadhaanagaat || 284
Sieben Tage verblieb Nala im Haus seines Schwiegervaters,
dann zog der Erwählte mit seiner Frau Damayanti nach Nishadha.
तत्रासीत्प्रेम दम्पत्योर्गौरीशर्वाधिकं तयोः । शर्वस्य गौरी देहार्धं तस्य त्वात्मैव साभवत् ॥ २८५tatraasiitprema dampatyorgauriisharvaadhikam tayoh | sharvasya gaurii dehaardham tasya tvaatmaiva saabhavat || 285
Da war die Liebe der Eheleute noch größer als die zwischen Shiva und Gauri.
Während Gauri nur die Hälfte von Shivas Körper ist, war Damayanti selbst Nalas Körper, ganz und gar.
कालेन चेन्द्रसेनाख्यं दमयन्ती नलात्सुतम् । प्रसूते स्म तदन्वेकां इन्द्रसेनां च कन्यकाम् ॥ २८६kaalena cendrasenaakhyam damayantii nalaatsutam | prasuute sma tadanvekaam indrasenaam ca kanyakaam || 286
Nach einiger Zeit brachte Damayanti Nalas und ihren Sohn Indrasena zur Welt,
und wenig später ihr Töchterlein Indrasenaa.
तावच्च स कलिश्छिद्रं तस्यानुशास्त्रवर्तिनः । नलस्यासीच्चिरं चिन्वन्प्रतिज्ञातार्थनिश्चितः ॥ २८७taavacca sa kalishchidram tasyaanushaastravartinah | nalasyaasiicciram cinvanpratijnaataarthanishcitah || 287
Derweil suchte Kali, fest entschlossen, sein Versprechen in die Tat umzusetzen,
lange nach einem Schwachpunkt bei Nala, der sich an die Regeln hielt.
अथैकदानुपास्यैव संध्यामक्षालिताङ्घ्रिकः । स सुष्वाप नलः पानमदेन मुषितस्मृतिः ॥ २८८athaikadaanupaasyaiva samdhyaamakshaalitaanghrikah | sa sushvaapa nalah paanamadena mushitasmrtih || 288
Doch eines Tages kam Nala infolge seiner Trunkenheit die Erinnerung abhanden,
sodaß er einschlief ohne das Abendgebet verrichtet und sich die Füße gewaschen zu haben.
छिद्रमेतदवाप्यैव दत्तदृष्टिर्दिवानिशम् । कलिस्तस्य शरीरान्तर्नलस्य प्रविवेश सः ॥ २८९chidrametadavaapyaiva dattadrshtirdivaanisham | kalistasya shariiraantarnalasya pravivesha sah || 289
Damit hatte Kali den Schwachpunkt gefunden, nach dem er Tag und Nacht Ausschau gehalten hatte,
und drang in Nalas Körper ein.
तेन देहप्रविष्टेन कलिना स नलो नृपः । विहाय धर्म्यमाचारमाचचार यथारुचि ॥ २९०tena dehapravishtena kalinaa sa nalo nrpah | vihaaya dharmyamaacaaramaacacaara yathaaruci || 290
Sobald Kali in seinen Körper eingedrungen war, legte König Nala seinen sittenstrengen Lebenswandel ab
und tat, wonach ihm der Sinn stand.
अक्षैरदीव्यद्दासीभिररम्स्तासत्यमब्रवीत् । असेवत दिवा स्वप्नं स जजागार रात्रिषु ॥ २९१akshairadiivyaddaasiibhiraramstaasatyamabraviit | asevata divaa svapnam sa jajaagaara raatrishu || 291
Er frönte dem Würfelspiel, buhlte mit den Sklavenmädchen, sprach die Unwahrheit,
verbrachte die Tage im Schlaf, die Nächte durchwachte er.
चकाराकारणं कोपमन्यायेनार्थमाददे । अवमानं सतां चक्रे सम्मानमसतां च सः ॥ २९२cakaaraakaaranam koopamanyaayenaarthamaadade | avamaanam sataam cakre sammaanamasataam ca sah || 292
Er leistete sich grundlose Wutausbrüche, nahm Bestechungsgelder,
verhöhnte die Rechtschaffenen, belohnte die Übeltäter.
तद्भ्रातारं पुष्कराख्यं तथैवोत्क्रान्तसत्पथम् । छिद्रं प्राप्य शरीरान्तःप्रविष्ठो द्वापरो व्यधात् ॥ २९३tadbhraataaram pushkaraakhyam tathaivotkraantasatpatham |
chidram praapya shariiraantahpravishtho dvaaparo vyadhaat || 293
Dafür hatte Dvaapara eine Schwachstelle bei seinem Bruder Pushkara gefunden,
durch die er in seinen Körper eindrang und machte, daß auch der auf die schiefe Bahn kam.
कदाचित्पुष्कराख्यस्य गृहे तस्यानुजस्य सः । नलो ददर्श दान्ताख्यं सुन्दरं धवलं वृषम् ॥ २९४kadaacitpushkaraakhyasya grhe tasyaanujasya sah | nalo dadarsha daantaakhyam sundaram dhavalam vrsham || 294
Einmal sah Nala auf dem Anwesen seines jüngeren Bruders Pushkara
einen prächtigen weißen Zuchtbullen, Daanta genannt.
लोभान्मृगयमानाय तं तस्मै ज्यायसे न सः । द्वापरग्रस्ततद्भक्तिः पुष्कराख्यो वृषं ददौ ॥ २९५lobhaanmrgayamaanaaya tam tasmai jyaayase na sah | dvaaparagrastatadbhaktih pushkaraakhyo vrsham dadau || 295
Aus Neid hatte Nala um ihn gebettelt, doch Pushkara, dessen Liebe für den älteren Bruder
von Dvapara hinweggerafft war, rückte ihn nicht heraus.
जगाद तं च यद्यस्ति वाञ्छास्मिन्वृषभे तव । तद्द्यूतेन विजित्यैनं मत्तः स्वीकुरु मा चिरम् ॥ २९६jagaada tam ca yadyasti vaanchaasminvrshabhe tava | taddyuutena vijityainam mattah sviikuru maa ciram || 296
Er schlug ihm vor: "Wenn du den Bullen wirklich haben willst - gewinn ihn doch beim Würfelspiel von mir!
Zögere nicht, mach ihn dir zu eigen!"
तच्छ्रुत्वा स नलो मोहात्प्रतिपेदे तथेति तत् । ततः प्रवृते द्यूतं तयोर्भ्रात्रोः परस्परम् ॥ २९७tacchrutvaa sa nalo mohaatpratipede tatheti tat | tatah pravrte dyuutam tayorbhraatroh parasparam || 297
Nala hörte und stimmte in seiner Verblendung zu: "So sei es!"
Dann begann das Würfelspiel der beiden Brüder gegeneinander.
पुष्कराख्यस्य स वृषो नलस्येभादयः पणः । जिगाय पुष्कराख्यश्च नलो मुहुरजीयत ॥ २९८pushkaraakhyasya sa vrsho nalasyebhaadayah panah | jigaaya pushkaraakhyashca nalo muhurajiiyata || 298
Pushkara setzte seinen Bullen, Nala Elefanten und manches andere. Pushkara gewann, Nalla verlor andauernd.
दिनैर्द्वित्रैर्बले कोषे हारितेऽपि दुरोदरात् । न नलो वार्यमाणोऽपि चचाल कलिविप्लुतः ॥ २९९dinairdvitrairbale koshe haarite'pi durodaraat | na nalo vaaryamaano'pi cacaala kaliviplutah || 299
Nach zwei-drei Tagen hatte der böse Bruder Armee und Staatsschatz an sich gerissen,
doch Nala, von Kali verführt, war, obwohl ermahnt, nicht mehr abzubringen vom Spiel.
तेन मत्वा गतं राज्यं दमयन्ती निजौ शिशू । रथोत्तमं समारोप्य प्राहिणोत्स्वपितुर्गृहम् ॥ ३००tena matvaa gatam raajyam damayantii nijau shishuu | rathottamam samaaropya praahinotsvapiturgrham || 300
Damayanti wußte: Damit war das Reich verloren. Sie setzte ihre Kinder in einen schnellen Kampfwagen
und schickte sie an den Hof ihres Vaters.
तावन्नलेन राज्यं स्वं समग्रमपि हारितम् । ततः स पुष्कराख्येन जगदे जितकाशिना ॥ ३०१taavannalena raajyam svam samagramapi haaritam | tatah sa pushkaraakhyena jagade jitakaashinaa || 301
Mittlerweile hatte Nala sein ganzes Königreich verspielt. Jetzt konnte Pushkara als Eroberer auftrumpfen:
त्वयान्यद्धारितं सर्वं तत्तस्योक्ष्णः पणस्य मे । दमयन्तीमिदानीं त्वं द्यूते प्रतिपणं कुरु ॥ ३०२tvayaanyaddhaaritam sarvam tattasyokshnah panasya me | damayantiimidaaniim tvam dyuute pratipanam kuru || 302
"Da du alles andere verloren hast, setze nun Damayanti aufs Spiel gegen meinen Zuchtbullen!"
