Fabeln zum Lob der Vernunft

 

शक्तियशोलम्बकः १०shaktiyasholambakah 10 Das Buch Shaktiyashas 10
चतुर्थस्तरङ्गः caturthastarangah  Die vierte Welle, 4. Kapitel
आदितस्तरङ्गः ६० aaditastarangah 60 anfänglich Kap 60
ततो विद्याधरीयुग्मकथामाख्याय गोमुखः । नरवाहनदत्तं तमुवाच सचिवाग्रणीः ॥ १

tato vidyaadhariiyugmakathaamaakhyaaya gomukhah | naravaahanadattam tamuvaaca sacivaagraniih || 1

Nachdem Gomukha die Geschichte von den zwei Vidyaadharamädchen erzählt hatte,

sagte er als oberster Minister zu Naravahanadatta:

केचिद्देव सहन्तेऽत्र लोकद्वयहितैषिणः । सामान्या अपि कामादेरावेगं कृतबुद्धयः ॥ २

keciddeva sahante'tra lokadvayahitaishinah | saamaanyaa api kaamaaderaavegam krtabuddhayah || 2

"Einfache Menschen, Himmel und Erde wohlgesonnen, Gebieter,

widerstehen dem Ansturm der Leidenschaften mit Entschlossenheit.

तथा च शूरवर्माख्यो बभूव कुलपुत्रकः । राज्ञः कुलधराख्यस्य सेवकः ख्यातपौरुषः ॥ ३

tathaa ca shuuravarmaakhyo babhuuva kulaputrakah | raajnah kuladharaakhyasya sevakah khyaatapaurushah || 3

So einer war Shuuravarman, ein junger Mann aus gutem Hause, ein berühmter Held und

Diener bei König Kuladhara.

स ग्रामादागतो जातु प्रविष्टोऽशङ्कितं गृहे । भार्यां स्वेनैव मित्रेण ददर्श स्वैरसंगताम् ॥ ४

sa graamaadaagato jaatu pravishto'shankitam grhe | bhaaryaam svenaiva mitrena dadarsha svairasamgataam || 4

Eines schönen Tages kommt er von der Truppe zurück, betritt nichtsahnend sein Haus

und trifft seine Frau in lustvoller Umarmung mit seinem besten Freunde an.

दृष्ट्वा नियम्य स क्रोधं चिन्तयामास धैर्यतः । किं मित्रद्रोहिणैतेन पशुना निहतेन मे ॥ ५

drshtvaa niyamya sa krodham cintayaamaasa dhairyatah | kim mitradrohinaitena pashunaa nihatena me || 5

Als er das sah, überlegte er nüchtern, selbstbeherrscht seine Wut unterdrückend:

Was bringt es mir, wenn ich diesen verräterischen Freund wie ein Vieh abschlachte?

दुश्चारिण्यानया वापि पापया निगृहीतया । किं करोम्यहमप्येनमात्मानं पापभागिनम् ॥ ६

dushcaarinyaanayaa vaapi paapayaa nigrhiitayaa | kim karomyahamapyenamaatmaanam paapabhaaginam || 6

Oder wenn ich die Übeltäterin wiederum mit einer Übeltat bestrafe?

Was mach' ich, wenn ich damit selbst Teil der Sünde bin?"

इत्यालोच्य परित्यज्य तावुभावप्युवाच सः । हन्यामहं तं युवयोर्यं पश्येयं पुनः पुनः ॥ ७

ityaalocya parityajya taavubhaavapyuvaaca sah | hanyaamaham tam yuvayoryam pashyeyam punah punah || 7

Nachdem er sich das überlegt hatte, ließ er die beiden unbehelligt und sagte:

"Wenn ich einen von euch noch mal sehe, bring ich ihn um.

नागन्तव्यमितो भूयो मम लोचनगोचरम् । इत्युक्त्वा तेन मुक्तौ तौ ययतुः क्वापि दूरतः ॥ ८

naagantavyamito bhuuyo mama locanagocaram | ityuktvaa tena muktau tau yayatuh kvaapi duuratah || 8

Kommt mir hier lieber nicht mehr unter die Augen!" Sprach's und ließ sie beide laufen.

Sie zogen irgendwohin weit weg.

स त्वन्यां परिणीयाभूच्छूरवर्मा सुनिर्वृतः । एवं देव जितक्रोधो न दुःखस्यास्पदीभवेत् ॥ ९

sa tvanyaam pariniiyaabhuucchuuravarmaa sunirvrtah | evam deva jitakrodho na duhkhasyaaspadiibhavet || 9

Shuuravarman aber heiratete eine andere und lebte glücklich.

Somit kann, Gebieter, wer seinen Zorn besiegt hat, dem Leid keinen Platz mehr bieten.

कृतप्रज्ञश्च विपदा देव जातु न बाध्यते । तिरश्चामपि हि प्रज्ञा श्रेयसे न पराक्रमः ॥ १०

krtaprajnashca vipadaa deva jaatu na baadhyate | tirashcaamapi hi prajnaa shreyase na paraakramah || 10

Wer also Vorsicht walten läßt, Gebieter, wird vom Unheil nicht mehr verfolgt.

Auch im Tierreich führt zum Erfolg die Vorsicht, nicht der Heldenmut.

तथा च शृण्विमां सिंहवृषभादिगतां कथाम् । आसीत्कोऽपि वणिक्पुत्रो धनवान्नगरे क्वचित् ॥ ११

tathaa ca shrnvimaam simhavrshabhaadigataam kathaam | aasiitko'pi vanikputro dhanavaannagare kvacit || 11

Hör dir also die Geschichte an, die vom Löwen, vom Stier und anderen Tieren handelt:

In irgendeiner Stadt lebte einst ein reicher Kaufmannssohn.

तस्यैकदा वणिज्यार्थं गच्छतो मथुरां पुरीम् । भारबाढा युगं कर्षन्भरेण युगभङ्गतः ॥ १२

tasyaikadaa vanijyaartham gacchato mathuraam puriim | bhaarabaadhaa yugam karshanbharena yugabhangatah || 12

Eines Tages fuhr er nach Mathura, um dort Handel zu treiben. Sein Zugochse Sanjiivaka

zerrte dabei so heftig an der Deichsel seines Lastkarrens, daß er das Joch zerbrach.

गिरिप्रस्रवणोद्भूतकर्दमे स्खलितः पथि । संजीवकाख्यो वृषभः पपाताङ्गैर्विचूर्णितैः ॥ १३

giriprasravanodbhuutakardame skhalitah pathi | samjiivakaakhyo vrshabhah papaataangairvicuurnitaih || 13

Auf dem von Regengüssen aus den Bergen glitschig gewordenen Weg rutschte Sanjiivaka aus

und stürzte zu Boden, wo er sich die Beine aufschürfte.

दृष्ट्वाभिघातनिश्चेष्टमसिद्धोत्थापनक्रमः । निराशस्तं चिरात्त्यक्त्वा वणिक्पुत्रो जगाम सः ॥ १४

drshtvaabhighaatanishceshtamasiddhotthaapanakramah | niraashastam ciraattyaktvaa vanikputro jagaama sah || 14

Als der Kaufmannssohn sah, daß der Stier seiner Verletzungen wegen sich nicht bewegen und er ihm

auch nicht aufhelfen konnte, ließ er ihn in seiner Verzweiflung zurück und zog weiter.

स च संजीवको दैवात्समाश्वस्तो वृषः शनैः । उत्थाय शष्पान्सुमृदूनश्नन्प्रकृतिमाप्तवान् ॥ १५

sa ca samjiivako daivaatsamaashvasto vrshah shanaih | utthaaya shashpaansumrduunashnanprakrtimaaptavaan || 15

Der Bulle Sanjiivaka jedoch kam zum Glück allmählich wieder zu Kräften,

stand auf, aß frisches Gras und fand zu seiner alten Form zurück.

गत्वा च यमुनातीरं हरितानि तृणानि सः । खादन्स्वच्छन्दचारी सन्पुष्टाङ्गो बलवानभूत् ॥ १६

gatvaa ca yamunaatiiram haritaani trnaani sah | khaadansvacchandacaarii sanpushtaango balavaanabhuut || 16

Er trabte ans Ufer der Yamuna, kaute das dort sprießende Gras und wanderte frei umher.

So setzte er Fleisch an und wurde stark.

व्यचरत्पीनककुदो माद्यन्हरवृषोपमः । शृङ्गोत्पाटितवल्मीकः स च तत्रोन्नदन्मुहुः ॥ १७

vyacaratpiinakakudo maadyanharavrshopamah | shrngotpaatitavalmiikah sa ca tatronnadanmuhuh || 17

Also wanderte er weiter, mit fettem Höcker, übermütig wie Shivas Stier,

Ameisenhaufen mit den Hörnern zerwühlend, immer wieder laut aufbrüllend.

तत्कालं चाभवत्तत्र नातिदूरे वनान्तरे । सिंहः पिङ्गलको नाम विक्रमाक्रान्तकाननः ॥ १८

tatkaalam caabhavattatra naatiduure vanaantare | simhah pingalako naama vikramaakraantakaananah || 18

Zu der Zeit lebte dort nicht allzu weit im Waldesinnern der Löwe Pingalaka,

der sich die Bewohner des Waldes mit seinem Mut unterworfen hatte.

मृगराजस्य तस्यास्तां मन्त्रिणौ जम्बुकावुभौ । एको दमनको नाम तथा करटकोऽपरः ॥ १९

mrgaraajasya tasyaastaam mantrinau jambukaavubhau | eko damanako naama tathaa karatako'parah || 19

Dieser Herr der Tiere hatte zwei Schakale als Minister: Damanaka hieß der eine, Karataka der andere.

स सिंह जातु तोयार्थमागच्छन्यमुनातटम् । तस्यारान्नादमश्रौषीत्संजीवकककुद्मतः ॥ २०

sa simha jaatu toyaarthamaagacchanyamunaatatam | tasyaaraannaadamashraushiitsamjiivakakakudmatah || 20

Einst schritt um Wasser aufzunehmen der Löwe ans Ufer der Yamuna.

Da hörte er neben sich den Buckelstier Sanjiivaka brüllen.

श्रुत्वा चाश्रुतपूर्वं तं तन्नादं दिक्षु मूर्छितम् । स सिंहोऽचिन्तयत्कस्य बत नादोऽयमीदृशः ॥ २१

shrutvaa caashrutapuurvam tam tannaadam dikshu muurchitam | sa simho'cintayatkasya bata naado'yamiidrshah || 21

Als der Löwe dessen zuvor noch nie gehörtes, die Weltgegenden erschütterndes Brüllen hörte,

fragte er sich: "Wes Gebrüll mag das wohl sein!?

नूनमत्र महत्सत्त्वं किंचित्तिष्ठत्यवैमि तत् । तद्धि दृष्ट्वैव मां हन्याद्वनाद्वापि प्रवासयेत् ॥ २२

nuunamatra mahatsattvam kimcittishthatyavaimi tat | taddhi drshtvaiva maam hanyaadvanaadvaapi pravaasayet || 22

Bestimmt läuft da ein mächtiges Vieh umher! Ich schleich' mich lieber davon,

denn wenn der mich sieht, bringt er mich um oder vertreibt mich aus dem Wald!"

इति सोऽपीतपानीय एव गत्वा वनं द्रुतम् । भीतः सिंहो निगूह्यासीदाकारमनुयायिषु ॥ २३

iti so'piitapaaniiya eva gatvaa vanam drutam | bhiitah simho niguuhyaasiidaakaaramanuyaayishu || 23

Der Löwe war so verängstigt, daß er nicht mal sein Wasser trank, sondern sofort wieder in den Wald rannte. Sein Zittern, auch den eingeklemmten Schwanz, verbarg er vor der Gefolgschaft so gut er konnte.

अथ प्राज्ञो दमनकः स मन्त्री तस्य जम्बुकः । तमवोचत्करटकं द्वितीयं मन्त्रिणं रहः ॥ २४

atha praajno damanakah sa mantrii tasya jambukah | tamavocatkaratakam dvitiiyam mantrinam rahah || 24

Da flüsterte sein Minister, der vorwitzige Schakal Damanaka, dem zweiten Minister Karataka heimlich zu:

अस्मत्स्वामी पयः पातुं गतोऽपीत्वैव तत्कथम् । आगतस्त्वरितं भद्र प्रष्टव्योऽत्रैष कारणम् ॥ २५

asmatsvaamii payah paatum gato'piitvaiva tatkatham | aagatastvaritam bhadra prashtavyo'traisha kaaranam || 25

"Unser Herr ging Wasser trinken. Warum ist er ohne getrunken zu haben zurückgekehrt?

Lauf schnell hin, Gevatter, und frag ihn nach dem Grund!"

ततः करटकोऽवादीद्व्यापारोऽस्माकमेष कः । श्रुतस्त्वया न वृत्तान्तः किं कीलोत्पाटिनः कपेः ॥ २६

tatah karatako'vaadiidvyaapaaro'smaakamesha kah | shrutastvayaa na vrttaantah kim kiilotpaatinah kapeh || 26

Darauf Karataka: "Was kümmert's uns? Hast du etwa nicht gehört,

was mit dem Affen passiert ist, als der den Keil herauszog?

नगरे क्वापि केनापि वणिजा देवतागृहं । कर्तुं प्रारब्धमभवद्भूरिसम्भृतदारुकम् ॥ २७

nagare kvaapi kenaapi vanijaa devataagrham | kartum praarabdhamabhavadbhuurisambhrtadaarukam || 27

In irgendeiner Stadt wollte ein Kaufmann einen Tempel bauen.

Dafür hatte er viele Holzbalken zusammengetragen.

तत्र कर्मकराः काष्ठं क्रकचोर्ध्वार्धताडितम् । दत्तान्तःकीलयन्त्रं ते स्थापयित्वा गृहं ययुः ॥ २८

tatra karmakaraah kaashtham krakacordhvaardhataaditam | dattaantahkiilayantram te sthaapayitvaa grham yayuh || 28

Die Arbeiter dort hatten gerade die obere Hälfte eines Balkens angesägt.

Sie klemmten einen Keil in den Spalt und gingen nach Hause.

तावदागत्य तत्रैको वानरश्चापलोत्प्लुतः । कीलव्यस्तविभागेऽपि काष्ठे तस्मिनुपाविशत् ॥ २९

taavadaagatya tatraiko vaanarashcaapalotplutah | kiilavyastavibhaage'pi kaashthe tasminupaavishat || 29

Da kam ein Affe übermütig angesprungen und hockte sich

auf den von dem Keil in der Mitte gespaltenen Stamm.

नाड्यन्तरे मुखे मृत्योरिव तत्रोपविश्य च । कीलमुत्पाटयामास हस्ताभ्यां निष्प्रयोजनम् ॥ ३०

naadyantare mukhe mrtyoriva tatropavishya ca | kiilamutpaatayaamaasa hastaabhyaam nishprayojanam || 30

Dann setzte er sich in den Spalt, gleichsam in des Todes Rachen,

und ruckelte an dem Keil herum, für den er keine Verwendung sah.

निपत्योत्खातकीलेन सह काष्ठेन तेन च । तद्भागद्वयसंघट्टपीडिताङ्गो ममार सः ॥ ३१

nipatyotkhaatakiilena saha kaashthena tena ca | tadbhaagadvayasamghattapiiditaango mamaara sah || 31

Als er den Keil herausgerissen hatte, schlugen die beiden Hälften so heftig zusammen,

daß er eingeklemmt einen qualvollen Tod fand und mit dem Stamm zu Boden kippte.

एवं न यस्य यत्कर्म स तत्कुर्वन्विनश्यति । तस्मात्किं मृगराजस्य विज्ञातेनाशयेन नः ॥ ३२

evam na yasya yatkarma sa tatkurvanvinashyati | tasmaatkim mrgaraajasya vijnaatenaashayena nah || 32

Wer seine Nase in fremde Angelegenheiten steckt, kommt darin um!

Warum müssen wir denn unbedingt wissen, was im Herzen des Herrn der Tiere vorgeht?"

