Kap. 4: Vidushakas Abenteuer

लावाणक चतुर्थस्तरङ्गः laavaanaka caturthastarangah

Lavanaka: die 4. Welle, Kapitel 4

ततो लावाणकात्तस्मादन्येद्युः सचिवैः सह । 

वत्सराजः स कौशाम्बीं प्रतस्थे दयितान्वितः ॥ १

tato laavaanakaattasmaadanyedyuh sacivaih saha | vatsaraajah sa kaushaambiim pratasthe dayitaanvitah || 1

Am nächsten Tag brach der König von Vatsa in Begleitung seiner Frauen mit seinen Ministern von Lavanaka nach Kaushambi auf.

प्रसस्रे च लसन्नादैस्तस्यापूरितभूतलैः । बलैरसमयोद्वेलजलराशिजलैरिव ॥ २

prasasre ca lasannaadaistasyaapuuritabhuutalaih | balairasamayodvelajalaraashijalairiva || 2

Während er vorrückte, erfüllte seiner Truppen fröhlicher Gesang die Erdoberfläche,

anschwellend wie zur Unzeit überfließende Flutwellen der Weltmeere.

उपमा नृपतेस्तस्य गजेन्द्रस्थस्य गच्छतः । भवेद्यदि रविर्यायाद्गगने सोदयाचलः ॥ ३

upamaa nrpatestasya gajendrasthasya gacchatah | bhavedyadi raviryaayaadgagane sodayaacalah || 3

Ähnlichkeit mit dem oben auf seinem Elefantenbullen reitenden König

hätte der Sonnengott bei seiner Reise am Himmel über dem Gebirge im Osten.

स सितेनातपत्रेण कृतच्छायो बभौ नृपः । जितार्कतेजःप्रीतेन सेव्यमान इवेन्दुना ॥ ४

sa sitenaatapatrena krtacchaayo babhau nrpah | jitaarkatejahpriitena sevyamaana ivendunaa || 4

Von seinem weißen Sonnenschirm beschattet schien der König wie vom Mond umsorgt, dem es gefiel, die Sonnenglut besiegt zu haben.

तेजस्विनं स्वकक्षाभिस्तं सर्वोपरिवर्तिनम् । सामन्ताः परितो भ्रेमुर्ध्रुवं ग्रहगणा इव ॥ ५

tejasvinam svakakshaabhistam sarvoparivartinam | saamantaah parito bhremurdhruvam grahaganaa iva || 5

Wie er strahlend über allen thronte und seine Vasallen ihm nicht von der Seite wichen,

war es, als umschwirrten den Polarstern die Planeten in Scharen.

पश्चात्करेणुकारूढे देव्यौ द्वे तस्य रेजतुः । श्रीभुवावनुरागेण साक्षादनुगते इव ॥ ६

pashcaatkarenukaaruudhe devyau dve tasya rejatuh | shriibhuvaavanuraagena saakshaadanugate iva || 6

Die beiden auf einer Elefantenkuh hinter ihm herreitenden Königinnen strahlten

wie die Göttinnen des Glücks und der Erde, die ihn, aus Zuneigung sichtbar geworden, begleiteten.

त्वङ्गत्तुरंगसंघातखुराग्राङ्कनखक्षता । पथि तस्याभवद्भूमिरुपभुक्तेव भूपतेः ॥ ७

tvangatturangasamghaatakhuraagraankanakhakshataa | pathi tasyaabhavadbhuumirupabhukteva bhuupateh || 7

Die Erde, über die sein Weg führte, von den Hufen der stampfenden Truppen und Rösser zerfurcht, sah aus, als hätte der König sie soeben mit den Fingernägeln zerkratzt, als er sie im Liebesakt genoss.

एवं वत्सेश्वरो गच्छन्स्तूयमानः स बन्धिभिः ।

 दिनैः कतिपयैः प्राप कौशाम्बीं विततोत्सवाम् ॥ ८

evam vatseshvaro gacchanstuuyamaanah sa bandhibhih | 

dinaih katipayaih praapa kaushaambiim vitatotsavaam || 8

Somit rückte Vatseshvara, von seinen Bundesgenossen gerühmt, allmählich vor

und erreichte nach einigen Tagen Kaushambi, die festlich geschmückte Stadt.

ध्वजरक्तांशुकच्छन्ना गवाक्षोत्फुल्ललोचना । प्रद्वारदर्शितोत्तुङ्गपूर्णकुम्भकुचद्वया ॥ ९

dhvajaraktaamshukacchannaa gavaakshotphullalocanaa | 

pradvaaradarshitottungapuurnakumbhakucadvayaa || 9

Hinter Schleiern aus roter Seide verhüllt, unter Rundbögen die Augen weit geöffnet,

vor den Haustüren dargebotene runde Krüge ihrer vollen Brüste Paar,

जनकोलाहलानन्दसंलापा सौधहासिनी । 

सा प्रवासागते पत्यौ तत्कालं शुशुभे पुरी ॥ १०

janakolaahalaanandasamlaapaa saudhahaasinii |saa pravaasaagate patyau tatkaalam shushubhe purii || 10

das ferne Johlen der Menge ihr fröhliches Plappern, weißgetünchte Häuser ihr Lächeln - sie war die Stadt, die sich für den Herrn, der aus der Ferne heimkehrt, schön gemacht hatte.

देवीद्वयानुयातश्च स राजा प्रविवेश ताम् । 

पौरस्त्रीणां च कोऽप्यासीत्तत्र तद्दर्शनोत्सवः ॥ ११

deviidvayaanuyaatashca sa raajaa pravivesha taam | paurastriinaam ca ko’pyaasiittatra taddarshanotsavah || 11

Wie der König von seinen zwei Königinnen flankiert in sie einzog,

war er auch für die eine oder andere Bürgersfrau eine Augenweide.

अपूरि हारिहर्म्यस्थरामाननशतैर्नभः । देवीमुखजितस्येन्दोः सैन्यैः सेवागतैरिव ॥ १२

apuuri haariharmyastharaamaananashatairnabhah | deviimukhajitasyendoh sainyaih sevaagatairiva || 12

Der Himmel über den Dächern prächtiger Villen war voll von ihren Hundertschaften, als wären Soldaten des von den Gesichtern der Königinnen beschämten Mondes gekommen, ihnen zu huldigen.

वातायनगताश्चान्याः पश्यन्त्योऽनिमिषेक्षणाः । 

चक्रुः सकौतुकायातविमानस्थाप्सरोभ्रमम् ॥ १३

vaataayanagataashcaanyaah pashyantyo’nimishekshanaah | 

cakruh sakautukaayaatavimaanasthaapsarobhramam || 13

Andere Zuschauerinnen traten mit nicht blinzelnden Augen an die Fenster –

himmlische Wesen, die, in luftigen Rennwagen unterwegs, aus Neugier einen Abstecher machten.

काश्चिद्गवाक्षजालाग्रलग्नपक्ष्मललोचनाः । असृजन्निव नाराचपञ्जराणि मनोभुवः ॥ १४

kaashcidgavaakshajaalaagralagnapakshmalalocanaah | asrjanniva naaraacapanjaraani manobhuvah || 14

Wieder andere Frauen hielten ihre Augen so dicht ans Gitterwerk der Fenster, dass ihre langen Wimpern hindurchstachen, als würde der Liebesgott seine Pfeile aus Käfigen verschießen.

एकस्याः सोत्सुका दृष्टिर्नृपालोकविकस्वरा । 

श्रुतेः पार्श्वमपश्यन्त्यास्तदाख्यातुमिवाययौ ॥ १५

ekasyaah sotsukaa drshtirnrpaalokavikasvaraa | shruteh paarshvamapashyantyaastadaakhyaatumivaayayau || 15

Das Auge einer anderen sehnsüchtig nach dem König Ausschau Haltenden war, bis zum Ohr verlängert, gleichsam zu ihm hingeeilt, um ihm zu verraten, was es ja selbst nicht sah.

द्रुतागतायाः कस्याश्चिन्मुहुरुच्छ्वसितौ स्तनौ । 

कञ्चुकादिव निर्गन्तुमीषतुस्तद्दिदृक्षया ॥ १६

drutaagataayaah kasyaashcinmuhurucchvasitau stanau | kancukaadiva nirgantumiishatustaddidrkshayaa || 16

Die Brüste einer eilends herbeigeeilten, jetzt atemlosen Frau machten Anstalten

bei dem Versuch ihn zu sehen, gleich das ganze Mieder zu sprengen.

अन्यस्याः सम्भ्रमच्छिन्नहारमुक्ताकणा बभुः । 

गलन्तो हृदयस्येव हर्षबाष्पाम्बुसीकराः ॥ १७

anyasyaah sambhramacchinnahaaramuktaakanaa babhuh | 

galanto hrdayasyeva harshabaashpaambusiikaraah || 17

Die Perlenkette einer anderen Frau war in der Aufregung zerrissen, sodass die einzelnen Perlen ihr wie Freudentränen den Hals herab zum Herz hinabzulaufen schienen.

यद्यस्यामाचरेत्पापमग्निर्लावाणके ततः । 

प्रकाशकोऽप्यसावन्धं तमो जगति पातयेत् ॥ १८

yadyasyaamaacaretpaapamagnirlaavaanake tatah | prakaashako’pyasaavandham tamo jagati paatayet || 18

„Wenn in Lavanaka das Feuer ihr Böses angetan haben soll,

was für eine finstere Nacht könnte dann erst die Sonne über die Welt herabsinken lassen!“

इति वासवदत्तां च दृष्ट्वा स्मृत्वा च तत्तथा । 

दाहप्रवादं सोत्कण्ठा इव काश्चिद्बभाषिरे ॥ १९

iti vaasavadattaam ca drshtvaa smrtvaa ca tattathaa | daahapravaadam sotkanthaa iva kaashcidbabhaashire || 19

flüsterten gleichsam in banger Erwartung andere,

die Vasavadatta sahen und sich an Gerüchte um ihren Feuertod erinnerten..

दिष्ट्या न लज्जिता देवी सपत्न्या सखितुल्यया । 

इति पद्मावतीं वीक्ष्य वयस्या जगदेऽन्यया ॥ २०

dishtyaa na lajjitaa devii sapatnyaa sakhitulyayaa | iti padmaavatiim viikshya vayasyaa jagade’nyayaa || 20

„Gott sei Dank, daß die Königin nicht beschämt wird von der zweiten Frau, die wie eine Freundin zu ihr ist!“ rief eine andere, als sie Padmavati erkannte, ihren Freundinnen zu.

नूनं हरमुरारिभ्यां न दृष्टं रूपमेतयोः । किमन्यथा भजेतां तौ बहुमानमुमाश्रियौ ॥ २१

nuunam haramuraaribhyaam na drshtam ruupametayoh | 

kimanyathaa bhajetaam tau bahumaanamumaashriyau || 21

„Shiva und Vishnu haben bestimmt noch nicht gesehen, wie schön diese beiden hier sind! Wie sonst könnten die Zwei Uma und Lakshmi so vergöttern!“

इत्यूचुरपरास्ते द्वे दृष्ट्वा देव्यौ परस्परम् । क्षिपन्त्यः प्रमदोत्पुल्ललोचनेन्दीवरस्रजः ॥ २२

ityuucuraparaaste dve drshtvaa devyau parasparam | kshipantyah pramadotpullalocanendiivarasrajah || 22

flüsterten wieder andere einander zu, als sie die zwei Königinnen sahen und ihnen gleichsam Kränze ihrer blauen, vor Begeisterung aufgeblühten Augenlotusse zuwarfen.

एवं वत्सेश्वरः कुर्वञ्जनतानयनोत्सवम् । स्वमन्दिरं सदेवीकः प्राविशत्कृतमङ्गलः ॥ २३

evam vatseshvarah kurvanjanataanayanotsavam | svamandiram sadeviikah praavishatkrtamangalah || 23

So bereitete der König von Vatsa der Bevölkerung ein Fest für die Augen,

als er mit beiden Königinnen seinen Palast betrat, den er zuvor hatte segnen lassen.

प्रभाते याब्जसरसो याब्धेरिन्दूदये तथा । 

तत्कालं तस्य सा कापि शोभाभूद्राजवेश्मनः ॥ २४

prabhaate yaabjasaraso yaabdherinduudaye tathaa |

 tatkaalam tasya saa kaapi shobhaabhuudraajaveshmanah || 24

Wie ein Lotusteich im Morgenrot, oder ein Mondaufgang über dem Meer –

so prächtig erstrahlte in dem Moment der Königspalast.

क्षणादपूरि सामन्तमङ्गलोपायनैश्च तत् । सूचयद्भिरिवाशेषभूपालोपायनागमम् ॥ २५

kshanaadapuuri saamantamangalopaayanaishca tat | suucayadbhirivaasheshabhuupaalopaayanaagamam || 25

Der füllte sich bald schon mit glückverheißenden Geschenken der Vasallen,

ein Hinweis darauf, daß weitere Geschenke zahlloser Könige bevorstanden.

सम्मान्य राजलोकं च वत्सराजः कृतोत्सवः । 

चित्तं सर्वजनस्येव विवेशान्तःपुरं ततः ॥ २६

sammaanya raajalokam ca vatsaraajah krtotsavah | cittam sarvajanasyeva viveshaantahpuram tatah || 26

Also veranstaltete Vatsaraja zu Ehren der königlichen Sippschaft ein Fest.

Dann drang er - wie in aller Menschen Gedankenwelt - in die Frauengemächer vor.

देव्योर्मध्यस्थितस्तत्र रतिप्रीत्योरिव स्मरः । 

पानादिलीलया राजा दिनशेषं निनाय सः ॥ २७

devyormadhyasthitastatra ratipriityoriva smarah | paanaadiliilayaa raajaa dinashesham ninaaya sah || 27

Hier zwischen seinen zwei Königinnen ward ihm wie dem Liebesgott zwischen Rati, der Lust, und Priti, der Wonne. Unter Getränken, Speisen und Spielen ließ der König den Tag ausklingen.

अपरेद्युश्च तस्यैको नृपस्यास्थानवर्तिनः । 

मन्त्रिणां संनिधौ विप्रो द्वारि चक्रन्द कश्चन ॥ २८

aparedyushca tasyaiko nrpasyaasthaanavartinah | mantrinaam samnidhau vipro dvaari cakranda kashcana || 28

Anderntags, er hielt sich gerade mit seinen Ministern in der Empfangshalle auf,

trat ein gewisser Brahmane vor die Tür und jammerte:

अब्रह्मण्यमटव्यां मे पापैर्गोपालकैः प्रभो । पुत्रस्य चरणोच्छेदो विहितः कारणं विना ॥ २९

abrahmanyamatavyaam me paapairgopaalakaih prabho | putrasya caranocchedo vihitah kaaranam vinaa || 29

„So helft mir doch! Verbrecherische Kuhhirten, Gebieter, haben meinem Sohn im Wald den Fuß abgehackt, ohne daß es einen Grund dafür gab!“

तच्छ्रुत्वा तत्क्षणं द्वित्रान्वष्टभ्यानाय्य भूपतिः । 

गोपालकान्स पप्रच्छ ततस्तेऽप्येवमब्रुवन् ॥ ३०

tacchrutvaa tatkshanam dvitraanvashtabhyaanaayya bhuupatih | 

gopaalakaansa papraccha tataste’pyevamabruvan || 30

 Als der König das hörte, ließ er sofort zwei, drei Kuhhirten verhaften und vorführen.

Er verhörte sie, und sie sagten aus:

देव गोपालका भूत्वा क्रीडामो विजने वयम् । 

तत्रैको देवसेनाख्यो मध्ये गोपालकोऽस्ति नः ॥ ३१

deva gopaalakaa bhuutvaa kriidaamo vijane vayam | tatraiko devasenaakhyo madhye gopaalako’sti nah || 31

„Herr, wir sind doch Hirten und streifen in der Wildnis herum.

Einer von uns ist der Kuhhirt Devasena.

एकदेशे च सोऽटव्यामुपविष्टः शिलासने । 

राजा युष्माकमस्मीति वक्त्यस्माननुशास्ति च ॥ ३२

ekadeshe ca so’tavyaamupavishtah shilaasane | raajaa yushmaakamasmiiti vaktyasmaananushaasti ca || 32

Der sitzt an einer Stelle im Wald auf einem Stein, schreit: „Ich bin euer König!“ und kommandiert uns herum.

अस्मन्मध्ये च केनापि तस्याज्ञा न विलङ्घ्यते । 

एवं गोपालकोऽरण्ये राज्यं स कुरुते प्रभो ॥ ३३

asmanmadhye ca kenaapi tasyaajnaa na vilanghyate | evam gopaalako’ranye raajyam sa kurute prabho || 33

Und keiner von uns widersetzt sich seinem Befehl. Und so kommt es, o Herr, daß ein Kuhhirt den Wald regiert.

अद्य चैतस्य विप्रस्य तनयस्तेन वर्त्मना । 

गच्छन्गोपालराजस्य प्रणामं तस्य नाकरोत् ॥ ३४

adya caitasya viprasya tanayastena vartmanaa | gacchangopaalaraajasya pranaamam tasya naakarot || 34

 Heut kommt nun der Sohn dieses Brahmanen da vorbei und weigert sich, vor dem Hirtenkönig niederzuknien.

मा गास्त्वमप्रणम्येति राजादेशेन जल्पतः । 

अस्मान्विधूय सोऽयासीच्छासितोऽपि हसन्बटुः ॥ ३५

maa gaastvamapranamyeti raajaadeshena jalpatah | asmaanvidhuuya so’yaasiicchaasito’pi hasanbatuh || 35

Auf Befehl des Königs sagten wir ihm: „Geh nicht, bevor du dich verneigt hast!“

Doch der Bursche stieß uns lachend beiseite und ging trotz Anweisung weiter.

ततस्तस्याविनीतस्य पादच्छेदेन निग्रहम् । कर्तुं गोपालराजेन वयमाज्ञापिता बटोः ॥ ३६

tatastasyaaviniitasya paadacchedena nigraham | kartum gopaalaraajena vayamaajnaapitaa batoh || 36

Da befahl uns der König, das widerspenstige Bürschchen zu bestrafen, indem wir ihm den Fuß abhacken.

धावित्वा च ततोऽस्माभिश्छिन्नोऽस्य चरणः प्रभो । 

अस्मादृशः प्रभोराज्ञां कोऽतिलङ्घयितुं क्षमः ॥ ३७

dhaavitvaa ca tato’smaabhishchinno’sya caranah prabho |

asmaadrshah prabhoraajnaam ko’tilanghayitum kshamah || 37

Also sind wir ihm nachgerannt und haben ihm, o Herr, den Fuß abgeschlagen.

Denn wer von unserem Stand wäre Manns genug, sich dem Befehl eines Herrschers zu widersetzen?“

एवं गोपालकै राज्ञि विज्ञप्ते सम्प्रधार्य तत् । 

यौगन्धरायणो धीमान्राजानं विजनेऽब्रवीत् ॥ ३८

evam gopaalakai raajni vijnapte sampradhaarya tat | yaugandharaayano dhiimaanraajaanam vijane’braviit || 38

Als die Hirten dem König das berichtet hatten, mußte Yaugandharayana die Sache überdenken. Er hatte eine Idee und sprach den König unter vier Augen an:

नूनं निधानादियुतं तत्स्थानं यत्प्रभावतः । 

गोपालकोऽपि प्रभवत्येवं तत्तत्र गम्यताम् ॥ ३९

nuunam nidhaanaadiyutam tatsthaanam yatprabhaavatah |

 gopaalako’pi prabhavatyevam tattatra gamyataam || 39

„Bestimmt birgt der Ort Schätze oder etwas Kraftvolles,

womit ein einfacher Kuhhirt so mächtig wird. Wir sollten hinreiten.“

इत्युक्तो मन्त्रिणा राजा कृत्वा गोपालकान्पुरः । 

ययौ तदटवीस्थानं ससैन्यः सपरिच्छदः ॥ ४०

ityukto mantrinaa raajaa krtvaa gopaalakaanpurah | yayau tadataviisthaanam sasainyah saparicchadah || 40

Nach diesen Worten seines Ministers ließ der König die Kuhhirten vorauslaufen

und ritt mit Heer und Gefolge zu jener Stelle im Wald.

परीक्ष्य भूमिं यावच्च खन्यते तत्र कर्मिभिः । 

अधस्तात्तावदुत्तस्थौ यक्षः शैलमयाकृतिः ॥ ४१

pariikshya bhuumim yaavacca khanyate tatra karmibhih | 

adhastaattaavaduttasthau yakshah shailamayaakrtih || 41

Sie untersuchten den Boden, und Arbeiter fingen an zu graben.

Da richtete sich von unten her ein Yaksha Schutzgeist wie aus Stein gehauen vor ihnen auf

सोऽब्रवीच्च मया राजन्निदं यद्रक्षितं चिरम् । 

पितामहनिखातं ते निधानं स्वीकुरुष्व तत् ॥ ४२

so’braviicca mayaa raajannidam yadrakshitam ciram | pitaamahanikhaatam te nidhaanam sviikurushva tat || 42

und sprach: „O König, diesen Schatz, den so lange ich bewacht,

haben deine Vorväter hier vergraben. Nimm ihn in Besitz!“

इति वत्सेशमुक्त्वा च तत्पूजां प्रतिगृह्य च । 

यक्षस्तिरोऽभूत्खाते च महानाविरभून्निधिः ॥ ४३

iti vatseshamuktvaa ca tatpuujaam pratigrhya ca | yakshastiro’bhuutkhaate ca mahaanaavirabhuunnidhih || 43

So sprach der Yaksha zu Vatsesha, nahm seine Verehrung entgegen und verschwand.

In dem Loch, das sie gruben, kam ein großer Schatz zum Vorschein.

अलभ्यत महार्हं च रत्नसिंहासनं ततः । भवन्त्युदयकाले हि सत्कल्याणपरम्पराः ॥ ४४

alabhyata mahaarham ca ratnasimhaasanam tatah | bhavantyudayakaale hi satkalyaanaparamparaah || 44

Sie zogen einen kostbaren, mit Juwelen besetzten Löwenthron hervor.