इत्युक्तिवात्यया तस्य नलोऽनल इव ज्वलन् । न चाकालेऽब्रवीत्किंचिन्न च चक्रे पणक्रियाम् ॥ ३०३ityuktivaatyayaa tasya nalo'nala iva jvalan | na caakaale'braviitkimcinna ca cakre panakriyaam || 303
Diese luftige Ansprache entfachte Nala wie ein Windstoß,
doch sagte er nichts Ungehöriges und machte auch den Einsatz nicht.
ततः स पुष्कराख्यस्तमवादीन्न करोषि चेत् । भार्यां पणं तदस्मान्मे देशान्निर्याहि तत्सखः ॥ ३०४tatah sa pushkaraakhyastamavaadiinna karoshi cet | bhaaryaam panam tadasmaanme deshaanniryaahi tatsakhah || 304
Da sagte dieser Pushkara: "Wenn du deine Frau nicht aufs Spiel setzen willst,
mußt du mein Land mit ihr zusammen verlassen!"
तच्छ्रुत्वैव नलो देशाद्दमयन्त्या समं ततः । निरगाद्राजपुरुषैरा सीमान्तं प्रवासितः ॥ ३०५tacchrutvaiva nalo deshaaddamayantyaa samam tatah | niragaadraajapurushairaa siimaantam pravaasitah || 305
Nala hatte verstanden und zog mit Damayanti aus dem Land,
wobei Männer des Königs ihn bis zur Grenze eskortierten.
हा नलस्यापि यत्रेदृगवस्था कलिना कृता । तत्रोच्यतां किमन्येषां क्रिमीणामिव देहिनाम् ॥ ३०६haa nalasyaapi yatredrgavasthaa kalinaa krtaa | tatrocyataam kimanyeshaam krimiinaamiva dehinaam || 306
O Weh! Wenn Kali schon Nala in so eine Lage bringen konnte,
was haben dann andere Menschen - Würmer im Vergleich zu ihm - dem entgegenzusetzen?
धिग्धिङ्निर्धर्म निःस्नेहं राजार्षीणामपीदृशाम् । विपदामास्पदं द्यूतं कलिद्वापरजीवितम् ॥ ३०७dhigdhingnirdharma nihsneham raajaarshiinaamapiidrshaam | vipadaamaaspadam dyuutam kalidvaaparajiivitam || 307
Schande über das Glückspiel, Kalis und Dvaparas Lebensart,
das so sittenlos, ja lieblos ist, daß es selbst königliche Rishis ins Unglück stürzt!
अथ भ्रातृहृतैश्वर्यो विदेशं स नलो व्रजन् । दमयन्त्या सह प्राप क्षुधाक्लान्तो वनन्तरम् ॥ ३०८atha bhraatrhrtaishvaryo videsham sa nalo vrajan | damayantyaa saha praapa kshudhaaklaanto vanantaram || 308
Vom Bruder der Herrschaft beraubt irrte Nala in der Fremde umher.
Irgendwann kamen er und Damayanti, hungrig und entkräftet, in einen tiefen Wald.
तत्र साकं तया दर्भभिन्नपेशलपादया । स विश्रान्तः सरस्तीरे हंसौ द्वावैक्षतागतौ ॥ ३०९tatra saakam tayaa darbhabhinnapeshalapaadayaa | sa vishraantah sarastiire hamsau dvaavaikshataagatau || 309
Ihre zarten Fußsohlen waren vom Darbhagras schon ganz zerschnitten,
als sie an einem Seeufer rastend zwei Schwäne herbeifliegen sahen.
आहारार्थं च स तयोर्ग्रहणायोत्तरीयकम् । चिक्षेप तच्च हृत्वैव हंसौ तौ तस्य जग्मतुः ॥ ३१०aahaaraartham ca sa tayorgrahanaayottariiyakam | cikshepa tacca hrtvaiva hamsau tau tasya jagmatuh || 310
Um sie zu fangen und zu verspeisen, warf Nala sein Obergewand über sie.
Doch dieses ergriffen die zwei Schwäne und flogen davon.
हंसरूपेण तावेतावक्षौ वासोऽप्युपेत्य ते । हृत्वा गताविति नलः स वाचं चाशृणोद्दिवः ॥ ३११hamsaruupena taavetaavakshau vaaso'pyupetya te | hrtvaa gataaviti nalah sa vaacam caashrnoddivah || 311
"Das waren die beiden Würfel, Kali und Dvapara in Schwanengestalt. Die sind dir gefolgt,
haben dir sogar dein Tuch geklaut und sind weg damit", hörte Nala eine Stimme vom Himmel sagen.
उपविश्यैकवस्त्रोऽथ स युक्त्या विमना नृपः । पन्थानं दर्शयामास दमयन्त्याः पितुर्गृहे ॥ ३१२upavishyaikavastro'tha sa yuktyaa vimanaa nrpah | panthaanam darshayaamaasa damayantyaah piturgrhe || 312
Mit nur noch einem Tuch setzte der König sich niedergeschlagen hin,
geistesgegenwärtig genug, Damayanti den Weg zu ihres Vaters Hof zu erklären:
अयं मार्गो विदर्भेषु प्रिये पितृगृहे तव । अयमङ्गेषु मार्गोऽयमपरः कोशलेषु च ॥ ३१३ayam maargo vidarbheshu priye pitrgrhe tava | ayamangeshu maargo'yamaparah koshaleshu ca || 313
"Das ist der Weg nach Vidarbha, meine Liebe, zu deines Vaters Hof.
Das ist der Weg zu den Angas, der andere da zu den Koshalas."
तच्छ्रुत्वा दमयन्ती सा शङ्कितेवाभवत्तदा । त्यक्ष्यन्निवार्यपुत्रो मे मार्गं किं वक्त्यसाविति ॥ ३१४tacchrutvaa damayantii saa shankitevaabhavattadaa || tyakshyannivaaryaputro me maargam kim vaktyasaaviti || 314
Als Damayanti das hörte, erschrak sie: 'Warum erklärt mein Ehemann mir den Weg,
als würde er mich bald verlassen?'
ततस्तौ फलमूलान्नौ वने तत्र निशागमे । श्रान्तौ संविशतः स्मोभौ दम्पती कुशसंस्तरे ॥ ३१५tatastau phalamuulaannau vane tatra nishaagame | shraantau samvishatah smobhau dampatii kushasamstare || 315
Dann aßen die Eheleute Früchte und Wurzeln im Wald. Als die Nacht hereinbrach,
betteten sie sich ermüdet auf ein Lager aus Kushagras.
दमयन्ती शनैर्निद्रामध्वखिन्ना जगाम सा । नलो गन्तुमनास्त्वासीदनिद्रः कलिमोहितः ॥ ३१६damayantii shanairnidraamadhvakhinnaa jagaama saa | nalo gantumanaastvaasiidanidrah kalimohitah || 316
Von der Wanderung erschöpft fand Damayanti allmählich in den Schlaf.
Nala aber - immer noch von Kali genarrt - wollte gehen und schlief nicht.
उत्थाय चैकवस्त्रां तां दमयन्तीं विमुच्य सः । छिन्नं तदुत्तरीयार्धं प्रावृत्य च ततो ययौ ॥ ३१७utthaaya caikavastraam taam damayantiim vimucya sah | chinnam taduttariiyaardham praavrtya ca tato yayau || 317
Also stand er auf, löste Damayantis einziges Übertuch, schnitt eine Hälfte davon ab,
legte es an und schlich davon.
दमयन्ती च रात्र्यन्ते प्रबुद्धा तं पतिं वने । अपश्यन्ती गतं त्यक्त्वा विललाप विचिन्त्य सा ॥ ३१८damayantii ca raatryante prabuddhaa tam patim vane | apashyantii gatam tyaktvaa vilalaapa vicintya saa || 318
Gegen Ende der Nacht erwacht, sah Damayanti ihren Mann nicht im Wald.
Er hatte sie verlassen. Sie überlegte und rief dann klagend aus:
हार्यपुत्र महासत्त्व रिपावपि कृपापर । हा मद्वत्सल केनासि मयि निष्करुणीकृतः ॥ ३१९haaryaputra mahaasattva ripaavapi krpaapara | haa madvatsala kenaasi mayi nishkaruniikrtah || 319
Oh mein lieber Mann! Großherziger, der du sogar mit Feinden Mitleid,
der du mich geliebt hast - warum bist du so grausam zu mir?
एकाकी च कथं पद्भ्यामटवीषु प्रयास्यसि । कस्ते श्रमापनोदाय परिचर्यां करिष्यति ॥ ३२०ekaakii ca katham padbhyaamataviishu prayaasyasi | kaste shramaapanodaaya paricaryaam karishyati || 320
Wie willst du allein zu Fuß die Wälder durchdringen?
Wer soll sich um dich kümmern, wenn du geschwächt darniederliegst?