एतत्करटकाच्छ्रुत्वा धीरो दमनकोऽब्रवीत् । अन्तर्भूय प्रभोः प्राप्यो विशेषः सर्वदा बुधैः ॥ ३३

etatkaratakaacchrutvaa dhiiro damanako'braviit | antarbhuuya prabhoh praapyo visheshah sarvadaa budhaih || 33

Als er das von Karataka hörte, widersprach der sture Damanaka:

"Kluge Minister müssen immer genau über das Innenleben ihrer Herren bescheid wissen.

को हि नाम न कुर्वीत केवलोदरपूरणम् । एवं दमनकेनोक्ते साधुः करटकोऽब्रवीत् ॥ ३४

ko hi naama na kurviita kevalodarapuuranam | evam damanakenokte saadhuh karatako'braviit || 34

Sonst würden die nichts anderes tun, als sich den Wanst vollzuschlagen."

Auf diese Worte Damanakas erwiderte der brave Karataka:

स्वेच्छयातिप्रवेशो यो न धर्मः सेवकस्य सः । इति चोक्तः करटकेनेदं दमनकोऽभ्यधात् ॥ ३५

svecchayaatipravesho yo na dharmah sevakasya sah | iti coktah karatakenedam damanako'bhyadhaat || 35

"Nach eigenem Gutdünken überall herumzustochern gehört nicht zu des Dieners Pflichten!"

Darauf wieder Damanaka:

मैवमात्मानुरूपं हि फलं सर्वोऽपि वाञ्छति । श्वा तुष्यत्यस्थिमात्रेण केसरी धावति द्विपे ॥ ३६

maivamaatmaanuruupam hi phalam sarvo'pi vaanjchati | shvaa tushyatyasthimaatrena kesarii dhaavati dvipe || 36

"Sag das nicht. Ein jeder will den Lohn, der zu ihm passt.

Der Hund begnügt sich mit seinem Knochen, der Löwe attackiert das Rüsseltier."

एतच्छ्रुत्वा करटकोऽवादीदेवं कृते यदि । कुप्यति प्रत्युत स्वामी तद्विशेषफलं कुतः ॥ ३७

etacchrutvaa karatako'vaadiidevam krte yadi | kupyati pratyuta svaamii tadvisheshaphalam kutah || 37

Als Karataka das hörte, fragte er: "Angenommen, der Herr ist wider Erwarten zornig - wo ist dann

dein passender Lohn hin?

अतीव कर्कशाः स्तब्धा हिंस्रैर्जन्तुभिरावृताः । दुरासदाश्च विषमा ईश्वराः पर्वता इव ॥ ३८

atiiva karkashaah stabdhaa himsrairjantubhiraavrtaah | duraasadaashca vishamaa iishvaraah parvataa iva || 38

Herren sind wie Berge - reichlich schroff, unzugänglich,

von gewalttätigen Kreaturen umkreist, gefährlich, schwer einzuschätzen."

ततो दमनकोऽवादीत्सत्यमेतद्बुधस्तु यः । स्वभावानुप्रवेशेन स्वीकरोति शनैः प्रभुम् ॥ ३९

tato damanako'vaadiitsatyametadbudhastu yah | svabhaavaanupraveshena sviikaroti shanaih prabhum || 39

Darauf erwiderte Damanaka: "Stimmt. Darum ist klug, wer den Herrn für sich gewinnt,

Schritt für Schritt, indem er Zugang zu seiner Wesensart findet."

एवं कुर्विति तेनोक्तस्ततः करटकेन सः । ययौ दमनकस्तस्य सिंहस्य स्वामिनोऽन्तिकम् ॥ ४०

evam kurviti tenoktastatah karatakena sah | yayau damanakastasya simhasya svaamino'ntikam || 40

Da sagte Karataka: "Dann tu's doch!" Woraufhin Damanaka zu seinem Herrn, dem Löwen, ging.

प्रणिपत्योपविष्टश्च सिंहं पिङ्गलकं स तम् । स्वामिनं कृतसत्कारं क्षणादेवं व्यजिज्ञपत् ॥ ४१

pranipatyopavishtashca simham pingalakam sa tam | svaaminam krtasatkaaram kshanaadevam vyajijnapat || 41

Der grüßte ihn huldvoll. Damanaka trat ein, verbeugte sich

und sprach sogleich zu seinem Herrn, dem Löwen Pingalaka:

अहं क्रमागतस्तावद्देव भृत्यो हितस्तव । हितः परोऽपि स्वीकार्यो हेयः स्वोऽप्यहितः पुनः ॥ ४२

aham kramaagatastaavaddeva bhrtyo hitastava | hitah paro'pi sviikaaryo heyah svo'pyahitah punah || 42

"Seit Generationen bin ich dein nützlicher Diener, o Herr. Einen Nützlichen soll man zu den Seinen machen, wenn er auch ein Fremder ist. Ausweisen dagegen sogar einen von den Seinen, wenn er unnütz ist.

क्रीत्वान्यतोऽपि मूल्येन मार्जारः पोष्यते हितः । अहितो हन्यते यत्नाद्गृहजातोऽपि मूषकः ॥ ४३

kriitvaanyato'pi muulyena maarjaarah poshyate hitah | ahito hanyate yatnaadgrhajaato'pi muushakah || 43

Eine nützliche Katze wird sogar von weither für Geld gekauft. Eine unnütze Maus wird,

wenn auch im eigenen Haus geboren, konsequent vernichtet.

श्रोतव्यं च हितैषिभ्यो भृत्येभ्यो भूतिमिच्छता । अपृष्टैरपि कर्तव्यं तैश्च काले हितं प्रभोः ॥ ४४

shrotavyam ca hitaishibhyo bhrtyebhyo bhuutimicchataa | aprshtairapi kartavyam taishca kaale hitam prabhoh || 44

Wenn ein König Macht will, muß er auf seine wohlmeinenden Diener hören,

und die müssen für ihren Herrn auch ungefragt zur rechten Zeit das Richtige tun.

तद्विश्वसिषि चेद्देव न कुप्यसि न निह्नुषे । पृच्छामि तदहं किंचिन्न चोद्वेगं करोषि चेत् ॥ ४५

tadvishvasishi ceddeva na kupyasi na nihnushe | prcchaami tadaham kimcinna codvegam karoshi cet || 45

Wenn du mir also vertraust, Gebieter, nicht zürnst, nicht leugnest,

frage ich dich etwas. Reg dich nur nicht auf!"

एवं दमनकेनोक्तः सिंहः पिङ्गलकोऽब्रवीत् । विश्वासार्होऽसि भक्तोऽसि तन्निःशङ्कं त्वयोच्यताम् ॥ ४६

evam damanakenoktah simhah pingalako'braviit | vishvaasaarho'si bhakto'si tannihshankam tvayocyataam || 46

So von Damanaka angesprochen, erwiderte der Löwe Pingalaka:

"Du bist vertrauenswürdig, treu ergeben, daran besteht kein Zweifel. Also rede schon!"

इति पिङ्गलकेनोक्तेऽवोचद्दमनकोऽथ सः । देव पानीयपानार्थं तृषितो गतवानसि ॥ ४७

iti pingalakenokte'vocaddamanako'tha sah | deva paaniiyapaanaartham trshito gatavaanasi || 47

Von Pingalaka aufgefordert sprach also Damanaka:

"Gebieter, du wolltest Wasser trinken, kommst aber durstig zurück.

तदपीतजलः किं त्वमागतो विमना इव । एतत्तद्वचनं श्रुत्वा स मृगेन्द्रो व्यचिन्तयत् ॥ ४८

tadapiitajalah kim tvamaagato vimanaa iva | etattadvacanam shrutvaa sa mrgendro vyacintayat || 48

Also kommst du, ohne Wasser getrunken zu haben, geistesabwesend zurück. Warum?"

Der Löwe hatte die Frage verstanden und überlegte:

लक्षितोऽस्म्यमुना तत्किं भक्तस्यास्य निगूह्यते । इत्यालोच्याब्रवीत्तं स शृणु गोप्यं न तेऽस्ति मे ॥ ४९

lakshito'smyamunaa tatkim bhaktasyaasya niguuhyate | ityaalocyaabraviittam sa shrnu gopyam na te'sti me || 49

'Er hat mich durchschaut. Vor einem Getreuen kann man nichts verbergen'.

Nach dieser Einsicht sagte er zu ihm: "Hör zu, vor dir habe ich nichts zu verbergen.

जलपार्श्वगतेनात्र नादोऽपूर्वः श्रुतो मया । स चास्मदधिकस्योग्रो जाने सत्त्वस्य कस्यचित् ॥ ५०

jalapaarshvagatenaatra naado'puurvah shruto mayaa | sa caasmadadhikasyogro jaane sattvasya kasyacit || 50

Als ich am Fluß stand, habe ich ein Gebrüll wie noch nie zuvor gehört.

Ich weiß: Das ist ein Wesen, grausamer als ich es bin.

भाव्यं शब्दानुरूपेण प्रायेण प्राणिना यतः । प्रजापतेर्विचित्रो हि प्राणिसर्गोऽधिकाधिकः ॥ ५१

bhaavyam shabdaanuruupena praayena praaninaa yatah | prajaapatervicitro hi praanisargo'dhikaadhikah || 51

In der Regel entspricht die Kraft von Tieren ihrer Lautstärke. Bei Erschaffung der unterschiedlichsten Lebewesen hat der Schöpfer eines immer stärker und lauter werden lassen als das andere.

तेन चेह प्रविष्टेन न शरीरं न मे वनम् । तस्मादितो मयान्यत्र गन्तव्यं कानने क्वचित् ॥ ५२

tena ceha pravishtena na shariiram na me vanam | tasmaadito mayaanyatra gantavyam kaanane kvacit || 52

Und weil der hier eingedrungen ist, ist dieses nicht mehr mein Körper und jenes nicht mehr mein Wald. Darum muß ich von hier in ein anderes Gehölz entweichen."

इति वादिनमाह स्म सिंहं दमनकोऽथ तम् । शूरः सन्नियतो देव किं वनं त्यक्तुमिच्छसि ॥ ५३

iti vaadinamaaha sma simham damanako'tha tam | shuurah sanniyato deva kim vanam tyaktumicchasi || 53

Auf die Worte des Löwen erwiderte Damanaka nunmehr: "Du bist doch ein Held mit Selbstbeherrschung, Gebieter, warum willst du dann den Wald verlassen?

जलेन भज्यते सेतुः स्नेहः कर्णेजपेन तु । अरक्षणेन मन्त्रश्च शब्दमात्रेण कातरः ॥ ५४

jalena bhajyate setuh snehah karnejapena tu | arakshanena mantrashca shabdamaatrena kaatarah || 54

Wasser unterhöhlt den Damm, was einem ins Ohr gewispert wird, die Liebe.

Ausgeplaudert wird das Geheimnis, durch ein Geräusch nur wird der Hasenfuß verscheucht.

यन्त्रादिशब्दास्ते ते हि भवन्त्येव भयंकराः । परमार्थमविज्ञाय न भेतव्यमतः प्रभो ॥ ५५

yantraadishabdaaste te hi bhavantyeva bhayamkaraah | paramaarthamavijnaaya na bhetavyamatah prabho || 55

Es gibt alle möglichen Mechanismen, die ihrer Geräusche wegen furchteinflößend sind,

bis man ihren tieferen Sinn versteht. Darum sollte dich sowas nicht erschrecken, o Herr!

तथा च भेरीगोमायुकथेयं श्रूयतां त्वया । कोऽपि क्वापि वनोद्देशे गोमायुरभवत्पुरा ॥ ५६

tathaa ca bheriigomaayukatheyam shruuyataam tvayaa | ko'pi kvaapi vanoddeshe gomaayurabhavatpuraa || 56

Hör dir die Geschichte vom Schakal und der Kesselpauke an:

Irgendwann und irgendwo in einer Waldregion lebte ein Schakal.

स भक्ष्यार्थी भ्रमन्वृत्तयुद्धां प्राप्य भुवं ध्वनिम् । गम्भीरमेकतः श्रुत्वा भीतो दृष्टिं ततो ददौ ॥ ५७

sa bhakshyaarthii bhramanvrttayuddhaam praapya bhuvam dhvanim |

gambhiiramekatah shrutvaa bhiito drshtim tato dadau || 57

Der streifte auf der Suche nach etwas Essbarem umher, bis er auf ein ehemaliges Schlachtfeld stieß.

Da hörte er einen tiefen Ton und spähte ängstlich in die Richtung, aus der er kam.

तत्रादृष्टचरां भेरीमपश्यत्पतितस्थिताम् । किमीदृशोऽयं प्राणी स्यात्कोऽप्येवंरूपशब्दकृत् ॥ ५८

tatraadrshtacaraam bheriimapashyatpatitasthitaam | kimiidrsho'yam praanii syaatko'pyevamruupashabdakrt || 58

Irgendwann bemerkte er eine zuvor noch nie gesehene Kesselpauke dem Boden liegen.

'Was ist das für ein Tier, das so aussieht und solche Laute von sich gibt?"

इति संचिन्तयन्दृष्ट्वा निःस्पन्दां तामुपागतः । यावत्पश्यति तावत्स नायं प्राणीत्यबुध्यत ॥ ५९

iti samcintayandrshtvaa nihspandaam taamupaagatah | yaavatpashyati taavatsa naayam praaniityabudhyata || 59

Darüber nachdenkend schlich er näher und sah, daß sie sich nicht bewegte.

Während er sie weiter beobachtete, schloss er: "Das ist überhaupt kein Tier!"

वातवेल्लच्छरस्तम्बहतचर्मपुटोद्भवम् । शब्दं निरूप्य तस्यां च स गोमायुर्जहौ भयम् ॥ ६०

vaatavellaccharastambahatacarmaputodbhavam | shabdam niruupya tasyaam ca sa gomaayurjahau bhayam || 60

Gomayu, der Schakal, bemerkte, daß der Ton in ihrer Höhlung erzeugt wurde,

sobald ein vom Wind bewegter Pfeilschaft gegen das Fell schlug. Also ließ er seine Angst fahren,

स्यात्किंचिद्भक्ष्यमत्रान्तरित्युत्पाट्य स पुष्करम् । प्रविश्य वीक्षते यावत्केवले दारुचर्मणी ॥ ६१

syaatkimcidbhakshyamatraantarityutpaatya sa pushkaram | pravishya viikshate yaavatkevale daarucarmanii || 61

riss das Fell auf, drang in die Pauke ein - 'vielleicht ist ja noch was Essbares darin!' -

aber was er sah, waren nur noch ein paar Holzstücke und Lederfetzen.

तद्देव शब्दमात्रेण किं बिभ्यति भवादृशाः । मन्यसे यदि तत्तत्र तद्विज्ञातुं व्रजाम्यहम् ॥ ६२

taddeva shabdamaatrena kim bibhyati bhavaadrshaah | manyase yadi tattatra tadvijnaatum vrajaamyaham || 62

Warum, o König, fürchten solche wie Ihr sich schon bei Geräuschen?

Wenn du willst, lauf ich hin und finde es heraus!"

इत्यूचिवान्दमनको गच्छ शक्तोऽसि चेदिति । गदितस्तेन सिंहेन स ययौ यमुनातटम् ॥ ६३

ityuucivaandamanako gaccha shakto'si cediti | gaditastena simhena sa yayau yamunaatatam || 63

Auf Damanakas Vorschlag erwiderte der Löwe: "Geh nur, wenn du stark genug bist!"

Also lief der Schakal ans Ufer der Yamuna.

तत्र शब्दानुसारेण यावत्स्वैरं स गच्छति । तावत्तृणानि खादन्तं वृषभं तं ददर्श सः ॥ ६४

tatra shabdaanusaarena yaavatsvairam sa gacchati | taavattrnaani khaadantam vrshabham tam dadarsha sah || 64

Während er den Geräuschen folgend freiweg dahintrabte, bemerkte er den grasenden Stier.

उपेत्य चान्तिकं तस्य कृत्वा तेन च संविदम् । गत्वा तस्मै स सिंहाय यथावस्तु शशंस तत् ॥ ६५

upetya caantikam tasya krtvaa tena ca samvidam | gatvaa tasmai sa simhaaya yathaavastu shashamsa tat || 65

Er näherte sich ihm und sie schlossen Bekanntschaft.

