Polygamie für Unentschlossene

 

सप्तमस्तरङ्गः saptamastarangah Die 7. Welle Kapitel 7

 

ततः सोमप्रभां यातां स्मरन्ती तां प्रियां सखीम् । कलिङ्गसेना संत्यक्तनिजदेशस्वबान्धवा ॥ १

tatah somaprabhaam yaataam smarantii taam priyaam sakhiim | kalingasenaa samtyaktanijadeshasvabaandhavaa || 1

Prinzessin Kalingasena, die nun Land und Familie verlassen hatte und immer noch an ihre abgereiste, liebe Freundin Somaprabha dachte,

सा विलम्बितवत्सेशपाणिग्रहमहोत्सवा । नरेन्द्रकन्या कौशाम्ब्यां मृगीवासीद्वनच्युता ॥ २

saa vilambitavatseshapaanigrahamahotsavaa | narendrakanyaa kaushaambyaam mrgiivaasiidvanacyutaa || 2

war, das Freudenfest der Eheschließung mit dem König von Vatsa in der Schwebe, in Kaushambi einer Ricke gleich, die der Wald verstoßen hatte.

कलिङ्गसेनाविवाहविलम्बनविचक्षणान् । गणकान्प्रति सासूय इव वत्सेश्वरोपि च ॥ ३

kalingasenaavivaahavilambanavicakshanaan | ganakaanprati saasuuya iva vatseshvaro’pi ca || 3

Vatsesha aber, immer noch wütend auf die Sterndeuter, die seine Hochzeit mit Kalingasena so offensichtlich verzögert hatten,

औत्सुक्यविमनास्तस्मिन्दिने चेतो विनोदयन् । देव्या वासवदत्ताया निवासभवनं ययौ ॥ ४

autsukyavimanaastasmindine ceto vinodayan | devyaa vaasavadattaayaa nivaasabhavanam yayau || 4

begab sich, an diesem Tag vor Liebessehnen ganz von Sinnen, um an etwas Angenehmeres zu denken, in Königin Vasavadattas Privatgemächer.

तत्र सा तं पतिं देवी निर्विकारा विशेषतः । उपाचरत्स्वोपचारैः प्राङ्मन्त्रिवरशिक्षिता ॥ ५

tatra saa tam patim devii nirvikaaraa visheshatah | upaacaratsvopacaaraih praangmantrivarashikshitaa || 5

Dort behandelte die zuvor von dem trefflichen Minister instruierte Königin ihren Gatten, ohne sich etwas anmerken zu lassen, mit der üblichen Ehrerbietung.

कलिङ्गसेनावृत्तन्ते ख्यातेऽप्यविकृता कथम् । देवीयमिति स ध्यात्वा राजा जिज्ञासुराह ताम् ॥ ६

kalingasenaavrttante khyaate’pyavikrtaa katham | deviiyamiti sa dhyaatvaa raajaa jijnaasuraaha taam || 6

„Wie geht es an, daß die Königin so ungerührt ist? Man hat ihr doch die Episode mit Kalingasena erzählt“, dachte der König. Um sicherzugehen, fragte er sie:

कच्चिद्देवि त्वया ज्ञातं स्वयंवरकृते मम । कलिङ्गसेना नामैषा राजपुत्री यदागता ॥ ७

kacciddevi tvayaa jnaatam svayamvarakrte mama | kalingasenaa naamaishaa raajaputrii yadaagataa || 7

„Hast du schon gewußt, daß eine gewisse Prinzessin Kalingasena angereist ist, um mich als Ehemann zu erwählen?“

तच्छ्रुत्वैवाविभिन्नेन मुखरागेण साब्रवीत् । ज्ञातं मयातिहर्षो मे लक्ष्मीः सा ह्यागतेह नः ॥ ८

tacchrutvaivaavibhinnena mukharaagena saabraviit | jnaatam mayaatiharsho me lakshmiih saa hyaagateha nah || 8

„Das weiß ich wohl“, erwiderte sie mit unveränderter Gesichtsfarbe, „und ich bin hocherfreut, denn jetzt hat Glücksgöttin Lakshmi uns hier besucht.

वशगे हि महाराजे तत्प्राप्त्या तत्पितर्यपि । कलिङ्गदत्ते पृथ्वी ते सुतरां वर्तते वशे ॥ ९

vashage hi mahaaraaje tatpraaptyaa tatpitaryapi | kalingadatte prthvii te sutaraam vartate vashe || 9

Wenn du sie bekommst, gewinnst du auch Einfluss auf den Maharaja Kalingadatta, und damit liegt dir die Welt zu Füßen.

अहं च त्वद्विभूत्यैव सुखिता त्वत्सुखेन च । आर्यपुत्र तवैतच्च विदितं प्रागपि स्थितम् ॥ १०

aham ca tvadvibhuutyaiva sukhitaa tvatsukhena ca | aaryaputra tavaitacca viditam praagapi sthitam || 10

Ich bin jedenfalls glücklich über deine Entwicklung und daß du glücklich bist. Außerdem, mein Göttergatte, weiß ich schon lange, daß dir solches bevorsteht.

तन्न धन्यास्मि किं यस्या मम भर्ता त्वमीदृशः । यं राजकन्या वाञ्छन्ति वाञ्छ्यमाना नृपान्तरैः ॥ ११

tanna dhanyaasmi kim yasyaa mama bhartaa tvamiidrshah | yam raajakanyaa vaanchanti vaanchyamaanaa nrpaantaraih || 11

Bin ich also nicht gesegnet mit so einen Ehemann wie dir, nach dem Königstöchter sich verzehren, die von anderen Königen begehrt werden?“

एवं वत्सेश्वरः प्रोक्तो देव्या वासवदत्तया । यौगन्धरायणप्रत्तशिक्षयान्तस्तुतोष सः ॥ १२

evam vatseshvarah prokto devyaa vaasavadattayaa | yaugandharaayanaprattashikshayaantastutosha sah || 12

Nachdem Vasavadatta, von Yaugandharayana entsprechend unterwiesen, ihrem Vatsesha solches entgegnet hatte, war der begeistert.

तयैव च सहासेव्य पानं तद्वासके निशि । तस्यां सुष्वाप मध्ये च प्रबुद्धः समचिन्तयत् । १३

tayaiva ca sahaasevya paanam tadvaasake nishi | tasyaam sushvaapa madhye ca prabuddhah samacintayat | 13

Erst genehmigte er sich mit ihr zusammen ein paar geistige Getränke, dann schlief er in ihrem Wohnzimmer ein. Mitten in der Nacht erwachte er und überlegte:

किंस्विन्महानुभावेत्थं देवी मामनुवर्तते । कलिङ्गसेनामपि यत्सपत्नीमनुमन्यते ॥ १४

kimsvinmahaanubhaavettham devii maamanuvartate | kalingasenaamapi yatsapatniimanumanyate || 14

‚Was hat das zu bedeuten? Sollte die Königin wirklich so selbstsicher sein, daß sie sich nach mir richtet und sich gar eine Kalingasena als Nebenfrau vorstellen kann?

कथं वा शक्नुयादेतां सोढुं सैषा तपस्विनी । पद्मावतीविवाहेऽपि या दैवान्न जहावसृन् ॥ १५

katham vaa shaknuyaadetaam sodhum saishaa tapasvinii | padmaavatiivivaahe’pi yaa daivaanna jahaavasrn || 15

Doch wie könnte diese Duldsame, die bei meiner Heirat mit Padmavati nur durch Zufall nicht erstickt ist, sie ertragen?

तदस्याश्चेदनिष्टं स्यात्सर्वनाशस्ततो भवेत् । एतदालम्बनाः पुत्रश्वशुर्यश्वशुराश्च मे ॥ १६

tadasyaashcedanishtam syaatsarvanaashastato bhavet | etadaalambanaah putrashvashuryashvashuraashca me || 16

Wenn ihr etwas zustoßen würde, so wäre damit alles vernichtet. Denn von ihr hängen meine Söhne, mein Schwager, mein Schwiegervater,

पद्मावती च राज्यं च किमभ्यधिकमुच्यते । अतः कलिङ्गसेनैषा परिणेया कथं मया ॥ १७

padmaavatii ca raajyam ca kimabhyadhikamucyate | atah kalingasenaishaa parineyaa katham mayaa || 17

ja Padmavati, das Königreich und alles, was einem sonst noch einfällt, ab. Wie also kann ich diese Kalingasena heiraten?‘

एवमालोच्य वत्सेशो निशान्ते निर्गतस्ततः । अपराह्णे ययौ देव्याः पद्मावत्याः स मन्दिरम् ॥ १८

evamaalocya vatsesho nishaante nirgatastatah | aparaahne yayau devyaah padmaavatyaah sa mandiram || 18

So grübelte Vatsesha, bis er gegen Ende der Nacht heraustrat. Am nächsten Tag begab er sich in den Palast von Königin Padmavati.

साप्येनमागतं दत्तशिक्षा वासवदत्तया । तथैवोपाचरत्तद्वत्पृष्टावोचत्तथैव च ॥ १९

saapyenamaagatam dattashikshaa vaasavadattayaa | tathaivopaacarattadvatprshtaavocattathaiva ca || 19

Auch sie empfing ihn, von Vasavadatta unterrichtet, freundlich, als er eintrat, und beantwortete seine Frage ebenso wie jene.

ततोऽन्येद्युस्तयोर्देव्योरेकं चित्तं वचश्च तत् । यौगन्धरायणायासौ शशंस विमृशन्नृपः ॥ २०

tato’nyedyustayordevyorekam cittam vacashca tat | yaugandharaayanaayaasau shashamsa vimrshannrpah || 20

Am folgenden Tag bedachte der König die bei beiden Königinnen übereinstimmenden Gedanken und Worte und berichtete sie seinem Minister Yaugandharayana.

सोऽपि तं वीक्ष्य राजानं विचारपतितं शनैः । कालवेदी जगादैवं मन्त्री यौगन्धरायणः ॥ २१

so’pi tam viikshya raajaanam vicaarapatitam shanaih | kaalavedii jagaadaivam mantrii yaugandharaayanah || 21

Minister Yaugandharayana bemerkte sofort, daß dem König Zweifel gekommen waren. Den rechten Moment erkennend, sagte er langsam zu ihm:

जानेऽहं नैतदेतावदभिप्रायोऽत्र दारुणः । देवीभ्यां जीवितत्यागदार्ढ्यादुक्तं हि तत्तथा ॥ २२

jaane’ham naitadetaavadabhipraayo’tra daarunah | deviibhyaam jiivitatyaagadaardhyaaduktam hi tattathaa || 22

„Ich weiß, es ist nicht deine Absicht, grausam zu sein. Die Königinnen haben aus der festen Überzeugung gesprochen, ihr Leben zu lassen.

अन्यासक्ते गते च द्यां स्त्रियो मरणनिश्चिताः । भवन्त्यदैन्यगम्भीराः साध्व्यः सर्वत्र निःस्पृहाः ॥ २३

anyaasakte gate ca dyaam striyo marananishcitaah | bhavantyadainyagambhiiraah saadhvyah sarvatra nihsprhaah || 23

Wenn ihr Geliebter sich an eine andere hängt oder im Himmel ist, sind edle Frauen bereit zu sterben. Unergründlich wie sie sind, verlieren sie an allem anderen jedes Interesse.

असह्यं हि पुरंध्रीणां प्रेम्णो गाढस्य खण्डनम् । तथा च राजंस्तत्रैतां श्रुतसेनकथां शृणु ॥ २४

asahyam hi puramdhriinaam premno gaadhasya khandanam | tathaa ca raajamstatraitaam shrutasenakathaam shrnu || 24

Für echte Frauen unerträglich ist, wenn eine feste Liebe Stück für Stück zerbricht. Höre dazu, König, die Geschichte von Shrutasena:

अभूद्दक्षिणभूमौ प्राग्गोकर्णाख्ये पुरे नृपः । श्रुतसेन इति ख्यातः कुलभूषाश्रुतान्वितः ॥ २५

abhuuddakshinabhuumau praaggokarnaakhye pure nrpah | shrutasena iti khyaatah kulabhuushaashrutaanvitah || 25

In einem Land im Süden, in Gokarna, wie die Stadt früher hieß, lebte König Shrutasena. Er war die Zierde seines Geschlechts und sehr gebildet.

तस्य चैकाभूच्चिन्ता राज्ञः सम्पूर्णसम्पदः । आत्मानुरूपां भार्यां यत्स न तावदवाप्तवान् ॥ २६

tasya caikaabhuuccintaa raajnah sampuurnasampadah | aatmaanuruupaam bhaaryaam yatsa na taavadavaaptavaan || 26

Nun, da sein Vermögen vollständig war, hatte der König eine einzige Sorge: Er hatte immer noch keine passende Frau gefunden.

एकदा च नृपः कुर्वश्चिन्तां तां तत्कथान्तरे । अग्निशर्माभिधानेन जगदे सोऽग्रजन्मना ॥ २७

ekadaa ca nrpah kurvashcintaam taam tatkathaantare | agnisharmaabhidhaanena jagade so’grajanmanaa || 27

Einmal, als der König schon wieder darüber brütete und davon zu reden anfing, unterbrach ihn der Brahmane Agnisharma:

आश्चर्ये द्वे मया दृष्टे ते राजन्वर्णये शृणु । तीर्थयात्रागतः पञ्चतीर्थीं तामहमाप्तवान् ॥ २८

aashcarye dve mayaa drshte te raajanvarnaye shrnu | tiirthayaatraagatah pancatiirthiim taamahamaaptavaan || 28

„Zwei Wunder hab ich gesehen, König. Ich erzähl sie dir. Hör zu: Ich war gerade auf Pilgertour, als ich zum Badeplatz der Fünf, nach Pancatirthi kam.