In der Zeit des Aufschwungs treten nun mal Glück und Segen, eins nach dem anderen, zu Tage.

ततः कृत्स्नं समादाय निधानं स कृतोत्सवः । 

तान्प्रशास्य च गोपालान्वत्सेशः स्वपुरीं ययौ ॥ ४५

tatah krtsnam samaadaaya nidhaanam sa krtotsavah | 

taanprashaasya ca gopaalaanvatseshah svapuriim yayau || 45

Festlich gestimmt eignete der Herrscher von Vatsa sich den ganzen Schatz an.

Nachdem er die Kuhhirten gezüchtigt hatte, zog er in seine Stadt zurück.

तत्रारुणमणिग्रावकिरणप्रसरैः प्रभोः । प्रतापाक्रमणं दिक्षु भविष्यदिव दर्शयत् ॥ ४६

tatraarunamanigraavakiranaprasaraih prabhoh | prataapaakramanam dikshu bhavishyadiva darshayat || 46

Dort schien der Thron mit den Lichtstrahlen seiner blutroten Rubine

den Feuerschein über den von diesem Herrscher noch zu erobernden Landen anzudeuten,

रौप्याङ्कुरमुखप्रोतमुक्तासंततिदन्तुरम् । मुहुर्हासमिवालोच्य तन्मन्त्रिमतिविस्मयम् ॥ ४७

raupyaankuramukhaprotamuktaasamtatidanturam | muhurhaasamivaalocya tanmantrimativismayam || 47

und auf silberne Speerspitzen gesteckte Perlen schienen auf seine lückenlosen Zähne hinzuweisen, die er zeigte, wenn er beim Anblick seiner erstaunlich klugen Minister lachte,

ददृशुस्तन्नृपानीतं हेमसिंहासनं जनाः । 

ननन्दुश्च हतानन्ददुन्दुभिध्वानसुन्दरम् ॥ ४८

dadrshustannrpaaniitam hemasimhaasanam janaah | nanandushca hataanandadundubhidhvaanasundaram || 48

so jedenfalls sahen die Menschen den goldenen Löwenthron, den der König herbeischaffte. Sie jubelten und rührten die Freudentrommeln, dass es schön klang.

मन्त्रिणोऽप्युत्सवं चक्रुर्जयं निश्चित्य भूपतेः । 

आमुखापातिकल्याणं कार्यसिद्धिं हि शंसति ॥ ४९

mantrino’pyutsavam cakrurjayam nishcitya bhuupateh |

 aamukhaapaatikalyaanam kaaryasiddhim hi shamsati || 49

Auch die Minister feierten ausgiebig, vom Sieg des Königs fest überzeugt.

Künden doch anfänglich glückverheißende Rituale vom glücklichen Ausgang der Sache.

ततः पताकाविद्युद्भिराकीर्णे गगनान्तरे । ववर्ष राजजलदः कनकं सोऽनुजीविषु ॥ ५०

tatah pataakaavidyudbhiraakiirne gaganaantare | vavarsha raajajaladah kanakam so’nujiivishu || 50

Bald war der Himmel von Fahnen erfüllt wie von Blitzen, und der König ließ, einer Regenwolke gleich, Goldstücke auf seine Mitmenschen niederprasseln.

उत्सवेन च नीतेऽस्मिन्दिने यौगन्धरायणः । चित्तं जिज्ञासुरन्येद्युर्वत्सेश्वरमभाषत ॥ ५१

utsavena ca niite’smindine yaugandharaayanah | cittam jijnaasuranyedyurvatseshvaramabhaashata || 51

Dieser Tag verging unter Feierlichkeiten. Doch am nächsten Tag wollte Yaugandharayana wissen, was der König von Vatsa dachte, also sprach er zu ihm:

एतत्कुलक्रमायातं महासिंहासनं त्वया । यत्प्राप्तं तत्समारुह्य देवालंक्रियतामिति ॥ ५२

etatkulakramaayaatam mahaasimhaasanam tvayaa | yatpraaptam tatsamaaruhya devaalamkriyataamiti || 52

„Nun, da du diesen von deinen Ahnen an dich vererbten Großen Löwenthron übernommen hast, solltest du ihn auch besteigen und mit deiner Herrlichkeit zieren.“

विजित्य पृथ्वीमारूढा यत्र मे प्रपितामहाः । 

तत्राजित्वा दिशः सर्वाः का ममारोहतः प्रथा ॥ ५३

vijitya prthviimaaruudhaa yatra me prapitaamahaah | 

tatraajitvaa dishah sarvaah kaa mamaarohatah prathaa || 53

„Meine Großen Vorväter bestiegen ihn, nachdem sie die Welt erobert hatten. Hier aber sind noch nicht alle Lande besiegt. Was also wäre das für ein Ruhm, würde ich ihn jetzt besteigen?

जित्वैवेमां समुद्रान्तां पृथ्वीं प्रिथुविभूषणाम् । अलंकरोमि पूर्वेषां रत्नसिंहासनं महत् ॥ ५४

jitvaivemaam samudraantaam prthviim prithuvibhuushanaam |

 alamkaromi puurveshaam ratnasimhaasanam mahat || 54

Erst wenn ich diese an Bodenschätzen reiche, am Ozean endende Welt erobert habe,

will ich den Löwenthron meiner Altvorderen besteigen.“

इत्यूचिवान्नरपतिर्नारुरोह स सम्प्रति । सम्भवत्यभिजातानामभिमानो ह्यकृत्रिमः ॥ ५५

ityuucivaannarapatirnaaruroha sa samprati | sambhavatyabhijaataanaamabhimaano hyakrtrimah || 55

So sprach der König und bestieg den Thron noch nicht.

Bei den Hochwohlgeborenen ist die Selbstachtung noch ganz unverstellt.

ततः प्रीतस्तमाह स्म नृपं यौगन्धरायणः । 

साधु देव कुरु प्राच्यां तर्हि पूर्वं जयोद्यमम् ॥ ५६

tatah priitastamaaha sma nrpam yaugandharaayanah | 

saadhu deva kuru praacyaam tarhi puurvam jayodyamam || 56

Da sprach Yaugandharayana hocherfreut zum König:

„Bravo, Gebieter! Dann erobere als Erstes schon mal den Osten!“

तच्छ्रुत्वैव प्रसङ्गात्तं राजा पप्रच्छ मन्त्रिणम् । 

स्थितास्वप्युत्तराद्यासु प्राक्प्राचीं यान्ति किं नृपाः ॥ ५७

tacchrutvaiva prasangaattam raajaa papraccha mantrinam | 

sthitaasvapyuttaraadyaasu praakpraaciim yaanti kim nrpaah || 57

Als er das hörte, fragte der König seinen Minister angelegentlich:

„Warum ziehen die Könige zuerst nach Osten, wenn es viel bessere Standorte direkt vor der Haustür gibt?

एतच्छ्रुत्वा जगादैनं पुनर्यौगन्धरायणः । स्फीतापि राजन्कौबेरी म्लेच्छसंसर्गगर्हिता ॥ ५८

etacchrutvaa jagaadainam punaryaugandharaayanah | sphiitaapi raajankauberii mlecchasamsargagarhitaa || 58

Darauf erwiderte Yaugandharayana: „Kuberas Norden ist zwar reich, o König,

doch durch Kontakte mit Barbaren auch verseucht.

अर्काद्यस्तमये हेतुः पश्चिमापि न पूज्यते । 

आसन्नराक्षसा दुष्टा दक्षिणाप्यन्तकाश्रिता ॥ ५९

arkaadyastamaye hetuh pashcimaapi na puujyate | aasannaraakshasaa dushtaa dakshinaapyantakaashritaa || 59

Der Westen, als Ursache für den Untergang der Sonne und anderer Gestirne, ist auch nicht gerade hochangesehen. Der Süden, von Dämonen bevölkert und Heimstatt des Todes, ist schlecht.

प्राच्यामुदेति सूर्यस्तु प्राचीमिन्द्रोऽधितिष्ठति । 

जाह्नवी याति च प्राचीं तेन प्राची प्रशस्यते ॥ ६०

praacyaamudeti suuryastu praaciimindro’dhitishthati | jaahnavii yaati ca praaciim tena praacii prashasyate || 60

Im Osten aber geht die Sonne auf, Indra gebietet über den Osten,

der Ganges fließt nach Osten: Damit schneidet der Osten besser ab.

देशेष्वपि च विन्ध्याद्रिहिमवन्मध्यवर्तिषु । जाह्नवीजलपूतो यः स प्रशस्यतमो मतः ॥ ६१

desheshvapi ca vindhyaadrihimavanmadhyavartishu | jaahnaviijalapuuto yah sa prashasyatamo matah || 61

Unter den zwischen Vindhyagebirge und Himalaya gelegenen Ländern

gilt das von Gangeswassern Umspülte als das beste überhaupt.

तस्मात्प्राचीं प्रयान्त्यादौ राजानो मङ्गलैषिणः । 

निवसन्ति च देशेऽपि सुरसिन्धुसमाश्रिते ॥ ६२

tasmaatpraaciim prayaantyaadau raajaano mangalaishinah | nivasanti ca deshe’pi surasindhusamaashrite || 62

Darum ziehen Könige, die ihr Glück suchen, zuerst gen Osten.

Um dann in einem vom göttlichen Fluß durchzogenen Land zu verweilen.

पूर्वजैरपि हि प्राचीप्रक्रमेण जिता दिशः । गङ्गोपकण्ठे वासश्च विहितो हस्तिनापुरे ॥ ६३

puurvajairapi hi praaciiprakramena jitaa dishah | gangopakanthe vaasashca vihito hastinaapure || 63

Die Vorväter haben auch nach Osten ausgreifend die Länder erobert

und sich in Hastinapura an den Gestaden des Ganges niedergelassen.

शतानीकस्तु कौशाम्बीं रम्यभावेन शिश्रिये । 

साम्राज्ये पौरुषाधीने पश्यन्देशमकारणम् ॥ ६४

shataaniikastu kaushaambiim ramyabhaavena shishriye | 

saamraajye paurushaadine pashyandeshamakaaranam || 64

Erst Shatanika zog der schönen Lage wegen nach Kaushambi um.

Er sah, daß Königsherrschaft auf Macht und nicht auf der Landschaft beruht.“

इत्युक्त्वा विरते तत्र तस्मिन्यौगन्धरायणे । राजा पुरुषकारैकबहुमानादभाषत ॥ ६५

ityuktvaa virate tatra tasminyaugandharaayane | raajaa purushakaaraikabahumaanaadabhaashata || 65

Damit endete Yaugandharayana. Aus seiner Hochachtung einzig vor Heldentaten erwiderte der König:

सत्यं न देशनियमः साम्राज्यस्यैह कारणम् । 

सम्पत्सु हि सुसत्त्वानामेकहेतुः स्वपौरुषम् ॥ ६६

satyam na deshaniyamah saamraajyasyaiha kaaranam | sampatsu hi susattvaanaamekahetuh svapaurusham || 66

„Das stimmt, nicht die Unterwerfung eines Landes ist Ursache der Regentschaft.

Hervorragende Menschen kennen nur einen Grund für ihre Erfolge - den eigenen Wagemut.

एकोऽप्याश्रयहीनोऽपि लक्ष्मीं प्राप्नोति सत्त्ववान् । 

श्रुता किं नात्र युष्माभिः पुंसः सत्त्ववतः कथा ॥ ६७

eko’pyaashrayahiino’pi lakshmiim praapnoti sattvavaan |

 shrutaa kim naatra yushmaabhih pumsah sattvavatah kathaa || 67

Ein aufrechter Kerl holt die Glücksgöttin ohne fremde Hilfe zu sich heran.

Habt ihr übrigens schon die dazu passende Geschichte vom aufrechten Manne gehört?“

एवमुक्त्वा स वत्सेशः सचिवाभ्यर्थितः शुभाम् । 

विचित्रां संनिधौ देव्योरिमामकथयत्कथाम् ॥ ६८

evamuktvaa sa vatseshah sacivaabhyarthitah shubhaam |

 vicitraam samnidhau devyorimaamakathayatkathaam || 68

Mit diesen Worten leitete Vatsesha von den Ministern genötigt vor den beiden Königinnen diese erstaunlich schöne Erzählung ein:

अस्ति भूतलविख्याता येयमुज्जयिनी पुरी । 

तस्यामादित्यसेनाख्यः पूर्वमासीन्महीपतिः ॥ ६९

asti bhuutalavikhyaataa yeyamujjayinii purii | tasyaamaadityasenaakhyah puurvamaasiinmahiipatih || 69

Da ist die weltberühmte Stadt Ujjain. In der lebte einmal König Adityasena.

आदित्यस्येव यस्येह न चस्खाल किल क्वचित् । 

प्रतापनिलयस्यैकचक्रवर्तितया रथः ॥ ७०

aadityasyeva yasyeha na caskhaala kila kvacit | prataapanilayasyaikacakravartitayaa rathah || 70

Er war solch ein Hort von Wagemut, daß sein Kampfwagen niemals umstürzte,

als wäre er der einrädrige Wagen der Sonne, der sich ungehindert fortbewegt.

भासयत्युच्छ्रिते व्योम यच्छत्रे तुहिनत्विषि । 

न्यवर्तन्तातपत्राणि राज्ञामपगतोष्मणाम् ॥ ७१

bhaasayatyucchrite vyoma yacchatre tuhinatvishi | nyavartantaatapatraani raajnaamapagatoshmanaam || 71

Wann immer sein schneeweiß strahlender Schirm sich in die Luft erhob, falteten die Könige, denen nun nicht mehr heiß war, ihre Sonnenschirme zusammen.

समस्तभूतलाभोगसम्भवानां बभूव स । भाजनं सर्वरत्नानामम्बुराशिरिवाम्भसाम् ॥ ७२

samastabhuutalaabhogasambhavaanaam babhuuva sa | 

bhaajanam sarvaratnaanaamamburaashirivaambhasaam || 72

Er war das Sammelbecken sämtlicher auf der ganzen Welt hervorgebrachten Juwelen,

wie der Ozean, wenn er die Wassermassen auffängt.

स कदाचन कस्यापि हेतोर्यात्रागतो नृपः । 

ससैन्यो जाह्नवीकूलमासाद्यावस्थितोऽभवत् ॥ ७३

sa kadaacana kasyaapi hetoryaatraagato nrpah | sasainyo jaahnaviikuulamaasaadyaavasthito’bhavat || 73

Einst war der König aus irgendeinem Grund mit seinem Heer unterwegs

und schlug sein Lager am Gangesufer auf.

तत्र तं गुणवर्माख्यः कोऽप्याट्यस्तत्प्रदेशजः । 

अभ्यगान्नृपमादाय कन्यारत्नमुपायनम् ॥ ७४

tatra tam gunavarmaakhyah ko’pyaatyastatpradeshajah | 

abhyagaannrpamaadaaya kanyaaratnamupaayanam || 74

Ein aus der Gegend stammender, schwerreicher Kaufmann namens Gunavarman begab sich zum König und bot ihm seine Tochter, ein Juwel, als Geschenk an.

रत्नं त्रिभुवनेऽप्येषा कन्योत्पन्ना गृहे मम । 

नान्यत्र दातुं शक्या च देवो हि प्रभुरीदृशः ॥ ७५

ratnam tribhuvane’pyeshaa kanyotpannaa grhe mama |

 naanyatra daatum shakyaa ca devo hi prabhuriidrshah || 75

„Wie das Juwel aus der Dreiwelt ging diese Jungfrau aus meinem Haus hervor.

Sie darf einfach mit keinem anderen als Euch, werter Herr König, vermählt werden,“

इत्यावेद्य प्रतीहरमुखेनाथ प्रविश्य सः । गुणवर्मा निजां तस्मै राज्ञे कन्यामदर्शयत् ॥ ७६

ityaavedya pratiiharamukhenaatha pravishya sah | gunavarmaa nijaam tasmai raajne kanyaamadarshayat || 76

ließ Gunavarman den König durch den Mund seines Türstehers wissen

und trat vor, um ihm seine Tochter vorzustellen.

स तां तेजस्विनीं नाम दीप्तिद्योतितदिङ्मुखाम् । अनङ्गमङ्गलावासरत्नदीपशिखामिव ॥ ७७

sa taam tejasviniim naama diiptidyotitadingmukhaam | anangamangalaavaasaratnadiipashikhaamiva || 77

Sie, Tejasvini mit ihrer lichten Schönheit die vier Weltgegenden hell beleuchtend,

als würden Diamanten über des Liebesgottes glücklichem Hause flammend erstrahlen,

पश्यन्स्नेहमयो राजा श्लिष्टस्तत्कान्तितेजसा । 

कामाग्निनेव संतप्तः स्विन्नो विगलति स्म सः ॥ ७८

pashyansnehamayo raajaa shlishtastatkaantitejasaa | kaamaagnineva samtaptah svinno vigalati sma sah || 78

erblickend, schmolz der von Liebe erfüllte König vom Glanz ihrer Schönheit umhüllt,

 wie vom Feuer der Inbrunst verglühend in Schweiß gebadet dahin.

स्वीकृत्यैतां च तत्कालं महादेवीपदोचिताम् । 

चकार गुणवर्माणं परितुष्यात्मनः समम् ॥ ७९

sviikrtyaitaam ca tatkaalam mahaadeviipadocitaam | cakaara gunavarmaanam paritushyaatmanah samam || 79

Er übernahm sie sogleich, die für den Schritt zur Ersten Dame Geeignete,

und machte, zutiefst beglückt, Gunavarman zu seinesgleichen.

ततस्तां परिणीयैव प्रियां तेजस्विनीं नृपः । 

कृतार्थमानी स तया साकमुज्जयिनीं ययौ ॥ ८०

tatastaam pariniiyaiva priyaam tejasviniim nrpah | krtaarthamaanii sa tayaa saakamujjayiniim yayau || 80

Mit seiner geliebten Tejasvini vermählt wähnte der König sein Ziel erreicht und zog mit ihr in Ujjain ein.

तत्र तन्मुखसक्तैकदृष्टी राजा ह्यभूत्तथा । ददर्श राजकार्याणि न यथा सुमहान्त्यपि ॥ ८१

tatra tanmukhasaktaikadrshtii raajaa hyabhuuttathaa | dadarsha raajakaaryaani na yathaa sumahaantyapi || 81

Dortselbst klebten seine Blicke förmlich an ihrem Antlitz,

sodass der König allerwichtigste Regierungsgeschäfte übersah.

तेजस्वतीकलालापाकीलितेव किल श्रुतिः । नावसन्नप्रजाक्रन्दैस्तस्याक्रष्टुमशक्यत ॥ ८२

tejasvatiikalaalaapaakiiliteva kila shrutih | naavasannaprajaakrandaistasyaakrashtumashakyata || 82

Seine Ohren, auf die Schmeicheleien der Strahlenden ausgerichtet,

wollten sich vom Stöhnen unterdrückter Untertanen nicht ablenken lassen.

चिरप्रविष्टो निरगान्नैव सोऽन्तःपुरान्नृपः । निरगादरिवर्गस्य हृदयात्तु रुजाज्वरः ॥ ८३

cirapravishto niragaanaiva so’ntahpuraannrpah | niragaadarivargasya hrdayaattu rujaajvarah || 83

Lange verschwand der König im Frauenhaus und verließ es nimmer.

Dafür aber verließ das Fieber der geschlagenen Wunden die Herzen der feindlichen Seite.

कालेन तस्य जज्ञे च राज्ञः सर्वाभिनन्दिता । 

कन्या तेजस्वतीदेव्यां बुद्धौ च विजिगीषुता ॥ ८४

kaalena tasya jajne ca raajnah sarvaabhinanditaa | kanyaa tejasvatiidevyaam buddhau ca vijigiishutaa || 84

Bald gebar Königin Tejasvati dem König ein von allen bejubeltes Mädchen,

und seine Gedanken gebaren den ebenso von allen bejubelten Wunsch nach Eroberungen.

परमाद्भुतरूपा सा तृणीकृत्य जगत्त्रयम् । 

हर्षं तस्याकरोत्कन्या प्रतापं च जिगीषुता ॥ ८५

paramaadbhutaruupaa saa trniikrtya jagattrayam | harsham tasyaakarotkanyaa prataapam ca jigiishutaa || 85

Dieses Mädchen von außergewöhnlicher Schönheit ließ die drei Welten wie ein Stoppelfeld erscheinen. Seine Tochter bereitete ihm Entzücken, und der Wunsch nach Siegen erhitzte seinen Heldenmut.

अथाभियोक्तुमुत्सिक्तं सामन्तं कंचिदेकदा । 

आदित्यसेनः प्रययावुज्जयिन्याः स भूपतिः ॥ ८६

athaabhiyoktumutsiktam saamantam kamcidekadaa | aadityasenah prayayaavujjayinyaah sa bhuupatih || 86

Und so zog König Adityasena eines Tages aus Ujjain davon,

um einen übermütig gewordenen Feldherren in die Schranken zu weisen.

तां च तेजस्वतीं राज्ञीं समारूढकरेणुकाम् । 

सहप्रयायिनीं चक्रे सैन्यस्येवाधिदेवताम् ॥ ८७

taam ca tejasvatiim raajniim samaaruudhakarenukaam | sahaprayaayiniim cakre sainyasyevaadhidevataam || 87

Königin Tejasvati ließ er eine Elefantenkuh besteigen und als Schutzgöttin des Heeres mitziehen.

आरुरोह वराश्वं च दर्पोद्यद्धर्मनिर्झरम् । जङ्गमाद्रिनिभं तुङ्गं स श्रीवृक्षं समेखलम् ॥ ८८

aaruroha varaashvam ca darpodyaddharmanirjharam |

 jangamaadrinibham tungam sa shriivrksham samekhalam || 88

Er selbst bestieg seinen prächtigen Hengst, einen Wasserfall schäumenden Temperaments, einen rennenden Fels, mit Wirbel auf der Brust und Gurt.