Danach lief er wieder zum Löwen und berichtete ihm, wen er getroffen hatte.

महोक्षः स त्वया दृष्टः संस्तवश्च कृतो यदि । तदिहानय तं युक्त्या तावत्पश्यामि कीदृशः ॥ ६६

mahokshah sa tvayaa drshtah samstavashca krto yadi | tadihaanaya tam yuktyaa taavatpashyaami kiidrshah || 66

"Wenn du den großen Stier gesehen und ihn schon näher kennengelernt hast,

dann bring ihn unter irgendeinem Vorwand her und ich seh' ihn mir genauer an!"

इत्युक्त्वा स प्रहृष्टस्तं सिंहः पिङ्गलकस्ततः । वृषस्य प्राहिणोत्तस्य पार्श्वं दमनकं पुनः ॥ ६७

ityuktvaa sa prahrshtastam simhah pingalakastatah | vrshasya praahinottasya paarshvam damanakam punah || 67

Nach diesen Worten gutgelaunt, schickte der Löwe Pingalaka den Damanaka wieder zu dem Stier zurück.

एह्याह्वयति तुष्टस्त्वामस्मत्स्वामी मृगाधिपः । इति गत्वा दमनकेनोक्तः स वृषभो भयात् ॥ ६८

ehyaahvayati tushtastvaamasmatsvaamii mrgaadhipah | iti gatvaa damanakenoktah sa vrshabho bhayaat || 68

Damanaka lief zum Stier und sagte: "Komm, unser Herr, der König der Tiere,

gibt sich die Ehre, dich einzuladen!" Der Stier aber hatte Angst

यदा न प्रतिपेदे तत्तदा गत्वा पुनर्वनम् । तं निजस्वामिनं सिंहं तस्याभयमदापयत् ॥ ६९

yadaa na pratipede tattadaa gatvaa punarvanam | tam nijasvaaminam simham tasyaabhayamadaapayat || 69

und ging nicht darauf ein. Da lief der Schakal wieder in den Wald und veranlasste seinen Herrn,

den Löwen, dem Stier Sicherheit zu gewähren.

एत्याभयेन चाश्वास्य ततः संजीवकं स तम् । वृषभं तं दमनकोऽनैषीत्केसरिनोऽन्तिकम् ॥ ७०

etyaabhayena caashvaasya tatah samjiivakam sa tam | vrshabham tam damanako'naishiitkesarino'ntikam || 70

Damanaka lief zu Sanjiivaka, dem Stier, zurück und konnte ihn mit dieser Sicherheitsgarantie soweit beruhigen, daß er ihn vor den Langmähnigen führte.

स चागतं तं प्रणतं दृष्ट्वा सिंहः कृतादरः । उवाचेहैव स्थित त्वं मत्पार्श्वे निर्भयोऽधुना ॥ ७१

sa caagatam tam pranatam drshtvaa simhah krtaadarah | uvaacehaiva sthita tvam matpaarshve nirbhayo'dhunaa || 71

Und als der sah, wie jener sich vor ihm verneigte, grüßte der Löwe ihn freundlich mit den Worten:

"Ab heute kannst du ohne Bedenken hier in meiner Nähe verweilen."

तदेति तेन तत्रस्थेनाहृतः स तथा क्रमात् । उक्ष्णा यथान्यविमुखस्तद्वशोऽभूत्स केसरी ॥ ७२

tadeti tena tatrasthenaahrtah sa tathaa kramaat | ukshnaa yathaanyavimukhastadvasho'bhuutsa kesarii || 72

Also blieb er. Danach war der Mähnige mehr und mehr so von dem Stier angetan,

daß er die anderen keines Blickes mehr würdigend nur noch ihm zu Willen war.

ततो दमनकोऽवादीत्खिन्नः करटकं रहः । पश्य संजीवकहृतः स्वामी नावामवेक्षते ॥ ७३

tato damanako'vaadiitkhinnah karatakam rahah | pashya samjiivakahrtah svaamii naavaamavekshate || 73

Da sprach Damanaka ahnungsvoll heimlich zu Karataka: "Sieh nur, der Herr ist von Sanjiivaka

so eingenommen, daß er uns schon nicht mehr wahrnimmt.

एक एवामिषं भुङ्क्ते न भागं नौ प्रयच्छति । मूढबुद्धिः प्रभुश्चायमुक्ष्णानेनाद्य शिक्ष्यते ॥ ७४

eka evaamisham bhunkte na bhaagam nau prayacchati |

muudhabuddhih prabhushcaayamukshnaanenaadya shikshyate || 74

Sein Fleisch frisst der Herr allein, keinen Anteil läßt er uns. Er ist dermaßen denkfaul,

daß er sich jetzt schon alles von einem Ochsen erklären lässt!

कृतो मयैव दोषोऽयं यदेतं वृषमानयम् । तत्तथाहं करिष्यामि यथोक्षायं विनङ्क्ष्यति ॥ ७५

krto mayaiva dosho'yam yadetam vrshamaanayam | tattathaaham karishyaami yathokshaayam vinankshyati || 75

Es war mein Fehler, das Vieh herzubringen. Jetzt will ich dafür sorgen, daß der Ochse krepiert.

अस्थानव्यसनाच्चयं निवर्त्स्यति यथा प्रभुः । एतद्दमनकाच्छ्रुत्वा वचः करटकोऽथ सः ॥ ७६

asthaanavyasanaaccayam nivartsyati yathaa prabhuh | etaddamanakaacchrutvaa vacah karatako'tha sah || 76

Damit der Herr von seiner unstandesgemäßen Hörigkeit ablässt."

Gegen Damanakas Worte wandte Karataka ein:

सखे न कर्तुमधुना शक्यत्येतद्भवानपि । ततो दमनकोऽवादीच्छक्ष्यामि प्रज्ञया ध्रुवम् ॥ ७७

sakhe na kartumadhunaa shakyatyetadbhuvaanapi | tato damanako'vaadiicchakshyaami prajnayaa dhruvam || 77

"Freund, das schaffst du jetzt nicht." Darauf Damanaka: "Mit der nötigen Vorsicht schaff ich das sicher!

न स शक्नोति किं यस्य प्रज्ञा नापदि हीयते । तथा च मकरस्यैतां बकहन्तुः कथां शृणु ॥ ७८

na sa shaknoti kim yasya prajnaa naapadi hiiyate | tathaa ca makarasyaitaam bakahantuh kathaam shrnu || 78

Einer, den die Umsicht auch in der Not nicht verläßt, schafft was er will!

Hör dir die Geschichte vom Krokodil an, das den Reiher tötet:

आसीत्कोऽपि बकः पूर्वं मत्स्याढ्ये सरसि क्वचित् । मत्स्यास्तत्र पलायन्त तस्य दृष्टिपथाद्भयात् ॥ ७९

aasiitko'pi bakah puurvam matsyaadhye sarasi kvacit | matsyaastatra palaayanta tasya drshtipathaadbhayaat || 79

Einst lebte ein Reiher an einem fischreichen See.

Die Fische huschten immer davon aus Angst, sobald sie ihn sahen.

अप्राप्नुवंश्च मिथ्या तान्स मत्स्यानब्रवीद्बकः । इहागतो मत्स्यघाती पुरुषः कोऽपि जालवान् ॥ ८०

apraapnuvamshca mithyaa taan sa matsyaanabraviidbakah | ihaagato matsyaghaatii purushah ko'pi jaalavaan || 80

Weil er sie nicht fangen konnte, erzählte der Reiher den Fischen eine Lügengeschichte:

'Ein Mann mit einem Netz ist hier. Damit fängt er Fische und schlachtet sie ab.

स जालेनाचिराद्युष्मान्गृहीत्वा निहनिष्यति । तत्कुरुध्वं मम वचो विश्वासो वोऽस्ति चेन्मयि ॥ ८१

sa jaalenaaciraadyushmaangrhiitvaa nihanishyati | tatkurudhvam mama vaco vishvaaso vo'sti cenmayi || 81

Bald wird er mit seinem Netz auch euch fangen und schlachten.

Also macht was ich euch sage, wenn ihr mir vertraut!

अस्त्येकान्ते सरः स्वच्छमज्ञातमिह धीवरैः । एते तत्र निवासार्थं नीत्वैकैकं क्षिपामि वः ॥ ८२

astyekaante sarah svacchamajnaatamiha dhiivaraih | ete tatra nivaasaartham niitvaikaikam kshipaami vah || 82

Es gibt einen abgelegenen, klaren See, von dem die Fischer hier nichts wissen.

Laßt mich einen nach dem anderen von euch dort hinbringen und reinwerfen, damit ihr da leben könnt."

तच्छ्रुत्वा सभयैरूचे मत्स्यैस्तैर्जटबुद्धिभिः । एवं कुरुष्व विश्वस्ता वयं त्वय्यखिला इति ॥ ८३

tacchrutvaa sabhayairuuce matsyaistairjatabuddhibhih | evam kurushva vishvastaa vayam tvayyakhilaa iti || 83

Als sie das hörten riefen die eingeschüchterten, stumpfsinnigen Fische:

"Mach das so! Wir vertrauen dir alle restlos!"

ततो बकस्तानेकैकं मत्स्यान्नीत्वा शिलातले । विन्यस्य भक्षयामास स बहून्विप्रलम्भकः ॥ ८४

tato bakastaanekaikam matsyaanniitvaa shilaatale | vinyasya bhakshayaamaasa sa bahuunvipralambhakah || 84

Darauf flog der betrügerische Reiher einen Fisch nach dem anderen bis zu einer Steinplatte,

ließ sie fallen und verzehrte sie auf diese Weise massenhaft.

दृष्ट्वा मीनान्नयन्तं तं मकरस्तत्सरोगतः । एको बकं तं पप्रच्छ नयसि क्व तिमीनिति ॥ ८५

drshtvaa miinaannayantam tam makarastatsarogatah | eko bakam tam papraccha nayasi kva timiiniti || 85

Ein Krokodil, das auch in dem See lebte, hatte beobachtet, wie der Reiher die Fische wegbrachte,

und fragte ihn: "Wohin bringst du die Fischlein da?"

ततस्तं स तदेवाह बको मत्स्यानुवाच यत् । तेन भीतो झषोऽवोचत्स मामपि नयेति तम् ॥ ८६

tatastam sa tadevaaha bako matsyaanuvaaca yat | tena bhiito jhasho'vocatsa maamapi nayeti tam || 86

Da erzählte der Reiher ihm, was er schon den Fischen gesagt hatte.

Dadurch in Schrecken versetzt flehte das Reptil: "Bring auch mich weg von hier!"

सोऽपि तन्मांसगर्धान्धबुद्धिरादाय तं बकः । उत्पत्य प्रापयति तद्यावद्वध्यशिलातलम् ॥ ८७

so'pi tanmaamsagardhaandhabuddhiraadaaya tam bakah | utpatya praapayati tadyaavadvadhyashilaatalam || 87

Da nahm der Reiher, blind vor Gier auf sein Fleisch, das Krokodil auf,

flog hoch und erreichte irgendwann seine Schlachtsteinplatte.

तावत्तज्जग्धमीनास्थिशकलान्यत्र वीक्ष्य सः । तं बुध्यते स्म मकरो बकं विश्वास्य भक्षकम् ॥ ८८

taavattajjagdhamiinaasthishakalaanyatra viikshya sah | tam budhyate sma makaro bakam vishvaasya bhakshakam || 88

Als das Krokodil dort die Gräten der geschlachteten Fische verstreut sah,

verstand es, daß der Reiher sie gefressen hatte, als sie ihm vertrauten.

ततः शिलातलन्यस्तमात्रस्तस्य स तत्क्षणम् । बकस्य मकरो धीमांश्चकर्ताविह्वलः शिरः ॥ ८९

tatah shilaatalanyastamaatrastasya sa tatkshanam | bakasya makaro dhiimaamshcakartaavihvalah shirah || 89

Kaum hatte der Reiher es auf die Steinplatte geworfen,

da biss ihm das geistesgegenwärtige Krokodil ohne viel Federlesens den Kopf ab.

गत्वा च शेषमत्स्यानां यथावत्स शशंस तत् । ते चाप्यभिननन्दुस्तं तुष्टाः प्राणप्रदायिनम् ॥ ९०

gatvaa ca sheshamatsyaanaam yathaavatsa shashamsa tat | te caapyabhinanandustam tushtaah praanapradaayinam || 90

Danach lief es zu den übriggebliebenen Fischen zurück und berichtete, was geschehen war.

Die hießen ihren Lebensretter froh willkommen.

प्रज्ञा नाम बलं तस्मान्निष्प्रज्ञस्य बलेन किम् । एतां च सिंहशशयोः कथामत्रापरां शृणु ॥ ९१

prajnaa naama balam tasmaannishprajnasya balena kim | etaam ca simhashashayoh kathaamatraaparaam shrnu || 91

Vorsicht ist eben Macht. Was wollte ein Mächtiger ohne Vorsicht schon beschicken?

Hört euch eine andere Geschichte dazu an - die vom Löwen und dem Hasen:

अभूत्क्वापि वने सिंह एकवीरोऽपराजितः । स च यं यं ददर्शात्र सत्त्वं तं तं न्यपातयत् ॥ ९२

abhuutkvaapi vane simha ekaviiro'paraajitah | sa ca yam yam dadarshaatra sattvam tam tam nyapaatayat || 92

Irgendwo im Wald lebte ein Löwe, der unbesiegte Alleinherrscher.

Und jedes Tier, das er sah, schlug er sofort und fraß es auf.

ततः सोऽभ्यर्थितः सर्वैः सम्भूयात्र मृगादिभिः । आहाराय तवैकैकं प्रेषयामो दिने दिने ॥ ९३

tatah so'bhyarthitah sarvaih sambhuuyaatra mrgaadibhih | aahaaraaya tavaikaikam preshayaamo dine dine || 93

Da kamen die Gazellen und all die anderen Tiere zusammen und flehten ihn an:

"Wir können dir doch jeden Tag einen von uns zum Mittagessen schicken.

सर्वान्नो युगपद्धत्वा स्वार्थहानिं करोषि किम् । इति तद्वचनं सिंहः स तथेत्यन्वमन्यत ॥ ९४

sarvaanno yugapaddhatvaa svaarthahaanim karoshi kim | iti tadvacanam simhah sa tathetyanvamanyata || 94

Wenn du uns alle gleichzeitig abschlachtest, schadest du deiner eigenen Sache. Warum?"

Diesem Vorschlag stimmte der Löwe zu: "Warum nicht?"

ततः प्राणिनमेकैकं तस्मिन्नन्वहमश्नति । एकदा शशकस्यागाद्वार एकस्य तत्कृते ॥ ९५

tatah praaninamekaikam tasminnanvahamashnati | ekadaa shashakasyaagaadvaara ekasya tatkrte || 95

Danach fraß er jeden Tag immer nur ein Tier. Eines Tages fiel das Opferlos auf ein Häschen.

स सर्वैः प्रेषितो गच्छञ्शशो धीमानचिन्तयत् । स धीरो यो न सम्मोहमापत्कालेऽपि गच्छति ॥ ९६

sa sarvaih preshito gacchanshasho dhiimaanacintayat | sa dhiiro yo na sammohamaapatkaale'pi gacchati || 96

Von allen aufgefordert, hüpfte der kluge Mümmelmann davon und überlegte:

"Mutig ist, wer sich selbst in der Not nicht irre machen läßt.

उपस्थितेऽपि मृत्यौ तद्युक्तिं तावत्करोम्यहम् । इत्यालोच्य स तं सिंहं विलम्ब्य शशकोऽभ्यगात् ॥ ९७

upasthite'pi mrtyau tadyuktim taavatkaromyaham | ityaalocya sa tam simham vilambya shashako'bhyagaat || 97

Im Angesicht des Todes will ich eine List gebrauchen!"

Mit diesem Vorsatz trat das Langohr saumselig vor den Löwen.