मौलिमालापरागेण रञ्जितौ यौ महीभुजाम् । तौ ते पथि कथं पादौ धूलिः कलुषयिष्यति ॥ ३२१maulimaalaaparaagena ranjitau yau mahiibhujaam | tau te pathi katham paadau dhuulih kalushayishyati || 321
Wie kann Straßenkot die Füße dir beschmutzen,
die sonst nur mit Blütenstaub von den Kränzen auf königlichen Häuptern gepudert werden?
हरिचन्दनचूर्णाप्यालिप्तं सहते न यत् । अङ्गं सहिष्यते तत्ते मध्याह्नार्कातपं कथम् ॥ ३२२haricandanacuurnaapyaaliptam sahate na yat | angam sahishyate tatte madhyaahnaarkaatapam katham || 322
Wie soll dein Leib, der nicht erträgt mit gelber Sandelpaste gesalbt zu werden,
die Sonnenglut zur Mittagszeit ertragen?
किं मे बालेन पुत्रेण किं दुहित्रा किमात्मना । तवैकस्य शिवं देवाः कुर्वतां यद्यहं सती ॥ ३२३kim me baalena putrena kim duhitraa kimaatmanaa | tavaikasya shivam devaah kurvataam yadyaham satii || 323
Was geht mein kleiner Sohn mich an? Was meine Tochter? Was ich selbst?
Dir allein sollen die Götter Heil gewähren, wenn ich dir nur die Treue halte!"
इत्येककानुशोचन्ती दमयन्ती नलं तदा । तत्पूर्वदर्शितेनैव प्रतस्थे सा ततः पथा ॥ ३२४ityekakaanushocantii damayantii nalam tadaa | tatpuurvadarshitenaiva pratasthe saa tatah pathaa || 324
So weinte in ihrer Einsamkeit Damayanti Nala nach. Schließlich ging sie den ihr zuvor gewiesenen Weg.
कथंचिच्चातिचक्राम नदीशैलवनाटवीः । नातिचक्राम भक्तिं तु सा भर्तरि कथंचन ॥ ३२५kathamciccaaticakraama nadiishailavanaataviih | naaticakraama bhaktim tu saa bhartari kathamcana || 325
Irgendwie überwand sie Flüsse, Felsen, Urwälder, Einöden,
nie aber übertrat sie das Gebot der Treue zu ihrem Mann.
सतीतेजश्च मार्गे तामरक्षद्येन लुब्धकः । भस्मीकृतोऽहेस्त्रातायां तस्यां गतमनाः क्षणात् ॥ ३२६satiitejashca maarge taamarakshadyena lubdhakah | bhasmiikrto'hestraataayaam tasyaam gatamanaah kshanaat || 326
Die Flamme ihrer Gattentreue, die sie auf ihren Wegen schützte, verschmorte auch den Jäger zu Asche,
in dem Moment, da er übermütig wurde, weil er sie vor einer Schlange bewahrt hatte.
ततो दैवाद्वणिक्सार्थेनान्तरा मिलितेन सा । सह गत्वा पुरं प्राप सुबाह्वाख्यस्य भूपतेः ॥ ३२७tato daivaadvaniksaarthenaantaraa militena saa | saha gatvaa puram praapa subaahvaakhyasya bhuupateh || 327
Danach zog sie mit einer Händlerkarawane weiter, auf die sie zufällig unterwegs gestoßen war.
Mit ihr erreichte sie die Stadt eines Königs namens Subaahu.
तत्र सा राजसुतया दूराद्दृष्ट्वैव हर्म्यतः । सौन्दर्यप्रीतयानाय्य स्वमात्रे प्राभृतीकृता ॥ ३२८tatra saa raajasutayaa duuraaddrshtvaiva harmyatah | saundaryapriitayaanaayya svamaatre praabhrtiikrtaa || 328
Dort hatte die Tochter des Königs sie schon von ihrer Terrasse aus von Weitem erblickt.
Sie fand Gefallen an ihrer Schönheit und brachte sie ihrer Mutter als Geschenk mit.
तस्याः पार्श्वे महादेव्याः सा तस्थौ च तदादृता । त्यक्त्वा गतो मां भर्तेति पृष्टा चैतावदब्रवीत् ॥ ३२९tasyaah paarshve mahaadevyaah saa tasthau ca tadaadrtaa | tyaktvaa gato maam bharteti prshtaa caitaavadabraviit || 329
Bei dieser großen Königin blieb sie und wurde von ihr achtungsvoll behandelt.
Wenn sie gefragt wurde, sagte sie: "Mein Mann hat mich verlassen."
तावच्च तत्पिता भीमो नलोदन्तमवेत्य तम् । तयोरन्वेषणायाप्तान्नरान्दिक्षु विसृष्टवान् ॥ ३३०taavacca tatpitaa bhiimo nalodantamavetya tam | tayoranveshanaayaaptaannaraandikshu visrshtavaan || 330
Derweil hatte ihr Vater Bhima Nachricht über Nala erhalten und entsandte geeignete Männer
in alle Himmelsrichtungen, um nach ihm und Damayanti zu suchen.
तन्मध्याच्च सुषेणाख्य एकस्तत्सचिवो भ्रमन् । सुबाहो राजधानीं तां प्राप ब्राह्मणरूपभृत् ॥ ३३१tanmadhyaacca sushenaakhya ekastatsacivo bhraman | subaaho raajadhaaniim taam praapa braahmanaruupabhrt || 331
Einer von ihnen war sein Minister Sushena. Der wanderte als Brahmane verkleidet umher
und kam an den Hof von König Subaahu.
स तत्र दमयन्तीं तामागन्तूंश्चिन्वतीं सदा । अद्राक्षीत्साप्यपश्यत्तं दुःखिता पितृमन्त्रिणम् ॥ ३३२sa tatra damayantiim taamaagantuumshcinvatiim sadaa | adraakshiitsaapyapashyattam duhkhitaa pitrmantrinam || 332
Dort sah er Damayanti, die Sie stets jeden Ankömmling musterte.
Dieses mal hatte die Leidgeprüfte den Minister ihres Vaters erkannt.
अन्योन्यं प्रत्यभिज्ञाय समेत्य रुदतः स्म तौ । तथा यथात्र राज्ञी सा सुबाहोस्तदबुध्यत ॥ ३३३anyonyam pratyabhijnaaya sametya rudatah sma tau | tathaa yathaatra raajnii saa subaahostadabudhyata || 333
Als sie einander erkannten, weinten sie zusammen so laut, daß Subahus Königin sie hörte.
यावच्चानाय्य सा देवी तौ यथावस्तु पृच्छति । बुबुधे दमयन्तीं तां तावत्स्वभगिनीसुताम् ॥ ३३४yaavaccaanaayya saa devii tau yathaavastu prcchati | bubudhe damayantiim taam taavatsvabhaginiisutaam || 334
Als sie die beiden fragte, was vorgefallen sei, erfuhr sie, daß Damayanti die Tochter ihrer Schwester war.
ततः सा भर्तुरावेद्य तां सम्मान्य पितुर्गृहम् । रथेऽधिरोप्य व्यसृजत्ससुषेणां ससैनिकाम् ॥ ३३५tatah saa bharturaavedya taam sammaanya piturgrham | rathe'dhiropya vyasrjatsasushenaam sasainikaam || 335
Das erklärte sie ihrem Mann und verabschiedete ihre Nichte in Ehren. Sie setzte sie in eine Kutsche
und schickte sie mit Sushena und einem Begleittrupp an den Hof ihres Vaters.
तत्र सा दमयन्त्यासीत्प्राप्तापत्यद्वया ततः । पित्रापि दृश्यमाना सा भर्तुर्वर्तां विचिन्वती ॥ ३३६tatra saa damayantyaasiitpraaptaapatyadvayaa tatah | pitraapi drshyamaanaa saa bharturvartaam vicinvatii || 336
Dort fand Damayanti auch ihre beiden Kinder wieder. Unter väterlicher Anleitung erkundigte sie sich
auch nach dem weiteren Verbleib ihres Mannes Nala.
तत्पिता व्यसृजच्चारानन्वेष्टुं तं च तत्पतिम् । सूदस्यन्दनविद्याभ्यां दिव्याभ्यामुपलक्षितम् ॥ ३३७tatpitaa vyasrjaccaaraananveshtum tam ca tatpatim | suudasyandanavidyaabhyaam divyaabhyaamupalakshitam || 337
Vater Bhima sandte Spione aus, die ihren Mann finden sollten,
der für seine fabelhaften Koch- und Fahrkünste berühmt war.
बालां वने प्रसुप्तां नृशंस संत्यज्य कुमुदिनीकान्ताम् ।
प्राप्यैवाम्बरखण्डं चन्द्रादृश्यः क्व यातोऽसि ॥ ३३८baalaam vane prasuptaam nrshamsa samtyajya kumudiniikaantaam |
praapyaivaambarakhandam candraadrshyah kva yaato'si || 338
"Niederträchtiger Mond, wo hast du dich versteckt? Dein im Wald eingeschlafenes Mädchen,
diesen liebreizenden Lotusblumenstrauß verlassend, nahmst ihr gar ein Stück vom Kleid!"
