Anangaratis 4 Freier

 

शशाङ्कवतीलम्बकः १२

षोडशस्तरङ्गः shodashastarangah| Die sechzehnte Welle, Kapitel 16 alte Zählung: 83

नवमो वेतालः navamo vetaala Der 9. Vetala

 

ततो गत्वा पुनस्तस्माच्छिंशपापादपान्नृपः । स त्रिविक्रमसेनस्तं स्कन्धे वेतालमग्रहीत् ॥ १

tato gatvaa punastasmaacchimshapaapaadapaannrpah | sa trivikramasenastam skandhe vetaalamagrahiit || 1

Also ging König Trivikramasena wieder zum Ashokabaum, nahm den Vetala von dort herab und setzte sich ihn auf die Schulter.

प्रस्थितश्च ततस्तेन वेतालेनाभ्यधायि सः । राजन्क्व राज्यं क्वैतस्मिञ्श्मशाने भ्रमणं निशि ॥ २

prasthitashca tatastena vetaalenaabhyadhaayi sah | raajankva raajyam kvaitasminshmashaane bhramanam nishi || 2

Er war auch schon losgegangen, als der Vetala ihn wieder ansprach: „Was bist du für ein König, und was für eine Reichsherrschaft ist das, wenn du nachts über den Verbrennungsplatz irren mußt?!

किमेतन्नेक्षसे भूतसंकुलं रात्रिभीषणम् । चिताधूमैरिव ध्वान्तैर्निरुद्धं पितृकाननम् ॥ ३

kimetannekshase bhuutasamkulam raatribhiishanam | citaadhuumairiva dhvaantairniruddham pitrkaananam || 3

Siehst du denn nicht, daß dieser Wald der Vorväter von Geistern überlaufen ist,

voller Rauchschwaden aus Scheiterhaufen, furchteinflößend bei Nacht?

कष्टं कीदृग्ग्रहोऽयं ते भिक्षोस्तस्यानुरोधतः । तदिमं शृणु तावन्मे प्रश्नं मार्गविनोदनम् ॥ ४

kashtam kiidrggraho’yam te bhikshostasyaanurodhatah | tadimam shrnu taavanme prashnam maargavinodanam || 4

Wie fest du dich im Griff hast einem Wanderbettler zum Gefallen!

Hör dir solange meine Frage an, den langen Weg dir zu verkürzen:

अवन्तिष्वस्तिनगरी युगादौ देवनिर्मिता । शैवी तनुरिवोद्दामभोगिभूतिविभूषिता ॥ ५

avantishvastinagarii yugaadau devanirmitaa | shaivii tanurivoddaamabhogibhuutivibhuushitaa || 5

Im Avanti-Land liegt eine Stadt, von den Göttern geschaffen zu Beginn aller Zeiten.

Wie Shivas Körper ist sie grenzenlos, von Lebensfreude und Wohlstand gedeihend.

पद्मावती भोगवती या हिरण्यवतीति च । कृतादिषु त्रिषु ख्याता कलावुज्जयिनीति च ॥ ६

padmaavatii bhogavatii yaa hiranyavatiiti ca | krtaadishu trishu khyaataa kalaavujjayiniiti ca || 6

Im Krta-Yuga hieß sie Padmaavatii, im Treta-Yuga hieß sie Bhogavatii,

 im Dvaapara-Yuga Hiranyavatii, im Kali-Yuga ist sie nun Ujjayinii.

तस्यां च वीरदेवाख्यो राजाभूद्भूभृतां वरः । तस्य पद्मरतिर्नाम महादेवी बभूव च ॥ ७

tasyaam ca viiradevaakhyo raajaabhuudbhuubhrtaam varah | tasya padmaratirnaama mahaadevii babhuuva ca || 7

Und hier herrscht Viradeva, der Trefflichste aller Könige. Die Königin an seiner Seite war Padmarati.

सोऽथ राजा तया साकं गत्वा मन्दाकिनीतटे । हरमाराधयामास तपसा पुत्रकाम्यया ॥ ८

so’tha raajaa tayaa saakam gatvaa mandaakiniitate | haramaaraadhayaamaasa tapasaa putrakaamyayaa || 8

Mit ihr zusammen pilgerte er ans Ufer der Mandaakinii, um Shiva mit Bußübungen zu besänftigen,

So sehr sehnte er sich nach einem Sohn.

चिरं तपःस्थितश्चात्र परितुष्टेश्वरोदिताम् । कृतस्नानार्चनविधि शुश्रामेमां गिरं दिवः ॥ ९

ciram tapahsthitashcaatra paritushteshvaroditaam | krtasnaanaarcanavidhi shushraamemaam giram divah || 9

Lange übte er sich in Enthaltsamkeit, nahm Bäder und betete den Regeln gemäß,

bis Shiva beeindruckt war und seine Stimme vom Himmel erschallen ließ:

राजन्नुत्पत्स्यते पुत्रः शूरस्तव कुलोद्भवः । कन्या चानन्यसामान्यलावण्यन्यक्कृताप्सराः ॥ १०

raajannutpatsyate putrah shuurastava kulodbhavah | kanyaa caananyasaamaanyalaavanyanyakkrtaapsaraah || 10

„König, dir wird ein Sohn geboren, Sproß deines Heldengeschlechts. Eine Tochter auch, der keine andere gleicht,

so lieblich, daß die himmlischen Nymphen vor Neid erblassen!“

श्रुत्वैतां नाभसीं वाणीं सिद्धाभिष्टः स भूपतिः । वीरदेवः स्वनगरीमाययौ महिषीसखः ॥ ११

shrutvaitaam naabhasiim vaaniim siddhaabhishtah sa bhuupatih | viiradevah svanagariimaayayau mahishiisakhah || 11

Als Viradeva die Stimme von oben vernommen hatte, waren seine Wünsche erfüllt.

Er wanderte in seine Stadt zurück mit seiner Büffelkuh Kosewort für Königin als Gefährtin.

