Kap. 3: eingeschliffene Verhaltensmuster

तृतीयस्तरङ्गः । trtiiyastarangah | Die dritte Welle, 3. Kapitel

ततो वासवदत्ता सा वत्सराजं समीपगम् । विजने सचिवैर्युक्तमन्येद्युरिदमब्रवीत् ॥ १

tato vaasavadattaa saa vatsaraajam samiipagam | vijane sacivairyuktamanyedyuridamabraviit || 1

Tags darauf sagte Vasavadatta dem König von Vatsa,

der nur von seinen Ministern umgeben war, im Vertrauen:

यतः प्रभृति गर्भोऽयमार्यपुत्र धृतो मया । ततः प्रभृति तद्रक्षा तीव्रा मां हृदि बाधते ॥ २

yatah prabhrti garbho’yamaaryaputra dhrto mayaa | tatah prabhrti tadrakshaa tiivraa maam hrdi baadhate || 2

„Seit ich diese Leibesfrucht hier in mir trage, mein lieber Gatte,

beunruhigt mich tief im Herzen auch die Sorge um ihren Schutz.

अद्य तच्चिन्तया चाहं सुप्ता निशि कथंचन । जाने दृष्टवती कंचित्स्वप्ने पुरुषमागतम् ॥ ३

adya taccintayaa caaham suptaa nishi kathamcana | jaane drshtavatii kamcitsvapne purushamaagatam || 3

Und letzte Nacht mußte ich wieder daran denken, bis ich irgendwann einschlief.

Ich weiß noch, dass ich von einem Mann geträumt habe, wie er auf mich zukommt,

भस्माङ्गरागसितया शेखरीकृतचन्द्रया । पिशङ्गजटया मूर्त्या शोभितं शूलहस्तया ॥ ४

bhasmaangaraagasitayaa shekhariikrtacandrayaa | pishangajatayaa muurtyaa shobhitam shuulahastayaa || 4

von strahlender Erscheinung, mit seinem aschgrauem Körper, der weißen Mondsichel als Kopfzierde, den rötlich braunen Haarflechten und dem Dreizack in der Hand.

स च मामभ्युपेत्यैव सानुकम्प इवावदत् । 

पुत्रि गर्भकृते चिन्ता न कार्या काचन त्वया ॥ ५

sa ca maamabhyupetyaiva saanukampa ivaavadat | putri garbhakrte cintaa na kaaryaa kaacana tvayaa || 5

Der kommt also auf mich zu und sagt irgendwie mitfühlend zu mir:

„Tochter, du brauchst dir um dein Kind, mit dem du schwanger bist, keine Sorgen zu machen.

अहं तवैनं रक्षामि दत्तो ह्येष मयैव ते । किंचान्यच्छृणु वच्म्येव तव प्रत्ययकारणम् ॥ ६

aham tavainam rakshaami datto hyesha mayaiva te | kimcaanyacchrnu vacmyeva tava pratyayakaaranam || 6

Ich beschütze es, denn ich selbst schenkte es dir.

Hör noch weiter, was ich dir sage, damit du mir vertraust:

श्वः कापि नारी विज्ञप्तिहेतोर्युष्मानुपैष्यति । अवष्टभ्यैव साक्षेपमाकर्षन्ती निजं पतिम् ॥ ७

shvah kaapi naarii vijnaptihetoryushmaanupaishyati | avashtabhyaiva saakshepamaakarshantii nijam patim || 7

Morgen wird eine Frau einer Klage wegen vor Euch treten.

Sie wird ihren Mann unter Hohn und Spott gefesselt hinter sich herschleifen.

सा च दुश्चारिणी योषित्स्वबान्धवबलात्पतिम् । 

तं घातयितुमिच्छन्ती सर्वं मिथ्या ब्रवीति तत् ॥ ८

saa ca dushcaarinii yoshitsvabaandhavabalaatpatim | tam ghaatayitumicchantii sarvam mithyaa braviiti tat || 8

Sie, eine Frau auf Abwegen, will ihren Mann mit Verstärkung durch ihre Verwandten ermorden. Alles was sie sagen wird, ist erlogen.

त्वं चात्र पुत्रि वत्सेशं पूर्वं विज्ञापयेस्तथा । 

तस्याः सकाशात्स यथा साधुर्मुच्येत कुस्त्रियः ॥ ९

tvam caatra putri vatsesham puurvam vijnaapayestathaa |

 tasyaah sakaashaatsa yathaa saadhurmucyeta kustriyah || 9

Also du, meine Tochter, sollst dem König von Vatsa vorher darüber Bescheid geben,

damit der gute Mann von der Gegenwart dieser Furie befreit werde.“

इत्यादिश्य गते तस्मिन्नन्तर्धानं महात्मनि । प्रबुद्धा सहसैवाहं बिभाता च विभावरी ॥ १०

ityaadishya gate tasminnantardhaanam mahaatmani | prabuddhaa sahasaivaaham bibhaataa ca vibhaavarii || 10

So sprach der Erhabene und war verschwunden.

Ich bin sofort erwacht, und es war strahlender Morgen.“

एवमुक्ते तया देव्या शर्वानुग्रहवादिनः । तत्रासन्विस्मिताः सर्वे संवादापेक्षिमानसाः ॥ ११

evamukte tayaa devyaa sharvaanugrahavaadinah | tatraasanvismitaah sarve samvaadaapekshimaanasaah || 11

Nach diesen Worten der Königin sprachen alle über Shivas Gnade und wunderten sich sehr, wobei sie innerlich schon auf die Gerichtsverhandlung gespannt waren.