एवं भवद्भिर्वक्तव्यं स्थितः शङ्क्येत यत्र सः । इत्यादिदेश चारांस्तान्स च भीमो महीपतिः ॥ ३३९evam bhavadbhirvaktavyam sthitah shankyeta yatra sah | ityaadidesha caaraamstaansa ca bhiimo mahiipatih || 339
Das sollt ihr rufen, wenn ihr Nala in der Nähe wähnt!" So befahl es König Bhima den Agenten.
अत्रान्तरे स राजा च नलस्तस्मिन्वने निशि । प्रावृतार्धपटो दूरं गत्वा दावाग्निमैक्षत ॥ ३४०atraantare sa raajaa ca nalastasminvane nishi | praavrtaardhapato duuram gatvaa daavaagnimaikshata || 340
In der Zwischenzeit war König Nala des Nachts, in das halbe Tuch gehüllt,
weit in den Wald vorgedrungen, als er ein Lagerfeuer sah.
भो महासत्त्व यावन्न दह्येऽहमबलोऽमुना । अपसारय मां तावद्दावाग्नेर्निकटादितः ॥ ३४१bho mahaasattva yaavanna dahye'hamabalo'munaa | apasaaraya maam taavaddaavaagnernikataaditah || 341
"Heda Edelmann, zieh mich von dem Feuer weg! Allein bin ich zu schwach. Sonst verbrenn ich noch!"
इत्यत्र तद्वचः श्रुत्वा दत्तदृष्टिर्ददर्श सः । आबद्धमङ्गलं नागं नलो दावानलान्तिके ॥ ३४२ityatra tadvacah shrutvaa dattadrshtirdadarsha sah | aabaddhamangalam naagam nalo daavaanalaantike || 342
Als Nala die Stimme hörte, sah er nach, woher sie kam.
Da sah er die neben dem Feuer zusammengerollte Schlange.
फणारत्नप्रभाजालजटिलं वनवह्निना । गृहीतमिव तेनोग्रहेतिहस्तेन मूर्धनि ॥ ३४३phanaaratnaprabhaajaalajatilam vanavahninaa | grhiitamiva tenograhetihastena muurdhani || 343
Ihren Nackenschild krönte ein schillerndes Wurfnetz aus Edelsteinen, so,
als hätte das Lagerfeuer mit scharfen Waffen in der Hand sie am Kopf erwischt.
उपेत्य कृपयांसे तं कृत्वा नीत्वा च दूरतः । त्यक्तुमिच्छति यावत्स तावन्नागोऽब्रवीत्स तम् ॥ ३४४upetya krpayaamse tam krtvaa niitvaa ca duuratah | tyaktumicchati yaavatsa taavannaago'braviitsa tam || 344
Er trat näher, legte sie sich aus Mitleid auf die Schultern und brachte sie weiter weg.
Als er die Schlange ablegen wollte, zischelte sie ihm zu:
गणयित्वा दशान्यानि पदानि नय मामिति । ततः स प्रययावेवं पदानि गणयन्नलः ॥ ३५५ganayitvaa dashaanyaani padaani naya maamiti | tatah sa prayayaavevam padaani ganayannalah || 345
"Trag mich noch zehn Schritte und zähl dabei!" Also ging Nala seine Schritte zählend weiter:
एकं द्वे त्रीणि चत्वारि पञ्च षट् सप्त शृण्वहे अष्टौ नव दशेत्युक्तवन्तमुक्तिछलेन तम् ॥ ३५६ekam dve triini catvaari panca shat sapta shrnvahe ashtau nava dashetyuktavantamuktichalena tam ||346
"Eins. Zwei. Drei. Vier. Fünf. Sechs. Sieben - hörst du, Schlange - Acht. Neun. Zehn."
Als er "dasha" sagte, was auch "Beiß zu!" heißt, nahm sie ihn heimtückisch beim Wort
नलं स्कन्धस्थितो नागो ललाटान्ते ददंस सः । तेन ह्रस्वभुजः कृष्णो विरूपः सोऽभवन्नृपः ॥ ३५७nalam skandhasthito naago lalaataante dadamsa sah | tena hrasvabhujah krshno viruupah so'bhavannrpah || 347
und biss ihm, da sie immer noch auf seinen Schultern lag, vorne in die Stirn.
Dadurch wurde König Nala ein Gnom mit kurzen Ärmchen, schwarz und häßlich.
ततोऽवतार्य स्कन्धात्तं स राजा पृष्टवानहिम् । को भवान्का कृता चेयं त्वया मे प्रत्युपक्रिया ॥ ३४८tato'vataarya skandhaattam sa raajaa prshtavaanahim | ko bhavaankaa krtaa ceyam tvayaa me pratyupakriyaa || 348
Als sie von seinen Schultern herabgeglitten war, fragte der König sie:
"Wer bist du, daß du mir einen solchen Gegendienst erweist?"
एतन्नलवचः श्रुत्वा स नागः प्रत्युवाच तम् । राजन्कर्कोटनामानं नागराजमवेहि माम् ॥ ३४९etannalavacah shrutvaa sa naagah pratyuvaaca tam | raajankarkotanaamaanam naagaraajamavehi maam || 349
Auf Nalas Frage erwiderte die Schlange: "König, du mußt wissen: Ich bin Schlangenkönig Karkota.
दंशो गुणाय च मया दत्तस्ते तच्च वेत्स्यसि । गूढवासे च वैरूप्यं महतां कार्यसिद्धये ॥ ३५०damsho gunaaya ca mayaa dattaste tacca vetsyasi | guudhavaase ca vairuupyam mahataam kaaryasiddhaye || 350
Den Biss versetzt ich dir zu deinem Nutzen. Wisse:
Häßlichkeit ist die Verkleidung der Großen, wenn ihr Werk gelingen soll.
गृहाण चाग्निशौचाख्यमिदं वस्त्रयुगं मम । अनेन प्रावृतेनैव स्वं रूपं प्रतिपत्स्यसे ॥ ३५१grhaana caagnishaucaakhyamidam vastrayugam mama | anena praavrtenaiva svam ruupam pratipatsyase || 351
Nimm auch noch dieses Doppelgewand von mir. 'Vom Feuer geläutert' wird es genannt.
Sobald du es anlegst, gewinnst du deine ursprüngliche Form zurück."
इत्युक्त्वा दत्ततद्वस्त्रयुगे कार्कोटके गते । नलस्तस्माद्वनाद्गत्वा क्रमेण प्राप कोशलान् ॥ ३५२ityuktvaa dattatadvastrayuge kaarkotake gate | nalastasmaadvanaadgatvaa kramena praapa koshalaan || 352
Als das gesagt war, übergab Karkota das Doppelgewand und verschwand.
Da verließ auch Nala den Wald und erreichte nach geraumer Zeit Koshala.
कोशलाधिपतेस्तत्र ऋतुपर्णस्य भूपतेः । स ह्रस्वबाहुनामा सन्सूदत्वं शिश्रिये गृहे ॥ ३५३koshalaadhipatestatra rtuparnasya bhuupateh | sa hrasvabaahunaamaa sansuudatvam shishriye grhe || 353
Unter dem Namen "Armwichtel" bewies er seine Kochkunst
am Hofe des Herrschers über Koshala - König Rituparna.
भोजनानि च यत्तस्य चक्रे दिव्यरसानि सः । तेन प्रसिद्धिं प्रापात्र रथविज्ञानतस्तथा ॥ ३५४bhojanaani ca yattasya cakre divyarasaani sah | tena prasiddhim praapaatra rathavijnaanatastathaa || 354
Hier schuf er Gerichte mit fabelhaften Aromen. Dadurch, und weil er sich aufs Wagenlenken verstand,
brachte er es zu einigem Erfolg.
तत्रस्थे ह्रस्वबाह्वाख्ये नले तस्मिन्कदाचन । विदर्भराजचारेषु तेष्वेकोऽत्र किलाययौ ॥ ३५५tatrasthe hrasvabaahvaakhye nale tasminkadaacana | vidarbharaajacaareshu teshveko'tra kilaayayau || 355
So lebte Nala, alias Armwichtel, dort. Eines Tages kam einer der Spione des Königs von Vidarbha des Wegs.
ह्रस्वबाहुरितीहास्ति स्वविद्यारथविद्ययोः । नलतुल्यो नवः सूद इति चारोऽत्र सोऽशृणोत् ॥ ३५६hrasvabaahuritiihaasti svavidyaarathavidyayoh | nalatulyo navah suuda iti caaro'tra so'shrnot || 356
Der hörte sich um und man sagte ihm: "Wir haben hier einen neuen Koch, Armwichtel heißt er,
der seine Kunst und die des Wagenlenkens so gut versteht wie Nala!"