तत्रास्य शूरदेवाख्ये जाते प्रथममात्मजे । तस्यां पद्मरत्यौ देव्यां क्रमादजनि कन्यका ॥ १२

tatraasya shuuradevaakhye jaate prathamamaatmaje | tasyaam padmaratyau devyaam kramaadajani kanyakaa || 12

Dort wurde ihm zuerst sein Sohn Shuuradeva geboren, bald darauf brachte Königin Padmarati ein Töchterlein zur Welt.

अनङ्गस्यापि रूपेण रतिमुत्पादयेदियम् । इत्यनङ्गरतिर्नाम्ना पित्रा तेन व्यधायि सा ॥ १३

anangasyaapi ruupena ratimutpaadayediyam | ityanangaratirnaamnaa pitraa tena vyadhaayi saa || 13

Weil sie mit ihrer Schönheit des Liebesgottes (Ananga) Lust (Rati) entfachen konnte,

wurde sie vom Vater mit dem Namen Anangarati bedacht.

वृद्धिं गतायास्तस्याश्च पिता सदृशं वरम् । प्रेप्सुरनाययत्पृथ्व्यां पटेषु लिखितान्नृपान् ॥ १४

vrddhim gataayaastasyaashca pitaa sadrsham varam | prepsuranaayayatprthvyaam pateshu likhitaannrpaan || 14

Als sie herangewachsen war, wünschte ihr Vater sich einen ihr angemessenen Gatten.

Also ließ er Portraitzeichnungen aller Könige der damaligen Welt für sie herbeischaffen.

तेष्वेकोऽपि न यत्तस्य तत्तुल्यः प्रत्यभासत । तेन राजा स वात्सल्यात्तां सुतां प्रत्यभाषत ॥ १५

teshveko’pi na yattasya tattulyah pratyabhaasata | tena raajaa sa vaatsalyaattaam sutaam pratyabhaashata || 15

Unter denen aber war kein einziger, der ihr zu gleichen schien. Also sprach der König aus Zuneigung zu seiner Tochter:

अहं तावन्न पश्यामि सदृशं पुत्रि ते वरम् । यत्कुरुष्व नृपान्सर्वान्मेलयित्वा स्वयंवरम् ॥ १६

aham taavanna pashyaami sadrsham putri te varam | yatkurushva nrpaansarvaanmelayitvaa svayamvaram || 16

„Da ich unter ihnen keinen Mann sehe, der zu dir passt, Töchterlein,

lass uns alle Könige versammeln und du wählst dir selber einen Gatten.“

एतत्पितृवचः श्रुत्वा राजपुत्री जगाद सा । तात स्वयंवरं कर्तुं ह्रेपणान्नाहमुत्सहे ॥ १७

etatpitrvacah shrutvaa raajaputrii jagaada saa | taata svayamvaram kartum hrepanaannaahamutsahe || 17

Als sie hörte, was der Vater ihr da vorschlug, erwiderte die Königstochter:

„Väterchen, eine Gattenwahl zu treffen vermag ich aus Verschämtheit nicht.

किं त्वेकं वेत्ति योऽपूर्वं विज्ञानं स्वाकृतिर्युवा । तस्मै त्वयाहं दातव्या नार्थोऽन्येनाधिकेन मे ॥ १८

kim tvekam vetti yo’puurvam vijnaanam svaakrtiryuvaa | tasmai tvayaaham daatavyaa naartho’nyenaadhikena me || 18

Wenn er auch nur eine einzige ungewöhnliche Kunst beherrschte und ein stattlicher Kerl wäre,

sollst du mich ihm vermählen. Ein besserer hätte keinen Sinn für mich!“

इत्यनङ्गरतेस्तस्याः श्रुत्वा स्वदुहितुर्वचः । तादृशं तद्वरं यावदन्विष्यति स भूपतिः ॥ १९

ityanangaratestasyaah shrutvaa svaduhiturvacah | taadrsham tadvaram yaavadanvishyati sa bhuupatih || 19

Als der König seine Tochter Anangarati solches sagen hörte,

begann er nach einem passenden Freier für sie Ausschau zu halten.

तावत्तल्लोकतो बुद्ध्वा चत्वारस्तमुपाययुः । वीरा विज्ञानिनो भव्याः पुरुषा दक्षिणापथात् ॥ २०

taavattallokato buddhvaa catvaarastamupaayayuh | viiraa vijnaanino bhavyaah purushaa dakshinaapathaat || 20

Das hatten auch von der dortigen Bevölkerung vier treffliche Männer gehört, mutig und gut ausgebildet,

 die jetzt aus dem Dekhan herbeigeritten kamen.

ते राज्ञा पूजितास्तस्मै स्वं स्वं विज्ञानमेकशः । शशंसुः संनिधौ तस्या राजपुत्र्यास्तदर्थिनः ॥ २१

te raajnaa puujitaastasmai svam svam vijnaanamekashah | shashamsuh samnidhau tasyaa raajaputryaastadarthinah || 21

Vom König freundlich empfangen schilderte jeder von ihnen seine besonderen Fähigkeiten,

im Beisein der Prinzessin, um deren Hand sie anhielten.

एको जगाद शूद्रोऽहमाख्यया पञ्चपट्टिकः । पञ्चाग्र्यवस्त्रयुग्मानि करोम्येकोऽहमन्वहम् ॥ २२

eko jagaada shuudro’hamaakhyayaa pancapattikah | pancaagryavastrayugmaani karomyeko’hamanvaham || 22

Der Erste sagte: „Ich bin ein Shudra und heiße Pancapattika „Fünftuch“. Jeden Tag webe ich fünf Paar erstklassige Gewänder.

तेभ्य एकं प्रयच्छामि देवायैकं द्विजजन्मने । एकं च परिगृह्णामि वाससोरात्मनः कृते ॥ २३

tebhya ekam prayacchaami devaayaikam dvijajanmane | ekam ca parigrhnaami vaasasoraatmanah krte || 23

Eins davon opfere ich der Gottheit, eins den Brahmanen, eins behalte ich, das trage ich selbst,

एकं ददामि भार्यायै यदि सा भवतीह मे । एकं विक्रीय चाहारपानादि विदधाम्यहम् ॥ २४

ekam dadaami bhaaryaayai yadi saa bhavatiiha me | ekam vikriiya caahaarapaanaadi vidadhaamyaham || 24

eins gebe ich meiner Frau, also ihr hier, wenn sie die wird, eins verkaufe ich und besorge Nahrung, Getränke und so weiter.

