Samayocita

असेवितेश्वर द्वारमदृष्ट विरह व्यथम् ।
अनुक्तक्लीबवचनं धन्यं कस्यापि जीवनम् ॥

aseviteshvara dvaaramadrshta viraha vyatham |
anuktakliibavacanam dhanyam kasyaapi jiivanam || 38 ||

Ist so ein Leben noch gelungen, wenn Gesagtes kastriert und damit unausgesprochen,
wenn es schwankt, da es genommen werden kann,
daß man das Tor nicht sieht und nicht zu Gott mehr betet?

Samayocita

अत्यन्तविमुखे दैवे व्यर्थे यत्ने च पौरुषे ।
मनस्विनो दरिद्रस्य वनादन्यत्कुतः सुखम् ॥

atyantavimukhe daive vyarthe yatne ca paurushe |
manasvino daridrasya vanaadanyatkutah sukham || 37 ||

Wenn die Vorsehung dich dauernd übersieht, wenn Müh und Mannesmut umsonst,
wenn ein vernünftiger Kerl verarmt, wo sonst, wenn nicht im Wald, ist dann das Glück?

Samayocita

अपुत्रस्य गृहं शून्यं सन्मित्ररहितस्य च ।
मूर्खस्य दिशः शून्याः सर्वशून्या दरिद्रता ॥

aputrasya grham shuunyam sanmitrarahitasya ca |
muurkhasya ca dishah shuunyaah sarvashuunyaa daridrataa || 36 ||

Leer ist ohne Sohn das Haus, ohne guten Freund auch.
Eines Narren Reich ist leer, ganz leer ist es da, wo Armut herrscht.

Samayocita

अर्थेन तु विहीनस्य पुरुषादल्पमेधसः ।
क्रियाः सर्वा विनश्यन्ति ग्रीष्मे कुसरितो यथा ॥

arthena tu vihiinasya purushaadalpamedhasah |
kriyaah sarvaa vinashyanti griishme kusarito yathaa || 35 ||

Das Geld flieht den Mann, der wenig Ahnung hat,
denn all seine Werke scheitern wie das Rinnsal in der Sonnenglut.

Samayocita

अन्यथैव हि सौहार्दं भवेत् स्वच्छान्तरात्मनः ।
प्रवर्ततेऽन्यथा वाणी शाठ्योपहतचेतसः ॥

anyathaiva hi sauhaardam bhavet svacchaantaraatmanah |
pravartate'nyathaa vaanii shaathyopahatacetasah || 34 ||

Als falsch erweist sich ein Freundschaftsdienst von einem, der reine Absichten hat.
Falsches kann ein Lob bewirken von einem, dessen Geist Gemeinheit trübt.

Samayocita

अपराधो न मेऽस्तीति नैतद् विश्वासकारणम् ।
विद्यतेऽहिनृशंसेभ्यो भयं गुणवतामपि ॥

aparaadho na me'stiiti naitad vishvaasakaaranam |
vidyate'hinrshamsebhyo bhayam gunavataamapi || 33 ||

"Ich hab mir nichts vorzuwerfen!" Darauf sollte man sich nicht verlassen.
Auch die Redlichen haben Angst vor Schlangen, die dem Menschen gefährlich werden.

Samayocita

अनेकजन्मसम्भूतं पापं पुंसां प्रणश्यति ।
स्नानमात्रेण गङ्गायां सद्यः पुण्यस्य भाजनम् ॥

anekajanmasambhuutam paapam punsaam pranashyati |
snaanamaatrena gangaayaam sadyah punyasya bhaajanam || 32 ||

Das in mehr als einem Leben gewachsene Böse im Menschen verschwindet mit jedem Bade im Ganges. Daran mißt sich am selben Tag noch die Zuteilung des Heils.

Samayocita

अप्रत्यक्षाणि शास्त्राणि विवादस्तन्न केवलम् ।
प्रत्यक्षं ज्यौतिषं शास्त्रं चन्द्रार्कौ यन्न साक्षिणौ ॥

apratyakshaani shaastraani vivaadastanna kevalam |
pratyaksham jyautisham shaastram candraarkau yanna saakshinau || 31 ||

Lehren, die man nicht sofort einsieht, sind nicht nur leere Worte.
Sternkunde ist eine exakte Wissenschaft, auch wenn Sonne und Mond mal nicht zu sehen sind.

Samayocita

अयं निजः परो वेति गणना लघुचेतसाम् ।
उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् ॥

ayam nijah paro veti gananaa laghucetasaam |
udaaracaritaanaam tu vasudhaiva kutumbakam || 30 ||

Das Eigentliche ist ganz anders - so zählen schlichte Gemüter es auf.
Für die, deren Handeln nach oben zielt, sind familiäre Pflichten fruchtbarer Boden.

Samayocita

अतिथिर्यस्य भग्नाशो गृहात्प्रतिनिवर्तते ।
स तस्मै दुष्करं दत्त्वा पुण्यमादाय गच्छति ॥

atithiryasya bhagnaasho grhaatpratinivartate |
sa tasmai dushkaram dattvaa punyamaadaaya gacchati || 29 ||

Wenn sein Gast sich enttäuscht vom Haus abwendet,
so hat er ihm eine Prüfung auferlegt und geht den Segen mit sich nehmend weiter.

Samayocita

अरावप्युचितं कार्यमातिथ्यं गृहमागते ।
छेत्तुः पार्श्वगतां छायां नोपसंहरते द्रुमः ॥

araavapyucitam kaaryamaatithyam grhamaagate |
chettuh paarshvagataam chaayaam nopasamharate drumah || 28 ||

Selbst wenn der Feind vors Haus tritt gewähre man ihm angenehme Gastfreundschaft.
Vor dem Holzfäller rollt der Baum den Schatten an seiner Seite nicht ein.