नलं सम्भाव्य तं बुद्ध्या चास्थाने नृपतेः स्थितम् । युक्त्या स तत्र गत्वैतां पपाठार्यां प्रभूदिताम् ॥ ३५७nalam sambhaavya tam buddhyaa caasthaane nrpateh sthitam |
yuktyaa sa tatra gatvaitaam papaathaaryaam prabhuuditaam || 357
'Das könnte Nala sein' dachte der Agent. Sich in die königliche Versammlungshalle schleichend
trug er ihm den Aryavers vor, den sein Herr ihn gelehrt hatte:
बालां वने प्रसुप्तां नृशंस संत्यज्य कुमुदिनीकान्ताम् ।
प्राप्यैवाम्बरखण्डं चन्द्रादृश्यः क्व यातोऽसि ॥ ३५८baalaam vane prasuptaam nrshamsa samtyajya kumudiniikaantaam |
praapyaivaambarakhandam candraadrshyah kva yaato'si || 358
"Niederträchtiger Mond, wo hast du dich versteckt? Dein im Wald eingeschlafenes Mädchen,
diesen liebreizenden Lotusblumenstrauß verlassend, nahmst ihr gar ein Stück vom Kleid!"
तच्छ्रुत्वोन्मत्तवाक्याभं तत्रस्था अवजज्ञिरे । सूदछद्मस्थितस्त्वत्र स नलः प्रत्युवाच तम् ॥ ३५९tacchrutvonmattavaakyaabham tatrasthaa avajajnire | suudachadmasthitastvatra sa nalah pratyuvaaca tam || 359
Die Umstehenden, die das mitanhörten, taten es als Gerede eines Narren ab.
Doch der als Koch getarnte Nala erwiderte darauf:
क्षीणोऽम्बरैकदेशं चन्द्रः प्राप्यान्यमण्डलं प्रविशन् ।
कुमुदिन्या यददृश्यो जातस्तत्का नृशम्सता तस्य ॥ ३६०kshiino'mbaraikadesham candrah praapyaanyamandalam pravishan |
kumudinyaa yadadrshyo jaatastatkaa nrshamsataa tasya || 360
"Ist das Niedertracht, wenn ein Stück des Himmels (und des Obergewandes) verschwindet und der Mond einen anderen Kreis erreicht, in den er eintritt, wodurch er für den Lotusblumenstrauß unsichtbar wird"?
एतत्तदुत्तरं श्रुत्वा सत्यं सम्भाव्य तं नलम् । विपदुद्भूतवैरूप्यं चारः सोऽथ ययौ ततः ॥ ३६१etattaduttaram shrutvaa satyam sambhaavya tam nalam | vipadudbhuutavairuupyam caarah so'tha yayau tatah || 361
So hörte der Spion endlich die Wahrheit, die auf Nala, der durch ein Unglück so entstellt war, zutraf,
und entfernte sich von dort.
विदर्भान्प्राप्य भीमाय राज्ञे भार्यायुताय सः । दमयन्त्यै च तत्सर्वं दृष्टश्रुतमवर्णयत् ॥ ३६२vidarbhaanpraapya bhiimaaya raajne bhaaryaayutaaya sah | damayantyai ca tatsarvam drshtashrutamavarnayat || 362
In Vidarbha angekommen, berichtete er König Bhima, der Königin und Damayanti alles,
was er gesehen und gehört hatte.
ततोऽत्र दमयन्ती सा पितरं स्वैरमब्रवीत् । निःसंदेहं स एवार्यपुत्रः सूदमिषं श्रितः ॥ ३६३tato'tra damayantii saa pitaram svairamabraviit | nihsamdeham sa evaaryaputrah suudamisham shritah || 363
Da sagte Damayanti erleichtert zu ihrem Vater: "Das ist zweifellos mein Gespons, der als Koch daherkommt!
तत्तदानयने युक्तिर्मन्मता क्रियतामिह । ऋतुपर्णस्य नृपतेस्तस्य दूतो विसृज्यताम् ॥ ३६४tattadaanayane yuktirmanmataa kriyataamiha | rtuparnasya nrpatestasya duuto visrjyataam || 364
Dann laßt uns die originelle Finte benutzen, um ihn wieder herzuholen.
Wir sollten einen Boten zu König Rituparna schicken!
प्राप्तमात्रश्च तं भूपमेवं तत्र ब्रवीतु सः । गतः क्वापि नलो राजा प्रवृत्तिर्नास्य बुध्यते ॥ ३६५praaptamaatrashca tam bhuupamevam tatra braviitu sah | gatah kvaapi nalo raajaa pravrttirnaasya budhyate || 365
Sobald er da ist, soll er dem König ausrichten:
'König Nala ist verschwunden. Sein Aufenthaltsort ist unbekannt.
तत्प्रातः कुरुते भूयो दमयन्ती स्वयम्वरम् । अतोऽद्यैव विदुर्भेषु शीघ्रमागम्यतामिति ॥ ३६६tatpraatah kurute bhuuyo damayantii svayamvaram | ato'dyaiva vidurbheshu shiighramaagamyataamiti || 366
Also veranstaltet Damayanti morgen eine weitere Damenwahl.
Ihr solltet gleich heute schleunigst nach Vidarbha fahren!'
ततः श्रुतैतद्वार्तेन स रथज्ञानिना नृपः । एकाहेनार्यपुत्रेण साकं ध्रुवमिहैष्यति ॥ ३६७tatah shrutaitadvaartena sa rathajnaaninaa nrpah | ekaahenaaryaputrena saakam dhruvamihaishyati || 367
Wenn der König das hört, kommt er noch am selben Tag
mit meinem Mann - einem gefragten Wagenlenker - hier vorgefahren."
एवं सपितृकालोच्य संदिश्य च तथैव सा । कोशलान्व्यसृज्यदूतं दमयन्ती यथोचितम् ॥ ३६८evam sapitrkaalocya samdishya ca tathaiva saa | koshalaanvyasrjyaduutam damayantii yathocitam || 368
Nachdem Damayanti das mit ihrem Väterchen erörtert und einen Boten bestimmt hatte,
entsandte sie den nach Koshala, um ihre Botschaft wortgetreu zu überbringen.
तेनर्तुपर्णो गत्वा स तथैवोक्तः समुत्सुकः । जगाद सूदरूपं तं प्रणयात्पार्श्वगं नलम् ॥ ३६९tenartuparno gatvaa sa tathaivoktah samutsukah | jagaada suudaruupam tam pranayaatpaarshvagam nalam || 369
Er ritt zu Rituparna und überbrachte, was ihm aufgetragen.
Der war so aufgeregt, daß er Nala - der als Koch figurierte - vertraulich zuraunte:
ह्रस्वबाहो रथज्ञानं ममास्तीत्यवदद्भवान् । तत्प्रापय विदर्भान्मामद्यैवोत्सहसे यदि ॥ ३७०hrasvabaaho rathajnaanam mamaastiityavadadbhavaan | tatpraapaya vidarbhaanmaamadyaivotsahase yadi || 370
"Armwichtel, du hast gesagt: 'Ich verstehe mich auf Sportwagen!'
Also bring mich heute noch nach Vidarbha, wenn du dazu imstande bist!"
तच्छ्रुत्वैव नलो बाढं प्रापयामीत्युदीर्य सः । गत्वा वराश्वान्संयोज्य सज्जं चक्रे रथोत्तमम् ॥ ३७१tacchrutvaiva nalo baadham praapayaamiityudiirya sah | gatvaa varaashvaansamyojya sajjam cakre rathottamam || 371
Darauf sagte Nala: "Schön. Ich bringe dich dorthin.", stand auf,
schirrte die besten Pferde an und machte den schnellsten Wagen bereit.
स्वयंवरप्रवादोऽयं जाने मत्प्राप्तये तया । कृतो न दमयन्ती तु सा स्वप्नेऽपीदृशी भवेत् ॥ ३७२svayamvarapravaado'yam jaane matpraaptaye tayaa | krto na damayantii tu saa svapne'piidrshii bhavet || 372
'Das Gerücht von der Damenwahl, so weiß ich, hat Damayanti gestreut, um mich zurückzuholen.
Sie würde nicht mal im Traum etwas anders denken.
तत्तत्र तावद्गच्छामि पश्यामीति विचिन्त्य सः । राज्ञस्तस्यर्तुपर्णस्य सज्जं रथमुपानयत् ॥ ३७३tattatra taavadgacchaami pashyaamiiti vicintya sah | raajnastasyartuparnasya sajjam rathamupaanayat || 373
Also fahre ich hin und seh mir das an', überlegte Nala, als er
mit König Rituparnas ausgerüstetem Wagen vorfuhr.
आरूढे च नृपे तस्मिंस्तं संवाहयितुं रथम् । नलः प्रववृते तार्क्ष्यजवजैत्रेण रंहसा ॥ ३७४aaruudhe ca nrpe tasmimstam samvaahayitum ratham | nalah pravavrte taarkshyajavajaitrena ramhasaa || 374
Nachdem der König eingestiegen war, fuhr Nala den Wagen in einem Tempo, mit dem er Garuda überholt hätte.
रथवेगच्युतं वस्त्रं प्राप्तं रथविधारणम् । ब्रुवानमथ मार्गे तमृतुपर्णं नलोऽब्रवीत् ॥ ३७५rathavegacyutam vastram praaptam rathavidhaaranam | bruvaanamatha maarge tamrtuparnam nalo'braviit || 375
Als Rituparna bei der rasanten Fahrt seinen Schal verlor, bat er Nala anzuhalten, um ihn zurückzuholen.