एवंविज्ञानिनेऽनङ्गरतिर्मे दीयतामिति । इत्येकेनोदिते तेन द्वितीयः पुरुषोऽब्रवीत् ॥ २५

evamvijnaanine’nangaratirme diiyataamiti | ityekenodite tena dvitiiyah purusho’braviit || 25

Also gib Anangarati mir, der ich so begabt bin!“ Nachdem der Erste gesprochen hatte, sagte der Zeite:

भाषाज्ञो नाम वैश्योऽहं सर्वेषां मृगपक्षिणाम् । रुतं वेद्मि तदेषा मे राजपुत्री प्रदीयताम् ॥ २६

bhaashaajno naama vaishyo’ham sarveshaam mrgapakshinaam | rutam vedmi tadeshaa me raajaputrii pradiiyataam || 26

„Ich bin der Vaishya Bhaashaajna. Ich kenne die Sprache aller wilden Tiere und Vögel. Gib darum die Prinzessin mir!“

एवमुक्ते द्वितीयेन तृतीयः प्रोक्तवांस्ततः । अहं खड्गधरो नाम दोःशाली क्षत्रियो नृप ॥ २७

evamukte dvitiiyena trtiiyah proktavaamstatah | aham khadgadharo naama dohshaalii kshatriyo nrpa || 27

Nachdem der Zweite das gesagt hatte, sprach der Dritte: „Ich bin der Kshatriya Khadgadhara „Schwertträger“

und mit zwei starken Armen gut versorgt, o König!

न खड्गविद्याविज्ञाने प्रतिमल्लोऽस्ति मे क्षितौ । तदेषा तनया राजंस्त्वया मह्यं वितीर्यताम् ॥ २८

na khadgavidyaavijnaane pratimallo’sti me kshitau | tadeshaa tanayaa raajamstvayaa mahyam vitiiryataam || 28

In der Schwertkampfkunst nimmt’s auf Erden keiner mit mir auf. Darum, König, gib deine Tochter mir zur Frau!“

इत्युक्ते तु तृतीयेन चतुर्थ इदमभ्यधात् । विप्रोऽहं जीवदत्ताख्यो विज्ञानं च ममेदृशम् ॥ २९

ityukte tu trtiiyena caturtha idamabhyadhaat | vipro’ham jiivadattaakhyo vijnaanam ca mamedrsham || 29

Als der Dritte gesprochen hatte, meldete sich der Vierte zu Wort: „Ich bin der Brahmane Jiivadatta, zum Leben geschenkt,

und meine Kunst ist diese hier:

जन्तून्मृतानप्यानीय दर्शयाम्याशु जीवतः । तद्वीरचर्यासिद्धं मां पतिमेषा प्रपद्यताम् ॥ ३०

jantuunmrtaanapyaaniiya darshayaamyaashu jiivatah | tadviiracaryaasiddham maam patimeshaa prapadyataam || 30

Tote Lebewesen stell ich sogleich lebendig wieder hin. So lass sie als Gatten mich gewinnen, dem solche Heldentat gelingt!“

एवंवक्तॄन्स तान्पश्यन्दिव्यवेषाकृतीन्नृपः । वीरदेवः सुतायुक्तो दोलारूढ इवाभवत् ॥ ३१

evamvaktriinsa taanpashyandivyaveshaakrtiinnrpah | viiradevah sutaayukto dolaaruudha ivaabhavat || 31

Als König Viradeva diese Sprecher ansah, überirdisch in Gewand und Haltung,

kam er sich, mit seiner Tochter im Zweifel hin und herschwankend, wie auf der Wippschaukel vor.“

इत्याख्याय कथामेतां वेतालः पृष्टवान्नृपम् । स त्रिविक्रमसेनं तं दत्तपूर्वोक्तशापभीः ॥ ३२

ityaakhyaaya kathaametaam vetaalah prshtavaannrpam | sa trivikramasenam tam dattapuurvoktashaapabhiih || 32

Nachdem er ihm die Geschichte erzählt hatte, erinnerte der Leichengeist den König

an seine früher ausgesprochene Verwünschung und fragte ihn:

तद्भवान्वक्तु तावन्मे कस्मै देया विशाम्पते । तेषां चतुर्णां मध्यात्सा कन्यानङ्गरतिर्भवेत् ॥ ३३

tadbhavaanvaktu taavanme kasmai deyaa vishaampate | teshaam caturnaam madhyaatsaa kanyaanangaratirbhavet || 33

„Dann sag mir einstweilen, o Herr über’s Volk, wem von diesen Vieren soll Jungfer Anangarati zur Frau gegeben sein?“

एतच्छ्रुत्वा स राजा तं वेतालं प्रत्यभाषत । मौनं त्याजयति प्रायः कालक्षेपाय मां भवान् ॥ ३४

etacchrutvaa sa raajaa tam vetaalam pratyabhaashata | maunam tyaajayati praayah kaalakshepaaya maam bhavaan || 34

Auf diese Frage erwiderte der König dem Totengeist:

„Wieder läßt du mich mein Schweigen brechen, wohl eher dir zum Zeitvertreib!

अन्यथा गहनः कोऽयं प्रश्नो योगेश्वरोच्यताम् । शूद्राय हि कुविन्दाय क्षत्रिया दीयते कथम् ॥ ३५

anyathaa gahanah ko’yam prashno yogeshvarocyataam | shuudraaya hi kuvindaaya kshatriyaa diiyate katham || 35

Warum stellst du mir eine ansonsten so peinliche Frage?

Wie kann denn eine Kshatriyafrau an einen Weberknecht, einen Shudra, vergeben werden?