आगतं तु विलम्बेन केसरी निजगाद सः । अरे वेला व्यतिक्रान्ता ममाहारे कथं त्वया ॥ ९८

aagatam tu vilambena kesarii nijagaada sah | are velaa vyatikraantaa mamaahaare katham tvayaa || 98

Den verspätet Eintreffenden brüllte der Mähnenträger an:

"He du, warum kommst du zu spät zu meinem Mittagessen!

वधादप्यधिकं किं वा कर्तव्यं ते मया शठ । इत्युक्तवन्तं तं सिंहं प्रह्वः स शशकोऽब्रवीत् ॥ ९९

vadhaadapyadhikam kim vaa kartavyam te mayaa shatha | ityuktavantam tam simham prahvah sa shashako'braviit || 99

Was bleibt mir anderes übrig, als dich hinzurichten, Bürschchen!"

Nach diesem Urteil des Löwen verbeugte sich der Hase und sprach:

न मे देवापराधोऽयं स्ववशो नाहमद्य यत् । मार्गे विधार्य सिंहेन द्वितीयेनोज्झितश्चिरात् ॥ १००

na me devaaparaadho'yam svavasho naahamadya yat | maarge vidhaarya simhena dvitiiyenojjhitashciraat || 100

"Das ist nicht meine Schuld, Gebieter. Heut bin ich nicht mein eigener Herr. Unterwegs wurde ich

von einem zweiten Löwen aufgehalten, der mich erst nach langem Hin und Her wieder freiließ!"

तच्छ्रुत्वास्फाल्य लाङ्गूलं सिंहः क्रोधारुणेक्षणः । सोऽब्रवीत्को द्वितीयोऽसौ सिंहो मे दर्शयतां त्वया ॥ १०१

tacchrutvaasphaalya laanguulam simhah krodhaarunekshanah |

so'braviitko dvitiiyo'sau simho me darshayataam tvayaa || 101

Als der Löwe das hörte, ließ er seinen Schwanzquast tanzen und schrie mit vor Wut geröteten Augen:

"Wer ist dieser andere Löwe? Los, zeig ihn mir!"

आगत्य दृश्यतां देवेत्युक्त्वा सोऽपि निनाय तम् । तथेत्यन्वागतं सिंहं दूरं कूपान्तिकं शशः ॥ १०२

aagatya drshyataam devetyuktvaa so'pi ninaaya tam | tathetyanvaagatam simham duuram kuupaantikam shashah || 102

"Wir gehen hin und ich zeig ihn dir, o Herr", sprach der Hase und führte den Löwen,

der ihm nach den Worten: "Nun mach schon!" folgte, zu einem weitab gelegenen Brunnen.

इहान्तःस्थं स्थितं पश्येत्युक्तस्तत्र च तेन सः । शशकेन क्रुधा गर्जन्सिंहोऽन्तःकूपमैक्षत ॥ १०३

ihaantahstham sthitam pashyetyuktastatra ca tena sah | shashakena krudhaa garjansimho'ntahkuupamaikshata || 103

"Da ist er drin, sieh mal!" flüsterte das Häschen.

Der Löwe aber brüllte all seine Wut heraus, als er in den Brunnen hinabsah.

दृष्ट्वा स्वच्छे च तोये स्वं प्रतिबिम्बं निशम्य च । स्वगर्जितप्रतिरवं मत्वा तत्रातिगर्जितम् ॥ १०४

drshtvaa svacche ca toye svam pratibimbam nishamya ca | svagarjitapratiravam matvaa tatraatigarjitam || 104

Sein Spiegelbild im klaren Wasser sehend und den Widerhall seines eigenen Gebrülls vernehmend,

meinte er wiederum von dort angebrüllt zu werden.

प्रतिसिंहं स कोपेन तद्वधाय मृगाधिपः । आत्मानमक्षिपत्कूपे मूढोऽत्रैव व्यपादि च ॥ १०५

pratisimham sa kopena tadvadhaaya mrgaadhipah | aatmaanamakshipatkuupe muudho'traiva vyapaadi ca || 105

Voller Wut auf seinen Nebenbuhler stürzte der Herr der Tiere sich in den Brunnen, jenen zu vernichten.

Und so ertrank das dumme Tier.

शशः स प्रज्ञयोत्तीर्य मृत्योरुत्तार्य चाखिलान् । मृगान्गत्वा तदाख्याय स्ववृत्तं ताननन्दयत् ॥ १०६

shashah sa prajnayottiirya mrtyoruttaarya caakhilaan | mrgaangatvaa tadaakhyaaya svavrttam taananandayat || 106

Mit seiner Vorsicht hatte der Hase sich selbst und all die anderen Tiere vor dem Tode bewahrt.

Er ging, erzählte ihnen sein Erlebnis und da wurden sie wieder froh.

एवं प्रज्ञैव परमं बलं न तु पराक्रमः । यत्प्रभावेण निहतः शशकेनापि केसरी ॥ १०७

evam prajnaiva paramam balam na tu paraakramah | yatprabhaavena nihatah shashakenaapi kesarii || 107

Die größte Macht liegt nicht im Wagemut, sondern in der Vorsicht.

Ihretwegen hat ein Häschen sogar den Mähnenträger besiegt.

तदहं साधयाम्येव प्रज्ञया स्वमभीप्सितुम् । एवं दमनकेनोक्ते तूष्णीं करटकोऽभवत् ॥ १०८

tadaham saadhayaamyeva prajnayaa svamabhiipsitum | evam damanakenokte tuushniim karatako'bhavat || 108

Mit Vorsicht erreiche ich, was ich mir am meisten wünsche."

Nachdem Damanaka das gesagt hatte, verstummte Karataka.

ततो दमनकश्चापि तस्य पिङ्गलकस्य सः । सिंहस्य स्वप्रभोरासीदन्तिके दुर्मना इव ॥ १०९

tato damanakashcaapi tasya pingalakasya sah | simhasya svaprabhoraasiidantike durmanaa iva || 109

Danach suchte Damanaka die Nähe seines Herrn, das Löwen Pingalaka, und tat so, als sei er betrübt.

पृष्टश्च कारणं तेन तमुवाच जनान्तिकम् । बुद्ध्वा न युज्यते तूष्णीं स्थातुं देव वदाम्यतः ॥ ११०

prshtashca kaaranam tena tamuvaaca janaantikam | buddhvaa na yujyate tuushniim sthaatum deva vadaamyatah || 110

Von diesem nach dem Grund gefragt, sprach er näher an ihn heranrückend: "Hat man etwas erfahren, Gebieter, so schickt es sich nicht, still zu schweigen. Ich will es dir sagen:

अनियुक्तोऽपि च ब्रूयाद्यदीच्छेत्स्वामिनो हितम् । तद्विहायान्यथाबुद्धिं मद्विज्ञप्तिमिमां शृणु ॥ १११

aniyukto'pi ca bruuyaadyadiicchetsvaamino hitam | tadvihaayaanyathaabuddhim madvijnaptimimaam shrnu || 111

Auch unaufgefordert soll sprechen, wer für das Wohl seines Herrn eintritt.

Hör dir also meine Theorie an, ohne mir bösen Willen zu unterstellen:

वृषः संजीवकोऽयं त्वां हत्वा राज्यं चिकीर्षति । मन्त्रिणा हि सतानेन त्वं भीरुरिति निश्चितः ॥ ११२

vrshah samjiivako'yam tvaam hatvaa raajyam cikiirshati | mantrinaa hi sataanena tvam bhiiruriti nishcitah || 112

Dieser Stier Sanjiivaka will dich erst umbringen und dann das Reich an sich reißen.

In seiner Eigenschaft als Minister hat er gemerkt, daß du ängstlich bist.

धुनोति त्वां जिघांसुश्च शृङ्गयुग्मं निजायुधम् । निर्भया जीवथ सुखं मयि राज्ञि तृणाशने ॥ ११३

dhunoti tvaam jighaamsushca shrngayugmam nijaayudham | nirbhayaa jiivatha sukham mayi raajni trnaashane || 113

Er will dich vernichten und schwingt schon beide Hörner, seine natürlichen Waffen.

'Bald sollt ihr in meinem Königreich furchtlos lebend fröhlich Gras und Kräuter äsen!

तदेत हन्मो युक्त्यामुं मृगेन्द्रं मांसभोजनम् । आश्वास्योपजपत्येवं प्राणिनश्च वने वने ॥ ११४

tadeta hanmo yuktyaamum mrgendram maamsabhojanam | aashvaasyopajapatyevam praaninashca vane vane || 114

Darum laßt ihn uns beseitigen, mit einer List, diesen fleischfressenden König der Tiere!'

So tröstet er und hetzt die Tiere Wald für Wald gegen dich auf.

तदेतं चिन्तय वृषं नास्त्यस्मिन्सति शर्म ते । एवं दमनकेनोक्तः स तं पिङ्गलकोऽभ्यधात् ॥ ११५

tadetam cintaya vrsham naastyasminsati sharma te | evam damanakenoktah sa tam pingalako'bhyadhaat || 115 Dieser Stier, mußt du wissen, ist nicht zu deiner Sicherheit hier!"

Auf diese Warnung Damanakas erwiderte Pingalaka, der gelbe Löwe:

बलीवर्दो वराकोऽयं किं कुर्यात्तृणभुङ्मम । दत्ताभयं कथं हन्याम्येनं च शरणागतम् ॥ ११६

baliivardo varaako'yam kim kuryaattrnabhungmama | dattaabhayam katham hanyaamyenam ca sharanaagatam || 116

"Was für eine Gräueltat könnte dieser Grasfresser mir wohl antun? Und wie kann ich einen ermorden,

der Zuflucht bei mir gesucht hat, dem ich Angstfreiheit gewährt habe?"

एतच्छ्रुत्वा दमनकः प्राह मा स्मैवमादिश । यस्तुल्यः क्रियते राज्ञा न तद्वच्छ्रीः प्रसर्पति ॥ ११७

etacchrutvaa damanakah praaha maa smaivamaadisha | yastulyah kriyate raajnaa na tadvacchriih prasarpati || 117

Als Damanaka das hörte, wandte er ein: "Sag nicht sowas!

Wenn einer dem König gleichgestellt wird, rutscht die Glücksgöttin aus!

द्वयोर्दत्तपदा सा च तयोरुच्छ्रितयोश्चला । न शक्नोति चिरं स्थातुं ध्रुवमेकं विमुञ्चति ॥ ११८

dvayordattapadaa saa ca tayorucchritayoshcalaa | na shaknoti ciram sthaatum dhruvamekam vimuncati || 118

Wenn sie je einen Fuß auf die erhobenen Häupter eines jeden von ihnen stellt,

kann die an sich schon Flüchtige nicht lange sicher stehen und verläßt einen von beiden.

प्रभुश्च यो हितं द्वेष्टि सेवते चाहितं सदा । स वर्जनीयो विद्वद्भिर्वैद्यैर्दुष्टातुरो यथा ॥ ११९

prabhushca yo hitam dveshti sevate caahitam sadaa | sa varjaniiyo vidvadbhirvaidyairdushtaaturo yathaa || 119

Und einen Herrn, der den guten Diener hasst und dem schlechten vertraut,

müssen kluge Menschen meiden, so wie Ärzte einen boshaften Patienten.

अप्रियस्य प्रथमतः परिणामे हितस्य च । वक्ता श्रोता च यत्र स्यात्तत्र श्रीः कुरुते पदम् ॥ १२०

apriyasya prathamatah parinaame hitasya ca | vaktaa shrotaa ca yatra syaattatra shriih kurute padam || 120

Wo einer ist, der unangenehme Wahrheiten ausspricht, die am Ende nützlich sind,

und einer, der ihm zuhört - dorthin setzt die Glücksgöttin ihren Fuß.

न शृणोति सतां मन्त्रमसतां च शृणोति यः । अचिरेण स सम्प्राप्य विपदं परितप्यते ॥ १२१

na shrnoti sataam mantramasataam ca shrnoti yah | acirena sa sampraapya vipadam paritapyate || 121

Wer der Edlen Rat nicht hört und den der Schurken um so mehr,

der wird über kurz oder lang den Schaden ernten und das Leid.

तदस्मिनुक्ष्णि कः स्नेहस्तव देव किमस्य वा । द्रुह्यतोऽभयदानं तच्छरणागतता च का ॥ १२२

tadasminukshni kah snehastava deva kimasya vaa | druhyato'bhayadaanam taccharanaagatataa ca kaa || 122

Was soll deine Liebe dann für diesen Stier, Gebieter? Oder die Gewährung von Asyl, wenn er dich bedroht? Was für eine Suche nach Schutz ist denn das?

किं चैतस्य भवत्पार्श्वे नित्यसंनिहितस्य गोः । देव कीटाः प्रजायन्ते ये तन्मूत्रपुरीषयोः ॥ १२३

kim caitasya bhavatpaarshve nityasamnihitasya goh | deva kiitaah prajaayante ye tanmuutrapuriishayoh || 123

Außerdem, wenn das Rindvieh andauernd um dich herum ist - aus seinen Fäkalien werden Würmer kriechen,

ते चेद्विशन्ति मत्तेभदन्ताघातव्रणावृते । शरीरे भवतः किं न वृत्तः स्याद्युक्तितो वधः ॥ १२४

te cedvishanti mattebhadantaaghaatavranaavrte | shariire bhavatah kim na vrttah syaadyuktito vadhah || 124

die sich in die von brünftigen Elefantenbullen geschlagenen Wunden hineinfressen, die deinen Körper überziehen! Warum sollte er nicht beschlossen haben, dich durch diese List zu töten?

दुर्जनश्चेत्स्वयं दोषं विपश्चिन्न करोति तत् । उत्पद्यते स तत्सङ्गादत्र च श्रूयतां कथा ॥ १२५

durjanashcetsvayam dosham vipashcinna karoti tat | utpadyate sa tatsangaadatra ca shruuyataam kathaa || 125

Wenn eine schurkische Kreatur schlau genug ist, selbst keinen Schaden anzurichten,

läßt sie ihn aus dem Umgang mit sich erwachsen. Hör dir die Geschichte dazu an:

राज्ञः कस्यापि शयने चिरमासीदलक्षिता । यूका कुतश्चिदागत्य नाम्ना मन्दविसर्पिणी ॥ १२६

raajnah kasyaapi shayane ciramaasiidalakshitaa | yuukaa kutashcidaagatya naamnaa mandavisarpinii || 126

Im Bett eines Königs hatte sich, lange unentdeckt, eine von irgendwoher eingeschleppte Laus

namens Mandavisarpini, "Müde Kriecherin", eingenistet.

अकस्मात्तत्र चोपेत्य पवनेरितः । विवेश शयनीयं तट्टीटिभो नाम मत्कुणः ॥ १२७

akasmaattatra copetya pavaneritah | vivesha shayaniiyam tattiitibho naama matkunah || 127

Unvermutet ließ, vom Wind hereingeweht, auch ein Floh namens Tiitibha sich auf der Lagerstatt nieder.

मन्निवासमिमं कस्मादागतस्त्वं व्रजान्यतः । इति मन्दविसर्पिण्या स दृष्ट्वा जगदे तया ॥ १२८

mannivaasamimam kasmaadaagatastvam vrajaanyatah | iti mandavisarpinyaa sa drshtvaa jagade tayaa || 128

"Warum kriechst du in meine Wohnung? Verzieh dich woandershin!"

So wurde er von Mandavisarpini angeschnauzt, als die ihn sah.

अपीतपूर्वं पास्यामि राजासृक्तत्प्रसीद मे । देहीह वस्तुमिति तामवादीत्सोऽपि टीटिभः ॥ १२९

apiitapuurvam paasyaami raajaasrktatprasiida me | dehiiha vastumiti taamavaadiitso'pi tiitibhah || 129

"Ich möcht so gern königliches Blut trinken, das ich zuvor noch nie gekostet habe.

Erlaub es mir und gib mir Obdach hier", flehte Tiitibha sie an.

