मदनमञ्चुका नाम षष्ठो लम्बकः
madanamancukaa naama shashtho lambakah
Madanamancuka, das 6. Buch
तृतीयस्तरङ्गः tritiiyastarangah Die 3. Welle Kapitel 3
ततः सोमप्रभा प्रातस्तद्विनोदोपपादिनीम् । न्यस्तदारुमयानेकमायासद्यन्त्रपुत्रिकाम् ॥ १
tatah somaprabhaa praatastadvinodopapaadiniim | nyastadaarumayaanekamaayaasadyantraputrikaam || 1
Am nächsten Morgen hatte Somaprabha schon mehrere schöne mechanische Zauberpuppen aus Holz
करण्डिकां समादाय सा नभस्तलचारिणी । तस्याः कलिङ्गसेनाया निकटं पुनराययौ ॥ २
karandikaam samaadaaya saa nabhastalacaarinii | tasyaah kalingasenaayaa nikatam punaraayayau || 2
in ein Körbchen gelegt, das sie nun mit auf ihre Flugreise zu Kalingasena nahm, um sie wieder zu besuchen.
कलिङ्गसेनाप्यालोक्य तामानन्दाश्रुनिर्भरा । उत्थाय कण्ठे जग्राह पार्श्वासीनामुवाच च ॥ ३
kalingasenaapyaalokya taamaanandaashrunirbharaa | utthaaya kanthe jagraaha paarshvaasiinaamuvaaca ca || 3
Als Kalingasena sie wiedersah, vergoss sie Tränen der Freude, stand auf und umarmte sie. Zu der neben ihr Sitzenden sprach sie:
त्वदीयमुखपूर्णेन्दुदर्शनेन विना सखि । तमोमयी त्रियामाद्य शतयामेव मे गता ॥ ४
tvadiiyamukhapuurnendudarshanena vinaa sakhi | tamomayii triyaamaadya shatayaameva me gataa || 4
„Ohne dein vollmondiges Antlitz zu sehen, liebe Freundin, sind mir diese drei finsteren Nachtwachen wie deren hundert vorgekommen!
तज्जन्मान्तरसम्बन्धः कीदृशः स्यात्त्वया मम । यस्यायं परिणामोऽद्य त्वं देवि वेत्सि चेद्वद ॥ ५
tajjanmaantarasambandhah kiidrshah syaattvayaa mama | yasyaayam parinaamo’dya tvam devi vetsi cedvada || 5
Wenn du weißt, welcher Art in einem früheren Leben die Verbindung war zwischen dir und mir, aus der unsere Freundschaft erwuchs ist, dann sag es jetzt!“
तच्छ्रुत्वा राजपुत्रीं तामेवं सोमप्रभाब्रवीत् । ईदृङ्मे नास्ति विज्ञानं नहि जातिं स्मराम्यहम् ॥ ६
tacchrutvaa raajaputriim taamevam somaprabhaabraviit | iidrngme naasti vijnaanam nahi jaatim smaraamyaham || 6
Darauf antwortete Somaprabha der Prinzessin: „Darüber weiß ich nichts, ich erinnere mich auch nicht an mein früheres Leben.
न चात्र मुनयोऽभिज्ञाः केचित्तु यदि जानते । तैः कृतं तादृशं पूर्वं परतत्त्वविदश्च ते ॥ ७
na caatra munayo’bhijnaah kecittu yadi jaanate | taih krtam taadrsham puurvam paratattvavidashca te || 7
Auch die Einsiedler kennen sich damit nicht aus. Wenn Einzelne wissen, was sie früher alles gemacht haben, dann sind sie Kenner der letzten Wahrheit.“
एवमुक्तवतीं भूयः प्रेमविश्रम्भपेशलम् । कलिङ्गसेना पप्रच्छ विजने तां सकौतुका ॥ ८
evamuktavatiim bhuuyah premavishrambhapeshalam | kalingasenaa papraccha vijane taam sakautukaa || 8
Nach diesen Worten fragte Kalingasena sie interessiert, mit der gebotenen Behutsamkeit, ihr liebevoll vertrauend:
ब्रूहि मे सखि कस्येह देवजातेः पितुस्त्वया । जन्मनालंकृतो वंशो मुक्तयेव सुवृत्तया ॥ ९
bruuhi me sakhi kasyeha devajaateh pitustvayaa | janmanaalamkrto vamsho muktayeva suvrttayaa || 9
„Sag mir, liebe Freundin, von welchem himmlischen Vater stammst du ab, Zierde deines Geschlechts, wie eine Perle so schön und vollkommen?
जगत्कर्णामृतं किं च तव नाम सुलक्षणे । करण्डिका किमर्थेयमस्यामस्ति च वस्तु किम् ॥ १०
jagatkarnaamrtam kim ca tava naama sulakshane | karandikaa kimartheyamasyaamasti ca vastu kim || 10
Wie lautet dein Name, du Glückverheißende, der Lebenswasser auf die Ohren der Welt sein muß? Was ist das für ein Körbchen, und welche Bewandnis hat es damit?“
एवं कलिङ्गसेनायाः श्रुत्वा सप्रणयं वचः । सोमप्रभा सा सर्वं तत्क्रमाद्वक्तुम् प्रचक्रमे ॥ ११
evam kalingasenaayaah shrutvaa sapranayam vacah | somaprabhaa saa sarvam tatkramaadvaktum pracakrame || 11
Als Somaprabha Kalingasenas eindringliche Bitte hörte, schickte sie sich an, ihr alles der Reihe nach zu erzählen:
अस्ति त्रिजगति ख्यातो मयो नाम महासुरः । आसुरं भावमुत्सृज्य शौरिं स शरणं श्रितः ॥ १२
asti trijagati khyaato mayo naama mahaasurah | aasuram bhaavamutsrjya shaurim sa sharanam shritah || 12
„Der Große Dämon Maya ist in allen drei Welten berühmt. Doch schlich er sich aus seiner dämonischen Existenz und fand Zuflucht bei Shiva.
तेन दत्ताभयश्चक्रे स च वज्रभृतः सभाम् । दैत्याश्च देवपक्षोऽयमिति तं प्रति चुक्रुधुः ॥ १३
tena dattaabhayashcakre sa ca vajrabhrtah sabhaam | daityaashca devapaksho’yamiti tam prati cukrudhuh || 13
Der gewährte ihm Asyl, und er baute Indras Versammlungshalle. Die Dämonen aber zürnten ihm: ‚Der hat sich auf die Seite der Götter geschlagen!‘
तद्भयात्तेन विन्ध्याद्रौ मायाविवरमन्दिरम् । अगम्यमसुरेन्द्राणां बह्वाश्चर्यमयं कृतम् ॥ १४
tadbhayaattena vindhyaadrau maayaavivaramandiram | agamyamasurendraanaam bahvaashcaryamayam krtam || 14
Aus Angst vor ihnen erbaute er unter den Vindhyabergen ein für die Fürsten der Finsternis unzugängliches, unterirdisches Zauberschloss.
तस्यावां द्वे दुहितरौ मयस्य ब्रह्मचारिणी । ज्येष्ठा स्वयंप्रभा नाम कुमारी तद्गृहस्थिता ॥ १५
tasyaavaam dve duhitarau mayasya brahmacaarinii | jyeshthaa svayamprabhaa naama kumaarii tadgrhasthitaa || 15
Wir sind die beiden Töchter von diesem Maya: Die Ältere, Svayamprabha, lebt als jungfräuliche Schülerin bei ihm zu Hause.
अहं सोमप्रभा नाम कनिष्ठा सा त्वहं सखि । नलकूबरसंज्ञाय दत्ता धनदसूनवे ॥ १६
aham somaprabhaa naama kanishthaa saa tvaham sakhi | nalakuubarasamjnaaya dattaa dhanadasuunave || 16
Ich, die Jüngere, bin Somaprabha, und wurde, liebe Freundin, mit Kuberas Sohn Nalakubara vermählt.
पित्रा च शिक्षितास्मीह मायायन्त्राण्यनेकधा । त्वत्प्रीत्या चेयमानीता पूर्णा तव करण्डिका ॥ १७
pitraa ca shikshitaasmiiha maayaayantraanyanekadhaa | tvatpriityaa ceyamaaniitaa puurnaa tava karandikaa || 17
Von meinem Vater habe ich gelernt, wie man viele zauberhafte Apparate baut. Und ich habe einen Korb voll davon dir zum Gefallen mitgebracht.“
इत्युक्त्वादर्शयत्तस्याः प्रोद्धाट्य बहुकौतुकाः । सोमप्रभा काष्ठमयीः स्वमायायन्त्रपुत्रिकाः ॥ १८
ityuktvaadarshayattasyaah proddhaatya bahukautukaah | somaprabhaa kaashthamayiih svamaayaayantraputrikaah || 18
Nach diesen Worten öffnete Somaprabha das Körbchen und zeigte ihr mehrere seltsame Holzfiguren, in die sie ihre Zauberkraft hineingelegt hatte.
कीलिकाहतिमात्रेण काचिद्गत्वा विहायसा । तदाज्ञया पुष्पमालामादाय द्रुतमाययौ ॥ १९
kiilikaahatimaatrena kaacidgatvaa vihaayasaa | tadaajnayaa pushpamaalaamaadaaya drutamaayayau || 19
Eine stieg, wenn man einen Stift gedrückt hatte, in die Luft, holte auf ihren Befehl einen Blumenkranz, und kehrte geschwind wieder zurück.
काचित्तथैव पानीयमानिनाय यदृच्छया । काचिन्ननर्त काचिच्च कथालापमथाकरोत् ॥ २०
kaacittathaiva paaniiyamaaninaaya yadrcchayaa | kaacinnanarta kaacicca kathaalaapamathaakarot || 20
Eine andere holte aus freien Stücken Wasser herbei, eine tanzte, und wieder eine andere fing an, Geschichten zu erzählen.
इत्यादिभिर्महाश्चर्यैः कंचित्कालं विनोद्य ताम् । सुरक्षितां स्थापयित्वा तां च यन्त्रकरण्डिकाम् ॥ २१
ityaadibhirmahaashcaryaih kamcitkaalam vinodya taam | surakshitaam sthaapayitvaa taam ca yantrakarandikaam || 21
Mit solchen Wunderdingen entzückte sie Kalingasena eine Weile, bis sie ihren Korb mit den Automaten an einem sicheren Ort verwahrte.
कलिङ्गसेनामामन्त्र्य सोत्कां सोमप्रभा ततः । ययौ भर्तृपरायत्ता नभसा निजमन्दिरम् ॥ २२
kalingasenaamaamantrya sotkaam somaprabhaa tatah | yayau bhartrparaayattaa nabhasaa nijamandiram || 22
Bald verabschiedete Somaprabha sich von der betrübten Kalingasena und flog, ihrem Manne getreu, in ihr heimisches Schloss zurück.
कलिङ्गसेनाप्याश्चर्यदर्शनध्वस्तया क्षुधा । प्रहृष्टा तदहस्तस्थौ सर्वाहारपराङ्मुखी ॥ २३
kalingasenaapyaashcaryadarshanadhvastayaa kshudhaa | prahrshtaa tadahastasthau sarvaahaaraparaangmukhii || 23
Kalingasena aber hatte es nach dem Anblick all dieser Wunder den Appetit verschlagen. Den ganzen Tag über war sie noch so begeistert, daß sie alle Nahrung ablehnte.
तद्दृष्ट्वा च ततस्तस्या जननी रोगशङ्किनी । आनन्दाख्येन भिषजा निरूप्याविकलोदिता ॥ २४
taddrshtvaa ca tatastasyaa jananii rogashankinii | aanandaakhyena bhishajaa niruupyaavikaloditaa || 24
Als ihre Mutter sie so sah, fürchtete sie schon, sie sei krank. Doch ihr Arzt Ananda untersuchte sie und erklärte sie für gesund:
कुतोऽपि हेतोर्हर्षेण नष्टास्याः क्षुन्न रोगतः । उत्फुल्लनेत्रं वक्त्येतदस्या हसदिवाननम् ॥ २५
kuto’pi hetorharshena nashtaasyaah kshunna rogatah | utphullanetram vaktyetadasyaa hasadivaananam || 25
„Der Grund für ihre Appetitlosigkeit ist etwas Erfreuliches, und keine Krankheit. Dafür sprechen ihre weitgeöffneten Augen und ihr gleichsam lächelndes Antlitz.“
इत्युक्ता भिषजा हर्षहेतुं तज्जननी च सा । पप्रच्छ तां यथावृत्तं सापि तस्यै तदब्रवीत् ॥ २६
ityuktaa bhishajaa harshahetum tajjananii ca saa | papraccha taam yathaavrttam saapi tasyai tadabraviit || 26
Auf diese Worte des Arztes fragte die Mutter sie nach dem Grund für die Freude, und sie erzählte ihr, was geschehen war.