आसृक्कोत्थितपादाभ्यामभ्यस्यन्तमिवाम्बरे । गतिं गरुत्मतो दृष्टां वेगसब्रह्मचारिणः ॥ ८९

aasrkkotthitapaadaabhyaamabhyasyantamivaambare | gatim garutmato drshtaam vegasabrahmacaarinah || 89

Der ging hoch, mit bis zum Hals gestreckten Läufen den Himmel durchmessend

ahmte er den Flug des Garuda, eines Mitschülers in Schnelligkeit, nach, den er gesehen hatte.

जवस्य मम पर्याप्ता किं नु स्यादिति मेदिनीम् ।

 कलयन्तमिवोन्नम्य कंधरां धीरया दृशा ॥ ९०

javasya mama paryaaptaa kim nu syaaditi mediniim |

 kalayantamivonnamya kamdharaam dhiirayaa drshaa || 90

„Was könnte meine Schnelligkeit noch beschränken?“

So jagte er mit festem Blick im gestreckten Gallop über die Erde.

किंचिद्गत्वा च सम्प्राप्य समां भूमिं स भूपतिः । 

अश्वमुत्तेजयामास तेजस्वत्याः प्रदर्शयन् ॥ ९१

kimcidgatvaa ca sampraapya samaam bhuumim sa bhuupatih | 

ashvamuttejayaamaasa tejasvatyaah pradarshayan || 91

Nachdem der König ein wenig geritten war, erreichte er ebenes Gelände.

Da trieb er seinen Hengst erst richtig an, um vor Tejasvati anzugeben.

सोऽश्वस्तत्पार्ष्णिघातेन यन्त्रेनेवेरितः शरः । 

जगाम क्वाप्यतिजवादलक्ष्योः लोकलोचनैः ॥ ९२

so’shvastatpaarshnighaatena yantreneveritah sharah | jagaama kvaapyatijavaadalakshyoh lokalocanaih || 92

Nach einem Tritt mit dem Absatz zog das Pferd ab wie ein Pfeil von der Wurfmaschine geschossen, so weit und so extrem schnell, daß es für menschliche Augen unsichtbar wurde.

तद्दृष्ट्वा विह्वले सैन्ये हयारोहाः सहस्रधा । अन्वधावन्न च प्रापुस्तमश्वापहृतं नृपम्  ॥ ९३

taddrshtvaa vihvale sainye hayaarohaah sahasradhaa |

 anvadhaavanna ca praapustamashvaapahrtam nrpam  || 93

Als seine Soldaten das sahen, waren sie entsetzt, und Reiter sprengten ihm in tausend Richtungen nach. Doch konnten sie den von seinem Ross entführten König nicht einholen.

ततश्चानिष्टमाशङ्क्य ससैन्या मन्त्रिणो भयात् । 

आदाय देवीं क्रदन्तीं निवृत्त्योज्जयिनीं ययुः ॥ ९४

tatashcaanishtamaashankya sasainyaa mantrino bhayaat | 

aadaaya deviim kradantiim nivrttyojjayiniim yayuh || 94

Aus Angst vor Komplikationen brachen Minister und Soldaten die Aktion ab,

nahmen die weinende Königin zu sich und zogen nach Ujjain zurück.

तत्र ते पिहितद्वारकृतप्राकारगुप्तयः । राज्ञः प्रवृत्तिं चिन्वन्तस्तस्थुराश्वासितप्रजाः ॥ ९५

tatra te pihitadvaarakrtapraakaaraguptayah |raajnah pravrttim cinvantastasthuraashvaasitaprajaah || 95

Dort blieben sie hinter verrammelten Toren und Wällen geschützt,

warteten auf Nachricht vom König und munterten die Bevölkerung auf.

अत्रान्तरे स राजापि नीतोऽभूत्तेन वाजिना । 

सरौद्रसिंहसंचारां दुर्गां विन्ध्याटवीं क्षणात् ॥ ९६

atraantare sa raajaapi niito’bhuuttena vaajinaa | 

saraudrasimhasamcaaraam durgaam vindhyaataviim kshanaat || 96

Indessen wurde der König von seinem Pferd augenblicklich in den schwer zugänglichen, von Wildgetier und Löwen durchstreiften Vindhyawald entführt.

तत्र दैवात्स्थिते तस्मिन्नश्वे स सहसा नृपः । 

आसीन्महाटवीदत्तदिङ्मोहो विह्वलाकुलः ॥ ९७

tatra daivaatsthite tasminnashve sa sahasaa nrpah | aasiinmahaataviidattadingmoho vihvalaakulah || 97

Plötzlich blieb das Pferd stehen, und der König fand sich im tiefen Vindhyawald orientierungslos, verwirrt und entsetzt wieder.

गतिमन्यामपश्यंश्च सोऽवतीर्य प्रणम्य च । तं जगादाश्वजातिज्ञो राजा वरतुरंगमम् ॥ ९८

gatimanyaamapashyamshca so’vatiirya pranamya ca | tam jagaadaashvajaatijno raajaa varaturamgamam || 98

Er sah keinen Ausweg mehr. Wissend, wer das Pferd in einer früheren Geburt war,

stieg er ab und warf sich vor dem prächtigen Ross nieder mit den Worten:

देवस्त्वं न प्रभुद्रोहं त्वादृशः कर्तुमर्हति । तन्मे त्वमेव शरणं शिवेन नय मां पथा ॥ ९९

devastvam na prabhudroham tvaadrshah kartumarhati |

 tanme tvameva sharanam shivena naya maam pathaa || 99

„Du bist ein Gott! Als solcher darfst du keinen Verrat an einem Ehrenmann begehen.

Sei meine Zuflucht und leite mich auf schlichtem Pfade!“

तच्छ्रुत्वा सानुतापः सन्सोऽश्वो जातिस्मरस्तदा ।

 तत्तथेत्यग्रहीद्बुद्धौ दैवतं हि हयोत्तमः ॥ १००

tacchrutvaa saanutaapah sanso’shvo jaatismarastadaa | 

tattathetyagrahiidbuddhau daivatam hi hayottamah || 100

Als das Pferd ihn so hörte, fühlte es Reue und erinnerte sich seiner früheren Geburt.

 „So soll es sein!“ begriff es im Geiste, denn gute Pferde haben etwas Göttliches.

ततो राज्ञि समारूढे स प्रतस्थे तुरंगमः । 

स्वच्छशीताम्बुसरसा मार्गेणाध्वक्लमच्छिदा ॥ १०१

tato raajni samaaruudhe sa pratasthe turamgamah |

 svacchashiitaambusarasaa maargenaadhvaklamacchidaa || 101

Der König saß wieder auf, und das Ross wählte einen Weg,

 gesäumt von Seen mit klarem, kühlem Wasser, das die Reisemüdigkeit behob.

सायं च प्रापयामास स योजनशतान्तरम् । 

उज्जयिन्याः समीपं तं राजानं वाजिसत्तमः ॥ १०२

saayam ca praapayaamaasa sa yojanashataantaram | ujjayinyaah samiipam tam raajaanam vaajisattamah || 102

Gegen Abend dann hatte der brave Renner weitere hundert Meilen zurückgelegt

und den König in die Umgebung von Ujjain geführt.

तद्वेगविजितान्वीक्ष्य सप्तानि निजवाजिनः । 

अस्ताद्रिकन्दरालीने लज्जयेवांशुमालिनि ॥ १०३

tadvegavijitaanviikshya saptaani nijavaajinah | astaadrikamdaraaliine lajjayevaamshumaalini || 103

Ihre von diesem Pferd an Schnelligkeit übertroffenen sieben eigenen Gäule musternd

versank die Sonne gleichsam aus Scham in ihrer Höhle hinter den Bergen im Westen.

तमसि प्रसृते द्वाराण्युज्जयिन्या विलोक्य सः । 

पिहितानि श्मशानं च बहिस्तत्कालमीषणम् ॥ १०४

tamasi prasrte dvaaraanyujjayinyaa vilokya sah | pihitaani shmashaanam ca bahistatkaalamiishanam || 104

Das Tier sah, daß die Dunkelheit eingesetzt hatte und der Verbrennungsplatz vor den Toren von Ujjain um diese Zeit zu unruhig war,

निनायैनं निवासाय भूपतिं बुद्धिमान्हयः । 

बाह्यैकान्तस्थितं तत्र गुप्तं विप्रमठं निशि ॥ १०५

ninaayainam nivaasaaya bhuupatim buddhimaanhayah |

 baahyaikaantasthitam tatra guptam vipramatham nishi || 105

und so führte das kluge Ross den König zu einer vor dem Wall abseits gelegenen,

geheimen Priesterklause, um die Nacht dort zu schlafen.

निशातिवाहयोग्यं च तं स दृष्ट्वा मठं नृपः । 

आदित्यसेनः प्रारेभे प्रवेष्टुं श्रान्तवाहनः ॥ १०६

nishaativaahayogyam ca tam sa drshtvaa matham nrpah | 

aadityasenah praarebhe praveshtum shraantavaahanah || 106

König Adityasena sah, daß man die Nacht dort gut verbringen konnte,

außerdem war sein Reittier erschöpft, sodaß er sich anschickte, die Klause zu betreten.

रुरुधुस्तस्य विप्राश्च प्रवेशं तन्निवासिनः । 

श्मशानपालश्चौरो वा कोऽप्यसाविति वादिनः ॥ १०७

rurudhustasya vipraashca pravesham tannivaasinah |

 shmashaanapaalashcauro vaa ko’pyasaaviti vaadinah || 107

Doch verwehrten ihm die dort lebenden Brahmanen den Zutritt mit den Worten:

„Wenn das nur keine Scheiterhaufenknechte oder Einbrecher sind!“

निर्ययुस्ते च संसक्तकलहा लोलनिष्ठुराः । 

भयकार्कश्यकोपानां गृहं हि छान्दसा द्विजाः ॥ १०८

niryayuste ca samsaktakalahaa lolanishthuraah | 

bhayakaarkashyakopaanaam grham hi chaandasaa dvijaah || 108

Streitlustig kamen sie herausgerannt, unflätig fluchend, denn Brahmanen, die außer Veden nichts im Kopf haben, sind eine Brutstätte der Angst, Verstocktheit und Wut. 

रटत्सु तेषु तत्रैको निर्जगाम ततो मठात् । 

विदूषकाख्यो गुणवान्धुर्यः सत्त्ववतां द्विजः ॥ १०९

ratatsu teshu tatraiko nirjagaama tato mathaat | viduushakaakhyo gunavaandhuryah sattvavataam dvijah || 109

Hinter den Schreihälsen trat ein Brahmane namens Vidushaka aus der Klause hervor,

ein rechtschaffener Anführer der echten Brahmanen.

यो युवा बाहुशाली च तपसाराध्य पावकम् । 

प्राप खङ्गोत्तमं तस्माद्ध्यातमात्रोपगामिनम् ॥ ११०

yo yuvaa baahushaalii ca tapasaaraadhya paavakam | 

praapa khangottamam tasmaaddhyaatamaatropagaaminam || 110

Der junge Mann besaß kräftige Arme und hatte den Feuergott mit Bußübungen beeindruckt. Von dem erhielt er ein prächtiges Schwert, das zu ihm kam, sobald er an es dachte.

स दृष्ट्वा तं निशि प्राप्तं धीरो भव्याकृतिं नृपम् । 

प्रच्छन्नः कोऽपि देवोऽयमिति दध्यौ विदूषकः ॥ १११

sa drshtvaa tam nishi praaptam dhiiro bhavyaakrtim nrpam |

 pracchannah ko’pi devo’yamiti dadhyau viduushakah || 111

Als Vidushaka, der Entschlossene, den edel auftretenden, um ein Nachtlager bittenden König sah,  dachte er: „Das ist bestimmt ein Gott in Verkleidung!“

विधूय विप्रांश्चान्यांस्तान्स सर्वानुचिताशयः । 

नृपं प्रवेशयामास मठान्तः प्रश्रयानतः ॥ ११२

vidhuuya vipraamshcaanyaamstaansa sarvaanucitaashayah | 

nrpam praveshayaamaasa mathaantah prashrayaanatah || 112

Da er wußte, was sich gehörte, stieß er alle anderen Brahmanen beiseite,

verneigte sich ehrfürchtig vor dem König und ließ ihn in die Klause eintreten.

विश्रान्तस्य च दासीभिर्धूताध्वरजसः क्षणात् । 

आहारं कल्पयामास राज्ञस्तस्य निजोचितम् ॥ ११३

vishraantasya ca daasiibhirdhuutaadhvarajasah kshanaat | 

aahaaram kalpayaamaasa raajnastasya nijocitam || 113

Dort ruhte der König aus und ließ sich den Straßenstaub von Sklavinnen abwaschen.

Sodann bereitete Vidushaka ein für Fürsten geeignetes Mahl.

तं चापनीतपर्याणं तदीयं तुरगोत्तमम् । यवसादिप्रदानेन चकार विगतश्रमम् ॥ ११४

tam caapaniitaparyaanam tadiiyam turagottamam | yavasaadipradaanena cakaara vigatashramam || 114

Dann nahm er dem Ross den Sattel ab und sorgte mit der Gabe von Gras und anderem dafür, daß seine Erschöpfung von ihm wich.

रक्षाम्यहं शरीरं ते तत्सुखं स्वपिहि प्रभो । 

इत्युवाच च तं श्रान्तमास्तीर्णशयनं नृपम् ॥ ११५

rakshaamyaham shariiram te tatsukham svapihi prabho |

 ityuvaaca ca tam shraantamaastiirnashayanam nrpam || 115

„Dich persönlich, o Herr, will ich bewachen. Darum schlafe ruhig!“

sprach er und schüttete dem müden König ein Bett aus Heu auf.

सुप्ते च तस्मिन्द्वारस्थो जागरामास स द्विजः । 

चिन्तितोपस्थिताग्नेयखङ्गहस्तोऽखिलां निशाम् ॥ ११६

supte ca tasmindvaarastho jaagaraamaasa sa dvijah | cintitopasthitaagneyakhangahasto’khilaam nishaam || 116

Und während der schlief, hielt der Brahmane vor der Tür die ganze Nacht über Wache,

in der Hand das Schwert des Feuergottes, das herbeikam, wenn man an es dachte.

प्रातश्च तस्य नृपतेः प्रबुद्धस्यैव स स्वयम् । 

अनुक्त एव तुरगं सज्जीचक्रे विदूषकः ॥ ११७

praatashca tasya nrpateh prabuddhasyaiva sa svayam | anukta eva turagam sajjiicakre viduushakah || 117

Am nächsten Morgen sattelte Vidushaka, von sich aus, ungefragt das Pferd des Königs, sobald jener wach war.

राजापि स तमामन्त्र्य समारुह्य च वाजिनम् ।

 विवेशोज्जयिनीं दूराद्दृष्टो हर्षाकुलैर्जनैः ॥ ११८

raajaapi sa tamaamantrya samaaruhya ca vaajinam | viveshojjayiniim duuraaddrshto harshaakulairjanaih || 118

Der König entbot ihm den Abschiedsgruß, bestieg sein Pferd und ritt nach Ujjain,

wo freudig überraschte Menschen ihn von weitem sahen.

प्रविष्टमभिजग्मुस्तं सर्वाः प्रकृतयः क्षणात् । 

तदागमनजानन्दलसत्कलकलारवाः ॥ ११९

pravishtamabhijagmustam sarvaah prakrtayah kshanaat | tadaagamanajaanandalasatkalakalaaravaah || 119

Als er einzog, strömten sofort alle Untertanen herbei.

Ein Rumoren, in dem die frohe Botschaft von seiner Ankunft widerhallte, erfüllte die Menge.

आययौ राजभवनं र राजा सचिवान्वितः । ययौ तेजस्वतीदेव्या हृदयाच्च महाज्वरः ॥ १२०

aayayau raajabhavanam ra raajaa sacivaanvitah | yayau tejasvatiidevyaa hrdayaacca mahaajvarah || 120

Der König betrat mit seinen Ministern zusammen den Palast,

und alle Unruhe war aus dem Herzen der Königin Tejasvati gewichen.

वाताहतोत्सवाक्षिप्तपताकांशुकपङ्क्तिभिः । उत्सारिता इवाभूवन्नगर्यास्तत्क्षणं शुचः ॥ १२१

vaataahatotsavaakshiptapataakaamshukapanktibhih | utsaaritaa ivaabhuuvannagaryaastatkshanam shucah || 121

In dem Moment schien mit den überall im Wind flatternden, aus festlichem Anlaß gehissten Seidenfahnen auch alle Sorge aus der Stadt verflogen.

अकरोदा दिनान्तं च देवी तावन्महोत्सवम् । 

यावन्नगरलोकोऽभूत्सार्कः सिन्दूरपिङ्गलः ॥ १२२

akarodaa dinaantam ca devii taavanmahotsavam | yaavannagaraloko’bhuutsaarkah sinddurapingalah || 122

Da veranstaltete die Königin ein Großes Fest bis zum Ende des Tages,

bis Stadtvolk samt Sonne zinnoberrot waren. von der Farbe, mit der die Leute sich bespritzen

अन्येद्युः स तमादित्यसेनो राजा विदूषकम् । 

मठादानाययामास तस्मात्सर्वैर्द्विजैः सह ॥ १२३

anyedyuh sa tamaadityaseno raajaa viduushakam | mathaadaanaayayaamaasa tasmaatsarvairdvijaih saha || 123

Am nächsten Tag bestellte König Adityasena Vidushaka mit allen Brahmanen aus dem Kloster zu sich.

प्रख्याप्य रात्रिवृत्तान्तं ददौ तस्मै च तत्क्षणम् । 

विदूषकाय ग्रामाणां सहस्रमुपकारिणे ॥ १२४

prakhyaapya raatrivrttaantam dadau tasmai ca tatkshanam |

 viduushakaaya graamaanaam sahasramupakaarine || 124

Nachdem er die nächtlichen Geschehnisse bekanntgemacht hatte,

gab er seinem Wohltäter Vidushaka tausend Dörfer.

पौरोहित्ये च चक्रे तं प्रदत्तछत्त्रवाहनम् । 

विप्रं कृतज्ञो नृपतिः कौतुकालोकितं जनैः ॥ १२५

paurohitye ca cakre tam pradattachattravaahanam | vipram krtajno nrpatih kautukaalokitam janaih || 125

Der dankbare König machte ihn zu seinem Hauspriester und schenkte ihm Schirm und Reittier, sodass die Leute ihn sich interessiert ansahen.

एवं तदैव सामन्ततुल्यः सोऽभूद्विदूषकः । 

मोघा हि नाम जायेत महत्सूपकृतिः कुतः ॥ १२६

evam tadaiva saamantatulyah so’bhuudviduushakah | moghaa hi naama jaayeta mahatsuupakrtih kutah || 126

Damit war Vidushaka einem Feldherrn ebenbürtig.

Wie sollte eine Würdigen gewährte Wohltat auch ohne Ergebnis bleiben?

यांश्च प्राप नृपाद्ग्रामांस्तान्सर्वान्स महाशयः । 

तन्मठाश्रयिभिर्विप्रैः समं साधारणान्व्यधात् ॥ १२७

yaamshca praapa nrpaadgraamaamstaansarvaansa mahaashayah |

 tanmathaashrayibhirvipraih samam saadhaaranaanvyadhaat || 127

Er war so großzügig, daß er alle vom König erhaltenen Dörfer

mit den im Kloster verweilenden Brahmanen teilte.

तस्थौ च सेवमानस्तं राजानं स तदाश्रितः । 

भुञ्जानश्च सहान्यैस्तैर्ब्राह्मणैर्ग्रामसंचयम् ॥ १२८

tasthau ca sevamaanastam raajaanam sa tadaashritah | bhunjaanashca sahaanyaistairbraahmanairgraamasamcayam || 128

Er fand Unterkunft beim König und blieb ihm zu dienen, wobei er zusammen mit den anderen Brahmanen die Erträge aus den Dörfern genoss.

काले गच्छति चान्ये ते सर्वे प्राधान्यमिच्छवः ॥

 नैव तं गणयामासुर्द्विजा धनमदोद्धताः ॥ १२९

kaale gacchati caanye te sarve praadhaanyamicchavah || 

naiva tam ganayaamaasurdvijaa dhanamadoddhataah || 129

Im Lauf der Zeit aber beanspruchten alle anderen Brahmanen den Vorrang.

Ihn zählten sie nicht mehr mit, da sie vom Rausch des Geldes überheblich geworden waren.

विभिन्नैः सप्तसंख्याकैरेकस्थानाश्रयैर्मिथः । 

संघर्षात्तैरबाध्यन्त ग्रामा दुष्टैर्ग्रहैरिव ॥ १३०

vibhinnaih saptasamkhyaakairekasthaanaashrayairmithah | 

samgharshaattairabaadhyanta graamaa dushtairgrahairiva || 130

In sieben Parteien aufgespalten, an einem Ort zusammengeballt,

bedrängten sie, jeder neidisch auf den anderen, die Dörfer wie boshafte Planeten.

उच्छृङ्खलेषु तेष्वासीदुदासीनो विदूषकः । अल्पभावेषु धीराणामवज्ञैव हि शोभते ॥ १३१

ucchrnkhaleshu teshvaasiidudaasiino viduushakah | alpabhaaveshu dhiiraanaamavajnaiva hi shobhate || 131

Diesen Zügellosen gegenüber verhielt Vidushaka sich unparteiisch.

Bei erbärmlichen Kreaturen zeichnet Verachtung die Standhaften aus.

एकदा कलहान्सक्तान्दृष्ट्वा तानभ्युपाययौ । 

कश्चिञ्चक्रधरो नाम विप्रः प्रकृतिनिष्ठुरः ॥ १३२

ekadaa kalahaansaktaandrshtvaa taanabhyupaayayau | kashcincakradharo naama viprah prakrtinishthurah || 132

Einmal sah ein von Natur aus strenger Brahmane namens Cakradhara die Streitlustigen und trat vor sie hin.