Doch der entgegnete in voller Fahrt:
राजन्क्व तव तद्वस्त्रमनेनैव क्षणेन हि । बहूनि योजनान्येष व्यतिक्रान्तो रथस्तव ॥ ३७६raajan kva tava tadvastramanenaiva kshanena hi | bahuuni yojanaanyesha vyatikraanto rathastava || 376
"König, wo ist dein Schal in diesem Moment, da dein Wagen schon viele Meilen zurückgelegt hat?"
श्रुत्वैतदृतुपर्णस्तमवादीदङ्ग देहि मे । रथज्ञानमिदं तुभ्यमक्षज्ञानं ददाम्यहम् ॥ ३७७shrutvaitadrtuparnastamavaadiidanga dehi me | rathajnaanamidam tubhyamakshajnaanam dadaamyaham || 377
Als er das hörte, rief Rituparna: "Mach schon, gib mir die Fahrkünste, dann gebe ich dir die Würfelspielkunst!
येन वश्या भवन्त्यक्षाः संख्याज्ञानं च जायते । सम्प्रत्येव च पश्यात्र वदामि प्रत्ययं तव ॥ ३७८yena vashyaa bhavantyakshaah samkhyaajnaanam ca jaayate | sampratyeva ca pashyaatra vadaami pratyayamtava || 378
Mit der sind die Würfel dir zu Willen, und die Kunst des Zählens fliegt dir zu.
Sieh nur, gleich hast du den Beweis, daß stimmt, was ich sage:
दृश्यतेऽग्रे तरुर्योऽयं संख्यामेतस्य तेऽधुना । वच्म्यहं फलपर्णानां गणयित्वा च पश्य ताम् ॥ ३७९drshyate'gre taruryo'yam samkhyaametasya te'dhunaa | vacmyaham phalaparnaanaam ganayitvaa ca pashya taam || 379
Siehst du den Baum da vorne? Ich nenne dir die Anzahl seiner Blätter und Früchte.
Zähl du sie auch und sieh!"
इत्युक्त्वा फलपर्णानि यावन्त्येव जगाद सः । नलेन गणितान्यासंस्तावन्त्येवात्र शाखिनः ॥ ३८०ityuktvaa phalaparnaani yaavantyeva jagaada sah | nalena ganitaanyaasamstaavantyevaatra shaakhinaH || 380
Nach diesen Worten sagte er, wieviele Blätter und Früchte am Baum waren.
Die von Nala gezählten waren genau so viele.
ततो नलो रथज्ञानमृतुपर्णाय तद्ददौ । ऋतुपर्णोऽप्यदादक्षज्ञानं तस्मै नलाय तत् ॥ ३८१tato nalo rathajnaanamrtuparnaaya taddadau | rtuparno'pyadaadakshajnaanam tasmai nalaaya tat || 381
Da gab Nala seine Fahrkunst an Rituparna weiter, und der wiederum seine Würfelkunst an Nala.
परीक्षते स्म तज्ज्ञानं नलो गत्वापरे तरौ । सम्यक्च बुबुधे संख्या पत्त्रादिष्वत्र तेन सा ॥ ३८२pariikshate sma tajjnaanam nalo gatvaapare tarau | samyakca bubudhe samkhyaa pattraadishvatra tena saa || 382
Dann ging Nala und überprüfte seine Kunst an einem anderen Baum.
Die Anzahl der Blätter und Früchte war, wie er feststellte, so, wie er geschätzt hatte.
ततो हृष्यति यावत्स तावत्तस्य शरीरतः । निरगात्पुरुषः कृष्णस्तं स कोऽसीति पृष्टवान् ॥ ३८३tato hrshyati yaavatsa taavattasya shariiratah | niragaatpurushah krshnastam sa ko'siiti prshtavaan || 383
Während er sich noch darüber freute, trat ein schwarzes Männlein aus seinem Körper aus.
"Wer bist du?" fragte er.
अहं कलिः शरीरान्तर्दमयन्तीवृतस्य ते । ईर्ष्यया प्राविशं तेन भ्रष्टा द्यूतेन ते श्रियः ॥ ३८४aham kalih shariiraantardamayantiivrtasya te | iirshyayaa praavisham tena bhrashtaa dyuutena te shriyah || 384
"Kali bin ich, der, als Damayanti dich erwählte, aus Eifersucht
in deinen Leib eindrang und dich das Glück im Spiel verlieren ließ.
ततस्त्वां दशता तेन कार्कोटेन तदा वने । न दग्धस्त्वमहं त्वेष पश्य दग्धस्त्वयि स्थितः ॥ ३८५tatastvaam dashataa tena kaarkotena tadaa vane | na dagdhastvamaham tvesha pashya dagdhastvayi sthitah || 385
Als Karkota dich im Wald gebissen hat, bist nicht du verbrannt, sondern ich, wie du siehst, in dir befindlich.
मिथ्या परापकारो हि कृतः स्यात्कस्य शर्मणे । तद्गच्छाम्यवकाशो हि नास्त्यन्येषु न वत्स मे ॥ ३८६mithyaa paraapakaaro hi krtah syaatkasya sharmane | tadgacchaamyavakaasho hi naastyanyeshu na vatsa me || 386
Wie sollte auch froh werden, wer einem anderen heimtückisch schadet? Darum gehe ich jetzt, mein Freund.
Bei anderen habe ich sicherlich mehr Glück."
इत्युक्त्वा स कलिस्तस्य तिरोऽभूत्सोऽपि तत्क्षणम् । जातधर्ममतिः प्राप्ततेजाः प्राग्वदभून्नलः ॥ ३८७ityuktvaa sa kalistasya tiro'bhuutso'pi tatkshanam | jaatadharmamatih praaptatejaah praagvadabhuunnalah || 387
Mit diesen Worten entschwand Kali. Im selben Moment war - wieder zur Vernunft gelangt - Nala so stattlich wie ehedem.
आगत्य चारुह्य रथं तस्मिन्नेवाह्नि तं जवात् । विदर्भानृतुपर्णं तं प्रापयामास भूपतिम् ॥ ३८८aagatya caaruhya ratham tasminnevaahni tam javaat | vidarbhaanrtuparnam tam praapayaamaasa bhuupatim || 388
Er ging zurück, bestieg den Wagen und brachte König Rituparna noch selbigen Tages zügig nach Vidarbha.
स चोपहस्यमानोऽत्र पृष्टागमनकारणैः । ऋतुपर्णो जनै राजगृहासन्ने समावसत् ॥ ३८९sa copahasyamaano'tra prshtaagamanakaaranaih | rtuparno janai raajagrhaasanne samaavasat || 389
Dort fragten die Leute ihn nach dem Grund für sein Erscheinen und lachten ihn aus.
Rituparna schlug sein Lager in der Nähe des Königshofes auf.
प्राप्तं तं तत्र बुद्ध्वा सा श्रुताश्चर्यरथस्वना । दमयन्ती जहर्षान्तः सम्भावितनलागमा ॥ ३९०praaptam tam tatra buddhvaa saa shrutaashcaryarathasvanaa | damayantii jaharshaantah sambhaavitanalaagamaa || 390
Daß er da war, wußte Damayanti schon, als sie den Wagen so unglaublich sanft herangleiten hörte.
Sie freute sich innerlich, weil sie Nalas Ankunft ahnte.
विससर्जाथ सा तत्त्वमन्वेष्टुं चेटिकां निजाम् । सा चान्विष्यागता चेटी तामुवाच प्रियोत्सुकाम् ॥ ३९१visasarjaatha saa tattvamanveshtum cetikaam nijaam | saa caanvishyaagataa cetii taamuvaaca priyotsukaam || 391
Sie schickte sofort eine ihrer Mägde, die erfahren sollte, was da los war. Als sie alles erfahren hatte,
kam die Magd zurück und berichtete ihr, die sich nach ihrem Liebsten sehnte:
देवि गत्वा मयान्विष्टमेष यः कोशलेश्वरः । स्वयंवरप्रवादं ते मिथ्या श्रुत्वा किलागतः ॥ ३९२devi gatvaa mayaanvishtamesha yah koshaleshvarah | svayamvarapravaadam te mithyaa shrutvaa kilaagatah || 392
"Herrin, ich war da und fand heraus, daß dieser König von Koshala das Gerede über deine Damenwahl
falsch verstanden hat und deshalb hier ist.
आनीतो रथवाहेन सूदेन ह्रस्वबाहुना । एकेनैव दिनेनाद्य रथविज्ञानशालिना ॥ ३९३aaniito rathavaahena suudena hrasvabaahunaa | ekenaiva dinenaadya rathavijnaanashaalinaa || 393
Hergebracht hat ihn heut an einem Tag sein Wagenlenker, ein gewisser Armwichtel,
der gut kochen kann und für seine Fahrkünste berühmt ist.
स च तत्सूदशालायां गत्वा सूदो मयेक्षितः । कृष्णवर्णो विरूपश्च प्रभावः कोऽपि तस्य तु ॥ ३९४sa ca tatsuudashaalaayaam gatvaa suudo mayekshitah | krshnavarno viruupashca prabhaavah ko'pi tasya tu || 394
Also bin ich in die Küche und hab mir den Koch angesehen:
so ein ganz schwarzer, häßlicher Kerl, der trotzdem wahre Wunder vollbringt!