वैश्यायापि कथं देया क्षत्रिया यच्च तद्गतम् । मृगादिभाषाविज्ञानं कार्ये तत्क्वोपयुज्यते ॥ ३६

vaishyaayaapi katham deyaa kshatriyaa yacca tadgatam | mrgaadibhaashaavijnaanam kaarye tatkvopayujyate || 36

Oder kann eine Kshatriyafrau einem Vaishya gehören, selbst wenn er so weit ist, die Sprache der Tiere zu verstehen?

Welchen praktischen Nutzen hätte denn das?

योऽपि विप्रस्तृतीयोऽत्र तेनापि पतितेन किम् । स्वकर्मप्रच्युतेनेन्द्रजालिना वीरमानिना ॥ ३७

yo’pi viprastrtiiyo’tra tenaapi patitena kim | svakarmapracyutenendrajaalinaa viiramaaninaa || 37

Und der Dritte? Ein Brahmane, der so tief gefallen ist, daß er seine ureigenen Aufgaben vernachlässigt,

der sich einen Helden dünkt, weil er zum Hexer wird?

तस्मात्तस्मै क्षत्रियाय चतुर्थाय समाय सा । देया खड्गधरायैव स्वविद्यावीर्यशालिने ॥ ३८

tasmaattasmai kshatriyaaya caturthaaya samaaya saa | deyaa khadgadharaayaiva svavidyaaviiryashaaline || 38

Darum muß sie die Frau des Vierten sein, des Kshatriyas Khadgadhara,

einem von ihrem Stand, der sich durch Klugheit und Heldenmut auszeichnet!“

एतत्तस्य वचो निशम्य नृपतेरंसस्थलात्पूर्ववद्वेतालः स जगाम योगबलतः स्वस्थानमेवाशु तत् ।

भूपालोऽपि स तं तथैव पुनरप्यानेतुमन्वग्ययावुत्साहैकघने हि वीरहृदये नाप्नोति खेदोऽन्तरम् ॥ ३९

etattasya vaco nishamya nrpateramsasthalaatpuurvavadvetaalah sa jagaama yogabalatah svasthaanamevaashu tat |

bhuupaalo’pi sa tam tathaiva punarapyaanetumanvagyayaavutsaahaikaghane hi viirahrdaye naapnoti khedo’ntaram || 39

Nachdem er seine Worte vernommen hatte, ließ der Vetala sich wie schon zuvor von des Königs Schulter rutschen und flog mit seiner Zauberkraft eilig an seinen Standort zurück. Der König aber ging, auch wie schon zuvor, ihn zu holen hinterher. Verzweiflung findet keinen Weg in eines Helden Herz, das mit Entschlossenheit gewappnet ist.

इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शशाङ्कवतीलम्बके षोडशस्तरङ्गः ।

iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shashaankavatiilambake shodashastarangah |

Das war im Buch Shashankavati aus dem Weltmeer gespeist von Strömen der Erzählungen,

die der Dichterfürst Shri Somadeva Bhatta komponiert hat, die sechzehnte Welle.

 

 

 

 

Die drei feinfühligen Brüder

 

शशाङ्कवतीलम्बकः १२

पञ्चदशस्तरङ्गः pancadashastarangah| Die fünfzehnte Welle Kapitel 15 alte Zählung: 87

अष्टमो वेतालः ashtamo vetaala Der 8. Vetala

 

गत्वा तां शिंशपां भूयो वेतालं प्राप्य भूमिपः । तं त्रिविक्रमसेनोऽत्र स्कन्धे कृत्वोच्चचाल सः ॥ १

gatvaa taam shimshapaam bhuuyo vetaalam praapya bhuumipah | tam trivikramaseno’tra skandhe krtvoccacaala sah || 1

Also ging König Trivikramasena wieder zum Ashokabaum, fand den Vetala und hob ihn sich auf die Schulter.

प्रयानतं स पुनस्तं च वेतालः स्कन्धतोऽब्रवीत् । श्रमविस्मृतये राजन्मत्तः प्रश्नमिमं शृणु ॥ २

prayaanatam sa punastam ca vetaalah skandhato’braviit | shramavismrtaye raajanmattah prashnamimam shrnu || 2

Als er so dahinging, sagte der Leichengeist wieder von seiner Schulter herab:

„Damit du die Plackerei vergisst, o König, hör dir diese meine Frage an:

अङ्गदेशेऽग्रहारोऽस्ति महान्वृक्षघटाभिधः । विष्णुस्वामीति तत्रासीद्द्विजो यज्वा महाधनः ॥ ३

angadeshe‘grahaaro’sti mahaanvrkshaghataabhidhah | vishnusvaamiiti tatraasiiddvijo yajvaa mahaadhanah || 3

Im Angaland werden große Ländereien, Vrkshaghata genannt, an Brahmanen verschenkt.

Dort lebte Vishnusvamin, ein Brahmane, der viel Geld geopfert hatte.

तस्य च स्वानुरूपायां पत्न्यां जाताः क्रमात्त्रयः । बभूवुस्तरुणाः पुत्रा दिव्यवैदग्ध्यशालिनः ॥ ४

tasya ca svaanuruupaayaam patnyaam jaataah kramaattrayah | babhuuvustarunaah putraa divyavaidagdhyashaalinah || 4

Seine Frau vom gleichen Stand wie er, hatte nacheinander drei Söhne zur Welt gebracht,

die sich durch außergewöhnlichen Scharfsinn auszeichneten.

ते पित्रा प्रेषितास्तेन कूर्महेतोः कदाचन । प्रारब्धयज्ञेन ययुस्ते त्रयो भ्रातरोऽम्बुधिम् ॥ ५

te pitraa preshitaastena kuurmahetoh kadaacana | praarabdhayajnena yayuste trayo bhraataro’mbudhim || 5

Eines Tages hatte ihr Vater ein Opfer vorbereitet, für das er eine Schildkröte brauchte.

Also schickte er die drei Brüder zum Meeresstrand, und die gingen los.

प्राप्य कूर्मं ततो ज्यायान्कनिष्ठौ तावभाषत । गृह्णातु युवयोरेकः कूर्मं क्रतुकृते पितुः ॥ ६

praapya kuurmam tato jyaayaankanishthau taavabhaashata | grhnaatu yuvayorekah kuurmam kratukrte pituh || 6

Als sie eine Schildkröte gefunden hatten, sagte der Ältere zu den beiden Jüngeren:

 „Einer von euch beiden nimmt das Reptil für Vaters Opferzeremonie mit.