परार्तन्यायवादेषु काणोऽप्यम्लानदर्शनः । 

कुब्जोऽपि वाचि सुस्पष्टो विप्रस्तानित्यभाषत ॥ १३३

paraartanyaayavaadeshu kaano’pyamlaanadarshanah | kubjo’pi vaaci suspashto viprastaanityabhaashata || 133

Was an den Behauptungen anderer falsch oder richtig war, konnte er, obwohl blind, deutlich erkennen. Und obwohl er einen Buckel hatte, war seine Rede geradeheraus, als er zu ihnen sprach:

प्राप्ता भिक्षाचरैर्भूत्वा भवद्भिः श्रीरियं शठाः । 

तन्नाशयथ किं ग्रामानन्योन्यमसहिष्णवः ॥ १३४

praaptaa bhikshaacarairbhuutvaa bhavadbhih shriiriyam shathaah |

 tannaashayatha kim graamaananyonyamasahishnavah || 134

„Als ihr noch Almosen nachgerannt seid, habt ihr diesen Reichtum erhalten, ihr Schurken! Warum also verwüstet ihr, die ihr euch gegenseitig nicht ertragen könnt, die Dörfer?

विदूषकस्य दोषोऽयं येन यूयमुपेक्षिताः । तदसंदिग्धमचिरात्पुनर्भिक्षां भ्रमिष्यथ ॥ १३५

viduushakasya dosho’yam yena yuuyamupekshitaah |

 tadasamdigdhamaciraatpunarbhikshaam bhramishyatha || 135

Es ist Vidushakas Schuld, daß er euch nicht richtig eingeschätzt hat.

Keine Sorge, bald werdet ihr wieder nach Bettelfraß umherziehen.

वरं हि दैवायत्तैकवृद्धिस्थानमनायकम् । न तु विप्लुतसर्वार्थं विभिन्नबहुनायकम् ॥ १३६

varam hi daivaayattaikavrddhisthaanamanaayakam | na tu viplutasarvaartham vibhinnabahunaayakam || 136

Besser ist ein führerloser Zustand, in dem der Zuwachs nur vom Zufall abhängt,

als wenn viele zersplitterte Führer den ganzen Reichtum verprassen.

तदेकं नायकं धीरं कुरुध्वं वचसा मम । 

स्थिरया यदि कृत्यं वो धुर्यरक्षितया श्रिया ॥ १३७

tadekam naayakam dhiiram kurudhvam vacasaa mama |

 sthirayaa yadi krtyam vo dhuryarakshitayaa shriyaa || 137

Also macht was ich sage und bestimmt einen festen Führer! Wenn ihr einen von euch zum Häuptling macht, soll der mit harter Hand euren Reichtum sichern.“

तच्छ्रुत्वा नायकत्वं ते सर्वेऽप्यैच्छन्यदात्मनः ।

 तदा विचिन्त्य मूढांस्तान्पुनश्चक्रधरोऽब्रवीत् ॥ १३८

tacchrutvaa naayakatvam te sarve‘pyaicchanyadaatmanah | tadaa vicintya muudhaamstaanpunashcakradharo’braviit || 138

Als sie das hörten, beanspruchte jeder die Führerschaft für sich selbst.

Cakradhara überlegte, dann sagte er zu den Trotteln:

संघर्षशालिनां तर्हि समयं वो ददाम्यहम् । 

इतः श्मशाने शूलायां त्रयश्चौरा निषूदिताः ॥ १३९

samgharshashaalinaam tarhi samayam vo dadaamyaham |

 itah shmashaane shuulaayaam trayashcauraa nishuuditaah || 139

„Da ihr so voller Mißgunst seid, will ich euch jetzt einen Vorschlag zur Güte machen:

Heute wurden auf dem Leichenacker drei Räuber gepfählt.

नासास्तेषां निशि छित्त्वा यः सुसत्त्व इहानयेत् । 

स युष्माकं प्रधानः स्याद्वीरो हि स्वाम्यमर्हति ॥ १४०

naasaasteshaam nishi chittvaa yah susattva ihaanayet |

 sa yushmaakam pradhaanah syaadviiro hi svaamyamarhati || 140

Wer von euch mutig genug ist, ihnen bei Nacht die Nasen abzuschneiden und herzubringen, soll euer Oberhaupt sein. Der Held verdient die Führerschaft.“

इति चक्रधरेणोक्तान्विप्रांस्तानन्तिकस्थितः । 

कुरुध्वमेतत्को दोष इत्युवाच विदूषकः ॥ १४१

iti cakradharenoktaanvipraamstaanantikasthitah | kurudhvametatko dosha ityuvaaca viduushakah || 141

So sprach Cakradhara zu den Brahmanen. Da sagte der in der Nähe stehende Vidushaka: „Macht das! Was ist denn daran so schlimm?“

ततस्तेऽस्यावदन्विप्रा नैतत्कर्तुं क्षमा वयम् । 

यो वा शक्तः स कुरुतां समये च वयं स्थिताः ॥ १४२

tataste’syaavadanvipraa naitatkartum kshamaa vayam | 

yo vaa shaktah sa kurutaam samaye ca vayam sthitaah || 142

Die Brahmanen entgegneten: „Wir haben die Kraft nicht, das zu tun.

Soll das doch einer machen, der stark ist. Wir aber halten uns an die Abmachung.“

ततो विदूषकोऽवादीदहमेतत्करोमि भोः । 

आनयामि निशि छित्त्वा नासास्तेषां श्मशानतः ॥ १४३

tato viduushako’vaadiidahametatkaromi bhoh | aanayaami nishi chittvaa naasaasteshaam shmashaanatah || 143

Da sagte Vidushaka: „Ha! Dann mach ich das eben. Ich schneide denen nachts die Nasen ab und bring sie her vom Leichenacker.“

ततस्तद्दुष्करं मत्वा तेऽपि मूढास्तमब्रुवन् । 

एवं कृते त्वमस्माकं स्वामी नियम एष नः ॥ १४४

tatastaddushkaram matvaa te’pi muudhaastamabruvan |

 evam krte tvamasmaakam svaamii niyama esha nah || 144

Weil sie meinten, das sei schwer zu tun, sagten die Tölpel: „Wenn du das machst, sollst du unser Meister sein. Lass uns das so vereinbaren.“

इत्येवाख्याप्य समयं प्राप्तायां रजनौ च तान् । 

आमन्त्र्य विप्रान्प्रययौ श्मशानं स विदूषकः ॥ १४५

ityevaakhyaapya samayam praaptaayaam rajanau ca taan | 

aamantrya vipraanprayayau shmashaanam sa viduushakah || 145

Auf diese Abmachung einigten sie sich. Als die Nacht anbrach, verabschiedete  sich Vidushaka von den Brahmanen und ging zum Verbrennungsplatz.

प्रविवेश च तद्वीरो निजं कर्मेव भीषणम् । चिन्तितोपस्थिताग्नेयकृपाणैकपरिग्रहः ॥ १४६

pravivesha ca tadviiro nijam karmeva bhiishanam | cintitopasthitaagneyakrpaanaikaparigrahah || 146

Da betrat der Held den Ort so schrecklich wie seine eigene Tat, nur das durch feuergöttliche Gnade beim Gedanken daran Entstandene fest umklammernd.

डाकिनीनादसंवृद्धगृध्रवायसवाशिते । 

उल्कामुखमुखोल्काग्निविस्फारितचितानले ॥ १४७

daakiniinaadasamvrddhagrdhravaayasavaashite | ulkaamukhamukholkaagnivisphaaritacitaanale || 147

Wo das Kreischen der Hexen das Krächzen der Geier und Raben übertönte

und der heiße Atem feuerspeiender Teufel die Flammen der Scheiterhaufen entfachte,

ददर्श तत्र मध्ये च स ताञ्शूलाधिरोपितान् । 

पुरुषान्नासिकाछेदभियेवोर्ध्वीकृताननान् ॥ १४८

dadarsha tatra madhye ca sa taanshuulaadhiropitaan | purushaannaasikaachedabhiyevordhviikrtaananaan || 148

sah er mittendrin jene auf spitze Pfähle gesetzten Männer mit wie aus Angst vor der Nasenabtrennung hochgereckten Fratzen.

यावञ्च निकटं तेषां प्राप तावन्त्रयोऽपि ते । 

वेतालाधिष्ठितास्तस्मिन्प्रहरन्ति स्म मुष्टिभिः ॥ १४९

yaavanca nikatam teshaam praapa taavantrayo’pi te | 

vetaalaadhishthitaastasminpraharanti sma mushtibhih || 149

Als er nahe genug vor ihnen stand,

schlugen die von Unholden besessenen Drei tatsächlich mit ihren Fäusten nach ihm.

निष्कम्प एव खड्गेन सोऽपि प्रतिजघान तान् । 

न शिक्षितः प्रयत्नो हि धीराणां हृदये भिया ॥ १५०

nishkampa eva khadgena so’pi pratijaghaana taan | na shikshitah prayatno hi dhiiraanaam hrdaye bhiyaa || 150

Unbeeindruckt schlug er sie mit dem Schwert zurück.

Die Angst hat nicht gelernt, sich in den Herzen der Kühnen durchzusetzen.

तेनापगतवेतालविकाराणां स नासिकाः । 

तेषां चकर्त बद्ध्वा च कृती जग्राह वाससि ॥ १५१

tenaapagatavetaalavikaaraanaam sa naasikaah | teshaam cakarta baddhvaa ca krtii jagraaha vaasasi || 151

Damit ließen die von Dämonen Gestörten von ihm ab,

sodass der Brave die Nasen abschnitt, in sein Gewand einwickelte und mitnahm.

आगच्छंश्च ददर्शैकं शवस्योपरि संस्थितम् । 

प्रव्राजकं श्मशानेऽत्र जपन्तं स विदूषकः ॥ १५२

aagacchamshca dadarshaikam shavasyopari samsthitam | 

pravraajakam shmashaane’tra japantam sa viduushakah || 152

Beim Gehen entdeckte Vidushaka dort auf dem Leichenacker einen Bettelmönch,

der auf einer Leiche hockte und Gebete murmelte.

तच्छेष्टालोकनक्रीडाकौतुकादुपगम्य तम् । 

प्रच्छन्नः पृष्ठतस्तस्य तस्थौ प्रव्राजकस्य सः ॥ १५३

taccheshtaalokanakriidaakautukaadupagamya tam | 

pracchannah prshthatastasya tasthau pravraajakasya sah || 153

Aus Neugierde auf das sich ihm darbietende Schauspiel trat er näher

und blieb hinter dem heiligen Manne von diesem unbemerkt stehen.

क्षणात्प्रव्राजकस्याधः फूत्कारं मुक्तवाञ्शवः । 

निरगाच्च मुखात्तस्य ज्वाला नाभेश्च सर्षपाः ॥ १५४

kshanaatpravraajakasyaadhah phuutkaaram muktavaanshavah |

 niragaacca mukhaattasya jvaalaa naabheshca sarshapaah || 154

Da gab die Leiche unter dem Büßer ein Zischen von sich,

seinem Mund entwichen Flammen und seinem Nabel Senfkörner.

गृहीत्वा सर्षपांस्तांश्च स परिव्राजकस्ततः । 

उत्थाय ताडयामास शवं पाणितलेन तम् ॥ १५५

grhiitvaa sarshapaamstaamshca sa parivraajakastatah | utthaaya taadayaamaasa shavam paanitalena tam || 155

Der heilige Mann sammelte die Senfkörner ein,

stand auf und schlug die Leiche mehrfach mit der flachen Hand.

उदतिष्ठत्स चोत्तालवेतालाधिष्ठितः शवः । 

आरुरोह च तस्यैव स्कन्धे प्रव्राजकोऽथ सः ॥ १५६

udatishthatsa cottaalavetaalaadhishthitah shavah | aaruroha ca tasyaiva skandhe pravraajako’tha sah || 156

Der von einem mächtigen Dämon besessene Leichnam erhob sich,

 und das heilige Männlein kletterte auf seine Schultern.

तदारूढश्च सहसा गन्तुं प्रववृते ततः । विदूषकोऽपि तं तूष्णीमन्वगच्छदलक्षितः ॥ १५७

tadaaruudhashca sahasaa gantum pravavrte tatah | viduushako’pi tam tuushniimanvagacchadalakshitah || 157

Aufgestiegen machte er Anstalten sich schnell zu entfernen. Vidushaka folgte ihm leise und unbemerkt.

नातिदूरमतिक्रम्य स ददर्श विदूषकः । शून्यं कात्यायनीमूर्तिसनाथं देवतागृहम् ॥ १५८

naatiduuramatikramya sa dadarsha viduushakah | shuunyam kaatyaayaniimuurtisanaatham devataagrham || 158

Vidushaka war noch nicht allzu weit gelaufen,

als er einen Tempel sah, der bis auf eine Statue der Göttin Durga leerstand.

तत्रावतीर्य वेतालस्कन्धात्प्रव्राजकस्ततः । विवेश गर्भभवनं वेतालोऽप्यपतद्भुवि ॥ १५९

tatraavatiirya vetaalaskandhaatpravraajakastatah | vivesha garbhabhavanam vetaalo’pyapatadbhuvi || 159

Der Wandermönch stieg von den Schultern des Unholds herab und ging ins Allerheiligste. Der Untote aber fiel zu Boden.

विदूषकश्च तत्रासीद्युक्त्या पश्यन्नलक्षितः । 

प्रव्राजकोऽपि सम्पूज्य तत्र देवीं व्यजिज्ञपत् ॥ १६०

viduushakashca tatraasiidyuktyaa pashyannalakshitah | 

pravraajako’pi sampuujya tatra deviim vyajijnapat || 160

Vidushaka war auch da und stellte es so an, dass er unbemerkt zusehen konnte.

Der Frömmler grüßte die Göttin und gab ihr zu verstehen:

तुष्टासि यदि तद्देवि देहि मे वरमीप्सितम् । 

अन्यथात्मोपहारेण प्रीणामि भवतीमहम् ॥ १६१

tushtaasi yadi taddevi dehi me varamiipsitam | anyathaatmopahaarena priinaami bhavatiimaham || 161

„Wenn du zufrieden bist, o Göttin, dann gewähre mir einen Wunsch.

Andernfalls will ich meine Herrin mit meiner Selbstopferung gütig stimmen.“

इत्युक्तवन्तं तं तीव्रमन्त्रसाधनगर्वितम् । प्रव्राजकं जगादैवं वाणी गर्भगृहोद्गता ॥ १६२

ityuktavantam tam tiivramantrasaadhanagarvitam | pravraajakam jagaadaivam vaanii garbhagrhodgataa || 162

Als der Wandermönch, ein mit mächtigen Zaubersprüchen Geister heraufbeschwörender Wichtigtuer, das gesagt hatte, sprach eine Stimme aus dem Allerheiligsten zu ihm:

आदित्यसेननृपतेः सुतामानीय कन्यकाम् । 

उपहारीकुरुष्वेह ततः प्राप्स्यसि वाञ्छितम् ॥ १६३

aadityasenanrpateh sutaamaaniiya kanyakaam | upahaariikurushveha tatah praapsyasi vaanchitam || 163

„Schaff die Tochter von König Adityasena her und opfere sie hier! Dann nimm entgegen, was du begehrst.“

एतच्छ्रुत्वा स निर्गत्य करेणाहत्य तं पुनः ।

 प्रव्राडुत्थापयामास वेतालं मुक्तफूत्कृतिम् ॥ १६४

etacchrutvaa sa nirgatya karenaahatya tam punah | 

pravraadutthaapayaamaasa vetaalam muktaphuutkrtim || 164

Nach diesen Worten ging der Wandermönch nach draußen. Wieder schlug er das Leichengespenst mit der flachen Hand und ließ es unter Zischlauten aufstehen.

तस्य च स्कन्धमारुह्य निर्यद्वक्त्रानलार्चिषः । 

आनेतुं राजपुत्रीं तामुत्पत्य नभसा ययौ ॥ १६५

tasya ca skandhamaaruhya niryadvaktraanalaarcishah |

 aanetum raajaputriim taamutpatya nabhasaa yayau || 165

Er stieg auf die Schultern des Dämonen, aus dessen Maul Flammen hervorschossen,

erhob sich in die Lüfte und flog davon, die Prinzessin zu holen.

विदूषकोऽपि तत्सर्वं दृष्ट्वा तत्र व्यचिन्तयत् । 

कथं राजसुतानेन हन्यते मयि जीवति ॥ १६६

viduushako’pi tatsarvam drshtvaa tatra vyacintayat | katham raajasutaanena hanyate mayi jiivati || 166

Das alles sah Vidushaka. Er überlegte: „Wie kann ich weiterleben, wenn die Prinzessin von dem ermordet wird?

इहैव तावत्तिष्ठामि यावदायात्यसौ शठः । 

इत्यालोच्य स तत्रैव तस्थौ छन्नो विदूषकः ॥ १६७

ihaiva taavattishthaami yaavadaayaatyasau shathah | ityaalocya sa tatraiva tasthau channo viduushakah || 167

Ich will hierbleiben, bis dieser Bastard zurückkommt!“ Mit diesem Vorsatz blieb Vidushaka weiter verborgen.

प्रव्राजकश्च गत्वैव वातायनपथेन सः । 

प्रविश्यान्तःपुरं प्राप सुप्तां निशि नृपात्मजाम् ॥ १६८

pravraajakashca gatvaiva vaataayanapathena sah |

 pravishyaantahpuram praapa suptaam nishi nrpaatmajaam || 168

Der Bettelmönch drang des Nachts durch ein Fenster in die Frauengemächer ein

und traf die Königstochter schlafend an.

आययौ च गृहीत्वा तां गगनेन तमोमयः । 

कान्तिप्रकाशितदिशं राहुः शशिकलामिव ॥ १६९

aayayau ca grhiitvaa taam gaganena tamomayah | kaantiprakaashitadisham raahuh shashikalaamiva || 169

In Dunkel gehüllt packte er sie und flog mit ihr, die den Raum lieblich erstrahlen ließ,

auf dem Himmelsweg zurück, als wäre er Rahu mit einem Stück vom Mond.

हा तात हाम्बेति च तां क्रन्दन्तीं कन्यकां वहन् । 

तत्रैव देवीभवने सोऽन्तरिक्षादवातरत् ॥ १७०

haa taata haambeti ca taam krandantiim kanyakaam vahan | 

tatraiva deviibhavane so’ntarikshaadavaatarat || 170

Die „Ach Vater, ach Mutter!“ kreischende junge Frau umklammernd

stieg er über dem Tempel der Göttin vom Himmel herab.

प्रविवेश च तत्कालं वेतालं प्रविमुच्य सः । कन्यारत्नं तदादाय देवीगर्भगृहान्तरम् ॥ १७१

pravivesha ca tatkaalam vetaalam pravimucya sah | kanyaaratnam tadaadaaya deviigarbhagrhaantaram || 171

Er verjagte den Dämon, betrat den Tempel und nahm dieses Schmuckstück von einem Mädchen mit ins Allerheiligste der Göttin.

तत्र यावन्निहन्तुं तां राजपुत्रीमियेष सः । तावदाकृष्टखड्गोऽत्र प्रविवेश विदूषकः ॥ १७२

tatra yaavannihantum taam raajaputriimiyesha sah | taavadaakrshtakhadgo’tra pravivesha viduushakah || 172

Als er sich dort anschickte, die Königstochter abzuschlachten,

sprang Vidushaka mit gezogenem Schwert herbei.

आः पाप मालतीपुष्पमश्मना हन्तुमीहसे । 

यदस्यामाकृतौ शस्त्रं व्यापारयितुमिच्छसि ॥ १७३

aah paapa maalatiipushpamashmanaa hantumiihase | yadasyaamaakrtau shastram vyaapaarayitumicchasi || 173

„Ach du Geschmeiß! Mit einem Steinwerkzeug also willst du diese Jasminblüte zerstören! Gegen dieses vollendete Geschöpf wagst du es, eine Waffe zu gebrauchen!“

इत्युक्त्वाकृष्य केशेषु शिरस्तस्य विवेल्लतः ।

 प्रव्राजकस्य चिच्छेद खड्गेन स विदूषकः ॥ १७४

ityuktvaakrshya kesheshu shirastasya vivellatah | pravraajakasya ciccheda khadgena sa viduushakah || 174

Mit diesen Worten packte Vidushaka das zitternde Mönchlein bei den Haaren

und schlug ihm mit dem Schwert den Kopf ab.

आश्वासयामास च तां राजपुत्रीं भयाकुलाम् । 

प्रविशन्तीमिवाङ्गानि किंचित्प्रत्यभिजानतीम् ॥ १७५

aashvaasayaamaasa ca taam raajaputriim bhayaakulaam |

 pravishantiimivaangaani kimcitpratyabhijaanatiim || 175

Dann tröstete er die verängstigte Prinzessin, die sich an ihn schmiegte, sobald sie ihn wiedererkannt hatte.

कथमन्तःपुरं राज्ञो राजपुत्रीमिमामितः । 

नयेयमिति तत्कालमसौ धीरो व्यचिन्तयत् ॥ १७६

kathamantahpuram raajno raajaputriimimaamitah | nayeyamiti tatkaalamasau dhiiro vyacintayat || 176

„Wie schaffe ich jetzt die Prinzessin von hier ins Frauenhaus des Königs zurück?“ fragte sich der Held sodann.

भो विदूषक शृण्वेतद्योऽयं प्रव्राट् त्वया हतः । 

महानेतस्य वेतालः सिद्धोऽभूत्सर्षपास्तथा ॥ १७७

bho viduushaka shrnvetadyo’yam pravraat tvayaa hatah |

 mahaanetasya vetaalah siddho’bhuutsarshapaastathaa || 177

„O Vidushaka, höre dies: Der starke Wandermönch, den du erschlugst,

nannte den mächtigen Werwolf und die Senfkörner sein eigen.

ततोऽस्य पृथ्वीराज्ये च वाञ्छा राजात्मजासु च । 

उदपद्यत तेनायमेवं मूढोऽद्य वञ्चितः ॥ १७८

tato’sya prthviiraajye ca vaanchaa raajaatmajaasu ca | udapadyata tenaayamevam muudho’dya vancitah || 178

Den überkam die Lust auf Weltherrschaft und königliche Töchter.

Drum ward der Trottel heut so herb enttäuscht.