ततोऽनुरोधादाह स्म सा तं यद्येवमास्स्व तत् । किं त्वस्य राज्ञो नाकाले दंशो देयस्त्वया सखे ॥ १३०

tato'nurodhaadaaha sma saa tam yadyevamaassva tat | kim tvasya raajno naakaale damsho deyastvayaa sakhe || 130

Da sagte die Laus, um ihm den Gefallen zu tun, zum Floh: "Wenn das so ist, kannst du bleiben, Kumpel.

Daß du mir den König aber nicht im falschen Moment beißt!

देयोऽस्य दंशः सुप्तस्य रतासक्तस्य वा लघु । तच्छ्रुत्वा टीटिभः सोऽत्र तथेत्युक्त्वा व्यतिष्ठत ॥ १३१

deyo'sya damshah suptasya rataasaktasya vaa laghu | tacchrutvaa tiitibhah so'tra tathetyuktvaa vyatishthata || 131

Ihn zu beißen ist leicht, wenn er schläft oder sich am Liebeswerk verausgabt."

Als Tiitibha das hörte, meinte er: "Geht schon klar", und richtete sich ein.

नक्तं शय्याश्रितं तं च नृपमाशु ददंश सः । उत्तस्थौ च ततो राजा हा दष्टोऽस्मीति स ब्रुवन् ॥ १३२

naktam shayyaashritam tam ca nrpamaashu dadamsha sah | uttasthau ca tato raajaa haa dashto'smiiti sa bruvan || 132

Als der König sich zur Nacht aufs Bett fallen ließ, biss jener ihn jedoch sofort.

Da sprang der König auf und schrie: "Aua! Wer hat mich da gebissen?"

ततः पलायिते तस्मिंस्त्वरितं मत्कुणे शठे । विचित्य राजभृत्यैः सा लब्धा यूका व्यपाद्यत ॥ १३३

tatah palaayite tasmimstvaritam matkune shathe | vicitya raajabhrtyaih saa labdhaa yuukaa vyapaadyata || 133

Der Floh, dieser Schelm, sprang eilends davon, doch als die Diener des Königs alles durchsuchten und die Laus fanden, machten sie ihr den Garaus.

एवं टीटिभसम्पर्कान्नष्टा मन्दविसर्पिणी । तत्संजीवकसङ्गस्ते न शिवाय भविष्यति ॥ १३४

evam tiitibhasamparkaannashtaa mandavisarpinii | tatsamjiivakasangaste na shivaaya bhavishyati || 134

So ist Mandavisarpini umgekommen, weil sie Tiitibha zu nah an sich heranließ.

Ebenso wird auch die Verbindung mit Sanjiivaka nicht zu deinem Besten sein.

न मे प्रत्येषि चेत्तत्त्वं स्वयं द्रक्ष्यस्युपागतम् । शिरो धुनानं दर्पेण शृङ्गयोः शूलशातयोः ॥ १३५

na me pratyeshi cettattvam svayam drakshyasyupaagatam | shiro dhunaanam darpena shrngayoh shuulashaatayoh || 135

Wenn du mir nicht glaubst, wirdst du ihn bald selbst kommen sehen, wie er sein Haupt schüttelt,

stolz auf seine Hörner, die spitz wie Lanzen sind."

इत्युक्त्वा विकृतिं तेन नीतो दमनकेन सः । सिंहः पिङ्गलकश्चक्रे वध्यं संजीवकं हृदि ॥ १३६

ityuktvaa vikrtim tena niito damanakena sah | simhah pingalakashcakre vadhyam samjiivakam hrdi || 136

Nach diesen Worten änderte der Löwe Pingalaka seine Meinung über den Stier.

Damanaka hatte ihn so weit gebracht, daß er Sanjiivakas Tod herbeisehnte.

लब्ध्वा तस्याशयं स्वैरं क्षणाद्दमनकस्ततः । तस्य संजीवकस्यागात्स विषण्ण इवान्तिकम् ॥ १३७

labdhvaa tasyaashayam svairam kshanaaddamanakastatah || tasya samjiivakasyaagaatsa vishanna ivaantikam || 137

Nachdem Damanaka seine Absicht erahnt hatte,

begab er sich selbigen Augenblicks scheinbar niedergeschlagen zu Sanjiivaka.

किमीदृगसि किं मित्र शरीरे कुशलं तव । इति पृष्टश्च तेनात्र वृषेण स जगाद तम् ॥ १३८

kimiidrgasi kim mitra shariire kushalam tava | iti prshtashca tenaatra vrshena sa jagaada tam || 138

Der fragte ihn: "He Freundchen, was ist los mit dir? Bist du gesund?"

Auf die Frage des Bullen erwiderte jener:

किं सेवकस्य कुशलं कश्च राज्ञां सदा प्रियः । कोऽर्थी न लाघवं यातः कः कालस्य न गोचरः ॥ १३९

kim sevakasya kushalam kashca raajnaam sadaa priyah | ko'rthii na laaghavam yaatah kah kaalasya na gocarah || 139

"Welcher Diener ist schon gesund? Wer macht es den Königen immer recht?

Welcher Bittsteller ist nicht entbehrlich? Wer würde nicht zur Spielwiese der Zeit?"

इत्युक्तवन्तं पप्रच्छ तं स संजीवकः पुनः । किमुद्विग्न इवैवं त्वं वयस्याद्योच्यतामिति ॥ १४०

ityuktavantam papraccha tam sa samjiivakah punah | kimudvigna ivaivam tvam vayasyaadyocyataamiti || 140

Auf diese Worte des Schakals fragte Sanjiivaka wiederum:

"Was bist du heute so verängstigt, Kamerad? Sprich mit mir!"

ततो दमनकोऽवादीच्छृणु प्रीत्या वदामि ते । मृगराजो विरुद्धोऽसौ जातः पिङ्गलकोऽद्य ते ॥ १४१

tato damanako'vaadiicchrnu priityaa vadaami te | mrgaraajo viruddho'sau jaatah pingalako'dya te || 141

Da sagte Damanaka: "Hör zu, ich spreche aus Freundschaft zu dir:

Pingalaka, der Herr der Tiere, ist dir seit heute feind.

निरपेक्षोऽस्थिरस्नेहो हत्वा त्वां भोक्तुमिच्छति । हिंस्रं परिच्छदं चास्य पश्यामि प्रेरकं सदा ॥ १४२

nirapeksho'sthirasneho hatvaa tvaam bhoktumicchati | himsram paricchadam caasya pashyaami prerakam sadaa || 142

Seiner flüchtigen Zuneigung zu dir nicht achtend, will er dich schlachten und fressen.

Ich seh doch, wie seine blutrünstige Dienerschaft ihn dauernd dazu aufstachelt."

वचो दमनकस्यैतत्स पूर्वप्रत्ययादृजुः । सत्यं विचिन्त्य वृषभो विमना निजगाद तम् ॥ १४३

vaco damanakasyaitatsa puurvapratyayaadrjuh | satyam vicintya vrshabho vimanaa nijagaada tam || 143

Aufgrund seines früheren Vertrauens zu dem Schakal hielt der einfältige Stier Damanakas Worte für wahr.

Enttäuscht seufzte er:

धिक्सेवाप्रतिपन्नोऽपि क्षुद्रः क्षुद्रपरिग्रहः । प्रभुर्वैरित्वमेवैति तथा चेमां कथां शृणु ॥ १४४

dhiksevaapratipanno'pi kshudrah kshudraparigrahah | prabhurvairitvamevaiti tathaa cemaam kathaam shrnu || 144

O Weh! Ein gemeiner Herr, durch treue Dienste gewonnen, wird durch gemeine Umgebung erst recht zum Feind. Hör dir die Geschichte dazu an:

आसीन्मदोत्कटो नाम सिंहः क्वापि वनान्तरे । त्रयस्तस्यानुगाश्चासन्द्वीपिवायसजम्बुकाः ॥ १४५

aasiinmadotkato naama simhah kvaapi vanaantare | trayastasyaanugaashcaasandviipivaayasajambukaah || 145

In einem Wald irgendwo lebte ein Löwe namens Madotkata.

Der hatte drei Gefolgsleute: Panther, Krähe und Schakal.

स सिंहोऽत्र वनेऽद्राक्षीददृष्टचरमेकदा । करभं सार्थविभ्रष्टं प्रविष्टं हासनाकृतिम् ॥ १४६

sa simho'tra vane'draakshiidadrshtacaramekadaa | karabham saarthavibhrashtam pravishtam haasanaakrtim || 146

Dieser Löwe beobachtete eines Tages, wie ein von seiner Karawane ausgerissenes Trampeltier von lächerlicher Gestalt im Wald herumlief. So etwas hatte er noch nie gesehen.

कोऽयं प्राणीति साश्चर्यं वदत्यस्मिन्मृगाधिपे । उष्ट्रोऽयमिति वक्ति स्म देशद्रष्तात्र वायसः ॥ १४७

ko'yam praaniiti saashcaryam vadatyasminmrgaadhipe | ushtro'yamiti vakti sma deshadrashtaatra vaayasah || 147

"Was für ein Tier ist das?" fragte er erstaunt. "Das ist ein Kamel",

antwortete da die Krähe, die schon viele Länder gesehen hatte.

ततो दत्ताभयस्तेन सिंहेनानाय्य कौतुकात् । उष्ट्रः सोऽनुचरीकृत्य स्वान्तिके स्थापितोऽभवत् ॥ १४८

tato dattaabhayastena simhenaanaayya kautukaat | ushtrah so'nucariikrtya svaantike sthaapito'bhavat || 148

Nachdem der neugierig gewordene Löwe dem Kamel versichert hatte, daß ihm keine Gefahr drohte,

ließ er es vorführen, machte es zu seinem Gefolgsmann und hielt es in seiner Nähe.

एकदा व्रणितोऽस्वस्थः स सिंहो गजयुद्धतः । उपवासान्बहूंश्चक्रे स्वस्थैस्तैः सहितोऽनुगैः ॥ १४९

ekadaa vranito'svasthah sa simho gajayuddhatah | upavaasaanbahuumshcakre svasthaistaih sahito'nugaih || 149

Eines Tages wurde der kränkliche Löwe im Kampf mit einem Elefanten verwundet.

Danach mußte er viel hungern, obwohl er von gesunden Gefährten umgeben war.

ततः क्लान्तः स भक्ष्यार्थं भ्रमन्सिंहोऽनवाप्य तत् । किं कार्यमित्यपृच्छत्तानुष्ट्रं मुक्त्वानुगान्रहः ॥ १५०

tatah klaantah sa bhakshyaartham bhramansimho'navaapya tat |

kim kaaryamityaprcchattaanushtram muktvaanugaanrahah || 150

Ermattet strich er auf der Suche nach etwas Essbarem umher, fand aber nichts.

Da fragte er seine Gefährten heimlich, das Kamel ausgenommen: "Was machen wir jetzt?"

ते तमूचुः प्रभो वाच्यमस्माभिर्युक्तमापदि । उष्ट्रेण साकं किं सख्यं किं नासावेव भक्ष्यते ॥ १५१

te tamuucuh prabho vaacyamasmaabhiryuktamaapadi | ushtrena saakam kim sakhyam kim naasaaveva bhakshyate || 151

Sie sagten zu ihm: "Herr, wir werden deiner Notlage entsprechend antworten:

Was nützt dir die Freundschaft mit einem Kamel, wenn du es nicht verspeist?

तृणाशी चायमस्माकं भक्ष्य एवामिषाशिनाम् । बहूनामामिषस्यार्थे किं चैकस्त्यज्यते न किम् ॥ १५२

trnaashii caayamasmaakam bhakshya evaamishaashinaam |

bahuunaamaamishasyaarthe kim caikastyajyate na kim || 152

Dieser Grasfresser ist dafür da, von uns Fleischfressern verzehrt zu werden.

Und warum sollte man nicht einen opfern, um viele Fleischfresser zu füttern?

दत्ताभयं कथं हन्मीत्युच्यते प्रभुणा यदि । दापयामः स्ववाचा तद्युक्त्या तनुममुं वयम् ॥ १५३

dattaabhayam katham hanmiityucyate prabhunaa yadi |

daapayaamah svavaacaa tadyuktyaa tanumamum vayam || 153

Wenn du sagst: 'Wie kann ich einen töten, dem ich Angstfreiheit versprach?' dann müssen wir es

durch einen Kniff so weit bringen, daß es uns seinen Leib geradezu aufdrängt.

इत्युक्ते तैरनुज्ञातस्तेन सिंहेन वायसः । वधाय संविदं कृत्वा करभं तमभाषत ॥ १५४

ityukte tairanujnaatastena simhena vaayasah | vadhaaya samvidam krtvaa karabham tamabhaashata || 154

Nachdem sie das gesagt und ein Mordkomplott geschmiedet hatten,

flog die Krähe auf Geheiß des Löwen zu dem Kamel und sagte:

एष स्वामी क्षुधाक्रान्तोऽप्यस्मान्वक्ति न किंचन । तदस्यात्मप्रदानोक्त्या प्रियं कुर्मो यथा वयम् ॥ १५५

esha svaamii kshudhaakraanto'pyasmaanvakti na kimcana | tadasyaatmapradaanoktyaa priyam kurmo yathaa vayam || 155

"Zwar leidet unser Herr großen Hunger, doch sagt er uns nichts davon. Wir haben versprochen,

ihm unsere Seelen zu geben, damit er uns wohlgesonnen ist.

तथा त्वमपि कुर्वीथा येनासौ प्रीयते त्वयि । इत्युक्तो वायसेनोष्ट्रः साधुस्तत्प्रत्यपद्यत ॥ १५६

tathaa tvamapi kurviithaa yenaasau priiyate tvayi | ityukto vaayasenoshtrah saadhustatpratyapadyata || 156

Du solltest auch so etwas tun, damit er dir wohlgesonnen ist."

Von der Krähe ermuntert stimmte das brave Kamel zu.

उपाययौ च तं सिंहं सह काकेन तेन सः । ततः काकोऽब्रवीद्देव स्वायत्तं भुङ्क्ष्व मामिमम् ॥ १५७

upaayayau ca tam simham saha kaakena tena sah | tatah kaako'braviiddeva svaayattam bhunkshva maamimam || 157

So trat es mit der Krähe zusammen vor den Löwen. Da sagte die Krähe:

"Gebieter, ich bin mein eigener Herr, also iß mich!"

किं त्वया स्वल्पकायेनेत्युक्ते सिंहेन जम्बुकः । मां भुङ्क्ष्वेत्यवदत्तं च स तथैव निराकरोत् ॥ १५८

kim tvayaa svalpakaayenetyukte simhena jambukah | maam bhunkshvetyavadattam ca sa tathaiva niraakarot || 158

"Was soll ich denn mit dir? Du bist zu klein!" entgegnete der Löwe.

Da schlug der Schakal vor: "Iß mich!" Doch der wies ihn genauso ab.

द्वीपी तमब्रवीद्देव मां भुङ्क्ष्वेति तमप्यसौ । नाभुङ्क्त हरिरुष्ट्रोऽथ बभाषे भुङ्क्ष्व मामिति ॥ १५९

dviipii tamabraviiddeva maam bhunkshveti tamapyasau | naabhunkta harirushtro'tha babhaashe bhunkshva maamiti || 159

Dann sagte der Panther: "Iß mich, o Herr!" Auch ihn aß der Löwe nicht. Endlich sprach das Kamel: "Iß mich!"

वाक्छलेन स तेनैव हत्वा कृत्वा च खण्डशः । उष्ट्रस्तैर्भक्षितः सद्यः ससिंहैर्वायसादिभिः ॥ १६०

vaakchalena sa tenaiva hatvaa krtvaa ca khandashah | ushtrastairbhakshitah sadyah sasimhairvaayasaadibhih || 160

Durch falsche Aussage also ward das Kamel geschlachtet, zerstückelt und von allen,

Löwe, Krähe und so weiter, auf der Stelle aufgefressen.

एवं केनापि पिशुनेनैष पिङ्गलको मयि । प्रेरितोऽकारणं राजा प्रमाणमधुना विधिः ॥ १६१

evam kenaapi pishunenaisha pingalako mayi | prerito'kaaranam raajaa pramaanamadhunaa vidhih || 161

Und so wurde auch König Pingalaka von einem Verräter grundlos gegen mich gedrängt.