ततः श्लाघ्यसखी सङ्गहृष्टां मत्वाभिनन्द्य च । आहारं कारयामास जननी तां यथोचितम् ॥ २७
tatah shlaaghyasakhii sangahrshtaam matvaabhinandya ca | aahaaram kaarayaamaasa jananii taam yathocitam || 27
Nun wußte die Mutter, daß ihre Tochter nach dem Kontakt mit einer vorbildlichen Freundin so euphorisch war, beglückwünschte sie und veranlaßte sie wieder richtig zu essen.
अथान्येद्युरुपागत्य विदितार्था क्रमेण सा । कलिङ्गसेनां तामेवं रहः सोमप्रभाभ्यधात् ॥ २८
athaanyedyurupaagatya viditaarthaa kramena saa | kalingasenaam taamevam rahah somaprabhaabhyadhaat || 28
Als Somaprabha am folgenden Tag erschien, hörte sie, was geschehen war. Sie nahm Kalingasena beiseite und sprach:
मया त्वत्सख्यमावेद्य त्वत्पार्श्वागमनेऽन्वहम् । अनुज्ञा ज्ञानिनो भर्तुर्गृहीता विदितार्थतः ॥ २९
mayaa tvatsakhyamaavedya tvatpaarshvaagamane’nvaham | anujnaa jnaanino bharturgrhiitaa viditaarthatah || 29
„Ich habe meinem Mann mit seinen übernatürlichen Fähigkeiten von unserer Freundschaft erzählt. Nachdem er die Einzelheiten erfahren hatte, habe ich nun seine Erlaubnis, dich jeden Tag zu besuchen.
तस्मात्त्वमप्यनुज्ञाता पितृभ्यां भव साम्प्रतम् । येन स्वैरं मया साकं निःशङ्का विहरिष्यसि ॥ ३०
tasmaattvamapyanujnaataa pitrbhyaam bhava saampratam | yena svairam mayaa saakam nihshankaa viharishyasi || 30
Darum hol dir jetzt die Erlaubnis von deinen Eltern. Danach kannst du ohne Gewissensbisse frei mit mir zusammen herumspazieren.“
एवमुक्तवतीं हस्ते तं गृहीत्वैव तत्क्षणम् । कलिङ्गसेना स्वपितुर्मातुश्च निकटं ययौ ॥ ३१
evamuktavatiim haste tam grhiitvaiva tatkshanam | kalingasenaa svapiturmaatushca nikatam yayau || 31
Nachdem sie das gesagt hatte, nahm Kalingasena sie gleich bei der Hand und trat so vor ihre Eltern.
तत्र नामान्वयाख्यानपूर्वं चैतामदर्शयत् । पित्रे कलिङ्गदत्ताय राज्ञे सोमप्रभां सखीम् ॥ ३२
tatra naamaanvayaakhyaanapuurvam caitaamadarshayat | pitre kalingadattaaya raajne somaprabhaam sakhiim || 32
Dort stellte sie Somaprabhas Namen und Herkunft erklärend ihre Freundin zunächst ihrem Vater, König Kalingadatta, vor.
मात्रे च तारादत्तायै तथैवैतामदर्शयत् । तौ च दृष्ट्वा यथाख्यानमेनामभिननन्दतुः ॥ ३३
maatre ca taaraadattaayai tathaivaitaamadarshayat | tau ca drshtvaa yathaakhyaanamenaamabhinanandatuh || 33
Genauso stellte sie sie auch ihrer Mutter vor. Die beiden sahen, daß sie der Schilderung ihrer Tochter entsprach und begrüßten sie hocherfreut.
ऊचतुश्चाकृतिप्रीतौ दम्पती तावुभौ ततः । सत्कृत्य दुहितृस्नेहात्तां महासुरसुन्दरीम् ॥ ३४
uucatushcaakrtipriitau dampatii taavubhau tatah | satkrtya duhitrsnehaattaam mahaasurasundariim || 34
Von ihrer Erscheinung angenehm überrascht, erwiesen sie ihrer Tochter zuliebe der Frau des Großen Dämonen Gastfreundschaft und sprachen:
वत्से कलिङ्गसेनेयं हस्ते तव समर्पिता । तदिदानीं यथाकाममुभे विहरतां युवाम् ॥ ३५
vatse kalingaseneyam haste tava samarpitaa | tadidaaniim yathaakaamamubhe viharataam yuvaam || 35
„Liebes Kind, wir vertrauen dir Kalingasena an. Geht und amüsiert euch so viel ihr wollt!“
एतत्तयोर्वचो द्वे चाप्यभिनन्द्य निरीयतुः । समं कलिङ्गसेना च सा च सोमप्रभा ततः ॥ ३६
etattayorvaco dve caapyabhinandya niriiyatuh | samam kalingasenaa ca saa ca somaprabhaa tatah || 36
Kalingasena und Somaprabha waren beide froh über die Ansprache der Eltern und liefen gemeinsam nach draußen.
जग्मतुश्च विहाराय विहारं रजनिर्मितम् । आनिन्यतुश्च तां तत्र मायायन्त्रकरण्डिकम् ॥ ३७
jagmatushca vihaaraaya vihaaram rajanirmitam | aaninyatushca taam tatra maayaayantrakarandikam || 37
Und so gingen sie zum Vergnügen in einen buddhistischen Tempel, den der König hatte erbauen lassen. Dorthin nahmen sie auch den Korb mit den Zauberautomaten mit.
ततो यन्त्रमयं यक्षं गृहीत्वा प्राहिणोत्तदा । सोमप्रभा स्वप्रयोगाद्बुद्धार्चानयनाय सा ॥ ३८
tato yantramayam yaksham grhiitvaa praahinottadaa | somaprabhaa svaprayogaadbuddhaarcaanayanaaya saa || 38
Aus dem holte Somaprabha ihren automatischen Yaksha heraus und entsandte ihn, um in ihrem Auftrag etwas für die Buddhaverehrung herbeizubringen.
स यक्षो नभसा गत्वा दूरमध्वानमाययौ । आदाय मुक्तासद्रत्नहेमाम्बुरुहसंचयम् ॥ ३९
sa yaksho nabhasaa gatvaa duuramadhvaanamaayayau | aadaaya muktaasadratnahemaamburuhasamcayam || 39
Dieser Yaksha flog auf und legte einen weiten Weg zurück. Er brachte haufenweise Perlen, Juwelen und goldene Lotusse mit.
तेनाभिपूज्य सुगतान्भासयामास तत्र सा । सोमप्रभा सनिलयान्सर्वाश्चर्यप्रदायिना ॥ ४०
tenaabhipuujya sugataanbhaasayaamaasa tatra saa | somaprabhaa sanilayaansarvaashcaryapradaayinaa || 40
Als sie diese dargebracht hatte, ließ Somaprabha unter mancherlei Wundern die Buddhas samt ihrer Wohnstätten erscheinen.
तद्बुद्ध्वागत्य दृष्ट्वा च विस्मितो महिषीस्खः । रजा कलिङ्गदत्तस्तस्यामपृच्छद्यन्त्रचेष्टितम् ॥ ४१
tadbuddhvaagatya drshtvaa ca vismito mahishiiskhah | rajaa kalingadattastasyaamaprcchadyantraceshtitam || 41
Sobald König Kalingadatta davon hörte, kam er mit der Königin zusammen, sah und staunte. Dann fragte er sie, was es mit den Mechanismen auf sich habe.
ततः सोमप्रभावादीद्राजन्नेतान्यनेकधा । मायायन्त्रादिशिल्पानि पित्रा सृष्टानि मे पुरा ॥ ४२
tatah somaprabhaavaadiidraajannetaanyanekadhaa | maayaayantraadishilpaani pitraa srshtaani me puraa || 42
Darauf antwortete Somaprabha: „König, mein Vater hat vor langer Zeit verschiedenartige magische Apparate und andere Kunststücke erfunden.
यथा चेदं जगद्यन्त्रं पञ्चभूतात्मकं तथा । यन्त्राण्येतानि सर्वाणि शृणु तानि पृथक्पृथक् ॥ ४३
yathaa cedam jagadyantram pancabhuutaatmakam tathaa | yantraanyetaani sarvaani shrnu taani prthakprthak || 43
So wie diese große Apparatur, die Welt, aus fünf Elementen besteht, so ist es auch bei all diesen Automaten. Höre der Reihe nach, wie sie funktionieren:
पृथ्वीप्रधानं यन्त्रं यद्द्वारादि पिदधाति तत् । पिहितं तेन शक्नोति न चोद्धाटयितुं परः ॥ ४४
prthviipradhaanam yantram yaddvaaraadi pidadhaati tat | pihitam tena shaknoti na coddhaatayitum parah || 44
Der Automat mit Erde als wichtigstem Bestandteil kann Türen und Fenster verschließen. Was der verschlossen hat, kann nicht mal der Höchste mehr öffnen.
आकारस्तोययन्त्रोत्थः सजीव इव दृश्यते । तेजोमयं तु यद्यन्त्रं तज्ज्वालाः परिमुञ्चति ॥ ४५
aakaarastoyayantrotthah sajiiva iva drshyate | tejomayam tu yadyantram tajjvaalaah parimuncati || 45
Was die Wassermaschine an Gestalten hervorbringt, scheint lebendig zu sein. Die aus Glut gemachte Maschine setzt feurige Flammen frei.
वातयन्त्रं च कुरुते चेष्टा गत्यागमादिकाः । व्यक्तीकरोति चालापं यन्त्रमाकाशसम्भवम् ॥ ४६
vaatayantram ca kurute ceshtaa gatyaagamaadikaah | vyaktiikaroti caalaapam yantramaakaashasambhavam || 46
Der aus Luft gemachte Apparat vollzieht Handlungen wie Kommen und Gehen. Die aus dem Äther entstandene Maschine macht Sprache hörbar.
मया चैतान्यवाप्तानि तातात्किं त्वमृतस्य यत् । रक्षकं चक्रयन्त्रं तत्तातो जानाति नापरः ॥ ४७
mayaa caitaanyavaaptaani taataatkim tvamrtasya yat | rakshakam cakrayantram tattaato jaanaati naaparah || 47
Die habe ich alle von meinem Vater erhalten. Was aber die Rädermaschine angeht, die den Nektar der Unsterblichkeit beschützt: Die kennt nur mein Vater, und sonst niemand.“
इति तस्या वदन्त्यास्तद्वचः श्रद्दधतामिव । मध्याह्ने पूर्यमाणानां शङ्कानामुदभूद्ध्वनिः ॥ ४८
iti tasyaa vadantyaastadvacah shraddadhataamiva | madhyaahne puuryamaanaanaam shankaanaamudabhuuddhvanih || 48
Wie um die Worte der Sprecherin zu bekräftigen, erhob sich mitten am Tag das Dröhnen geblasener Muschelhörner.
ततः स्वोचितमाहारं दातुं विज्ञाप्य तं नृपम् । प्राप्यानुज्ञां विमाने तां सानुगां यन्त्रनिर्मिते ॥ ४९
tatah svocitamaahaaram daatum vijnaapya tam nrpam | praapyaanujnaam vimaane taam saanugaam yantranirmite || 49
Hier bat sie den König, ihr angemessenes Essen zu geben. Nachdem Somaprabha seine Erlaubnis hatte, nahm sie Kalingasena als Beifahrerin mit in eine automatisch angetriebene Kutsche,
कलिङ्गसेनामादाय प्रतस्थे गगनेन सा । सोमप्रभा पितृगृहं ज्येष्ठायाः स्वसुरन्तिकम् ॥ ५०
kalingasenaamaadaaya pratasthe gaganena saa | somaprabhaa pitrgrham jyeshthaayaah svasurantikam || 50
um sich auf dem Luftwege in ihr väterliches Haus zu ihrer älteren Schwester zu begeben.
क्षणाच्च प्राप्य विन्ध्याद्रिवर्ति तत्पितृमन्दिरम् । तस्याः स्वयम्प्रभायाश्च पार्श्वं तामनयत्स्वसुः ॥ ५१
kshanaacca praapya vindhyaadrivarti tatpitrmandiram | tasyaah svayamprabhaayaashca paarshvam taamanayatsvasuh || 51
Im Nu gelangten sie zum Schloss ihres Vaters in den Vindhyabergen, wo Somaprabha sie ihrer Schwester Svayamprabha vorstellte.