तस्मिन्नेव क्षणे चात्र प्रविश्यार्तानुकम्पिनम् । 

वत्सराजं प्रतीहारमुख्योऽकस्माद्व्यजिज्ञपत् ॥ १२

tasminneva kshane caatra pravishyaartaanukampinam | 

vatsaraajam pratiihaaramukhyo’kasmaadvyajijnapat || 12

In dem Moment aber trat schon der Hauptwächter vor den mitfühlenden König von Vatsa, um unversehens zu melden:

आगता देव विज्ञप्त्यै कापि स्त्री बान्धवैर्वृता । 

पञ्चपुत्रान्गृहीत्वा स्वमाक्षिप्य विवशं पतिम् ॥ १३

aagataa deva vijnaptyai kaapi strii baandhavairvrtaa | 

pancaputraangrhiitvaa svamaakshipya vivasham patim || 13

„Da ist, o Herr, eine Frau wegen einer Klage gekommen. Sie hat ihre Verwandten dabei, fünf Söhne mitgebracht und beschuldigt ihren unschädlich gemachten Mann.“

तच्छ्रुत्वा नृपतिर्देवीस्वप्नसंवादविस्मितः । प्रवेश्यतामिहैवेति प्रतीहारं तमादिशत् ॥ १४

tacchrutvaa nrpatirdeviisvapnasamvaadavismitah | praveshyataamihaiveti pratiihaaram tamaadishat || 14

Als er das hörte, staunte der König über die wortwörtliche Übereinstimmung mit dem Traum der Königin. „Sie soll vortreten!“ befahl er dem Wächter.

स्वप्नसत्यत्वसंजातसत्पुत्रप्राप्तिनिश्चयः । देवी वासवदत्तापि सा सम्प्राप परां मुदम् ॥ १५

svapnasatyatvasamjaatasatputrapraaptinishcayah | devii vaasavadattaapi saa sampraapa paraam mudam || 15

Nachdem nun die Wahrhaftigkeit ihres Traums offenbar geworden, war Königin Vasavadatta sicher, einen guten Sohn zu bekommen, was sie in höchstes Entzücken versetzte.

अथ द्वारोन्मुखैः सर्वैर्वीक्ष्यमाणा सकौतुकम् ।

 प्रतीहाराज्ञया योषिद्भर्तृयुक्ता विवेश सा ॥ १६

atha dvaaronmukhaih sarvairviikshyamaanaa sakautukam | 

pratiihaaraajnayaa yoshidbhartryuktaa vivesha saa || 16

Unter den neugierigen, zur Tür gewandten Blicken aller

trat auf Befehl des Wächters die Frau mit ihrem Manne ein.

प्रविश्याश्रितदैन्या च यथाक्रमकृतानतिः । 

अथ संसदि राजानं सदेवीकं व्यजिज्ञपत् ॥ १७

pravishyaashritadainyaa ca yathaakramakrtaanatih | atha samsadi raajaanam sadeviikam vyajijnapat || 17

Eingetreten nahm sie eine demütige Haltung an, verbeugte sich vorschriftsgemäß

und sprach König und Königin vor der Ratsversammlung an:

अयं निरपराधाया मम भर्ता भवन्नपि । न प्रयच्छत्यनाथाया भोजनाच्छादनादिकम् ॥ १८

ayam niraparaadhaayaa mama bhartaa bhavannapi | 

na prayacchatyanaathaayaa bhojanaacchaadanaadikam || 18

„Dieser hier, obwohl mein Gatte, verweigert mir, die ich ihm nichts getan habe,

Nahrung, Kleidung und anderes, sodass ich ganz unbehütet bin!“

इत्युक्तवत्यां तस्यां च स तद्भर्ता व्यजिज्ञपत् । 

देव मिथ्या वदत्येषा सबन्धुर्मद्वधैषिणी ॥ १९

ityuktavatyaam tasyaam ca sa tadbhartaa vyajijnapat | 

deva mithyaa vadatyeshaa sabandhurmadvadhaishinii || 19

Als sie das vorgebracht, hielt der Ehemann dem entgegen:

 „König, sie lügt, weil sie mit ihrer Verwandschaft meine Hinrichtung will!

आ वत्सरान्तं सर्वं हि दत्तमस्या मयाग्रतः । 

एतद्बन्धव एवान्ये तटस्था मेऽत्र साक्षिणः ॥ २०

aa vatsaraantam sarvam hi dattamasyaa mayaagratah | etadbandhava evaanye tatasthaa me’tra saakshinah || 20

Dabei habe ich ihr schon alles im Voraus für ein ganzes Jahr gegeben.

Andere, unparteiische Verwandte von ihr, sind dafür meine Zeugen.“

एवं विज्ञापितस्तेन राजा स्वयमभाषत । देवीस्वप्ने कृतं साक्ष्यं देवेनैवात्र शूलिना ॥ २१

evam vijnaapitastena raajaa svayamabhaashata | deviisvapne krtam saakshyam devenaivaatra shuulinaa || 21

Soweit unterrichtet sprach der König selbst: „Im Traum der Königin

hat der Dreizack tragende Gott selbst dafür Zeugnis abgelegt.

तत्किं साक्षिभिरेषैव निग्राह्या स्त्री सबान्धवा । 

इति राज्ञोदितेऽवादीद्धीमान्यौगन्धरायणः ॥ २२

tatkim saakshibhireshaiva nigraahyaa strii sabaandhavaa | 

iti raajnodite’vaadiiddhiimaanyaugandharaayanah || 22

Brauchen wir noch Zeugen dafür? Die Frau und ihre Verwandtschaft müssen bestraft werden!“ Auf diese Worte erwiderte der umsichtige Yaugandharayana:

तथापि साक्षिवचनात्कार्यं देव यथोचितम् । 

लोको ह्येतदजानानो न प्रतीयात्कथंचन ॥ २३

tathaapi saakshivacanaatkaaryam deva yathocitam | loko hyetadajaanaano na pratiiyaatkathamcana || 23

„Wir sollten trotzdem die Zeugenaussagen hören, wie in solchen Fällen vorgesehen, o Gebieter. Sonst sind die Leute in Unkenntnis des Traumes nicht unbedingt überzeugt.“

तच्छ्रुत्वा साक्षिणो राज्ञा तथेत्यानाय्य तत्क्षणम् । 

पृष्टाः शशंसुस्ते चात्र तां मिथ्यावादिनीं स्त्रियम् ॥ २४

tacchrutvaa saakshino raajnaa tathetyaanaayya tatkshanam | prshtaah shashamsuste caatra taam mithyaavaadiniim striyam || 24

Als der König das hörte, war er einverstanden und ließ sofort die Zeugen vorladen.

Sie wurden befragt und bestätigten auch gleich, dass die Frau gelogen hatte.