Jetzt muß das Schicksal entscheiden.

घृध्रोऽपि हि वरं राजा सेव्यो हंसपरिच्छदः । न घृध्रपरिवारस्तु हंसोऽपि किमुतापरः ॥ १६२

ghrdhro'pi hi varam raajaa sevyo hamsaparicchadah | na ghrdhraparivaarastu hamso'pi kimutaaparah || 162

Besser ist es, einem Geierkönig zu dienen, den Schwäne umflattern, als einem von Geiern umgebenen Schwan. Um so mehr, wenn so ein König dein Feind ist."

एतत्संजीवकाच्छ्रुत्वावादीद्दमनकोऽनृजुः । धैर्येण साध्यते सर्वं शृणु वच्म्यत्र ते कथाम् ॥ १६३

etatsamjiivakaacchrutvaavaadiiddamanako'nrjuh | dhairyena saadhyate sarvam shrnu vacmyatra te kathaam || 163

Als er das von Sanjiivaka gehört hatte, sagte der hinterhältige Damanaka:

"Mit Entschlossenheit kannst du alles erreichen! Hör dir die Geschichte an, die ich dir jetzt erzähle:

कोऽप्यासीट्टिट्टिभिः पक्षी सभार्यो वारिधेस्तटे । धृतगर्भा सती भार्या टिट्टिभी निजगाद तम् ॥ १६४

ko'pyaasiittittibhih pakshii sabhaaryo vaaridhestate | dhrtagarbhaa satii bhaaryaa tittibhii nijagaada tam || 164

Es war einmal ein Tittibha - Stelzvogel, der mit seiner Henne am Meeresufer lebte.

Als die wackere Henne Eier trug, sprach sie zu ihm:

एहि क्वाप्यन्यतो यावः प्रसूताया ममेह हि । हरेदपत्यान्यम्भोधिः कदाचिदयमूर्मिभिः ॥ १६५

ehi kvaapyanyato yaavah prasuutaayaa mameha hi | haredapatyaanyambhodhih kadaacidayamuurmibhih || 165

"Lass uns woanders hingehen! Wenn ich meine Eier hier ablege,

kann das Meer unsere Küken jederzeit mit seinen Wellen mitreißen."

एतद्भार्यावचः श्रुत्वा टिट्टिभः स जगाद ताम् । न शक्नोति मया साकं विरोधं कर्तुमम्बुधिः ॥ १६६

etadbhaaryaavacah shrutvaa tittibhah sa jagaada taam | na shaknoti mayaa saakam virodham kartumambudhih || 166

Als er hörte, was sein Weibchen da sagte, sprach der Tittibha:

"Das Meer kann mich garnicht zum Feind machen!"

तच्छ्रुत्वा टिट्टिभी प्राह मैवं का ते तुलाब्धिना । हितोपदेशोऽनुष्ठेयो विनाशः प्राप्यतेऽन्यथा ॥ १६७

tacchrutvaa tittibhii praaha maivam kaa te tulaabdhinaa | hitopadesho'nushtheyo vinaashah praapyate'nyathaa || 167

Darauf sagte die Tittibhahenne: "Sag nicht sowas! Wie kannst du dich mit dem Meer vergleichen?

Guten Rat sollst du befolgen. Sonst ereilt dich Ungemach!"

तथा च कम्बुग्रीवाख्यः कूर्मः क्वापि सरस्यभूत् । तस्यास्तां सुहृदौ हंसौ नाम्ना विकटसंकटौ ॥ १६८

tathaa ca kambugriivaakhyah kuurmah kvaapi sarasyabhuut |

tasyaastaam suhrdau hamsau naamnaa vikatasamkatau || 168

Da lebte nämlich einst die Schildkröte Kambugriiva Muschelhals in einem Teich,

und die hatte zwei Schwäne als Freunde. Der eine hieß Vikata, der andere Samkata.

एकदावग्रहक्षीणजले सरसि तत्र तौ । हंसावन्यत्सरो गन्तुकामौ कूर्मो जगाद सः ॥ १६९

ekadaavagrahakshiinajale sarasi tatra tau | hamsaavanyatsaro gantukaamau kuurmo jagaada sah || 169

Einmal war nach einer Dürre kein Wasser mehr im Teich. Die beiden Schwäne wollten ein anderes Gewässer aufsuchen. Da bat die Schildkröte sie:

युवां यत्रोद्यतौ गन्तुं नयतं तत्र मामपि । तच्छ्रुत्वा तावुभौ हंसौ कूर्मं तं मित्रमूचतुः ॥ १७०

yuvaam yatrodyatau gantum nayatam tatra maamapi | tacchrutvaa taavubhau hamsau kuurmam tam mitramuucatuh || 170

"Da wo ihr jetzt hinfliegt - nehmt mich auch mit hin!"

Die Schwäne hörten Kambugriiva und sagten zu ihrem Freund:

सरो दूराद्दवीयस्तद्यत्रावां गन्तुमुद्यतौ । तत्रागन्तुं तवेच्छा चेत्कार्यमस्मद्वचस्त्वया ॥ १७१

saro duuraaddaviiyastadyatraavaam gantumudyatau | tatraagantum tavecchaa cetkaaryamasmadvacastvayaa || 171

"Der See, zu dem wir fliegen wollen, ist weiter als weit von hier.

Wenn du da wirklich ankommen willst, mußt du tun, was wir dir sagen:

अस्मद्धृतां गृहीत्वैव दन्तैर्यष्टिं दिवि व्रजन् । निरालापोऽवतिष्ठेथा भ्रष्टो व्यापत्स्यसेऽन्यथा ॥ १७२

asmaddhrtaam grhiitvaiva dantairyashtim divi vrajan | niraalaapo'vatishthethaa bhrashto vyaapatsyase'nyathaa || 172

Wir halten einen Stock. In den mußt du reinbeißen und festhalten.

Beim Fliegen sagst du kein Wort, sonst stürzt du ab und gehst zugrunde!"

तथेति तेन दन्तात्तयष्टिना सह तौ नभः । कूर्मेणोत्पेततुर्हंसौ प्रान्तयोरात्तयष्टिकौ ॥ १७३

tatheti tena dantaattayashtinaa saha tau nabhah | kuurmenotpetaturhamsau praantayoraattayashtikau || 173

"Mach ich", erwiderte die Schildkröte und nahm den Stock zwischen die Kiefer.

Da schwangen die beiden Schwäne sich, jeder ein Ende des Stockes haltend, in die Lüfte.

क्रमाच्च तत्सरोऽभ्यर्णं प्राप्तौ तौ कूर्महारिणौ । ददृशुस्तदधोवर्तिनगराश्रयिणौ जनाः ॥ १७४

kramaacca tatsaro'bhyarnam praaptau tau kuurmahaarinau | dadrshustadadhovartinagaraashrayinau janaah || 174

So gelangten sie allmählich, die Schildkröte tragend, in die Nähe des Sees.

Dabei wurden sie von Menschen, die da unten in einer Stadt lebten, gesehen.

किमेतन्नीयते चित्रं हंसाभ्यामिति तैर्जनैः । क्रियमानं कलकलं स कूर्मश्चपलोऽशृणोत् ॥ १७५

kimetanniiyate citram hamsaabhyaamiti tairjanaih | kriyamaanam kalakalam sa kuurmashcapalo'shrnot || 175

Und die wunderten sich: "Was für ein komisches Ding tragen die Schwäne denn da herum?"

Für die abgelenkte Schildkröte klang das wie Papperlapapp.

कुतः कलकलोऽधस्तादिति वक्त्राद्विहाह ताम् । यष्टिं स पृच्छन्हंसौ तौ भ्रष्टो जघ्ने जनैर्भुवि ॥ १७६

kutah kalakalo'dhastaaditi vaktraadvihaaha taam | yashtim sa prcchanhamsau tau bhrashto jaghne janairbhuvi || 176

"Was plappern die denn da unten?" fragte die Schildkröte die beiden Schwäne und ließ dabei den Stock los. Sie stürzte zu Boden, wo die Menschen sie umbrachten.

एवं बुद्धिच्युतो नश्येत्कूर्मो यष्टिच्युतो यथा । इत्थं तयोक्तष्टिटिभ्या टिटिभः स जगाद ताम् ॥ १७७

evam buddhicyuto nashyetkuurmo yashticyuto yathaa | ittham tayoktashtittibhyaa tittibhah sa jagaada taam || 177

So kommt einer, um die Vernunft gebracht, ums Leben wie die Schildkröte, um ihren Stock gebracht."

Nach diesen Worten der Stelzvogelhenne sprach der Stelzvogelhahn:

सत्यमेतत्प्रिये किं तु त्वमप्येतां कथां शृणु । नद्यन्तःस्थे ह्रदेऽभून्क्वापि मत्स्याः पुरा त्रयः ॥ १७८

satyametatpriye kim tu tvamapyetaam kathaam shrnu | nadyantahsthe hrade'bhuunkvaapi matsyaah puraa trayah || 178

"Alles richtig, Liebling. Hör dir aber mal diese Geschichte an:

Es lebten einmal drei Fische in irgendeinem Kolk im Fluss.

अनागतविधातैकः प्रत्युत्पन्नमतिस्तथा । तृतीयो यद्भविष्यश्च त्रयस्ते सहचारिणः ॥ १७९

anaagatavidhaataikah pratyutpannamatistathaa | trtiiyo yadbhavishyashca trayaste sahacaarinah || 179

Anaagatavidhaatr, ein für die Zukunft vorsorgender "Streber", Pratyutpannamatis "Mirfälltschonwasein"

und Yadbhavishya "Eskommtwieskommensoll". Diese drei Kameraden also

ते दाशानां वचो जातु तेन मार्गेण गच्छताम् । अहो अस्मिन्ह्रदे मत्स्याः सन्तीति किल शुश्रुवुः ॥ १८०

te daashaanaam vaco jaatu tena maargena gacchataam | aho asminhrade matsyaah santiiti kila shushruvuh || 180

hörten die Rufe von Fischern, die des Weges kamen: "Ha, in dem Kolk hier gibt's Fische!"

तेनाशङ्क्य वधं दाशैर्नदीस्रोतः प्रविश्य सः । अनागतविधाताथ बुद्धिमानन्यतो ययौ ॥ १८१

tenaashankya vadham daashairnadiisrotah pravishya sah | anaagatavidhaataatha buddhimaananyato yayau || 181

Da der kluge Streber argwöhnte, von den Fischersleuten geschlachtet zu werden,

schwamm in die Srömung hinaus und entfernte sich.

प्रत्युत्पन्नमतिस्त्वासीत्स तत्रैवाविकम्पितः । अहं प्रतिविधास्यामि भयं चेदापतेदिति ॥ १८२

pratyutpannamatistvaasiitsa tatraivaavikampitah | aham pratividhaasyaami bhayam cedaapatediti || 182

Pratyutpannamatis aber blieb unbeeindruckt wo er war: "Ich lass mir was einfallen, wenn's brenzlich wird!"

यन्मे भविष्यतीत्यासीद्यद्भविष्यस्तु तत्र सः । अथागत्याक्षिपञ्जालं तत्र ते धीवरा ह्रदे ॥ १८३

yanme bhavishyatiityaasiidyadbhavishyastu tatra sah | athaagatyaakshipanjaalam tatra te dhiivaraa hrade || 183

"Was auch immer mit mir passiert", dachte Yadbhavishya und blieb.

Da kamen die Fischer und warfen ihr Netz aus überm Strudelloch.

जालोत्क्षिप्तस्तु तैः सद्यः प्रत्युत्पन्नमतिः सुधीः । कृत्वा निस्पन्दमात्मानं तिष्ठति स्म मृतो यथा ॥ १८४

jaalotkshiptastu taih sadyah pratyutpannamatih sudhiih | krtvaa nispandamaatmaanam tishthati sma mrto yathaa || 184

Als aber der schlaue Pratyutpannamatis im Netz hochgezogen wurde, machte er sich steif und stellte sich tot.

स्वयं मृतोऽयमिति तेष्वघ्नत्सु तिमिघातिषु । पतित्वा स नदीस्रोतस्यगच्छद्द्रुतमन्यतः ॥ १८५

svayam mrto'yamiti teshvaghnatsu timighaatishu | patitvaa sa nadiisrotasyagacchaddrutamanyatah || 185

"Der ist ja schon tot", sagten die Fischer, als sie die Fische töteten.

Da sprang er in die Strömung und schwamm schnell woandershin.

यद्भविष्यस्तु जालान्तरुद्वर्तनविवर्तने । कुर्वन्गृहीत्वा निहतो मन्दबुद्धिः स धीवरैः ॥ १८६

yadbhavishyastu jaalaantarudvartanavivartane | kurvangrhiitvaa nihato mandabuddhih sa dhiivaraih || 186

Der geistesträge Yadbhavishya aber sprang im Netz herum und wand sich noch,

als die Fischersleut ihn packten und totschlugen.

तस्मात्प्रतिविधास्येऽहं न यास्याम्यम्बुधैर्भयात् । इत्युक्त्वा टिट्टिभो भार्यां तत्रैवासीत्स्वनीडके ॥ १८७

tasmaatpratividhaasye'ham na yaasyaamyambudhairbhayaat | ityuktvaa tittibho bhaaryaam tatraivaasiitsvaniidake || 187

Darum werde auch ich Gegenmaßnahmen ergreifen und nicht aus Angst vor der See wegziehen."

So sprach der Stelzvogel Tittibha zu seiner Henne und hockte sich dortselbst ins Nest.

तत्राश्रौषीद्वचस्तस्य साहंकारं महोदधिः । दिवसैश्च प्रसूता सा तद्भार्या तत्र टिट्टिभी ॥ १८८

tatraashraushiidvacastasya saahamkaaram mahodadhih | divasaishca prasuutaa saa tadbhaaryaa tatra tittibhii || 188

Der Ozean hatte sein großspuriges Gerede sehr wohl gehört.

Ein paar Tage später legte die Tittibhihenne ihre Eier ab.

जहार स ततोऽण्डानि तस्या जलधिरूर्मिणा । पश्यामि टिट्टिभोऽयं मे किं कुर्यादिति कौतुकात् ॥ १८९

jahaara sa tato'ndaani tasyaa jaladhiruurminaa || pashyaami tittibho'yam me kim kuryaaditi kautukaat || 189

Ihre Eier holte sich der Ozean mit einer Wasserzunge.

"Mal sehen, was dieser Stelzvogel mir anhaben kann", dachte er neugierig.

प्राप्तं तदेतद्व्यसनं यन्मयोक्तमभूत्तव । इत्याह रुदती सा तं टिट्टिभी टिट्टिभं पतिम् ॥ १९०

praaptam tadetadvyasanam yanmayoktamabhuuttava | ityaaha rudatii saa tam tittibhii tittibham patim || 190

"Jetzt ist das Unglück eingetreten, vor dem ich dich gewarnt hatte!" weinte die Tittibhihenne,

als sie zu ihrem Mann, dem Tittibhahahn sprach.

ततः स टिट्टिभो धीरस्तां स्वभार्यामभाषत । पश्येह किं करोम्यस्य पापस्य जलधेरहम् ॥ १९१

tatah sa tittibho dhiirastaam svabhaaryaamabhaashata | pashyeha kim karomyasya paapasya jaladheraham || 191

Da sagte der Tittibha zuversichtlich zu seiner Frau: "Sieh her, was ich mit dem ozeanischen Scheusal mache!"

इत्युक्त्वा पक्षिणः सर्वान्संघाट्योक्तपराभवः । गत्वा तैः सह चक्रन्द शरणं गरुडं प्रभुम् ॥ १९२

ityuktvaa pakshinah sarvaansamghaatyoktaparaabhavah | gatvaa taih saha cakranda sharanam garudam prabhum || 192

Da rief er alle Vögel zusammen und berichtete ihnen von seiner Demütigung.