तद्गृहाणैतदीयांस्त्वं सर्षपान्वीर येन ते । इमामेकां निशामद्य भविष्यत्यम्बरे गतिः ॥ १७९

tadgrhaanaitadiiyaamstvam sarshapaanviira yena te | 

imaamekaam nishaamadya bhavishyatyambare gatih || 179

Nimm dir diese Senfkörner, o Held, denn damit soll nur für heut nacht dein Weg durch die Lüfte führen!“

इत्याकाशगता वाणी जातहर्षं जगाद तम् । 

अनुगृह्णन्ति हि प्रायो देवता अपि तादृशम् ॥ १८०

ityaakaashagataa vaanii jaataharsham jagaada tam | anugrhnanti hi praayo devataa api taadrsham || 180

So sprach die Stimme aus der Tiefe des Raums zu ihm, dem Begeisterten.

Manchmal nehmen sogar die Götter sich eines solchen Helden an.

ततो वस्त्राञ्चलात्तस्य स परिव्राजकस्य तान् । 

जग्राह सर्षपान्हस्ते तामङ्के च नृपात्मजाम् ॥ १८१

tato vastraancalaattasya sa parivraajakasya taan | jagraaha sarshapaanhaste taamanke ca nrpaatmajaam || 181

Der sammelte nun die Senfkörner aus einer Gewandfalte des Wandermönchs in einer Hand und setzte sich die Prinzessin auf den Schoß.

यावच्च देवीभवनात्स तस्मान्निर्ययौ बहिः । उच्चचार पुनस्तावदन्या नभसि भारती ॥ १८२

yaavacca deviibhavanaatsa tasmaanniryayau bahih | uccacaara punastaavadanyaa nabhasi bhaaratii || 182

Als er aus dem Tempel der Göttin nach draußen ging, ertönte wieder eine andere Stimme vom Himmel her:

इहैव देवीभवने मासस्यान्ते पुनस्त्वया । 

आगन्तव्यं महावीर विस्मर्तव्यमिदं न ते ॥ १८३

ihaiva deviibhavane maasasyaante punastvayaa | aagantavyam mahaaviira vismartavyamidam na te || 183

„Komm in einem Monat wieder hierher zum Tempel der Göttin zurück, großer Held. Vergiss das nicht!“

तच्छ्रुत्वा स तथेत्युक्त्वा सद्यो देवीप्रसादतः । 

उत्पपात नभो बिभ्रद्राजपुत्रीं विदूषकः ॥ १८४

tacchrutvaa sa tathetyuktvaa sadyo deviiprasaadatah | utpapaata nabho bibhradraajaputriim viduushakah || 184

Er hörte und sagte: „Jawohl!“ Mit Hilfe der Göttin stieg Vidushaka sogleich in den Himmel auf und nahm die Prinzessin mit sich.

गत्वा च गगनेनाशु स तामन्तःपुरान्तरम् । 

प्रावेशयद्राजसुतां समाश्वस्तामुवाच स ॥ १८५

gatvaa ca gaganenaashu sa taamantahpuraantaram | praaveshayadraajasutaam samaashvastaamuvaaca sa || 185

Nachdem sie durch die Luft geflogen waren, setzte er die Prinzessin in den Frauengemächern ab. Als sie sich wieder beruhigt hatte, sagte er:

न मे भविष्यति प्रातर्गतिर्व्योम्नि ततश्च माम् । 

सर्वे द्रक्ष्यन्ति निर्यान्तं तत्सम्प्रत्येव याम्यहम् ॥ १८६

na me bhavishyati praatargatirvyomni tatashca maam | 

sarve drakshyanti niryaantam tatsampratyeva yaamyaham || 186

„Morgen kann ich nicht wieder durch die Luft fliegen, denn alle würden mich sehen, wenn ich herauskomme. Darum muss ich jetzt sofort wieder verschwinden.“

इति तेनोदिता बाला बिभ्यती सा जगाद तम् । 

गते त्वयि मम प्राणास्त्रासाक्रान्ताः प्रयान्त्यमी ॥ १८७

iti tenoditaa baalaa bibhyatii saa jagaada tam | gate tvayi mama praanaastraasaakraantaah prayaantyamii || 187

So angesprochen erschrak das Kind und sprach:

„Wenn du fortgehst, werden alle verängstigten Lebensgeister mich fliehen!

तन्महाभाग मा गास्त्वं देहि मे जीवितं पुनः । 

प्रतिपन्नार्थनिर्वाहः सहजं हि सतां व्रतम् ॥ १८८

tanmahaabhaaga maa gaastvam dehi me jiivitam punah |

 pratipannaarthanirvaahah sahajam hi sataam vratam || 188

Geh nicht, edler Retter, schenk mir mein Leben ein weiteres Mal!

Eine begonnene Sache auszuführen ist doch der Großen angeborner Schwur.“

तच्छ्रुत्वा चिन्तयामास स सुसत्त्वो विदूषकः ।

 यदस्तु मे न गच्छामि मुञ्चेत्प्राणान्भयादियम् ॥ १८९

tacchrutvaa cintayaamaasa sa susattvo viduushakah | 

yadastu me na gacchaami muncetpraanaanbhayaadiyam || 189

Als der brave Vidushaka sie so hörte, überlegte er:

‚Wenn ich jetzt gehe, würde sie da nicht aus Angst ihre Lebensgeister entfleuchen lassen?

ततश्च नृपतेर्भक्ति का मया विहिता भवेत् ।

 इत्यालोच्य स तत्रैव तस्थावन्तःपुरे निशि ॥ १९०

tatashca nrpaterbhakti kaa mayaa vihitaa bhavet | ityaalocya sa tatraiva tasthaavantahpure nishi || 190

Und was wäre dann mit der mir auferlegten Treue zum König?‘

Sich dieses vor Augen haltend blieb er die Nacht im Frauenhaus.

व्यायामजागरश्रान्तो ययौ निद्रां शनैश्च सः । 

राजपुत्री त्वनिद्रैव भीता तामनयन्निशाम् ॥ १९१

vyaayaamajaagarashraanto yayau nidraam shanaishca sah |

 raajaputrii tvanidraiva bhiitaa taamanayannishaam || 191

Von Strapazen und Schlafmangel erschöpft, fand er endlich Schlaf.

Das Königskind aber verbrachte in seiner Angst eine schlaflose Nacht.

विश्राम्यतु क्षणं तावदिति प्रेमार्द्रमानसा ।

 सुप्तं प्रबोधयामास सा प्रभातेऽपि नैव तम् ॥ १९२

vishraamyatu kshanam taavaditi premaardramaanasaa |

 suptam prabodhayaamaasa saa prabhaate’pi naiva tam || 192

Selbst am nächsten Morgen weckte sie den Schläfer nicht, sondern dachte liebeszarten Herzens: „Soll er ruhig noch einen Moment ausruhen“.

ततः प्रविष्टा ददृशुस्तमन्तःपुरचारिकाः । 

ससम्भ्रमाश्च गत्वैव राजानं तं व्यजिज्ञपन् ॥ १९३

tatah pravishtaa dadrshustamantahpuracaarikaah | 

sasambhramaashca gatvaiva raajaanam tam vyajijnapan || 193

So sahen ihn auch die Haremsdienerinnen, als sie eintraten. Aufgeregt liefen sie zum König und meldeten es.

राजाप्यवेक्षितुं तत्त्वं प्रतीहारं व्यसर्जयत् । प्रतीहारश्च गत्वान्तस्तत्रापश्यद्विदूषकम् ॥ १९४

raajaapyavekshitum tattvam pratiihaaram vyasarjayat | 

pratiihaarashca gatvaantastatraapashyadviduushakam || 194

Der König schickte den Eunuchen, der nachsehen sollte, was da los war. 

Der trat auch ein und sah Vidushaka.

शुश्राव च यथावृत्तं स तद्राजसुतामुखात् । 

तथैव गत्वा राज्ञे च स समग्रं न्यवेदयत् ॥ १९५

shushraava ca yathaavrttam sa tadraajasutaamukhaat | tathaiva gatvaa raajne ca sa samagram nyavedayat || 195

Er vernahm, was sich zugetragen, aus dem Mund der Prinzessin. Damit trat er vor den König und berichtete.

विदूषकस्य सत्त्वज्ञस्तच्छ्रुत्वा स महीपतिः । 

किमेतत्स्यादिति क्षिप्रं समुद्भ्रान्त इवाभवत् ॥ १९६

viduushakasya sattvajnastacchrutvaa sa mahiipatih | kimetatsyaaditi kshipram samudbhraanta ivaabhavat || 196

Als der König, der Vidushakas wahres Wesen kannte, das hörte,

war er bestürzt: „Was hat das zu bedeuten?“

आनाययच्च दुहितुर्मन्दिरात्तं विदूषकं । दत्तानुयात्रं मनसा तस्याः स्नेहानुपातिना ॥ १९७

aanaayayacca duhiturmandiraattam viduushakam | dattaanuyaatram manasaa tasyaah snehaanupaatinaa || 197

Er ließ Vidushaka aus dem Zimmer seiner Tochter herbeiholen.

Jene begleitete ihn im Geiste, da sie sich in ihn verliebt hatte.

पप्रच्छ च यथावृत्तं स राजा तमुपागतम् । 

आ मूलतश्च सोऽप्यस्मै विप्रो वृत्तान्तमब्रवीत् ॥ १९८

papraccha ca yathaavrttam sa raajaa tamupaagatam | aa muulatashca so’pyasmai vipro vrttaantamabraviit || 198

Als er ankam, fragte der König ihn, was passiert sei, und der Brahmane erzählte ihm von Anfang an, was sich zugetragen hatte.

अदर्शयच्च वस्त्रान्ते निबद्धाश्चौरनासिकाः । 

प्रव्राट्सम्बन्धिनस्तांश्च सर्षपान्भूमिभेदिनः ॥ १९९

adarshayacca vastraante nibaddhaashcauranaasikaah | 

pravraatsambandhinastaamshca sarshapaanbhuumibhedinah || 199

Er zeigte ihm die in sein Gewand eingewickelten Räubernasen und aus dem Besitz des Wanderbettlers die Senfkörner, die sich von den für den Acker bestimmten unterschieden.

ततः सम्भाव्यं सत्यं तत्तांश्चानाय्य मठद्विजान् ।

 सर्वांश्चक्रधरोपेतान्पृष्ट्वा तन्मूलकारणम् ॥ २००

tatah sambhaavyam satyam tataamshcaanaayya mathadvijaan | 

sarvaamshcakradharopetaanprshtvaa tanmuulakaaranam || 200

Der König ahnte die Wahrheit und ließ alle Brahmanen einschließlich Cakradharas aus dem Kloster vorführen. Die verhörte er, um der Sache auf den Grund zu gehen.

स्वयं श्मशाने गत्वा च दृष्ट्वा तांश्छिन्ननासिकान् । 

पुरुषांस्तं च निर्लूनकण्ठं प्रव्राजकाधमम् ॥ २०१

svayam shmashaane gatvaa ca drshtvaa taamshchinnanaasikaan | 

purushaamstam ca nirluunakantham pravraajakaadhamam || 201

Er ging selbst auf den Leichenacker und fand die Männer mit den abgeschnittenen Nasen, sowie diesen tief gesunkenen Bettelmönch mit durchtrennter Kehle.

उत्पन्नप्रत्ययो राजा स तुतोष महाशयः । विदूषकाय कृतिने सुताप्राणप्रदायिने ॥ २०२

utpannapratyayo raajaa sa tutosha mahaashayah | viduushakaaya krtine sutaapraanapradaayine || 202

Angesichts dieser Beweise war der König erleichtert und fasste großes Vertrauen zu Vidushaka, dem Tatkräftigen, der seiner Tochter das Leben gerettet hatte.

ददौ तस्मै च तामेव तनयां निजाम् । किमदेयमुदाराणामुपकारिषु तुष्यताम् ॥ २०३

dadau tasmai ca taameva tanayaam nijaam | kimadeyamudaaraanaamupakaarishu tushyataam || 203

Er gab ihm seine Tochter auch gleich zur Frau. Warum sollten die Großzügigen auch nichts geben, wenn sie mit ihren Wohltätern zufrieden sind?

श्रीरुवासाम्बुजप्रीत्या नूनं राजसुताकरे । 

गृहीतपाणिर्येनास्या लेभे लक्ष्मीं विदूषकः ॥ २०४

shriiruvaasaambujapriityaa nuunam raajasutaakare | 

grhiitapaaniryenaasyaa lebhe lakshmiim viduushakah || 204

Jetzt wohnte die Göttin des Glücks aus Liebe zu Lotussen in der Lotushand der Königstochter, denn Vidushaka hatte großes Glück, als er diese bei der Vermählung ergriff.

ततो राजोपचारेण स तया कान्तया सह । 

आदित्यसेननृपतेस्तस्थौ श्लाघ्ययशा गृहे ॥ २०५

tato raajopacaarena sa tayaa kaantayaa saha | aadityasenanrpatestasthau shlaaghyayashaa grhe || 205

Also weilte der Ruhmreiche mit seiner Liebsten am Hof von König Adityasena, um diesem zu dienen.

अथ यातेषु दिवसेष्वेकदा दैवचोदिता । तमुवाच निशायां सा राजपुत्री विदूषकम् ॥ २०६

atha yaateshu divaseshvekadaa daivacoditaa | tamuvaaca nishaayaam saa raajaputrii viduushakam || 206

So vergingen die Tage, bis eines Nachts die Prinzessin einer Eingebung folgend zu Vidushaka sprach:

नाथ स्मरसि यत्तत्र तव देवीगृहे निशि । 

मासान्ते त्वमिहागच्छेरित्युक्तं दिव्यया गिरा ॥ २०७

naatha smarasi yattatra tava deviigrhe nishi | maasaante tvamihaagaccherityuktam divyayaa giraa || 207

„Mann, erinnerst du dich, als du nachts im Tempel der Göttin warst

und eine Stimme aus dem Himmel zu dir sagte: ‚Komm am Monatsende wieder her!‘

तत्र चाद्य गतो मासो भवतस्तच्च विस्मृतम् । 

इत्युक्तः प्रियया स्मृत्वा स जहर्ष विदूषकः ॥ २०८

tatra caadya gato maaso bhavatastacca vismrtam | ityuktah priyayaa smrtvaa sa jaharsha viduushakah || 208

Heut ist der letzte Tag des Monats, das hast du wohl vergessen?“

So von der Geliebten ermahnt war Vidushaka froh, dass es es ihm wieder einfiel.

साधु स्मृतं त्वया तन्वि विस्मृतं तन्मया पुनः ।

 इत्युक्त्वालिङ्गनं चास्यै स ददौ पारितोषकम् ॥ २०९

saadhu smrtam tvayaa tanvi vismrtam tanmayaa punah |

 ityuktvaalinganam caasyai sa dadau paaritoshakam || 209

„Gut, dass du dich erinnert hast, Kleines! Ich hab es glatt vergessen.“

Mit diesen Worten umarmte er sie zur Belohnung.

सुप्तायां च ततस्तस्यां निर्गत्यान्तःपुरान्निशि ।

 आदाय खड्गं स्वस्थः संस्तद्देवीभवनं ययौ ॥ २१०

suptaayaam ca tatastasyaam nirgatyaantahpuraannishi |

 aadaaya khadgam svasthah samstaddeviibhavanam yayau || 210

Und als sie eingeschlafen war, verließ er die Frauengemächer bei Nacht.

Er nahm sein Schwert und zog in froher Erwartung zum Durgatempel.

प्राप्तो विदूषकोऽहं भोरिति तत्र वदन्बहिः । 

प्रविशेत्यशृणोद्वाचमन्तः केनाप्युदीरिताम् ॥ २११

praapto viduushako’ham bhoriti tatra vadanbahih | pravishetyashrnodvaacamantah kenaapyudiiritaam || 211

Als er da war, rief Vidushaka von draußen: „Ich bin da!“

Und von innen hörte er, wie jemand zurückrief: „Komm doch rein!“

प्रविश्य चान्तरे सोऽत्र दिव्यमावासमैक्षत । 

तदन्तर्दिव्यरूपां च कन्यां दिव्यपरिच्छदाम् ॥ २१२

pravishya caantare so’tra divyamaavaasamaikshata |

 tadantardivyaruupaam ca kanyaam divyaparicchadaam || 212

Als er eintrat, bemerkte er eine göttliche Behausung,

darin eine Jungfrau von sternenklarer Schönheit mit himmlischem Gefolge,

स्वप्रभाभिन्नतिमिरां रजनिज्वलितामिव । हरकोपाग्निनिर्दग्धस्मरसंजीवनौषधिम् ॥ २१३

svaprabhaabhinnatimiraam rajanijvalitaamiva | harakopaagninirdagdhasmarasamjiivanaushadhim || 213

die durch ihr Leuchten die Finsternis vertreibt, wie eine lichterloh brennende Nacht, als sei sie das Heilmittel, um den von Shivas feuriger Wut verbrannten Liebesgott wieder auferstehen zu lassen.

किमेतदिति साश्चर्यः स तया हृष्टया स्वयम् । सस्नेहबहुमानेन स्वागतेनाभ्यनन्द्यत ॥ २१४

kimetaditi saashcaryah sa tayaa hrshtayaa svayam | sasnehabahumaanena svaagatenaabhyanandyata || 214

„Was ist das?“ fragte er sich verwundert, während sie ihn mit einem Willkommensgruß voller Liebe und Hochachtung freudig begrüßte.

उपविष्टं च संजातविश्रम्भं प्रेमदर्शनात् । 

तत्स्वरूपपरिज्ञानसोत्सुकं सा तमब्रवीत् ॥ २१५

upavishtam ca samjaatavishrambham premadarshanaat | tatsvaruupaparijnaanasotsukam saa tamabraviit || 215

Er setzte sich, schöpfte Vertrauen aus ihrem bezaubernden Blick und war begierig,

die wahre Natur des Ganzen zu erfahren, als sie zu ihm sprach:

अहं विद्याधरी कन्या भद्रानाम महान्वया । इह कामचरत्वाच्च त्वामपश्यमहं तदा ॥ २१६

aham vidyaadharii kanyaa bhadraanaama mahaanvayaa |

 iha kaamacaratvaacca tvaamapashyamaham tadaa || 216

„Ich heiße Bhadra, bin eine Tochter der Vidyadharas und von edler Abstammung.

Hierher kam ich auf einem Spaziergang, und da sah ich dich.

त्वद्गुणाकृष्टचित्ता च तत्कालमहमेव ताम् । अदृश्यवाणीमसृजं पुनरागमनाय ते ॥ २१७

tvadgunaakrshtacittaa ca tatkaalamahameva taam | adrshyavaaniimasrjam punaraagamanaaya te || 217

In Gedanken fühlte ich mich zu deinen Tugenden hingezogen,

sodass ich damals diese Stimme aus dem Nichts ertönen ließ, damit du wiederkämest.

अद्य विद्याप्रयोगाश्च सम्मोह्य प्रेरिता मया । 

सा ते राजसुतैवास्मिन्कार्ये स्मृतिमजीजनत् ॥ २१८

adya vidyaaprayogaashca sammohya preritaa mayaa | saa te raajasutaivaasminkaarye smrtimajiijanat || 218

Heute hab ich mein Geheimwissen angewandt und auf die Prinzessin eingewirkt,

sodass sie deine Erinnerung in dieser Sache auffrischen möge.

त्वदर्थं च स्थितास्मीह तत्तुभ्यमिदमर्पितम् । 

शरीरं सुन्दर मया कुरु पाणिग्रहं मम ॥ २१९

tvadartham ca sthitaasmiiha tattubhyamidamarpitam | shariiram sundara mayaa kuru paanigraham mama || 219

Deinetwegen bin ich hier. Darum vertrau ich dir, mein Schöner, auch diese Person hier an. Heirate mich!“

इत्युक्तो भद्रया भव्यो विद्याधर्या विदूषकः । 

तथेति परिणिन्यो तां गान्धर्वविधिना तदा ॥ २२०

ityukto bhadrayaa bhavyo vidyaadharyaa viduushakah | tatheti parininyo taam gaandharvavidhinaa tadaa || 220

So von der Zauberin Bhadra angesprochen, sagte der treuherzige Vidushaka „Jawohl!“

und ehelichte sie nach dem Elfenritus.

अतिष्ठदथ तत्रैव दिव्यं भोगमवाप्य सः । स्वपौरुषफलर्द्ध्येव प्रियया संगतस्तया ॥ २२१

atishthadatha tatraiva divyam bhogamavaapya sah | svapaurushaphalarddhyeva priyayaa samgatastayaa || 221

Er blieb dann auch gleich da und genoss himmlische Freuden.

Die Verschmelzung mit dieser Geliebten wuchs als Lohn ihm zu für seine Männlichkeit.

अत्रान्तरे प्रबुद्धा सा राजपुत्री निशाक्षये । 

भर्तारं तमपश्यन्ती विषादं सहसागमत् ॥ २२२

atraantare prabuddhaa saa raajaputrii nishaakshaye | bhartaaram tamapashyantii vishaadam sahasaagamat || 222

Indessen war gegen Morgen die Königstochter erwacht.

Als sie ihren Mann nicht erblickte, packte sie das kalte Grauen.

उत्थाय चान्तिकं मातुः प्रस्खलद्भिः पदैर्ययौ ।

 विह्वला संगलद्बाष्पतरङ्गितविलोचना ॥ २२३

utthaaya caantikam maatuh praskhaladbhih padairyayau | vihvalaa samgaladbaashpatarangitavilocanaa || 223

Sie fuhr auf und eilte über ihre Füße stolpernd zur Mutter.

Am ganzen Leibe zitternd schluchzte sie unter Strömen von Tränen:

स पतिर्मे गतः क्वापि रात्राविति च मातरम् । 

आत्मापराधसभया सानुतापा च साभ्यधात् ॥ २२४

sa patirme gatah kvaapi raatraaviti ca maataram | aatmaaparaadhasabhayaa saanutaapaa ca saabhyadhaat || 224

„Mein Mann ging von mir weg heut Nacht!“ gestand sie der Mutter.

Sie litt die Qual der Angst selbst daran schuld zu sein.

ततस्तन्मातरि स्नेहात्सम्भ्रान्तायां क्रमेण तत् । 

बुद्ध्वा राजापि तत्रैत्य परमाकुलतामगात् ॥ २२५

tatastanmaatari snehaatsambhraantaayaam kramena tat | 

buddhvaa raajaapi tatraitya paramaakulataamagaat || 225

Aus Liebe zu ihr regte die Mutter sich erst richtig auf,

und als der König davon erfuhr, war auch er zutiefst betroffen.