ततः प्रख्यातसद्भर्तृद्रोहामेतां सबान्धवाम् । 

सपुत्रां च स वत्सेशः स्वदेशान्निरवासयत् ॥ २५

tatah prakhyaatasadbhartrdrohaametaam sabaandhavaam | 

saputraam ca sa vatseshah svadeshaanniravaasayat || 25

Diese Frau, die ihren wohlbeleumundeten Ehemann fälschlich verklagt hatte,

verbannte der König von Vatsa samt Verwandtschaft und Söhnen aus seinem Reich.

विससर्ज च तं साधुं तद्भर्तारं दयार्द्रधीः । विवाहान्तरपर्याप्तं वितीर्य विपुलं वसु ॥ २६

visasarja ca tam saadhum tadbhartaaram dayaardradhiih | vivaahaantaraparyaaptam vitiirya vipulam vasu || 26

Den braven Ehemann entließ der vor Mitleid Dahinschmelzende

und gewährte ihm eine noble Abfindung, die noch für eine zweite Ehe reichte.

पुमांसमाकुलं क्रूरा पतितं दुर्दशावटे । जीवन्तमेव कुष्णाति काकीव कुकुटुम्बिनी ॥ २७

pumaamsamaakulam kruuraa patitam durdashaavate | jiivantameva kushnaati kaakiiva kukutumbinii || 27

„Erbarmungslos wie eine Krähe fleddert die schlechte Hausfrau ihren von allen Seiten bedrängten Mann bei lebendigem Leibe, sobald er sich in den Stricken der Not verfängt.

स्निग्धा कुलीना महती गृहिणी तापहारिणी । 

तरुच्छायेव मार्गस्था पुण्यैः कस्यापि जायते ॥ २८

snigdhaa kuliinaa mahatii grhinii taapahaarinii | tarucchaayeva maargasthaa punyaih kasyaapi jaayate || 28

Eine liebende, edle, großherzige Hausfrau aber lindert die Hitze wie Schatten der Bäume am Wegesrand und wird von den Verdiensten des Mannes hervorgebracht.“

इति चैतत्प्रसङ्गेन वदन्तं तं महीपतिम् । वसन्तकः स्थितः पार्श्वे कथापटुरवोचत ॥ २९

iti caitatprasangena vadantam tam mahiipatim | vasantakah sthitah paarshve kathaapaturavocata || 29

Bei diesem Stichwort des Königs ergriff der neben ihm sitzende Vasantaka,

der sich aufs Geschichtenerzählen verstand, das Wort:

किं च देव विरोधो वा स्नेहो वापीह देहिनाम् । 

प्राग्जन्मवासनाभ्यासवशात्प्रायेण जायते ॥ ३०

kim ca deva virodho vaa sneho vaapiiha dehinaam | praagjanmavaasanaabhyaasavashaatpraayena jaayate || 30

„Und was ist, o König, wenn Hass und Liebe bei den Menschen in diesem Leben

gewöhnlich kraft Einübung der Verhaltensmuster aus früheren Geburten entstehen?

तथा च श्रूयतामत्र कथेयं वर्ण्यते मया । 

आसीद्विक्रमचण्डाख्यो वाराणस्यां महीपतिः ॥ ३१

tathaa ca shruuyataamatra katheyam varnyate mayaa | 

aasiidvikramacandaakhyo vaaraanasyaam mahiipatih || 31

Dann hört euch die dazu passende Geschichte an, die ich Euch jetzt erzähle:

Es gab da in Benares diesen König Vikramacanda.

तस्याभूद्वल्लभो भृत्यो नाम्ना सिंहपराक्रमः । यो रणेष्विव सर्वेषु द्यूतेष्वप्यसमो जयी ॥ ३२

tasyaabhuudvallabho bhrtyo naamnaa simhaparaakramah |

 yo raneshviva sarveshu dyuuteshvapyasamo jayii || 32

Der hatte einen Lieblingsdiener namens  Simhaparakrama,

welcher aus allen Kämpfen und Glücksspielen siegreich wie sonst keiner hervorging.

तस्याभवच्च विकृता वपुषीवाशयेऽप्यलम् । 

ख्याता कलहकारीति नाम्नान्वर्थेन गेहिनी ॥ ३३

tasyaabhavacca vikrtaa vapushiivaashaye’pyalam | khyaataa kalahakaariiti naamnaanvarthena gehinii || 33

Der wiederum hatte eine Frau, extrem häßlich an Leib und Seele.

Ihr Name Kalahakari, die Streitsüchtige, entsprach somit ihrer wahren Natur.

स तस्याः सततं भूरि राजतो द्यूततस्तथा । प्राप्य प्राप्य धनं धीरः सर्वमेव समर्पयत् ॥ ३४

sa tasyaah satatam bhuuri raajato dyuutatastathaa |

 praapya praapya dhanam dhiirah sarvameva samarpayat || 34

Je mehr Geld er vom König oder vom Glücksspiel einnahm,

desto mehr, einfach alles, lieferte der treue Kerl an jene ab.

सा तु तस्य समुत्पन्नपुत्रत्रययुता शठा । तथापि क्षणमप्येकं न तस्थौ कलहं विना ॥ ३५

saa tu tasya samutpannaputratrayayutaa shathaa | tathaapi kshanamapyekam na tasthau kalaham vinaa || 35

Selbst dann hielt es die Schurkin, von ihren drei mit ihm gezeugten Söhnen bestärkt,

keinen Augenblick ohne Gezeter aus.

बहिः पिबसि भुङ्क्षे च नैव किंचिद्ददासि नः । 

इत्यारटन्ती ससुता सा तं नित्यमतापयत् ॥ ३६

bahih pibasi bhunkshe ca naiva kimciddadaasi nah | ityaaratantii sasutaa saa tam nityamataapayat || 36

„Da draußen frisst und säufst du, uns aber gibst du Garnichts!“

kreischte sie andauernd, wenn sie ihm mit ihren Söhnen zusammen die Hölle heißmachte.

