द्वितीयस्तरङ्गः dvitiiyastarangah | Die zweite Welle, 2. Kapitel Kap. 69
ततस्तां नूतनां प्राप्य भार्यां ललितलोचनाम् । नरवाहनदत्तः स तस्मिन्मलयपर्वते ॥ १
tatastaam nuutanaam praapya bhaaryaam lalitalocanaam | naravaahanadattah sa tasminmalayaparvate || 1
Auf diesem Malayaberg also hatte Naravahanadatta seine neue Frau Lalitalocanaa gefunden.
मधुप्रवृत्तिसुभगे विजहार तया सहः । तेषु तेषु वनान्तेषु पुष्पितद्रुमशोभिषु ॥ २
madhupravrttisubhage vijahaara tayaa sahah | teshu teshu vanaanteshu pushpitadrumashobhishu || 2
Im Glücksgefühl des Frühlingsanfangs tummelte er sich mit ihr in mancherlei
Waldwinkeln mit ihren Bäumen in Blütenpracht.
एकस्मिंश्च वने क्रीडाकुसुमावचयक्रमात् । तस्यां प्रियायां गहने गतायां दृष्टिगोचरात् ॥ ३
ekasmimshca vane kriidaakusumaavacayakramaat | tasyaam priyaayaam gahane gataayaam drshtigocaraat || 3
In einem dieser Wälder spielend, war die Geliebte ihm beim Blumenpflücken im Unterholz aus dem Sichtfeld geraten.
संचरन्स ददर्शैकं महदच्छजलं सरः । सतारकमिवाकाशं पुष्पैस्तीरतरुच्युतैः ॥ ४
samcaransa dadarshaikam mahadacchajalam sarah | sataarakamivaakaasham pushpaistiiratarucyutaih || 4
Während er noch wanderte, entdeckte er einen großen See mit klarem Wasser,
von am Ufer stehenden Bäumen fallenden Blüten bedeckt, wie das Firmament mit seinen Sternen.
पुष्पाण्युच्चिन्वन्ती यावन्न समभ्येति सा प्रिया । तावत्स्नात्वा सरस्यस्मिन्क्षणमासे सरस्तटे ॥ ५
pushpaanyuccinvantii yaavanna samabhyeti saa priyaa | taavatsnaatvaa sarasyasminkshanamaase sarastate || 5
‚Bis meine Liebste vom Blumenpflücken zurückkommt, geh‘ ich im See schwimmen und kühl‘ mich kurz am Ufer ab‘,
इति संचिन्त्य स स्नात्वा कृतदेवार्चनोऽत्र च । चन्दनतरुछायमध्यास्ते स्म शिलातलम् ॥ ६
iti samcintya sa snaatvaa krtadevaarcano‘tra ca | candanataruchaayamadhyaaste sma shilaatalam || 6
dachte er, schwamm und verrichtete seine Andacht auch gleich da.
Dann setzte er sich auf eine Steinplatte im Schatten unterm Sandelbaum.
तत्रस्थो राजहंसीनां दृष्ट्वा तत्सदृशीं गतिम् । श्रुत्वा तन्निभमालापं पिकीनां चूतवल्लिषु ॥ ७
tatrastho raajahamsiinaam drshtvaa tatsadrshiim gatim | shrutvaa tannibhamaalaapam pikiinaam cuutavallishu || 7
Dort sah er die Königsschwäne sich bewegen – ganz so wie SIE ging,
hörte die Kuckucke in den Mangobäumen rufen – ganz so wie SIE rief,
विलोक्य हरिणीनां च तन्नेत्राभे विलोचने । दूरस्थां तां स सस्मार प्रियां मदनमञ्चुकाम् ॥ ८
vilokya hariniinaam ca tannetraabhe vilocane | duurasthaam taam sa sasmaara priyaam madanamancukaam || 8
als er dann noch die Lichter der Gazellen sah – ganz so wie IHRE Augen glänzend – da mußte er
an seine ferne Geliebte Madanamancukaa denken.
स्मृत्वैवोद्भूतकामाग्निसंतप्तश्च मुमूर्छ सः । तत्क्षणं चाययौ स्नातुं तत्रैको मुनिपुंगवः ॥ ९
smrtvaivodbhuutakaamaagnisamtaptashca mumuurcha sah | tatkshanam caayayau snaatum tatraiko munipumgavah || 9
Wie er also an sie dachte, stieg ein so heftiges Liebesfeuer in ihm auf, daß er verbrannt darniedersank.
In diesem Augenblick kommt ein Großer Heiliger herbei, um ein Bad zu nehmen.
स पिशङ्गजटो नाम तदवस्थमवेक्ष्य तम् । असिञ्चत्स्वप्रियास्पर्शतुल्यैश्चन्दनवारिभिः ॥ १०
sa pishangajato naama tadavasthamavekshya tam | asincatsvapriyaasparshatulyaishcandanavaaribhih || 10
Dieser Pishangajata sieht ihn in diesem Zustand und besprenkelt ihn mit Sandelwassertropfen,
so erfrischend wie die Berührung der Geliebten.
ततः प्रबुद्धं प्रणतं दिव्यदृष्टिः स तं मुनिः । उवाच पुत्र प्राप्नोषि यथेष्टं धैर्यमाप्नुहि ॥ ११
tatah prabuddham pranatam divyadrshtih sa tam munih | uvaaca putra praapnoshi yatheshtam dhairyamaapnuhi || 11
Da erwacht Naravahanadatta und verneigt sich vor ihm. Hellsichtig sagt der Heilige da zu ihm:
„Du wirst finden, was du begehrst, mein Junge, fass dich nur in Geduld!
तेन हि प्राप्यते सर्वं तथा मदाश्रमम् । कथां मृगाङ्कदत्तीयं मत्तः शृणु न चेच्छ्रुता ॥ १२
tena hi praapyate sarvam tathaa madaashramam | kathaam mrgaankadattiiyam mattah shrnu na cecchrutaa || 12
Mit der kann man nämlich alles erreichen. Damit du weißt, wovon ich rede,
hör dir in meiner Einsiedelei die Geschichte von Mrgaankadatta an, wenn du sie nicht schon gehört hast.“
इत्युक्त्वा स मुनिः स्नात्वा निनाय निजमाश्रमम् । नरवाहनदत्तं तं चक्रे च त्वरयाह्निकम् ॥ १३
ityuktvaa sa munih snaatvaa ninaaya nijamaashramam | naravaahanadattam tam cakre ca tvarayaahnikam || 13
Nach diesen Worten ging der Heilige baden. Dann führte er Naravahanadatta in seine Einsiedelei,
wo er noch schnell die Tagesriten vollzog.
कृत्वातिथ्यं फलैस्तस्य तत्र भुक्तफलः स्वयम् । स पिङ्गलजटो वक्तुं कथां तस्मै प्रचक्रमे ॥ १४
krtvaatithyam phalaistasya tatra bhuktaphalah svayam | sa pingalajato vaktum kathaam tasmai pracakrame || 14
Pingalajata bewirtete ihn gastfreundlich mit Obst, aß auch selbst ein paar Früchte,
und fing an, ihm die Geschichte zu erzählen:
अस्त्ययोध्येति नगरी भुवनत्रयविश्रुता । तस्याममरदत्ताख्यः पूर्वमासीन्महीपतिः ॥ १४
astyayodhyeti nagarii bhuvanatrayavishrutaa | tasyaamamaradattaakhyah puurvamaasiinmahiipatih || 14
„Da ist die in den drei Welten berühmte Stadt Ayodhya. In der herrschte einst König Amaradatta.
तस्य नित्यानुरक्तैका प्रदीप्ततरतेजसः । भार्या वह्नेरिव स्वाहा बभूव सुरतप्रभा ॥ १६
tasya nityaanurakataikaa pradiiptataratejasah | bhaaryaa vahneriva svaahaa babhuuva surataprabhaa || 16
Er war von brennender Strahlkraft, und seine ihm in ewiger Liebe ergebene Frau Surataprabhaa
war ihm so nah wie der Opferruf dem Feuer.
तस्यां मृगाङ्कदत्ताख्यः सुतस्तस्योदपद्यत । स्वकोदण्ड इवाभूद्यः कोटिप्राप्तगुणानतः ॥ १७
tasyaam mrgaankadattaakhyah sutastasyodapadyata | svakodanda ivaabhuudyah kotipraaptagunaanatah || 17
Die gebar ihm einen Sohn, Mrgankadatta, gepriesen für seine zehn Millionen Talente,
als wäre sein Bogen stets bis zum Anschlag gespannt.
तस्याभवंश्च सचिवा राजसूनोर्निजा दश । प्रचण्डशक्तिः स स्थूलबाहुर्विक्रमकेसरी ॥ १८
tasyaabhavamshca sacivaa raajasuunornijaa dasha | pracandashaktih sa sthuulabaahurvikramakesarii || 18
Der junge Prinz hatte zehn eigene Minister: Pracandashakti, Sthuulabahu, Vikramakesarii,
दृद्धमुष्टिर्मेघबलस्तथा भीमपराक्रमः । तद्वद्विमलबुद्धिश्च व्याघ्रसेनगुणाकरौ ॥ १९
drddhamushtirmeghabalastathaa bhiimaparaakramah | tadvadvimalabuddhishca vyaaghrasenagunaakarau || 19
Drddhamushti, Meghabala, Bhiimaparaakrama, Vimalabuddhi, Vyaaghrasena, Gunaakara,
विचित्रकथसंज्ञश्च दशमस्ते च सत्कुलाः । सर्वे युवानः शूराश्च प्राज्ञाः प्रभुहितैषिणः ॥ २०
vicitrakathasamjnashca dashamaste ca satkulaah | sarve yuvaanah shuuraashca praajnaah prabhuhitaishinah || 20
und Vicitrakatha als Zehnter – alles junge, stattliche Recken aus gutem Hause, klug und auf das Wohl ihres Herrn bedacht.
तैः समं स सुखं तिष्ठन्राजपुत्रः पितुर्गृहे । मृगाङ्कदत्तः सदृशीं न भार्यां तावदाप्तवान् ॥ २१
taih samam sa sukham tishthanraajaputrah piturgrhe | mrgaankadattah sadrshiim na bhaaryaam taavadaaptavaan || 21
Mit denen verbrachte der Prinz eine glückliche Zeit am Hof seines Vaters.
Nur - eine passende Frau hatte Mrgaankadatta noch nicht gefunden.
एकदा च रहस्येको मन्त्री भीमपराक्रमः । तमाह श्रूयतां देव रात्रौ वृत्तं ममाद्य यत् ॥ २२
ekadaa ca rahasyeko mantrii bhiimaparaakramah | tamaaha shruuyataam deva raatrau vrttam mamaadya yat || 22
Einmal nahm sein Minister Bhiimaparaakrama ihn zur Seite und sagte: „Hör zu, Prinz, was mir heut Nacht passiert ist:
अहं प्रासादसुप्तोऽद्य प्रबुद्धोऽशङ्कितं निशि । वज्रोग्रनखरं सिंहमपश्यमभिधावितम् ॥ २३
aham praasaadasupto’dya prabuddho’shankitam nishi | vajrogranakharam simhamapashyamabhidhaavitam || 23
Ich schlafe auf dem Dach, als ich nachts plötzlich aufwache und sehe,
wie ein Löwe mit Krallen, schwarf wie Donnerkeile, auf mich zuspringt.
उत्थिते छुरिकाहस्ते मयि सोऽथ पलायितुम् । सिंहः प्रावर्तताहं च तमेवान्वपतं जवात् ॥ २४
utthite churikaahaste mayi so‘tha palaayitum | simhah praavartataaham ca tamevaanvapatam javaat || 24
Ich springe auf, Schwert in der Hand, der Löwe wendet sich zur Flucht und ich renne ihm so schnell ich kann hinterher.