यस्यामप्सरसः पञ्च ग्राहत्वमृषिशापतः । प्राप्ताः सतीरुदहरत्तीर्थयात्रागतोऽर्जुनः ॥ २९

yasyaamapsarasah panca graahatvamrshishaapatah | praaptaah satiirudaharattiirthayaatraagato’rjunah || 29

Dort waren fünf himmlische Nymphen nach dem Fluch eines Sehers zu Krokodilen geworden. Doch als Arjuna die Badeplätze abwanderte, holte er die Frauen aus diesem Zustand heraus.

तत्र तीर्थवरे स्नात्वा पञ्चरात्रोपवासिनाम् । नारायणानुचरतादायिनि स्नायिनां नृणाम् ॥ ३०

tatra tiirthavare snaatvaa pancaraatropavaasinaam | naaraayanaanucarataadaayini snaayinaam nrnaam || 30

Dort habe ich in diesen trefflichen Wassern gebadet, die so stark sind, daß sie alle, die darin gebadet und fünf Nächte lang gefastet haben, zu Gefolgsleuten Narayanas Vishnus machen.

यावद्व्रजामि तावच्च लाङ्गलोल्लिखितावनिम् । गायन्तं कंचिदद्राक्षं कार्षिकं क्षेत्रमध्यगम् ॥ ३१

yaavadvrajaami taavacca laangalollikhitaavanim | gaayantam kamcidadraaksham kaarshikam kshetramadhyagam || 31

Als ich weiterwanderte, sah ich einen Bauern, wie er mitten im Feld singend seinen Pflug durch die Erde zog.

स पृष्टः कार्षिको मार्गं मार्गायातेन केनचित् । प्रव्राजकेन तद्वाक्यं नाशृणोद्गीततत्परः ॥ ३२

sa prshtah kaarshiko maargam maargaayaatena kenacit | pravraajakena tadvaakyam naashrnodgiitatatparah || 32

Als ein vorbeiziehender Wanderasket den Bauern nach dem Weg fragte, hörte er nicht, was der sagte, weil sein Gesang für ihn wichtiger war.

ततः स तस्मै चुक्रोध परिव्राड्विधुरं ब्रुवन् । सोऽपि गीतं विमुच्याथ कार्षिकस्तमभाषत ॥ ३३

tatah sa tasmai cukrodha parivraadvidhuram bruvan | so‘pi giitam vimucyaatha kaarshikastamabhaashata || 33

Der Wanderbettler wurde wütend und stieß eine Verwünschung aus. Der Ackersmann aber unterbrach sein Lied und sprach:

अहो प्रव्राजकोऽसि त्वं धर्मस्यांशं न वेत्स्यसि । मूर्खेनापि मया ज्ञातं सारं धर्मस्य यत्पुनः ॥ ३४

aho pravraajako’si tvam dharmasyaamsham na vetsyasi | muurkhenaapi mayaa jnaatam saaram dharmasya yatpunah || 34

„Oh Weh, obgleich ein Wanderheiliger, weißt du kein bißchen von Recht und Sitten. Ich bin zwar beschränkt, kenne aber die Grundzüge des Rechts.“

तच्छ्रुत्वा किं त्वया ज्ञातमिति तेन च कौतुकात् । प्रव्राजकेन पृष्टः सन्कार्षिकः स जगाद तम् ॥ ३५

tacchrutvaa kim tvayaa jnaatamiti tena ca kautukaat | pravraajakena prshtah sankaarshikah sa jagaada tam || 35

Als er das hörte, fragte der Pilgerer neugierig: „Was weißt du denn?“ Also gab ihm der wackere Bauer zur Antwort:

इहोपविश प्रच्चाये शृणु यावद्वदामि ते । अस्मिन्प्रदेशे विद्यन्ते ब्राह्मणा भ्रातरस्त्रयः ॥ ३६

ihopavisha pracchaaye shrnu yaavadvadaami te | asminpradeshe vidyante braahmanaa bhraatarastrayah || 36

„Setz dich hier in den Schatten, während ich’s dir erkläre: Hier in der Gegend gab es einmal drei Brahmanen, die Gebrüder

ब्रह्मदत्तः सोमदत्तो विश्वदत्तश्च पुण्यकृत् । तेषां ज्येष्ठौ दारवन्तौ कनिष्ठस्त्वपरिग्रहः ॥ ३७

brahmadattah somadatto vishvadattashca punyakrt | teshaam jyeshthau daaravantau kanishthastvaparigrahah || 37

Brahmadatta, Somadatta und Vishvadatta, die tüchtig opferten. Von denen waren die beiden älteren verheiratet, nur der Jüngste war noch unbeweibt.

स तयोर्ज्येष्ठयोराज्ञां कुर्वन्कर्मकरो यथा । मया सहासीदक्रुध्यन्नहं तेषां हि कार्षिकः ॥ ३८

sa tayorjyeshthayoraajnaam kurvankarmakaro yathaa | mayaa sahaasiidakrudhyannaham teshaam hi kaarshikah || 38

Er war ihr Arbeiter und befolgte ohne zu murren ihre Anweisungen, so wie ich, denn ich war damals ihr Pflüger.

तौ च ज्येष्ठावबुध्येतां मृदुं तं बुद्धिवर्जितम् । साधुमत्यक्तसन्मार्गमृजुमायासवर्जितम् ॥ ३९

tau ca jyeshthaavabudhyetaam mrdum tam buddhivarjitam | saadhumatyaktasanmaargamrjumaayaasavarjitam || 39

Seine beiden älteren Brüder hielten ihn für weich, wenig intelligent, gutherzig, nie vom rechten Weg abweichend, vertrottelt und jede Anstrengung vermeidend.

एकदा भ्रातृजायाभ्यां सकामाभ्यां रहोऽर्थितः । कनिष्ठो विश्वदत्तोऽथ मातृवत्ते निराकरोत् ॥ ४०

ekadaa bhraatrjaayaabhyaam sakaamaabhyaam raho’rthitah | kanishtho vishvadatto’tha maatrvatte niraakarot || 40

Einmal machten die beiden Frauen der älteren Brüder ihm ein unsittliches Angebot. Sie waren verliebt. Doch Vishvadatta, der Jüngste, achtete sie wie Mütter und wies sie ab.

ततस्ते निजयोर्भर्त्रोरुभे गत्वा मृषोचतुः । वाञ्छत्यावां रहस्येष कनीयान्युवयोरिति ॥ ४१

tataste nijayorbhartrorubhe gatvaa mrshocatuh | vaanchatyaavaam rahasyesha kaniiyaanyuvayoriti || 41

Da gingen sie zu ihren Männern und verleumdeten ihn: „Euer Jüngster stellt uns heimlich nach!“

तेन तं प्रति तौ ज्येष्ठौ सान्तःकोपौ बभूवतुः । सदसद्वा न विदतुः कुस्त्रीवचनमोहितौ ॥ ४२

tena tam prati tau jyeshthau saantahkopau babhuuvatuh | sadasadvaa na vidatuh kustriivacanamohitau || 42

Darauf hegten die beiden Älteren Groll gegen ihn. Sie wußten nicht mehr, was wahr war und was nicht – so sehr hatten die Worte der Übeltäterinnen sie verstört.

अथैतौ भ्रातरौ जातु विश्वदत्तं तमूचतुः । गच्छ त्वं क्षेत्रमध्यस्थं वल्मीकं तं समीकुरु ॥ ४३

athaitau bhraatarau jaatu vishvadattam tamuucatuh | gaccha tvam kshetramadhyastham valmiikam tam samiikuru || 43

Irgendwann meinten die Brüder zu Vishvadatta: „Geh zu dem Ameisenhaufen da im Feld und mach ihn platt!“

तथेत्यागत्य वल्मीकं कुद्दालेनाखनत्स तम् । मा मैवं कृष्णसर्पोऽत्र वसतीत्युदितो मया ॥ ४४

tathetyaagatya valmiikam kuddaalenaakhanatsa tam | maa maivam krshnasarpo’tra vastiityudito mayaa || 44

„Mach ich“, sagte er und ging los, um den Ameisenhaufen mit seiner Schaufel aufzugraben. „Mach das nicht!“ rief ich, „da wohnt die Schwarze Schlange!“

तच्छ्रुत्वापि स वल्मीकमखनद्यद्भवत्विति । पापैषिणोरप्यादेशं ज्येष्ठभ्रात्रोरलङ्घ्यन् ॥ ४५

tacchrutvaapi sa valmiikamakhanadyadbhavatviti | paapaishinorapyaadesham jyeshthabhraatroralanghyan || 45

Zwar hörte er mich, grub aber den Ameisenhügel weiter auf mit den Worten: „Soll sie doch!“ Er konnte sich dem Befehl seiner älteren Brüder nicht widersetzen, obwohl sie ihm Übles wollten.

खन्यमानात्ततः प्राप कलशं हेमपूरितम् । न कृष्णसर्पं धर्मो हि सांनिध्यं कुरुते सताम् ॥ ४६

khanyamaanaattatah praapa kalasham hemapuuritam | na krshnasarpam dharmo hi saamnidhyam kurute sataam || 46

So grub er weiter und förderte eine Topf mit Gold zutage, keine Schwarze Kobra. Dharma sucht eben die Nähe der Guten.

तं च नीत्वा स कलशं भ्रातृभ्यां सर्वमर्पयत् । निवार्यमाणोऽपि मया ज्येष्ठाभ्यां दृढभक्तितः ॥ ४७

tam ca niitvaa sa kalasham bhraatrbhyaam sarvamarpayat | nivaaryamaano’pi mayaa jyeshthaabhyaam drdhabhaktitah || 47

Dann brachte er den Topf zu seinen älteren Brüdern und stellte ihn vor sie. Ich konnte den felsenfest Ergebenen nicht davon abbringen.

तौ पुनस्तत एवांशं दत्त्वा प्रेर्य च घातकान् । तस्याच्छेदयतां पाणिपादं धनजिहीर्षया ॥ ४८

tau punastata evaamsham dattvaa prerya ca ghaatakaan | tasyaacchedayataam paanipaadam dhanajihiirshayaa || 48

Die beiden aber mieteten sich mit einem Teil des Geldes ein paar Mörder und ließen ihm aus Neid auf seinen Reichtum Hände und Füße abhacken.

तथापि न स चुक्रोध निर्मन्युर्भ्रातरौ प्रति । तेन सत्येन तस्यात्र हस्तपादमजायत ॥ ४९

tathaapi na sa cukrodha nirmanyurbhraatarau prati | tena satyena tasyaatra hastapaadamajaayata || 49

Selbst da wurde er nicht wütend, so frei von Zorn war er gegenüber seinen Brüdern. Dank seiner Wahrhaftigkeit wuchsen ihm auf der Stelle neue Hände und Füße.

तदाप्रभृति तद्दृष्ट्वा त्यक्तः क्रोधोऽखिलो मया । त्वया तु तापसेनापि क्रोधोऽद्यापि न मुच्यते ॥ ५०

tadaaprabhrti taddrshtvaa tyaktah krodho’khilo mayaa | tvayaa tu taapasenaapi krodho’dyaapi na mucyate || 50

Von da an, als ich das gesehen hatte, war mein Zorn für immer verflogen. Du aber, obwohl ein Mann des Glaubens, bist deinen Zorn bis heute nicht losgeworden.

अक्रोधेन जितः स्वर्गः पश्यैतदधुनैव भोः । इत्युक्त्वैव तनुं त्यक्त्वा कार्षिकः स दिवं गतः ॥ ५१

akrodhena jitah svargah pashyaitadadhunaiva bhoh | ityuktvaiva tanum tyaktvaa kaarshikah sa divam gatah || 51

Wer ohne Zorn ist, hat das Himmelreich errungen. Ha, sieh dir das jetzt an!“ Mit diesem Ausruf ließ der Pflüger seinen hageren Körper fallen und stieg in den Himmel auf.

इत्याश्चर्यं मया दृष्टं द्वितीयं शृणु भूपते । इत्युक्त्वा श्रुतसेनं स नृपं विप्रोऽब्रवीत्पुनः ॥ ५२

ityaashcaryam mayaa drshtam dvitiiyam shrnu bhuupate | ityuktvaa shrutasenam sa nrpam vipro’braviitpunah || 52

Dieses Wunder habe ich gesehen. Das zweite höre sogleich, König“, sprach der Brahmane zu König Shrutasena, um fortzufahren:

ततोऽपि तीर्थयात्रार्थं पर्यटन्नम्बुधेस्तटे । अहं वसन्तसेनस्य राज्ञो राष्ट्रमवाप्तवान् ॥ ५३

tato’pi tiirthayaatraartham paryatannambudhestate | aham vasantasenasya raajno raashtramavaaptavaan || 53

Während ich also meine Pilgertour fortsetzend am Ufer des Meeres entlangwanderte, gelangte ich in König Vasantasenas Reich.