प्रसाद्यमानाप्याहारपानवस्त्रैरहर्निशम् । दुरन्ता भोगतृष्णेव भृशं जज्वाल तस्य सा ॥ ३७

prasaadyamaanaapyaahaarapaanavastrairaharnisham | durantaa bhogatrshneva bhrsham jajvaala tasya saa || 37

Er mochte sie noch so viel mit Essen, Getränken und Gewändern besänftigen –

unaufhörlich lechzte sie nach dem Vergnügen, ihn Tag und Nacht zu foltern.

ततः क्रमेण तन्मन्युखिन्नस्त्यक्त्वैव तद्गृहम् । 

स विन्ध्यवासिनीं द्रष्टुमगात्सिंहपराक्रमः ॥ ३८

tatah kramena tanmanyukhinnastyaktvaiva tadgrham | 

sa vindhyavaasiniim drashtumagaatsimhaparaakramah || 38

Das schlug Simhaparakrama dermaßen aufs Gemüt, dass er sein Haus verließ und loszog, Göttin Durga zu sehen, die in den Vindhyawäldern haust.

सा तं स्वप्ने निराहारस्थितं देवी समादिशत् । 

उत्तिष्ठ पुत्र तां एव गच्छ वाराणसीं पुरीम् ॥ ३९

saa tam svapne niraahaarasthitam devii samaadishat | uttishtha putra taam eva gaccha vaaraanasiim puriim || 39

Im Traum wies die Göttin den Fastenden an: „Steh auf, mein Junge, und geh nach Benares!

तत्र सर्वमहानेको योऽस्ति न्यग्रोधपादपः । 

तन्मूलात्खन्यमानात्त्वं स्वैरं निधिमवाप्स्यसि ॥ ४०

tatra sarvamahaaneko yo’sti nyagrodhapaadapah |

 tanmuulaatkhanyamaanaattvam svairam nidhimavaapsyasi || 40

Dort steht ein riesiger Banyanbaum. Wenn du bis unter seine Wurzeln gräbst,

wirst du von selbst auf eine Schatztruhe stoßen.

तन्मध्याल्लप्स्यसे चैकं नभःखण्डमिव च्युतम् । 

पात्रं गरुडमाणिक्यमयं निस्त्रिंशनिर्मलम् ॥ ४१

tanmadhyaallapsyase caikam nabhahkhandamiva cyutam |

 paatram garudamaanikyamayam nistrimshaniralam || 41

Darin findest du eine Schale wie Rubin so feuerrot, funkelnd wie ein Dolch,

als wäre vom Himmel ein Stück herabgetropft.

तन्नार्पितेक्षणो द्रक्ष्यस्यन्तः प्रतिमितामिव । 

सर्वस्य जन्तोः प्राग्जातिं या स्याज्जिज्ञासिता तव ॥ ४२

tannaarpitekshano drakshyasyantah pratimitaamiva | sarvasya jantoh praagjaatim yaa syaajjijnaasitaa tava || 42

Wenn du deinen Blick fest auf sie richtest, wirst du wie im Spiegelbild das frühere Leben aller Wesen, wie es immer gewesen sein mag,  sehen und begreifen.

तेनैव बुद्ध्वा भार्यायाः पूर्वजातिं तथात्मनः । 

अवाप्तार्थः सुखी तत्र गतखेदो निवत्स्यसि ॥ ४३

tenaiva buddhvaa bhaaryaayaah puurvajaatim tathaatmanah | 

avaaptaarthah sukhii tatra gatakhedo nivatsyasi || 43

Wenn du dadurch deine und deiner Gattin frühere Existenzen kennengelernt hast,

sollst du nach erfüllter Mission, glücklich und frei von Sorgen dort verweilen.“

एवमुक्तश्च देव्याः स प्रबुद्धः कृतपारणः । वाराणसीं प्रति प्रायात्प्रातः सिंहपराक्रमः ॥ ४४

evamuktashca devyaah sa prabuddhah krtapaaranah | 

vaaraanasiim prati praayaatpraatah simhaparaakramah || 44

So von der Göttin unterwiesen erwachte Simhaparakrama, brach seine Fastenkur

und machte sich noch am selben Morgen auf den Weg nach Benares.

गत्वा च तां पुरीं प्राप्य तस्मान्न्यग्रोधमूलतः । 

लेभे निधानं तन्मध्यात्पात्रं मणिमयं महत् ॥ ४५

gatvaa ca taam puriim praapya tasmaannyagrodhamuulatah |

 lebhe nidhaanam tanmadhyaatpaatram manimayam mahat || 45

Er ging in die Stadt, fand den besagten Banyanbaum und hob unter seiner Wurzel die Schatztruhe hervor. Darin lag auch ein große, aus Juwelen bestehende  Schale.

अपश्यच्चात्र जिज्ञासुः पात्रे पूर्वत्र जन्मनि । 

घोरामृक्षीं स्वभार्यां तामात्मानं च मृगाधिपम् ॥ ४६

apashyaccaatra jijnaasuh paatre puurvatra janmani | 

ghoraamrkshiim svabhaaryaam taamaatmaanam ca mrgaadhipam || 46

Wißbegierig blickte er in die Schale hinein und sah, dass in ihrem früheren Leben

seine Frau eine reißende Bärin und er selbst ein Löwe und Herr der Tiere gewesen war.

पूर्वजातिमहावैरवासनानिश्चलं ततः । बुद्ध्वा भार्यात्मनोर्द्वेषं शोकमोहौ मुमोच सः ॥ ४७

puurvajaatimahaavairavaasanaanishcalam tatah | 

buddhvaa bhaaryaatmanordvesham shokamohau mumoca sah || 47

Da begriff er den tiefsitzenden Hass zwischen sich und seiner Frau aufgrund des Eindrucks ihrer erbitterten Feindschaft in einer früheren Existenz und ließ Kummer und Verwirrung fahren.

अथ बह्वीः परिज्ञातास्तत्र पात्रप्रभावतः । 

प्राग्जन्मभिन्नजातीयाः परिहृत्यैव कन्यकाः ॥ ४८

atha bahviih parijnaataastatra paatraprabhaavatah | praagjanmabhinnajaatiiyaah parihrtyaiva kanyakaah || 48

Dann erforschte er mit Hilfe der Schale viele Mädchen, sortierte sie aber aus,

weil sie in ihren früheren Geburten anderen Spezies angehört hatten.