स च गत्वा नदीपारं प्रसार्य रसनां मयि । आसीदहं च तामस्य दीर्घां छुरिकयाच्छिदम् ॥ २५
sa ca gatvaa nadiipaaram prasaarya rasanaam mayi | aasiidaham ca taamasya diirghaam churikayaacchidam || 25
Er läuft ans Flußufer und streckt mir seine lange Zunge heraus. Die hacke ich ihm mit meinem Schwert sofort ab.
तयैव सेतुपृथ्व्या च यावत्तीर्णोऽस्मि तां नदीम् । तावत्स सिंहः सुमहान्सम्पन्नो विकृतः पुमान् ॥ २६
tayaiva setuprthvyaa ca yaavattiirno‘smi taam nadiim | taavatsa simhah sumahaansampanno vikrtah pumaan || 26
Während ich noch auf dieser Zunge, wie auf einem Erdwall den Fluß überquere,
ist aus dem Löwen bereits ein häßlicher Riese geworden.
को भवानिति पृष्टश्च मया स पुरुषोऽब्रवीत् । वेतालोऽहं त्वया वीर सत्त्वेनास्मि च तोषितः ॥ २७
ko bhavaaniti prshtashca mayaa sa purusho’braviit | vetaalo’ham tvayaa viira sattvenaasmi ca toshitah || 27
„Wer seid Ihr?“ fragt‘ ich ihn da, und der Mann erwidert:
„Ich bin ein Vetaala-Totengeist und von deinem Mut, o Held, sehr angetan.“
तच्छ्रुत्वाहं तमप्राक्षं यद्येवं तत्त्वयोच्यताम् । भार्या मृगाङ्कदत्तस्य का भविष्यति मे प्रभोः ॥ २८
tacchrutvaaham tamapraaksham yadyevam tattvayocyataam | bhaaryaa mrgaankadattasya kaa bhavishyati me prabhoh || 28
Darauf fragte ich ihn: „Wenn das so ist, dann sag mir, wer die Frau meines Herrn Mrgaankadatta sein wird!“
एतन्मद्वचनं श्रुत्वा स वेतालोऽब्रवीत्तदा । अस्त्युज्जयिन्यां नृपतिः कर्मसेन इति श्रुतः ॥ २९
etanmadvacanam shrutvaa sa vetaalo‘braviittadaa | astyujjayinyaam nrpatih karmasena iti shrutah || 29
Nachdem der Vetala mein Anliegen gehört hatte, sagte er: „In Ujjain herrscht Karmasena, ein berühmter König.
तस्यास्ति तनया राज्ञो लावण्यन्यक्कृताप्सराः । निधानभूमिः सौन्दर्यसर्गस्येव प्रजापतेः ॥ ३०
tasyaasti tanayaa raajno laavanyanyakkrtaapsaraah | nidhaanabhuumih saundaryasargasyeva prajaapateh || 30
Dieser König hat eine Tochter, deren Liebreiz die himmlischen Nymphen beschämt,
so als wäre sie der Schatzhort, aus dem heraus der Schöpfergott alles Schöne erschafft.
सा शशाङ्कवती नाम भार्या तस्य भविष्यति । त्वत्प्रभुस्तदवाप्त्या च पृथ्वीराज्यं करिष्यति ॥ ३१
saa shashaankavatii naama bhaaryaa tasya bhavishyati | tvatprabhustadavaaptyaa ca prthviiraajyam karishyati || 31
Ihr Name ist Shashankavati, und sie wird seine Frau sein. Mit ihrem Erwerb bringt dein Herr es bis zur Weltherrschaft.“
इत्युक्त्वा स तिरोऽभून्मे वेतालोऽहं तथैव च । आगतो गृहमित्येतन्निशि वृत्तं मम प्रभो ॥ ३२
ityuktvaa sa tiro’bhuunme vetaalo’ham tathaiva ca | aagato grhamityetannishi vrttam mama prabho || 32
Nach diesen Worten verschwand der Vetaala und ich ging zu mir nach Hause. Das habe ich in dieser Nacht erlebt, o Herr.“
एतन्मृगाङ्कदत्तोऽसौ श्रुत्वा भीमपराक्रमात् । आहूय श्रावयामास सर्वांस्तान्निजमन्त्रिणः ॥ ३३
etanmrgaankadatto’sau shrutvaa bhiimaparaakramaat | aahuuya shraavayaamaasa sarvaamstaannijamantrinah || 33
Nachdem Mrgaankadatta das alles von Bhiimaparaakrama gehört hatte,
rief er all seine Minister zusammen, und ließ auch sie die Geschichte hören.
जगाद चैताञ्शृणुत स्वप्ने दृष्टं मया च यत् । जाने महाटवीं कांचित्प्रविष्टा निखिला वयम् ॥ ३४
jagaada caitaanshrnuta svapne drshtam mayaa ca yat | jaane mahaataviim kaamcitpravishtaa nikhilaa vayam || 34
Dann sagte er zu ihnen: „Hört nun, was ich im Traume sah: Mir schien, wie alle wären in einen tiefen Wald geraten.
तत्राध्वतृषिताः कृच्छ्रात्प्राप्य तोयं पिपासवः । रुद्धाः स्म सायुधैः पुंभिस्तत उत्थाय पञ्चभिः ॥ ३५
tatraadhvatrshitaah krcchraatpraapya toyam pipaasavah | ruddhaah sma saayudhaih pumbhistata utthaaya pancabhih || 35
Durstig vom Weg dahin, stießen wir unter Qualen auf etwas Wasser. Als wir trinken wollten,
stürzten sich fünf bewaffnete Kerle auf uns, um das zu verhindern.
तान्हत्वा पुनरिच्छामः पातुं यावत्तृषातुराः । तावन्न तत्र पुंसस्तानपश्याम न तज्जलम् ॥ ३६
taanhatvaa punaricchaamah paatum yaavattrshaaturaah | taavanna tatra pumsastaanapashyaama na tajjalam || 36
Als wir die erschlagen hatten, suchten wir weiter nach Wasser, denn allzu quälend war der Durst.
Doch fanden wir weder die Männer, noch das Wasser von vorhin.
ततः कृच्छ्रां दशां प्राप्ताश्चन्द्रोज्ज्वलमशङ्कितम् । वृषभारूढमायान्तमैक्षामहि महेश्वरम् ॥ ३७
tatah krcchraam dashaam praaptaashcandrojjvalamashankitam | vrshabhaaruudhamaayaantamaikshaamahi maheshvaram || 37
Da verfielen wir in einen erbärmlichen Zustand. Plötzlich aber sahen wir Gott Shiva,
mit der leuchtenden Mondsichel, auf seinem Stier sitzend heranreiten.
सोऽस्मासु प्रणतेष्वक्षणो दक्षिनादश्रुणः कणम् । भूमावपातयत्सोऽत्र समुद्रः समपद्यत ॥ ३८
so’smaasu pranateshvakshano dakshinaadashrunah kanam | bhuumaavapaatayatso’tra samudrah samapadyata || 38
Als wir uns vor ihm verneigten, ließ er aus seinem rechten Auge eine Träne zu Boden fallen. Diese wurde zu einem Ozean.
तस्मान्मुक्तावलीं प्राप्तां शुभां बद्ध्वा मया गले । पीतो रक्तानुलिप्तेन नृकपालेन सोऽम्बुधिः ॥ ३९
tasmaanmuktaavaliim praaptaam shubhaam baddhvaa mayaa gale | piito raktaanuliptena nrkapaalena so’mbudhih || 39
In dem fand ich eine schöne Perlenkette, die ich mir um den Hals band.
Den Ozean schlürfte ich aus einem blutverschmierten Menschenschädel.
तत्क्षणं च प्रबुद्धोऽस्मि प्रयाता च विभावरी । एवं मृगाङ्कदत्तेन स्वप्नाश्चर्ये निवेदिते ॥ ४०
tatkshanam ca prabuddho’smi prayaataa ca vibhaavarii | evam mrgaankadattena svapnaashcarye nivedite || 40
In diesem Augenblick bin ich erwacht und vorbei war die Nacht.“
Als Mrgaankadatta seinen seltsamen Traum erzählt hatte,
मन्त्री विमलबुद्धिस्तं नन्दत्स्वन्येष्वभाषत । त्वं देव धन्यो यस्यैवं विहितानुग्रहो हरः ॥ ४१
mantrii vimalabuddhistam nandatsvanyeshvabhaashata | tvam deva dhanyo ysyaivam vihitaanugraho harah || 41
frohlockten die anderen Minister. Vimalabuddhi aber sagte: „Du bist gesegnet, Prinz, weil Shiva dir seine Gunst erwiesen hat.
स्वप्ने मुक्तावलीं लब्ध्वा यत्पीतश्च त्वयाम्बुधिः । तच्छशाङ्कवतीं प्राप्य भोक्तासि पृथिवीं ध्रुवम् ॥ ४२
svapne muktaavaliim labdhvaa yatpiitashca tvayaambudhih | tacchashaankavatiim praapya bhoktaasi prthiviim dhruvam || 42
Daß du im Traum eine Perlenkette gefunden und das Meer ausgetrunken hast
– bestimmt wirst du Shashankavati finden und die Welt genießen.
अन्यन्मनाक्तु क्लेशायेत्युक्ते विमलबुद्धिना । ततो मृगान्कदत्तस्तानुवाच सचिवान्पुनः ॥ ४३
anyanmanaaktu kleshaayetyukte vimalabuddhinaa | tato mrgaankadattastaanuvaaca sacivaanpunah || 43
Das andere deutet allerdings auf etwas Ärger hin.“ Nachdem Vimalabuddhi gesprochen hatte,
wandte Mrgaankadatta sich wieder an die Minister:
यथा फलं मे स्वप्नस्य यथा भीमराक्रमः । श्रुतवानिह वेतालात्तथा यद्यपि भावि तत् ॥ ४४
yathaa phalam me svapnasya yathaa bhiimaraakramah | shrutavaaniha vetaalaattathaa yadyapi bhaavi tat || 44
„Auch wenn der Lohn meines Traumes so eintritt, wie Bhimaraakrama es von dem Totengeist gehört hat,
तथापि कर्मसेनस्य बलदुर्गाभिमानिनः । प्रज्ञाबलान्मया प्राप्य सा शशाङ्कवती सुता ॥ ४५
tathaapi karmasenasya baladurgaabhimaaninah | prajnaabalaanmayaa praapya saa shashaankavatii sutaa || 45
so muß ich doch gegen Karmasena, der sich so viel auf seine Streitkräfte und die Burg einbildet,
diplomatisch vorgehen, wenn ich seine Tochter Shashankavatii gewinnen will.
प्रज्ञाबलं च सर्वेषु मुख्यं कार्येषु साधनम् । तथा च शृणुतात्रैतां कथां वः कथयाम्यहम् ॥ ४६
prajnaabalam ca sarveshu mukhyam kaaryeshu saadhanam | tathaa ca shrnutaatraitaam kathaam vah kathayaamyaham || 46
In allen Angelegenheiten ist Diplomatie das beste Mittel.
Hört dazu diese Geschichte, die ich euch jetzt gleich erzähle:
भद्रबाहुरभून्नाम्ना मगधेषु महीपतिः । तस्यासीन्मन्त्रगुप्ताख्यो मन्त्री बुद्धिमतां वरः ॥ ४७
bhadrabaahurabhuunnaamnaa magadheshu mahiipatih | tasyaasiinmantraguptaakhyo mantrii buddhimataam varah || 47
König Bhadrabaahu herrschte über Magadha. Er hatte einen Minister, Mantragupta, den Besten der Weisen.
स राजा तं निजामात्यं कदाचित्स्वैरमब्रवीत् । अनङ्गलीलेति सुता राज्ञो वाराणसीपतेः ॥ ४८
sa raajaa tam nijaamaatyam kadaacitsvairamabraviit | anangaliileti sutaa raajno vaaraanasiipateh || 48
Diesem seinem Berater vertraute der König einst aus freien Stücken an:
„Die Tochter Dharmagopas, König von Varaanasi, heißt Anangaliilaa.