तत्रापश्यज्जटाजूटमालिनीं तां स्वयम्प्रभाम् । कलिङ्गसेना लम्बाक्षमालां सा ब्रह्मचारिणीम् ॥ ५२
tatraapashyajjataajuutamaaliniim taam svayamprabhaam | kalingasenaa lambaakshamaalaam saa brahmacaariniim || 52
Hier sah Kalingasena die mit Asketenzotteln und Gebetsketten behängte keusche Schülerin Svayamprabha,
सुसिताम्बरसंवीतां हसन्तीमिव पार्वतीम् । कामभोगमहाभोगगृहीतोग्रतपःक्रियाम् ॥ ५३
susitaambarasamviitaam hasantiimiva paarvatiim | kaamabhogamahaabhogagrhiitogratapahkriyaam || 53
die in ein strahlend weißes Gewand gekleidet lachte wie Parvati, wenn sie statt von Liebeslust von der höheren Lust weißglühender Selbstkasteiung ergriffen wird.
सापि सोमप्रभाख्यातां प्रणतां तां नृपात्मजाम् । स्वयम्प्रभा कृतातिथ्या संविभेजे फलाशनैः ॥ ५४
saapi somaprabhaakhyaataam pranataam taam nrpaatmajaam | svayamprabhaa krtaatithyaa samvibheje phalaashanaih || 54
Svayamprabhaa erwies der von Somaprabha vorgestellten, sich vor ihr verneigenden Prinzessin Gastfreundschaft, indem sie diese mit Obstspeisen erquickte.
सखि भुक्तैः फलैरेतैर्जरा ते न भविष्यति । विनाशिन्यस्य रूपस्य पद्मस्येव हिमाहतिः ॥ ५५
sakhi bhuktaih phalairetairjaraa te na bhavishyati | vinaashinyasya ruupasya padmasyeva himaahatih || 55
„Freundin, wenn du diese Früchte ißt, wird keine Vergreisung dich ereilen, die deine Schönheit welken läßt wie grimmer Frost der Lotusblüte Anmut.
एतदर्थमिह स्नेहादानीता भवती मया । इति सोमप्रभा चैतां राजपुत्रीमभाषत ॥ ५६
etadarthamiha snehaadaaniitaa bhavatii mayaa | iti somaprabhaa caitaam raajaputriimabhaashata || 56
Das war meine Absicht, als ich Euch aus Liebe herbrachte“, sprach Somaprabha zur Königstochter.
ततः कलिङ्गसेनात्र तान्यभुङ्क्त फलानि सा । सद्योऽमृतरसासारसिक्ताङ्गीवबभूव च ॥ ५७
tatah kalingasenaatra taanyabhunkta phalaani saa | sadyo’mrtarasaasaarasiktaangiivababhuuva ca || 57
Kalingasena aß die Früchte, und ihr war sofort, als wäre ihr Körper von einem Lebenswasserschauer übergossen worden.
ददर्श च पुरोद्यानं भ्रमन्ती तत्र कौतुकात् । ससुवर्णाब्जवापीकं सुधास्वादुफलद्रुमम् ॥ ५८
dadarsha ca purodyaanam bhramantii tatra kautukaat | sasuvarnaabjavaapiikam sudhaasvaaduphaladrumam || 58
Neugierig wanderte sie umher und sah den Stadtpark mit Teichen voller goldener Lotusse, Bäume mit nektarsüßen Früchten,
हैमचित्रखगाकीर्णं सन्मणिस्तम्भविभ्रमम् । भित्तिबुद्धिकरं शून्ये भित्तौ शून्यप्रतीतिदम् ॥ ५९
haimacitrakhagaakiirnam sanmanistambhavibhramam | bhittibuddhikaram shuunye bhittau shuunyapratiitidam || 59
Vögel mit goldglänzendem Gefieder allenthalben. Die Säulen schienen aus echten Edelsteinen zu bestehen - man hätte meinen können, es sei Leere in der Wand, während in der Leere ganze Wände wahrzunehmen waren.
जले स्थलधियं कुर्वत्स्थले च जलबुद्धिकृत् । लोकान्तरमिवापूर्वं मयमायाविनिर्मितम् ॥ ६०
jale sthaladhiyam kurvatsthale ca jalabuddhikrt | lokaantaramivaapuurvam mayamaayaavinirmitam || 60
Im Wasser mußte man an Festland denken, auf dem Festland nahm man Wasser wahr. Der Park schien eine andere, seltsame Welt zu sein, in die der Dämon Maya sein Zauberspiel hineinversetzt hatte.
प्रविष्टपूर्वं प्लवगैः पुरा सीतागवेषिभिः । स्वयम्प्रभाप्रसादेन चिरात्सम्प्राप्तनिर्गमैः ॥ ६१
pravishtapuurvam plavagaih puraa siitaagaveshibhih | svayamprabhaaprasaadena ciraatsampraaptanirgamaih || 61
Einst waren auf ihrer Suche nach Sita die Affen hier eingefallen. Nach Svayamprabhas Gnadenakt ward ihnen endlich Ausgang gewährt.
ततस्तदद्भुतपुरप्रकामालोकविस्मिताम् । अजराभाजनीभूतां तामापृच्छ्य स्वयम्प्रभाम् ॥ ६२
tatastadadbhutapuraprakaamaalokavismitaam | ajaraabhaajaniibhuutaam taamaaprcchya svayamprabhaam || 62
Vom Anblick der wundervollen Stadt in Erstaunen versetzt und mit dem Geschenk ewiger Jugend bedacht, nahm Kalingasena Abschied von Svayamprabha.
कलिङ्गसेनामारोप्य यन्त्रे भूयो विहायसा । सोमप्रभा तक्षशिलामानिनाय स्वमन्दिरम् ॥ ६३
kalingasenaamaaropya yantre bhuuyo vihaayasaa | somaprabhaa takshashilaamaaninaaya svamandiram || 63
Somaprabha ließ Kalingasena wieder die Kutsche besteigen und brachte sie über den Himmelsweg in ihr Schloss zurück.
तत्र सा तद्यथावस्तु पित्रोः सर्वमवर्णयत् । कलिङ्गसेना तौ चापि परं संतोषमीयतुः ॥ ६४
tatra saa tadyathaavastu pitroh sarvamavarnayat | kalingasenaa tau caapi param samtoshamiiyatuh || 64
Dort erzählte Kalingasena ihren Eltern die ganze Geschichte wahrheitsgemäß, woraufhin die beiden in höchstes Entzücken gerieten.
इत्थं तयोर्द्वयोः सख्योर्गच्छत्सु दिवसेष्वथ । ऊचे कलिङ्गसेनां तामेवं सोमप्रभैकदा ॥ ६५
ittham tayordvayoh sakhyorgacchatsu divaseshvatha | uuce kalingasenaam taamevam somaprabhaikadaa || 65
Während also die Tage für die beiden Freundinnen vorüberzogen, brachte Somaprabha Kalingasena gegenüber einmal Folgendes zur Sprache:
यावन्न परिणीता त्वं तावत्सख्यं मम त्वया । त्वद्भर्तृभवने पश्चान्मम स्यादागमः कुतः ॥ ६६
yaavanna pariniitaa tvam taavatsakhyam mama tvayaa | tvadbhartrbhavane pashcaanmama syaadaagamah kutah || 66
„Solange du nicht verheiratet bist, besteht die Freundschaft zwischen dir und mir. Wie könnte ich aber danach noch deines Gatten Haus betreten?
न दृश्यो हि सखीभर्ता नाङ्गीकार्यः कथंचन । अवेर्वृकीव स्नुषायाः श्वश्रूर्मांसानि खादति ॥ ६७
na drshyo hi sakhiibhartaa naangiikaaryah kathamcana | avervrkiiva snushaayaah shvashruurmaamsaani khaadati || 67
Denn der Mann einer Freundin darf unter keinen Umständen weder gesehen noch zum Anhängsel gemacht werden. Sonst frißt wie eine Wölfin das Fleisch des Schafs die Schwiegermutter das der Schwiegertochter.
तथा च शृणु वच्म्येतां कीर्तिसेनकथां तव । ………………………….. ६८
tathaa ca shrnu vacmyetaam kiirtisenakathaam tava | ……………………………………………… || 68
Dazu erzähl ich dir die Geschichte von Kirtisena. Hör zu:
पुरे पाटलिपुत्राख्ये धुर्यो धनवतां वणिक् । नाम्ना यथार्थेन पुरा धनपालित इत्यभूत् ॥ ६९
pure paataliputraakhye dhuryo dhanavataam vanik | naamnaa yathaarthena puraa dhanapaalita ityabhuut || 69
Einst lebte in Pataliputra ein Kaufmann, der Reichste der Reichen, mit dem bezeichnenden Namen Dhanapalita vom Geld behütet.
कीर्तिसेनाभिधाना च तस्याजायत कन्यका । रूपेणानन्यसदृशी प्राणेभ्योऽप्यधिकप्रिया ॥ ७०
kiirtisenaabhidhaanaa ca tasyaajaayata kanyakaa | ruupenaananyasadrshii praanebhyo’pyadhikapriyaa || 70
Dem wurde eine Tochter, Kirtisena, geboren. Die war unvergleichlich schön, und er liebte sie mehr als sein Leben.
सा च तेन समानाय मगधेषु महर्द्धये । देवसेनाभिधानाय दत्ताभूद्वणिजे सुता ॥ ७१
saa ca tena samaanaaya magadheshu maharddhaye | devasenaabhidhaanaaya dattaabhuudvanije sutaa || 71
Er verheiratete seine Tochter mit dem in Magadha angesehenen, steinreichen Kaufmann Devasena.
तस्य च अतिसुवृत्तस्य देवसेनस्य दुर्जनी । विपन्नजनकस्यासीज्जननी स्वामिनी गृहे ॥ ७२
tasya ca atisuvrttasya devasenasya durjanii | vipannajanakasyaasiijjananii svaaminii grhe || 72
Devasena selbst war ein guter Mensch, doch nachdem sein Vater gestorben war, hatte er eine übellaunige Mutter als Herrin des Hauses.
सा स्नुषां कीर्तिसेनां तां पश्यन्ती पतिसम्मताम् । क्रुधा ज्वलन्ती पुत्रस्य परोक्षमकदर्थयत् ॥ ७३
saa snushaam kiirtisenaam taam pashyantii patisammataam | krudhaa jvalantii putrasya parokshamakadarthayat || 73
Die sah, wie sehr ihr Sohn Kirtisena als Ehegattin achtete. Wutentbrannt drangsalierte sie ihre Schwiegertochter, sobald jener nicht in der Nähe war.
कीर्तिसेना च सा पत्युर्वक्तुं नैव शशाक तत् । कष्टा हि कुटिलश्वश्रूपरतन्त्रवधूस्थितिः ॥ ७४
kiirtisenaa ca saa patyurvaktum naiva shashaaka tat | kashtaa hi kutilashvashruuparatantravadhuusthitih || 74
Kirtisena brachte es aber nicht über sich, ihrem Mann davon zu erzählen. Das Dasein einer der bösen Schwiegermutter ausgelieferten Frau ist nun mal bitter.
एकदा स पतिस्तस्या देवसेनो वणिज्यया । गन्तुं प्रववृते बन्धुप्रेरितो वलभीं पुरीम् ॥ ७५
ekadaa sa patistasyaa devaseno vanijyayaa | gantum pravavrte bandhuprerito valabhiim puriim || 75
Einmal schickte sich ihr Mann Devasena auf Bitten seiner Verwandschaft an, geschäftlich nach Valabhi zu reisen.
ततः सा कीर्तिसेना तं पतिमेवमभाषत । इयच्चिरं मया नैतदार्यपुत्र तवोदितम् ॥ ७६
tatah saa kiirtisenaa tam patimevamabhaashata | iyacciram mayaa naitadaaryaputra tavoditam || 76
Da sprach Kirtisena ihren Mann an: „Ich habe lange nicht gesagt, mein Göttergatte, was ich dir jetzt sagen will:
कदर्थयति मां एषा तवाम्बा त्वय्यपि स्थिते । त्वयि तु प्रोषिते किं मे कुर्यादिति न वेद्म्यहम् ॥ ७७
kadarthayati maam eshaa tavaambaa tvayyapi sthite | tvayi tu proshite kim me kuryaaditi na vedmyaham || 77
Sie malträtiert mich, deine Mutter, auch während du hier bist. Ich hab keine Ahnung, was die mir antut, wenn du verreist bist.