तुल्यां जन्मान्तरे सिंहीं परिणिन्ये विचिन्त्य सः ।

 भार्यां द्वितीयां सिंहश्रीनाम्नीं सिंहपराक्रमः ॥ ४९

tulyaam janmaantare simhiim parininye vicintya sah | 

bhaaryaam dvitiiyaam simhashriinaamniim simhaparaakramah || 49

Irgendwann fand Simhaparakrama eine, die zu ihm passte,

weil sie in ihrem früheren Leben eine Löwin war. Sie hieß Simhashri, und wurde seine zweite Frau.

कृत्वा कलहकारीं च तां स ग्रासैकभागिनीम् ।

 निधानप्राप्तिसुखितस्तस्थौ नववधूसखः ॥ ५०

krtvaa kalahakaariim ca taam sa graasaikabhaaginiim | nidhaanapraaptisukhitastasthau navavadhuusakhah || 50

Er sorgte dafür, dass Kalahakari nur noch eine Lebensmittelration bekam. Glücklich über den Erwerb des Schatzes lebte er mit seiner neuen Frau als Gefährtin in Frieden weiter.

इत्थं दारादयोऽपीह भवन्ति भुवने नृणाम् । प्राक्संस्कारवशायातवैरस्नेहा महीपते ॥ ५१

ittham daaraadayo’piiha bhavanti bhuvane nrnaam | praaksamskaaravashaayaatavairasnehaa mahiipate || 51

Somit, o König, gehen Frauen und andere in dieser Welt mit ihren Männern feindselig oder liebevoll um, je nachdem, welche Eindrücke aus ihrem früheren Leben sich durchsetzen.“

इत्याकर्ण्य कथां चित्रां वत्सराजो वसन्तकात् । 

भृशं तुतोष सहितो देव्या वासवदत्तया ॥ ५२

ityaakarnya kathaam citraam vatsaraajo vasantakaat | bhrsham tutosha sahito devyaa vaasavadattayaa || 52

Nachdem Vatsaraja die faszinierende Geschichte von Vasantaka gehört hatte,

war er schwer begeistert, wie auch Königin Vasavadatta.

एवं दिनेषु गच्छसु राज्ञस्तस्य दिवानिशम् । अतृप्तस्य लसद्गर्भदेवीवक्त्रेन्दुदर्शने ॥ ५३

evam dineshu gacchasu raajnastasya divaanisham | atrptasya lasadgarbhadeviivaktrendudarshane || 53

Und so vergingen die Tage, an denen der König bei Tag und bei Nacht sich am Mondgesicht der schwangeren Monarchin nicht sattsehen konnte.

मन्त्रिणामुदपद्यन्त सर्वेषां शुभलक्षणाः । क्रमेण तनयास्तत्र भाविकल्याणसूचकाः ॥ ५४

mantrinaamudapadyanta sarveshaam shubhalakshanaah | kramena tanayaastatra bhaavikalyaanasuucakaah || 54

Mit der Zeit wurden allen Ministern Söhne mit glücklichen Merkmalen geboren,

die eine glänzende Zukunft verhießen:

प्रथमं मन्त्रिमुख्यस्य जायते स्म किलात्मजः ।

 यौगन्धरायणस्यैव मरुभूतिरिति श्रुतः ॥ ५५

prathamam mantrimukhyasya jaayate sma kilaatmajah | yaugandharaayanasyaiva marubhuutiriti shrutah || 55

Als erstes wurde dann auch Premierminister Yaugandharayana ein Sohn namens Marubhuti geboren.

ततो रुमण्वतो जज्ञे सुतो हरिशिखाभिधः । 

वसन्तकस्याप्युत्पेदे तनयोऽथ तपन्तकः ॥ ५६

tato rumanvato jajne suto harishikhaabhidhah | vasantakasyaapyutpede tanayo’tha tapantakah || 56

Danach zeugte Rumanvat einen Sohn mit Namen Harishikha. Vasantakas Sohn war Tapantaka.

ततो नित्योदिताख्यस्य प्रतीहाराधिकारिणः । 

इत्यकापरसंज्ञस्य पुत्रोऽजायत गोमुखः ॥ ५७

tato nityoditaakhyasya pratiihaaraadhikaarinah | ityakaaparasamjnasya putro’jaayata gomukhah || 57

Schließlich wurde dem Oberwärter Nityodita, mit anderem Titel Kammerherr, ein Sohn geboren – Gomukha.

वत्सराजसुतस्येह भाविनश्चक्रवर्तिनः । मन्त्रिणोऽमी भविष्यन्ति वैरिवंशावमर्दिनः ॥ ५८

vatsaraajasutasyeha bhaavinashcakravartinah | mantrino’mii bhavishyanti vairivamshaavamardinah || 58

„Eines Kaisers Zukunft hat der Sohn des Königs von Vatsa hier,

und diese Söhne der Minister werden die Geschlechter seiner Feinde zerschmettern“,

इति तेषु च जातेषु वर्तमाने महोत्सवे । तत्राशरीरा नभसो निःससार सरस्वती ॥ ५९

iti teshu ca jaateshu vartamaane mahotsave | tatraashariiraa nabhaso nihsasaara sarasvatii || 59

so ließ sich eine körperlose Stimme vom Himmel herab vernehmen,

als aus Anlass ihrer Geburten ein Freudenfest ablief.

दिवसेष्वथ यातेषु वत्सराजस्य तस्य सा । देवी वासवदत्ताभूदासन्नप्रसवोदया ॥ ६०

divaseshvatha yaateshu vatsaraajasya tasya saa | devii vaasavadattaabhuudaasannaprasavodayaa || 60

So gingen die Tage dahin, und Königin Vasavadattas Geburtstermin rückte näher.