जाने श्मशानबाह्यं तं गतोऽसौ देवतागृहम् ।

 इत्युक्ते राजसुतया राजा तत्र स्वयं ययौ ॥ २२६

jaane shmashaanabaahyam tam gato’sau devataagrham | ityukte raajasutayaa raajaa tatra svayam yayau || 226

„Ich weiß, dass er zum Durgatempel hinter dem Verbrennungsplatz gegangen ist!“

verriet die Prinzessin. Da eilte der König auch schon selbst dorthin.

तत्र विद्याधरीविद्याप्रभावेण तिरोहितम् । 

विचिन्त्यापि न लेभे तं स क्षितीशो विदूषकम् ॥ २२७

tatra vidyaadhariividyaaprabhaavena tirohitam | vicintyaapi na lebhe tam sa kshitiisho viduushakam || 227

Weil aber Vidushaka infolge Bhadras Zauberei verborgen blieb,

konnte der König trotz Suche seiner nicht habhaftig werden.

ततो राज्ञि परावृत्ते निराशां तां नृपात्मजाम् । 

देहत्यागोन्मुखीमेत्य ज्ञानी कोऽप्यब्रवीदिदम् ॥ २२८

tato raajni paraavrtte niraashaam taam nrpaatmajaam | 

dehatyaagonmukhiimetya jnaanii ko’pyabraviididam || 228

Da kehrte der König zu seiner verzweifelten Tochter zurück. Als die drauf und dran war, Hand an sich zu legen, trat ein Weiser auf sie zu und sprach:

नारिष्टशङ्का कर्तव्या स हि ते वर्तते पतिः । 

युक्तो दिव्येन भोगेन त्वामुपैष्यति चाचिरात् ॥ २२९

naarishtashankaa kartavyaa sa hi te vartate patih | yukto divyena bhogena tvaamupaishyati caaciraat || 229

„Keine Angst, es ist nichts Schlimmes passiert! Dein Mann windet sich nur

unterm Joch himmlischer Genüsse. Doch kommt er bald zu dir zurück!“

तच्छ्रुत्वा राजपुत्री सा धारयामास जीवितम् ।

 हृदि प्रविष्टया रुद्धं तत्प्रत्यागमवाञ्छया ॥ २३०

tacchrutvaa raajaputrii saa dhaarayaamaasa jiivitam |

 hrdi pravishtayaa ruddham tatpratyaagamavaanchayaa || 230

Als die Prinzessin das gehört hatte, hielt sie am Leben fest,

das tief in ihrem Herzen verankert war in der Hoffnung auf seine Wiederkehr.

विदूषकस्यापि ततस्तिष्ठतस्तत्र तां प्रियाम् ।

 भद्रां योगेश्वरी नाम सखी काचिदुपाययौ ॥ २३१

viduushakasyaapi tatastishthatastatra taam priyaam | 

bhadraam yogeshvarii naama sakhii kaacidupaayayau || 231

Während Vidushaka dort noch verweilte, erhielt seine geliebte Bhadra Besuch von ihrer Freundin Yogeshvari.

उपेत्य सा रहस्येनामिदं भद्रामथाब्रवीत् । 

सखि मानुषसंसर्गात्क्रुद्धा विद्याधरास्त्वयि ॥ २३२

upetya saa rahasyenaamidam bhadraamathaabraviit | 

sakhi maanushasamsargaatkruddhaa vidyaadharaastvayi || 232

Die trat nah an sie heran und sagte Bhadra insgeheim: „Die Zauberer, Liebe Freundin, zürnen dir, weil du dich mit einem Menschen gemeinmachst.

पापं च ते चिकीर्षन्ति तदितो गम्यतां त्वया । 

अस्ति पूर्वाम्बुधेः परे पुरं कार्कोटकाभिधम् ॥ २३३

paapam ca te cikiirshanti tadito gamyataam tvayaa | 

asti puurvaambudheh pare puram kaarkotakaabhidham || 233

Sie wollen dir einen Tort antun. Darum lauf weg von hier!

Am Ufer des Meeres im Osten liegt eine Stadt, die man Karkotaka nennt.

तदतिक्रम्य च नदी शीतोदा नाम पावनी ।

 तीर्त्वा तामुदयाख्यश्च सिद्धक्षेत्रं महागिरिः ॥ २३४

tadatikramya ca nadii shiitodaa naama paavanii |

 tiirtvaa taamudayaakhyashca siddhakshetram mahaagirih || 234

Wenn du die hinter dir lässt, kommst du an den heiligen Fluss Shitoda.

Wenn du den durchquerst, bist du am großen Fels des Sonnenaufgangs, im Land der Siddhas.

विद्याधरैरनाक्रम्यस्तत्र त्वं गच्छ साम्प्रतम् । 

प्रियस्य मानुषस्यास्य कृते चिन्तां च मा कृथाः ॥ २३५

vidyaadharairanaakramyastatra tvam gaccha saampratam | 

priyasya maanushasyaasya krte cintaam ca maa krthaah || 235

Das werden die Zauberer nicht angreifen. Dorthin flieh!

Und mach dir keine Sorgen, was aus deinem gliebten Menschen hier wird.

एतद्धि सर्वमेतस्य कथयित्वा गमिष्यसि । येनैष पश्चात्तत्रैव सत्त्ववानागमिष्यति ॥ २३६

etaddhi sarvametasya kathayitvaa gamishyasi | yenaisha pashcaattatraiva sattvavaanaagamishyati || 236

Dem wirst du das alles erzählen, bevor du abreist, sodass der gute Mann später dorthin nachkommt.“

इत्युक्ता सा तया सख्या भद्रा भयवशीकृता । 

विदूषकानुरक्तापि प्रतिपेदे तथेति तत् ॥ २३७

ityuktaa saa tayaa sakhyaa bhadraa bhayavashiikrtaa | viduushakaanuraktaapi pratipede tatheti tat || 237

Als ihre Freundin ihr das sagte, bekam Bhadra es mit der Angst zu tun,

doch aus Liebe zu Vidushaka willigte sie ein: „So soll es sein!“

उक्त्वा च तस्य तद्युक्त्या दत्त्वा च स्वाङ्गुलीयकम् ।

 विदूषकस्य रात्र्यन्तसमये सा तिरोदधे ॥ २३८

uktvaa ca tasya tadyuktyaa dattvaa ca svaanguliiyakam | viduushakasya raatryantasamaye saa tirodadhe || 238

Sie weihte Vidushaka in ihren Plan ein, schenkte ihm einen Fingerring und entschwand zum Ende der Nacht.

विदूषकस्य पूर्वास्मिञ्शून्ये देवगृहे स्थितम् । 

क्षणादपश्यदात्मानं न भद्रां न च मन्दिरम् ॥ २३९

viduushakasya puurvaasminshuunye devagrhe sthitam |

 kshanaadapashyadaatmaanam na bhadraam na ca mandiram || 239

Und sofort sah Vidushaka sich im leeren Durgatempel von ehedem sitzen,

nur sich selbst, weder Bhadra, noch das Schloss.

स्मरन्विद्याप्रपञ्चं तं पश्यंश्चैवाङ्गुलीयकम् । 

विषादविस्मयावेशवशः सोऽभूद्विदूषकः ॥ २४०

smaranvidyaaprapancam tam pashyamshcaivaanguliiyakam |

 vishaadavismayaaveshavashah so’bhuudviduushakah || 240

Ihm fiel ihre voll entfaltete Zauberkraft wieder ein, und als er den Ring sah,

ward ein entsetzter Vidushaka von Verzweiflung ergriffen.

अचिन्तयच्च तस्याः स वचः स्वप्नमिव स्मरन् । 

गता तावन्निवेद्यैव सा ममोदयपर्वतम् ॥ २४१

acintayacca tasyaah sa vacah svapnamiva smaran | gataa taavannivedyaiva saa mamodayaparvatam || 241

Und so dachte er über ihre Worte nach, die wie ein Traum ihm wieder einfielen:

„Bevor sie ging, hat sie einen Berg im Osten erwähnt, wo ich zu erscheinen hätte.

तन्मयाप्याशु तत्रैव गन्तव्यं तदवाप्तये । 

न चैवं लोकदृष्टं मां लब्ध्वा राजा परित्यजेत् ॥ २४२

tanmayaapyaashu tatraiva gantavyam tadavaaptaye | 

na caivam lokadrshtam maam labdhvaa raajaa parityajet || 242

Ich muss jetzt schleunigst dahin und sie finden. Aber wenn die Leute mich so sehen,

nimmt der König mich fest und läßt mich nie wieder los.

तस्माद्युक्तिं करोमीह कार्यं सिद्ध्यति मे यथा । 

इति संचिन्त्य मतिमान्रूपमन्यत्स शिश्रिये ॥ २४३

tasmaadyuktim karomiiha kaaryam siddhyati me yathaa | 

iti samcintya matimaanruupamanyatsa shishriye || 243

Also will ich eine List anwenden und die Sache zum Erfolg führen.“

So überlegte der kluge Mann und nahm eine andere Form an.

जीर्णवासा रजोलिप्तो भूत्वा देवीगृहात्ततः । 

निरगादथ हा भद्रे हा भद्रे इति स ब्रुवन् ॥ २४४

jiirnavaasaa rajolipto bhuutvaa deviigrhaattatah | niragaadatha haa bhadre haa bhadre iti sa bruvan || 244

In Lumpen gehüllt und staubverschmiert verließ „Ach Bhadra, Bhadra!“ jammernd er den Durgatempel.

तत्क्षणं च विलोक्यैनं जनास्तद्देशवर्तिनः । 

सोऽयं विदूषकः प्राप्त इति कोलाहलं व्यधुः ॥ २४५

tatkshanam ca vilokyainam janaastaddeshavartinah |

 so’yam viduushakah praapta iti kolaahalam vyadhuh || 245

Bald hatten die Bewohner des Landes ihn erkannt und erhoben ein Geschrei: „Sie haben Vidushaka gefunden!“

बुद्ध्वा च राज्ञा निर्गत्य स्वयं दृष्ट्वा तथाविधः ।

 उन्मत्तचेष्टोऽवष्टभ्य स नीतोऽभूत्स्वमन्दिरम् ॥ २४६

buddhvaa ca raajnaa nirgatya svayam drshtvaa tathaavidhah |

 unmattaceshto’vashtabhya sa niito’bhuutsvamandiram || 246

Der König hörte davon, kam heraus und sah selbst, wie verrückt jener sich aufführte,

sodass er festgenommen und zurück ins Schloss gebracht wurde.

तत्रस्नेहाकुलैर्यद्यदुक्तोऽभूद्भृत्यबान्ध्वैः । तत्र तत्र स हा भद्रे इति प्रत्युत्तरं ददौ ॥ २४७

tatrasnehaakulairyadyadukto’bhuudbhrtyabaandhvaih | tatra tatra sa haa bhadre iti pratyuttaram dadau || 247

Wann immer ihn dort besorgte Diener oder Vewandte ansprachen,

gab er nur „Ach Bhadra!“ als Antwort zurück.

वैद्योपदिष्टैरभ्यङ्गैरभ्यक्तोऽपि स तत्क्षणम् । अङ्गमुद्धूलयामास भूरिणा भस्मरेणुना ॥ २४८

vaidyopadishtairabhyangairabhyakto’pi sa tatkshanam | 

angamuddhuulayaamaasa bhuurinaa bhasmarenunaa || 248

Auch wenn er mit von Ärzten verschriebenen Salben eingerieben wurde,

streute er nur noch mehr Staub und Asche über seinen Leib.

स्नेहेन राजपुत्र्या च स्वहस्ताभ्यामुपाहृतः । 

आहारस्तेन सहसा पादेनाहत्य चिक्षिपे ॥ २४९

snehena raajaputryaa ca svahastaabhyaamupaahrtah | aahaarastena sahasaa paadenaahatya cikshipe || 249

Und das Essen, das die Prinzessin ihm mit Liebe eigenhändig zubereitet,

warf er gleich wieder weg und trat es mit Füßen.

एवं स तस्थौ कतिचिद्दिवसांस्तत्र निःस्पृहः । 

पाटयन्निजवस्त्राणि कृतोन्मादो विदूषकः ॥ २५०

evam sa tasthau katiciddivasaamstatra nihsprhah | paatayannijavastraani krtonmaado viduushakah || 250

In diesem Zustand verharrte Vidushaka teilnahmslos für mehrere Tage,

 zerriss sich die Kleider und mimte den Irren.

अशक्यप्रतिकारोऽयं तत्किमर्थं कदर्थ्यते । 

त्यजेत्कदाचन प्राणान्ब्रह्महत्या भवेत्ततः ॥ २५१

ashakyapratikaaro’yam tatkimartham kadarthyate | tyajetkadaacana praanaanbrahmahatyaa bhavettatah || 251

„Dem ist nicht mehr zu helfen. Welchen Sinn hat es, weiter in ihn zu dringen?

Über kurz oder lang haucht er sein Leben aus. Das wäre dann Brahmanenmord!“

स्वच्छन्दचारिणस्त्वस्य कालेन कुशलं भवेत् । 

इत्यालोच्य स चादित्यसेनो राजा मुमोच तम् ॥ २५२

svacchandacaarinastvasya kaalena kushalam bhavet | ityaalocya sa caadityaseno raajaa mumoca tam || 252

Wenn er aber nach Lust und Laune umherzieht, geht es ihm vielleicht mit der Zeit wieder besser“, überlegte König Adityasena und ließ ihn frei.

ततः स्वच्छन्दचारी सन्नन्येद्युः साङ्गुलीयकः ।

 वीरो भद्रां प्रति स्वैरं स प्रतस्थे विदूषकः ॥ २५३

tatah svacchandacaarii sannanyedyuh saanguliiyakah |

 viiro bhadraam prati svairam sa pratasthe viduushakah || 253

Am nächsten Tag war Vidushaka frei zu gehen wohin er wollte.

Und so zog der Held mit dem Fingerring seiner Bhadra entgegen.

गच्छन्नहरहः प्राच्यां दिशि प्राप स च क्रमात् । 

मध्ये मार्गवशायातं नगरं पौण्ड्रवर्धनम् ॥ २५४

gacchannaharahah praacyaam dishi praapa sa ca kramaat |

 madhye maargavashaayaatam nagaram paundravardhanam || 254

Tag für Tag lief er so Richtung Osten.

Irgendwann hatte er die auf seinem Weg liegende Stadt Paundravardhana erreicht.

मातरत्र वसाम्येकां रात्रिमित्यभिधाय सः । 

ब्राह्मण्यास्तत्र कस्याश्चिद्वृद्धायाः प्राविशद्गृहम् ॥ २५५

maataratra vasaamyekaam raatrimityabhidhaaya sah |

 braahmanyaastatra kasyaashcidvrddhaayaah praavishadgrham || 255

Hier betrat er das Haus einer alten Brahmanin und sagte: „Mutter, ich möchte eine Nacht hier wohnen.“

प्रतिपन्नाश्रया सा च कृतातिथ्या क्षणान्तरे । 

ब्राह्मणी समुत्पेत्यैवं सान्तर्दुःखा जगाद तम् ॥ २५६

pratipannaashrayaa saa ca krtaatithyaa kshanaantare | 

braahmanii samutpetyaivam saantarduhkhaa jagaada tam || 256

Sie gewährte ihm Obdach und Gastfreundschaft.

Bald aber trat die Brahmanin von innerer Sorge erfüllt an ihn heran und sagte:

तुभ्यमेव मया दत्तं पुत्र सर्वमिदं गृहम् । 

तद्गृहाण यतो नास्ति जीवितं मम साम्प्रतम् ॥ २५७

tubhyameva mayaa dattam putra sarvamidam grham | tadgrhaana yato naasti jiivitam mama saampratam || 257

„Ich geb dir das ganze Haus, mein Junge. Nimm es, denn ich hab nicht mehr lange zu leben!“

कस्मादेवं ब्रवीषीति तेनोक्ता विस्मितेन सा । 

श्रूयतां कथयाम्येतदित्युक्त्वा पुनरब्रवीत् ॥ २५८

kasmaadevam braviishiiti tenoktaa vismitena saa | shruuyataam kathayaamyetadityuktvaa punarabraviit || 258

„Warum sagst du das?“ rief er verwundert. Woraufhin sie erwiderte: „Hör zu, ich erzähl’s dir:

अस्तीह देवसेनाख्यो नगरे पुत्र भूपतिः । 

तस्य चैका समुत्पन्ना कन्या भूतलभूषणम् ॥ २५९

astiiha devasenaakhyo nagare putra bhuupatih | tasya caikaa samutpannaa kanyaa bhuutalabhuushanam || 259

In dieser Stadt, mein Junge, lebt König Devasena.

Dem wurde eine Tochter geboren, ein Schmuckstück auf dem Erdenrund.

मया दुःखेन लब्धेयमिति तां दुःखलब्धिकाम् । 

नाम्ना चकारैष नृपस्तनयामतिवत्सलः ॥ २६०

mayaa duhkhena labdheyamiti taam duhkhalabdhikaam | naamnaa cakaaraisha nrpastanayaamativatsalah || 260

‚Ich hatte nur Ärger, bis ich sie hatte‘,

also nannte der König, der sein Kind sehr liebte, das Mädchen Duhkhalabdhika.

कालेन यौवनारूढामानीताय स्ववेश्मनि । 

राज्ञे कच्छपनाथाय तां प्रादाच्चैष भूपतिः ॥ २६१

kaalena yauvanaaruudhaamaaniitaaya svaveshmani | 

raajne kacchapanaathaaya taam praadaaccaisha bhuupatih || 261

Mit der Zeit wuchs sie zu einer jungen Frau heran, und der König vermählte sie mit dem König von Kacchapa, den er in sein Haus eingeführt hatte.

स कच्छपेश्वरस्तस्या वध्वा वासगृहं निशि । 

प्रविष्ट एव प्रथमं तत्कालं पञ्चतां ययौ ॥ २६२

sa kacchapeshvarastasyaa vadhvaa vaasagrham nishi | 

pravishta eva prathamam tatkaalam pancataam yayau || 262

Der König von Kacchapa kam gleich beim ersten Mal,

als des Nachts er das Wohnhaus seiner Frau betrat, ums Leben.

ततो विमनसा राज्ञा भूयोप्येतेन सा सुता । 

दत्तान्यस्मै नृपायाभूत्सोऽपि तद्वद्ध्यपद्यत ॥ २६३

tato vimanasaa raajnaa bhuuyopyetena saa sutaa | dattaanyasmai nrpaayaabhuutso’pi tadvaddhyapadyata || 263

Daraufhin gab der entgeisterte König seine Tochter einem anderen Fürsten zur Frau.

Auch der verstarb auf die gleiche Weise.

तद्भयाच्च यदान्येऽपि नृपाऽवाञ्छन्ति नैव ताम् । 

तदा सेनापतिं राजा निजमेवं समादिशत् ॥ २६४

tadbhayaacca yadaanye’pi nrpaa’vaanchanti naiva taam | 

tadaa senaapatim raajaa nijamevam samaadishat || 264

Da bekamen die anderen Könige es mit der Angst zu tun und wollten sie nicht mehr.

Also wies der König seinen General an wie folgt:

इतो देशात्त्वयैकैकः क्रमादेकैकतो गृहात् । 

पुत्रान्प्रत्यहमानेयो ब्राह्मणः क्षत्रियोऽथवा ॥ २६५

ito deshaattvayaikaikah kramaadekaikato grhaat | putraanpratyahamaaneyo braahmanah kshatriyo’thavaa || 265

„Aus jedem Haus in diesem Land bringst du nacheinander einen Sohn pro Tag herbei,

Brahmane oder Krieger.

आनीय च प्रवेश्योऽत्र रात्रौ मत्पुत्रिकागृहे । 

पश्यामोऽत्र विपद्यन्ते कियन्तोऽत्र कियच्चिरम् ॥ २६६

aaniiya ca praveshyo’tra raatrau matputrikaagrhe | pashyaamo’tra vipadyante kiyanto’tra kiyacciram || 266

Wenn du ihn hergeführt hast, lass ihn bei Nacht ins Haus meines Töchterleins gehen.

Dann sehen wir ja, wieviele dabei umkommen und wie lange das so weitergeht.

उत्तरिष्यति यश्चात्र सोऽस्या भर्ता भविष्यति । 

गतिः शक्या परिच्छेत्तुं नह्यद्भुतविधेर्विधेः ॥ २६७

uttarishyati yashcaatra so’syaa bhartaa bhavishyati |

 gatih shakyaa paricchettum nahyadbhutavidhervidheh || 267

Wer da heil rauskommt, soll ihr Mann sein. Den Gang der Dinge darf man nicht unterbrechen, wenn er übernatürlichen Regeln folgt.“

इति सेनापती राज्ञा समाविष्टो दिने दिने । वारक्रमेण गेहेभ्यो नयत्येव नरानिह ॥ २६८

iti senaapatii raajnaa samaavishto dine dine | vaarakramena gehebhyo nayatyeva naraaniha || 268

Auf königlichen Befehl also brachte der General jeden Tag regelmäßig junge Männer aus ihren Häusern herbei.

एवं च तत्र यातानि क्षयं नरशतान्यपि । मम चाकृतपुण्याया एकः पुत्रोऽत्र वर्तते ॥ २६९

evam ca tatra yaataani kshayam narashataanyapi | mama caakrtapunyaayaa ekah putro’tra vartate || 269

Auf die Art sind schon Hunderte von Männern in ihr Verderben gerannt.

Mein Sohn hier ist der einzige, der mir, die ich mir keine Verdienste erwarb, geblieben ist.

तस्य वारोऽद्य सम्प्राप्तस्तत्र गन्तुं विपत्तये । तदभावे मया कार्यं प्रातरग्निप्रवेशनम् ॥ २७०

tasya vaaro’dya sampraaptastatra gantum vipattaye | 

tadabhaave mayaa kaaryam praataragnipraveshanam || 270

Heut ist er an der Reihe, da drüben den Tod zu finden.