अस्ति या धर्मगोपस्य जगन्त्रियसुन्दरी । तामार्थितोऽपि द्वेषान्मे न स राजा प्रयच्छति ॥ ४९
asti yaa dharmagopasya jagantriyasundarii | taamaarthiro’pi dveshaanme na sa raajaa prayacchati || 49
Sie ist seine Dreiweltenschönheit. Oft schon hielt ich um ihre Hand an,
aber der König will sie mir aus Niedertracht nicht geben.
दन्तिनो भद्रदन्तस्य प्रभावात्स च दुर्जयः । नोत्सहे जीवितुं चाहं तया तत्सुतया विना ॥ ५०
dantino bhadradantasya prabhaavaatsa ca durjayah | notsahe jiivitum caaham tayaa tatsutayaa vinaa || 50
Der Kampfkraft seines Elefanten Bhadradanta wegen ist er unbesiegbar. Ohne seine Tochter aber kann ich nicht leben!
तदत्र नास्त्युपायो मे सखे किं कार्यमुच्यताम् । इति तेनोदिते राज्ञा स मन्त्री निजगाद तम् ॥ ५१
tadatra naastyupaayo me sakhe kim kaaryamucyataam | iti tenodite raajnaa sa mantrii nijagaada tam || 51
Darum weiß ich mir nicht zu helfen, Freund, sag mir, was ich tun soll!“ So vom König angefleht, tröstet der Minister:
किं देव विक्रमादेव सिद्धिरस्ति न बुद्धितः । तदलं चिन्तयाहं ते स्वबुद्ध्या साधयाम्यदः ॥ ५२
kim deva vikramaadeva siddhirasti na buddhitah | tadalam cintayaaham te svabuddhyaa saadhayaamyadah || 52
„Warum sollte der Listenreiche nicht mehr Erfolg haben als der Haudegen, o Herr?
Grüble nicht länger! Mit der mir eigenen Lebensklugheit will ich das schon richten!“
इत्युक्त्वा नृपमन्येद्युः पञ्चसप्तानुगान्वितः । महाव्रतिकवेषः सन्मन्त्री वाराणसीं ययौ ॥ ५३
ityuktvaa nrpamanyedyuh pancasaptaanugaanvitah | mahaavratikaveshah sanmantrii vaaraanasiim yayau || 53
Nachdem er den König so beschieden hatte, brach anderntags der wackere Minister,
verkleidet als Großmagier, mit fünfunddreißig Gehilfen nach Benares auf.
तत्र तं शिष्यवेषास्ते सिद्धोऽयमिति सर्वतः । स्वानुगाः ख्यापयामासुर्भक्तिप्रह्वमिलज्जनम् ॥ ५४
tatra tam shishyaveshaaste siddho‘yamiti sarvatah | svaanugaah khyaapayaamaasurbhaktiprahvamilajjanam || 54
Als seine Jünger verkleidet streuten sie das Gerücht „Er ist ein Zauberer!“
unter den Menschen, die von überallher zusammenliefen, ihn zu bewundern.
एकदा च निशि भ्राम्यन्कार्ययुक्त्युपलब्धये । सानुगः स ददर्शात्र दूराद्गृहविनिर्गताम् ॥ ५५
ekadaa ca nishi bhraamyankaaryayuktyupalabdhaye | saanugah sa dadarshaatra duuraadgrhavinirgataam || 55
Einmal, in der Nacht, als er mit seinen Gehilfen umherlief und sie einen Plan zur Bewältigung ihrer Aufgabe schmiedeten,
sah er von fern die Frau des Elefantenwärters ihr Haus verlassen.
गृहिणीं हस्तिपालस्य शङ्कात्वरितगामिनीम् । नीयमानां त्रिचतुरैः पुरुषैः क्वापि सायुधैः ॥ ५६
grhiniim hastipaalasya shankaatvaritagaaminiim | niiyamaanaam tricaturaih purushaih kvaapi saayudhaih || 56
Sie hatte es eilig, fürchtete sich, und führte zwölf bewaffnete Männer an, während sie sich davonmachten.
ध्रुवं व्युत्थाय यातेयं तत्पश्यामः क्व गच्छति । इति संचिन्त्य स स्वैरं सानुगोऽनुससार ताम् ॥ ५७
dhruvam vyutthaaya yaateyam tatpashyaamah kva gacchati | iti samcintya sa svairam saanugo’nusasaara taam || 57
‚Typisches Fluchtverhalten! Mal sehen, wo sie hingeht!‘ dachte er
und schlich ihr mit den Gefährten zusammen hinterher.
गत्वा प्रविष्टा सा यत्र तच्च गेहं विदूरतः । दृष्ट्वा निवासस्थानं स्वमाजगाम तदैव सः ॥ ५८
gatvaa pravishtaa saa yatra tacca geham viduuratah | drshtvaa nivaasasthaanam svamaajagaama tadaiva sah || 58
Von Weitem sah er, in welchem Haus sie verschwand. Dann kehrte er in seine eigene Behausung zurück.
प्रातश्च हस्तिपालस्य हृतार्थां तां गतां प्रियाम् । चिन्वानस्यान्तिकं युक्त्या प्राहिणोद्भ्रमतोऽनुगान् ॥ ५९
praatashca hastipaalasya hrtaarthaam taam gataam priyaam | cinvaanasyaantikam yuktyaa praahinodbhramato’nugaan || 59
Am nächsten Morgen lief der Elefantenmeister umher und suchte seine Frau, die mit seiner Habe durchgebrannt war.
Unter einem Vorwand schickte Mantragupta seine Helfer zu ihm.
ते तं दृष्ट्वा तदप्राप्तिदुःखजग्धविषं तदा । निवारितविषं चक्रुः कृपयेव स्वविद्यया ॥ ६०.
te tam drshtvaa tadapraaptiduhkhajagdhavisham tadaa | nivaaritavisham cakruh krpayeva svavidyayaa || 60
Der hatte sie nicht gefunden, und aus Schmerz darüber Gift geschluckt.
Dank ihrer Kenntnisse konnten sie die Giftwirkung, gewissermaßen aus Mitleid, eindämmen.
आगच्छास्मद्गुरोः पार्श्वं ज्ञानी सर्वं हि वेत्ति सः । इत्युक्त्वा च तमानिन्युर्निकटं तस्य मन्त्रिणः ॥ ६१
aagacchaasmadguroh paarshvam jnaanii sarvam hi vetti sah | ityuktvaa ca tamaaninyurnikatam tasya mantrinah || 61
„Komm mit zu unserem Meister“, schlugen sie vor, „er ist ein Seher und weiß alles!“
Nach diesen Worten brachten sie ihn zu Minister Mantragupta.
स च हस्तिपको दृष्ट्वा पादयोश्च प्रणम्य तम् । भार्याप्रवृत्तिं पप्रच्छ व्रताकल्पोपशोभितम् ॥ ६२
sa ca hastipako drshtvaa paadayoshca pranamya tam | bhaaryaapravrttim papraccha vrataakalpopashobhitam || 62
Als der Rüsseltierhalter diesen sah, verneigte er sich bis zu seinen Füßen und fragte ihn,
der sich mit dem Asketengelübde aufgewertet hatte, nach dem Verbleib seiner Frau.
सोऽपि मन्त्री मृषा ध्यात्वा साभिज्ञानं शशंस तत् । स्थानं तस्मै परैर्नीता पुरुषैर्यत्र सा निशि ॥ ६३
so’pi mantrii mrshaa dhyaatvaa saabhijnaanam shashamsa tat | sthaanam tasmai parairniitaa purushairyatra saa nishi || 63
Da verriet der Minister, zum Schein nach tiefer Versenkung sich erinnernd,
ihm ihren Standort, wohin in der Nacht fremde Männer sie entführt hatten.
ततः प्रणम्य तं गत्वा समं नगररक्षिभिः । स हस्तिपालकः प्राप्य स्थानं तत्पर्यवेश्टयत् ॥ ६४
tatah pranamya tam gatvaa samam nagararakshibhih | sa hastipaalakah praapya sthaanam tatparyaveshtayat || 64
Wieder verneigte der Elefantenwärter sich vor ihm
und zog mit ein paar Bütteln zu dem besagten Anwesen und umstellte es.
अवधीत्पुरुषांस्तांश्च पापान्दारापहारिणः । प्राप्य साभरणां तां च सधनां निजयोषितम् ॥ ६५
avadhiitpurushaamstaamshca paapaandaaraapahaarinah | praapya saabharanaam taam ca sadhanaam nijayoshitam || 65
Dort erschlug er die Verbrecher, die seine Frau entführt hatten.
Und so fand er seine Gattin wieder – mit ihrem Schmuck und seinem Geld.
द्वितीयेऽह्नि स च प्रातरेत्य नत्वा कृतस्थितिः । चकार व्याजसिद्धस्य तस्याहारनिमन्त्रणम् ॥ ६६
dvitiiye’hni sa ca praataretya natvaa krtasthitih | cakaara vyaajasiddhasya tasyaahaaranimantranam || 66
Am nächsten Tag in aller Früh machte er, wieder in Stand gesetzt, dem vermeintlichen Seher eine Aufwartung
und lud ihn zum Essen ein.
गृहप्रवेशानिच्छोश्च नक्तभोजित्ववादिनः । प्रदोषे हस्तिशालायां तस्याहारमकल्पयत् ॥ ६७
grhapraveshaanicchoshca naktabhojitvavaadinah | pradoshe hastishaalaayaam tasyaahaaramakalpayat || 67
Der aber sagte, er wolle nicht ins Haus kommen und sowieso nur nachts essen.
Also bereitete er ihm für den Abend ein Mahl in den Elefantenstallungen.
सोऽपि मन्त्रबलात्सर्पं वंशनाडीनिवेशितम् । गुप्तं गृहीत्वा गत्वात्र मन्त्री भुङ्क्ते स्म सानुगः ॥ ६८
so’pi mantrabalaatsarpam vamshanaadiiniveshitam | guptam grhiitvaa gatvaatra mantrii bhunkte sma saanugah || 68
Da veranlasste der Minister mit seiner Beschwörungskunst eine Schlange, in ein Bambusrohr zu kriechen.
Das nahm er unauffällig mit, als er mit seinen Helfern zum Essen ging.
ततो गते हस्तिपाले सुप्तेष्वन्येषु तत्र सः । हस्तिनो भद्रदन्तस्य वंशनाट्या निवेश्य तम् ॥ ६९
tato gate hastipaale supteshvanyeshu tatra sah | hastino bhadradantasya vamshanaatyaa niveshya tam || 69
Nachdem der Elefantenwärter gegangen war und die andern schliefen, ließ er sie aus dem Rohr
कर्णे सुप्तस्य भुजगं रात्रिं नीत्वैव तत्र ताम् । ययौ स्वदेशं मगधान्हस्ती तेन व्यपादि च ॥ ७०
karne suptasya bhujagam raatrim niitvaiva tatra taam | yayau svadesham magadhaanhastii tena vyapaadi ca || 70
in das Ohr des schlafenden Bhadradanta hineingleiten. Nachdem auch er die Nacht dort verbracht hatte,
ritt er in sein heimatliches Magadha zurück. Da war der Dickhäuter bereits dem Schlangenbiss erlegen.
हत्वा तं धर्मगोपस्य गजं दर्पमिवागते । तस्मिन्मन्त्रिवरे राजा भद्रबाहुर्ननन्द सः ॥ ७१
hatvaa tamdharmagopasya gajam darpamivaagate | tasminmantri vare raajaa bhadrabaahurnananda sah || 71
So hatte der kluge Minister mit dem Elefanten auch gleich den Hochmut Dharmagopas beseitigt.
Als er zurückkam, war König Bhadrabaahu begeistert von ihm.