अध्यास्त सा च तच्चित्रं पुत्रिणीभिः परिष्कृतम् । 

जातवासगृहं सार्कशमीगुप्तगवाक्षकम् ॥ ६१

adhyaasta saa ca taccitram putriniibhih parishkrtam | jaatavaasagrham saarkashamiiguptagavaakshakam || 61

Sie zog sich in den geschmückten Kreißsaal zurück, den die Mütter der anderen Söhne hergerichtet, dessen Fenster sie mit Sonnenwenden und Stacheln des Süßhülsenbaums geschützt

रत्नदीपप्रभासङ्गमङ्गलैर्विविधायुधैः । गर्भरक्षाक्षमं तेजो ज्वलयद्भिरिवावृतम् ॥ ६२

ratnadiipaprabhaasangamangalairvividhaayudhaih | garbharakshaakshamam tejo jvalayadbhirivaavrtam || 62

und mit allen möglichen gesegneten Waffen ausstaffiert hatten,

die, im Schein beigestellter Juwelenlampen flammend zum Schutz des Ungeborenen geeignet schienen.

मन्त्रिभिस्तन्त्रितानेकमन्त्रतन्त्रादिरक्षितम् । जातं मातृगणस्येव दुर्गं दुरतिदुर्जयम् ॥ ६३

mantribhistantritaanekamantratantraadirakshitam | jaatam maatrganasyeva durgam duratidurjayam || 63

Dazu war der Saal von Zauberern mit zahllosen Beschwörungsformeln und Vorrichtungen so geschützt worden, dass er zur für das Böse uneinnehmbaren Festung der Wöchnerinnenschar geworden war.

तत्रासूत च सा काले कुमारं कान्तदर्शनम् । 

द्यौरिन्दुमिव निर्गच्छदच्छामृतमयद्युतिम् ॥ ६४

tatraasuuta ca saa kaale kumaaram kaantadarshanam | dyaurindumiva nirgacchadacchaamrtamayadyutim || 64

Dort brachte sie auch zur rechten Zeit einen lieblich anzusehenden Prinzen zur Welt,

so, wie der Himmel den Mond, von dem Strahlen reinsten Lebenswassers ausgehen.

येन जातेन न परं मन्दिरं तत्प्रकाशितम् । 

यावद्धृदयमप्यस्या मातुर्निःशोकतामसम् ॥ ६५

yena jaatena na param mandiram tatprakaashitam | yaavaddhrdayamapyasyaa maaturnihshokataamasam || 65

Mit seiner Geburt erstrahlte nicht nur sein Geburtshaus, sondern auch seiner Mutter Herz, aus dem die Dunkelheit der Kümmernis entwich.

ततः प्रमोदे प्रसरत्यत्रान्तःपुरवासिनाम् । 

वत्सेशः सुतजन्मैतच्छुश्रावाभ्यान्तराज्जनात् ॥ ६६

tatah pramode prasaratyatraantahpuravaasinaam | vatseshah sutajanmaitacchushraavaabhyaantaraajjanaat || 66

Als die Begeisterung sich unter den Haremsbewohnerinnen verbreitete,

hörte auch Vatsesha von einer Person aus dem inneren Kreis von der Geburt seines Sohnes.

तस्मै स राज्यमपि यत्प्रीतः प्रियनिवेदिने । न ददौ तदनौचित्यभयेन न तु तृष्णया ॥ ६७

tasmai sa raajyamapi yatpriitah priyanivedine | na dadau tadanaucityabhayena na tu trshnayaa || 67

Dem Überbringer der frohen Kunde schenkte der darüber Erfreute sein Königreich aber nicht, fürchtend, es sei für den Anlass unangemessen, nicht etwa aus Geiz.

एत्य चान्तःपुरं सद्यो बद्धौत्सुक्येन चेतसा ।

 चिरात्फलितसंकल्पः स ददर्श सुतं नृपः ॥ ६८

etya caantahpuram sadyo baddhautsukyena cetasaa | ciraatphalitasamkalpah sa dadarsha sutam nrpah || 68

Gefangen in Wunschvorstellungen das Frauengemach betretend gewahrte der König seinen Sohn, in dem eine lange gehegte Hoffnung Frucht getragen hatte:

रक्तायताधरदलं चलोर्णाचारुकेसरम् । 

मुखं दधानं साम्राज्यलक्ष्मीलीलाम्बुजोपमम् ॥ ६९

raktaayataadharadalam calornaacaarukesaram | 

mukham dadhaanam saamraajyalakshmiiliilaambujopamam || 69

die Unterlippe ein rotes Oval, wollig fließender Haarflaum, sein Gesicht die Lotusblüte, die Lakshmi, Göttin des Glücks in seinem Reich, sich feierlich ansteckt.

प्रागेवान्यनृपश्रीभिर्भीत्येव निजलाञ्छनैः । उज्झितैरङ्कितं मृद्वोः पदयोश्छत्त्रचामरैः ॥ ७०

praagevaanyanrpashriibhirbhiityeva nijalaanchanaih | ujjhitairankitam mrdvoh padayoshchattracaamaraih || 70

Seine beiden zarten Füße waren mit Schirmen und Yakschweifwedeln markiert, fast so, als hätten die Glücksgöttinnen anderer Könige vorher schon die Insignien ihrer Macht ehrfürchtig abgeliefert.

ततो हर्षभरापूरपीडनोत्फुल्लया दृशा । सास्रया स्रवतीवास्मिन्सुतस्नेहं महीपतौ ॥ ७१

tato harshabharaapuurapiidanotphullayaa drshaa | saasrayaa sravatiivaasminsutasneham mahiipatau || 71

Daraufhin quollen aus vor freudenschwerer Druckfülle geschwollenen Augen des Königs Tränen hervor, die durchaus Freudentränen aus Liebe zu diesem seinem Sohn sein konnten.

नन्दत्स्वपि च यौगन्धरायणादिषु मन्त्रिषु । गगनादुच्चचारैवं काले तस्मिन्सरस्वती ॥ ७२

nandatsvapi ca yaugandharaayanaadishu mantrishu | gaganaaduccacaaraivam kaale tasminsarasvatii || 72

Auch Yaugandharayana und die anderen Minister waren bester Laune,

als vom Himmel herab eine Stimme verkündete:

कामदेवावतारोऽयं राजञ्जातस्तवात्मजः । नरवाहनदत्तं च जानीह्येनमिहाख्यया ॥ ७३

kaamadevaavataaro’yam raajanjaatastavaatmajah | naravaahanadattam ca jaaniihyenamihaakhyayaa || 73

„König, der dir geborene Sohn ist ein Avatar des Liebesgottes, und wisse: Sein Name ist Naravahanadatta.