अक्षिप्तमेव यत्तस्य पानीयं चरुषूद्गतम् । काष्ठान्यनर्पिताग्नीनि स्वयं प्रज्वलितानि च ॥ ३९५akshiptameva yattasya paaniiyam carushuudgatam | kaashthaanyanarpitaagniini svayam prajvalitaani ca || 395
Ohne das Wasser in den Topf zu gießen, brachte er es schon zum Kochen.
Und die Holzscheite entflammten, ohne daß er sie ins Feuer warf.
क्षणाच्च भोजनैस्तैस्तैर्निष्पन्नं दिव्यमेव च । एतद्दृष्ट्वा महाश्चर्यं ततश्चाहमिहागता ॥ ३९६kshanaacca bhojanaistaistairnishpannam divyameva ca | etaddrshtvaa mahaashcaryam tatashcaahamihaagataa || 396
Wenig später brachte er mannigfaltige köstliche Speisen zustande.
Als ich dieses Wunder sah, bin ich gleich zu dir geeilt."
एतच्चेटीमुखाच्छ्रुत्वा दमयन्ती व्यचिन्तयत् । वश्याग्निवरुणः सूदो रथविद्यारहस्यवित् ॥ ३९७etaccetiimukhaacchrutvaa damayantii vyacintayat | vashyaagnivarunah suudo rathavidyaarahasyavit || 397
Als Damayanti das aus dem Mund ihrer Magd vernahm, überlegte sie:
'Dieser Koch, dem Feuer und Wasser gehorchen, und der die Geheimnisse der Fahrkunst kennt,
आर्यपुत्रो भवत्येष गतो वैरूप्यमन्यथा । जाने मद्विप्रयोगार्तं जिज्ञासेऽहं तदप्यमुम् ॥ ३९८aaryaputro bhavatyesha gato vairuupyamanyathaa | jaane madviprayogaartam jijnaase'ham tadapyamum || 398
kann kein anderer als mein Mann sein. Entstellt und anders geworden ist er, vermute ich,
weil er unter der Trennung von mir leidet. Den will ich aber noch auf die Probe stellen."
इति संकल्प्य युक्त्या स्वौ सह चेट्या तयैव सा । तस्यान्तिकं दर्शयितुं प्राहिणोद्दारकावुभौ ॥ ३९९
iti samkalpya yuktyaa svau saha cetyaa tayaiva saa | tasyaantikam darshayitum praahinoddaarakaavubhau || 399So legte sie es sich zurecht und schickte ihre beiden Kinder unter einem Vorwand mit der Magd zu ihm,
damit er sie sehe.
स तौ निजशिशू दृष्ट्वा कृत्वा चाङ्के नलश्चिरम् । बद्धधाराप्रवाहेण तूष्णीमरुददश्रुणा ॥ ४००sa tau nijashishuu drshtvaa krtvaa caanke nalashciram | baddhadhaaraapravaahena tuushniimarudadashrunaa || 400
Als Nala seine beiden Kinder sah, setzte er sie sich auf den Schoß.
Lange weinte er still, Ströme von Tränen vergießend.
ईदृशावेव मे बालौ मातामहगृहे स्थितौ । जातं मे तत्स्मृतेर्दुःखमित्युवाच च चेटिकाम् ॥ ४०१iidrshaaeva me baalau maataamahagrhe sthitau |jaatam me tatsmrterduhkhamityuvaaca ca cetikaam || 401
"Die hier sind wie meine beiden Kinder, die am Hof ihrer Mutter leben.
Es schmerzt mich sehr an sie zu denken", sprach er zu der Magd.
सा शिशुभ्यां सहागत्य चेटी सर्वं शशंस तत् । दमयन्त्यौ ततः सापि जातास्था सुतरामभूत् ॥ ४०२saa shishubhyaam sahaagatya cetii sarvam shashamsa tat | damayantyau tatah saapi jaataasthaa sutaraamabhuut || 402
Die ging mit den beiden zu Damayanti zurück und erzählte ihr alles. Da schöpfte auch sie neue Hoffnung.
अपरेद्युश्च तां प्रातः स्वचेटीमदिदेश सा । गत्वा तमृतुपर्णस्य सूदं मद्वचनाद्वद ॥ ४०३aparedyushca taam praatah svacetiimadidesha saa | gatvaa tamrtuparnasya suudam madvacanaadvada || 403
Am nächsten Morgen befahl sie ihrer Magd: "Geh zu Rituparnas Koch und richte ihm von mir aus:
श्रुतं मया यद्भवता तुल्यो नान्योऽस्ति सूपकृत् । तन्ममाद्य त्वयागत्य व्यञ्जनं साध्यतामिति ॥ ४०४shrutam mayaa yadbhavataa tulyo naanyo'sti suupakrt | tanmamaadya tvayaagatya vyanjanam saadhyataamiti || 404
"Ich habe gehört, daß es keinen Suppenmacher gibt, der so gut ist wie du.
Komm also heute zu mir und bereite mir die Soße zu!"
तथेति स तदा गत्वा नलश्चेट्या तयार्थितः । ऋतुपर्णमनुज्ञाप्य दमयन्तीमुपाययौ ॥ ४०५tatheti sa tadaa gatvaa nalashcetyaa tayaarthitah | rtuparnamanujnaapya damayantiimupaayayau || 405
"Gern", sagte Nala und ging mit der Magd, die ihn darum gebeten hatte.
Er bat Rituparna um Erlaubnis und gelangte so zu Damayanti.
सत्यं ब्रूहि नलो राजा यदि त्वं सूदरूपभृत् । चिन्ताब्धिमग्नां पारं मां प्रापयाद्येत्युवाच सा ॥ ४०६satyam bruuhi nalo raajaa yadi tvam suudaruupabhrt | cintaabdhimagnaam paaram maam praapayaadyetyuvaaca saa || 406
"Sag die Wahrheit, wenn du König Nala, als Koch verkleidet bist! Ich drohe in einem Meer der Sorgen zu ertrinken. Bring mich heute noch ans sichere Ufer!", sprach sie zu ihm.
तच्छ्रुत्वा स नलः स्नेहहर्षदुःखत्रपाकुलः । अवाङ्मुखः प्राप्तकालं तामुवाचाश्रुगद्गदम् ॥ ४०७tacchrutvaa sa nalah snehaharshaduhkhatrapaakulah | avaangmukhah praaptakaalam taamuvaacaashrugadgadam || 407
Nach diesen Worten konnte Nala nur noch in einer Aufwallung von Liebe, Freude, Schmerz und Scham,
nun, da der Moment gekommen, mit abgewandtem Gesicht und tränenerstickter Stimme zu ihr sagen:
स एवास्मि नलः सत्यं पापः कुलिशकर्कशः । त्वां संतापयता येन व्यमोहादनलायितम् ॥ ४०८sa evaasmi nalah satyam paapah kulishakarkashah | tvaam samtaapayataa yena vyamohaadanalaayitam || 408
"In der Tat bin ich dieser bösartige Nala, der, hart wie Diamant, in seiner geistigen Umnachtung,
wie Feuer sich gebärdend dich so gequält hat."
इत्युक्तवान्स पृष्टोऽभूद्दमयन्त्या तया नलः । यद्येवं तर्ह्यरूपत्वं कथं प्राप्तो भवानिति ॥ ४०९ityuktavaansa prshto'bhuuddamayantyaa tayaa nalah | yadyevam tarhyaruupatvam katham praapto bhavaaniti || 409
Als Nala das gesagt hatte, fragte Damayanti ihn: "Wenn das so ist, warum bist du dann so entstellt?"
ततः स तस्यै स्वोदन्तं नलः कृत्स्नमवर्णयत् । काकोर्टसख्यादारभ्य कलिनिर्गमनावधिम् ॥ ४१०tatah sa tasyai svodantam nalah krtsnamavarnayat | kaakortasakhyaadaarabhya kalinirgamanaavadhim || 410
Da erzählte Nala ihr seine ganze Geschichte - von seiner Freundschaft mit Karkota
bis dahin, als Kali aus ihm herausgefahren war.
तदैव चाग्निशौचं तद्दत्तं कर्कोटकेन सः । प्रावृत्य वस्त्रयुगलं रूपं स्वं प्रत्यपद्यत ॥ ४११tadaiva caagnishaucam taddattam karkotakena sah | praavrtya vastrayugalam ruupam svam pratyapadyata || 411
Also zog er den von Karkota geschenkten, im Feuer geläuterten Zweiteiler an
und erlangte so seine ursprüngliche Gestalt zurück.