तच्छ्रुत्वा स समुद्भ्रान्तस्तत्स्नेहात्सभयः शनैः । देवसेनस्तदा गत्वा मातरं प्रणतोऽब्रवीत् ॥ ७८
tacchrutvaa sa samudbhraantastatsnehaatsabhayah shanaih | devasenastadaa gatvaa maataram pranato’braviit || 78
Als Devasena das hörte, fiel er aus allen Wolken und bekam es aus Liebe zu ihr allmählich mit der Angst zu tun. Also ging er zu seiner Mutter und sagte unterwürfig zu ihr:
कीर्तिसेनाधुना हस्ते तवाम्ब प्रस्थितस्य मे । नास्या निःस्नेहता कार्या कुलीनतनया ह्यसौ ॥ ७९
kiirtisenaadhunaa haste tavaamba prasthitasya me | naasyaa nihsnehataa kaaryaa kuliinatanayaa hyasau || 79
„Ich überlasse Kirtisena jetzt deiner Obhut, Mutter. Sei nicht garstig zu ihr, denn sie ist eine Tochter aus gutem Hause!“
तच्छ्रुत्वा कीर्तिसेनां तामाहूयोद्वर्तितेक्षणा । तं देवसेनं माता सा तत्कालं समभाषत ॥ ८०
tacchrutvaa kiirtisenaam taamaahuuyodvartitekshanaa | tam devasenam maataa saa tatkaalam samabhaashata || 80
Als sie das hörte, rief die Mutter Kirtisena herbei und schrie Devasena sofort mit hervorquellenden Augen an:
कृतं मया किं पृच्छैतामेवं त्वां प्रेरयत्यसौ । गृहभेदकरी पुत्र मम तु द्वौ युवां समौ ॥ ८१
krtam mayaa kim prcchaitaamevam tvaam prerayatyasau | grhabhedakarii putra mama tu dvau yuvaam samau || 81
„Frag sie doch, was ich getan habe! So hetzt sie dich auf und sät Zwietracht im Haus. Ihr beiden jungen Leute bedeutet mir jedenfalls gleich viel, mein Junge.“
श्रुत्वैतच्छान्तचित्तोऽभूत्तत्कृते स वणिग्वरः । व्याजसप्रणयैर्वाक्यैर्जनन्या यो न वञ्च्यते ॥ ८२
shrutvaitacchaantacitto’bhuuttatkrte sa vanigvarah | vyaajasapranayairvaakyairjananyaa yo na vancyate || 82
Als der brave Kaufmann das hörte, war er in dieser Hinsicht beruhigt. Wer ließe sich nicht durch die Zuneigung heuchelnden Worte einer Mutter täuschen?
कीर्तिसेना तु सा तूष्णीमासीदुद्वेगसस्मिता । देवसेनस्तु सोऽन्येद्युः प्रतस्थे वलभीं वणिक् ॥ ८३
kiirtisenaa tu saa tuushniimaasiidudvegasasmitaa | devasenastu so’nyedyuh pratasthe valabhiim vanik || 83
Kirtisena stand schweigend da und lächelte verstört. Anderntags brach Kaufmann Devasena jedenfalls auf nach Valabhi.
ततस्तद्विरहक्लेशजुषस्तस्याः क्रमेण सा । तन्माता कीर्तिसेनाया दासीः पार्श्वान्न्यवारयत् ॥ ८४
tatastadvirahakleshajushastasyaah kramena saa | tanmaataa kiirtisenaayaa daasiih paarshvaannyavaarayat || 84
Danach gab Kirtisena sich dem Trennungsschmerze hin. Seine Mutter wies die Sklavinnen an, sich allmählich von ihr fernzuhalten.
कृत्वा च गृहचारिण्या स्वचेट्या सह संविदम् । आनाय्याभ्यन्तरं गुप्तं तां विवस्त्रां चकार सा ॥ ८५
krtvaa ca grhacaarinyaa svacetyaa saha samvidam | aanaayyaabhyantaram guptam taam vivastraam cakaara saa || 85
Mit einer ihrer eigenen Hausangestellten traf sie die Abmachung, Kirtisena ins Haus zu locken, um sie heimlich zu entkleiden.
पापे हरसि मे पुत्रमित्युक्त्वा सकचग्रहम् । पादैर्दन्तैर्नखैश्चैतां चेत्या सममपाटयत् ॥ ८६
paape harasi me putramityuktvaa sakacagraham | paadairdantairnakhaishcaitaam cetyaa samamapaatayat || 86
„Du Miststück raubst mir meinen Sohn!“ schrie sie, riss sie an den Haaren und malträtierte sie mit noch einer Dienerin zusammen mit Füßen, Zähnen und Krallen.
चिक्षेप चैतां भूगेहे सपिधाने दृढार्गले । तत्रत्येऽभ्युद्धृताशेषपूर्वजातार्थसंचये ॥ ८७
cikshepa caitaam bhuugehe sapidhaane drdhaargale | tatratye’bhyuddhrtaasheshapuurvajaataarthasamcaye || 87
Dann warf sie sie in ein Kellerloch, aus dem sie zuvor alles Gerümpel entfernt hatte und das mit einer Falltür und einem soliden Vorhängeschloss gesichert war.
न्यधाच्च तस्यास्तत्रान्तः प्रत्यहं सा दिनात्यये । पापा तादृगवस्थाया भक्तस्यार्धशरावकम् ॥ ८८
nyadhaacca tasyaastatraantah pratyaham saa dinaatyaye | paapaa taadrgavasthaayaa bhaktasyaardhasharaavakam || 88
Täglich, gegen Abend, stellte die Niederträchtige ein halbes Schüsselchen mit Reis vor die junge Frau in diesem Zustand hin.
अचिन्तयच्च दूरस्थे पत्यावेवं मृता स्वयम् । इमां व्युत्थाप्य यातेति वक्ष्यामि दिवसैरिति ॥ ८९
acintayacca duurasthe patyaaveyam mrtaa svayam | imaam vyutthaapya yaateti vakshyaami divasairiti || 89
Sie überlegte: ‚In ein paar Tagen werde ich sagen: Sie ist von selbst krepiert, weil ihr Mann in der Ferne weilt. Schafft sie weg!‘
इत्थं भूमिगृहे क्षिप्ता श्वश्र्वा पापकृता तया । सुखार्हा रुदती तत्र कीर्तिसेना व्यचिन्तयत् ॥ ९०
ittham bhuumigrhe kshiptaa shvashrvaa paapakrtaa tayaa | sukhaarhaa rudatii tatra kiirtisenaa vyacintayat || 90
So wurde Kirtisena, die alles Glück dieser Welt verdient hätte, von der arglistigen Schwiegermutter in den Keller gesteckt, wo sie unter Tränen überlegte:
आढ्यः पतिः कुले जन्म सौभाग्यं साधुवृत्तता । तदप्यहो मम श्वश्रूप्रसादादीदृशी विपत् ॥ ९१
aadhyah patih kule janma saubhaagyam saadhuvrttataa | tadapyaho mama shvashruuprasaadaadiidrshii vipat || 91
‚Mein Mann ist reich, ich wurde in einer glücklichen Familie geboren, weiß mich zu benehmen, und doch ist - der Schwiegermutter sei’s gedankt! - das hier mein bittres Los.
एतदर्थं च निन्दन्ति कन्यानां जन्म बान्धवाः। श्वश्रूननन्दृसंत्रासमसौभाग्यादिदूषितम् ॥ ९२
etadartham ca nindanti kanyaanaam janma baandhavaah | shvashruunanandrsamtraasamasaubhaagyaadiduushitam || 92
Darum beweinen die Verwandten auch die Geburt eines Mädchens, weil sie von Angst vor Schwiegermüttern und Schwägerinnen und anderem Elend überschattet ist.‘
इति शोचन्त्यकस्मात्सा कीर्तिसेना खनित्रकम् । लेभेऽस्माद्भूगृहाद्धात्रा मनःशल्यमिवोद्धृतम् ॥ ९३
iti shocantyakasmaatsaa kiirtisenaa khanitrakam | lebhe’smaadbhuugrhaaddhaatraa manahshalyamivoddhrtam || 93
Während sie noch wehklagte, ertastete Kirtisena eine Handschaufel. Ihr war, als hätte der Schöpfer ihr eine Eisenstange aus dem Herzen und sie damit aus diesem Kellerloch gerissen.
अयोमयेन तेनात्र सुरुङ्गां निचखान सा । तावद्यावत्तयोत्तस्थे दैवात्स्वाद्वासवेश्मनः ॥ ९४
ayomayena tenaatra surungaam nicakhaana saa | taavadyaavattayottasthe daivaatsvaadvaasaveshmanah || 94
Mit ihrem Eisenwerkzeug grub sie solange einen Tunnel, bis sie diesem zufällig wieder in ihrem heimischen Wohnzimmer entstieg.
ददर्श च प्रदीपेन प्राक्तनेनाथ तद्गृहम् । अक्षीणेन कृतालोका धर्मेणेव निजेन सा ॥ ९५
dadarsha ca pradiipena praaktanenaatha tadgrham | akshiinena krtaalokaa dharmeneva nijena saa || 95
Das Haus sah sie jetzt von einer ausgedienten Lampe beschienen, als wäre sie durch ihr unverwüstliches Gottvertrauen sehend geworden.
आदायातश्च वस्त्राणि स्वं वर्णं च निशाक्षये । निर्गत्यैव ततो गुप्तं जगाम नगराद्बहिः ॥ ९६
aadaayaatashca vastraani svam varnam ca nishaakshaye | nirgatyaiva tato guptam jagaama nagaraadbahih || 96
Sie nahm sich ihre Kleider und ihren Schmuck und verließ gegen Ende der Nacht heimlich die Stadt.
एवंविधाया गन्तुं मे न युक्तं पितृवेश्मनि । किं वक्ष्ये तत्र लोकश्च प्रत्येष्यति कथं मम ॥ ९७
evamvidhaayaa gantum me na yuktam pitrveshmani | kim vakshye tatra lokashca pratyeshyati katham mama || 97
‚Nach allem, was ich angestellt habe, empfiehlt es sich nicht, in meines Vaters Haus zu gehen. Was sag ich dort, und wie sollen die Leute mir glauben?
अतः स्वयुक्त्या गन्तव्यं पत्युरेवान्तिकं मया । इहामुत्र च साध्वीनां पतिरेका गतिर्यतः ॥ ९८
atah svayuktyaa gantavyam patyurevaantikam mayaa | ihaamutra ca saadhviinaam patirekaa gatiryatah || 98
Ich muß improvisieren und will nur noch zu meinem Manne hin. Denn für tugendhafte Weiber ist nur der Mann die rechte Zuflucht, hienieden wie im Jenseits.‘
इत्यालोच्य चकारात्र तडागाम्बुकृताप्लवा । राजपुत्रस्य वेषं सा कीर्तिसेना सुबृंहितम् ॥ ९९
ityaalocya cakaaraatra tadaagaambukrtaaplavaa | raajaputrasya vesham saa kiirtisenaa subrmhitam || 99
Nach diesen Überlegungen nahm Kirtisena ein Bad im Teich und legte das prächtige Gewand eines Prinzen an.
ततो गत्वापणे दत्त्वा किंचिन्मूल्येन काञ्चनम् । कस्यापि वणिजो गेहे दिने तस्मिन्नुवास सा ॥ १००
tato gatvaapane dattvaa kimcinmuulyena kaancanam | kasyaapi vanijo gehe dine tasminnuvaasa saa || 100
Danach ging sie auf den Markt und verkaufte etwas von ihrem Gold für Bargeld. Den Rest des Tages verlebte sie im Haus des erstbesten Kaufmanns.
अन्येद्युस्तत्र चक्रे च वलभीं गन्तुमिच्छता । समुद्रसेननाम्ना सा वणिजा सह संस्तवम् ॥ १०१
anyedyustatra cakre ca valabhiim gantumicchataa | samudrasenanaamnaa saa vanijaa saha samstavam || 101
Am nächsten Tag machte sie die Bekanntschaft eines Händlers mit Namen Samudrasena, der nach Valabhi ziehen wollte.
तेन साकं सभृत्येन प्राप्तुं प्राक्प्रस्थितं पतिम् । सद्राजपुत्रवेषा सा प्रतस्थे वलभीं प्रति ॥ १०२
tena saakam sabhrtyena praaptum praakprasthitam patim | sadraajaputraveshaa saa pratasthe valabhiim prati || 102
Mit diesem und seinen Dienern brach sie als echter Prinz verkleidet auf nach Valabhi, um ihren Mann, der dieselbe Route genommen hatte, einzuholen.