ततो वाराणसीं तस्मै धर्मगोपाय याचितुम् । अनङ्गलीलां कन्यां तां दूतं च विससर्ज सः ॥ ७२
tato vaaraanasiim tasmai dharmagopaaya yaacitum | anangaliilaam kanyaam taam duutam ca visasarja sah || 72
Sofort entsandte er einen Boten nach Benares zu jenem Dharmagopa und hielt um die Hand seiner Tochter Anangaliilaa an.
सोऽपि तां प्रददौ तस्मै तद्गजाभावदुर्बलः । भजन्ति वैतसीं वृत्तिं राजानः कालवेदिनः ॥ ७३
so’pi taam pradadau tasmai tadgajaabhaavadurbalah | bhajanti vaitasiim vrttim raajaanah kaalavedinah || 73
Der gab sie ihm auch, weil er sich ohne seinen Elefanten nicht mehr stark fühlte.
So legen Könige das Verhalten von sich neigendem Schilfrohr an den Tag, wenn sie die Zeichen der Zeit verstehen.
तदेवं प्रज्ञया तस्य मन्त्रगुप्तस्य मन्त्रिणः । अनङ्गलीलां सम्प्राप भद्रबाहुः स भूपतिः ॥ ७४
tadevam prajnayaa tasya mantraguptasya mantrinah | anangaliilaam sampraapa bhadrabaahuh sa bhuupatih || 74
Also empfing König Bhadrabaahu Anangaliilaa nur durch die Klugheit seines Ministers Mantragupta.“
तस्मान्मयापि बुद्ध्या सा भार्या प्राप्येति वादिनम् । मृगाङ्कदत्तं सचिवस्तं विचित्रकथोऽब्रवीत् ॥ ७५
tasmaanmayaapi buddhyaa saa bhaaryaa praapyeti vaadinam | mrgaankadattam sacivastam vicitrakatho‘braviit || 75
„Dann empfange ich meine Gattin eben auch durch Klugheit“, meinte Mrgaankadatta nun.
Sein Minister Vicitrakatha aber widersprach:
सर्वं सेत्स्यति ते हारात्स्वप्नदृष्टादनुग्रहात् । अमोघो देवतानां च प्रसादः किं न साधयेत् ॥ ७६
sarvam setsyati te haaraatsvapnadrshtaadanugrahaat | amogho devataanaam ca prasaadah kim na saadhayet || 76
„Alles wird sich für dich fügen, so wie Shiva dir im Traum versprach.
Was könnte die unfehlbare Gnade der Götter nicht bewirken?
तथा च शृणुतात्रैकां वर्ण्यमानां मया कथाम् । आसीत्तक्षशिलापुर्यां भद्राक्षो नाम भूपतिः ॥ ७
tathaa ca shrnutaatraikaam varnyamaanaam mayaa kathaam | aasiittakshashilaapuryaam bhadraaksho naama bhuupatih || 7
Dann hört euch die Geschichte an, die ich jetzt erzählen will: In der Festung Takshashiila herrschte ein König Bhadraaksha.
स पुत्रकामः पद्मानां शतेनाष्टभिरेव च । सितानां पूजयामास खड्गे लक्ष्मीं दिने दिने ॥ ७८
sa putrakaamah padmaanaam shatenaashtabhireva ca | sitaanaam puujayaamaasa khadge lakshmiim dine dine || 78
So sehr wünschte er sich einen Sohn, daß er Tag für Tag Lakshmi hundertacht weiße Lotusse
auf seinem Schwert zum Opfer brachte.
एकदार्चयतस्तस्य राज्ञो मौनममुञ्चतः । ऊनमेकमभूत्पद्मं दैवाद्गणयतो धिया ॥ ७९
ekadaarcayatastasya raajno maunamamuncatah | uunamekamabhuutpadmam daivaadganayato dhiyaa || 79
Einmal opferte der König wieder ohne sein Schweigen zu brechen, da zählte er zufällig im Geiste die Lotusse nach,
und siehe da – einer fehlte!
स हृत्यपद्मं विपाट्य स्वं ददौ देव्यै ततश्च सा । तुष्टा तस्मै ददौ सार्वभौमपुत्रप्रदं वरम् ॥ ८०
sa hrtyapadmam vipaatya svam dadau devyai tatashca saa | tushtaa tasmai dadau saarvabhaumaputrapradam varam || 80
Da zerteilte er seinen Brustkorb und bot sein Lotusherz der Göttin an. Die war darob so erfreut, daß sie ihm
die Erfüllung seines Wunsches zusagte, einen Sohn zu bekommen, der die ganze Welt regierte.
कृत्वा चाक्षतदेहं तं नृपं प्रायाददर्शनम् । अथ तस्य सुतो राज्ञो महादेव्यामजायत ॥ ८१
krtvaa caakshatadeham tam nrpam praayaadadarshanam | atha tasya suto raajno mahaadevyaamajaayata || 81
Nachdem sie die Wunde des Königs wieder geschlossen hatte, ward sie nicht mehr gesehen.
Bald darauf wurde ihm von der Königin ein Sohn geboren.
हृत्पुष्करप्रसादेन जातोऽयमिति तं च सः । पुष्कराक्षं नृपश्चक्रे नाम्ना पुत्रं सुलक्षणम् ॥ ८२
hrtpushkaraprasaadena jaato’yamiti tam ca sah | pushkaraaksham nrpashcakre naamnaa putramsulakshanam || 82
„Er kommt vom heilsamen Einfluß des Lotusherzens auf die Welt“, sagte er und gab ihm,
der die guten Anzeichen aufwies, den Namen Pushkaraaksha Lotusauge.
क्रमाच्च यौवनप्राप्तं तनयं तं गुणान्वितम् । राज्येऽभिषिच्य भद्राक्षः स राजा शिश्रिये वनम् ॥ ८३
kramaacca yauvanapraaptam tanayam tam gunaanvitam | raajye’bhishicya bhadraakshah sa raajaa shishriye vanam || 83
Allmählich wuchs das Kind zum Jüngling heran, und weil er das Talent dazu hatte,
salbte der König ihn zu seinem Nachfolger im Reich. Er selbst zog sich in die Wälder zurück.
पुष्कराक्षोऽपि सम्प्राप्य राज्यं प्रतिदिनं हरम् । पूजयन्नेकदाभ्यर्च्य भार्यां तस्मादयाचत ॥ ८४
pushkaraaksho’pi sampraapya raajyam pratidinam haram | puujayannekadaabhyarcya bhaaryaam tasmaadayaacata || 84
Nachdem Pushkaraaksha das Königreich übernommen hatte, betete er jeden Tag zu Shiva.
Eines Tages, als er mit dem Opfer fertig war, bat er ihn um eine Frau.
सर्वं सम्पत्स्यते पुत्र यथाभिलषितं तव । इति शुश्राव स गिरं गगनादुद्गतां तदा ॥ ८५
sarvam sampatsyate putra yathaabhilashitam tava | iti shushraava sa giram gaganaadudgataam tadaa || 85
„Alles wird so eintreffen, mein Junge, wie du es dir gewünscht hast!“ hörte er eine Stimme vom Himmel her kommend sagen.
ततः प्रहृष्टो जातास्थः स तिष्ठञ्जातुचिन्नृपः । आखेटकविनोदाय जगाम मृगकाननम् ॥ ८६
tatah prahrshto jaataasthah sa tishthanjaatucinnrpah | aakhetakavinodaaya jagaama mrgakaananam || 86
Der König war erfreut und verharrte womöglich in gehobener Stimmung,
denn er ritt in den Wildtierwald, um seiner Jagdlust zu frönen.
तत्र सम्भोगसंसक्तभुजंगमिथुनाशने । प्रवृत्तं करभं दृष्ट्वा शोकाक्रान्तो न्यपातयत् ॥ ८७
tatra sambhogasamsaktabhujamgamithunaashane | pravrttam karabham drshtvaa shokaakraanto nyapaatayat || 87
Hier hielten Schlangen sich zur Fortpflanzung lustvoll umschlungen und ein Kamel machte Anstalten, sie zu fressen.
Das sah Pushkaraaksha und von Ärger überwältigt erschoss er das Tier.
स निपातितमात्रः सन्मुक्त्वा तां करभस्तनुम् । भूत्वा विद्याधरः प्रीतः पुष्कराक्षं तमब्रवीत् ॥ ८८
sa nipaatitamaatrah sanmuktvaa taam karabhastanum | bhuutvaa vidyaadharah priitah pushkaraaksham tamabraviit || 88
Doch kaum war es gefallen, da verließ es seinen Kamelkörper und wurde ein Vidyaadhara. Und der sprach ihn dankbar an:
भवान्कृतोपकारो मे तत्ते यद्वच्मि तच्छृणु । रङ्कुमालीति नाम्नास्ति राजन्विद्याधरोत्तमः ॥ ८९
bhavaankrtopakaaro me tatte yadvacmi tacchrnu | rankumaaliiti naamnaasti raajanvidyaadharottamah || 89
„Sie haben mir geholfen, mein Herr. Also hören Sie, was ich Ihnen jetzt sage:
Ein trefflicher Vidyaadhara, o König, trägt den Namen Rankumaalin Von Rehen Umschwärmter.
तं रूपलुब्धा तरुणं वव्रे दृष्ट्वानुरागिणी । स्वयं तारावली नाम विद्याधरवरात्मजा ॥ ९०
tam ruupalubdhaa tarunam vavre drshtvaanuraaginii | svayam taaraavalii naama vidyaadharavaraatmajaa || 90
Diesen stattlichen Jüngling, erwählte, nach Schönheit jagend, für sich Taaraavalii,
genannt die von Sternen Umschwärmte Tochter eines Vidyaadharafürsten.
तस्याः पिता च स्वेच्छातस्तयोः कृतविवाहयोः । कोपादपातयच्छापं कंचित्कालं वियोगदम् ॥ ९१
tasyaah pitaa ca svecchaatastayoh krtavivaahayoh | kopaadapaatayacchaapam kamcitkaalam viyogadam || 91
Aus Wut darüber, daß die beiden nach eigenem Gutdünken die Ehe vollzogen hatten,
schleuderte ihr Vater einen Fluch heraus, der sie für einige Zeit voneinander trennen sollte.
ततस्तारावलीरङ्कुमालिनौ तौ विजह्रतुः । दम्पती प्रसरत्प्रीती तासु तासु स्वभूमिषु ॥ ९२
tatastaaraavaliirankumaalinau tau vijahratuh | dampatii prasaratpriitii taasu taasu svabhuumishu || 92
Danach unternahmen Taaraavalii und Rankumaalin, jetzt schon als Ehepaar
eine Hochzeitsreise durch ihre Ländereien, die ihnen große Freude bereitete.
कदाचित्तेन शापेन मिथो दृष्टिपथाच्च्युतौ । अन्योन्यविप्रयुक्तौ तौ जातौ क्वापि वनान्तरे ॥ ९३
kadaacittena shaapena mitho drshtipathaaccyutau | anyonyaviprayuktau tau jaatau kvaapi vanaantare || 93
Irgendwann aber verloren sie wegen der sie beide betreffenden Verwünschung
einander mitten im Wald aus den Augen und wurden getrennt.
ततस्तारावली सा तमन्विष्यन्ती पतिं क्रमात् ॥ पश्चिमाब्धेरगात्पारे वनं सिद्धर्षिसेवितम् ॥ ९४
tatastaaraavalii saa tamanvishyantii patim kramaat || pashcimaabdheragaatpaare vanam siddharshisevitam || 94
Auf der Suche nach ihrem Mann gelangte Taaraavalii schließlich am Westufer des Meeres in einen Wald,
den ein Seher mit Zauberkräften bewohnte.