Ohne ihn kann ich mich morgen nur noch ins Feuer stürzen.

तज्जीवन्ती स्वहस्तेन तुभ्यं गुणवते गृहम् । 

ददामि सर्वं येन स्यां न पुनर्दुःखभागिनी ॥ २७१

tajjiivantii svahastena tubhyam gunavate grham | dadaami sarvam yena syaam na punarduhkhabhaaginii || 271

Solange ich noch am Leben bin, schenk ich dir, einem Rechtschaffenen, das ganze Haus mit eigener Hand. Damit werde ich im nächsten Leben vielleicht nicht mehr so vom Pech verfolgt.“

एवमुक्तवतीं धीरस्तामवोचद्विदूषकः । यद्येवमम्ब तर्हि त्वं मा स्म विक्लवतां कृथाः ॥ २७२

evamuktavatiim dhiirastaamavocadviduushakah | 

yadyevamamba tarhi tvam maa sma viklavataam krthaah || 272

So sagte sie es ihm. Doch Vidushaka hielt ihr zuversichtlich entgegen:

„Wenn das so ist, Mutter, besteht kein Anlass für Verdruss.

अहं तत्राद्य गच्छामि जीवत्वेकसुतस्तव । 

किमेतं घातयामीति कृपा ते मयि मा च भूत् ॥ २७३

aham tatraadya gacchaami jiivatvekasutastava | kimetam ghaatayaamiiti krpaa te mayi maa ca bhuut || 273

Heut geh ich da hin. Leben soll dein einziger Sohn.

Wegen mir mach dir keine Vorwürfe, wie: ‚Warum lass ich diesen abschlachten?‘

सिद्धियोगाद्धि नास्त्येव भयं तत्र गतस्य मे । 

एवं विदूषकेणोक्ता ब्राह्मणी सा जगाद तम् ॥ २७४

siddhiyogaaddhi naastyeva bhayam tatra gatasya me | 

evam viduushakenoktaa braahmanii saa jagaada tam || 274

Meiner Zauberkraft wegen droht mir dort keine Gefahr.“

Auf diese Worte Vidushakas sagte die Brahmanin zu ihm:

तर्हि पुण्यैर्मयायातः कोऽपि देवो भवानिह । 

तत्प्राणान्देहि नः पुत्र कुशलं च तथात्मनि ॥ २७५

tarhi punyairmayaayaatah ko’pi devo bhavaaniha | tatpraanaandehi nah putra kushalam ca tathaatmani || 275

„Dann seid Ihr ein Gott, mein Herr, meiner Verdienste wegen erschienen.

Gib uns unser Leben zurück, mein Junge, und mach dir selbst eine Freude!“

एवं तया सोऽनुगतः सायं राजसुतागृहम् । सेनापतिनियुक्तेन किंकरेण समं ययौ ॥ २७६

evam tayaa so’nugatah saayam raajasutaagrham | senaapatiniyuktena kimkarena samam yayau || 276

So von ihr bestärkt begab er sich des Abends zusammen mit einem vom General abkommandierten Burschen zum Palast der Königstochter.

तत्रापश्यन्नृपसुतां तां यौवनमदोद्धताम् । लतामनुच्चितास्फीतपुष्पभारानतामिव ॥ २७७

tatraapashyannrpasutaam taam yauvanamadoddhataam | lataamanuccitaasphiitapushpabhaaraanataamiva || 277

Dort beobachtete er die in ihrer jugendlichen Lust sich räkelnde Prinzessin,

einer Schlingpflanze gleich, die an der Last ihrer ungepflückten Blüten schwer zu tragen hat.

ततो निशायां शयने राजपुत्र्या तयाश्रिते । ध्यातोपनतमाग्नेयं खड्गं बिभ्रत्करेण सः ॥ २७८

tato nishaayaam shayane raajaputryaa tayaashrite | 

dhyaatopanatamaagneyam khadgam bibhratkarena sah || 278

Als des Nachts die Königstochter zu Bette ging, nahm Vidushaka sein Gedanken gehorchendes, von Agni geschenktes Schwert zur Hand,

वासवेश्मनि तत्रासीज्जाग्रदेव विदूषकः । 

पश्यामि तावत्को हन्ति नरानत्रेति चिन्तयन् ॥ २७९

vaasaveshmani tatraasiijjaagradeva viduushakah | pashyaami taavatko hanti naraanatreti cintayan || 279

legte sich im Wohnzimmer auf die Lauer und dachte: ‚Gleich seh ich ja, wer hier die Männer mordet‘.

प्रसुप्ते च जने क्षिप्रादपावृतकपाटकम् । स द्वारदेशादायान्तं घोरं राक्षसमैक्षत ॥ २८०

prasupte ca jane kshipraadapaavrtakapaatakam | 

sa dvaaradeshaadaayaantam ghoram raakshasamaikshata || 280

Unmittelbar nachdem alle eingeschlafen waren, sah er aus Richtung der Eingangstür,

deren einen Flügel er aufgestoßen hatte, ein Scheusal von Teufel eintreten.

स च द्वारि स्थितस्तत्र राक्षसो वासकान्तरे । 

भुजं नरशताकाण्डयमदण्डं न्यवेशयत् ॥ २८१

sa ca dvaari sthitastatra raakshaso vaasakaantare | bhujam narashataakaandayamadandam nyaveshayat || 281

Noch in der Tür stehend streckte der Unhold seinen Hunderte von Männern

ungestraft zerschmetternden Arm ins Zimmer vor.

विदूषकश्च चिच्छेद धावित्वा तस्य तं क्रुधा । एकखड्गप्रहारेण बाहुं सपदि रक्षसः ॥ २८२

viduushakashca ciccheda dhaavitvaa tasya tam krudhaa | ekakhadgaprahaarena baahum sapadi rakshasah || 282

Voll Wut stürmte Vidushaka auf ihn zu und hackte den Arm des Teufels mit einem einzigen Schwertstreich ab.

छिन्नबहुः पलाय्याशु जगाम स निशाचरः । 

भूयोऽनागमनायैव तत्सत्त्वोत्कर्षभीतितः ॥ २८३

chinnabahuh palaayyaashu jagaama sa nishaacarah | bhuuyo’naagamanaayaiva tatsattvotkarshabhiititah || 283

Das Nachtgespenst machte sich sogleich aus dem Staub, aus Angst, dass mit abgehacktem Arm sein herausragender Wesenszug sich nie wieder einstellen werde.

प्रबुद्ध्वा वीक्ष्य पतितं रक्षोबाहुं नृपात्मजा । 

भीता च जातहर्षा च विस्मिता च बभूव सा ॥ २८४

prabuddhvaa viikshya patitam rakshobaahum nrpaatmajaa | 

bhiitaa ca jaataharshaa ca vismitaa ca babhuuva saa || 284

Als die Prinzessin erwachte und den abgefallenen Arm des Ungeheuers sah, war sie erschrocken, entzückt und verwundert zugleich.

प्रातश्च ददृशे राज्ञा देवसेनेन तत्र सः । 

स्वसुतान्तःपुरद्वारि स्थितश्छिन्नच्युतो भुजः ॥ २८५

praatashca dadrshe raajnaa devasenena tatra sah | svasutaantahpuradvaari sthitashchinnacyuto bhujah || 285

Am Morgen sah König Devasena, wie in der Tür zu den Gemächern seiner Tochter der abgehackte Arm stak,

इतःप्रभृति नेहान्यैः प्रवेष्टव्यं नरैरिति । दत्तो विदूषकेणेव सुदीर्घः परिघार्गलः ॥ २८६

itahprabhrti nehaanyaih praveshtavyam narairiti | datto viduushakeneva sudiirghah parighaargalah || 286

als wollte Vidushaka damit sagen: „Von jetzt an kommen hier keine weiteren Männer mehr rein!“ und hatte dem einen schönen langen Riegel vorgeschoben.

ततो दिव्यप्रभावाय तस्मै प्रीतः स पार्थिवः ।

 विदूषकाय तनयां तां ददौ विभवोत्तरम् ॥ २८७

tato divyaprabhaavaaya tasmai priitah sa paarthivah |

 viduushakaaya tanayaam taam dadau vibhavottaram || 287

Der König war froh, dass Vidushaka die göttliche Kraft hatte und gab ihm seine Tochter samt Vermögen.

ततस्तया समं तत्र कान्तया स विदूषकः । 

तस्थौ दिनानि कतिचिद्रूपवत्येव सम्पदा ॥ २८८

tatastayaa samam tatra kaantayaa sa viduushakah | tasthau dinaani katicidruupavatyeva sampadaa || 288

Danach blieb Vidushaka noch ein paar Tage mit seiner Geliebten zusammen,

als hätte das Glück in ihr Gestalt angenommen.

एकस्मिंश्च दिने सुप्तां राजपुत्रीं विहाय ताम् । 

स ततः प्रययौ रात्रौ तां भद्रां प्रति सत्वरः ॥ २८९

ekasmimshca dine suptaam raajaputriim vihaaya taam | 

sa tatah prayayau raatrau taam bhadraam prati satvarah || 289

Doch eines Tages verließ er die schlafende Prinzessin.

In der Nacht machte er sich eilends auf den Weg seiner Bhadra entgegen.

राजपुत्री च सा प्रातस्तददर्शनदुःखिता । 

आसीदाश्वासिता पित्रा तत्प्रत्यावर्तनाशया ॥ २९०

raajaputrii ca saa praatastadadarshanaduhkhitaa | aasiidaashvaasitaa pitraa tatpratyaavartanaashayaa || 290

Am nächsten Morgen war die Prinzessin todunglücklich, als sie ihn nicht vorfand.

Sie wurde dann aber vom Vater mit der Aussicht auf seine Rückkehr getröstet.

सोऽपि गच्छन्नहरहः क्रमात्प्राप विदूषकः । 

पूर्वाम्बुधेरदूरस्थां नगरीं ताम्रलिप्तिकाम् ॥ २९१

so’pi gacchannaharahah kramaatpraapa viduushakah | 

puurvaambudheraduurasthaam nagariim taamraliptikaam || 291

Vidushaka aber wanderte Tag für Tag, bis er endlich unweit vom östlichen Meer die Stadt Tamralipti erreichte.

तत्र चक्रे स केनापि वणिजा सह संगतिम् ।

 स्कन्ददासाभिधानेन पारमब्धेर्यियासता ॥ २९२

tatra cakre sa kenaapi vanijaa saha samgatim | skandadaasaabhidhaanena paaramabdheryiyaasataa || 292

Dort tat er sich mit einem Kaufmann namens Skandadasa zusammen, der übers Meer segeln wollte.

तेनैव सह सोऽनल्पतदीयधनसम्भृतम् । 

यानपात्रं समारुह्य प्रतस्थेऽम्बुधिवर्त्मना ॥ २९३

tenaiva saha so’nalpatadiiyadhanasambhrtam | yaanapaatram samaaruhya pratasthe’mbudhivartmanaa || 293

Mit dem bestieg er ein mit vielen seiner Kostbarkeiten beladenes Schiff und nahm Kurs aufs weite Meer.

ततः समुद्रमध्ये तद्यानपात्रमुपागतम् । अकस्मादभवद्रुद्धं व्यासक्तमिव केनचित् ॥ २९४

tatah samudramadhye tadyaanapaatramupaagatam | akasmaadabhavadruddham vyaasaktamiva kenacit || 294

Mitten auf dem Meer wurde ihr Schiff plötzlich gestoppt, als würde es von irgendetwas festgehalten.

अर्चितेऽप्यर्णवे रत्नैर्यदा न विचचाल तत् । 

तदा स वणिगार्तः सन्स्कन्ददासोऽब्रवीदिदम् ॥ २९५

arcite’pyarnave ratnairyadaa na vicacaala tat | tadaa sa vanigaartah sanskandadaaso’braviididam || 295

Sie opferten dem Ozean Juwelen, aber auch danach bewegte es sich nicht vom Fleck.

Kaufmann Skandadasa war besorgt, als er sagte:

यो मोचयति संरुद्धमिदं प्रवहणं मम । 

तस्मै निजधनार्धं च स्वसुतां च ददाम्यहम् ॥ २९६

yo mocayati samruddhamidam pravahanam mama | 

tasmai nijadhanaardham ca svasutaam ca dadaamyaham || 296

„Wer mein blockiertes Schiff wieder flottmacht,

dem will ich die Hälfte meines Vermögens und meine Tochter geben!“

तच्छ्रुत्वैव जगादैवं धीरचेता विदूषकः । अहमत्रावतीर्यान्तर्विचिनोम्यम्बुधेर्जलम् ॥ २९७

tacchrutvaiva jagaadaivam dhiiracetaa viduushakah | ahamatraavatiiryaantarvicinomyambudherjalam || 297

Im Herzen fest entschlossen sprach darauf Vidushaka: „Ich spring rein ins Ozeanwasser und sehe nach.

क्षणाच्च मोचयाम्येतद्बद्धं प्रवहणं तव । 

यूयं चाप्यवलम्बध्वं बद्ध्वा मां पाशुरज्जुभिः ॥ २९८

kshanaacca mocayaamyetadbaddham pravahanam tava | 

yuuyam caapyavalambadhvam baddhvaa maam paashurajjubhih || 298

Dein festhängendes Schiff mach ich gleich wieder flott. Nur müsst ihr mich mit Tauen festbinden.

विमुक्ते च प्रवहणे तत्क्षणं वारिमध्यतः । 

उद्धर्तव्योऽस्मि युष्माभिरवलम्बनरज्जुभिः ॥ २९९

vimukte ca pravahane tatkshanam vaarimadhyatah | uddhartavyo‘smi yushmaabhiravalambanarajjubhih || 299

In dem Moment, in dem ich das Schiff losreiße,

müsst ihr mich an den Stricken wieder aus dem Wasser ziehen.“

तथेति तेन वणिजा तद्वचस्यभिनन्दिते । 

बबन्धुः कर्णधारास्तं रज्जुबन्धेन कक्षयोः ॥ ३००

tatheti tena vanijaa tadvacasyabhinandite | babandhuh karnadhaaraastam rajjubandhena kakshayoh || 300

„So machen wir das!“ stimmte der Kaufmann seinem Vorschlag begeistert zu.

Da banden die Seeleute ihm Stricke unter den Armen hindurch.

तद्बद्धोऽवततारैव वारिधौ स विदूषकः । न जात्ववसरे प्राप्ते सत्त्ववानवसीदति ॥ ३०१

tadbaddho’vatataaraiva vaaridhau sa viduushakah | na jaatvavasare praapte sattvavaanavasiidati || 301

Erst als er so gesichert war, tauchte Vidushaka in die See hinab.

Wenn’s drauf ankommt, läßt ein echter Kerl sich nicht so leicht unterkriegen.

ध्यातोपस्थितमाग्नेयं खड्गं कृत्वा च तं करे ।

 वीरः प्रवहणस्याधो मध्येवारि विवेश सः ॥ ३०२

dhyaatopasthitamaagneyam khadgam krtvaa ca tam kare | 

viirah pravahanasyaadho madhyevaari vivesha sah || 302

Mit des Feuergottes Schwert, das in der Hand erscheint, sobald man an es denkt,

tauchte der Held unter den Schiffsrumpf.

तत्र चैकं महाकायं सुप्तं पुरुषमैक्षत । 

जङ्घायां तस्य रुद्धं च यानपात्रं व्यलोकयत् ॥ ३०३

tatra caikam mahaakaayam suptam purushamaikshata |

 janghaayaam tasya ruddham ca yaanapaatram vyalokayat || 303

Hier erblickte er einen schlafenden Riesen, der das Schiff mit seinem Unterschenkel eingeklemmt hatte.

चिच्छेद तां स जङ्घां च तस्य खड्गेन तत्क्षणम् । 

चचाल च प्रवहणं रोधमुक्तं तदैव तत् ॥ ३०४

ciccheda taam sa janghaam ca tasya khadgena tatkshanam |

 cacaala ca pravahanam rodhamuktam tadaiva tat || 304

Da schlug er ihm den Schenkel mit seinem Schwerte ab.

Das aus der Umklammerung gelöste Schiff nahm sofort wieder Fahrt auf.

तद्दृष्ट्वैव वणिक्पापश्छेदयामास तस्य तत् । 

विदूषकस्य रज्जूस्ताः प्रतिपन्नार्थलोभतः ॥ ३०५

taddrshtvaiva vanikpaapashchedayaamaasa tasya tat | viduushakasya rajjuustaah pratipannaarthalobhatah || 305

Als der durchtriebene Kaufmann das sah, ließ in einem Anfall von Geldgier er

die Taue kappen, an denen Vidushaka hing.

वृत्तेनैव च मुक्तेन द्रुतं प्रवहणेन सः । स्वलोभस्येव महतः पारमम्बुनिधेर्ययौ ॥ ३०६

vrttenaiva ca muktena drutam pravahanena sah | svalobhasyeva mahatah paaramambunidheryayau || 306

Mit dem soeben freigekommenen Schiff segelte er so schnell wie seine Gier nach Größe wuchs ans andere Ufer des Meeres.

विदूषकोऽपि स छिन्नरज्जावालम्बोऽम्बुमध्यगः । 

उन्मज्ज्य तत्तथा दृष्ट्वा धीरः क्षणमचिन्तयत् ॥ ३०७

viduushako’pi sa chinnarajjaavaalambo’mbumadhyagah |

 unmajjya tattathaa drshtvaa dhiirah kshanamacintayat || 307

Vidushaka aber zerschnitt die Seile, an denen er festhing, und tauchte mitten im Ozean wieder auf. Da sah er, wie es um ihn stand, und überlegte kühl:

किमिदं वणिजा तेन कृतं किमथवोच्यते । 

कृतघ्ना धनलोभान्धा नोपकारेक्षणक्षमाः ॥ ३०८

kimidam vanijaa tena krtam kimathavocyate | krtaghnaa dhanalobhaandhaa nopakaarekshanakshamaah || 308

„Warum hat dieser Kaufmann das getan? Oder wie es so schön heißt:

‚Die Undankbaren, von Geldgier geblendet, können nicht sehen, woher die Hilfe naht.‘

तदेष कालः सुतरामवैक्लव्यस्य साम्प्रतम् । 

नहि सत्त्वावसादेन स्वल्पा व्यापद्विलङ्घ्यते ॥ ३०९

tadesha kaalah sutaraamavaiklavyasya saampratam | nahi sattvaavasaadena svalpaa vyaapadvilanghyate || 309

Das ist jetzt der richtige Zeitpunkt für Unerschrockenheit.

Denn, wer den Mut sinken läßt, kann nicht mal die kleinste Misere meistern“,

इति संचिन्त्य तत्कालं जङ्घां तामारुरोह सः । 

या सान्तर्जलसुप्तस्य पुंसस्तस्य न्यकृत्यत ॥ ३१०

iti samcintya tatkaalam janghaam taamaaruroha sah | yaa saantarjalasuptasya pumsastasya nyakrtyata || 310

dachte er und kletterte sogleich auf das von ihm abgehackte Bein des unter Wasser schlafenden Riesen.

तया ततार नावेव हस्तव्यस्ताम्बुरम्बुधिम् । 

दैवमेव हि साहाय्यं कुरुते सत्त्वशालिनाम् ॥ ३११

tayaa tataara naaveva hastavyastaamburambudhim | daivameva hi saahaayyam kurute sattvashaalinaam || 311

Auf diesem überquerte er wie auf einem Boot mit den Händen durchs Wasser paddelnd den Ozean. Das Schicksal gewährt nun mal mit Kühnheit Begabten Rettung in der Not.

तं मारुतिमिवाम्भोधिपारं रामार्थमागतम् । बलवन्तमुवाचैवमन्तरिक्षात्सरस्वती ॥ ३१२

tam maarutimivaambhodhipaaram raamaarthamaagatam | balavantamuvaacaivamantarikshaatsarasvatii || 312

Da sprach vom Himmel herab eine Stimme zu ihm, dem Starken,

der in Windeseile ans Meerufer gestrebt war, wie einst Hanuman um Ramas willen:

साधु साधु सुसत्त्वोऽस्ति कोऽन्यस्त्वत्तो विदूषक । 

अनेन तव धैर्येण तुष्टोऽस्मि तदिदं शृणु ॥ ३१३

saadhu saadhu susattvo’sti ko’nyastvatto viduushaka | anena tava dhairyena tushto’smi tadidam shrnu || 313

„Bravo! Bravo! Keiner ist so tapfer wie du, Vidushaka.

Ich bin beeindruckt von deinem Durchhaltewillen. Also vernimm dies:

प्राप्तोऽसि नग्नविषयमिमं सम्प्रत्यतोऽपि च । 

कार्कोटकाख्यं नगरं दिनैः प्राप्स्यसि सप्तभिः ॥ ३१४

praapto’si nagnavishayamimam sampratyato’pi ca | 

kaarkotakaakhyam nagaram dinaih praapsyasi saptabhih || 314

Es hat dich in eine trostlose Gegend verschlagen. Die Stadt Karkotaka aber hast du in sieben Tagen erreicht.

ततो लब्धधृतिर्गत्वा शीघ्रं प्राप्स्यसि चेप्सितम् । 

अहं चाराधितः पूर्वं भवता हव्यकव्यभुक् ॥ ३१५

tato labdhadhrtirgatvaa shiighram praapsyasi cepsitam | 

aham caaraadhitah puurvam bhavataa havyakavyabhuk || 315

Da kannst du dich stärken, schnell weiterziehen und, was du dir wünschst, erreichen.

Da ich aber der von dir früher schon begeisterte Verzehrer von Ahnenopfern bin,

मद्वराच्च तवेदानीं क्षुत्तृष्णा च न वर्त्स्यति ।

 तद्गच्छ सिद्ध्यै विस्रब्धमित्युक्त्वा विरराम वाक् ॥ ३१६ 

madvaraacca tavedaaniim kshuttrshnaa ca na vartsyati |

 tadgaccha siddhyai visrabdhamityuktzvaa viraraama vaak || 316 

will ich dich damit belohnen, dass Hunger und Durst dich verschonen.

Also geh zuversichtlich deinen Erfolgen entgegen!“ sagte die Stimme und verhallte.