जगाद तं च वणिजं गोत्रजैरस्मि बाधितः । तत्त्वया सह गच्छामि वलभीं स्वजनान्तिकम् ॥ १०३
jagaada tam ca vanijam gotrajairasmi baadhitah | tattvayaa saha gacchaami valabhiim svajanaantikam || 103
Dem Kaufmann erzählte sie: „Ich werde von Mitgliedern meines Clans bedrängt. Darum zieh ich mit dir nach Valabhi zu meinen Leuten.“
तच्छ्रुत्वा स वणिक्पुत्रो मार्गे पर्यचरच्च ताम् । राजपुत्रो ध्रुवं भव्यः कोऽप्यसाविति गौरवात् ॥ १०४
tacchrutvaa sa vanikputro maarge paryacaracca taam | raajaputro dhruvam bhavyah ko’pyasaaviti gauravaat || 104
Nachdem der Kaufmannssohn das gehört hatte, umsorgte er sie auf der Reise voller Hochachtung und dachte: ‚Das ist bestimmt ein ganz wichtiger Prinz!‘
ययौ च स वणिक्सार्थः पुरस्कृत्याटवीपथम् । बहुशुल्कभयत्यक्तमार्गान्तरजनाश्रितम् ॥ १०५
yayau ca sa vaniksaarthah puraskrtyaataviipatham | bahushulkabhayatyaktamaargaantarajanaashritam || 105
Die Händlerkarawane bevorzugte einen Waldweg, der von Reisenden frequentiert wurde, die andere Straßen der hohen Zölle wegen scheuten.
दिनैः प्राप्याटवीद्वारं सायं सार्थे कृतस्थितौ । चक्रे कृतान्तदूतीव शब्दं भयकरं शिवा ॥ १०६
dinaih praapyaataviidvaaram saayam saarthe krtasthitau | cakre krtaantaduutiiva shabdam bhayakaram shivaa || 106
Nach Tagen erreichte die Karawane die ersten Ausläufer des Waldes. Während sie in der Dämmerung ihr Lager aufschlugen, stimmte, gleichsam als Botin des Todes, eine Schakalfähe ihr furchterregendes Geheul an.
तदभिज्ञे वणिग्लोके चौराद्यापातशङ्किनि । हस्ते गृहीतशस्त्रेषु सर्वतो रिपुरक्षिषु ॥ १०७
tadabhijne vanigloke cauraadyaapaatashankini | haste grhiitashastreshu sarvato ripurakshishu || 107
Die Kaufleute deuteten das als böses Omen und argwöhnten einen Angriff von Wegelagerern. Die Wachen nahmen ihre Waffen zur Hand, um sich nach allen Seiten zu verteidigen.
ध्वान्ते धावति दस्यूनामग्रयायिबलोपमे । कीर्तिसेना तदालोक्य पुंवेषा सा व्यचिन्तयत् ॥ १०८
dhvaante dhaavati dasyuunaamagrayaayibalopame | kiirtisenaa tadaalokya pumveshaa saa vyacintayat || 108
Die Nacht rückte vor wie der Feinde mächtige Vorhut. Das sah auch Kirtisena im Männergewand und überlegte:
अहो दुष्कृतिनां कर्म संतानेनैव वर्धते । पश्य श्वश्रूकृता व्यापदिहापि फलिता मम ॥ १०९
aho dushkrtinaam karma samtaanenaiva vardhate | pashya shvashruukrtaa vyaapadihaapi phalitaa mama || 109
‚O Weh, die Tat der Verderber nimmt auch in diesem Leben wieder Formen an! Sieh doch, das Unheil, das die Schwiegermutter mir antat, trägt auch hier seine Früchte.
प्रथमं मृत्युनेवाहं श्वश्रूकोपेन भक्षिता । प्रविष्टा भूगृहं पश्चाद्गर्भवासमिवापरम् ॥ ११०
prathamam mrtyunevaaham shvashruukopena bhakshitaa | pravishtaa bhuugrham pashcaadgarbhavaasamivaaparam || 110
Zuerst wurde ich vom Zorn der Schwiegermutter wie vom Rachen des Todes verschlungen, dann geriet ich in einen Keller, als wäre ich wieder zurück in der Behausung für Lebenskeime gelandet.
दैवात्ततोऽपि निष्क्रान्ता जातेव पुनरप्यहम् । इहाद्यागत्य सम्प्राप्ता भूयो जीवितसंशयम् ॥ १११
daivaattato’pi nishkraantaa jaateva punarapyaham | ihaadyaagatya sampraaptaa bhuuyo jiivitasamshayam || 111
Daraus bin ich zum Glück entkommen und wurde gleichsam wiedergeboren. Heut bin ich hier und hab mir schon wieder Gefahr für Leib und Leben aufgehalst.
चौरैर्यदि हतास्मीह तच्छ्वश्रूर्मम वैरिणी । अन्यासक्ता गता क्वापीत्यभिधास्यति मे पतिम् ॥ ११२
caurairyadi hataasmiiha tacchvashruurmama vairinii | anyaasaktaa gataa kvaapiityabhidhaasyati me patim || 112
Wenn ich hier von Räubern getötet werde, wird die mir feindliche Schwiegermutter meinem Mann hinterbringen: ‚Die ist mit einem anderen durchgebrannt!‘
स्त्रीति ज्ञातास्मि केनापि हृतवस्त्रान्तरा यदि । ततो मृत्युर्मम श्रेयान्न पुनः शीलविप्लवः ॥ ११३
striiti jnaataasmi kenaapi hrtavastraantaraa yadi | tato mrtyurmama shreyaanna punah shiilaviplavah || 113
Wenn mir aber einer das Gewand herunterreißt und erkennt, daß ich eine Frau bin, ist der Tod besser als wieder gedemütigt zu werden.
तेन चात्मैव मे रक्ष्यो नापेक्ष्योऽयं सुहृद्वणिक् । सतीधर्मो हि सुस्त्रीणां चिन्त्यो न सुहृदादयः ॥ ११४
tena caatmaiva me rakshyo naapekshyo‘yam suhrdvanik | satiidharmo hi sustriinaam cintyo na suhrdaadayah || 114
Also muß ich mich selbst in Sicherheit bringen, des Kaufmanns, meines Freundes, ungeachtet. Für gute Frauen gilt das Gesetz der Ehegattin, nicht an Freunde und andere soll sie denken.‘
इति निश्चित्य सा प्राप चिन्वती तरुमध्यगम् । गर्तं गृहाकृतिं दत्तं कृपयेवान्तरं भुवा ॥ ११५
iti nishcitya saa praapa cinvatii tarumadhyagam | gartam grhaakrtim dattam krpayevaantaram bhuvaa || 115
So entschied sie, suchte und fand eine Höhle mitten in einem Baum. Die eignete sich als Behausung und war wie von der Erde selbst aus Mitleid ihr geschenkt.
तत्र प्रविश्य चाच्छाद्य तृणपर्णादिभिस्तनुम् । तस्थौ संधार्यमाणा सा पतिसंगमवाञ्छया ११६
tatra pravishya caacchaadya trnaparnaadibhistanum | tasthau samdhaaryamaanaa saa patisamgamavaanchayaa 116
In die kroch sie hinein und verbarg ihren Körper unter Gras und Blättern. So verharrte sie still, getragen von der Hoffnung auf die Zusammenkunft mit ihrem Manne.
ततो निशीथे सहसा निपत्यैवोद्यतायुधा । चौरसेना सुमहती सार्थं वैष्टयति स्म तम् ॥ ११७
tato nishiithe sahasaa nipatyaivodyataayudhaa | caurasenaa sumahatii saartham vaishtayati sma tam || 117
Um Mitternacht überfiel plötzlich ein gewaltiges Räuberheer die Karawane. Mit gezückten Schwertern rückte es von allen Seiten gegen sie vor.
निनदद्दस्युकालाभ्रं शस्त्रज्वालाचिरप्रभम् । ततः सरुधिरासारं तत्राभूद्युद्धदुर्दिनम् ॥ ११८
ninadaddasyukaalaabhram shastrajvaalaaciraprabham | tatah sarudhiraasaaram tatraabhuudyuddhadurdinam || 118
Das folgende Kampfgetümmel glich einem Unwetter: Gewitterwolken - die heulenden Feinde, aufblitzende Schwerter das lange Wetterleuchten danach, Ströme von Blut der Regenguss.
हत्वा समुद्रसेनं च सानुगं तं वणिक्पतिम् । बलिनोऽथ ययुश्चौरा गृहीतधनसंचयाः ॥ ११९
hatvaa samudrasenam ca saanugam tam vanikpatim | balino’tha yayushcauraa grhiitadhanasamcayaah || 119
Die Räuber erwiesen sich als stärker. Sie erschlugen den Führer der Kaufleute, Samudrasena, samt Gefolge, raubten Geld in Mengen und zogen von dannen.
तदा च कीर्तिसेना सा श्रुतकोलाहला बलात् । यन्न मुक्तासुभिस्तत्र कारणं केवलो विधिः ॥ १२०
tadaa ca kiirtisenaa saa shrutakolaahalaa balaat | yanna muktaasubhistatra kaaranam kevalo vidhih || 120
Derweil hörte Kirtisena gezwungenermaßen das Getöse mit an. Daß sie ihren Geist nicht gleich an Ort und Stelle aufgab, ist nur der Vorsehung geschuldet.
ततो निशायां यातायामुदिते तिग्मतेजसि । निर्जगाम च सा तस्माद्गर्ताद्विटपमध्यतः ॥ १२१
tato nishaayaam yaataayaamudite tigmatejasi | nirjagaama ca saa tasmaadgartaadvitapamadhyatah || 121
Irgendwann ging die Nacht zu Ende und der erste Sonnenstrahl zeigte sich schon, als sie ihre Baumhöhle verließ.
कामं भर्त्रेकभक्तानामविस्खलिततेजसाम् । देवता एव साध्वीनां त्राणमापदि कुर्वते ॥ १२२
kaamam bhartrekabhaktaanaamaviskhalitatejasaam | devataa eva saadhviinaam traanamaapadi kurvate || 122
Braven Frauen, aus nicht versagender Lebensenergie ihrem Manne treu ergeben, gewähren die Götter liebend gerne Schutz in der Not.
यत्तत्र निर्जनेऽरण्ये सिंहो दृष्ट्वापि तां जहौ । न परं यावदभ्येत्य कुतश्चित्कोऽपि तापसः ॥ १२३
yattatra nirjane’ranye simho drshtvaapi taam jahau | na param yaavadabhyetya kutashcitko’pi taapasah || 123
Nicht nur, daß ein Löwe, der sie im menschenleeren Walde sah, ihr auswich, auch ein Waldeinsiedler, der von irgendwoher erschien,
पृष्टोदन्तां समाश्वास्य जलपानं कमण्डलोः । दत्त्वोपदिश्य पन्थानं तस्याः क्वापि तिरोदधे ॥ १२४
prshtodantaam samaashvaasya jalapaanam kamandaloh | dattvopadishya panthaanam tasyaah kvaapi tirodadhe || 124
und den sie um Auskunft bat, tröstete sie und gab ihr aus seiner Wasserflasche zu trinken. Dann wies er ihr den Weg und entschwand.
ततस्तृप्तामृतेनेव क्षुत्पिपासाविनाकृता । तापसोक्तेन मार्गेण प्रतस्थे सा पतिव्रता ॥ १२५
tatastrptaamrteneva kshutpipaasaavinaakrtaa |taapasoktena maargena pratasthe saa pativrataa || 125
Als wie nach einem Trunk Lebenswasser ihr Hunger und Durst gestillt waren, schlug die Gattentreue den Weg ein, den der Einsiedler ihr gezeigt hatte.
अथास्तशिखरारूढं प्रसारितकरं रविम् । रात्रिमेकां क्षमस्वेति वदन्तमिव वीक्ष्य सा ॥ १२६
athaastashikharaaruudham prasaaritakaram ravim | raatrimekaam kshamasveti vadantamiva viikshya saa || 126
Als sie Sonnengott Ravi den Berg im Westen erklimmen und ihr seine Strahlenhand entgegenstrecken sah, als riefe er ihr zu „Ruh die eine Nacht hier aus!“,
महतोऽरण्यवृक्षस्य गृहाभं मूलकोटरम् । विवेश पिदधे चास्य द्वारमन्येन दारुणा ॥ १२७
mahato’ranyavrkshasya grhaabham muulakotaram | vivesha pidadhe caasya dvaaramanyena daarunaa || 127
schlüpfte sie in einen als Behausung geeigneten Hohlraum zwischen den Wurzeln eines Urwaldbaumes, den sie mit einem anderen Baum als Tür verschloss.