तत्र सापश्यदुत्फुल्लमेकं जम्बुमहातरुम् । आश्वासयन्तं प्रीत्यैव मधुरैर्भ्रमरारवैः ॥ ९५
tatra saapashyadutphullamekam jambumahaatarum | aashvaasayantam priityaiva madhurairbhramaraaravaih || 95
Da sah sie einen großen, in voller Blüte stehenden Jambulbaum,
der sie scheinbar trösten wollte mit dem süßen Summen der Bienenschwärme.
उपाविशच्च विश्रान्त्यै भृङ्गीरूपं विधाय सा । वृक्षे तस्मिन्नथैकस्मिन्कुसुमे मधुपायिनी ॥ ९६
upaavishacca vishraantyai bhrngiiruupam vidhaaya saa | vrkshe tasminnathaikasminkusume madhupaayinii || 96
Die Form einer Biene annehmend flog sie auf den Baum,
um in einer seiner Blüten Nektar saugend auszuruhen.
क्षणाद्दैवात्तमत्रैव प्राप्तं दृष्ट्वा चिरात्पतिम् । हर्षच्युतेन वीर्येण सिक्तं पुष्पं तयाशु तत् ॥ ९७
kshanaaddaivaattamatraiva praaptam drshtvaa ciraatpatim | harshacyutena viiryena siktam pushpam tayaashu tat || 97
Kaum war sie oben, erkannte sie von weitem ihren Mann. Da spritzte sie gleich ihren Freudenfluss in die Blüte.
त्यक्त्वा भृङ्गीवपुर्गत्वा संगताभूच्च तेन सा । ज्योत्स्नेव शशिना भर्त्रा चिन्वता रङ्कुमालिना ॥ ९८
tyaktvaa bhrngiivapurgatvaa samgataabhuucca tena saa | jyotsneva shashinaa bhartraa cinvataa rankumaalinaa || 98
Da sie nun ihren Bienenleib abgeworfen hatte, schritt sie zur wonnigen Vereinigung
mit ihrem heißersehnten Manne Rankumaalin, so wie die Korona ihren Hasenmond umfängt.
ततस्तेन समं तस्यां गतायां स्वनिकेतनम् । तद्वीर्यसिक्ता तत्राभूज्जम्बुपुष्पात्ततः फलम् ॥ ९९
tatastena samam tasyaam gataayaam svaniketanam | tadviiryasiktaa tatraabhuujjambupushpaattatah phalam || 99
Danach ging sie mit ihm zu sich nach Hause. Aus der von ihrem Lustwasser bespritzten Jambulblüte aber wuchs eine Beere.
तस्य चान्तः फलस्यात्र कालयोगेन कन्यका । समभून्नहि दिव्यानां वीर्यं भजति मोघताम् ॥ १००
tasya caantah phalasyaatra kaalayogena kanyakaa | samabhuunnahi divyaanaam viiryam bhajati moghataam || 100
In dieser Beere wuchs mit der Zeit ein Mädchen heran. Der Himmlischen Freudenfluß ergießt sich bestimmt nicht umsonst!
कदाचित्फलमूलार्थं विजिताश्वाभिधो मुनिः । तत्रागादपतत्तच्च पक्वं जम्बुतरोः फलम् ॥ १०१
kadaacitphalamuulaartham vijitaashvaabhidho munih | tatraagaadapatattacca pakvam jambutaroh phalam || 101
Irgendwann kam auf der Suche nach Beeren und Pilzen der Seher Vijitaashva vorbei
und stieß auf die reife Frucht vom Jambulbaum.
तस्मात्पतितभग्नाच्च दिव्या निर्गत्य कन्यका । अवन्दत मुनेस्तस्य चरणौ विनयानता ॥ १०२
tasmaatpatitabhagnaacca divyaa nirgatya kanyakaa | avandata munestasya caranau vinayaanataa || 102
Die war herabgefallen und aufgebrochen, und ihr entstieg die himmlische Jungfrau,
die sich artig bis zu den Füßen des Sehers verneigte.
स दिव्यदृष्टिर्दृष्ट्वा तां बुद्ध्वा तत्त्वं सविस्मयः । नीत्वाश्रमं स्वं विनयवतीं नाम्नाकरोन्मुनिः ॥ १०३
sa divyadrshtirdrshtvaa taam buddhvaa tattvam savismayah | niitvaashramam svam vinayavatiim naamnaakaronmunih || 103
Als er sie mit himmlischem Auge sah, erkannte er die ganze Wahrheit und wunderte sich sehr. Da nahm der Seher
sie mit zu sich in die Einsiedelei und gab ihr für ihr artiges Benehmen den Namen Vinayavatii.
तत्र कालेन सा वृद्धिं प्राप्ता तस्याश्रमे मुनेः । दृष्टा विनयवत्येषा नभसा गच्छता मया ॥ १०४
tatra kaalena saa vrddhim praaptaa tasyaashrame muneh | drshtaa vinayavatyeshaa nabhasaa gacchataa mayaa || 104
In der Einsiedelei dieses Sehers entwickelte sie sich prächtig.
Und diese Vinayavatii habe ich gesehen, als ich durch die Lüfte flog.
ततोऽहं रूपगर्वेण मदनेन च मोहितः । उपेत्य तामनिच्छन्तीं हठाद्धर्तुं प्रवृत्तवान् ॥ १०५
tato’ham ruupagarvena madanena ca mohitah | upetya taamanicchantiim hathaaddhartum pravrttavaan || 105
Vom Stolz auf mein gutes Aussehen und von Liebeslust genarrt,
flog ich sie an und versuchte, sie gegen ihren Willen mit Gewalt zu ergreifen.
तत्क्षणं स मुनिः क्रुद्धः क्रन्दन्त्या श्रावितस्तया । विजितासुरुपागत्य शापं मह्यमदान्नृप ॥ १०६
tatkshanam sa munih kruddhah krandantyaa shraavitastayaa | vijitaasurupaagatya shaapam mahyamadaannrpa || 106
In dem Moment trat der Seher Vijitaasu, der sie hatte schreien hören,
zornbebend hinzu und belegte mich, o König, mit diesem Fluch:
रूपगर्वित सर्वाङ्गनिन्दितः करभो भव । पुष्कराक्षान्नृपात्प्राप्ते वधे शापाद्विमोक्ष्यसे ॥ १०७
ruupagarvita sarvaanganinditah karabho bhava | pushkaraakshaannrpaatpraapte vadhe shaapaadvimokshyase || 107
‚Wo du schon so stolz auf deine Schönheit bist, sollst du zu einem an allen Körpergliedern lächerlichen Kamel werden!
Erst wenn König Pushkaraaksha dich schlachtet, bist vom Fluch du wieder frei!
भर्ता विनयवत्याश्च स एवास्या भविष्यति । इत्यहं मुनिना शप्तो जातोऽस्यां करभो भुवि ॥ १०८
bhartaa vinayavatyaashca sa evaasyaa bhavishyati | ityaham muninaa shapto jaato’syaam karabho bhuvi || 108
Er wird dann auch Vinayavatiis Gatte sein.“ So von dem Weisen verflucht, ward ich auf dieser Erde zum Kamel.
जातश्च सोऽद्य शापान्तस्त्वत्तस्तत्पश्चिमाम्बुधेः । पारस्थं तद्वनं गच्छ नाम्ना सुरभिमारुतम् ॥ १०९
jaatashca so’dya shaapaantastvattastatpashcimaambudheh | paarastham tadvanam gaccha naamnaa surabhimaarutam || 109
Heute ist deinetwegen der Fluch zu Ende. Geh jetzt an die Westküste des Meeres
in den Surabhimaaruta-Wald der wohlriechenden Winde.
भार्यामाप्नुहि तां दिव्यां रूपदर्पहरां श्रियः । इत्युक्त्वा पुष्कराक्षं स दिवं विद्याधरो ययौ ॥ ११०
bhaaryaamaapnuhi taam divyaam ruupadarpaharaam shriyah | ityuktvaa pushkaraaksham sa divam vidyaadharo yayau || 110
Nimm dort die Himmlische zur Frau, die selbst Lakshmi den Stolz auf ihre Schönheit nimmt!“
So sprach der Vidyaadhara zu Pushkaraaksha und schwang sich auf gen Himmel.
पुष्कराक्षोऽपि गत्वा स्वां पुरीं विन्यस्य मन्त्रिषु । राज्यं रात्रौ ततः प्रायादेकोऽश्वमधिरुह्य सः ॥ १११
pushkaraaksho’pi gatvaa svaam puriim vinyasya mantrishu | raajyam raatrau tatah praayaadeko’shvamadhiruhya sah || 111
Pushkaraaksha zog in seine Stadt zurück. Dort überließ er die Regierungsgeschäfte seinen Ministern
und ritt in der Nacht allein davon.
गच्छन्क्रमाच्च सम्प्राप्य पश्चिमाब्धेस्तटं पुनः । कथं तरेयमम्भोधिमिति तत्र व्यचिन्तयत् ॥ ११२
gacchankramaacca sampraapya pashcimaabdhestatam punah | katham tareyamambhodhimiti tatra vyacintayat || 112
Nachdem er lange geritten war, kam er irgendwann wieder ans Westufer des Meeres.
‚Wie soll ich denn da über’s Meer kommen?‘ überlegte er.
ततो ददर्श तत्रैकं स शून्यं चण्डिकागृहम् । प्रविश्य च ततः स्नात्वा देवीं तां प्रणनाम च ॥ ११३
tato dadarsha tatraikam sa shuunyam candikaagrham | pravishya ca tatah snaatvaa deviim taam prananaama ca || 113
Dann entdeckte er einen leerstehenden Durgatempel. Er ging hinein, wusch sich und betete zur Göttin.
केनापि निहितां तत्र वीणामादाय सादरः । उपवीणयति स्मैतां देवीमत्र स्वगीतकैः ॥ ११४
kenaapi nihitaam tatra viinaamaadaaya saadarah | upaviinayati smaitaam deviimatra svagiitakaih || 114
Irgendjemand hatte eine Laute stehenlassen. Die nimmt er ehrfürchtig zur Hand
und singt der Göttin zum Lob seine stegreifen Lieder.
उपवीणिततुष्टा च सुप्तं तत्रैव सा निशि । भूतग्रामेण तं स्वेन पारमब्धेरनाययत् ॥ ११५
upaviinitatushtaa ca suptam tatraiva saa nishi | bhuutagraamena tam svena paaramabdheranaayayat || 115
So gerührt von seinen Lobliedern war die Göttin, daß sie ihn des Nachts im Schlaf
von ihrer Koboldmannschaft ans andere Ufer bringen ließ.
ततः प्रातः प्रबुद्धोऽब्धेस्तीरे राजा ददर्श सः । वनान्तःस्थितमात्मानं न तस्मिंश्चण्डिकागृहे ॥ ११६
tatah praatah prabuddho’bdhestiire raajaa dadarsha sah | vanaantahsthitamaatmaanam na tasmimshcandikaagrhe || 116
Als er am nächsten Morgen an der Küste erwachte, sah er sich mitten im Wald, und nicht in irgendeinem Durgatempel stehen.
उत्थाय विस्मितश्चात्र भ्रमन्नाश्रममैक्षत । प्रणमन्तमिवातिथ्यात्फलभारानतैर्द्रुमैः ॥ ११७
utthaaya vismitashcaatra bhramannaashramamaikshata | pranamantamivaatthyaatphalabhaaraanatairdrumaih || 117
Er stand auf und wunderte dich. Dann lief er umher, bis er eine Einsiedelei fand,
deren Bäume unter ihrer Früchte Last sich vor dem Gast zu neigen schienen.
कुर्वाणं स्वागतमिव क्वणितेन पतत्रिणाम् । प्रविश्य तत्र चापश्यत्स्थितं शिष्यैर्वृतं मुनिम् ॥ ११८
kurvaanam svaagatamiva kvanitena patatrinaam | pravishya tatra caapashyatsthitam shishyairvrtam munim || 118
Als hätte ihrer Vögel Sang ihm den Willkommensgruß zugerufen,
trat er ein und sah dort einen von Schülern umringten Weisen stehen.