तत्र भोक्तुं प्रविष्टं मां राजसत्त्रेऽब्रुवन्द्विजाः । ब्रह्मन्पथामुना मा गाः स्थिता ह्यत्र नृपात्मजा ॥ ५४

tatra bhoktum pravishtam maam raajasattre’bruvandvijaah | brahmanpathaamunaa maa gaah sthitaa hyatra nrpaatmajaa || 54

Als ich unterwegs in eine königliche Suppenküche einkehrte, um zu essen, warnten mich die Brahmanen dort: „Geh diesen Weg nicht weiter, Brahmane! Denn dort lebt Prinzessin

विद्युद्द्योताभिधाना तां पश्येदपि मुनिर्यदि । स कामशरनिर्भिन्नः प्राप्योन्मादं न जीवति ॥ ५५

vidyuddyotaabhidhaanaa taam pashyedapi muniryadi | sa kaamasharanirbhinnah praapyonmaadam na jiivati || 55

Vidyuddyota Blitzlicht, und wer die sieht, selbst wenn er ein Asket ist, verliert, von Liebespfeilen durchbohrt, den Verstand und überlebt das nicht.“

ततोऽहं प्रत्यवोचं तान्नैतच्चित्रं सदा ह्यहम् । पश्याम्यपरकन्दर्पं श्रुतसेनमहीपतिम् ॥ ५६

tato’ham pratyavocam taannaitaccitram sadaa hyaham | pashyaamyaparakandarpam shrutasenamahiipatim || 56

Hier widersprach ich ihnen: „Das ist kein Wunder! Denn ich sehe andauernd König Shrutasena, einen zweiten Gott der Liebe!

यात्रादौ निर्गते यस्मिन्रक्षिभिर्दृष्टिगोचरात् । उत्सार्यन्ते सतीवृत्तभङ्गभीत्या कुलाङ्गनाः ॥ ५७

yaatraadau nirgate yasminrakshibhirdrshtigocaraat | utsaaryante satiivrttabhangabhiityaa kulaanganaah || 57

Wenn der zur Prozession oder woandershin ausreitet, zerren Eunuchen die Edeldamen von den Fenstern weg, aus Angst, jene könnten gegen die Anstandsregeln verstoßen.“

इत्युक्तवन्तं विज्ञाय भावत्कं भोजनाय माम् । नृपान्तिकं नीतवन्तौ सत्त्राधिपपुरोहितौ ॥ ५८

ityuktavantam vijnaaya bhaavatkam bhojanaaya maam | nrpaantikam niitavantau sattraadhipapurohitau || 58

So, wie ich sprach, wußten sie, daß ich zu Euch gehöre. Also führten Ratsvorstand und Hofpriester mich vor den König, um mich dort zu bewirten.

तत्र सा राजतनया विद्युद्द्योता मयेक्षिता । कामस्येव जगन्मोहमन्त्रविद्या शरीरिणी ॥ ५९

tatra saa raajatanayaa vidyuddyotaa mayekshitaa | kaamasyeva jaganmohamantravidyaa shariirinii || 59

Dort sah ich sie, Prinzessin Vidyuddyota, des Liebesgottes verkörperte Wissenschaft der Zaubersprüche gewissermaßen, mit der er die Welt irremacht.

चिरात्तद्दर्शनक्षोभं नियम्याहमचिन्तयम् । अस्मत्प्रभोश्चेद्भार्येयं भवेद्राज्यं स विस्मरेत् ॥ ६०

ciraattaddarshanakshobham niyamyaahamacintayam | asmatprabhoshcedbhaaryeyam bhavedraajyam sa vismaret || 60

Als ich mich endlich vom Schock ihres Anblicks erholt hatte, dachte ich bei mir: Wenn das die Frau meines Herren wäre, dann hätte der sein Königreich vergessen.

तथापि कथनीयोऽयमुदन्तः स्वामिने मया । उन्मादिनीदेवसेनवृत्तान्तो ह्यन्यथा भवेत् ॥ ६१

tathaapi kathaniiyo’yamudantah svaamine mayaa | unmaadiniidevasenavrttaanto hyanyathaa bhavet || 61

Und doch muß ich diese Neuigkeit meinem Herrn berichten, denn sonst könnte sich die Geschichte von Unmadini und Devasena wiederholen:

देवसेनस्य नृपतेः पुरा राष्ट्रे वणिक्सुता । उन्मादिनीत्यभूत्कन्या जगदुन्मादकारिणी ॥ ६२

devasenasya nrpateh puraa raashtre vaniksutaa | unmaadiniityabhuutkanyaa jagadunmaadakaarinii || 62

Einst lebte im Reich von König Devasena die Kaufmannstochter Unmadini, ein Mädchen von berückender Schönheit.

आवेदितापि सा पित्रा न तेनात्ता महीभृता । विप्रैः कुलक्षणेत्युक्ता तस्य व्यसनरक्षिभिः ॥ ६३

aaveditaapi saa pitraa na tenaattaa mahiibhrtaa | vipraih kulakshanetyuktaa tasya vyasanarakshibhih || 63

Ihr Vater erwähnte sie vor dem König, doch der nahm sie nicht zur Frau. Seine ihn vor Lastern bewahrenden Brahmanen hatten ihn gewarnt: „Sie weist verhängnisvolle Körpermale auf!“

परिणीता तदीयेन मन्त्रिमुख्येन सा ततः । वातायनाग्रादात्मानं राज्ञेऽस्मै जात्वदर्शयत् ॥ ६४

pariniitaa tadiiyena mantrimukhyena saa tatah | vaataayanaagraadaatmaanam raajne’smai jaatvadarshayat || 64

Da hat sie eben sein Premierminister geheiratet. Irgendwann aber zeigte sie sich dem König direkt am Fenster.

तया भुजंग्या राजेन्द्रो दूराद्दृष्टिविषाहतः । मुहुर्मुमूर्च्छ न रतिं लेभे नाहारमाहरत् ॥ ६५

tayaa bhujamgyaa raajendro duuraaddrshtivishaahatah | muhurmumuurccha na ratim lebhe naahaaramaaharat || 65

Aus der Ferne vom giftigen Blick der Schlange getroffen, erstarrte der König augenblicklich. Keine Freuden genoss, keine Nahrung nahm er mehr zu sich.

प्रार्थितोऽपि च तद्भर्तृप्रमुखैः सोऽथ मन्त्रिभिः । धार्मिकस्तां न जग्राह तत्सक्तश्च जहावसून् ॥ ६६

praarthito’pi ca tadbhartrpramukhaih so’tha mantribhih | dhaarmikastaam na jagraaha tatsaktashca jahaavasuun || 66

Seine Minister, vorneweg ihr Ehegatte, beschworen ihn, sie zu ehelichen. Doch er hielt sich an die Regel, nahm sie nicht und verschied.

तदीदृशे प्रमादेऽत्र वृत्ते द्रोहः कृतो भवेत् । इत्यालोच्य मयोक्तं ते चित्रमेत्य ततोऽद्य तत् ॥ ६७

tadiidrshe pramaade’tra vrtte drohah krto bhavet | ityaalocya mayoktam te citrametya tato’dya tat || 67

Wenn dich eine solche geistige Umnachtung befallen hätte, so hätte ich Verrat an dir begangen, dachte ich. Heute erzähle ich dir diese merkwürdige Episode.“

श्रुत्वैतत्स द्विजात्तस्मान्मदनाज्ञानिभं वचः । विद्युद्द्योताहृतमनाः श्रुतसेननृपोऽभवत् ॥ ६८

shrutvaitatsa dvijaattasmaanmadanaajnaanibham vacah | vidyuddyotaahrtamanaah shrutasenanrpo’bhavat || 68

Als König Shrutasena diese Worte von seinem Brahmanen gehört hatte, glaubte er den Befehl des Liebesgottes zu vernehmen und war von Vidyuddyota so hingerissen,

तत्क्षणं च विसृज्यैव तत्र विप्रं तमेव सः । तथाकरोद्यथानीय शीघ्रं तां परिणीतवान् ॥ ६९

tatkshanam ca visrjyaiva tatra vipram tameva sah | tathaakarodyathaaniiya shiighram taam pariniitavaan || 69

daß er den Brahmanen augenblicklich entließ. Er veranlasste, sie schnellstens zu holen und heiratete sie.

ततः सा नृपतेस्तस्य विद्युद्द्योता नृपात्मजा । शरीराव्यतिरिक्तासीद्भास्करस्य प्रभा यथा ॥ ७०

tatah saa nrpatestasya vidyuddyotaa nrpaatmajaa | shariiraavyatiriktaasiidbhaaskarasya prabhaa yathaa || 70

Danach wich Prinzessin Vidyuddyota nicht mehr von des Königs Seite, wie von der Sonne das Tageslicht.

अथ स्वयंवरायागात्तं नृपं रूपगर्विता । कन्यका मातृदत्ताख्या महाधनवणिक्सुता ॥ ७१

atha svayamvaraayaagaattam nrpam ruupagarvitaa | kanyakaa maatrdattaakhyaa mahaadhanavaniksutaa || 71

Dann trat Matrdatta, die stolzgeschwellte Tochter eines reichen Kaufmanns, vor den König, um ihn nach dem Gattenwahlritus zum Mann zu fordern.

अधर्मभीत्या जग्राह स राजा तां वणिक्सुताम् । विद्युद्द्योताथ तद्बुद्ध्वा हृतस्फोटेन व्यपद्यत ॥ ७२

adharmabhiityaa jagraaha sa raajaa taam vaniksutaam | vidyuddyotaatha tadbuddhvaa hrtasphotena vyapadyata || 72

Aus Angst, gegen Recht und Sitte zu verstoßen, heiratete der König die Kaufmannstochter. Als Vidyuddyota davon erfuhr, brach ihr das Herz und sie starb.

राजाप्यागत्य तां कान्तां पश्यन्नेव तथा गताम् । अङ्के कृत्वा स विलपन्सद्यः प्राणैर्व्ययुज्यत ॥ ७३

raajaapyaagatya taam kaantaam pashyanneva tathaa gataam | anke krtvaa sa vilapansadyah praanairvyayujyata || 73

Der König trat hinzu und sah seine geliebte Frau tot daliegen. Er bettete sie in seinen Schoß, stöhnte auf und hauchte sein Leben aus.

ततो वणिक्सुता वह्निं मातृदत्ता विवेश सा । इत्थं प्रणष्टं सर्वं तदपि राष्ट्रं सराजकम् ॥ ७४

tato vaniksutaa vahnim maatrdattaa vivesha saa | ittham pranashtam sarvam tadapi raashtram saraajakam || 74

Da ging die Kaufmannstochter Matrdatta ins Feuer. Somit ward das ganze Königreich samt seinem erbärmlichen König vernichtet.

अतो राजन्प्रकृष्टस्य भग्नः प्रेम्णः सुदुःसहः । विशेषेण मनस्विन्या देव्या वासवदत्तया ॥ ७५

ato raajanprakrshtasya bhagnah premnah suduhsahah | visheshena manasvinyaa devyaa vaasavadattayaa || 75

Also ist das Zerbrechen einer großen Liebe ganz unerträglich, o König, insbesondere für eine so verständnisvolle Königin wie Vasavadatta.

तस्मात्कलिङ्गसेनैषा परिणीता यदि त्वया । देवी वासवदत्ता तत्प्राणान्जह्यान्न संशयः ॥ ७६

tasmaatkalingasenaishaa pariniitaa yadi tvayaa | devii vaasavadattaa tatpraanaanjahyaanna samshayah || 76

Darum wird, wenn du diese Kalingasena heiratest, Königin Vasavadatta ihrem Leben ein Ende setzen, so viel steht fest.

देवी पद्मावती तद्वत्तयोरेकं हि जीविकम् । नरवाहनदत्तश्च पुत्रस्ते स्यात्कथं ततः ॥ ७७

devii padmaavatii tadvattayorekam hi jiivikam | naravaahanadattashca putraste syaatkatham tatah || 77

Königin Padmavati wird dasselbe kurze Leben haben wie sie. Und dein Sohn Naravahanadatta – was wird dann aus dem?

तच्च देवस्य हृदयं सोढुं जाने न शक्नुयात् । एवमेकपदे सर्वमिदं नश्येन्महीपते ॥ ७८

tacca devasya hrdayam sodhum jaane na shaknuyaat | evamekapade sarvamidam nashyenmahiipate || 78

Ich weiß doch, das könnte dein, des Königs Herz, nicht ertragen. Somit wäre all das hier auf einen Schlag zunichte, o König.

देव्योर्यच्चोक्तिगाम्भीर्यं तदेव कथयत्यलम् । हृदयं जीवितत्यागगाढनिश्चितनिःस्पृहम् ॥ ७९

devyoryaccoktigaambhiiryam tadeva kathayatyalam | hrdayam jiivitatyaagagaadhanishcitanihsprham || 79

Die von beiden Königinnen zum Ausdruck gebrachte Gelassenheit spricht leider dafür, daß sie nichts mehr im Herzen rührt, weil sie fest entschlossen sind, ihrem Leben ein Ende zu setzen.

तत्स्वार्थो रक्षणीयस्ते तिर्यञ्चोऽपि हि जानते । स्वरक्षां किं पुनर्देव बुद्धिमन्तो भवादृशाः ॥ ८०

tatsvaartho rakshaniiyaste tiryanco’pi hi jaanate | svarakshaam kim punardeva buddhimanto bhavaadrshaah || 80

Darum mußt du deine Sache schützen. Selbst Tiere sind auf ihren eigenen Schutz bedacht, wie dann erst Menschen, die so weise sind wie du, mein König.“

इति मन्त्रिवराच्छ्रुत्वा स्वैरं यौगन्धरायणात् । सम्यग्विवेकपदवीं प्राप्य वत्सेश्वरोऽब्रवीत् ॥ ८१

iti mantrivaraacchrutvaa svairam yaugandharaayanaat | samyagvivekapadaviim praapya vatseshvaro’braviit || 81

Als der König von Vatsa das von seinem trefflichen Minister hörte, war er auf der richtigen Spur und konnte wieder normal denken. Also sprach er:

एवमेतन्न संदेहो नश्येत्सर्वमिदं मम । तस्मात्कलिङ्गसेनायाः कोऽर्थः परिणयेन मे ॥ ८२

evametanna samdeho nashyetsarvamidam mama | tasmaatkalingasenaayaah ko’rthah parinayena me || 82

„Kein Zweifel: Das alles wird verschwinden. Welchen Sinn hätte dann noch eine Heirat mit Kalingasena?