प्रदोषे च ददर्शात्र द्वारच्छिद्रान्तरेण सा । राक्षसीमागतां घोरां बालकैरन्वितां सुतैः ॥ १२८
pradoshe ca dadarshaatra dvaaracchidraantarena saa | raakshasiimaagataam ghoraam baalakairanvitaam sutaih || 128
Von da aus sah sie in der Nacht durch einen Spalt in ihrer Holztür, wie eine scheußliche Hexe mit ihren zwei kleinen Söhnen daherkam.
तीर्णान्यविपदद्याहमनया भक्षितेति सा । त्रस्ता यावत्तरौ तावदारूढा तत्र राक्षसी ॥ १२९
tiirnaanyavipadadyaahamanayaa bhakshiteti saa | trastaa yaavattarau taavadaaruudhaa tatra raakshasii || 129
Während sie noch erschaudernd dachte: ‚Kaum der einen Not entronnen, verschlingt mich schon die zweite!‘, stieg die Hexe auf ihren Baum.
अन्वारूढाश्च तत्पुत्रास्तत्र तां किल राक्षसीम् । अब्रुवन्नम्ब नः किंचिद्भक्ष्यं देहीति तत्क्षणम् ॥ १३०
anvaaruudhaashca tatputraastatra taam kila raakshasiim | abruvannamba nah kimcidbhakshyam dehiiti tatkshanam || 130
Ihr nach kletterten die beiden Söhne und quengelten auch gleich: „Gib uns irgendwas zu essen, Mutter!“
ततः सा राक्षसी बालांस्तानुवाचाद्य पुत्रकाः । महाश्मशानं गत्वापि भक्ष्यं नासादितं मया ॥ १३१
tatah saa raakshasii baalaamstaanuvaacaadya putrakaah | mahaashmashaanam gatvaapi bhakshyam naasaaditam mayaa || 131
Da sagte die Hexe zu ihren Kindern: „Meine Kleinen, heut war ich zwar auf dem Zentralfriedhof, doch zu essen fand ich nichts.
याचितो डाकिनीसंघोऽअप्यत्र भागमदान्न मे । तत्खेदादथ विज्ञप्य याचितो भैरवो मया ॥ १३२
yaacito daakiniisamgho’apyatra bhaagamadaanna me | tatkhedaadatha vijnapya yaacito bhairavo mayaa || 132
Ich fragte auch gleich im Hexenkreis nach, aber man gab mir nichts ab. Darob sehr enttäuscht, wandte ich mich an Shiva den Schrecklichen und bettelte ihn an.
स च नामान्वयौ पृष्ट्वा देवो मामेवमादिशत् । भयंकरि कुलीनासि खरदूषणवंशजा ॥ १३३
sa ca naamaanvayau prshtvaa devo maamevamaadishat | bhayamkari kuliinaasi kharaduushanavamshajaa || 133
Der Gott fragte mich auch gleich nach Namen und Herkunft und sprach dann zu mir: „Angstmacherin, du bist aus gutem Hause, da du dem Geschlecht von Khara und Dushana entstammst.
तदितो नातिदूरस्थं वसुदत्तपुरं व्रज । तत्रास्ते वसुदत्ताख्यो राजा धर्मपरो महान् ॥ १३४
tadito naatiduurastham vasudattapuram vraja | tatraaste vasudattaakhyo raajaa dharmaparo mahaan || 134
Wandere in die Stadt Vasudatta. Das ist nicht weit von hier. Dort regiert ein großer König mit Namen Vasudatta, der seine Rechte und Pflichten sehr ernst nimmt.
यः कृत्स्नामटवीमेतां पर्यन्तस्थोऽभिरक्षति । स्वयं गृह्णाति शुल्कं च निगृह्णाति च तस्करान् ॥ १३५
yah krtsnaamataviimetaam paryantastho’bhirakshati | svayam grhnaati shulkam ca nigrhnaati ca taskaraan || 135
Der ganze Wald, an dessen Rand er wohnt, steht unter seinem Schutz. Er treibt Steuern ein, hält aber auch die Räuber unter der Fuchtel.
तस्याटव्यां च मृगयाश्रमसुप्तस्य भूपतेः । अज्ञातैव प्रविष्टान्तः कर्णे शतपदी लघु ॥ १३६
tasyaatavyaam ca mrgayaashramasuptasya bhuupateh | ajnaataiva pravishtaantah karne shatapadii laghu || 136
Als der einst von der Jagd in diesem Wald ermüdet eingeschlafen war, kroch ein Hundertfüßer unbemerkt flink in des Königs Ohr.
सा च कलेन बहुशः प्रसूतास्य शिरोन्तरे । तेन रोगेण राजासौ स्नायुशोषोऽद्य वर्तते ॥ १३७
saa ca kalena bahushah prasuutaasya shirontare | tena rogena raajaasau snaayushosho’dya vartate || 137
Im Inneren seines Kopfes hat dieser im Lauf der Zeit seine vielen Nachkommen ausgebrütet. Davon ist der König jetzt so krank, daß ihm die Nerven absterben.
वैद्याश्चास्य न तं व्याधिं विदन्त्यन्योऽपि कोऽपि चेत् । न ज्ञास्यति ततश्चैष दिनैरल्पैर्विपत्स्यते ॥ १३८
vaidyaashcaasya na tam vyaadhim vidantyanyo’pi ko’pi cet | na jnaasyati tatashcaisha dinairalpairvipatsyate || 138
Die Ärzte finden aber keine Krankheit. Wenn kein anderer sie nicht bald erkennt, ist er in wenigen Tagen tot.
तस्य मांसानि भुञ्जीथा विपन्नस्य स्वमायया । भक्षितैस्तैर्हि षण्मासान्परितृप्ता भविष्यसि ॥ १३९
tasya maamsaani bhunjiithaa vipannasya svamaayayaa | bhakshitaistairhi shanmaasaanparitrptaa bhavishyasi || 139
Wenn er tot ist, iß sein Fleisch! Du bist selbst zaubermächtig genug, daß du von dieser Speise sechs Monate satt zu essen haben wirst.“
इत्थं मे भैरवेणापि संविभागः ससंशयः । कालवांश्चाद्य विहितस्तत्पुत्राः किं करोम्यहम् ॥ १४०
ittham me bhairavenaapi samvibhaagah sasamshayah | kaalavaamshcaadya vihitastatputraah kim karomyaham || 140
Damit hat Shiva mir heute einen ungewissen, obendrein zeitlich begrenzten Anteil gewährt. Was mach ich damit, meine Lieben?“
एवं तयोक्ता राक्षस्या पुत्रास्ते तामथाब्रुवन् । ज्ञातापनीते रोगेऽस्मिन्किं स राजाम्ब जीवति ॥ १४१
evam tayoktaa raakshasyaa putraaste taamathaabruvan | jnaataapaniite roge’sminkim sa raajaamba jiivati || 141
So von ihr befragt, erwiderten die Söhne der Hexe: „Wenn nun die Krankheit entdeckt und geheilt wird, Mutter, lebt dann der König weiter?
कथं च तादृशो रोगो वद तस्यापनीयते । एवमुक्त्वतस्तान्सा तनयान्राक्षसी जगौ ॥ १४२
katham ca taadrsho rogo vada tasyaapaniiyate | evamuktvatastaansaa tanayaanraakshasii jagau || 142
Und sag, wie soll denn seine Krankheit geheilt werden, wenn die so ist?“ Auf diese Frage ihrer Söhne erwiderte die Hexe:
ज्ञातापनीते रोगेऽस्मिञ्जीवत्येव स भूपतिः । श्रूयतां च यथा सोऽस्य महारोगोऽपनीयते ॥ १४३
jnaataapaniite roge’sminjiivatyeva sa bhuupatih | shruuyataam ca yathaa so’sya mahaarogo‘paniiyate || 143
„Natürlich wird der König, sobald sein Leiden erkannt und ausgetrieben ist, weiterleben. Und nun vernehmt, wie dieser quälenden Krankheit beizukommen ist:
शिरः पूर्वं घृताभ्यक्तं तस्य न्यस्तोष्णसर्पिषा । कृत्वा मध्याह्नकठिने स्थापितस्यातपे चिरम् ॥ १४४
shirah puurvam ghrtaabhyaktam tasya nyastoshnasarpishaa | krtvaa madhyaahnakathine sthaapitasyaatape ciram || 144
Zuerst wird sein Kopf mit heißer, ausgelassener Butter eingerieben. Dann muß er für längere Zeit der Sonne ausgesetzt werden, in der Mittagszeit, wenn sie schön heiß brennt.
निवेश्य कर्णकुहरे सुषिरां वंशनाडिकाम् । शीताम्बुघटपृष्ठस्थशरावछिद्रसङ्गिनीम् || १४५
niveshya karnakuhare sushiraam vamshanaadikaam | shiitaambughataprshthasthasharaavacchidrasanginiim || 145
Dann steckt man ihm ein offenes Bambusrohr in den Gehörgang. Dieses ist mit einem Loch in einem Deckel verbunden, der auf einem Topf mit kaltem Wasser sitzt.
तेन स्वेदातपक्लान्ता निर्गत्यास्य शिरोन्तरात् । कर्णरन्ध्रेण तेनैव वंशनाडीं प्रविश्य ताम् ॥ १४६
tena svedaatapaklaantaa nirgatyaasya shirontaraat | karnarandhrena tenaiva vamshanaadiim pravishya taam || 146
Aufgescheucht durch sein Schwitzen und die Hitze, dem Inneren seines Kopfes entfliehend und durch seinen Gehörgang in das Röhrchen kriechend,
घटे शीताभिलाषिण्यः शतपद्यः पतन्ति ताः । एवं स नृपतिस्तस्मान्महारोगाद्विमुच्यते ॥ १४७
ghate shiitaabhilaashinyah shatapadyah patanti taah | evsa nrpatistasmaanmahaarogaadvimucyate || 147
fallen, nach Kühle schmachtend, die Hundertfüßer endlich in den Topf. Somit kann der König von seinem quälenden Leiden erlöst werden.“
इत्युक्त्वा राक्षसी पुत्रान्वृक्षस्थान्विरराम सा । कीर्तिसेना च तत्सर्वमशृणोत्कोटरस्थिता ॥ १४८
ityuktvaa raakshasii putraanvrkshasthaanviraraama saa | kiirtisenaa ca tatsarvamashrnotkotarasthitaa || 148
So sprach die Hexe zu ihren auf dem Baum sitzenden Söhnen und verstummte. Das alles hörte Kirtisena in ihrer Baumhöhle hockend mit an.
श्रुत्वा च चिन्तयामास निस्तरिष्यामि चेदितः । तद्गत्वैवैतया युक्त्या जीवयिष्यामि तं नृपम् ॥ १४९
shrutvaa ca cintayaamaasa nistarishyaami ceditah | tadgatvaivaitayaa yuktyaa jiivayishyaami tam nrpam || 149
Während sie das hörte, dachte sie: „Wenn ich heil hier rauskomme, gehe ich und rette dem König mit dieser Therapie das Leben.
एतामेवाटवीं सोऽल्पशुल्कः प्रान्तस्थितोऽवति । तत्सौकर्याच्च वणिजः सर्वे यान्त्यमुना यथा ॥ १५०
etaamevaataviim so’lpashulkah praantasthito’vati | tatsaukaryaacca vanijah sarve yaantyamunaa yathaa || 150
Er residiert am Rand dieses Waldes und nimmt nur wenig Wegzoll. Dieser Vorteile wegen ziehen auch alle Kaufleute hier durch.
एतत्समुद्रसेनोऽपि स्वर्गामी सोऽब्रवीद्वणिक् । तदेतेनैव मार्गेण स मे भर्तागमिष्यति ॥ १५१
etatsamudraseno’pi svargaamii so’braviidvanik | tadetenaiva maargena sa me bhartaagamishyati || 151
Jedenfalls hat der Kaufmann Samudrasena, bevor er in den Himmel kam, das so gesagt. Darum wird wohl auch mein Mann auf diesem Weg zurückkommen.