अहमेतं न शक्नोमि ग्रहीतुं विस्रपिच्छलम् । इत्युक्तवन्तं तं ज्येष्ठं कनिष्ठौ ताववोचताम् ॥ ७

ahametam na shaknomi grahiitum visrapicchalam | ityuktavantam tam jyeshtham kanishthau taavavocataam || 7

Ich fass das schleimige Vieh jedenfalls nicht an!“ Darauf entgegneten die beiden Jüngeren ihm:

तावत्र विचिकित्सा चेन्नावयोरपि सा कथम् । तच्छ्रुत्वा सोऽब्रवीज्ज्येष्ठो गृह्णीतं कच्छपं युवाम् || ८

taavatra vicikitsaa cennaavayorapi saa katham | tacchrutvaa so’braviijjyeshtho grhniitam kacchapam yuvaam || 8

„Wenn du schon Zweifel hast – warum wir nicht auch?“ Als der Älteste das hörte, knurrte er: „Los, ihr nehmt jetzt das Panzertier!

पितुर्यज्ञक्रियालोपो भवेत्युष्मत्कृतोऽन्यथा । ततो नरकपातः स्याद्युवयोस्तस्य च ध्रुवम् ॥ ९ 

pituryajnakriyaalopo bhavetyushmatkrto’nyathaa | tato narakapaatah syaadyuvayostasya ca dhruvam || 9

Oder wollt ihr Vaters Opferhandlung ruinieren? Denn dann ist euch der Höllensturz sicher!“

इत्युक्तावनुजौ तेन तौ विहस्य तमूचतुः । धर्मं वेत्स्यावयोरेव समानमपि नात्मनः ॥ १०

ityuktaavanujau tena tau vihasya tamuucatuh | dharmam vetsyaavayoreva samaanamapi naatmanah || 10

Als er den beiden Jüngeren das sagte, lachten sie laut und riefen:

„Wenn du unsere Regeln kennst, warum gelten die nicht auch für dich?“

ततो ज्येष्ठोऽब्रवीत्किं मे जानीथो नैव चङ्गताम् । अहं भोजनचङ्गोऽस्मि नार्हः स्प्रष्टुं जुगुप्सितम् ॥ ११

tato jyeshtho’braviitkim me jaaniitho naiva cangataam | aham bhojanacango’smi naarhah sprashtum jugupsitam || 11

Darauf erwiderte der Älteste: „Habt ihr etwa noch nie was von meiner Empfindsamkeit gehört?

Beim Essen bin ich sehr wählerisch. Ich kann nichts Ekliges anrühren!“

एतत्तस्य वचः श्रुत्वा भ्रातरं मध्यमोऽब्रवीत् । अहं तर्ह्यधिकश्चङ्गो नारीचङ्गो विचक्षणः ॥ १२

etattasya vacah shrutvaa bhraataram madhyamo‘braviit | aham tarhyadhikashcango naariicango vicakshanah || 12

Nach dieser Behauptung sagte der mittlere Bruder dem Älteren: „Dann bin ich aber der Empfindsamste von uns allen.

Besonders bei Frauen bin ich wählerisch, da kenn ich mich aus.“

मध्यमेनैवमुक्तो तु ज्यायान्पुनरुवाच सः । कूर्मं गृह्णातु तर्ह्येष कनीयानावयोरिति ॥ १३

madhyamenaivamukto tu jyaayaanpunaruvaaca sah | kuurmam grhnaatu tarhyesha kaniiyaanaavayoriti || 13

Nachdem der Mittlere sich so geäußert hatte, sprach wieder der Älteste:

„Dann soll der doch die Schildkröte aufheben. Von euch beiden ist er der jüngste!“

ततः स भ्रुकुटिं कृत्वा कनीयानप्युवाच तौ । हे मूर्खौ तूलिकाचङ्गश्चङ्गोऽहं विशेषतः ॥ १४

tatah sa bhrukutim krtvaa kaniiyaanapyuvaaca tau | he muurkhau tuulikaacangashcango’ham visheshatah || 14

Da rief die Brauen runzelnd der Jüngste: „He, ich weiß alles über Matratzen!

Da bin ich feinfühliger als ihr beiden Dumpfbacken zusammen!“

एवं ते कलहासक्तास्त्रयोऽपि भ्रातरो मिथः । निर्णयायाभिमानैकग्रस्ताः कूर्मं विहाय तम् ॥ १५

evam te kalahaasaktaastrayo’pi bhraataro mithah | nirnayaayaabhimaanaikagrastaah kuurmam vihaaya tam || 15

Die drei Brüder waren so in ihre Streiterei miteinander vertieft, daß sie nur noch ihren Scheinargumenten nachhängend die Schildkröte liegenließen,

राज्ञः प्रसेनजिन्नाम्नस्तत्प्रदेशभुवोऽन्तिकम् । नगरं सहसा जग्मुर्विटङ्कपुरनामकम् ॥ १६

raajnah prasenajinnaamnastatpradeshabhuvo’ntikam | nagaram sahasaa jagmurvitankapuranaamakam || 16

und hektisch nach Vitankapuram rannten, dem Regierungssitz von König Prasenajit in ihrem Landstrich.

तत्र प्रतीहारमुखेनावेद्यान्तः प्रविश्य च । नृपं विज्ञापयामासुः स्ववृत्तान्तं तथैव ते ॥ १७

tatra pratiihaaramukhenaavedyaantah pravishya ca | nrpam vijnaapayaamaasuh svavrttaantam tathaiva te || 17

Dort von den Torstehern angekündigt traten sie ein und brachten ihr Problem in allen Einzelheiten vor den König.

तिष्ठतेहैव यावद्वः परीक्षिष्ये क्रमादहम् । इत्युक्तास्तेन राज्ञा च तस्थुस्तत्र तथेति ते ॥ १८

tishthatehaiva yaavadvah pariikshishye kramaadaham | ityuktaastena raajnaa ca tasthustatra tatheti te || 18

„Wartet hier, bis ich jeden von euch auf die Probe gestellt habe!“ So vom König beschieden, sagten sie: „So sei es!“ und blieben da.