उपेत्य च ववन्दे तमृषिं राजा स पादयोः । सोऽप्येनं विहितातिथ्यो ज्ञानवान्मुनिरब्रवीत् ॥ ११९
upetya ca vavande tamrishim raajaa sa paadayoh | so’pyenam vihitaatithyo jnaanavaanmunirabraviit || 119
Der König kam näher und verneigte sich vor beiden Füßen des Sehers.
Der mit magischer Einsicht begabte Weise hieß ihn willkommen und sagte:
पुष्कराक्ष यदर्थं त्वमागतः सा क्षणं गता । इध्मादिहेतोर्विनयवती तत्तिष्ठ सम्प्रति ॥ १२०
pushkaraaksha yadartham tvamaagatah saa kshanam gataa | idhmaadihetorvinayavatii tattishtha samprati || 120
„Pushkaraaksha, Vinayavatii, um deretwillen du gekommen bist,
ist unter anderem wegen Feuerholz kurz unterwegs. Warte hier auf sie.
उपयच्छस्व तां पूर्वभार्यामद्यैव भूपते । इत्युक्तो मुनिना सोऽपि पुष्कराक्षो व्यचिन्तयत् ॥ १२१
upayacchasva taam puurvabhaaryaamadyaiva bhuupate | ityukto muninaa so’pi pushkaraaksho vyacintayat || 121
Heirate heut noch einmal, die schon früher deine Frau war!“
Nachdem der Rishi ihm das gesagt hatte, wurde Pushkaraaksha nachdenklich:
दिष्ट्या मुनिः स एवायं विजितासुस्तदेव च । वनमेतद्ध्रुवं देव्या तारितोऽहं महार्णवम् ॥ १२२
dishtyaa munih sa evaayam vijitaasustadeva ca | vanametaddhruvam devyaa taarito’ham mahaarnavam || 122
‚Sieh mal einer an! Der Weise hier ist Vijitaasu, und das ist der bewußte Wald!
Ganz sicher hat die Göttin mich übers tiefe blaue Meer tragen lassen!
चित्रं च पूर्वभार्यैषा ममोक्ता मुनिनामुना । इत्यालोच्यैव हृष्टस्तं स पप्रच्छ मुनिं नृपः ॥ १२३
citram ca puurvabhaaryaishaa mamoktaa muninaamunaa | ityaalocyaiva hrshtastam sa papraccha munim nrpah || 123
Seltsam auch, daß dieser Seher sie meine frühere Frau genannt hat.“
Nach dieser Einsicht hocherfreut, fragte der König den Weisen:
भगवन्पूर्वभार्यैषा कथं मे कथ्यतामिति । ततो जगाद स मुनिः श्रूयतां यदि कौतुकम् ॥ १२४
bhagavanpuurvabhaaryaishaa katham me kathyataamiti | tato jagaada sa munih shruuyataam yadi kautukam || 124
„Warum hat Er jene meine frühere Frau genannt? Erklärt es mir!“ Darauf der Seher: „Hört zu, wenn es Euch so interessiert:
बभूव धर्मसेनाख्यस्ताम्रलिप्त्यां पुरा वणिक् । विद्युल्लेखेति नाम्ना च भार्या तस्याभवच्छुभा ॥ १२५
babhuuva dharmasenaakhyastaamraliptyaam puraa vanik | vidyullekheti naamnaa ca bhaaryaa tasyaabhavacchubhaa || 125
In Taamralipti lebte einst der Kaufmann Dharmasena. Seine Frau war die strahlend schöne Vidyullekhaa.
स दैवान्मुषितश्चौरैः शस्त्रैश्चाभ्याहतो वनिक् । मुमूर्षुर्निरगाद्वह्निं प्रवेष्टुं भार्यया सह ॥ १२६
sa daivaanmushitashcauraih shastraishcaabhyaahato vanik | mumuurshurniragaadvahnim praveshtum bhaaryayaa saha || 126
Dieser Kaufmann wurde eines Tages von Wegelagerern beraubt und mit Dolchstichen traktiert.
Er wollte nur noch sterben und ging mit seiner Frau ins Feuer.
अपश्यतामकस्माच्च तावुभावपि दम्पती । आकाशेनागतं हंसमिथुनं रुचिराकृति ॥ १२७
apashyataamakasmaacca taavubhaavapi dampatii | aakaashenaagatam hamsamithunam ruciraakrti || 127
Plötzlich aber sahen die beiden Eheleute ein strahlend weißes, verliebtes Schwanenpärchen durch den Raum herbeifliegen.
ततस्तद्गतचित्तौ तौ प्रविश्य दहनं मृतौ । राजहंसौ समुत्पन्नौ पुनर्भार्यापति उभौ ॥ १२८
tatastadgatacittau tau pravishya dahanam mrtau | raajahamsau samutpannau punarbhaaryaapati ubhau || 128
Mit diesem letzten Eindruck im Herzen gingen sie ins Feuer und verbrannten.
Darum wurden Mann und Frau auch als zwei Königsschwäne wiedergeboren.
कदाचित्तौ च वर्षासु रात्रौ खर्जूरपादपे । नीडस्थितौ तमुन्मूल्य तरुं वात्या व्ययूयुजत् ॥ १२९
kadaacittau ca varshaasu raatrau kharjuurapaadape | niidasthitau tamunmuulya tarum vaatyaa vyayuuyujat || 129
Eines Nachts zur Regenzeit - die beiden hockten gerade in ihrem Nest in einem wilden Dattelbaum –
da entwurzelte ein Sturm den Baum und sie wurden getrennt.
प्रातः स हंसस्तां हंसीं चिन्वञ्शान्ते प्रभञ्जने । सरःस्वथ दिगन्तेषु न कुतश्चिदवाप्तवान् । १३०
praatah sa hamsastaam hamsiim cinvanshaante prabhanjane | sarahsvatha diganteshu na kutashcidavaaptavaan | 130
Am nächsten Morgen hatte der Sturm sich gelegt. Da suchte der Schwan seine Gefährtin in allen Gewässern,
bis ans Ende des Horizonts, konnte sie aber nirgendwo finden.
ततस्तत्कालसंसेव्यं हंसानां मानसं सरः । स्मरार्तः स ययौ हंस्या जनिताशोऽन्यया पथि ॥ १३१
tatastatkaalasamsevyam hamsaanaam maanasam sarah | smaraartah sa yayau hamsyaa janitaasho’nyayaa pathi || 131
Dann flog er in Richtung Maanasa-See, wo sich um diese Zeit alle Schwäne versammelten. Unterwegs ließ eine andere Schwanenfrau den Liebeskranken hoffen, seine Gefährtin dort zu finden.
तत्र तां प्राप्य हंसीं स्वां नीत्वा च जलदागमम् । गिरिशृङ्गं जगामैकं विहर्तुं स तया सह ॥ १३२
tatra taam praapya hamsiim svaam niitvaa ca jaladaagamam | girishrngam jagaamaikam vihartum sa tayaa saha || 132
Dort fand er auch sein Schwanenweib und verbrachte die Regenzeit mit ihr.
Dann flog er auf ein Berghorn um sich dort mit ihr zu tummeln.
तत्र तस्य हता हंसी केनचिल्लुब्धकेन सा । तद्दृष्ट्वा भयशोकार्तः स हंसः प्राद्रवत्ततः ॥ १३३
tatra tasya hataa hamsii kenacillubdhakena saa | taddrshtvaa bhayashokaartah sa hamsah praadravattatah || 133
Da wurde die Schwänin von einem Vogeljäger geschossen.
Krank vor Angst und Trauer brachte der Schwan sich flugs in Sicherheit.
लुब्धकस्तां हतां हंसीं मृतामादाय वीक्ष्य च । दूरान्मार्गागतान्कांश्चित्पुरुषान्सायुधान्बहून् ॥ १३४
lubdhakastaam hataam hamsiim mrtaamaadaaya viikshya ca | duuraanmaargaagataankaamshcitpurushaansaayudhaanbahuun || 134
Der Jäger nahm die geschossene, tote Schwänin an sich,
zumal er in der Ferne viele bewaffnete Männer herankommen sah.
द्रुतं छुरिकया छिन्नैस्तामाछाद्य तृणैर्भुवि । हंसीं न्यधाद्विलोक्यैतां हरेयुर्जात्वमी इति ॥ १३५
drutam churikayaa chinnaistaamaachaadya trnairbhuvi | hamsiim nyadhaadvilokyaitaam hareyurjaatvamii iti || 135
Schnell schnitt er mit seinem Messer ein paar Kräuter ab, mit denen er sie bedeckte, als er sie auf den Boden legte:
‚Womöglich wollen die sie mir wegnehmen‘ argwöhnend.
गतेषु तेषु पुरुषेषूपगम्य जिघृक्षतः । लुब्धकस्योद्धृततृणा हंसी सा तस्य पश्यतः ॥ १३६
gateshu teshu purusheshuupagamya jighrkshatah | lubdhakasyoddhrtatrnaa hamsii saa tasya pashyatah || 136
Als die Männer vorbeigezogen waren, kam der Jäger, die Schwänin zu holen.
Die aber wühlte sich vor seinen Augen aus dem Grashaufen hervor,
तत्तृणान्तर्निकृत्ताय मृतसंजीवनौषधेः । रसेन जीवितं प्राप्य खमुत्पत्य ततो ययौ ॥ १३७
tattrnaantarnikrttaaya mrtasamjiivanaushadheh | rasena jiivitam praapya khamutpatya tato yayau || 137
nur, daß unter diesen Gräsern ein Lebenskraut mitabgeschnitten war, dessen Saft sie wieder lebendig machte.
Also stieg sie auf in die Lüfte und flog davon.
तावत्स हंसस्तद्भर्ता गत्वैकस्मिन्सरस्तटे । मूढोऽपतद्धंसयूथे पश्यंस्तामेव तन्मनाः ॥ १३८
taavatsa hamsastadbhartaa gatvaikasminsarastate | muudho’pataddhamsayuuthe pashyamstaameva tanmanaah || 138
Ihr Schwanengatte wiederum war inzwischen ans Ufer eines Sees gelangt. Er ging in einem Schwarm von Schwänen nieder,
weil er verstört war und ihm schien, er hätte sie darin gesehen.
तत्क्षणं धीवरः कोऽपि क्षिप्त्वा जालं निबध्य तान् । हंसान्सर्वानुपाविक्षदाहारार्थं किल क्षणात् ॥ १३९
tatkshanam dhiivarah ko’pi kshiptvaa jaalam nibadhya taan | hamsaansarvaanupaavikshadaahaaraartham kila kshanaat || 139
In diesem Augenblick warf ein Fischer sein Netz aus und fing so alle Schwäne ein.
Kurz danach ließ er sich zum Essen nieder.
तावच्चागत्य तत्रैव सा हंसी चिन्वन्ती पतिम् । ददर्श जालबद्धं तं दिशश्चार्ता व्यलोकयत् ॥ १४०
taavaccaagatya tatraiva saa hamsii cinvantii patim | dadarsha jaalabaddham tam dishashcaartaa vyalokayat || 140
Derweil kam die Schwänin auf der Suche nach ihrem Gatten angeflogen.
Als sie ihn im Netzt gefangen sah, schaute sie verzweifelt in alle Richtungen.
ततः स्नातुं प्रवृत्तेन केनाप्यत्र सरस्तटे । पुंसा वस्त्रोपरि न्यस्तामपश्यद्रत्नकण्ठिकाम् ॥ १४१
tatah snaatum pravrttena kenaapyatra sarastate | pumsaa vastropari nyastaamapashyadratnakanthikaam || 141
Da hatte ein Mann, der im Begriff war, schwimmen zu gehen, am Seeufer sein Obergewand abgelegt
und seine Edelsteinhalskette obendrauf. Die sah sie nun.