उक्तो लग्नश्च दूरे यत्तद्युक्तं गणकैः कृतम् । स्वयंवरागतात्यागादधर्मो वा कियान्भवेत् ॥ ८३

ukto lagnashca duure yattadyuktam ganakaih krtam | svayamvaraagataatyaagaadadharmo vaa kiyaanbhavet || 83

Die Astrologen taten recht daran, den Hochzeitstermin in weite Ferne zu legen. Kann es dann noch Unrecht sein, eine wieder gehen zu lassen, die der Gattenwahl wegen kam?“

इत्युक्तो वत्सराजेन हृष्टो यौगन्धरायणः । चिन्तयामास कार्यं नः सिद्धप्रायं यथेप्सितम् ॥ ८४

ityukto vatsaraajena hrshto yaugandharaayanah | cintayaamaasa kaaryam nah siddhapraayam yathepsitam || 84

Als der König von Vatsa ihn so direkt fragte, dachte Yaugandharayana erfreut: ‚Unsere Sache entwickelt sich in die gewünschte Richtung.

उपायरससंसिक्ता देशकालोपबृंहिता । सेयं नीतिमहावल्लीं किं नाम न फलेत्फलम् ॥ ८५

upaayarasasamsiktaa deshakaalopabrmhitaa | seyam niitimahaavalliim kim naama na phaletphalam || 85

Warum sollte die mit dem Elixir der Erfahrung begossene, mit Ort und Zeit gedüngte mächtige Liane der Politik eigentlich keine Früchte tragen?“

इति संचिन्त्य स ध्यायन्देशकालौ प्रणम्य तम् । राजानं प्रययौ मन्त्री गृहं यौगन्धरायणः ॥ ८६

iti samcintya sa dhyaayandeshakaalau pranamya tam | raajaanam prayayau mantrii grham yaugandharaayanah || 86

Mit diesen Gedanken, sowie Ort und Zeit erwägend, verneigte Minister Yaugandharayana sich vor dem König und zog sich in sein Haus zurück.

राजापि रचितातिथ्यगूढकारामुपेत्य सः । देवीं वासवदत्तां तां सान्त्वयन्नेवमब्रवीत् ॥ ८७

raajaapi racitaatithyaguudhakaaraamupetya sah | deviim vaasavadattaam taam saantvayannevamabraviit || 87

Der König aber suchte Vasavadatta auf, die Gastfreundschaft vortäuschend heimlich tat, und sprach beschwichtigend zu der Königin:

किमर्थं वच्मि जानासि त्वमेव हरिणाक्षि यत् । वारि वारिरुहस्येव त्वत्प्रेम मम जीवितम् ॥ ८८

kimartham vacmi jaanaasi tvameva harinaakshi yat | vaari vaariruhasyeva tvatprema mama jiivitam || 88

„Warum rede ich noch? Du weißt doch selbst, Gazellenäugige: Wie Wasser für den Lotus, der dem Wasser sich entrankt, ist deine Liebe meines Lebens Element.

नामापि हि किमन्यस्या ग्रहीतुमहमुत्सहे । कलिङ्गसेना तु हठादुपायाता गृहं मम ॥ ८९

naamaapi hi kimanyasyaa grahiitumahamutsahe | kalingasenaa tu hathaadupaayaataa grham mama || 89

Würde ich den Namen einer anderen je in den Mund nehmen? Doch Kalingasena ist eigenmächtig zu mir ins Haus gekommen.

प्रसिद्धं चात्र यद्रम्भा तपःस्थेन निराकृता । पार्थेन षण्ढताशापं ददौ तस्यै हठागता ॥ ९०

prasiddham caatra yadrambhaa tapahsthena niraakrtaa | paarthena shandhataashaapam dadau tasyai hathaagataa || 90

Und es ist wohlbekannt, daß die Nymphe Rambha eigenmächtig Arjuna bedrängte. Doch der wies sie zurück, weil er sich in Enthaltsamkeit übte, woraufhin sie ihn mit einem Kastrationsfluch belegte.

स शापस्तिष्ठता तेन वर्षं वैराटवेश्मनि । स्त्रीवेषेण महाश्चर्यरूपेणाप्यतिवाहितः ॥ ९१

sa shaapastishthataa tena varsham vairaataveshmani | striiveshena mahaashcaryaruupenaapyativaahitah || 91

Ein Jahr lang hielt er sich in Vairatas Haushalt in Frauenkleidern an den Fluch. Ein wahres Wunder, daß er diese Verkleidung überhaupt ertrug.

अतः कलिङ्गसेनैषा निषिद्धा न तदा मया । विना त्वदिच्छयाहं तु न किंचिद्वक्तुमुत्सहे ॥ ९२

atah kalingasenaishaa nishiddhaa na tadaa mayaa | vinaa tvadicchayaaham tu na kimcidvaktumutsahe || 92

Jedenfalls habe ich Kalingasena damals nicht selbst abgewiesen, ich kriege doch kein Wort raus, ohne daß du es willst!“

इत्याश्वास्योपलभ्याथ हृदयेनेव रागिणा । मुखार्पितेन मद्येन सत्यं क्रूरं तदाशयम् ॥ ९३

ityaashvaasyopalabhyaatha hrdayeneva raaginaa | mukhaarpitena madyena satyam kruuram tadaashayam || 93

So hatte er sie beruhigt, sah aber der ihrem Antlitz anhaftenden Röte, ob von einem flammenden Herzen, oder vom Branntwein, an, daß ihre Absicht grausame Wahrheit war.

तयैव सह रात्रिं तां राज्ञा वासवदत्तया । मन्त्रिमुख्यमतिप्रौढितुष्टो वत्सेश्वरोऽवसत् ॥ ९४

tayaiva saha raatrim taam raajnaa vaasavadattayaa | mantrimukhyamatipraudhitushto vatseshvaro’vasat || 94

Diese Nacht verbrachte der König von Vatsa, von der Geistesgegenwart seines Premierministers begeistert, bei seiner Königin Vasavadatta.

अत्रान्तरे च यं पूर्वं दिवारात्रौ प्रयुक्तवान् । कलिङ्गसेनावृत्तान्तज्ञप्त्यै यौगन्धरायणः ॥ ९५

atraantare ca yam puurvam divaaraatrau prayuktavaan | kalingasenaavrttaantajnaptyai yaugandharaayanah || 95

Yaugandharayana hatte bekanntlich jemanden angestellt, um Tag und Nacht über Kalingasenas Aktivitäten zu wachen,

स ब्रह्मराक्षसोऽभ्येत्य सुहृद्योगेश्वराभिधः । तस्यामेव निशि स्वैरं तं मन्त्रिवरमभ्यधात् ॥ ९६

sa brahmaraakshaso’bhyetya suhrdyogeshvaraabhidhah | tasyaameva nishi svairam tam mantrivaramabhyadhaat || 96

und zwar den Brahmanengeist Yogeshvara, und der trat in dieser Nacht von allein vor seinen Freund, den trefflichen Minister, und sagte:

कलिङ्गसेनासदने स्थितोऽस्म्यन्तर्बहिः सदा । दिव्यानां मानुषाणां वा पश्यामि न तथागमम् ॥ ९७

kalingasenaasadane sthito’smyantarbahih sadaa | divyaanaam maanushaanaam vaa pashyaami na tathaagamam || 97

„Ich war also dauernd in und außerhalb von Kalingasenas Residenz. Göttliche oder menschliche Wesen sah ich dort nicht verkehren.

अद्याव्यक्तो मया शब्दः श्रुतोऽकस्मान्नभस्तले । प्रच्छन्नेनात्र हर्म्याग्रसंनिकर्षे निशामुखे ॥ ९८

adyaavyakto mayaa shabdah shruto’kasmaannabhastale | pracchannenaatra harmyaagrasamnikarshe nishaamukhe || 98

Heute aber hörte ich ein mir unbekanntes Geräusch irgendwo über mir, als ich bei Nachtanbruch nicht weitab von ihrem Bungalowdach verborgen lag.

प्रभावं तस्य विज्ञातुं प्रयुक्तापि ततो मम । विद्या न प्राभवत्तेन विमृश्याहमचिन्तयम् ॥ ९९

prabhaavam tasya vijnaatum prayuktaapi tato mama | vidyaa na praabhavattena vimrshyaahamacintayam || 99

Es zu ergründen wandte ich meine übermenschlichen Kräfte an, doch meine Weisheit war machtlos. Nach einiger Überlegung sagte ich mir:

अयं दिव्यप्रभावस्य शब्दः कस्यापि निश्चितम् । कलिङ्गसेनालावण्यलुब्धस्य भ्रमतोऽम्बरे ॥ १००

ayam divyaprabhaavasya shabdah kasyaapi nishcitam | kalingasenaalaavanyalubdhasya bhramato’mbare || 100

‚Das ist sicherlich die Stimme einer himmlischen Macht, die, Kalingasenas Reizen erlegen, durch die Lüfte irrt.

येन न क्रमते विद्या तद्वीक्षे किंचिदन्तरम् । न दुष्प्रापं परच्छिद्रं जाग्रद्भिर्निपुणैर्यतः ॥ १०१

yena na kramate vidyaa tadviikshe kimcidantaram | na dushpraapam paracchidram jaagradbhirnipunairyatah || 101

Da ich mit meiner Weisheit nicht weiterkomme, muß ich irgend ein Leck suchen. Die Schwachstelle im Feind zu finden ist nicht schwer für Leute, die geschickt und wachsam sind.

दिव्यानां वाञ्छितैषेति प्रोक्तं मन्त्रिवरेण च । सोमप्रभा सखी चास्या वदन्त्येतन्मया श्रुता ॥ १०२

divyaanaam vaanchitaisheti proktam mantrivarena ca | somaprabhaa sakhii caasyaa vadantyetanmayaa shrutaa || 102

Wie der treffliche Minister bemerkte: „Die Götter sind in sie verliebt.“ Außerdem hörte ich ihre Freundin Somaprabha dasselbe sagen.

इति निश्चित्य तत्तुभ्यमिहाहं वक्तुमागतः । इदं प्रसङ्गात्पृच्छामि तन्मे तावत्त्वयोच्यताम् ॥ १०३

iti nishcitya tattubhyamihaaham vaktumaagatah | idam prasangaatprcchaami tanme taavattvayocyataam || 103

Als ich das verstanden hatte, kam ich her zu dir, um dir davon zu berichten. Bei der Gelegenheit bitte ich dich, mir noch folgendes zu erklären:

तिर्यञ्चोऽपि हि रक्षन्ति स्वात्मानमिति यत्त्वया । उक्तो राजा तदश्रौषं योगादहमलक्षितः ॥ १०४

tiryanco’pi hi rakshanti svaatmaanamiti yattvayaa | ukto raajaa tadashrausham yogaadahamalakshitah || 104

„Sogar die Tiere sichern sich ab“, hast du dem König gesagt. Ich hab’s mitangehört, als ich dank meiner Zauberkraft unsichtbar war.

निदर्शनं चेदत्रास्ति तन्मे कथय सन्मते । इति योगेश्वरेणोक्तः स्माह यौगन्धरायणः ॥ १०५

nidarshanam cedatraasti tanme kathaya sanmate | iti yogeshvarenoktah smaaha yaugandharaayanah || 105

Wenn es damit eine Bewandnis hat, dann sei so gut und nenn sie mir.“ Auf diese Bitte Yogeshvaras erwiderte Yaugandharayana:

अस्ति मित्र तथा चात्र कथामाख्यामि ते शृणु । विदिशानगरीबाह्ये न्यग्रोधोऽभूत्पुरा महान् ॥ १०६

asti mitra tathaa caatra kathaamaakhyaami te shrnu | vidishaanagarii baahye nyagrodho’bhuutpuraa mahaan || 106

„Die hat es, mein Freund. Die Geschichte dazu erzähl ich dir. Hör zu: Einst stand ein großer Banyanbaum außerhalb von Vidisha.

चत्वारः प्राणिनस्तत्र वसन्ति स्म महातरौ । नकुलोलूकमार्जारमूषकाः पृथगालयाः ॥ १०७

catvaarah praaninastatra vasanti sma mahaatarau | nakuloluukamaarjaaramuushakaah prthagaalayaah || 107

Dort in dem großen Baum lebten vier Tiere: ein Mungo, eine Eule, ein Kater und eine Maus, jeder in seinem eigenen Bau.

भिन्ने भिन्ने बिले मूल आस्तां नकुलमूषकौ । मार्जारो मध्यभागस्थे तरोर्महति कोटरे ॥ १०८

bhinne bhinne bile muula aastaam nakulamuushakau | maarjaaro madhyabhaagasthe tarormahati kotare || 108

Mungo und Maus lebten jeder in einem Erdloch unter der Wurzel, der Kater auf halber Höhe in einer Baumhöhle,

उलूकस्तु शिरोभागेऽनन्यलभ्ये लतालये । मूषकोऽत्र त्रिभिर्वध्यो मार्जारेण त्रयोऽपरे ॥ १०९

uluukastu shirobhaage’nanyalabhye lataalayae | muushako’tra tribhirvadhyo maarjaarena trayo’pare || 109

die Eule aber oben in der Baumkrone, für die anderen unerreichbar in einem Lianennest. Die Maus drohte allen dreien, besonders aber dem Kater, zum Opfer zu fallen.

अन्नाय मार्जारभयान्मूषको नकुलस्तथा । स्वभावेनाप्युलूकश्च परिभ्रेमुर्निशि त्रयः ॥ ११०

annaaya maarjaarabhayaanmuushako nakulastathaa | svabhaavenaapyuluukashca paribhremurnishi trayah || 110

Aus Angst vor dem Kater waren Maus und Mungo nur des Nachts auf der Suche nach Futter unterwegs, die Eule auch, aber das entsprach ihrer Natur.