अतो गत्वाटवीप्रान्ते वसुदत्तपुरे नृपं । रोगादुत्तार्य तत्रस्था प्रतीक्षे भर्तुरागमम् ॥ १५२
ato gatvaataviipraante vasudattapure nrpam | rogaaduttaarya tatrasthaa pratiikshe bharturaagamam || 152
Also geh ich jetzt nach Vasudatta, der Stadt am Waldrand, und befreie den König von seinem Leiden. Dann bleib ich da und sehe der Ankunft meines Mannes entgegen.“
एयं विचिन्तयती सा कृच्छ्रात्तामनयन्निशाम् । प्रातर्नष्टेषु रक्षःसु निरगात्कोटरात्ततः ॥ १५३
eyam vicintayatii saa krcchraattaamanayannishaam | praatarnashteshu rakshahsu niragaatkotaraattatah || 153
Mit diesen Gedanken verbrachte sie die Nacht mehr schlecht als recht. Als am nächsten Morgen die Unholde verschwunden waren, schlich sie sich aus ihrer Baumhöhle heraus.
क्रमात्ततोऽटवीमध्ये यान्ती पुरुषवेषभृत् । प्राप्तेऽपराह्णे गोपालमेकं साधुं ददर्श सा ॥ १५४
kramaattato’taviimadhye yaantii purushaveshabhrt | praapte’paraahne gopaalamekam saadhum dadarsha saa || 154
Langsam durch den Dschungel voranschreitend, ihre Männerkleidung tragend, erblickte sie am Nachmittag einen braven Kuhhirten.
तत्सौकुमार्यदूराध्वदर्शनादार्द्रीकृतं च तम् । पप्रच्छोपेत्य सा कोऽयं प्रदेशः कथ्यतामिति ॥ १५५
tatsaukumaaryaduuraadhvadarshanaadaardriikrtam ca tam | papracchopetya saa ko’yam pradeshah kathyataamiti || 155
Diesen rührte der Anblick ihrer Zartheit nach einer so langen Reise. Vor ihn trat sie hin und fragte: „Sag an: Was für eine Gegend ist das hier?“
सोऽपि गोपालकोऽवादीद्वसुदत्तस्य भूपतेः । वसुदत्तपुरं नाम पुरमेतत्पुरः स्थितम् ॥ १५६
so’pi gopaalako’vaadiidvasudattasya bhuupateh | vasudattapuram naama purametatpurah sthitam || 156
Darauf antwortete der Hirte: „Das ist König Vasudattas Land, und die Stadt Vasudatta liegt vor dir.
राजापि स महात्मात्र मुमूर्षुर्व्याधितः स्थितः । तच्छ्रुत्वा कीर्तिसेना तं गोपालकमभाषत ॥ १५७
raajaapi sa mahaatmaatra mumuurshurvyaadhitah sthitah | tacchrutvaa kiirtisenaa tam gopaalakamabhaashata || 157
Der selige König liegt dort sterbenskrank darnieder.“ Nach diesen Worten versicherte Kirtisena dem Hirten:
यदि मां नयते कश्चिद्राज्ञस्तस्यान्तिकं ततः । अहं तं तस्य जानामि निवारयितुमामयम् ॥ १५८
yadi maam nayate kashcidraajnastasyaantikam tatah | aham tam tasya jaanaami nivaarayitumaamayam || 158
„Dann soll mich jemand zu dem König führen, denn ich weiß, wie man sein Leiden beendet!“
तच्छ्रुत्वैवावदद्गोपः पुरेऽत्रैव व्रजाम्यहम् । तदायाहि मया साकं यावद्यत्नं करोमि ते ॥ १५९
tacchrutvaivaavadadgopah pure’traiva vrajaamyaham | tadaayaahi mayaa saakam yaavadyatnam karomi te || 159
Darauf sprach der Hirt: „Ich bin sowieso unterwegs in die Stadt. Zieh mit mir, dann kümmere ich mich um dich.“
तथेत्युक्तवतीं तां च कीर्तिसेनां तदैव सः । वसुदत्तपुरं गोपः पुंवेषां नयति स्म ताम् ॥ १६०
tathetyuktavatiim taam ca kiirtisenaam tadaiva sah | vasudattapuram gopah pumveshaam nayati sma taam || 160
Kirtisena sagte: „So soll es sein!“ und der Hirte brachte sie als Mann verkleidet sogleich nach Vasudattapuram.
तच्च तत्र तथा वस्तु निवेद्यार्ताय तत्क्षणात् । प्रतीहाराय कल्याणलक्षणां तां समर्पयत् ॥ १६१
tacca tatra tathaa vastu nivedyaartaaya tatkshanaat | pratiihaaraaya kalyaanalakshanaam taam samarpayat || 161
Dort erklärte er dem betrübten Torwächter, was die Frau mit den vielversprechenden Merkmalen vorhatte, und überließ sie ihm.
प्रतीहारोऽपि राजानं विज्ञप्यैव तदाज्ञया । प्रवेशयामास स तां तस्यान्तिकमनिन्दिताम् ॥ १६२
pratiihaaro’pi raajaanam vijnapyaiva tadaajnayaa | praveshayaamaasa sa taam tasyaantikamaninditaam || 162
Der berichtete dem König von ihr und ließ die Tadellose auf dessen Befehl vortreten.
राजा च सोऽत्र रोगार्तस्तां दृष्त्वैवाद्भुताकृतिम् । आश्वस्तो वसुदत्तोऽभूद्वेत्त्यात्मैव हिताहितम् ॥ १६३
raajaa ca so’tra rogaartastaam drshtvaivaadbhutaakrtim | aashvasto vasudatto’bhuudvettyaatmaiva hitaahitam || 163
König Vasudatta, von seinem Leiden geplagt, sah in ihr sogleich die Wundertäterin und war getröstet. Die Seele weiß doch, was ihr gut tut und was ihr schadet.
उवाच चैतां पुंवेषां यदीमामपनेष्यसि । रुजमेतत्प्रदास्यामि राज्यार्धं ते सुलक्षण ॥ १६४
uvaaca caitaam pumveshaam yadiimaamapaneshyasi | rujametatpradaasyaami raajyaardham te sulakshana || 164
Zu der als Mann Verkleideten sagte er jedenfalls: „O Glückverheißender, wenn du mich von diesen Schmerzen befreist, schenk ich dir mein halbes Königreich!
जाने जहार पृष्ठान्मे स्वप्ने स्त्री कृष्णकम्बलम् । तन्निश्चितमिमं रोगं हरिष्यति भवान्मम ॥ १६५
jaane jahaara prshthaanme svapne strii krshnakambalam | tannishcitamimam rogam harishyati bhavaanmama || 165
Ich erinnere mich, wie mir im Traum eine Frau eine schwarze Wolldecke vom Rücken zieht. Genauso werden Sie, mein Herr, die Krankheit von mir nehmen!“
तच्छ्रुत्वा कीर्तिसेना तं जगादाद्य दिनं गतम् । देव श्वस्तेऽपनेष्यामि रोगं मा स्माधृतिं कृथाः ॥ १६६
tacchrutvaa kiirtisenaa tam jagaadaadya dinam gatam | deva shvaste’paneshyaami rogam maa smaadhrtim krthaah || 166
Auf diesen Wunsch erwiderte Kirtisena: „Dieser Tag geht schon zu Ende, o König. Morgen will ich dir die Krankheit austreiben. Sei nicht ungeduldig!“
इत्युक्त्वा मूर्ध्नि राज्ञोऽस्य गव्यं घृतमदापयत् । तेन तस्याययौ निद्रा ययौ सा चातिवेदना ॥ १६७
ityuktvaa muurdhni raajno’sya gavyam ghrtamadaapayat | tena tasyaayayau nidraa yayau saa caativedanaa || 167
Nach diesen Worten rieb sie den Kopf des Königs mit Butter ein. Damit kam der Schlaf und gingen die höllischen Schmerzen.
भिषग्रूपेण देवोऽयं पुण्यैर्नः कोऽप्युपागतः । इति तत्र च तां सर्वे कीर्तिसेनां ततोऽस्तुवन् ॥ १६८
bhishagruupena devo’yam punyairnah ko’pyupaagatah | iti tatra ca taam sarve kiirtisenaam tato’stuvan || 168
Schon lobten alle Kirtisena in den höchsten Tönen: „Das ist doch ein Gott in Arztgestalt, der uns für unsere guten Taten erschienen ist!“
महादेवी च तैस्तैस्तामुपचारैरुपाचरत् । नक्तं वेश्म पृथक्चास्याः सदासीकमकल्पयत् ॥ १६९
mahaadevii ca taistaistaamupacaarairupaacarat | naktam veshma prthakcaasyaah sadaasiikamakalpayat || 169
Die Königin selbst umsorgte sie mit verschiedenen Aufmerksamkeiten. Für die Nacht stellte sie ihr ein einzelnes Haus mit Sklavinnen zur Verfügung.
अथापरेद्युर्मध्याह्ने मन्त्रिष्वन्तःपुरेषु च । पश्यत्सु तस्य भूपस्य कीर्तिसेना चकर्ष सा ॥ १७०
athaaparedyurmadhyaahne mantrishvantahpureshu ca | pashyatsu tasya bhuupasya kiirtisenaa cakarsha saa || 170
Am nächsten Tag, um die Mittagszeit, sahen Minister und Haremsdamen zu, wie Kirtisena aus des Königs
शिरसः कर्णमार्गेण सार्धं शतपदीशतम् । राक्षस्युदितया पूर्वं युक्त्यात्यद्भुतया तया ॥ १७१
shirasah karnamaargena saardham shatapadiishatam | raakshasyuditayaa puurvam yuktyaatyadbhutayaa tayaa || 171
Kopf durch den Gehörgang insgesamt hundert Skolopender nach der vordem von der Hexe erwähnten merkwürdigen Methode nach außen beförderte.
स्थापयित्वा च घटके सा ताः शतपदीस्ततः । घृतक्षीरादिसेकेन तं नृपं समतर्पयत् ॥ १७२
sthaapayitvaa ca ghatake saa taah shatapadiistatah | ghrtakshiiraadisekena tam nrpam samatarpayat || 172
Nachdem sie alle Hundertfüßer in den Topf gelegt hatte, labte sie den König mit Umschlägen unter anderem aus Butter und Milch.
क्रमात्तस्मिन्समाश्वस्ते रोगमुक्ते महीपतौ । घटे तान्प्राणिनो दृष्ट्वा को न तत्र विसिस्मिये ॥ १७३
kramaattasminsamaashvaste rogamukte mahiipatau | ghate taanpraanino drshtvaa ko na tatra visismiye || 173
Von seinem Leiden befreit erholte sich der König allmählich. Jeder, der diese Kreaturen in dem Topf sah, staunte gar sehr.
राजा च स विलोक्यैतान्कुकीटान्मूर्धनिर्गतान् । तत्रास दध्यौ मुमुदे मेने जन्म निजं पुनः ॥ १७४
raajaa ca sa vilokyaitaankukiitaanmuurdhanirgataan | tatraasa dadhyau mumude mene janma nijam punah || 174
Und als erst der König sah, was für Ekelwürmer seinen Kopf verlassen hatten, war er entsetzt, dann verwundert und endlich erleichtert, sodaß er sich wie neugeboren fühlte.
कृतोत्सवश्च स स्नातः कीर्तिसेनामपूजयत् । तामनादृतराज्यार्धं ग्रामहस्त्यश्वकाञ्चनैः ॥ १७५
krtotsavashca sa snaatah kiirtisenaamapuujayat | taamanaadrtaraajyaardham graamahastyashvakaancanaih || 175
Er richtete ein Fest aus, wusch sich und ehrte Kirtisena, der nichts an dem halben Königreich lag, mit Dörfern, Elefanten, Rössern und Goldstücken.
देवी च मन्त्रिणश्चैतां हेम्ना वस्त्रैरपूरयन् । प्रभुप्राणप्रदोऽस्माकं पूज्यो भिषगसाविति ॥ १७६
devii ca mantrinashcaitaam hemnaa vastrairapuurayan | prabhupraanaprado’smaakam puujyo bhishagasaaviti || 176
Königin und Minister überhäuften sie mit Goldmünzen und Gewändern: „Dieser Arzt verdient unsere Hochachtung, denn er hat dem Herrn das Leben gerettet!“
सा च तस्यैव राज्ञस्तान्हस्तेऽर्थान्सम्प्रति न्यधात् । कंचित्कालं व्रतस्थोऽहमित्युक्त्वा भर्त्रपेक्षिणी ॥ १७७
saa ca tasyaiva raajnastaanhaste’rthaansamprati nyadhaat | kamcitkaalam vratastho’hamityuktvaa bhartrapekshinii || 177
Sie aber hinterlegte ihren Besitz zu Händen des Königs, wartete weiter auf ihren Mann und sprach: „Eine Zeitlang bin ich noch an einen Eid gebunden.“
ततः सम्मान्यमानात्र सर्वैः कान्यप्यहानि सा । यावत्पुरुषवेषेण कीर्तिसेनावतिष्ठते ॥ १७८
tatah sammaanyamaanaatra sarvaih kaanyapyahaani saa | yaavatpurushaveshena kiirtisenaavatishthate || 178
Also blieb Kirtisena, immer noch in Männerkleidern und von allen hoch geachtet, noch etliche Tage dort.