Dann flogen sie gemeinsam zu Garuda, dem Gott der Vögel, um seinen Schutz zu erflehen:

अब्धिनाण्डापहारेण वयं नाथे सति त्वयि । अनाथवत्पराभूता इत्यूचुस्तं च ते खगाः ॥ १९३

abdhinaandaapahaarena vayam naathe sati tvayi | anaathavatparaabhuutaa ityuucustam ca te khagaah || 193

"Weil der Ozean uns unsere Eier entriss, sind wir bei dir, der du unser Herr bist!

Als ob wir keinen Herrn hätten, hat man uns gedemütigt!" So sprachen die Bewohner des Luftraums.

ततः क्रुद्धेन तार्क्ष्येण विज्ञप्तो हरिरम्बुधिम् । आग्नेयास्त्रेण संशोष्य टिट्टिभाण्डान्यदापयत् ॥ १९४ 

tatah kruddhena taarkshyena vijnapto harirambudhim | aageneyaastrena samshoshya tittibhaandaanyadaapayat || 194

Von seinem wütenden Reittier Garuda unterrichtet, trocknete Vishnu den Ozean mit seiner Feuerwaffe aus und ließ ihn der Tittibhi ihre Eier zurückgeben.

तस्मादत्यक्तधैर्येण भाव्यमापदि धीमता । उपस्थितमिदानीं तु युद्धं पिङ्गलकेन ते ॥ १९५

tasmaadatyaktadhairyena bhaavyamaapadi dhiimataa | upasthitamidaaniim tu yuddhampingalakena te || 195

Darum verlier nicht den Mut in der Not und sei vorsichtig!

Jetzt steht dir erstmal der Kampf mit Pingalaka bevor.

यदैवोत्क्षिप्तलाङ्गूलश्चतुर्भिश्चरणैः समम् । उत्थास्यति स ते विद्याः प्रजिहीर्षुं तदैव तम् ॥ १९६

yadaivotkshiptalaanguulashcaturbhishcaranaih samam | utthaasyati sa te vidyaah prajihiirshum tadaiva tam || 196

Sobald er seinen Schweif aufrichtet und sich auf alle vier Läufe stellt, weißt du, daß er gleich angreifen wird.

सज्जो नतशिरा भूत्वा शृङ्गाभ्यामुदरे च तम् । हत्वाभिपतितं कुर्याः कीर्णान्त्रनिकरं रिपुम् ॥ १९७

sajjo natashiraa bhuutvaa shrngaabhyaamudare ca tam |

hatvaabhipatitam kuryaah kiirnaantranikaram ripum || 197

So vorbereitet senkst du den Kopf und rammst ihm beide Hörner in den Bauch!

Ist der Feind gefallen, dann reiß ihm sein Gekröse raus!"

एवमुक्त्वा दमनकः संजीवकवृषं स तम् । गत्वा करटकायोभौ सिद्धभेदौ शशंस तौ ॥ १९८

evamuktvaa damanakah samjiivakavrsham sa tam | gatvaa karatakaayobhau siddhabhedau shashamsa tau || 198

Nachdem Damanaka dem Bullen Sanjiivaka das eingeschärft hatte, ging er zu Karataka und erklärte ihm,

wie er die beiden, Stier und Löwe, erfolgreich entzweien konnte.

ततः संजीवकः प्रायाच्छनैः पिङ्गलान्तिकम् । जिज्ञासुरिङ्गिताकारैश्चित्तं तस्य मृगप्रभोः ॥ १९९

tatah samjiivakah praayaacchanaih pingalaantikam | jijnaasuringitaakaaraishcittam tasya mrgaprabhoh || 199

Da schritt Sanjiivaka vorsichtig auf Pingala zu, dessen Bewegungen und Haltung er zu deuten versuchte:

Was mochte wohl in dem König der Tiere vorgehen?

ददर्शोत्क्षिप्तलाङ्गूलं युयुत्सुं तं समाङ्घ्रिकम् । सिंहं सिंहोऽप्यपश्यत्तं शङ्कोद्धूतस्वमस्तकम् ॥ २००

dadarshotkshiptalaanguulam yuyutsum tam samaanghrikam |

simham simho'pyapashyattam shankoddhuutasvamastakam || 200

Er sah den fest auf allen Vieren stehenden Löwen, den Schweif kampflustig emporgereckt.

Der wiederum sah ihn, wie er seinen Kopf furchtsam hochwarf.

ततः प्राहरदुत्पत्य स सिंहोऽस्मिन्वृषे नखैः । वृषोऽपि तस्मिञ्शृङ्गाभ्यां प्रावर्तिष्टाहवस्तयोः ॥ २०१

tatah praaharadutpatya sa simho'sminvrshe nakhaih | vrsho'pi tasminshrngaabhyaam praavartishtaahavastayoh || 201

Der Löwe sprang den Bullen an und verletzte ihn mit seinen Krallen,

der Stier wiederum ihn mit seinen Hörnern. So entspann sich der Kampf zwischen beiden.

तच्च दृष्ट्वा दमनकं साधुः करटकोऽब्रवीत् । किं स्वर्थसिद्ध्यै व्यसनं प्रभोरुत्पादितं त्वया ॥ २०२

tacca drshtvaa damanakam saadhuh karatako'braviit | kim svarthasiddhyai vyasanam prabhorutpaaditam tvayaa || 202

Doch als der brave Karataka das sah, fragte er Damanaka: "Warum hast du deines eigenen Glückes wegen so ein Unglück über unseren Herrn gebracht?

सम्पत्प्रजानुतापेन मैत्री शाठ्येन कामिनी पारुष्येणाहृता मित्र न चिरस्थायिनी भवेत् ॥ २०३

sampatprajaanutaapena maitrii shaathyena kaaminii paarushyenaahrtaa mitra na cirasthaayinii bhavet || 203

Reichtum durch der Untertanen Unterdrückung, Freundschaft durch Arglist,

Liebe mit Gewalt erzwungen, o Freund, diese halten nicht lange an.

अलं वा यो बहु ब्रूते हितवाक्यावमानिनः । स तस्माल्लभते दोषं कपेः सूचीमुखो यथा ॥ २०४

alam vaa yo bahu bruute hitavaakyaavamaaninah | sa tasmaallabhate dosham kapeh suuciimukho yathaa || 204

Aber was soll's. Wer viel mit einem redet, der guten Rat nicht schätzt,

trägt Schaden davon, so wie Suucimukha Spitzschnabel von den Affen:

पूर्वमासन्वने क्वापि वानरा यूथचारिणः । ते शीते जातु खद्योतं दृष्ट्वाग्निरिति मेनिरे ॥ २०५

puurvamaasanvane kvaapi vaanaraa yuuthacaarinah | te shiite jaatu khadyotam drshtvaagniriti menire || 205

Früher lebten Affen in einem Wald, wo sie als Horde umherzogen. Einmal war es so kalt,

daß, als sie ein Glühwürmchen sahen, sie dachten, es sei ein Feuerfunken.

तस्मिंश्च तृणपर्णानि विन्यस्याङ्गमतापयन् । एकस्तु तेषां खद्योतमधमत्तं मुखानिलैः ॥ २०६

tasmimshca trnaparnaani vinyasyaangamataapayan | ekastu teshaam khadyotamadhamattam mukhaanilaih || 206

Sie warfen dürres Gras und Blätter darüber, um sich zu wärmen.

Einer von ihnen blies das Glühwürmchen gar mit seiner Atemluft an.

तद्दृष्ट्वा तत्र तं प्राह पक्षी सूचीमुखाभिधः । नैषोऽग्निरेष खद्योतो मा क्लेशमनुभूरिति ॥ २०७

taddrshtvaa tatra tam praaha pakshii suuciimukhaabhidhah | naisho'gniresha khadyoto maa kleshamanubhuuriti || 207

Als ein Vöglein, nämlich Suuciimukha, das sah, rief es: "Das ist kein Feuer, sondern ein Glühwürmchen! Verwendet keine Müh darauf!"

तच्छ्रुत्वाप्यनिवृत्तं तं पक्षी सोऽभ्येत्य वृक्षतः । न्यवारयद्यन्निर्बन्धात्कपिस्तेन चुकोप सः ॥ २०८

tacchrutvaapyanivrttam tam pakshii so'bhyetya vrkshatah | nyavaarayadyannirbandhaatkapistena cukopa sah || 208

Obwohl der Affe das Vöglein gehört hatte, hielt er nicht inne, sodaß Suucimukha vom Baum herabflog, um ihn nachdrücklich davon abzuhalten. Da wurde der Affe so wütend,

क्षिप्तया शिलया तं च सूचिमुखमचूर्णयत् । तस्मान्न तस्य वक्तव्यं यः कुर्यान्न हितं वचः ॥ २०९

kshiptayaa shilayaa tam ca suucimukhamacuurnayat | tasmaanna tasya vaktavyam yah kuryaanna hitam vacah || 209

daß er einen Stein nach ihm warf und Suucimukha zerschmetterte.

Darum soll man nicht mit einem reden, der guten Rat nicht befolgt!

अतः किं वच्मि दोषाय भेदस्तावत्कृतस्त्वया । दुष्टया क्रियते यच्च बुद्ध्या तन्न शुभं भवेत् ॥ २१०

atah kim vacmi doshaaya bhedastaavatkrtastvayaa | dushtayaa kriyate yacca buddhyaa tanna shubham bhavet || 210

Warum soll ich Schaden herbeireden? Das Zerwürfnis hast du ja schon angerichtet!

Was in böser Absicht getan - daraus kann nichts Gutes werden.

तथा चाभवतां पूर्वं भ्रातरौ द्वौ वणिक्सुतौ । धर्मबुद्धिस्तथा दुष्टबुद्धिः क्वचन पत्तने ॥ २११

tathaa caabhavataam puurvam bhraatarau dvau vaniksutau | dharmabuddhistathaa dushtabuddhih kvacana pattane || 211

So wie bei den beiden Brüdern, Dharmabuddhi und Dushtabuddhi,

zwei Kaufmannssöhnen, die früher in jener Stadt lebten.

तावर्थार्थं पितुर्गेहाद्गत्वा देशान्तरं सह । कथंचित्स्वर्णदीनारसहस्रद्वयमापतुः ॥ २१२

taavarthaartham piturgehaadgatvaa deshaantaram saha | kathamcitsvarnadiinaarasahasradvayamaapatuh || 212

Auf der Suche nach Gewinn verließen die beiden ihres Vaters Haus.

Irgendwie gelang es ihnen, zweitausend Golddinare zu erwirtschaften.

तद्गृहीत्वा स्वनगरं पुनराजग्मतुश्च तौ । वृक्षमूले च दीनारान्भूतले तान्निचख्नतुः ॥ २१३

tadgrhiitvaa svanagaram punaraajagmatushca tau | vrkshamuule ca diinaaraanbhuutale taannicakhnatuh || 213

Sie nahmen das Geld und ritten in ihre Heimatstadt zurück.

Dort vergruben sie ihre Dinare an einer Baumwurzel in der Erde.

शतमेकं गृहीत्वा च दीनाराणां विभज्य च । परस्परं समांशेन तस्थतुः पितृवेश्मनि ॥ २१४

shatamekam grhiitvaa ca diinaaraanaam vibhajya ca | parasparam samaamshena tasthatuh pitrveshmani || 214

Doch einhundert Dinare entnahmen sie, um sie unter sich zu gleichen Teilen aufzuteilen.

Danach hielten sie sich in ihres Vaters Haus auf.

एकदा दुष्टबुद्धिः स गत्वा तरुतलात्ततः । एक एवाग्रहीत्स्वैरं दीनारांस्तानसद्व्ययी ॥ २१५

ekadaa dushtabuddhih sa gatvaa tarutalaattatah | eka evaagrahiitsvairam diinaaraamstaanasadvyayii || 215

Bis eines Tages Dushtabuddhi zu dem Baum schlich und eigenmächtig diese Dinare ausgrub,

denn er war falsch und verschwenderisch.

मासमात्रे गते तं च धर्मबुद्धिमुवाच सः । एह्यार्य विभजावस्तान्दीनारानस्ति मे व्ययः ॥ २१६

maasamaatre gate tam ca dharmabuddhimuvaaca sah | ehyaarya vibhajaavastaandiinaaraanasti me vyayah || 216

Ein Monat verging und er meinte zu Dharmabuddhi:

"Komm, mein Großer, lass uns die Dinare aufteilen. Ich habe Ausgaben."

तच्छ्रुत्वा धर्मबुद्धिस्तां गत्वा भूमिं तथेति सः । चखान तेनैव समं दीनारान्यत्र तान्न्यधात् ॥ २१७

tacchrutvaa dharmabuddhistaam gatvaa bhuumim tatheti sah |

cakhaana tenaiva samam diinaaraanyatra taannyadhaat || 217

Dharmabuddhi hörte ihn, sagte: "Na gut", und ging mit ihm zu der Stelle,

wo sie die Dinare versteckt hatten. Er fing an zu graben.

सम्प्राप्ता न यदा ते च दीनाराः खातकात्ततः । तदा स दुष्टबुद्धिस्तं धर्मबुद्धिं शठोऽब्रवीत् ॥ २१८

sampraaptaa na yadaa te ca diinaaraah khaatakaattatah | tadaa sa dushtabuddhistam dharmabuddhim shatho'braviit || 218

Als sie keine Dinare fanden, wo sie sie vergraben hatten,

schrie der Schurke Dushtabuddhi den Dharmabuddhi an:

नीतास्ते भवता तन्मे स्वधर्मं दीयतामिति । न ते नीता मया नीतास्त्वयेत्याह स्म तं च सः ॥ २१९

niitaaste bhavataa tanme svadharmam diiyataamiti | na te niitaa mayaa niitaastvayetyaaha sma tam ca sah || 219

"Die hast du geklaut! Gib her, was mir rechtmäßig zusteht!"

"Nicht ich habe sie geklaut, sondern du!" schrie jener zurück.

एवं प्रवृत्ते कलहे सोऽश्मनाताडयच्छिरः । दुष्टबुद्धि राजकुलं धर्मबुद्धिं निनाय च ॥ २२०

evam pravrtte kalahe so'shmanaataadayacchirah | dushtabuddhi raajakulam dharmabuddhim ninaaya ca || 220

Der Streit eskalierte so weit, daß Dushtabuddhi Dharmabuddhi einen Stein auf den Kopf schlug

und ihn zum Königshof schleppte.

तत्रोक्तस्वस्वपक्षौ तावनासादितनिर्णयैः । स्थापितावा दिव्यछेदमुभौ राजाधिकारिभिः ॥ २२१

tatroktasvasvapakshau taavanaasaaditanirnayaih | sthaapitaavaa divyachedamubhau raajaadhikaaribhih || 221

Dort erzählte jeder seine Version. Weil aber die Beamten des Königs zu keinem Urteil kamen,

nahmen sie die beiden bis zur Entscheidung durch ein Gottesurteil in Untersuchungshaft.

यस्य मूले न्यधीयन्त दीनारास्ते वनस्पतेः । स साक्षी वक्ति यन्नीतास्तेऽमुना धर्मबुद्धिना ॥ २२२

yasya muule nyadhiiyanta diinaaraaste vanaspateh | sa saakshii vakti yanniitaaste'munaa dharmabuddhinaa || 222

"Wir hatten unsere Dinare an der Wurzel eines Baumes vergraben. Soll dieser Herr des Waldes doch

als Zeuge aussagen, daß Dharmabuddhi sie von dort genommen hat!"

इत्युवाचाथ तान्दुष्टबुद्धी राजाधिकारिणः । प्रक्ष्यामस्तर्हि तं प्रातरित्यूचुस्तेऽतिविस्मिताः ॥ २२३

ityuvaacaatha taandushtabuddhii raajaadhikaarinah | prakshyaamastarhi tam praatarityuucuste'tivismitaah || 223

So sprach Dushtabuddhi zu den Offizieren des Königs. Die staunten gar sehr und entschieden:

"Dann verhören wir ihn eben morgen!"

ततस्तैर्धर्मबुद्धिश्च दुष्टबुद्धिश्च तावुभौ । दत्तप्रतिभुवौ मुक्तौ विभिन्नौ जग्मतुर्गृहम् ॥ २२४

tatastairdharmabuddhishca dushtabuddhishca taavubhau | dattapratibhuvau muktau vibhinnau jagmaturgrham || 224

Da ließen sie Dharmabuddhi und Dushtabuddhi, nachdem sie eine Sicherheit hinterlegt hatten, frei.