मार्जारश्च दिवारात्रौ निर्भयः प्रभ्रमत्यसौ । तत्रासन्ने यवक्षेत्रे सदा मूषकलिप्सया ॥ १११

maarjaarashca divaaraatrau nirbhayah prabhramatyasau | tatraasanne yavakshetre sadaa muushakalipsayaa || 111

Der Kater aber durchstreifte unbekümmert Tag und Nacht ein nahegelegenes Gerstenfeld, um Mäuse zu fangen.

येऽन्येऽपि युक्त्या जग्मुस्तत्स्वकालेऽन्नाभिवाञ्छया । एकदा लुब्धकस्तत्र चण्डालः कश्चिदाययौ ॥ ११२

ye’nye’pi yuktyaa jagmustatsvakaale’nnaabhivaanchayaa | ekadaa lubdhakastatra candaalah kashcidaayayau || 112

Jedenfalls gingen die einen wie die anderen, um Nahrung zu finden, heimlich und zum richtigen Zeitpunkt dorthin. Einmal kam ein Candala Leichenfledderer auf der Suche nach Beute vorbei.

स मार्जारपदश्रेणिं दृष्ट्वा तत्क्षेत्रगामिनीम् । तद्वधायाभितः क्षेत्रं पाशान्दत्त्वा ततो ययौ ॥ ११३

sa maarjaarapadashrenim drshtvaa tatkshetragaaminiim | tadvadhaayaabhitah kshetram paashaandattvaa tato yayau || 113

Er bemerkte die Fußspur des durch das Feld schleichenden Katers, legte auf allen Seiten tödliche Schlingen aus, und zog weiter.

तत्र रात्रौ च मार्जारः स मूषकजिघांसया । एत्य प्रविष्टस्तत्पाशैः क्षेत्रे तस्मिन्नबध्यत ॥ ११४

tatra raatrau ca maarjaarah sa muushakajighaamsayaa | etya pravishtastatpaashaih kshetre tasminnabadhyata || 114

Als der Kater nächtens aufs Feld schlich, um Mäuse zu erlegen, verfing er sich in einer dieser Schlingen.

मूषकोऽपि ततोऽन्नार्थी स तत्र निभृतागतः । बद्धं तं वीक्ष्य मार्जारं जहर्ष च ननर्त च ॥ ११५

muushako’pi tato’nnaarthii sa tatra nibhrtaagatah | baddham tam viikshya maarjaaram jaharsha ca nanarta ca || 115

Die Maus aber war unbemerkt schon dort, um zu essen. Als sie den Kater in der Schlinge sah, frohlockte und tanzte sie.

यावद्विशति तत्क्षेत्रं दूरादेकेन वर्त्मना । तत्र तौ तावदायातावुलूकनकुलावपि ॥ ११६

yaavadvishati tatkshetram duuraadekena vartmanaa | tatra tau taavadaayaataavuluukanakulaavapi || 116

Während sie noch auf dem Feld umherschlich, waren Eule und Mungo schon von weiter her auf demselben Weg dorthin gelangt.

दृष्टमार्जारबद्धौ च मूषकं लब्धुमैच्छताम् । मूषकोऽपि च तद्दृष्ट्वा दूराद्विग्नो व्यचिन्तयत् ॥ ११७

drshtamaarjaarabaddhau ca muushakam labdhumaicchataam | muushako’pi ca taddrshtvaa duuraadvigno vyacintayat || 117

Auch sie sahen den gefesselten Kater und wollten jetzt die Maus fangen. Die sah sie von Weitem und dachte verzweifelt:

नकुलोलूकभयदं मार्जारं संश्रये यदि । बद्धोऽप्येकप्रहारेण शत्रुर्मामेष मारयेत् ॥ ११८

nakuloluukabhayadam maarjaaram samshraye yadi | baddho’pyekaprahaarena shatrurmaamesha maarayet || 118

„Wenn ich zu dem Kater fliehe, der Mungo und Eule einschüchtert, macht mein Freßfeind, obwohl in der Schlinge, mir mit einem Tatzenhieb den Garaus.

मार्जाराद्दूरगं हन्यादुलूको नकुलश्च माम् । तच्छत्रुसंकटगतः क्व गच्छामि करोमि किम् ॥ ११९

maarjaaraadduuragam hanyaaduluuko nakulashca maam | tacchatrusamkatagatah kva gacchaami karomi kim || 119

Entfern ich mich aber vom Kater, so bringen Eule und Mungo mich um. Von lauter Feinden dicht bedrängt – wohin geh ich, was soll ich tun?

हन्त मार्जारमेवेह श्रयाम्यापद्गतो ह्ययम् । आत्मत्राणाय मां रक्षेत्पश्चाच्छेदोपयोगिनम् ॥ १२०

hanta maarjaarameveha shrayaamyaapadgato hyayam | aatmatraanaaya maam rakshetpashcaacchedopayoginam || 120

Ach was soll‘s, zum eigenen Schutz flieh ich zum Kater, der selbst in Schwierigkeiten steckt. Soll er mich jetzt retten, später komm ich ihm als Nager gelegen.“

इत्यालोच्य शनैर्गत्वा मार्जारं मूषकोऽब्रवीत् । बद्धे त्वय्यतिदुःखं मे तत्ते पाशं छिनद्म्यहम् ॥ १२१

ityaalocya shanairgatvaa maarjaaram muushako’braviit | baddhe tvayyatiduhkham me tatte paasham chinadmyaham || 121

Mit solchen Überlegungen huschte die Maus vorsichtig auf den Kater zu und sprach: „Dich so geknebelt zu sehen zerreißt mir das Herz. Komm, ich beiß dir die Schlinge durch.

ऋजूनां जायते स्नेहः सहवासाद्रिपुष्वपि । किं तु मे नास्ति विश्वासस्तव चित्तमजानतः ॥ १२२

rjuunaam jaayate snehah sahavaasaadripushvapi | kim tu me naasti vishvaasastava cittamajaanatah || 122

Unter Rechtschaffenen entsteht Zuneigung aus Nachbarschaft, auch wenn sie Feinde sind. Allein, noch fehlt mir das Vertrauen zu dir, dessen Absichten ich nicht kenne.“

तच्छ्रुत्वोवाच मार्जारो भद्र विश्वस्यतां त्वया । अद्य प्रभृति मे मित्रं भवान्प्राणप्रदायकः ॥ १२३

tacchrutvovaaca maarjaaro bhadra vishvasyataam tvayaa | adya prabhrti me mitram bhavaanpraanapradaayakah || 123

Als der Kater das hörte, sagte er: „Beruhige dich, Verehrtester. Von heut an bist du mein Freund, der mir das Leben geschenkt hat!“

इति श्रुत्वैव मार्जारात्तस्योत्सङ्गं स शिश्रिये । तद्दृष्ट्वा नकुलोलूकौ निराशौ ययतुस्ततः ॥ १२४

iti shrutvaiva maarjaaraattasyotsangam sa shishriye | taddrshtvaa nakuloluukau niraashau yayatustatah || 124

Als sie das von der Katze hörte, barg sie sich in ihrem Schoß. Eule und Mungo sahen das und zogen enttäuscht davon.

ततो जगाद मार्जारो मूषकं पाशपीडितः । गतप्राया निशा मित्र तत्पाशांश्छिन्धि मे द्रुतम् ॥ १२५

tato jagaada maarjaaro muushakam paashapiiditah | gatapraayaa nishaa mitra tatpaashaamshchindhi me drutam || 125

Von der Schlinge gequält sprach der Kater zum Mäuserich: „Die Nacht ist fast vorbei, mein Freund, drum beiß mir rasch die Schlinge durch!“

मूषकोऽपि शनैश्छिन्दल्लुब्धकागमनोन्मुखः । मृषा कटकटायद्भिर्दशनैरकरोच्चिरम् ॥ १२६

muushako’pi shanaishchindallubdhakaagamanonmukhah | mrshaa katakataayadbhirdashanairakarocciram || 126

Die Maus wiederum erwartete die Ankunft des Fallenstellers und nagte zum Schein ein bißchen auf der Schlinge herum, indem sie ihre Nagezähne so lange klappern ließ.

क्षणाद्रात्रौ प्रभातायां लुब्धके निकटागते । मार्जारेऽर्थयमाने द्राक्पाशांश्चिच्छेद मूषकः ॥ १२७

kshanaadraatrau prabhaataayaam lubdhake nikataagate | maarjaare’rthayamaane draakpaashaamshciccheda muushakah || 127

Bald kam das Morgengrauen und mit ihm der Jäger immer näher. Auf Bitten des Katers zernagte die Maus eiligst die Schlinge.

छिन्नपाशेऽथ मार्जारे लुब्धकत्रासविद्रुते । मूषको मृत्युमुक्तः सन्पलाय्य प्राविशद्बिलम् ॥ १२८

chinnapaashe’tha maarjaare lubdhakatraasavidrute | muushako mrtyumuktah sanpalaayya praavishadbilam || 128

Nun, da die Schlinge durchgenagt, war der Kater zum Entsetzen des Wilderers schon enteilt. Die Maus, dem Tode entronnen, verkroch sich fluchtartig in ihr Mauseloch.

नाश्वसत्पुनराहूतो मार्जारेण जगाद च । कालयुक्त्या ह्यरिर्मित्रं जायते न च सर्वदा ॥ १२९

naashvasatpunaraahuuto maarjaarena jagaada ca | kaalayuktyaa hyarirmitram jaayate na ca sarvadaa || 129

Als der Kater sie später anrief, vertraute sie ihm wieder nicht, und meinte: „Für eine gewisse Zeit kann aus einem Feind ein Freund werden, aber nicht für immer!“

एवं बहुभ्यः शत्रुभ्यः प्रज्ञयात्माभिरक्षितः । मूषकेन तिरश्चापि किं पुनर्मानुषेषु यत् ॥ १३०

evam bahubhyah shatrubhyah prajnayaatmaabhirakshitah | muushakena tirashcaapi kim punarmaanusheshu yat || 130

„So hat eine Maus sich durch ihre Lebensklugheit gegen viele Feinde abgesichert, und ist nur ein Tier. Wieviel mehr gilt das für Menschen!

एतदुक्तस्तदा राजा मया यत्तत्त्वया श्रुतम् । बुद्ध्या कार्यं निजं रक्षेद्देवि संरक्षणादिति ॥ १३१

etaduktastadaa raajaa mayaa yattattvayaa shrutam | buddhyaa kaaryam nijam raksheddevi samrakshanaaditi || 131

Du hast gehört, was ich dem König damals gesagt hatte: Mit Weisheit soll er sein Lebenswerk bewahren, indem er die Königin vor Unheil schützt.

बुद्धिर्नाम च सर्वत्र मुख्यं मित्रं न पौरुषम् । योगेश्वर तथा चैतामत्रापि त्वं कथां शृणु ॥ १३२

buddhirnaama ca sarvatra mukhyam mitram na paurusham | yogeshvara tathaa caitaamatraapi tvam kathaam shrnu || 132

Weisheit steht überall vornan, nicht Wagemut, Yogeshvara. Die dazu passende Geschichte höre nun:

श्रावस्तीत्यस्ति नगरी तस्यां पूर्वं प्रसेनजित् । राजाभूत्तत्र चाभ्यागात्कोऽप्यपूर्वो द्विजः पुरि ॥ १३३

shraavastiityasti nagarii tasyaam puurvam prasenajit | raajaabhuuttatra caabhyaagaatko’pyapuurvo dvijah puri || 133

Es gibt eine Stadt, Shravasti, in der regierte einst König Prasenajit. Irgendwann kam ein höchst seltsamer Brahmane in die Stadt.

सोऽशूद्रान्नभुगेकेन वणिजा गुणवानिति । ब्राह्मणस्य गृहे तत्र कस्यचित्स्थापितो द्विजः ॥ १३४

so’shuudraannabhugekena vanijaa gunavaaniti | braahmanasya grhe tatra kasyacitsthaapito dvijah || 134

Er gab sich fromm, und ein Kaufmann, der nur von Reis, den kein Shudra zubereitet hatte, lebte, quartierte ihn im Haus eines anderen Brahmanen ein.

तत्रैव तेन शुष्कान्नदक्षिणादिभिरन्वहम् । आपूर्यत ततोऽन्यैश्च शनैर्बुद्ध्वा वणिग्वरैः ॥ १३५

tatraiva tena shushkaannadakshinaadibhiranvaham | aapuuryata tato’nyaishca shanairbuddhvaa vanigvaraih || 135

Dort wurde er von ihm und anderen Kaufleuten, die er allmählich kennenlernte, jeden Tag mit Rohreis und weiterem Opferlohn abgefüllt.

तेनासौ हेमदीनारसहस्रं कृपणः क्रमात् । संचित्य गत्वारण्ये तन्निहत्य क्षिप्तवान्भुवि ॥ १३६

tenaasau hemadiinaarasahasram krpanah kramaat | samcitya gatvaaranye tannihatya kshiptavaanbhuvi || 136

Als er, sparsam wie er war, mit der Zeit tausend Golddinare angehäuft hatte, ging er in den Garten, grub ein Loch, und warf sie dort hinein.

एकाकी प्रत्यहं गत्वा तच्च स्थानमवैक्षत । एकदा हेमशून्यं तत्खातं व्यात्तं च दृष्टवान् ॥ १३७

ekaakii pratyaham gatvaa tacca sthaanamavaikshata | ekadaa hemashuunyam tatkhaatam vyaattam ca drshtavaan || 137

Und so ging er jeden Tag, um sein Depot zu überprüfen. Doch einmal fand er das Loch, in dem er das Gold vergraben hatte, leer vor.