अनेन भवितव्यं च दिव्यं कल्पमतन्द्रिणा । सर्वविद्याधरेन्द्राणामचिराच्चक्रवर्तिना ॥ ७४

anena bhavitavyam ca divyam kalpamatandrinaa | sarvavidyaadharendraanaamaciraaccakravartinaa || 74

Nicht mehr lange, und er wird ein göttliches Zeitalter lang

der nicht ermüdende Kaiser über allen Königen der Vidyadharas sein.“

इत्युक्त्वा विरतं वाचा तत्क्षणं नभसः क्रमात् । 

पुष्पवर्षैर्निपतितं प्रसृतं दुन्दुभिस्वनैः ॥ ७५

ityuktvaa viratam vaacaa tatkshanam nabhasah kramaat | 

pushpavarshairnipatitam prasrtam dundubhisvanaih || 75

Nach diesen Worten wurde es still. Dafür entließ unter Trommelklängen der Himmel einen Blütenregen.

ततः सुरकृतारम्भजनिताभ्यधिकादरम् । स राजा सुतरां हृष्टश्चकार परमुत्सवम् ॥ ७६

tatah surakrtaarambhajanitaabhyadhikaadaram | sa raajaa sutaraam hrshtashcakaara paramutsavam || 76

Da veranstaltete der begeisterte König ein Freudenfest, noch feierlicher,

da die Götter den überwältigenden Anfang eingeläutet hatten.

बभ्रमुस्तूर्यनिनदा नभस्तो मन्दिरोद्गताः । 

विद्याधरेभ्यः सर्वेभ्यो राजजन्मेव शंसितुम् ॥ ७७

babhramustuuryaninadaa nabhasto mandirodgataah | 

vidyaadharebhyah sarvebhyo raajajanmeva shamsitum || 77

Der Himmel hallte wider von Glockenklang, aufgestiegen aus Tempeln,

als wollten sie alle Vidyadharas von der Geburt ihres Königs unterrichten.

सौधाग्रेष्वनिलोद्धूताः शोणरागाः स्वकान्तिभिः । 

पताका अपि सिन्दूरमन्योन्यमकिरन्निव ॥ ७८

saudhaagreshvaniloddhuutaah shonaraagaah svakaantibhih | pataakaa api sinduuramanyonyamakiranniva || 78

Auf den Hausdächern flatterten rote Banner im Wind,

die sich in ihrer Anmut gegenseitig mit Zinnober zu bewerfen schienen.

भुवि साङ्गस्मरोत्पत्तितोषादिव सुराङ्गनाः । समागताः प्रतिपदं ननृतुर्वारयोषितः ॥ ७९

bhuvi saangasmarotpattitoshaadiva suraanganaah | samaagataah pratipadam nanrturvaarayoshitah || 79

In den Straßen kamen wohlgeformte, prächtige Frauen zusammen und tanzten mit jedem ihrer Schritte wie verzückt darüber, dass der Liebesgott endlich in einem Körper auferstanden war.

अदृश्यत च सर्वा सा समानविभवा पुरी । राज्ञो बद्धोत्सवात्प्राप्तैर्नववस्त्रविभूषणैः ॥ ८०

adrshyata ca sarvaa saa samaanavibhavaa purii | raajno baddhotsavaatpraaptairnavavastravibhuushanaih || 80

Ja, die ganze Stadt schillerte gleichermaßen bunt vor lauter neuen Gewändern und Schmuck, die ein festlich gelaunter König verteilt hatte.

तदा ह्यर्थान्नृपे तस्मिन्वर्षत्यर्थ्यनुजीविषु । 

कोषादृते न तत्रत्यो दधौ कश्चन रिक्तताम् ॥ ८१

tadaa hyarthaannrpe tasminvarshatyarthyanujiivishu | koshaadrte na tatratyo dadhau kashcana riktataam || 81

Während der König Reichtümer über Bittsteller wie Gefolge ausgoss,

ging außer der Staatskasse am Ort niemand leer aus.

मङ्गल्यपूर्वाः स्वाचारदक्षिणा नर्तितापराः । सत्प्राभृतोत्तरास्तैस्तैः सुरक्षिभिरधिष्ठिताः ॥ ८२

mangalyapuurvaah svaacaaradakshinaa nartitaaparaah | 

satpraabhrtottaraastaistaih surakshibhiradhishthitaah || 82

Heiligtümer vor sich hertragende, in höfischen Umgangsformen geschulte, von Tänzerinnen begleitete, höchst wertvolle Geschenke mit sich führende, von manchen treuen Leibwächtern beschützte

प्रसृतातोद्यनिर्ह्रादाः साक्षाद्दिश इवाखिलाः । 

समन्तादाययुश्चात्र सामन्तान्तःपुराङ्गनाः ॥ ८३

prasrtaatodyanirhraadaah saakshaaddisha ivaakhilaah | 

samantaadaayayushcaatra saamantaantahpuraanganaah || 83

Damen aus den Frauengemächern der benachbarten Heerführer schritten vollzählig und gut sichtbar unter Zimbelklang von überall herbei.

चेष्टा नृत्तमयी तत्र पूर्णपात्रमयं वचः । व्यवहारो महात्यागमयस्तूर्यमयो ध्वनिः ॥ ८४

ceshtaa nrttamayii tatra puurnapaatramayam vacah | vyavahaaro mahaatyaagamayastuuryamayo dhvanih || 84

Jede Bewegung wurde getanzt, aus vollem Krug klang jede Stimme,

jede Handlung hatte etwas Weihevolles, jeder Laut schallte aus einem Instrument.

चीनपिष्टमयो लोकश्चारणैकमयी च भूः । आनन्दमय्यां सर्वस्यामपि तस्यामभूत्पुरि ॥ ८५

ciinapishtamayo lokashcaaranaikamayii ca bhuuh | aanandamayyaam sarvasyaamapi tasyaamabhuutpuri || 85

Die Leute bewarfen einander mit Chinapulver Mennige, die Erde war nur noch von Wandersängern bevölkert – die Festlaune hatte die ganze Stadt erfasst.