दृष्ट्वा नलं पुनरवाप्तनिजाभिरामरूपं तमाशु विकसद्वदनारविन्दा ।
नेत्राम्बुभिः शमितदुःखदवानलेव हर्षं कमप्यनुपमं दमयन्त्यवाप ॥ ४१२drshtvaa nalam punaravaaptanijaabhiraamaruupam tamaashu vikasadvadanaaravindaa |
netraambubhih shamitaduhkhadavaanaleva harsham kamapyanupamam damayantyavaapa || 412
Als Damayanti sah, daß Nala sein früheres wohlgefälliges Äußeres erlangt hatte, erblühte ihr Lotusantlitz von Neuem, und mit dem Tränenstrom aus ihren Augen löschte sie gleichsam den Brand ihrer Leiden,
und eine noch nie erlebte Freude ergriff von ihr Besitz.
बुद्ध्वा च तत्परिजनात्प्रमदप्रवृत्तादागत्य तत्र सहसा स विदर्भराजः ।
भीमो नलं समभिनन्द्य कृतानुरूपपूजं महोत्सवमयं स्वपुरं चकार ॥ ४१३buddhvaa ca tatparijanaatpramadapravrttaadaagatya tatra sahasaa sa vidarbharaajah |
bhiimo nalam samabhinandya krtaanuruupapuujam mahotsavamayam svapuram cakaara || 413
Auch Bhima, König von Vidarbha, erfuhr von seinen in Entzücken geratenen Höflingen davon und war sofort zur Stelle, wo er Nala willkommen hieß und auch der ihn gebührend würdigte. Dann versetzte er seine Residenzstadt in Freudentaumel.
हसता हृदि भीमभूभुजा कृतसंवृत्युपचारसत्क्रियः ।
ऋतुपर्णनृपोऽपि तं नलं प्रतिपूज्याथ जगाम कोशलान् ॥ ४१४hasataa hridi bhiimabhuubhujaa krtasamvrttyupacaarasatkriyah |
rtuparnanrpo'pi tam nalam pratipuujyaatha jagaama koshalaan || 414
König Bhima mußte innerlich lachen, als er, gutes Benehmen heuchelnd, Rituparna anständig behandelte.
Der wiederum erwies Nala alle Achtung und begab sich wieder nach Koshala.
अथ निषधनरेश्वरो निजं कलिदौरात्म्यविजृम्भितं नलः ।
श्वशुराय स तत्र वर्णयन्नवसत्प्राणसमासखः सुखम् ॥ ४१५atha nishadhanareshvaro nijam kalidauraatmyavijrmbhitam nalah |
shvashuraaya sa tatra varnayannavasatpraanasamaasakhah sukham || 415
Dann berichtete Nala, König von Nishada, seinem Schwiegervater von seiner Kalis wegen ausgebrochenen Bosheit und verweilte mit seiner Seelenfreundin weiter im Glück.
गत्वाल्पैश्च दिनैस्ततः स निषधान्सैन्यैः सह श्वशुरै
रक्षज्ञानजितं विधाय विनतं तं पुष्कराख्यं पुनः ।
धर्मात्मा कृतसंविभागमनुजं देहाद्गतद्वापरं
राज्यं स्वं दमयन्त्यवाप्तिसुखितो भेजे यथावन्नलः ॥ ४१६gatvaalpaishca dinaistatah sa nishadhaansainyaih saha shvashurai
rakshajnaanajitam vidhaaya vinatam tam pushkaraakhyam punah |
dharmaatmaa krtasamvibhaagamanujam dehaadgatadvaaparam
raajyam svam damayantyavaaptisukhito bheje yathaavannalah || 416
Nachdem ein paar Tage vergangen waren, zog er mit Truppen seines Schwiegervaters nach Nishadha. Dort wiederum demütigte er, da er die Spielkunst beherrschte, den Pushkara. In seiner Großmut gab er seinem kleinen Bruder, nachdem Dvaapara aus seinem Leib gewichen, einen Teil des Reichs zurück. Glücklich über die Vereinigung mit Damayanti verfügte Nala über sein Königreich wie es ihm geziemte."
इति स व्याख्याय कथां नगरे तारापुरे द्विजः सुमनाः ।
राजसुतां बन्धुमतीं प्रोषितपतिकामुवाच तां भूयः ॥ ४१७iti sa vyaakhyaaya kathaam nagare taaraapure dvijah sumanaah |
raajasutaam bandhumatiim proshitapatikaamuvaaca taam bhuuyah || 417
Das also war die Geschichte, die der Brahmane Sumanas in der Stadt Tarapur der Prinzessin Bandhumati erzählte, als ihr Mann sich auf Reisen befand. Dann sagte er noch zu ihr:
एवं देवि महान्तो विषह्य दुःखं भजन्ति कल्याणम् ।
अनुभूयास्तमनं किल दिनकृत्प्रमुखा व्रजत्युदयम् ॥ ४१८evam devi mahaanto vishahya duhkham bhajanti kalyaanam |
anubhuuyaastamanam kila dinakrtpramukhaa vrajatyudayam || 418
"Genau so, Königin, erleiden Große erst die Not, und genießen dann ihr Glück.
Die Erfahrung des Niedergangs hinter sich lassend, stehen auch sie wieder auf, die Sonne vor Augen.
तस्मात्त्वमपि तमाप्स्यसि पतिमनघे प्रोषितागतं नचिरात् ।
कुरु धृतिमरतिं परिहर विहर च पतिकामनालाभैः ॥ ४१९tasmaattvamapi tamaapsyasi patimanaghe proshitaagatam naciraat |
kuru dhrtimaratim parihara vihara ca patikaamanaalaabhaih || 419
Also wirst auch du, Makellose, deinen Mann wiederfinden, der bald aus der Ferne zurückkehrt. Fasse Mut,
bange Erwartung vertreibe und tröste dich damit, daß die Sehnsucht nach deinem Gatten bald gestillt wird."
इति तं द्विजमुक्तयुक्तवाक्यं बहुनाभ्यर्च्य धनेन सद्गुणं सा ।
अवलम्ब्य धृतिं प्रतीक्षमाणा दयितं बन्धुमती स्वमत्र तस्थौ ॥ ४२०iti tam dvijamuktayuktavaakyam bahunaabhyarcya dhanena sadgunam saa |
avalambya dhrtim pratiikshamaanaa dayitam bandhumatii svamatra tasthau || 420
Nachdem der begnadete Brahmane diese passenden Worte gefunden hatte, belohnte Bandhumati ihn
mit viel Geld. Sich ganz auf ihre Geduld verlassend erwartete sie, dort verweilend, ihren Liebsten.
अल्पैरेव च तस्या दिनैः स पतिराययौ महीपालः ।
देशान्तरे स्थितां तां जननीमादाय पितृसहितः ॥ ४२१alpaireva ca tasyaa dinaih sa patiraayayau mahiipaalah |
deshaantare sthitaam taam jananiimaadaaya pitrsahitah || 421
Schon nach wenigen Tagen kam auch ihr Mann, Mahiipaala.
Er brachte seinen Vater mit und seine Mutter aus dem Ausland.
आगत्य चामृतांशुः पार्वण इव वारिराशिजललक्ष्मीम् ।
जननयनोत्सवदायी बन्धुमतीं नन्दयामास ॥ ४२२aagatya caamrtaamshuh paarvana iva vaariraashijallalakshmiim |
jananayanotsavadaayii bandhumatiim nandayaamaasa || 422
Zurückgekehrt und eine Augenweide für alle, die ihn sahen, beglückte er Bandhumati
wie der Vollmond mit seinen Strahlen die schimmernden Wasser des Ozeans.
अथ तत्र तया सहितस्तत्पित्रा पूर्वदत्तराज्यधुरः ।
स महीपालो बुभुजे राजा सन्नीप्सितान्भोगान् ॥ ४२३atha tatra tayaa sahitastatpitraa puurvadattaraajyadhurah |
sa mahiipaalo bubhuje raajaa sanniipsitaanbhogaan || 423
Dann konnte Mahipala, dem Bandhumatis Vater zuvor die Bürde der Staatsgeschäfte auferlegt hatte,
als König mit ihr zusammen alle erdenklichen Freuden genießen."
इत्यात्ममन्त्रिमरुभूतिमुखान्निशम्य चित्रां कथामनुपमामनुराग्यरम्याम् ।
रामासखः स नरवाहनदत्तदेवो वत्सेश्वरस्य तनयो भृशमभ्यतुष्यत् ॥ ४२४ityaatmamantrimarubhuutimukhaannishamya citraam kathaamanupamaamanuraagyaramyaam |
raamaasakhah sa naravaahanadattadevo vatseshvarasya tanayo bhrshamabhyatushyat || 424
Also hörte König Naravahanadatta mit seiner Liebsten gemeinsam aus dem Mund seines Ministers Marubhuuti diese romantische, höchst anrührende Geschichte und war absolut begeistert.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरेऽलंकारवतीलम्बके षष्ठस्तरङ्गः ।
समाप्तश्चायमलंकारवतीलम्बको नवमः ।iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare'lamkaaravatiilambake shashthastarangah |
samaaptashcaayamalamkaaravatiilambako navamah |
So lautet das Sechste Kapitel im Buch Alankaravati aus dem Weltmeer der Erzählungen, wie sie der Dichterfürst Somadeva Bhatta aufgeschrieben hat.
Damit endet auch das Neunte Buch Alankaravati |