स्वाहारकाले चानाय्य तेभ्यः सोऽग्रासनं नृपः । राजार्हं दापयामास षड्रसं स्वादुभोजनम् ॥ १९

svaahaarakaale caanaayya tebhyah so’graasanam nrpah | raajaarham daapayaamaasa shadrasam svaadubhojanam || 19

Zur Essenszeit führte der König sie auf den Ehrenplatz und ließ ihnen die leckerste,

eines Königs würdige Mahlzeit mit den sechs Geschmäckern, vorsetzen.

भुञ्जानेषु च सर्वेषु तदैको बुभुजे न सः । विप्रो भोजनचङ्गोऽत्र जुगुप्साकूणिताननः ॥ २०

bhunjaaneshu ca sarveshu tadaiko bubhuje na sah | vipro bhojanacango’tra jugupsaakuunitaananah || 20

 Als dann alle aßen, hat nur der beim Essen so wählerische Brahmane mit vor Ekel verzogenem Gesicht keinen Bissen angerührt.

कथं न भोजनं भुङ्क्षे ब्रह्मन्स्वादु सुगन्ध्यपि । इति राज्ञा स्वयं पृष्टः शनैर्विप्रो जगाद सः ॥ २१

katham na bhojanam bhunkshe brahmansvaadu sugandhyapi | iti raajnaa svayam prshtah shanairvipro jagaada sah || 21

„Warum isst du nicht, Brahmane? Das Essen ist lecker, wohlriechend gar!“

fragte der König ihn persönlich, worauf der Brahmane zögernd erwiderte:

शवधूमदुरामोदः शालिभक्तेऽत्र विद्यते । तेन नाहमिदं भोक्तुमुत्सहे स्वाद्वपि प्रभो ॥ २२

shavadhuumaduraamodah shaalibhakte’tra vidyate | tena naahamidam bhoktumutsahe svaadvapi prabho || 22

„Der üble Beigeschmack vom Qualm der Scheiterhaufen macht sich bemerkbar im Reisgericht,

das ich darum nicht essen kann, wenn’s auch gut zubereitet ist.“

इत्युक्ते तेन सर्वेऽपि तत्राघ्राय नृपाज्ञया । ऊचुः कलमशाल्यन्नमदोषं तत्सुगन्धि च ॥ २३

ityukte tena sarve’pi tatraaghraaya nrpaajnayaa | uucuh kalamashaalyannamadosham tatsugandhi ca || 23

Als er das vor allen geäußert hatte, kosteten sie auf des Königs Befehl noch mal und sprachen:

 „Der Kalama-Reis ist tadellos und sehr aromatisch!“

स तु भोजनचङ्गस्तन्नाश्नात्पिहितनासिकः । ततः स राजा संचिन्त्य यावदन्विष्यति क्रमात् ॥ २४

sa tu bhojanacangastannaashnaatpihitanaasikah | tatah sa raajaa samcintya yaavadanvishyati kramaat || 24

Der wählerische Esser aber aß immer noch nicht, sondern rümpfte nur die Nase.

Da wurde der König stutzig und beschloss, der Sache auf den Grund zu gehen.

तावन्नियोगिजनतस्तदन्नं बुबुधे तथा । ग्रामश्मशाननिकटक्षेत्रसम्भवशालिजम् ॥ २५

taavanniyogijanatastadannam bubudhe tathaa | graamashmashaananikatakshetrasambhavashaalijam || 25

Tatsächlich erfuhr er nach Erkenntnissen seiner Dienstleute, daß die Mahlzeit aus Reis bestand,

der auf einem Feld unweit des dörflichen Verbrennungsplatzes gewachsen war.

ततोऽतिविस्मितस्तुष्टः स राजा तमभाषत । सत्यं बोजनचण्डस्त्वं तदन्यद्भुज्यतामिति ॥ २६

tato’tivismitastushtah sa raajaa tamabhaashata | satyam bojanacandastvam tadanyadbhujyataamiti || 26

Da wunderte sich der König gar sehr und sagte zufrieden zu ihm: „Du bist ja ein echter Feinschmecker! Iß jetzt was anders!“

कृताहारश्च स नृपो विप्रान्वासगृहेषु तान् । विसृज्यानाययामास स्वामेकां गणिकोत्तमाम् ॥ २७

krtaahaarashca sa nrpo vipraanvaasagrheshu taan | visrjyaanaayayaamaasa svaamekaam ganikottamaam || 27

Nachdem der König gespeist und die Brahmanen in ihre Wohngebäude entsandt hatte, ließ er seine beste Kurtisane rufen.

तां च तस्मै द्वितीयस्मै प्राहिणोत्कृतमण्डनाम् । विप्राय नारीचण्डाय सायं सर्वाङ्गसुन्दरीम् ॥ २८

taam ca tasmai dvitiiyasmai praahinotkrtamandanaam | vipraaya naariicandaaya saayam sarvaangasundariim || 28

Diese hatte ihren Schmuck angelegt und war wunderschön anzusehen. Am Abend schickte er sie zu dem zweiten Brahmanen,

der so wählerisch bei Frauen war.

सा च वासगृहं तस्य राजभृत्यान्विता ययौ । राकानिशेव पूर्णेन्दुमुखी कंदर्पदीपिनी ॥ २९

saa ca vaasagrham tasya raajabhrtyaanvitaa yayau | raakaanisheva puurnendumukhii kamdarpadiipinii || 29

In Begleitung königlicher Dienstmägde ging sie auch in sein Wohnhaus – das Antlitz des Vollmondes in einer mondhellen Nacht – wen hätte die nicht alles verführt!

प्रविष्टायां च तस्यां स प्रभाभासितवेश्मनि । उत्पन्नमूर्छः संरुद्धनासाग्रो वामपाणिना ॥ ३०

pravishtaayaam ca tasyaam sa prabhaabhaasitaveshmani | utpannamuurchah samruddhanaasaagro vaamapaaninaa || 30

Kaum hatte sie das durch ihren Glanz beleuchtete Haus betreten, da verkrampfte sich der bei Frauen so wählerische Mann

und hielt sich mit seiner Linken die Nase zu.