गत्वा चापश्यतस्तस्य तां गृहीत्वैव कण्ठिकाम् । दाशाय दर्शयन्ती सा तस्मै व्योम्ना शनैर्ययौ ॥ १४२
gatvaa caapashyatastasya taam grhiitvaiva kanthikaam | daashaaya darshayantii saa tasmai vyomnaa shanairyayau || 142
Ohne von ihm gesehen zu werden, nahm sie die Halskette in den Schnabel,
und flog langsam über dem Fischersmann vorbei, damit der sie sehen konnte.
दाशोऽपि सोऽन्वधावत्तां दृष्ट्वा चञ्च्वात्तकण्ठिकाम् । हंसीं गृहीतलगुडः पक्षिजालं विहाय तत् ॥ १४३
daasho’pi so’anvadhaavattaam drshtvaa cancvaattakanthikaam | hamsiim grhiitalagudah pakshijaalam vihaaya tat || 143
Der Fischer hatte sie gesehen, schnappte sich einen Stock und rannte ihr hinterher, um sie ihr aus dem Schnabel zu schlagen.
Dabei ließ er das Fangnetz mit den Vögeln fallen.
हंसी च गत्वा शैलाग्रे दूरे तां कण्ठिकां न्यधात् । धीवरोऽपि स तल्लोभात्तत्रारोढुं प्रचक्रमे ॥ १४४
hamsii ca gatvaa shailaagre duure taam kanthikaam nyadhaat | dhiivaro’pi sa tallobhaattatraarodhum pracakrame || 144
Die Schwanengattin aber flog auf einen fernen Berggipfel und legte die Halskette dort ab.
Der Fischer wollte sie unbedingt haben und machte sich daran, dort hochzusteigen.
तद्दृष्ट्वा सा द्रुतं गत्वा हंसी पत्युः समीपगे । बद्धस्य वृक्षे संसुप्तं कपिं चञ्च्वाक्ष्ण्यताडयत् ॥ १४५
taddrshtvaa saa drutam gatvaa hamsii patyuh samiipage | baddhasya vrkshe samsuptam kapim cancvaakshnyataadayat || 145
Die Schwanenfrau sah das und flog geschwind auf einen Baum, der sich über ihrem gefesselten Gatten befand.
Auf diesem schlief ein Äffchen tief und fest. Diesem hackte sie mit dem Schnabel ins Auge.
स कपिस्ताडितस्त्रस्तः पतित्वोपर्यपाटयत् । जालं तत्तेन निर्जग्मुर्हंसाः सर्वेऽपि ते ततः ॥ १४६
sa kapistaaditastrastah patitvoparyapaatayat | jaalam tattena nirjagmurhamsaah sarve’pi te tatah || 146
Der getroffene Affe fiel vor Schreck oben auf das Netz, das er zerfetzte. Somit konnten alle Schwäne daraus entkommen.
अथ तौ संगतावुक्तस्ववृत्तान्तौ परस्परम् । हंसौ भार्यापती हृष्टौ यथाकामं विजह्रतुः ॥ १४७
atha tau samgataavuktasvavrttaantau parasparam | hamsau bhaaryaapatii hrshtau yathaakaamam vijahratuh || 147
Wieder vereint erzählten die beiden Schwäne einander ihre Erlebnisse
und vergnügten sich als Mann und Frau nach Herzenslust.
दाशं तं चागतं प्राप्तकण्ठिकं पक्षिलोभतः । लेभेऽत्र स पुमांश्चिन्वन्हृता सा यस्य कण्ठिका ॥ १४८
daasham tam caagatam praaptakanthikam pakshilobhatah | lebhe’tra sa pumaamshcinvanhrtaa saa yasya kanthikaa || 148
Nachdem der Fischer die Halskette gefunden hatte, kam er zurück, um die Vögel zu holen.
Der Mann aber, dessen Kette er genommen und der ihn gesucht hatte, fand ihn.
स भीतसूचितस्यास्य हस्तात्सम्प्राप्य कण्ठिकाम् । दाशस्य दक्षिणं पाणिं पुमांश्छुरिकयाच्छिनत् ॥ १४९
sa bhiitasuucitasyaasya hastaatsampraapya kanthikaam | daashasya dakshinam paanim pumaamshchurikayaacchinat || 149
Er nahm ihm die Kette aus der Hand, die er krampfhaft geschlossen hielt.
Dann hackte der Mann ihm mit seinem Schwert die rechte Hand ab.
तौ चापि जातु हंसौ द्वौ छत्रीकृत्यैकमम्बुजम् । मध्याह्नकाले सरसः प्रोत्थाय व्योम्नि चेरतुः ॥ १५०
tau caapi jaatu hamsau dvau chatriikrtyaikamambujam | madhyaahnakaale sarasah protthaaya vyomni ceratuh || 150
Indessen benutzte das Schwanenpärchen einen Lotus als Sonnenschirm
und flog um die Mittagszeit vom Seeufer hoch in die Lüfte.
क्षणाच्च नद्याः कस्याश्चित्खगौ तौ तीरमापतुः । मुनिनाध्यासितं केनाप्यर्चाव्यग्रेण धूर्जटेः ॥ १५१
kshanaacca nadyaah kasyaashcitkhagau tau tiiramaapatuh | muninaadhyaasitam kenaapyarcaavyagrena dhuurjateh || 151
Wenig später gingen die beiden Vögel am Ufer eines Flusses nieder,
wo ein gewisser Einsiedler gerade andächtig vor einem Shivalingam kauernd meditierte.
तत्र व्याधेन केनापि यान्तौ तौ सह दम्पती । हतावेकेन युगपच्छरेण भुवि पेततुः ॥ १५२
tatra vyaadhena kenaapi yaantau tau saha dampatii | hataavekena yugapaccharena bhuvi petatuh || 152
Als das Schwanenpärchen weiterflog, wurden sie vom einzigen Pfeil eines Jägers
gemeinsam getroffen und fielen auf die Erde nieder.
आत्तपत्राम्बुजं तच्च तदीयमपतत्तदा । मुनेरर्चयतस्तस्य शिवलिङ्गस्य मूर्धनि ॥ १५३
aattapatraambujam tacca tadiiyamapatattadaa | munerarcayatastasya shivalingasya muurdhani || 153
Als auch ihr Schirmlotus fiel, nahm er ihn und legte ihn oben auf das Shivalingam, vor dem der Rishi betete.
ततो व्याधः स दृष्ट्वा तौ हंसं स्वीकृत्य हंसिकाम् । तां ददौ मुनये तस्मै सोऽप्यानर्च शिवं तया ॥ १५४
tato vyaadhah sa drshtvaa tau hamsam sviikrtya hamsikaam | taam dadau munaye tasmai so’pyaanarca shivam tayaa || 154
Dann fand der Jäger die beiden Tiere. Den Schwan nahm er für sich, die Schwänin schenkte er dem Rishi,
damit der sie Shiva opfern konnte.
तल्लिङ्गमूर्ध्नि स्रस्तस्य तस्याब्जस्य प्रभावतः । स पुष्कराक्ष हंसस्त्वं जातो राजान्वयेऽधुना ॥ १५५
tallingamuurdhni srastasya tasyaabjasya prabhaavatah | sa pushkaraaksha hamsastvam jaato raajaanvaye’dhunaa || 155
Durch die Wirkmacht der auf das Lingam gelegten Lotusblume wurdest du, Pushkaraaksha, zuvor der Schwan,
nun in eine königliche Umgebung geboren,
हंसी च सैषा विनयवती विद्याधरान्वये । जाता विशेषतो ह्यस्या माम्सैरभ्यर्चितो हरः ॥ १५६
hamsii ca saishaa vinayavatii vidyaadharaanvaye | jaataa visheshato hyasyaa maamsairabhyarcito harah || 156
und das Schwanenmädchen hier, nachdem all sein Fleisch an Shiva geopfert ward,
ist nun als Vinayavatii in ihrer Vidyaadhara-Umgebung geboren.
इत्थं ते पूर्वभार्यासावित्युक्तो विजितासुना । मुनिना पुष्कराक्षः स राजा तं पुनरब्रवीत् ॥ १५७
ittham te puurvabhaaryaasaavityukto vijitaasunaa | muninaa pushkaraakshah sa raajaa tam punarabraviit || 157
Und damit ist sie auch deine frühere Frau.“ Nachdem der Seher Vijitaasu ihm das erklärt hatte,
fragte König Pushkaraaksha wiederum:
कथमग्निप्रवेशस्य तस्याघौघविघातिनः । पक्षिणोनावभूज्जन्म भगवन्फलमावयोः ॥ १५८
kathamagnipraveshasya tasyaaghaughavighaatinah | pakshinonaavabhuujjanma bhagavanphalamaavayoh || 158
„Wie kommt es dann, o Herr, daß nach dem Gang ins Feuer, welches von vielen Sünden reinigt,
wir zur Belohnung für frühere Geburten als Vögel geboren wurden?“
इत्युक्तवन्तं राजानं तं स प्रत्यब्रवीन्मुनिः । यद्भावितात्मा म्रियते जन्तुस्तद्रूपमश्नुते ॥ १५९
ityuktavantam raajaanam tam sa pratyabraviinmunih| yadbhaavitaatmaa mriyate jantustadruupamashnute || 159
Darauf antwortete der Seher dem König: „Was einer geläuterten Seele im Moment des Sterbens vorschwebt -
diese Form erwirbt sie dann.“
तथा ह्युज्जयिनीपुर्यां नैष्ठिकी ब्रह्मचारिणी । लावण्यमञ्जरी नाम कुमारी ब्राह्मणी पुरा ॥ १६०
tathaa hyujjayiniipuryaam naishthikii brahmacaarinii | laavanyamanjarii naama kumaarii braahmanii puraa || 160
In Ujjain lebte einst eine fromme Brahmanentochter, Lavanyamanjari genannt, die ewige Keuschheit gelobte.
युवानं ब्राह्मणं दृष्ट्वा कमलोदयसंज्ञकम् । सहसा तद्गतस्वान्ता दह्यमाना स्मराग्निना ॥ १६१
yuvaanam braahmanam drshtvaa kamalodayasamjnakam | sahasaa tadgatasvaantaa dahyamaanaa smaraagninaa || 161
Als sie einen jungen Brahmanen, Kamalodaka, kennenlernte,
war sie auf der Stelle in tief in sie eingedrungene Liebe für ihn entbrannt.
अमुञ्चन्ती स्वनियमं तद्भोगध्यानभाविता । गत्वा गन्धवतीतीरं तीर्थे तत्याज जीवितम् ॥ १६२
amuncantii svaniyamam tadbhogadhyaanabhaavitaa | gatvaa gandhavatiitiiram tiirthe tatyaaja jiivitam || 162
Ihr Gelübde aber gab sie nicht auf. Also ging sie am Ufer der Gandhavatii an einen heiligen Ort,
um in Gedanken seine Liebeswonnen genießend ihr Leben zu lassen.
तया भावनया किं न जाताभूद्भोगसंगिनी । नगर्यामेकलव्यायां वेश्या रूपवतीति सा ॥ १६३
tayaa bhaavanayaa kim na jaataabhuudbhogasamginii | nagaryaamekalavyaayaam veshyaa ruupavatiiti saa || 163
Infolge dieser Vorstellung mußte sie als Liebeslust gewährende Hure Ruupavatii geboren werden,
und zwar in der Stadt Ekalavyaa.
तीर्थव्रतप्रभावाच्च सैव जातिस्मरा सती । प्रसङ्गाच्चोडकर्णाय जापकाय द्विजन्मने ॥ १६४
tiirthavrataprabhaavaacca saiva jaatismaraa satii | prasangaaccodakarnaaya jaapakaaya dvijanmane || 164
Weil aber ihr Gelübde und der heilige Ort am Fluß in ihr nachwirkten, wußte sie um ihre frühere Existenz.