तावच्छुश्राव लोकात्तं वलभीतः समागतम् । सार्थवाहः पथा तेन देवसेनं निजं पतिम् ॥ १७९
taavacchushraava lokaattam valabhiitah samaagatam | saarthavaahah pathaa tena devasenam nijam patim || 179
Bis sie von den Leuten hörte, daß ein Karawanenführer Devasena – ihr Mann - über diese Route von Valabhi kommen sollte.
पुरि तत्राथ तं सार्थं प्राप्तं बुद्ध्वैव साभ्यगात् । भर्तारं तमपश्यच्च मयूरीव नवाम्बुदम् ॥ १८०
puri tatraatha tam saartham praaptam buddhvaiva saabhyagaat | bhartaaram tamapashyacca mayuuriiva navaambudam || 180
Sobald sie erfuhr, daß seine Karawane die Stadt erreicht hatte, ging sie hin und sah ihren Mann, wie eine Pfauenhenne die erste Regenwolke sieht.
चित्तेनेव चिरौत्सुक्यसंतापप्रविलायिना । दत्तार्घानन्दबाष्पेण पादयोस्तस्य चापतत् ॥ १८१
citteneva cirautsukyasamtaapapravilaayinaa | dattaarghaanandabaashpena paadayostasya caapatat || 181
Aus tiefstem Herzen aufschluchzend von der Qual langen Sehnens, das Wasseropfer in Freudentränen spendend, fiel sie ihm zu Füßen.
सोऽपि प्रत्यभ्यजानाच्च वेषच्छन्नां निरूप्य ताम् । भर्ता भास्वत्करालक्ष्यां दिवा मूर्तिमिवैन्दवीम् ॥ १८२
so’pi pratyabhyajaanaacca veshacchannaam niruupya taam | bhartaa bhaasvatkaraalakshyaam divaa muurtimivaindaviim || 182
Auch ihr Mann, der sie zunächst musterte, erkannte, wer sich unter ihren Gewändern verbarg, wie man die Form des tagsüber hinter Sonnenstrahlen unsichtbaren Mondes erahnt.
तस्य तद्वदनेन्दुं च चन्द्रकान्तस्य पश्यतः । देवसेनस्य हृदयं चित्रं न गलति स्म यत् ॥ १८३
tasya tadvadanendum ca candrakaantasya pashyatah | devasenasya hrdayam citram na galati sma yat || 183
Devasena, selbst lieblich wie der Mond, sah ihr Mondgesicht, und daß sein Herz einem Mondstein gleich nicht sofort wieder zerschmolz, war schon ein Wunder.
अथास्यां कीर्तिसेनायामेवं प्रकटितात्मनि । किमेतदिति साश्चर्यं स्थिते तस्मिंश्च तत्पतौ ॥ १८४
athaasyaam kiirtisenaayaamevam prakatitaatmani | kimetaditi saashcaryam sthite tasmimshca tatpatau || 184
Also gab Kirtisena sich zu erkennen. „Was ist das?“ fragte sich da ihr Mann starr vor Verwunderung.
विस्मिते च वणिग्ग्रामे तद्बुद्ध्वैव सविस्मयः । स राजा वसुदत्तोऽत्र स्वयमेव किलाययौ ॥ १८५
vismite ca vaniggraame tadbuddhvaiva savismayah | sa raajaa vasudatto’tra svayameva kilaayayau || 185
Verwundert war die ganze Kaufmannschaft. Auch König Vasudatta, fassungslos, als er davon erfuhr, kam höchstpersönlich gelaufen.
तेन पृष्टा च सा कीर्तिसेना पत्युः पुरोऽखिलम् । श्वश्रूदुश्चरितोत्पन्नं स्ववृत्तान्तमवर्णयत् ॥ १८६
tena prshtaa ca saa kiirtisenaa patyuh puro’khilam | shvashruudushcaritotpannam svavrttaantamavarnayat || 186
Befragt von ihrem Manne erzählte Kirtisena ihm ihr Abenteuer lückenlos, wie es von ihrer Schwiegermutter Missetat seinen Anfang nahm.
देवसेनश्च तच्छ्रुत्वा तद्भर्ता सा स्वमातरि । पराङ्मुखोऽभवत्कोपक्षमाविस्मयहर्षवान् ॥ १८७
devasenashca tacchrutvaa tadbhartaa saa svamaatari | paraanmukho’bhavatkopakshamaavismayaharshavaan || 187
Als ihr Mann Devasena das gehört hatte, wandte er sich zunächst voll Zorn, dann Nachsicht, Verwunderung und Freude innerlich von seiner Mutter ab.
भर्तृभक्तिरथारूढाः शीलसंनाहरक्षिताः । धर्मसारथयः साध्व्यो जयन्ति मतिहेतयः ॥ १८८
bhartrbhaktirathaaruudhaah shiilasamnaaharakshitaah | dharmasaarathayah saadhvyo jayanti matihetayah || 188
„Brave Frauen, die den Kampfwagen der Gattentreue bestiegen haben, vom Harnisch der Würde beschützt werden, sind zu Wagenlenkern der Tugend geworden und siegreich, wenn sie die Waffe der Intelligenz führen!“
इति तत्र स्थितोऽवादीदाकर्ण्यैव तदद्भुतम् । चरितं कीर्तिसेनायाः सानन्दः सकलो जनः ॥ १८९
iti tatra sthito’avaadiidaakarnyaiva tadadbhutam | caritam kiirtisenaayaah saanandah sakalo janah || 189
So frohlockte das ganze umstehende Volk, als es Kirtisenas erstaunliche Abenteuer mitangehört hatte.
राजाप्युवाच पत्यर्थमाश्रितक्लेशयानया । सीतादेव्यपि रामस्य परिक्लेशवहा जिता ॥ १९०
raajaapyuvaaca patyarthamaashritakleshayaanayaa | siitaadevyapi raamasya parikleshavahaa jitaa || 190
Auch der König rief: „Diese Frau hat ihrem Mann zuliebe Qualen erlitten und stellt sogar die göttliche Sita in den Schatten, die Ramas Entbehrungen mit ihm teilte!
तदेषा धर्मभगिनी मम प्राणप्रदायिनी । इत्युक्तवन्तं तं भूपं कीर्तिसेनाथ साब्रवीत् ॥ १९१
tadeshaa dharmabhaginii mama praanapradaayinii | ityuktavantam tam bhuupam kiirtisenaatha saabraviit || 191
Sie, meine Lebensretterin, ist meine Schwester im Gesetz!“ Als der König ausgesprochen hatte, sagte Kirtisena:
देव त्वत्प्रीतिदायो यस्तव हस्ते मम स्थितः । ग्रामहस्त्यश्वरत्नादिः स मे भर्त्रे समर्प्यताम् ॥ १९२
deva tvatpriitidaayo yastava haste mama sthitah | graamahastyashvaratnaadih sa me bhartre samarpyataam || 192
„König, dein Geschenk aus Dankbarkeit, das ich dir zu treuen Händen gab, Dörfer, Elefanten, Pferde, Juwelen und so fort – überschreib es meinem Mann.“
एवमुक्तस्तया राजा दत्त्वा ग्रामादि तस्य तत् । तद्भर्तुर्देवसेनस्य प्रीतः पट्टं बबन्ध सः ॥ १९३
evamuktastayaa raajaa dattvaa graamaadi tasya tat | tadbharturdevasenasya priitah pattam babandha sah || 193
Auf ihre Bitte hin übergab der König ihrem Mann Devasena die Dörfer und alles andere. Hocherfreut wand er ihm den Ehrenturban.
अथ नरपतिदत्तैस्तैर्वणिज्यार्जितैश्च प्रसभभरितकोषो देवसेनो धनौधैः ।
परिहृतजननीकः संस्तुवन्कीर्तिसेनां कृतवसतिरमुष्मिन्नेव तस्थौ पुरे सः ॥ १९४
atha narapatidattaistairvanijyaarjitaishca prasabhabharitakosho devaseno dhanaudhaih |
parihrtajananiikah samstuvankiirtisenaam krtavasatiramushminneva tasthau pure sah || 194
Da war Devasenas Schatztruhe prall gefüllt mit teils vom König geschenkten, teils durch Handel erworbenen, gewaltigen Reichtümern. Die Mutter hinter sich lassend und des Ruhmes voll für Kirtisena, siedelte er sich dort in der Stadt an.
सुखमपगतपापश्वश्रुकं कीर्तिसेनाप्यसमचरितलब्धख्यातिरासाद्य तत्र ।
न्यवसदखिलभोगैश्वर्यभागान्तिकस्था सुकृतफलसमृद्धिर्देहबद्धेव भर्तुः ॥ १९५
sukhamapagatapaapashvashrukam kiirtisenaapyasamacaritalabdhakhyaatiraasaadya tatra |
nyavasadakhilabhogaishvaryabhaagaantikasthaa sukrtaphalasamrddhirdehabaddheva bhartuh || 195
Auch Kirtisena, nun, da sie ihre boshafte Schwiegermutter losgeworden und durch ihre unfassbaren Erlebnisse zu Ruhm gelangt war, fand dort ihr Glück. Sie schwelgte ganz in Genüssen und Macht, die ihr zuteil geworden, als hätte die zur Reife gelangte Frucht guter Taten in ihrem Mann eine Verkörperung gefunden.
एवं विषह्य विधुरस्य विधेर्नियोगमापत्सु रक्षितचरित्रधना हि साध्व्यः ।
गुप्ताः स्वसत्त्वविभवेन महत्तमेन कल्याणमादधति पत्युरथात्मनश्च ॥ १९६
evam vishahya vidhurasya vidherniyogamaapatsu rakshitacaritradhanaa hi saadhvyah |
guptaah svasattvavibhavena mahattamena kalyaanamaadadhati patyurathaatmanashca || 196
Somit ertragen brave Frauen, was ein widriges Schicksal ihnen auferlegt, in Notlagen ihren Erfahrungsschatz bewahrend,
geschützt durch die Übermacht ihrer guten Wesensart, und erschaffen Glück für ihren Mann und sich selbst.
इत्थं च पार्थिवकुमारि भवन्ति दोषाः श्वश्रूननान्दृविहिता बहवो वधूनाम् ।
तद्भर्तृवेश्म तव तादृशमर्थयेऽहं श्वश्रूर्न यत्र न च यत्र शठा ननान्दा ॥ १९७
ittham ca paarthivakumaari bhavanti doshaah shvashruunanaandrvihitaa bahavo vadhuunaam |
tadbhartrveshma tava taadrshamarthaye’ham shvashruurna yatra na ca yatra shathaa nanaandaa || 197
Also Prinzessin, Schwiegermütter und Schwägerinnen stürzen viele Frauen ins Verderben. Darum erbitte ich für dich eines Ehemannes Haus, in dem es weder Schwiegermütter noch hinterhältige Schwägerinnen gibt.“
इतीदमानन्दिकथाद्भुतं सा मुखान्निशम्यासुरराजपुत्र्याः ।
सोमप्रभाया मनुजेन्द्रपुत्री कलिङ्गसेना परितुष्यति स्म ॥ १९८
itiidamaanandikathaadbhutam saa mukhaannishamyaasuraraajaputryaah |
somaprabhaayaa manujendraputrii kalingasenaa paritushyati sma || 198
Als sie diese erfreuliche und wunderbare Geschichte aus dem Mund der Dämonenkönigstochter Somaprabha gehört hatte, war die Menschenkönigstochter Kalingasena beglückt.
ततो विचित्रार्थकथावसानं दृष्ट्वेव गन्तुं मिहिरे प्रवृत्ते ।
सोत्कां समालिङ्ग्य कलिङ्गसेनां सोमप्रभा खं भवनं जगाम ॥ १९९
tato vicitraarthakathaavasaanam drshtveva gantum mihire pravrtte |
sotkaam samaalingya kalingasenaam somaprabhaa kham bhavanam jagaama || 199
Nachdem sie gesehen hatte, wie die so verschiedenartige Themen ansprechende Erzählung ausging, setzte die Sonne ihren Untergang fort. Somaprabha umarmte Kalingasena, die ihr sehnsuchtsvoll nachschaute, während sie in ihr himmlisches Zuhause aufstieg.
No comments:
Post a Comment