नारीचङ्गोऽब्रवीद्राजभृत्यान्निष्कास्यतामिति । न चेन्मृतोऽहं निर्याति गन्धोऽस्याश्छागलो यतः ॥ ३१

naariicango’braviidraajabhrtyaannishkaasyataamiti | na cenmrto’ham niryaati gandho’syaashchaagalo yatah || 31

„Bringt sie raus!“ sagte er zu den Dienern des Königs, „sonst sterbe ich. Sie verströmt Ziegengeruch!“

इत्युक्तास्तेन निन्युस्ते विग्नां तां राजपुरुषाः । राज्ञोऽन्तिकं वारवधूं वृत्तान्तं जगदुश्च तम् ॥ ३२

ityuktaastena ninyuste vignaam taam raajapurushaah | raajno’ntikam vaaravadhuum vrttaantam jagadushca tam || 32

Nach solchen Worten schalten die Männer des Königs die Kurtisane, die zutiefst erschrak.

Sie brachten sie vor den König und berichteten ihm, was geschehen war.

राजाप्यानाय्य तत्कालं नारीचङ्गमुवाच तम् ॥ येयं श्रीखण्डकर्पूरकालागुरुमदोत्तमैः ॥ ३३

raajaapyaanaayya tatkaalam naariicangamuvaaca tam || yeyam shriikhandakarpuurakaalaagurumadottamaih || 33

Der ließ sofort den Frauenkenner holen und herrschte ihn an:

„Wie kann diese Frau, die Sandelholz, Kampfer, schwarzes Adlerholz – beste Düfte also – verwendet,

कृतप्रसाधना दिक्षु प्रसरच्चारुसौरभा । तस्या वारविलासिन्या गन्धः स्याच्छागलः कुतः ॥ ३४

krtaprasaadhanaa dikshu prasaraccaarusaurabhaa | tasyaa vaaravilaasinyaa gandhah syaacchaagalah kutah || 34

und so ihren Wohlgeruch in alle Himmelsrichtungen verbreitet, wie also kann eine solch Liebreizende nach Ziege riechen?“

इत्युक्तोऽपि स राज्ञा तन्नारीचङ्गस्तदा न यत् । प्रतिपेदे तदा राजा विचारपतितोऽभवत् ॥ ३५

ityukto’pi sa raajnaa tannaariicangastadaa na yat | pratipede tadaa raajaa vicaarapatito’bhavat || 35

Als selbst nach diesen Worten des Königs der Frauenversteher immer noch nicht überzeugt war, wurde der König nachdenklich.

पृच्छश्च युक्त्या बुबुधे तामजक्षीरवर्धिताम् । तन्मुखादेव बालत्वे मातृधात्रीवियोगितः ॥ ३६

prcchashca yuktyaa bubudhe taamajakshiiravardhitaam | tanmukhaadeva baalatve maatrdhaatriiviyogitah || 36

Nachdem er sie vorsichtig befragt hatte, erfuhr er sogar aus ihrem eigenen Mund,

daß sie als Kind, von Mutter und Amme getrennt, mit Ziegenmilch aufgezogen worden war.

ततोऽतिविस्मितस्तस्य नारीचङ्गस्य चङ्गताम् । प्रशंसन्नृपतिस्तस्मै तृतीयाय द्विजन्मने ॥ ३७

tato’tivismitastasya naariicangasya cangataam | prashamsannrpatistasmai trtiiyaaya dvijanmane || 37

Da wunderte der König sich doch sehr über diesen Frauenkenner und rühmte seine Raffinesse.

Darauf ließ er dem dritten Zweimalgeborenen,

तद्रसात्तूलिकाचङ्गायाशु शय्यामदापयत् । पर्यङ्कोपरिविन्यस्तसप्तसंख्याकतूलिकाम् ॥ ३८

tadrasaattuulikaacangaayaashu shayyaamadaapayat | paryankoparivinyastasaptasamkhyaakatuulikaam || 38

seinem Geschmack als Matratzenkenner entsprechend, sogleich ein Bett hinstellen,

auf dessen Gestell man sieben Matratzen legte.

तस्यां च तूलिकाचङ्गो महार्हे वासवेश्मनि । सुष्वाप धौतसुश्लक्ष्णपटप्रच्छदवाससि ॥ ३९

tasyaam ca tuulikaacango mahaarhe vaasaveshmani | sushvaapa dhautasushlakshnapatapracchadavaasasi || 39

Es stand in einem großzügig eingerichteten Wohnraum, war bedeckt mit weißen, weichen Bettdecken,

auf die der Matratzenkenner sich legte und einschlief.

यामार्ध एव च गते स रात्रौ शयनात्ततः । उत्तस्थौ पाण्यवष्टब्धपार्श्वः क्रन्दन्व्यथार्दितः ॥ ४०

yaamaardha eva ca gate sa raatrau shayanaattatah | uttasthau paanyavashtabdhapaarshvah krandanvyathaarditah || 40

Doch schon nach der ersten halben Nachtwache stand er nachts aus seinem Bette auf.

Die Hand in die Seite gestemmt schrie er auf vor Schmerz.

ददृशे तस्य पर्श्वे च तत्रत्यै राजपुरुषैः । गाढलग्नस्य बालस्य मुद्रेव कुटिलारुणा ॥ ४१

dadrshe tasya parshve ca tatratyai raajapurushaih | gaadhalagnasya baalasya mudreva kutilaarunaa || 41

Die Männer des Königs waren sogleich zur Stelle. Auf seiner Seite sahen sie

ein rotes gebogenes Wundmal, als hätte ein Haar sich da tief eingedrückt.