Samayocita

अज्ञातकुलशीलस्य वासो देयो न कस्यचित् ।
मार्जारस्य हि दोषेण हतो गृध्रो जरद्गवः ॥

ajnaatakulashiilasya vaaso deyo na kasyacit |
maarjaarasya hi doshena hato grdhro jaradgavah || 27 ||

Wer seine Stammeswürde nicht kennt, den soll man nicht bei sich aufnehmen.
So ward durch eines Kätzchens Fehler ein gieriger alter Bulle getötet.

Samayocita

अल्पानामपि वस्तूनां संहतिः कार्यसाधिका ।
तृणैर्गुणत्वमापन्नैर्बध्यन्ते मत्तदन्तिनः ॥

alpaanaamapi vastuunaam samhatih kaaryasaadhikaa |
trnairgunatvamaapannairbadhyante mattadantinah || 26 ||

Das Verbinden kleinster Dinge noch ist ein lohnend Unterfangen.
Mit Fasern zum Seil geflochten lassen wilde Elefanten sich binden.

Samayocita

अनिष्टादिष्टलाभेऽपि न गतिर्जायते शुभा ।
यत्रास्ते विषसंसर्गोऽमृतं तदपि मृत्यवे ॥

anishtaadishtalaabhe'pi na gatirjaayate shubhaa |
yatraaste vishasamsargo'mrtam tadapi mrtyave || 25 ||

Dem auf Falsches zielenden Gewinn entspringt kein gesegneter Fortschritt.
Aus einer Giftmischung herrührend ist selbst das Lebenswasser tödlich.

Samayocita

अज्ञानतिमिरान्धस्य ज्ञानाञ्जनशलाकया ।
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ॥

ajnaanatimiraandhasya jnaanaanjanashalaakayaa |
cakshurunmiilitam yena tasmai shriigurave namah || 23 ||

Ehre sei dem guten Lehrer, der unsere in blinder Unwissenheit
geschlossenen Augen mit dem Kajalstift seiner Weisheit geöffnet hat!

Samayocita

असारे खलु संसारे सुखभ्रान्तिः शरीरिणाम् ।
लालापानमिवाङ्गुष्ठे बालानां स्तन्यविभ्रमः ॥

asaare khalu samsaare sukhabhraantih shariirinaam |
laalaapaanamivaangushthe baalaanaam stanyavibhramah || 22 ||

In der eigentlich wesenlosen Wesenwelt machen die Menschen sich Illusionen vom Glück.
Daumenlutschende Kleinkinder verwechseln ihren Speichel mit Muttermilch.

Samayocita

अस्मिंस्तु निर्गुणं गोत्रे नापत्यमुपजायते ।
आकारे पद्मरागाणां जन्म काचमणेः कुतः ॥

asminstu nirgunam gotre naapatyamupajaayate |
aakaare padmaraagaanaam janma kaacamaneh kutah || 20 ||

In diesem Stamm jedoch wird kein wertloses Kind geboren.
Wie sollte denn ein Glasstein in flammender Rubingestalt erscheinen?

Samayocita

अवश्यं भाविनो भावा भवन्ति महतामपि ।
नग्नत्वं नीलकण्ठस्य महाहिशयनं हरेः ॥

avashyam bhaavino bhaavaa bhavanti mahataamapi |
nagnatvam niilakanthasya mahaahishayanam hareh || 19 ||

Unvermeidbar sind vorherbestimmte Lebenslagen auch für die Mächtigen:
des blauhalsigen Shiva Nacktheit, oder daß Vishnu auf der Großen Schlange ruht.

Samayocita

अनभ्यासे विषं विद्या अजीर्णे भोजनं विषम् ।
विषं सभा दरिद्रस्य वृद्धस्य तरुणी विषम् ॥

anabhyaase visham vidyaa ajiirne bhojanam visham |
visham sabhaa daridrasya vrddhasya tarunii visham || 18 ||

Unwiederholt ist die Lehre, unverdaut die Nahrung Gift.
Gift für den Habenichts ist die Versammlung, für den Greis sind schlanke Mädchen Gift.

Samayocita

अजातमृतमूर्खाणां वरमाद्यौ न चान्तिमः ।
सकृद्दुःखकरावाद्यावन्तिमस्तु पदे पदे ॥

ajaatamrtamuurkhaanaam varamaadyau na caantimah |
sakrdduhkhakaraavaadyaavantimastu pade pade || 15 ||

Bei Ungeborenen, Toten und Trotteln hat es der Erste besser als der Letzte.
Dem Ersten tut es nur einmal weh, dem hinten auf Schritt und Tritt.

Samayocita

असंशयं महाबाहो मनो दुर्निग्रहं चलम् ।
अभासेनैव कौन्तेय वैराग्येण च गृह्यते ॥

asamshayam mahaabaaho mano durnigraham calam |
abhyaasenaiva kaunteya vairaagyena ca grhyate || 13 ||

Natürlich kannst du, Arjuna, deinen unsteten Geist nur schwer kontrollieren.
Allein durch Übung, Sohn der Kunti, und Entsagung ergreifst du ihn.

Samayocita

अवसरपठिता वाणी गुणगणरहितापि शोभते पुंसाम् ।
रतिसमये रमणीनां भूषाहानिस्तु भूषणं भवति ॥

avasarapathitaa vaanii gunaganarahitaapi shobhate pumsaam |
ratisamaye ramaniinaam bhuushaahaanistu bhuushanam bhavati || 9 ||

Ein passend rezitierter Spruch, auch wenn's an Qualität ihm fehlt, verleiht dem Manne Leuchtkraft.
Im Moment der Lust wird, da sie ihren Schmuck ablegt, die Buhlin noch viel schöner.