शून्यं तत्खातकं तस्य पश्यतो हतचेतसः । न परं हृदि संक्रान्ता चित्रं दिक्ष्वपि शून्यता ॥ १३८

shuunyam tatkhaatakam tasya pashyato hatacetasah | na param hrdi samkraantaa citram dikshvapi shuunyataa || 138

Als er das leere Loch sah, war er niedergeschmettert. Leere hatte nicht nur sein Herz, sondern, o Wunder, das ganze Weltall befallen.

अथोपागाच्च विलपंस्तं विप्रं यद्गृहे स्थितः । पृष्टस्तं च स्ववृत्तान्तं तस्मै सर्वं न्यवेदयत् ॥ १३९

athopaagaacca vilapamstam vipram yadgrhe sthitah | prshtastam ca svavrttaantam tasmai sarvam nyavedayat || 139

Jammernd lief er zu dem Brahmanen, in dessen Haus er logierte, und klagte ihm auf Nachfrage sein ganzes Leid.

गत्वा तीर्थमभुञ्जानः प्राणांस्त्यक्तुमियेष च । बुद्ध्वा च सोऽन्नदातास्य वणिगन्यैः सहाययौ ॥ १४०

gatvaa tiirthamabhunjaanah praanaamstyaktumiyesha ca | buddhvaa ca so’nnadaataasya vaniganyaih sahaayayau || 140

Er wolle ohne zu essen die Pilgerorte ablaufen und da Selbstmord begehen. Als sein Nahrungsbeschaffer das hörte, eilte er mit anderen Kaufleuten hinzu

स तं जगाद किं ब्रह्मन्वित्तहेतोर्मुमूर्षसि । अकालमेघवद्वित्तमकस्मादेति याति च ॥ १४१

sa tam jagaada kim brahmanvittahetormumuurshasi | akaalameghavadvittamakasmaadeti yaati ca || 141

und sprach ihn an: „Brahmane, warum willst du des Geldes wegen dich umbringen? Geld kommt und geht unvorhergesehen, wie eine Regenwolke zur Unzeit!“

इत्याद्युक्तोऽपि तेनासौ न जहौ मरणग्रहम् । प्राणेभ्योऽप्यर्थमात्रा हि कृपणस्य गरीयसी ॥ १४२

ityaadyukto‘pi tenaasau na jahau maranagraham | praanebhyo’pyarthamaatraa hi krpanasya gariiyasii || 142

Obwohl er so und noch anders auf ihn einredete, blieb der Brahmane unbeirrt bei seinen Selbstmordabsichten. Einem Geizhals sind weltliche Güter nun mal wichtiger als das Leben.

ततश्च मृतये तीर्थं गच्छतोऽस्य द्विजन्मनः । स्वयं प्रसेनजिद्राजा तद्बुद्ध्वान्तिकमाययौ ॥ १४३

tatashca mrtaye tiirtham gacchato’sya dvijanmanah | svayam prasenajidraajaa tadbuddhvaantikamaayayau || 143

Gerade als der Brahmane losziehen wollte, um an den Pilgerorten den Tod zu finden, hörte König Prasenajit davon und kam von sich aus zu ihm,

पप्रच्छ चैनं किं किंचिदस्ति तत्रोपलक्षणम् । यत्र भूमौ निखातास्ते दीनारा ब्राह्मण त्वया ॥ १४४

papraccha cainam kim kimcidasti tatropalakshanam | yatra bhuumau nikhaataaste diinaaraa braahmana tvayaa || 144

um ihn zu fragen: „Würdest du die Stelle, wo du, ein Brahmane, Dinare vergraben hast, wiederfinden?“

तच्छ्रुत्वा स द्विजोऽवादीदस्ति क्षुद्रोऽत्र पादपः । अटव्यां देव तन्मूले निखातं तन्मया धनम् ॥ १४५

tacchrutvaa sa dvijo’vaadiidasti kshudro’tra paadapah | atavyaam deva tanmuule nikhaatam tanmayaa dhanam || 145

Darauf erwiderte der Brahmane: „Da im Garten steht so ein kleiner Baum. An dessen Wurzel habe ich das Geld vergraben, Gebieter.“

इत्याकर्ण्याब्रवीद्राजा दास्याम्यन्विष्य तत्तव । धनं स्वकोषादथवा मा त्याक्षीर्जीवितं द्विज ॥ १४६

ityaakarnyaabraviidraajaa daasyaamyanvishya tattava | dhanam svakoshaadathavaa maa tyaakshiirjiivitam dvija || 146

Als der König ihn so hörte, sprach er: „Wenn ich es finde, geb ich dir dein Geld zurück, ansonsten bekommst du’s aus meiner Schatzkammer. Aber wirf dein Leben nicht weg, Brahmane!“

इत्युक्त्वा मरणोद्योगान्निवार्य विनिधाय च । द्विजं तं वणिजो हस्ते स राजाभ्यन्तरं गतः ॥ १४७

ityuktvaa maranodyogaannivaarya vinidhaaya ca | dvijam tam vanijo haste sa raajaabhyantaram gatah || 147

So brachte der König den Brahmanen von seinen Selbstmordplänen ab. Er überwies ihn wieder in die Obhut des Kaufmannes und zog sich in seine Gemächer zurück.

तत्रादिश्य प्रतीहारं शिरोऽर्तव्यपदेशतः । वैद्यानानाययत्सर्वान्दत्त्वा पटहघोषणाम् ॥ १४८

tatraadishya pratiihaaram shiro‘rtavyapadeshatah | vaidyaanaanaayayatsarvaandattvaa patahaghoshanaam || 148

Dort schützte er Kopfschmerz vor und befahl dem Torwächter, alle Ärzte mit Paukenschlag zusammenzutrommeln.

आतुरास्ते कियन्तोऽत्र कस्यादाः किं त्वमौषधम् । इत्युपानीय पप्रच्छ तानेकैकं विविक्तगः ॥ १४९

aaturaaste kiyanto’tra kasyaadaah kim tvamaushadham | ityupaaniiya papraccha taanekaikam viviktagah || 149

Dann nahm er sich jeden einzeln vor und fragte ihn: „Was für und wie viele Patienten hast du hier? Welche Kräuter gibst du ihnen?“

तेऽपि तस्मै तदैकैकः सर्वमूचुर्महीपतेः । एकोऽथ वैद्यस्तन्मध्यात्क्रमपृष्टोऽब्रवीदिदम् ॥ १५०

te’pi tasmai tadaikaikah sarvamuucurmahiipateh | eko’tha vaidyastanmadhyaatkramaprshto’braviididam || 150

Einer nach dem anderen berichteten sie dem König alles, bis die Reihe an einen Medikus aus ihrer Mitte kam, und der sagte Folgendes:

वणिजो मातृदत्तस्य देव नागबला मया । अस्वस्थस्योपदिष्टाद्य द्वितीयं दिनमोषधिः ॥ १५१

vanijo maatrdattasya deva naagabalaa mayaa | asvasthasyopadishtaadya dvitiiyam dinamoshadhih || 151

„Der Kaufmann Matrdatta hat sich bei mir krank gemeldet, mein Gebieter, und ich behandle ihn heute schon den zweiten Tag mit Nagabala Uraria.“

तच्छ्रुत्वा स तमाहूय राजा वणिजमभ्यधात् । ननु नागबला केन तवानीतोच्यतामिति ॥ १५२

tacchrutvaa sa tamaahuuya raajaa vanijamabhyadhaat | nanu naagabalaa kena tavaaniitocyataamiti || 152

Daraufhin ließ der König diesen Kaufmann vorladen und fragte ihn: „Wen hast du eigentlich beauftragt, das Nagabala zu beschaffen?“

देव कर्मकरेणेति तेनोक्ते वणिजा तदा । क्षिप्रमानाय्य तं राजा स कर्मकरमब्रवीत् ॥ १५३

deva karmakareneti tenokte vanijaa tadaa | kshipramaanaayya tam raajaa sa karmakaramabraviit || 153

„Einen Knecht, mein Gebieter“, antwortete der Kaufmann, woraufhin sie diesen gleich vorführten. Der König befahl dem Knecht:

त्वया नागबलाहेतोः खनता शाखिनस्तलम् । दीनारजातं यल्लब्धं ब्रह्मस्वं तत्समर्पय ॥ १५४

tvayaa naagabalaahetoh khanataa shaakhinastalam | diinaarajaatam yallabdham brahmasvam tatsamarpaya || 154

„Gib das Eigentum des Brahmanen heraus, all die Dinare, die du unter dem Busch gefunden, als du nach dem Nagabala gegraben hast!“

इत्युक्तो भूभृता भीतः प्रतिपद्यैव तत्क्षणम् । स तानानीय दीनारांस्तत्र कर्मकरो जहौ ॥ १५५

ityukto bhuubhrtaa bhiitah pratipadyaiva tatkshanam | sa taanaaniiya diinaaraamstatra karmakaro jahau || 155

Als der Knecht das hörte, bekam er Angst vor dem König, gestand sogleich, holte das Geld und ließ es da.

राजाप्युपोषितायास्मै द्विजायाहूय तान्ददौ । दीनारान्हारितप्राप्तान्प्राणानिव बहिश्चरान् ॥ १५६

raajaapyuposhitaayaasmai dvijaayaahuuya taandadau | diinaaraanhaaritapraaptaanpraanaaniva bahishcaraan || 156

Der König rief den Brahmanen, der schon zu fasten begonnen hatte, unf gab ihm die Dinare, die erst verloren, dann gewonnen, wie Lebensgeister, die schon entwichen waren.

एवं स लब्धवान्बुद्ध्या नीतं मूलतलात्तरोः । द्विजार्थं भूपतिर्जानन्नोषधिं तां तदुद्भवाम् ॥ १५७

evam sa labdhavaanbuddhyaa niitam muulataraattaroh | dvijaartham bhuupatirjaanannoshadhim taam tadudbhavaam || 157

So hat der König durch seine Klugheit dem Brahmanen zu seinem Geld verholfen. Unter der Wurzel eines Bäumchens hervorgeholt, weil er wußte, daß dort ein Heilkraut wuchs.

तदेवं सर्वदा बुद्धेः प्राधान्यं जितपौरुषम् । ईदृशेषु च कार्येषु किं विदध्यात्पराक्रमः ॥ १५८

tadevam sarvadaa buddheh praadhaanyam jitapaurusham | iidrsheshu ca kaaryeshu kim vidadhyaatparaakramah || 158

So erringt eben überall die Klugheit den Vorrang vor Heldenmut. Was hätte forscher Zugriff in solchen Angelegenheiten schon bewirkt?

तद्योगेश्वर कुर्वीथास्त्वमपि प्रज्ञया तथा । यथा कलिङ्गसेनाया दोषो ज्ञायत कश्चन ॥ १५९

tadyogeshvara kurviithaastvamapi prajnayaa tathaa | yathaa kalingasenaayaa dosho jnaayata kashcana || 159

Also mußt auch du, Yogeshvara, mit deiner Klugheit dafür sorgen, daß über Kalingasena ein Fehltritt bekannt wird.

अस्ति चैतद्यथा तस्यां लुभ्यन्तीह सुरासुराः । तथा च दिवि कस्यापि निशि शब्दः श्रुतस्त्वया ॥ १६०

asti caitadyathaa tasyaam lubhyantiiha suraasuraah |tathaa ca divi kasyaapi nishi shabdah shrutastvayaa || 160

Es ist auch wahr, daß Götter und Dämonen in sie verliebt sind. Außerdem hast am Nachthimmel du jemandes Geräusch gehört.

लब्धेऽथ दोषे तस्याश्च भवेदकुशलं न नः । नोपयच्छेत तां राजा न चाधर्मः कृतो भवेत् ॥ १६१

labdhe’tha doshe tasyaashca bhavedakushalam na nah | nopayaccheta taam raajaa na caadharmah krto bhavet || 161

Würde man sie bei einem Fehltritt ertappen, so wäre es ihr Mißgeschick, nicht unseres. Dann hätte der König gegen kein Gesetz verstoßen, wenn er sie nicht heiraten wollte.

इत्युदारधियः श्रुत्वा सर्वं यौगन्धरायणात् । योगेश्वरस्तं संतुष्य जगाद ब्रह्मराक्षसः ॥ १६२

ityudaaradhiyah shrutvaa sarvam yaugandharaayanaat | yogeshvarastam samtushya jagaada brahmaraakshasah || 162

Als Yogeshvara, der Brahmanengeist, das alles von dem lebensklugen Yaugandharayana gehört hatte, schwärmte er:

कस्त्वया सदृशो नीतावन्यो देवाद्बृहस्पतेः । अयं त्वमृतसेकोऽस्य त्वन्मन्त्रो राज्यशाखिनः ॥ १६३

kastvayaa sadrsho niitaavanyo devaadbrhaspateh | ayam tvamrtaseko’sya tvanmantro raajyashaakhinah || 163

„Wer außer Gott Brhaspati wäre in der Politik so stark wie du? Über dem Reichsbaum versprühtes Lebenselixir ist Dein Rat!

सोऽहं कलिङ्गसेनाया जिज्ञासिष्ये गतिं सदा । बुद्ध्या शक्त्यापि चेत्युक्त्वा ततो योगेश्वरो ययौ ॥ १६४

so’ham kalingasenaayaa jijnaasishye gatim sadaa | buddhyaa shaktyaapi cetyuktvaa tato yogeshvaro yayau || 164

Ich will Kalingasenas Bewegungen stets klug und tüchtig auskundschaften“, sprach Yogeshvara und ging davon.