गत्वा च तैस्तदाख्यातं राज्ञे राजाप्युवाच तान् । तूलिकानां तले किंचिन्मा स्यात्तद्वीक्ष्यतामिति ॥ ४२

gatvaa ca taistadaakhyaatam raajne raajaapyuvaaca taan | tuulikaanaam tale kimcinmaa syaattadviikshyataamiti || 42

Sie gingen und berichteten dem König davon. Der befahl ihnen: „Seht mal unter den Matratzen nach, ob da nicht irgendwas ist!“

गत्वेक्षन्ते च ते यावदेकैकं तूलिकातलम् । तावत्सर्वतलादापुर्बालं पर्यङ्कपृष्ठतः ॥ ४३

gatvekshante ca te yaavadekaikam tuulikaatalam | taavatsarvatalaadaapurbaalam paryankaprshthatah || 43

Sie gingen und untersuchten jede Matratze von beiden Seiten,

bis sie unter allen Matratzen auf dem Bettgestell ein Härchen fanden.

नीत्वा चादर्शयन्राज्ञे सोऽप्यानीतस्य वीक्ष्य तत् । तद्रूपं तूलिकाचङ्गस्याङ्गं राजा विसिस्मिये ॥ ४४

niitvaa caadarshayanraajne so’pyaaniitasya viikshya tat | tadruupam tuulikaacangasyaangam raajaa visismiye || 44

Das brachten sie zum König und zeigten es ihm. Der ließ den Matratzenkenner holen,

und als er das Haar mit dem Abdruck auf seinem Leib verglich, mußte er sich schon sehr wundern.

सप्तभ्यस्तूलिकाभ्योऽस्य बालो लग्नस्तनौ कथम् । इति चित्रीयमाणस्तां राजा रात्रिं निनाय सः ॥ ४५

saptabhyastuulikaabhyo’sya baalo lagnastanau katham | iti citriiyamaanastaam raajaa raatrim ninaaya sah || 45

‚Wie konnte durch sieben Matratzen hindurch ein Haar sich in seinen Körper eindrücken?‘

Darüber nachgrübelnd verbrachte der König die Nacht.

प्रातश्चाद्भुतवैदग्ध्यसौकुमार्या अमी इति । तेभ्यस्त्रिभ्योऽपि चङ्गेभ्यो हेमलक्षत्रयं ददौ ॥ ४६

praatashcaadbhutavaidagdhyasaukumaaryaa amii iti | tebhyastribhyo’pi cangebhyo hemalakshatrayam dadau || 46

Am nächsten Morgen brachte der König diesen Dreien dreihunderttausend Goldstücke,

weil sie so überaus scharfsinnig und feinfühlig waren.

ततस्ते सुखितास्तत्र तस्थुर्विस्मृतकच्छपाः । पितुर्विघ्नितयज्ञार्थफलोपार्जितपातकाः ॥ ४७

tataste sukhitaastatra tasthurvismrtakacchapaah | piturvighnitayajnaarthaphalopaarjitapaatakaah || 47

Und so ließen sie es sich hier am Königshof gutgehen. Die Schildkröte war bald vergessen. Auch, daß sie Geld zum Lohn genommen, ihres Vaters Opferhandlung ruiniert und Sünde auf sich geladen hatten.

इत्याख्याय कथाद्भुतमसंनिषण्णः पुनः स वेतालः । पप्रच्छ तं त्रिविक्रमसेनं पृथ्वीपतिं प्रश्नम् ॥४८

ityaakhyaaya kathaadbhutamasamnishannah punah sa vetaalah | papraccha tam trivikramasenam prthviipatim prashnam ||48

Nachdem der Totengeist diese absonderliche Geschichte erzählt hatte,

stellte er König Trivikramasena, ohne einzuhalten wieder die Frage:

राजन्विचिन्त्यशापं पूर्वोक्तं ब्रूहि मे त्वमेतेषाम् । भोजननारीशय्याचङ्गानां कोऽधिकश्चङ्गः ॥ ४९

raajanvicintyashaapam puurvoktam bruuhi me tvameteshaam | bhojananaariishayyaacangaanaam ko’dhikashcangah || 49

„König, der zuvor ausgesprochenen Verwünschung eingedenk – sag mir, wer von den Empfindsamen,

was Essen, Frauen, Ruhelager angeht, wohl der Empfindsamste ist?“

तच्छ्रुत्वैव स धीमान्वेतालं प्रत्युवाच तं नृपतिः । अहमेषां निष्कैतवमधिकं जानामि तूलिकाचङ्गम् ॥ ५०

tacchrutvaiva sa dhiimaanvetaalam pratyuvaaca tam nrpatih |

ahameshaam nishkaitavamadhikam jaanaami tuulikaacangam || 50

Darauf antwortete der weise König dem Totengeist:

„Von denen halte ich ehrlich gesagt den Matratzenkenner für den Feinfühligsten.

यस्याङ्गे प्रत्यक्षं बालप्रतिबिम्बमुद्गतं दृष्टम् । इतराभ्यां हि भवेत्तत्पूर्वं जात्वन्यतोऽवगतम् ॥ ५१

yasyaange pratyaksham baalapratibimbamudgatam drshtam | itaraabhyaam hi bhavettatpuurvam jaatvanyato’vagatam || 51

Weil auf seinem Körper der Abdruck des Haares ausgesprochen deutlich zu sehen war. Die anderen beiden dagegen könnten das, was sie wußten, zuvor von anderen erhalten haben.“

इति तस्योक्तवतोऽंसाद्वेतालो भूपतेर्ययौ प्राग्वत् । सोऽपि तथैव च राजा तमन्वयासीदनिर्विण्णः ॥ ५२

iti tasyoktavato’msaadvetaalo bhuupateryayau praagvat | so’pi tathaiva ca raajaa tamanvayaasiidanirvinnah || 52

Nachdem ihm das so gesagt worden war, kletterte der Vetala von des Königs Schulter herab wie schon zuvor.

Auch der König ging ihm unverdrossen wieder hinterher.

इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शशाङ्कवतीलम्बके पञ्चदशस्तरङ्गः ।

iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shashaankavatiilambake pancadashastarangah |

So verklingt im Buch Shashankavati aus dem Weltmeer gespeist von Strömen der Erzählungen,

die der Dichterfürst Shri Somadeva Bhatta komponiert hat, die fünfzehnte Welle.