Nach Hause gingen sie getrennt.

दुष्टबुद्धिस्तु वस्तूक्त्वा दत्त्वार्थं पितरं रहः । भव मे वृक्षगर्भान्तः स्थित्वा साक्षीत्यभाषत ॥ २२५

dushtabuddhistu vastuuktvaa dattvaartham pitaram rahah |

bhava me vrkshagarbhaantah sthitvaa saakshiityabhaashata || 225

Dushtabuddhi beichtete seinem Vater die Sache, steckte ihm heimlich Geld zu und bat:

"Kriech in die Baumhöhlung und sei mein Zeuge!"

बाढमित्युक्तवन्तं च नीत्वा महति कोटरे । निवेश्य तं तरौ तत्र रात्रौ स गृहमाययौ ॥ २२६

baadhamityuktavantam ca niitvaa mahati kotare | niveshya tam tarau tatra raatrau sa grhamaayayau || 226

Der sagte: "Einverstanden!" Und so brachte Dushtabuddhi ihn des Nachts zu dem Baum,

versteckte ihn in einer Höhlung zwischen den Wurzeln und schlich nach Hause zurück.

प्रातश्च राजाधिकृतैः सह तौ भ्रातरौ तरुम् । गत्वा पप्रच्छतुः कस्तान्दीनारान्नीतवानिति ॥ २२७

praatshca raajaadhikrtaih saha tau bhraatarau tarum | gatvaa papracchatuh kastaandiinaaraanniitavaaniti || 227

Am nächsten Morgen gingen die Brüder mit des Königs Beamten zusammen zu dem Baum und fragten ihn: "Wer hat die Dinare an sich genommen?"

दीनारान्धर्मबुद्धिस्तान्नीतवानिति स स्फुटम् । तद्वृक्षकोटरान्तःस्थस्ततोऽभाषत तत्पिता ॥ २२८

diinaaraandharmabuddhistaanniitavaaniti sa sphutam | tadvrkshakotaraantahsthastato'bhaashata tatpitaa || 228

"Die Dinare hat Dharmabuddhi sich geholt!" rief sein Vater laut und deutlich aus der Baumhöhle heraus.

तदसम्भाव्यमाकर्ण्य निश्चितं दुष्टबुद्धिना । अत्रान्तः स्थापितः कोऽपीत्युक्त्वाधिकृतकाश्च ते ॥ २२९

tadasambhaavyamaakarnya nishcitam dushtabuddhinaa | atraantah sthaapitah ko'piityuktvaadhikrtakaashca te || 229

Als die Ermittler so etwas Unwahrscheinliches hörten, meinten sie:

"Bestimmt hat Dushtabuddhi jemanden da drin versteckt!"

तरुगर्भे ददुर्धूमं येनाध्मातः स निःसरन् । निपत्याधोगतः क्ष्मायां दुष्टबुद्धिपिता मृतः ॥ २३०

tarugarbhe dadurdhuumam yenaadhmaatah sa nihsaran | nipatyaadhogatah kshmaayaam dushtabuddhipitaa mrtah || 230

Da leiteten sie Rauch in die Baumhöhle. Den atmete Dushtabuddhis Vater ein,

kroch hervor und fiel tot zu Boden.

तद्दृष्ट्वा वस्तु बुद्ध्वा च राजाधिकृतकैः स तैः । दापितो दुष्टबुद्धिस्तान्दीनारान्धर्मबुद्धये ॥ २३१

taddrshtvaa vastu buddhvaa ca raajaadhikrtakaih sa taih | daapito dushtabuddhistaandiinaaraandharmabuddhaye || 231

Das sahen die Ermittler des Königs und verstanden den Zusammenhang.

Sie zwangen Dushtabuddhi Dharmabuddhi die Dinare zurückzugeben,

निकृत्तहस्तजिह्वश्च तैः स निर्वासितस्ततः । दुष्टबुद्धिर्यथार्थाख्यो धर्मबुद्धिश्च मानितः ॥ २३२

nikrttahastajihvashca taih sa nirvaasitastatah | dushtabuddhiryathaarthaakhyo dharmabuddhishca maanitah || 232

hackten ihm die Hände ab, schnitten seine Zunge heraus und verbannten ihn. So trug Dushtabuddhi seinen Namen "Verdorbener Geist" zu Recht, und Dharmabuddhi, der "Gerechte Geist", war rehabilitiert.

एवमन्याय्यया बुद्ध्या कृतं कर्माशुभावहम् । तस्मात्तन्न्याय्यया कुर्याद्बकेनाहेः कृतं यथा ॥ २३३

evamanyaayyayaa buddhyaa krtam karmaashubhaavaham | tasmaattannyaayyayaa kuryaadbakenaaheh krtam yathaa || 233

Also führt, was in böser Absicht geschieht, ungute Tatenfolge herbei.

Darum soll alles in guter Absicht geschehen - wie bei dem Reiher und der Schlange:

पूर्वं बकस्य कस्यापि जातं जातमभक्षयत् । भुजगोऽपत्यमागत्य स संतेपे ततो बकः ॥ २३४

puurvam bakasya kasyaapi jaatam jaatamabhakshayat | bhujago'patyamaagatya sa samtepe tato bakah || 234

Einst kam eine Kobra gekrochen und fraß die frisch geschlüpften Küken eines Reihers.

Der war darob verzweifelt.

झषोपदेशात्तेनाथ बकेन नकुलालयात् । आरुह्याहिबिलं यावन्मत्स्यमांसं व्यकीर्यत ॥ २३५

jhashopadeshaattenaatha bakena nakulaalayaat | aaruhyaahibilam yaavanmatsyamaamsam vyakiiryata || 235

Auf den Rat eines Hechtes hin legte der Reiher Fischabfälle aus,

und zwar von der Höhle einer Manguste bis zum Schlupfloch dieses Reptils.

निर्गत्य नकुलस्तच्च खादंस्तदनुसारतः । दृष्ट्वा बिलं प्रविष्टस्तं सापत्यमवधीदहिम् ॥ २३६

nirgatya nakulastacca khaadamstadanusaaratah | drshtvaa bilam pravishtastam saapatyamavadhiidahim || 236

Die Manguste kam heraus, aß die Brocken und folgte ihrer Spur. Da sah sie das Loch.

Sie schlüpfte hinein und machte der Kobra samt ihrer Brut den Garaus.

एवं भवत्युपायेन कार्यमन्यच्च मे शृणु । आसीत्कोऽपि तुलाशेषः पित्र्यार्थात्प्राग्वणिक्सुतः ॥ २३७

evam bhavatyupaayena kaaryamanyacca me shrnu | aasiitko'pi tulaasheshah pitryaarthaatpraagvaniksutah || 237

So läßt sich gar manche Aufgabe mit dem richtigen Hilfsmittel lösen. Hör dir noch so etwas an:

Da ist dieser Kaufmannssohn, dem vom Erbe seines Vaters nur noch die Waage geblieben war.

अयसपलसहस्रेण घटितां तां तुलां च सः । कस्यापि वणिजो हस्ते न्यस्य देशान्तरं ययौ ॥ २३८

ayasapalasahasrena ghatitaam taam tulaam ca sah | kasyaapi vanijo haste nyasya deshaantaram yayau || 238

Diese aus Tausend Gramm Eisen geschmiedete Waage hinterlegte er

bei einem anderen Kaufmann zu treuen Händen und reiste ins Ausland.

आगतश्च ततो यावत्तस्मान्मृगयते तुलाम् । आखुभिर्भक्षिता सेति तावत्तं सोऽब्रवीद्वणिक् ॥ २३९

aagatashca tato yaavattasmaanmrgayate tulaam | aakhubhirbhakshitaa seti taavattam so'braviidvanik || 239

Als er zurückkam und seine Waage verlangte, sagte jener: "Die haben die Mäuse gefressen!

सत्यं सुस्वादु तल्लोहं तेन जग्धं तदाखुभिः । इति सोऽपि तमाह स्म वणिक्पुत्रो हसन्हृदि ॥ २४०

satyam susvaadu talloham tena jagdham tadaakhubhih | iti so'pi tamaaha sma vanikputro hasanhrdi || 240

Das Eisen war echt so süß, daß die Mäuse garnicht mehr davon abließen!"

Das versicherte ihm der Kaufmannssohn und lachte sich ins Fäustchen.

प्रार्थयामास च ततो वणिजोऽस्मात्स भोजनम् । सोऽपि संतुष्य तत्तस्मै प्रदातुं प्रत्यपद्यत ॥ २४१

praarthayaamaasa ca tato vanijo'smaatsa bhojanam | so'pi samtushya tattasmai pradaatum pratyapadyata || 241

Da bat er jenen Kaufmann um etwas zu essen. Der war so gut gelaunt, daß er ihm gerne etwas abgab.

ततः स सह कृत्वास्य वणिजः पुत्रमर्भकम् । स्नातुं वणिक्सुतः प्रायाद्दत्तामलकमात्रकम् ॥ २४२

tatah sa saha krtvaasya vanijah putramarbhakam | snaatum vaniksutah praayaaddattaamalakamaatrakam || 242

Dann ging unser Kaufmann zum Schwimmen und nahm den kleinen Sohn jenes Kaufmannes mit,

nachdem er ihm einen Nachtisch aus Stachelbeeren gereicht hatte.

स्नात्वार्भकं तं निक्षिप्य गुप्तं क्वापि सुहृद्गृहे । एक एवाययौ तस्य स धीमान्वणिजो गृहम् ॥ २४३

snaatvaarbhakam tam nikshipya guptam kvaapi suhrdgrhe | eka evaayayau tasya sa dhiimaanvanijo grham || 243

Nach dem Baden überließ der kluge Kaufmann den Kleinen einem Freund zur Obhut

und kehrte allein ins Haus jenes Kaufmanns zurück.

अर्भकः क्व स इत्येवं पृच्छन्तं वणिजं च तम् । श्येनेन सोऽर्भको नीतः खान्निपत्येत्युवाच सः ॥ २४४

arbhakah kva sa ityevam prcchantam vanijam ca tam | shyenena so'rbhako niitah khaannipatyetyuvaaca sah || 244

Als der Kaufmann ihn fragte: "Wo ist der Junge?" erwiderte er:

"Ein Adler kam vom Himmel herabgeflogen und hat ihn entführt!"

छदितो मे त्वया पुत्र इति क्रुद्धेन तेन च । नीतः स वणिजा राजकुलेऽप्याह स्म तत्तथा ॥ २४५

chadito me tvayaa putra iti kruddhena tena ca | niitah sa vanijaa raajakule'pyaaha sma tattathaa || 245

"Du hast meinen Jungen versteckt!" schrie der Kaufmann wütend und schleppte ihn zum Königshof,

wo er dasselbe aussagte.

असम्भाव्यमिदं श्येनो नयेत्कथमिवार्भकम् । इति सभ्यैश्च तत्रोक्ते वणिक्पुत्रो जगाद सः ॥ २४६

asambhaavyamidam shyeno nayetkathamivaarbhakam | iti sabhyaishca tatrokte vanikputro jagaada sah || 246

"Höchst unwahrscheinlich! Wie soll denn ein Adler ein Kind entführen?"

riefen die Ratsmitglieder. Da sagte der Kaufmannssohn:

मूषकैर्भक्ष्यते लौही देशे यत्र महातुला । तत्र द्विपमपि श्येनो नयेत्किं पुनरर्भकम् ॥ २४७

muushakairbhakshyate lauhii deshe yatra mahaatulaa | tatra dvipamapi shyeno nayetkim punararbhakam || 247

"In einem Land, wo schwere Eisenwaagen von Mäusen gefressen werden,

würde ein Adler auch ein Rüsseltier entführen. Ganz zu schweigen von einem Kind!"

तच्छ्रुत्वा कौतुकात्पृष्टवृत्तान्तैस्तस्य दापिता । सभ्यैस्तुला सा तेनापि स आनीयार्पितोऽर्भकः ॥ २४८

tacchrutvaa kautukaatprshtavrttaantaistasya daapitaa | sabhyaistulaa saa tenaapi sa aaniiyaarpito'rbhakah || 248

Als die Ermittler das hörten, wurden sie neugierig und fragten ihn, was passiert war.

Sie ließen ihm seine Waage zurückbringen und er holte den Knaben herbei.

इत्युपायेन घटयन्त्यभीष्टं बुद्धिशालिनः । त्वया तु साहसेनैव संदेहे प्रापितः प्रभुः ॥ २४९

ityupaayena ghatayantyabhiishtam buddhishaalinah | tvayaa tu saahasenaiva samdehe praapitah prabhuh || 249

Mit der richtigen Methode erreichen Vernunftbegabte ihre Ziele.

Du aber hast mit deinem Übereifer den Herrn in Gefahr gebracht!

एतत्करटकाच्छ्रुत्वावादीद्दमनको हसन् । मैवं किमुक्षयुद्धेऽस्ति सिंहस्य जयसंशयः ॥ २५०

etatkaratakaacchrutvaavaadiiddamanako hasan | maivam kimukshayuddhe'sti simhasya jayasamshayah || 250

Als Damanaka das von Karataka hörte, erwiderte er lachend: "Sag nicht sowas!

Kann es beim Kampf mit einem Ochsen Zweifel am Sieg des Löwen geben?

मत्तेभदशनाघातघनव्रणाविभूषणः । क्व केसरी क्व दान्तश्च प्रतोदक्षतविग्रहः ॥ २५१

mattebhadashanaaghaataghanavranaavibhuushanah | kva kesarii kva daantashca pratodakshatavigrahah || 251

Zwischen einem zahmen Ochsen, den höchstens mal der Stachel piekst, und einem Löwen, geziert von Narben nach Wunden, die ihm Stoßzähne brunftwilder Elefantenbullen schlugen, liegen Welten!"

इत्यादि जल्पतो यावज्जम्बुकौ तौ परस्परम् । तावत्संजीवकवृषं युद्धे पिङ्गलकोऽवधीत् ॥ २५२

ityaadi jalpato yaavajjambukau tau parasparam | taavatsamjiivakavrsham yuddhe pingalako'vaviit || 252

Während die beiden Schakale sich noch weiter herumzankten,

hatte Pingalaka Sanjiivaka, den Stier, längst im Kampf zerfleischt.

तस्मिन्हते स किल पिङ्गलकस्य तस्य पार्श्वे समं करटकेन मृगाधिपस्य ।
तस्थौ ततो दमनको मुदितश्चिराय मन्त्रित्वमप्रतिहतं समवाप्य भूयः ॥ २५३

tasminhate sa kila pingalakasya tasya paarshve samam karatakena mrgaadhipasya |

tasthau tato damanako muditashciraaya mantritvamapratihatam samavaapya bhuuyah || 253

Nachdem der geschlagen war, erlangte Damanaka sein Ministeramt zurück, das ihm kein Karataka mehr streitig machte, und erfreute sich noch lange Zeit seiner Position neben Pingalaka, dem Herrn der Tiere.

इति नरवाहनदत्तो नीतिमतो बुद्धिविभवसम्पन्नाम् ।
मन्त्रिवराद्गोमुखतः श्रुत्वा चित्रां कथां जहर्ष भृशम् ॥ २५४

iti naravaahanadatto niitimato buddhivibhavasampannaam |

mantrivaraadgomukhatah shrutvaa citraam kathaam jaharsha bhrsham || 254

Als Naravahanadatta diese phantastische, vollendete Geisteskraft verleihende Geschichte von seinem trefflichen Minister Gomukha, der einen Sinn fürs Politische hatte, vernahm, freute er sich mächtig.

इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शक्तियशोलम्बके चतुर्थस्तरङ्गः ।

iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shaktiyasholambake caturthastarangah |

Das war die vierte Welle im Buch Shaktiyasha aus dem Weltmeer der Erzählungen, wie sie der Dichterfürst Somadeva Bhatta aufgeschrieben hat.