तत्कालं सा च हर्म्यादौ पर्यटन्तं स्वहर्म्यगा । कलिङ्गसेना वत्सेशं दृष्ट्वा दृष्ट्वा स्म ताम्यति ॥ १६५

tatkaalam saa ca hrmyaadau paryatantam svaharmyagaa | kalingasenaa vatsesham drshtvaa drshtvaa sma taamyati || 165

Währenddessen schmachtete Kalingasena, immer wenn sie den König von Vatsa von ihrem Haus aus in seinem Palast umherwandern sah.

तन्मनाः स्मरसंतप्ता मृणालाङ्गदहारिणी । सा श्रीखण्डाङ्गरागा च न लेभे निर्वृतिं क्वचित् ॥ १६६

tanmanaah smarasamtaptaa mrnaalaangadahaarinii | saa shriikhandaangaraagaa ca na lebhe nirvrtim kvacit || 166

In Gedanken bei ihm schmolz sie in der Liebesglut. Trotz Lotusfaserband am Oberarm und ganz mit Sandelpaste eingerieben, empfand sie keinerlei Kühlung.

अत्रान्तरे स तां पूर्वं दृष्ट्वा विद्याधराधिपः । तस्थौ मदनवेगाख्यो गाढानङ्गशरार्दितः ॥ १६७

atraantare sa taam puurvam drshtvaa vidyaadharaadhipah | tasthau madanavegaakhyo gaadhaanangasharaarditah || 167

Inzwischen war Madanavega, Fürst der Vidyadharas, nachdem er sie zuvor gesehen hatte, vom tief eingedrungenen Pfeil des Liebesgottes immer noch schwer verwundet.

तत्प्राप्तये तपः कृत्वा वरे लब्धोऽपि शंकरात् । सान्यासक्तान्यदेशस्था सुखप्राप्यास्य नाभवत् ॥ १६८

tatpraaptaye tapah krtvaa vare labdho‘pi shamkaraat | saanyaasaktaanyadeshasthaa sukhapraapyaasya naabhavat || 168

Obwohl er sich schwor, sie zu gewinnen, und Shiva ihm einen Wunsch gewährt hatte, war sein Glück noch unerreicht, denn sie lebte, in einen anderen verliebt, in einem anderen Land.

यतस्तेनान्तरं लब्धुमसौ विद्याधरेश्वरः । रजनीषु दिवि भ्राम्यन्नासीत्तन्मन्दिरोपरि ॥ १६९

yatastenaantaram labdhumasau vidyaadhareshvarah | rajaniishu divi bhraamyannaasiittanmandiropari || 169

Folglich drehte der Vidyadhara in den Nächten seine Runden am Himmel über ihrem Palast, um einen Blick auf sie zu erhaschen.

संस्मृत्य तु तमादेशं तपस्तुष्टस्य धूर्जतेः । एकस्यां निशि वत्सेशरूपं चक्रे स्वविद्यया ॥ १७०

samsmrtya tu tamaadesham tapastushtasya dhuurjateh | ekasyaam nishi vatsesharuupam cakre svavidyayaa || 170

Da fiel ihm die Anweisung des selbst Asketenzotteln tragenden, von seiner Fastenkur überzeugten Shiva wieder ein, und so nahm Madanavega eines Nachts kraft seiner Verwandlungskunst die Gestalt des Königs von Vatsa an.

तद्रूपश्च विवेशास्य मन्दिरं द्वाःस्थवन्दितः । कालक्षेपाक्षमो गुप्तं मन्त्रिणां स इवागतः ॥ १७१

tadruupashca viveshaasya mandiram dvaahsthavanditah | kaalakshepaakshamo guptam mantrinaam sa ivaagatah || 171

In dieser Gestalt betrat er Kalingasenas Palast, von den Türstehern begrüßt: „Keinen Verzug mehr duldend kam vor den Ministern verborgen Er herbei!“

कलिङ्गसेनाप्युत्तस्थौ तं दृष्ट्वोत्कम्पविक्लवा । न सोऽयमिति सा रावैर्वार्यमाणेव भूषणैः ॥ १७२

kalingasenaapyuttasthau tam drshtvotkampaviklavaa | na so’yamiti saa raavairvaaryamaaneva bhuushanaih || 172

Kalingasena sprang auf, als sie ihn sah, vor Erregung irritiert und zurückgehalten zugleich von ihren Glockenketten, die da klingelten: „Das ist er nicht!“

ततो वत्सेशरूपेण क्रमाद्विश्वास्य तेन सा । भार्या मदनवेगेन गान्धर्वविधिना कृता ॥ १७३

tato vatsesharuupena kramaadvishvaasya tena saa | bhaaryaa madanavegena gaandharvavidhinaa krtaa || 173

Doch sie faßte allmählich Vertrauen, weil er wie Vatsesha aussah, sodaß Madanavega sie nach Elfenart zur Frau nahm.

तत्कालं च प्रविष्टस्तद्दृष्ट्वा योगादलक्षितः । योगेश्वरो विषण्णोऽभूद्वत्सेशालोकनभ्रमात् ॥ १७४

tatkaalam ca pravishtastaddrshtvaa yogaadalakshitah | yogeshvaro vishanno’bhuudvatseshaalokanabhramaat || 174

In dem Moment kam auch der durch Zauberkraft unsichtbare Yogeshvara zum Ort des Geschehens. Er war entsetzt, da er ihn irrtümlich für den König von Vatsa hielt.

यौगन्धरायणैतद्गत्वोक्त्वा तन्निदेशतः । युक्त्या वासवदत्ताया वत्सेशं वीक्ष्य पार्श्वगम् ॥ १७५

yaugandharaayanaitadgatvoktvaa tannideshatah | yuktyaa vaasavadattaayaa vatsesham viikshya paarshvagam || 175

Er eilte zu Yaugandharayana und berichtete, wie befohlen. Der aber konnte durch eine List sehen, daß der König von Vatsa mit Vasavadatta zusammen war. 

हृष्टो मन्त्रिवरोक्त्यैव रूपं सुप्तस्य वेदितुम् । कलिङ्गसेनाप्रच्छन्नकामिनः सोऽगमत्पुनः ॥ १७६

hrshto mantrivaroktyaiva ruupam suptasya veditum | kalingasenaapracchannakaaminah so’gamatpunah || 176

Der vortreffliche Minister wies den Brahmanengeist an, die Gestalt von Kalingasenas schlafendem, heimlichen Geliebten weiter zu beobachten. Hocherfreut flog er in Kalingasenas Palast zurück.

गत्वा कलिङ्गसेनायाः सुप्तायाः शयनीयके । सुप्तं मदनवेगं तं स्वरूपे स्थितमैक्षत ॥ १७७

gatvaa kalingasenaayaah suptaayaah shayaniiyake | suptam madanavegam tam svaruupe sthitamaikshata || 177

Dort sah er neben der schlafenden Kalaingasena Madanavega in seiner richtigen Form auf dem Lager ruhen:

छत्त्रध्वजाङ्कनिर्धूलिपादाब्जं दिव्यमानुषम् । स्वापान्तर्हिततद्विद्यावीतरूपविवर्तनम् ॥ १७८

chattradhvajaankanirdhuulipaadaabjam divyamaanusham | svaapaantarhitatadvidyaaviitaruupavivartanam || 178

einen Halbgott, die unbestaubten Lotusfußsohlen mit dem Schirmbanner markiert, im Schlafe der Fähigkeit beraubt, seine Gestalt zu verändern.

तत्र गत्वा यथादृष्टं निवेद्य परितोषवान् । योगेश्वरो जगादासौ हृष्टो यौगन्धरायणम् ॥ १७९

tatra gatvaa yathaadrshtam nivedya paritoshavaan | yogeshvaro jagaadaasau hrshto yaugandharaayanam || 179

Darauf begab sich Yogeshvara, mehr als zufrieden mit dem, was er gesehen hatte, zu Yaugandharayana und brachte ihm die frohe Botschaft:

न वेत्ति मादृशः किंचिद्वेत्सि त्वं नीतिचक्षुषा । तव मन्त्रेण दुःसाध्यं सिद्धं कार्यमिदं प्रभोः ॥ १८०

na vetti maadrshah kimcidvetsi tvam niiticakshushaa | tava mantrena duhsaadhyam siddham kaaryamidam prabhoh || 180

„Einer wie ich weiß garnichts. Du weißt alles mit den Augen der Politik. Durch deinen Rat ward dieses schwere Werk des Monarchen vollbracht.

किं वा व्योम विनार्केण किं तोयेन विना सरः । किं मन्त्रेण विना राज्यं किं सत्येन विना वचः ॥ १८१

kim vaa vyoma vinaarkena kim toyena vinaa sarah | kim mantrena vinaa raajyam kim satyena vinaa vacah || 181

Oder was ist der Himmel ohne Sonne? Was ein Fluss ohne Wasser? Was ist ein Reich ohne Berater? Was ist Sprache ohne Wahrheit?“

इत्युक्तवन्तमामन्त्र्य प्रीतो योगेश्वरं ततः । प्रातर्वत्सेश्वरं द्रष्टुमागाद्यौगन्धरायणः ॥ १८२

ityuktavantamaamantrya priito yogeshvaram tatah | praatarvatseshvaram drashtumaagaadyaugandharaayanah || 182

Nach diesen Worten wurde Yogeshvara freundlich von Yaugandharayana verabschiedet. Dieser ging am Morgen darauf den König von Vatsa zu sehen.

तमुपेत्य यथावच्च कथाप्रस्तावतोऽब्रवीत् । नृपं कलिङ्गसेनार्थे पृष्टकार्यविनिश्चयम् ॥ १८३

tamupetya yathaavacca kathaaprastaavato’braviit | nrpam kalingasenaarthe prshtakaaryavinishcayam || 183

Ihn gebührend begrüßend trat er vor ihn, und im Verlauf ihrer Unterredung kam die Sprache auf Kalingasena, als der König sich nach dem Stand der Dinge erkundigte. Der Minister teilte ihm seinen Entschluss mit:

स्वच्छन्दासौ न ते राजन्पाणिस्पर्शमिहार्हति । एषा हि स्वेच्छया द्रष्टुं प्रसेनजितमागता ॥ १८४

svacchandaasau na te raajanpaanisparshamihaarhati | eshaa hi svecchayaa drashtum prasenajitamaagataa || 184

„Sie ist unkultiviert, König, und verdient nicht, daß deine Hand sie berührt. Sie war eigenmächtig ausgeritten, um Prasenajit zu sehen.

विरक्ता वीक्ष्य तं वृद्धं त्वां प्राप्ता रूपलोभतः । तदन्यपुरुषासङ्गमपि स्वेच्छं करोत्यसौ ॥ १८५

viraktaa viikshya tam vrddham tvaam praaptaa ruupalobhatah | tadanyapurushaasangamapi sveccham karotyasau || 185

Als sie den Greis sah, war sie fassungslos, und kam, nach deiner Schönheit gierend, her zu dir. Doch jetzt umarmt sie wieder einen Anderen, weil sie Lust drauf hat!“

तच्छ्रुत्वा कुलकन्येयं कथमेवं समाचरेत् । शक्तिः कस्य प्रवेष्टुं वा मदीयान्तःपुरान्तरे ॥ १८६

tacchrutvaa kulakanyeyam kathamevam samaacaret | shaktih kasya praveshtum vaa madiiyaantahpuraantare || 186

Als der König das hörte, rief er: „Wie kann eine so edle Jungfrau sich derart gehenlassen! Und: Wer hat die Kraft, in meinen Harem vorzudringen!“

इति राज्ञोदितेऽवादीद्धीमान्यौगन्धरायणः । अद्यैव दर्शयाम्येतत्प्रत्यक्षं निशि देव ते ॥ १८७

iti raajnodite’vaadiiddhiimaanyaugandharaayanah | adyaiva darshayaamyetatpratyaksham nishi deva te || 187

Auf diese Fragen des Königs erwiderte Yaugandharayana weise: „Heut nacht, mein Gebieter, sollst du es mit eigenen Augen sehen.

दिव्यास्तामभिवाञ्छन्ति सिद्धाद्या मानुषोऽत्र कः । दिव्यानां च गती रोद्धुं राजन्केनेह शक्यते ॥ १८८

divyaastaamabhivaanchanti siddhaadyaa maanusho’tra kah | divyaanaam ca gatii roddhum raajankeneha shakyate || 188

Siddhas und andere göttliche Wesen verlangen nach ihr. Was ist der Mensch dagegen? Wer hienieden möchte wohl, o König, die Götter in ihrem Lauf behindern?

तदेहि साक्षात्पश्येति वादिना तेन मन्त्रिणा । सह गन्तुं मतिं चक्रे तत्र रात्रौ स भूपतिः ॥ १८९

tadehi saakshaatpashyeti vaadinaa tena mantrinaa | saha gantum matim cakre tatra raatrau sa bhuupatih || 189

Komm, verschaff dir selbst ein Bild!“ Nach dieser Ansprache seines Ministers faßte der König den Entschluss, sich heut nacht dorthin zu begeben.

पद्मावत्या ऋते राज्ञ्या न विवाह्यापरेति यत् । प्रोक्तं देवि प्रतिज्ञातं मया निर्व्यूढमद्य तत् ॥ १९०

padmaavatyaa rte raajnyaa na vivaahyaapareti yat | proktam devi pratijnaatam mayaa nirvyuudhamadya tat || 190

„‘Außer Königin Padmavati wird keine andere mehr geheiratet!‘ Damit habe ich heute das Versprechen gehalten, das ich Eurer Hoheit gab.“

इत्यथाभ्येत्य तां देवीमुक्त्वा यौगन्धरायणः । कलिङ्गसेनावृत्तान्तं तं तस्यै सर्वमुक्तवान् ॥ १९१

ityathaabhyetya taam deviim uktvaa yaugandharaayanah | kalingasenaavrttaantam tam tasyai sarvamuktavaan || 191

Yaugandharayana war gleich zu Königin Vasavadatta geeilt, um ihr das zu sagen. Danach schilderte er ihr alles, was um Kalingasena herum passiert war.