Die erwähnte sie einmal im Gespräch mit dem Verse murmelden Brahmanen Codakarna Büschelohr.
स्वपूर्वजन्मवृत्तान्तरहस्यं तदवर्णयत् । जपकर्मैकचित्तत्वे कुर्वाणस्यानुशासनम् ॥ १६५
svapuurvajanmavrttaantarahasyam tadavarnayat | japakarmaikacittatve kurvaanasyaanushaasanam || 165
Insgeheim erzählte sie ihm die Erlebnisse aus ihrer früheren Geburt als Lehre fürs Leben,
denn er hatte das Gebeteleiern zu seiner einzigen Herzenssache gemacht.
अन्ते च शुद्धसंकल्पा ययौ वेश्यापि सद्गतिम् । तद्राजन्योऽत्र यच्चित्तस्तन्मयत्वमुपैति सः ॥ १६६
ante ca shuddhasamkalpaa yayau veshyaapi sadgatim | tadraajanyo’tra yaccittastanmayatvamupaiti sah || 166
Am Ende fand sie, ganz auf Reinheit bedacht und obwohl eine Hure, ihren guten Weg.
Also, König, das worauf einer seine Gedanken lenkt, damit gewinnt er Ähnlichkeit.“
एवमुक्त्वा स राजानं स्नानाय विससर्ज तम् । मुनिर्मध्याह्नसवनं स्वयं च निरवर्तयत् ॥ १६७
evamuktvaa sa raajaanam snaanaaya visasarja tam | munirmadhyaahnasavanam svayam ca niravartayat || 167
Nach diesen Worten entließ der Rishi den König zum Baden und wandte sich selbst seiner Mittagswaschung zu.
राजा स पुष्कराक्षोऽपि गतो वननदीतटम् । तां ददर्शात्र विनयवतीं पुष्पाणि चिन्वतीम् ॥ १६८
raajaa sa pushkaraaksho’pi gato vananadiitatam | taam dadarshaatra vinayavatiim pushpaani cinvatiim || 168
König Pushkaraaksha aber ging ans Ufer eines Waldflüßchens. Dort sah er sie, die Blumen pflückende Vinayavatii,
भासमानां स्ववपुषा प्रभामिव विवस्वतः । अदृष्टपूर्वं गहनं प्रविष्टां कौतुकाद्वनम् ॥ १६९
bhaasamaanaam svavapushaa prabhaamiva vivasvatah | adrshtapuurvam gahanam pravishtaam kautukaadvanam || 169
mit ihrem Körper leuchtend wie ein neugierig in zuvor noch nie geschautes Waldesdunkel vorgedrungener Sonnenstrahl.
केयं स्यादिति यावच्च स चिन्तयति सोत्सुकः । तावत्कथां निषण्णा सा विस्रब्धामवदत्सखीम् ॥ १७०
keyam syaaditi yaavacca sa cintayati sotsukah | taavatkathaam nishannaa saa visrabdhaamavadatsakhiim || 170
‚Wer mag das sein?‘ dachte er voll Sehnsucht, als Vinayavatii zu ihrer Freundin sich niedersetzend dieser erklärte:
सखि विद्याधरो यो मां हर्तुमैच्छत्पुरा स मे । आगत्य शापमुक्तोऽद्य भर्तृप्राप्तिमिहोक्तवान् ॥ १७१
sakhi vidyaadharo yo maam hartumaicchatpuraa sa me | aagatya shaapamukto’dya bhartrpraaptimihoktavaan || 171
„Freundin, der Vidyaadhara, der mich schon lange holten wollte, ist heute seine Verwünschung losgeworden
und kam sofort hierher, mir meines Mannes Ankunft zu anzusagen.“
तच्छ्रुत्वा प्रत्यवोचत्तां सा सखी मुनिकन्यकाम् । अस्त्येतन्मयि शृण्वत्यां मुञ्जकेशोऽद्य हि प्रगे ॥ १७२
tacchrutvaa pratyavocattaam saa sakhii munikanyakaam | astyetanmayi shrnvatyaam munjakesho’dya hi prage || 172
Darauf erwiderte die Freundin der Einsiedeltochter: „Das ist so. Heut morgen hörte ich, wie Munjakesha,
इत्थमुक्तो निजः शिष्यो मुनिना विजितासुना । गच्छ तारावलीरङ्कुमालिनावानय द्रुतम् ॥ १७३
itthamukto nijah shishyo muninaa vijitaasunaa | gaccha taaraavaliirankumaalinaavaanaya drutam || 173
Rishi Vijitaasus Schüler, von diesem aufgetragen wurde: ‚Beeil dich und hol‘ Taaraavalii und Rankumaalin her!
कामं विनयवत्या हि वत्सेह दुहितुस्तयोः । राज्ञश्च पुष्कराक्षस्य विवाहोऽद्य भविष्यति ॥ १७४
kaamam vinayavatyaa hi vatseha duhitustayoh | raajnashca pushkaraakshasya vivaaho’dya bhavishyati || 174
Heute gibt es bestimmt noch eine Hochzeit hier zwischen ihrer Tochter Vinayavatii und König Pushkaraaksha!“
इत्युक्तो गुरुणा मुञ्जकेशो यातस्तथेति सः । अत एह्याश्रमपदं गच्छावः सखि सम्प्रति ॥ १७५
ityukto gurunaa munjakesho yaatastatheti sah | ata ehyaashramapadam gacchaavah sakhi samprati || 175
So vom Lehrer aufgefordert, rief Munjakesha: ‚Bin schon weg!‘
Also lass auch uns jetzt zur Einsiedelei aufbrechen, liebe Freundin!“
एवं तयोक्ते विनयवती साथ ततो ययौ । पुष्कराक्षश्च शुश्राव स तद्दूरादलक्षितः ॥ १७६
evam tayokte vinayavatii saatha tato yayau | pushkaraakshashca shushraava sa tadduuraadalakshitah || 176
Nach diesen Worten ging Vinayavatii mit ihr los.
Pushkaraaksha aber hatte von Weitem mitgehört, ohne sich zu zeigen.
ज्वलत्कामाग्निसंतापादिव नद्यां निमज्ज्य च । जगाम विजितासोस्तमाश्रमं स पुनर्नृपः ॥ १७७
jvalatkaamaagnisamtaapaadiva nadyaam nimajjya ca | jagaama vijitaasostamaashramam sa punarnrpah || 177
Doch erst einmal sprang er, in Liebe entflammt Feuerqualen leidend, in den Fluß.
Danach ging der König wieder in Vijitaasus Einsiedelei zurück.
तत्र तारावलीरङ्कुमालिनौ तौ समागतौ । आनर्चतुस्तं प्रणतं परिवव्रुश्च तापसाः ॥ १७८
tatra taaraavaliirankumaalinau tau samaagatau | aanarcatustam pranatam parivavrushca taapasaah || 178
Dort waren Taaraavalii und Rankumaalin schon angekommen. Er verbeugte sich vor ihnen, und sie begrüßten ihn.
Da hatten die Eremiten sich schon um sie versammelt.
ततो वेद्यां स्वतेजोभिर्भासितायां महर्षिणा । द्वितीयेनेव मूर्तेन वह्निना विजितासुना ॥ १७९
tato vedyaam svatejobhirbhaasitaayaam maharshinaa | dvitiiyeneva muurtena vahninaa vijitaasunaa || 179
Hier hatte der Große Seher Vijitaasu einen Altar errichtet und mit seinem Glanz beleuchtet,
ganz, als hätte er eine zweite, feurige Form angenommen.
तस्मै स राज्ञे विनयवतीं तां प्रत्यपादयत् । रङ्कुमाली ददौ चास्मै रथं दिव्यं नभश्चरम् ॥ १८०
tasmai sa raajne vinayavatiim taam pratyapaadayat | rankumaalii dadau caasmai ratham divyam nabhashcaram || 180
Rankumaalin gab im seine Tochter Vinayavatii zur Frau und schenkte ihm eine Wunderkutsche,
die durch den Himmel fahren konnte.
चतुःसमुद्रां पृथिवीं प्रशाधि सममेतया । इत्येतस्मै वरं चादाद्विजितासुर्महामुनिः ॥ १८१
catuhsamudraam prthiviim prashaadhi samametayaa | ityetasmai varam caadaadvijitaasurmahaamunih || 181
„Mit der beherrsche die Welt und ihre vier Meere!“ So gab der Große Seher ihm noch seinen Segenswunsch mit auf den Weg.
अथैष तदनुज्ञया नववधूमुपादाय तां नृपो गगनगामिनं तमधिरुह्य दिव्यं रथम् ।
विलङ्घ्य च पयोनिधिं सपदि पुष्कराक्षस्ततो जगाम नगरीं निजां प्रकृतिनेत्रचन्द्रोदयः ॥ १८२
athaisha tadanujnayaa navavadhuumupaadaaya taam nrpo gaganagaaminam tamadhiruhya divyam ratham |
vilanghya ca payonidhim sapadi pushkaraakshastato jagaama nagariim nijaam prakrtinetracandrodayah || 182
Mit seiner Erlaubnis nahm König Pushkaraaksha seine neue Ehefrau, bestieg die über den Himmel fahrende Wunderkutsche,
übersprang im Nu den Ozean und fuhr in seine Heimatstadt ein – in den Augen seiner Untertanen der aufgehende Vollmond.
तत्र च जित्वा पृथिवीं रथप्रभावादवाप्तसाम्राज्यः ।
आस्ते स्म विनयवत्या सहितो भोगांश्चिराय भुञ्जानः ॥ १८३
tatra ca jitvaa prthiviim rathaprabhaavaadavaaptasaamraajyah |
aaste sma vinayavatyaa sahito bhogaamshciraaya bhunjaanah || 183
Mit der Durchschlagskraft seiner Kutsche eroberte er die Welt und erlangte die Oberhoheit.
Mit seiner Vinayavatii hielt er sich noch lange alle Freuden genießend.
इत्थं सुदुष्करमपि स्वरसेन कार्यं सिद्ध्यत्यनुग्रहवतीष्विह देवतासु ।
तत्स्वप्नदृष्टगिरिजादयितप्रसादात्सेत्स्यत्यभीष्टमचिरेण तवापि देव ॥ १८४
ittham sudushkaramapi svarasena kaaryam siddhyatyanugrahavatiishviha devataasu |
tatsvapnadrshtagirijaadayitaprasaadaatsetsyatyabhiishtamacirena tavaapi deva || 184
Also kann eine ihrem Wesen nach äußerst schwere Aufgabe bei günstig gestimmtem Göttern in dieser Welt gelingen.
Der Wunsch, den du im Traum gesehen, o König, wird durch die Gnade Shivas, des Mannes von Parvati, Tochter vom Berge,
über kurz oder lang bestimmt sich erfüllen.“
एतां निशम्य स विचित्रकथाममात्यादौत्सुक्यवानधिगमाय शशाङ्कवत्याः ।
राजात्मजः स्वसचिवैः सममुज्जयिन्यां बुद्धिं बबन्ध गमनाय मृगाङ्कदत्तः ॥ १८४
etaam nishamya sa vicitrakathaamamaatyaadautsukyavaanadhigamaaya shashaankavatyaah |
raajaatmajah svasacivaih samamujjayinyaam buddhim babandha gamanaaya mrgaankadattah || 184
Nachdem er diese reizvolle Geschichte von seinem Minister gehört hatte, war in Mrgaankadatta die Lust, mit Shashaankavati eins zu werden,
dermaßen groß, daß der Prinz beschloss, mit den Gefährten zusammen nach Ujjain zu reiten.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शशाङ्कवतीलम्बके द्वितीयस्तरङ्गः ।
iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shashaankavatiilambake dvitiiyastarangah |
Damit verklingt das zweite Kapitel im Buch Shashaankavatii aus dem Weltmeer der strömenden Erzählungen,
das der Dichterfürst Somadeva Bhatta gestaltet hat.