एवं महोत्सवस्तत्र भूरिवासरवर्धितः । निर्वर्तते स्म स समं पूर्णैः पौरमनोरथैः ॥ ८६

evam mahotsavastatra bhuurivaasaravardhitah | nirvartate sma sa samam puurnaih pauramanorathaih || 86

So zog sich das Freudenfest über viele Tage und Nächte hin. Man kehrte erst wieder in den Alltag zurück, als auch der letzte Stadtbewohner auf seine Kosten gekommen war.

सोऽपि व्रजत्सु दिवसेष्वथ राजपुत्रो वृद्धिं शिशुः प्रतिपदिन्दुरिवाजगाम ।

पित्रा यथाविधिनिवेदितदिव्यवाणीनिर्दिष्टपूर्वनरवाहनदत्तनाम्ना ॥ ८७

so’pi vrajatsu divaseshvatha raajaputro vrddhim shishuh pratipadindurivaajagaama |

pitraa yathaavidhiniveditadivyavaaniinirdishtapuurvanaravaahanadattanaamnaa || 87

Und so wuchs im Laufe der Tage der kleine Prinz wie der neue Mond heran, vom Vater geflissentlich, wie von der himmlischen Stimme zuvor angewiesen, mit dem Namen Naravahanadatta versehen.

यानि स्फुरन्मसृणमुग्धनखप्रभानि द्वित्राणि यानि च खचद्दशनाङ्कुराणि ।

तानि स्खलन्ति ददतो वदतश्च तस्य दृष्ट्वा निशम्य च पदानि पिता तुतोष ॥ ८८

yaani sphuranmasrnamugdhanakhaprabhaani dvitraani yaani ca khacaddashanaankuraani |

taani skhalanti dadato vadatashca tasya drshtvaa nishamya ca padaani pitaa tutosha || 88

Sein Vater war glücklich, als er ihn zwei-drei Schritte tappen und dabei seine zarten, lieblichen Fußnägel glänzen, und bei seinen ersten gestammelten Worten die kleinen Milchzähne wie Knospen schimmern sah.

अथ तस्मै मन्त्रिवराः स्वसुतानानीह राजपुत्राय । 

शिशवे शिशून्महीपतिहृदयानन्दान्समर्पयामासुः ॥ ८९

atha tasmai mantrivaraah svasutaanaaniiha raajaputraaya | shishave shishuunmahiipatihrdayaanandaansamarpayaamaasuh || 89

Bald begannen die trefflichen Minister dem kleinen Prinzen ihre eigenen Kleinkinder,

die den König von Herzen erfreuten, vorzustellen:

यौगन्धरायणः प्राङ्मरुभूतिं हरिशिखं रुमण्वांश्च । 

गोमुखमित्यकनामा तपन्तकाख्यं वसन्तकश्च सुतम् ॥ ९०

yaugandharaayanah praangmarubhuutim harishikham rumanvaamshca |

gomukhamityakanaamaa tapantakaakhyam vasantakashca sutam || 90

Als Erster brachte Yaugandharayana seinen Marabhuti, dann Rumanvat seinen Harishikha, dann brachte Ityaka seinen Gomukha und Vasantaka seinen Sohn Tapantaka.

शान्तिकरोऽपि पुरोधा भ्रातृसुतं शान्तिसोममपरं च । 

वैश्वानरमर्पितवान्पिङ्गलिकापुत्रकौ यमजौ ॥ ९१

shaantikaro’pi purodhaa bhraatrsutam shaantisomamaparam ca | 

vaishvaanaramarpitavaanpingalikaaputrakau yamajau || 91

Außerdem brachte Shantikara, der Hauspriester, Pingalikas Zwillinge mit:

seine Brudersöhne Shantisoma und Vaishvanara.

तस्मिन्क्षणे च नभसो निपपात दिव्या नान्दीनिनादसुभगा सुरपुष्पवृष्टिः ।

राजा ननन्द च तदा महिषीसमेतः सत्कृत्य तत्र सचिवात्मजमण्डलं तत् ॥ ९२

tasminkshane ca nabhaso nipapaata divyaa naandiininaadasubhagaa surapushpavrshtih |

raajaa nananda ca tadaa mahishiisametah satkrtya tatra sacivaatmajamandalam tat || 92

Schon ging vom Himmel göttlicher, von Freudenrufen begrüßter Blütenregen nieder.

Der König beschenkte den Kreis der Ministersöhne und genoss den Moment mit seinen Königinnen.

बाल्येऽपि तैरभिमतैरथ मन्त्रिपुत्रैः षड्भिस्तदेकनिरतैश्च स रजपुत्रः ।

युक्तः सदैव नरवाहनदत्त आसीद्युक्तो गुणैरिव महोदयहेतुभूतैः ॥ ९३

baalye’pi tairabhimatairatha mantriputraih shadbhistadekanirataishca sa rajaputrah |

yuktah sadaiva naravaahanadatta aasiidyukto gunairiva mahodayahetubhuutaih || 93

Seit seiner Kindheit war Prinz Naravahanadatta stets von den beneideten Ministersöhnen umschwärmt, die ihm zur Verfügung standen wie die allein auf Überlegenheit zielenden Sechs Taktiken.

तं च क्रीडाकलितललिताव्यक्तनर्माभिलाषं

यान्तं प्रीतिप्रवणमनसामङ्कतोऽङ्कं नृपाणाम् ।

पुत्रं स्मेराननसरसिजं सादरं पश्यतस्ते

बद्धानन्दाः किमपि दिवसा वत्सराजस्य जग्मुः ॥ ९४

tam ca kriidaakalitalalitaavyaktanarmaabhilaasham

yaantam priitipravanamanasaamankato’nkam nrpaanaam |

putram smeraananasarasijam saadaram pashyataste

baddhaanandaah kimapi divasaa vatsaraajasya jagmuh || 94

So zogen die Tage des Königs von Vatsa dahin, während er seinen Sohn mit dem lieblichen Lotosgesicht liebevoll betrachtete, wie er bei den ihm respektvoll zugeneigten Königen von Schoß zu Schoß kletterte und sich spielerisch unschuldig an unartikulierten lallenden Lauten spaßend versuchte.

Ende des dritten Kapitels und vierten Buches von der Geburt Naravahanadattas