त्वदीयशिक्षानुष्ठानफलमेतन्ममेति सा । देवी वासवदत्तापि प्रणताभिननन्द तम् ॥ १९२

tvadiiyashikshaanushthaanaphalametanmameti saa | devii vaasavadattaapi pranataabhinananda tam || 192

„Das ist die Frucht, die ich ernte, weil ich deiner Empfehlung gefolgt bin!“ beglückwünschte Vasavadatta ihn und verbeugte sich.

ततो निशीथे संसुप्ते जने वत्सेश्वरो ययौ । गृहं कलिङ्गसेनायाः स च यौगन्धरायणः ॥ १९३

tato nishiithe samsupte jane vatseshvaro yayau | grham kalingasenaayaah sa ca yaugandharaayanah || 193

Als in der Nacht alle schliefen, begab sich der König von Vatsa zusammen mit Yaugandharayana zu Kalingasenas Wohnsitz.

अदृष्टश्च प्रविष्टोऽत्र तस्या निद्राजुषोऽन्तिके । सुप्तं मदनवेगं तं स्वरूपस्थं ददर्श सः ॥ १९४

adrshtashca pravishto’tra tasyaa nidraajusho’ntike | suptam madanavegam tam svaruupastham dadarsha sah || 194

Ungesehen eingedrungen erblickte er dort neben ihr selig schlummernd Madanavega in seiner eigentlichen Gestalt.

हन्तुमिच्छति यावच्च स तं साहसिकं नृपः । तावत्स विद्यया विद्याधरोऽभूत्प्रतिबोधितः ॥ १९५

hantumicchati yaavacca sa tam saahasikam nrpah | taavatsa vidyayaa vidyaadharo’bhuutpratibodhitah || 195

Gerade als der König den Frechling erdolchen wollte, wurde der hellsichtige Vidyadhara wach,

प्रबुद्धश्च स निर्गत्य झगित्युदपतन्नभः । क्षणात्कलिङ्गसेनापि सा प्रबुद्धाभवत्ततः ॥ १९६

prabuddhashca sa nirgatya jhagityudapatannabhah | kshanaatkalingasenaapi saa prabuddhaabhavattatah || 196

und als er bei Bewußtsein war, stürmte er nach draußen und stieg augenblicklich in den Himmel auf. In dem Moment war auch Kalingasena erwacht.

शून्यं शयनमालोक्य जगाद च कथं हि माम् । पूर्वं प्रबुध्य वत्सेशः सुप्तां मुक्त्यैव गच्छति ॥ १९७

shuunyam shayanamaalokya jagaada ca katham hi maam | puurvam prabudhya vatseshah suptaam muktyaiva gacchati || 197

Das leere Bett bemerkend murmelte sie: „Wieso ist Vatsesha vor mir wach geworden und läßt mich hier schlafend allein?“

तदाकर्ण्य स वत्सेशमाह यौगन्धरायणः । एषा विध्वंसितानेन शृणु त्वद्रूपधारिणा ॥ १९८

tadaakarnya sa vatseshamaaha yaugandharaayanah | eshaa vidhvamsitaanena shrnu tvadruupadhaarinaa || 198

Das hörte Yaugandharayana und sprach zum König von Vatsa: „Hör doch, wie sie durch ihn erschüttert wurde, der deine Gestalt annahm!

सैष योगबलाज्ज्ञात्वा साक्षात्ते दर्शितो मया । किं तु दिव्यप्रभावत्वादसौ हन्तुं न शक्यते ॥ १९९

saisha yogabalaajjnaatvaa saakshaatte darshito mayaa | kim tu divyaprabhaavatvaadasau hantum na shakyate || 199

Ich habe das durch meine Zauberkraft erfahren und dir vor Augen geführt. Allein, ihn umzubringen wird nicht möglich sein, da er göttliche Macht besitzt.“

इत्युक्त्वा स च राजा च सह तामुपजग्मतुः । कलिङ्गसेना साप्येतौ दृष्ट्वा तस्थौ कृतादरा ॥ २००

ityuktvaa sa ca raajaa ca saha taamupajagmatuh | kalingasenaa saapyetau drshtvaa tasthau krtaadaraa || 200

Als er das gesagt hatte, traten er und der König auf sie zu. Kalingasena bemerkte beide und nahm eine ehrfürchtige Haltung an.

अधुनैव क्व गत्वा त्वं राजन्प्राप्तः समन्त्रिकः । इति ब्रुवाणामवदत्तां स यौगन्धरायणः ॥ २०१

adhunaiva kva gatvaa tvam raajanpraaptah samantrikah | iti bruvaanaamavadattaam sa yaugandharaayanah || 201

„Eben noch warst du gegangen, König, jetzt kehrst du mit dem Minister zurück“, als sie weiterreden wollte, unterbrach Yaugandharayana sie:

कलिङ्गसेने केनापि मायावत्सेशरूपिणा । संमोह्य परिणीतासि न त्वं मत्स्वामिनामुना ॥ २०२

kalingasene kenaapi maayaavatsesharuupinaa | sammohya pariniitaasina tvam matsvaaminaamunaa || 202

„Kalingasena, du wurdest getäuscht und von einem verführt, der durch Zauber die Form des Königs von Vatsa angenommen hatte, nicht aber von meinem Herrn hier.“

तच्छ्रुत्वा सातिसम्भ्रान्ता विद्धेव हृदि पत्त्रिण । कलिङ्गसेना वत्सेशं जगादोदश्रुलोचना ॥ २०३

tacchrutvaa saatisambhraantaa viddheva hrdi pattrina | kalingasenaa vatsesham jagaadodashrulocanaa || 203

Nach diesen Worten war, als hätte ein Pfeil ihr das Herz durchbohrt, Kalingasena so verstört, daß sie Vatsesha mit tränenumflortem Blick befragte:

गान्धर्वविधिनाहं ते परिणीतापि विस्मृता । किंस्विद्राजन्यथा पूर्वं दुष्यन्तस्य शकुन्तला ॥ २०४

gaandharvavidhinaaham te pariniitaapi vismrtaa | kimsvidraajanyathaa puurvam dushyantasya shakuntalaa || 204

„Daß du mich nach dem Elfenritus nahmst, König, hast du wohl vergessen, wie einst Dushyanta die Shakuntala vergaß?“

इत्युक्तः स तया राजा तामुवाचानताननः । सत्यं न परिणीतासि मयाद्यैवागतो ह्यहम् ॥ २०५

ityuktah sa tayaa raajaa taamuvaacaanataananah | satyam na pariniitaasi mayaadyaivaagato hyaham || 205

So von ihr gefragt erwiderte der König gesenkten Blickes: „Ich habe dich wirklich nicht geheiratet, denn ich bin gerade erst gekommen.“

इत्युक्तवन्तं वत्सेशं मन्त्री यौगन्धरायणः । एहीत्युक्त्वा ततः स्वैरमनैषीद्राजमन्दिरम् ॥ २०६

ityuktavantam vatsesham mantrii yaugandharaayanah | ehiityuktvaa tatah svairamanaishiidraajamandiram || 206

Nach dieser Erklärung ergriff Minister Yaugandharayana die Gelegenheit, dem Regenten zu raten: „Komm mit!“ und geleitete ihn zum königlichen Palast.

ततः समन्त्रिके राज्ञि गते सात्र विदेशगा । मृगीव यूथविभ्रष्टा परित्यक्तस्वबान्धवा ॥ २०७

tatah samantrike raajni gate saatra videshagaa | mrgiiva yuuthavibhrashtaa parityaktasvabaandhavaa || 207

Als König samt Minister fort waren, blieb sie allein zurück – eine auf fernen Auen äsende, von ihrem Rudel getrennte Ricke, von all ihren Verwandten verlassen,

सम्भोगविदलत्पत्त्रमुखाब्जा गजपीडिता । पद्मिनीव परिक्षिप्तकबरीभ्रमरावलिः ॥ २०८

sambhogavidalatpattramukhaabjaa gajapiiditaa | padminiiva parikshiptakabariibhramaraavalih || 208

ein vom Küssen aus ihrem Lotusantlitz herausgerissenes Blütenblatt in einem von Elefanten aufgewühlten Lotusteich, die Haarflechten gelöst, als wäre die Kettenformation aus schwarzen Bienen zerrissen,

विनष्टकन्यकाभावा निरुपायक्रमा सती । कलिङ्गसेना गगनं वीक्षमाणेदमब्रवीत् ॥ २०९

vinashtakanyakaabhaavaa nirupaayakramaa satii | kalingasenaa gaganam viikshamaanedamabraviit || 209

ihrer Jungfräulichkeit beraubt, hilflos, orientierungslos suchte Kalingasena den Himmel mit Blicken ab und rief:

वत्सेशरूपिणा येन परिणीतास्मि केनचित् । प्रकाशः सोऽस्तु कौमारः स एव हि पतिर्मम ॥ २१०

vatsesharuupinaa yena pariniitaasmi kenacit | prakaashah so’stu kaumaarah sa eva hi patirmama || 210

„Wer immer mich als Vatsesha verkörpert geheiratet hat, soll sich zeigen! Mit ihm bin als Jungfrau ich vermählt!“

एवं तयोक्ते गगनात्सोऽत्र विद्याधराधिपः । अवातरद्दिव्यरूपो हारकेयूरराजितः ॥ २११

evam tayokte gaganaatso’tra vidyaadharaadhipah | avaataraddivyaruupo haarakeyuuraraajitah || 211

Kaum war ihr Ruf verhallt, stieg in göttlicher, von Geschmeiden und Armreifen schillernder Gestalt der Vidyadharafürst vom Himmel herab.

को भवानिति पृष्टश्च तयैवं स जगाद ताम् । अहं मदनवेगाख्यस्तन्वि विद्याधराधिपः ॥ २१२

ko bhavaaniti prshtashca tayaivam sa jagaada taam | aham madanavegaakhyastanvi vidyaadharaadhipah || 212

Auf ihre Frage: „Wer sind Sie?“ sprach er zu ihr: „Ich bin Madanavega, mein Kind, der Vidyadharafürst.

मया च प्राग्विलोक्य त्वां पुरा पितृगृहे स्थिताम् । त्वत्प्राप्तिदस्तपः कृत्वा वरः प्राप्तो महेश्वरात् ॥ २१३

mayaa ca praagvilokya tvaam puraa pitrgrhe sthitaam | tvatpraaptidastapah krtvaa varah praapto maheshvaraat || 213

Ich sah dich früher, als du noch in deines Vaters Haus gelebt hast. Da habe ich, um dich zu erwerben, gefastet, sodaß Shiva selbst mir den Wunsch gewährt hat.

वत्सेश्वरानुरक्ता च तद्रूपेण मया द्रुतम् । अवृत्ततद्विवाहैव परिणीतासि युक्तितः ॥ २१४

vatseshvaraanuraktaa ca tadruupena mayaa drutam | avrttatadvivaahaiva pariniitaasi yuktitah || 214

Du warst in Vatseshvara verliebt, aber weil eure Heirat nicht zustandekam, hab ich flugs seine Gestalt vorspiegelnd dich geheiratet.“

इति वाक्सुधया तस्य श्रुतिमार्गप्रविष्टया । किंचित्कलिङ्गसेनाभूदुच्छ्वासितहृदम्बुजा ॥ २१५

iti vaaksudhayaa tasya shrutimaargapravishtayaa | kimcitkalingasenaabhuuducchvaasitahrdambujaa || 215

Als seine Trostworte ihr den Gehörgang herabrannen, pochte Kalingasenas Lotusherz wieder halbwegs regelmäßig.

अथ स मदनवेगस्तां समाश्वास्य कान्तां विहितधृतिवितीर्णस्वर्णराशिः स तस्यै ।

उचित इति तयान्तर्बद्धसद्भर्तृभक्तिः पुनरुपगमनाय द्यां तदैवोत्पपात ॥ २१६

atha sa madanavegastaam samaashvaasya kaantaam vihitadhrtivitiirnasvarnaraashih sa tasyai |

ucita iti tayaantarbaddhasadbhartrbhaktih punarupagamanaaya dyaam tadaivotpapaata || 216

Dann spendete Madanavega seiner Geliebten Trost, verlieh ihr wieder Festigkeit und überhäufte sie mit Gold in Mengen.

Als er sich ihrer Ergebenheit für ihn, den guten, innerlich mit ihr verbundenen Ehemann, versichert hatte, stieg er in den Himmel auf, um wiederzukommen.

दिव्यास्पदं स्वपतिसद्म न मर्त्यगम्यं कामात्पितुर्भवनमुज्झितमित्यवेक्ष्य ।

तत्रैव वस्तुमथ सापि कलिङ्गसेना चक्रे धृतिं मदनवेगकृताभ्यनुज्ञा ॥ २१७

divyaaspadam svapatisadma na martyagamyam kaamaatpiturbhavanamujjhitamityavekshya |

tatraiva vastumatha saapi kalingasenaa cakre dhrtim madanavegakrtaabhyanujnaa || 217

Kalingasena jedoch beschloss, nachdem sie Madanavegas Erlaubnis erhalten hatte, sich dort niederzulassen, wo sie war, denn ihr war bewußt, daß ihres Gatten Heimat für Sterbliche unzugängliche himmlische Gefilde waren, und sie ihres Vaters Haus aus Liebe verlassen hatte.

 

Ende des siebten Kapitels im Buch Madanamancuka im Ozean der Erzählungen