विदूषकश्च तच्छ्रुत्वा प्रणयाग्निं प्रहर्षितः । 

प्रतस्थे सप्तमे चाह्नि प्राप कार्कोटकं पुरम् ॥ ३१७

viduushakashca tacchrutvaa pranayaagnim praharshitah | 

pratasthe saptame caahni praapa kaarkotakam puram || 317

Als Vidushaka das hörte, verneigte er sich vor dem Feuer und brach frohen Herzens auf. Am siebten Tag hatte er Karkotaka erreicht.

तत्र च प्रविवेशैकं मठमार्यैरधिष्ठितम् । नानादेशोद्भवैस्तैस्तैर्द्विजैरभ्यागतप्रियैः ॥ ३१८

tatra ca praviveshaikam mathamaaryairadhisthitam |

 naanaadeshodbhavaistaistairdvijairabhyaagatapriyaih || 318

Dort betrat er ein von vornehmen Brahmanen aus vielen Ländern geführtes Kloster,

das den Ankömmling willkommen hieß.

श्रीमता निर्मितं राज्ञा तत्रत्येनार्यवर्मणा । ऋद्धं समग्रसौवर्णहृद्यदेवकुलान्वितम् ॥ ३१९

shriimataa nirmitam raajnaa tatratyenaaryavarmanaa | rddham samagrasauvarnahrdyadevakulaanvitam || 319

Als großzügige Stiftung des dortigen Königs Aryavarman war es üppig erweitert um liebliche, goldene Tempel.

तत्र सर्वैः कृतातिथ्यमेकस्तं ब्राह्मणोऽतिथिम् । 

स्नानेन भोजनैर्वस्त्रैर्नीत्वा गृहमुपाचरत् ॥ ३२०

tatra sarvaih krtaatithyamekastam braahmano’tithim | snaanena bhojanairvastrairniitvaa grhamupaacarat || 320

Dort wurde er von allen gastfreundlich empfangen. Ein Brahmane brachte ihn ins Haus, wo er ihn mit einem Bad, Essen und Kleidung versorgte.

सायं च तन्मठस्थः सन्पुरे शुश्राव तत्र सः ।

 विदूषकः सपटहं घोष्यमाणमिदं वचः ॥ ३२१

saayam ca tanmathasthah sanpure shushraava tatra sah |

 viduushakah sapataham ghoshyamaanamidam vacah || 321

Abends, er war gerade im Kloster, hörte Vidushaka von der Stadt her

 diesen unter Paukenschlag laut verkündeten Ausruf:

ब्राह्मणः क्षत्रियो वापि परिणेतुं नृपात्मजाम् । 

प्रातरिच्छति यः सोऽद्य रात्रौ वसतु तद्गृहे ॥ ३२२

braahmanah kshatriyo vaapi parinetum nrpaatmajaam | praataricchati yah so’dya raatrau vasatu tadgrhe || 322

„Welcher Brahmane oder Kshatriya will morgen die Königstochter heiraten?

Der soll heut Nacht in ihrem Haus verweilen!“

तच्छ्रुत्वा सनिमित्तं स तदाशङ्क्य च तत्क्षणम् । 

गन्तुं राजसुतावासमियेष प्रियसाहसः ॥ ३२३

tacchrutvaa sanimittam sa tadaashankya ca tatkshanam | gantum raajasutaavaasamiyesha priyasaahasah || 323

Als er das hörte, ahnte er den wirklichen Grund. Der Abenteuerlustige

beschloss sogleich, die Prinzessin in ihren Gemächern aufzusuchen.

ऊचुस्तं मठविप्रास्ते ब्रह्मन्मा साहसं कृथाः । 

तन्न राजसुतासद्म तन्मृत्योर्विवृतं मुखम् ॥ ३२४

uucustam mathavipraaste brahmanmaa saahasam krthaah | 

tanna raajasutaasadma tanmrtyorvivrtam mukham || 324

Die Brahmanen im Kloster hörten das und riefen: „Überstürze ja nichts, Brahmane!

Das ist kein Wohnort der Königstochter, sondern des Todes offener Schlund!

यो हि तत्र प्रविशति क्षपायां न स जीवति । 

गताः सुबहवश्चैवमत्र साहसिकाः क्षयम् ॥ ३२५

yo hi tatra pravishati kshapaayaam na sa jiivati | gataah subahavashcaivamatra saahasikaah kshayam || 325

Wer des Nachts da eintritt, lebt nicht mehr. Viele Wagehälse sind dort schon in ihr Verderben gerannt.“

इत्युक्तोऽपि स तैर्विप्रैरनङ्गीकृततद्वचाः । विदूषको राजगृहं ययौ तत्किंकरैः सह ॥ ३२६

ityukto’pi sa tairviprairanangiikrtatadvacaah | viduushako raajagrham yayau tatkimkaraih saha || 326

Obgleich von den Brahmanen ermahnt schlug Vidushaka ihre Warnungen in den Wind.

Mit ein paar Helfern zog er vors Königsschloss.

तत्रार्यवर्मणा राज्ञा स्वयं दृष्ट्वाभिनन्दितः । 

विवेश तत्सुतावासं नक्तमर्क इवानलम् ॥ ३२७

tatraaryavarmanaa raajnaa svayam drshtvaabhinanditah | vivesha tatsutaavaasam naktamarka ivaanalam || 327

Als König Aryavarman ihn sah, begrüßte er ihn persönlich.

Also betrat er in dieser Nacht die Wohnung seiner Tochter, wie die Sonne das Feuer.

ददर्श राजकन्यां च तामाकृत्यानुरागिणीम् । 

नैराश्यदुःखविधुरं पश्यन्तीं सास्रया दृशा ॥ ३२८

dadarsha raajakanyaam ca taamaakrtyaanuraaginiim | 

nairaashyaduhkhavidhuram pashyantiim saasrayaa drshaa || 328

Er erblickte die Prinzessin, die ihm zugetan schien, als sie ihn,

einen unter Trennungsschmerz hoffnungslos Leidenden, mit Tränen in den Augen betrachtete.

आसीच्च जाग्रदेवात्र स रात्राववलोकयन् । 

करे कृपाणमाग्नेयं चिन्तितोपनतं दधत् ॥ ३२९

aasiicca jaagradevaatra sa raatraavavalokayan | kare krpaanamaagneyam cintitopanatam dadhat || 329

Er aber blieb die Nacht über wach und beobachtete. In der Hand hielt er das Schwert des Feuergottes, das Gestalt annahm, sobald er an es dachte.

अकस्माच्च महाघोरं ददर्श द्वारि राक्षसम् ।

 छिन्नदक्षिणबाहुत्वात्प्रसारितभुजान्तरम् ॥ ३३०

akasmaacca mahaaghoram dadarsha dvaari raakshasam | 

chinnadakshinabaahutvaatprasaaritabhujaantaram || 330

Plötzlich sah er ein widerliches Ungeheuer sich, da sein rechter Arm abgeschlagen war, mit der Brust durch die Tür zwängen.

दृष्ट्वा व्यचिन्तयच्चासौ हन्त सोऽयं निशाचरः । 

यस्य बाहुर्मया छिन्नो नगरे पौण्ड्रवर्धने ॥ ३३१

drshtvaa vyacintayaccaasau hanta so’yam nishaacarah | 

yasya baahurmayaa chinno nagare paundravardhane || 331

Das mitansehend überlegte er: „Aha! Das ist doch dieser Nachtwandler,

dem ich in Paundravardhana einen Arm abgehackt habe!

तदद्य न पुनर्बाहौ प्रहरिष्याम्यसौ हि मे । पूर्ववद्गच्छेत्तस्मात्साधु निहन्म्यमुम् ॥ ३३२

tadadya na punarbaahau praharishyaamyasau hi me | puurvavadgacchettasmaatsaadhu nihanmyamum || 332

Also will ich heute nicht auch noch seinen anderen Arm attackieren,

weil er mir doch nur wieder entwischen würde. Da bring ich ihn lieber gleich um.“

इत्यालोच्य प्रधाव्यैव केशेष्वाकृष्य तस्य सः । 

राक्षसस्य शिरश्छेत्तुं समारेभे विदूषकः ॥ ३३३

ityaalocya pradhaavyaiva kesheshvaakrshya tasya sah | 

raakshasasya shirashchettum samaarebhe viduushakah || 333

Mit diesem Vorsatz sprang Vidushaka auf ihn zu, riss ihn an den Haaren

und schickte sich an, ihm den Kopf abzuschlagen.

तत्क्षणं भीतभीतश्च तमुवाच स राक्षसः । 

मा मां वधीः सुसत्त्वस्त्वं तत्कुरुष्व कृपामिति ॥ ३३४

tatkshanam bhiitabhiitashca tamuvaaca sa raakshasah | 

maa maam vadhiih susattvastvam tatkurushva krpaamiti || 334

Im selben Moment schon schrie der Unhold zu Tode erschrocken:

„Erschlag mich nicht! Edelmütig wie du bist, lass Gnade walten!“

किंनामा त्वं च केयं च तव चेष्टेति तेन सः । 

मुक्त्वा पृष्टश्च वीरेण पुनराह स राक्षसः ॥ ३३५

kimnaamaa tvam ca keyam ca tava ceshteti tena sah |

 muktvaa prshtashca viirena punaraaha sa raakshasah || 335

Da ließ der Held ihn frei und fragte: „Wer bist du, und was treibst du hier?“ Das Ungeheuer erwiderte:

यमदंष्ट्राभिधानस्य ममाभूतां सुते इमे । इयमेका तथान्या च पौण्ड्रवर्धनवर्तिनी ॥ ३३६

yamadamshtraabhidhaanasya mamaabhuutaam sute ime | 

iyamekaa tathaanyaa ca paundravardhanavartinii || 336

„Ich heiße Yamadanshtra Todes Reißzahn und habe zwei Töchter:

Eine ist die hier, die andere lebt in Paundravardhana.

अवीरपुरुषासङ्गाद्रक्षणीये नृपात्मजे । शंकराज्ञाप्रसादो हि ममाभूदयमीदृशः ॥ ३३७

aviirapurushaasangaadrakshaniiye nrpaatmaje | shankaraajnaaprasaado hi mamaabhuudayamiidrshah || 337

‚Du musst die beiden Königstöchter vor einer Allianz mit einem Kerl bewahren, der kein Held ist!‘

lautete Shivas mir gnädigerweise erteilter Auftrag.

तत्रादौ बाहुरेकेन छिन्नो मे पौण्ड्रवर्धने । 

त्वया चाद्य जितोऽस्मीह तत्समाप्तमिदं मम ॥ ३३८

tatraadau baahurekena chinno me paundravardhane | tvayaa caadya jito’smiiha tatsamaaptamidam mama || 338

Als ich den ausführte, hast du mir in Paundravardhana einen Arm abgehackt und mich heute hier besiegt. Damit hab ich wohl mein Soll erfüllt.“

तच्छ्रुत्वा स विहस्यैनं प्रत्युवाच विदूषकः । 

मयैव स भुजस्तत्र लूनस्ते पौण्ड्रवर्धने ॥ ३३९

tacchrutvaa sa vihasyainam pratyuvaaca viduushakah | mayaiva sa bhujastatra luunaste paundravardhane || 339

Als Vidushaka das hörte, mußte er lachen, als er sagte:

„Das war ich, der dir in Paundravardhana den Arm abgesäbelt hat!“

राक्षसोऽप्यवदत्तर्हि देवांशस्त्वं न मानुषः ।

 मन्ये त्वदर्थमेवाभूच्छर्वाज्ञानुग्रहः स मे ॥ ३४०

raakshaso’pyavadattarhi devaamshastvam na maanushah |

manye tvadarthamevaabhuuccharvaajnaanugrahah sa me || 340

Der Unhold erwiderte gleich: „Dann hast du göttliche Anteile und bist kein Mensch.

Mir scheint, dich hatte Shiva im Sinn, als er mich mit diesem Auftrag beehrte.“

तदिदानीं सुहृन्मे त्वं यदा मां च स्मरिष्यसि । 

तदाहं संनिधास्ये ते सिद्धये संकटेष्वपि ॥ ३४१

tadidaaniim suhrnme tvam yadaa maam ca smarishyasi | 

tadaaham samnidhaasye te siddhaye samkateshvapi || 341

Sei von nun an mein Freund. Gedenkst du meiner,

so erscheine ich in kritischen Momenten zu deinem Wohl.“

एवं स राक्षसो मैत्र्या वरयित्वा विदूषकम् । तेनाभिनन्दितवचा यमदंष्ट्रस्तिरोदधे ॥ ३४२

evam sa raakshaso maitryaa varayitvaa viduushakam | tenaabhinanditavacaa yamadamshtrastirodadhe || 342

Also schloss der Unhold Yamadanshtra Freundschaft mit Vidushaka,

dessen Worte ihn sehr glücklich gemacht hatten, und löste sich in Luft auf.

विदूषकोऽपि सानन्दमभिनन्दितविक्रमः । 

राजपुत्र्या तया तत्र हृष्टस्तामनयन्निशाम् ॥ ३४३

viduushako’pi saanandamabhinanditavikramah | raajaputryaa tayaa tatra hrshtastaamanayannishaam || 343

Vidushaka dagegen wurde seines Heldenmutes wegen huldvoll begrüßt von der Prinzessin, mit welcher er die Nacht dort hocherregt verbrachte.

प्रातश्च ज्ञातवृत्तान्तस्तुष्टस्तस्मै ददौ नृपः । 

विभवैः सह शौर्यैकपताकामिव तां सुताम् ॥ ३४४ 

praatashca jnaatavrttaantastushtastasmai dadau nrpah | 

vibhavaih saha shauryaikapataakaamiva taam sutaam || 344

Am Morgen erfuhr der König von seinen Abenteuern und war so froh, daß er ihm Reichtümer und seine Tochter gleichsam als Ordensband für seine Kühnheit verlieh.

स तया सह तत्रासीद्रात्रीः काश्चिद्विदूषकः ।

 पदात्पदममुञ्चन्त्या लक्ष्म्येव गुणबद्धया ॥ ३४५

sa tayaa saha tatraasiidraatriih kaashcidviduushakah | 

padaatpadamamuncantyaa lakshmyeva gunabaddhayaa || 345

Mit ihr wachte Vidushaka dort manche Nacht, so, als könne die von seinen Tugendsträngen gefesselte Glücksgöttin sich keinen Schritt mehr von ihm losreißen.

एकदा च निशि स्वैरं ततः प्रायात्प्रियोत्सुकः ।

 लब्धदिव्यरसास्वादः को हि रज्येद्रसान्तरे ॥ ३४६

ekadaa ca nishi svairam tatah praayaatpriyotsukah | labdhadivyarasaasvaadah ko hi rajyedrasaantare || 346

Eines Nachts aber schlich er sich von selbst davon, weil’s ihn zur Geliebten zog.

Wer himmlische Genüsse gekostet, wird schwerlich mit anderen Freuden warm.

नगराच्च विनिर्गत्य स तं सस्मार राक्षसम् । 

स्मृतमात्रागतं तं च जगाद रचितानितम् ॥ ३४७

nagaraacca vinirgatya sa tam sasmaara raakshasam | smrtamaatraagatam tam ca jagaada racitaanitam || 347

Die Stadt weit hinter sich dachte er an seinen Unhold. Diesem, der beim ersten Gedanken erschien und vor ihm stand, als wäre er nie weggewesen, sagte er:

सिद्धक्षेत्रे प्रयातव्यमुदयाद्रौ मया सखे । भद्राविद्याधरीहेतोरतस्त्वं तत्र मां नय ॥ ३४८

siddhakshetre prayaatavyamudayaadrau mayaa sakhe | 

bhadraavidyaadhariihetoratastvam tatra maam naya || 348

„Ich muss der Zauberin Bhadra wegen, mein Freund, ins Land der Siddhas

hinterm Sonnenaufgangsfelsen ziehn. Also bring mich dahin!“

तथेत्युक्तवतस्तस्य स्कन्धमारुह्य रक्षसः । 

ययौ च स तया रात्र्या दुर्गमां षष्टियोजनीम् ॥ ३४९

tathetyuktavatastasya skandhamaaruhya rakshasah |

 yayau ca sa tayaa raatryaa durgamaam shashtiyojaniim || 349

„Jawohl!“ sprach der Geist und Vidushaka stieg auf seine Schultern.

Noch in dieser Nacht legte er sechzig Meilen durch ungangbares Gelände zurück.

प्रात्श्च तीर्त्वा शीतोदामलङ्घ्यां मानुषैर्नदीम् । उदयाद्रेरथ प्रापत्संनिकर्षमयत्नतः ॥ ३५०

praatshca tiirtvaa shiitodaamalanghyaam maanushairnadiim |

 udayaadreratha praapatsamnikarshamayatnatah || 350

Morgens hatte er den für Menschen unüberwindbaren Fluß Shitoda überquert

und erreichte ohne große Mühe die Gegend um den Sonnenaufgangsberg.

अयं स पर्वतः श्रीमानुदयाख्यः पुरस्तव । 

अत्रोपरि च नास्त्येव सिद्धधाम्नि गतिर्मम ॥ ३५१

ayam sa parvatah shriimaanudayaakhyah purastava | atropari ca naastyeva siddhadhaamni gatirmama || 351

„Vor dir ist der Berg, den sie Herr des Sonnenaufgangs nennen.

Da hinauf geh ich aber nicht, denn er ist die Wohnstatt der Siddhas“,

इत्युक्त्वा राक्षसे तस्मिन्प्राप्तानुज्ञे तिरोहिते । 

दीर्घिकां स ददर्शैकां रम्यां तत्र विदूषकः ॥ ३५२

ityuktvaa raakshase tasminpraaptaanujne tirohite |

 diirghikaam sa dadarshaikaam ramyaam tatra viduushakah || 352

sagte der Geist, erhielt die Erlaubnis und verschwand. Da fiel Vidushaka ein lieblicher, länglicher See auf.

वदन्त्याः स्वागतमिव भ्रमद्भ्रमरगुञ्जितैः । 

तस्यास्तीरे न्यषीदच्च फुल्लपद्माननश्रियः ॥ ३५३

vadantyaah svaagatamiva bhramadbhramaragunjitaih |

 tasyaastiire nyashiidacca phullapadmaananashriyah || 353

Er setzte sich am Seeufer nieder, wo voll erblühte Lotusmäulchen ihm durch summende Bienenschwärme ihren Willkommensgruß entboten.

स्त्रीणामिवात्र चापश्यत्पदपङ्क्तिं सुविस्तराम् । 

अयं प्रियागमे मार्गस्तवेति ब्रुवतीमिव ॥ ३५४

striinaamivaatra caapashyatpadapanktim suvistaraam | ayam priyaagame maargastaveti bruvatiimiva || 354

Da sah er deutliche Fußspuren von Frauen, die ihm zu sagen schienen:

„Das hier ist der Weg zu deiner Liebsten!“

अलङ्घ्योऽयं गिरिर्मर्त्यैस्तदिहैव वरं क्षणम् ।

 स्थितो भवामि पश्यामि कस्येयं पदपद्धति ॥ ३५५

alanghyo’yam girirmartyaistadihaiva varam kshanam | 

sthito bhavaami pashyaami kasyeyam padapaddhati || 355

„Für Sterbliche ist dieser Berg unzugänglich. Also bleib ich hier noch eine Weile sitzen

und beobachte, wessen Fußspuren das hier sind“,

इति चिन्तयतस्तस्य तत्र तोयार्थमाययुः । 

गृहीतकाञ्चनघटा भव्याः सुबहवः स्त्रियः ॥ ३५६

iti cintayatastasya tatra toyaarthamaayayuh | grhiitakaancanaghataa bhavyaah subahavah striyah || 356

dachte er, als schon mehrere anmutige Frauen des Weges kamen,

die goldene Töpfe trugen, um Wasser zu holen.

वारिपूरितकुम्भाश्च ताः स पप्रच्छ योषितः । 

कस्येदं नीयते तोयमिति प्रणयपेशलम् ॥ ३५७

vaaripuuritakumbhaashca taah sa papraccha yoshitah | kasyedam niiyate toyamiti pranayapeshalam || 357

Als sie ihre Töpfe mit Wasser gefüllt hatten, fragte er sie nach formvollendeter Verbeugung: „Wem bringt ihr das Wasser hier?“

आस्ते विद्याधरी भद्र भद्रानामात्र पर्वते । 

इदं स्नानोदकं तस्या इति ताश्च तमब्रुवन् ॥ ३५८

aaste vidyaadharii bhadra bhadraanaamaatra parvate | idam snaanodakam tasyaa iti taashca tamabruvan || 358

„Dort auf dem Berg, guter Mann, lebt die Zauberin Bhadra. Das hier ist ihr Badewasser“, erklärten sie ihm.

चित्रं धातैव धीराणामारब्धोद्दामकर्मणाम् । परितुष्येव सामग्रीं घटयत्युपयोगिनीम् ॥ ३५९

citram dhaataiva dhiiraanaamaarabdhoddaamakarmanaam | 

paritushyeva saamagriim ghatayatyupayoginiim || 359

Sagenhaft, wie die mit schweren Aufgaben übernehmenden, willensstarken Menschen

offensichtlich zufriedene Fügung das genau Passende bereithält!

यदेका सहसैव स्त्री तासां मध्यादुवाच तम् । 

महाभाग मम स्कन्धे कुम्भ उत्क्षिप्यतामिति ॥ ३६०

yadekaa sahasaiva strii taasaam madhyaaduvaaca tam | 

mahaabhaaga mama skandhe kumbha utkshipyataamiti || 360

Als schon eine der Frauen aus ihrer Mitte ihn plötzlich ansprach:

„Könntet Ihr als Edelmann mir bitte den Krug auf die Schulter heben?“

तथेति च घटे तस्याः स्कन्धोत्क्षिप्ते स बुद्धिमान् । 

निदधे भद्रया पूर्वं दत्तं रत्नाङ्गुलीयकम् ॥ ३६१

tatheti ca ghate tasyaah skandhotkshipte sa buddhimaan | 

nidadhe bhadrayaa puurvam dattam ratnaanguliiyakam || 361

„Natürlich!“ sagte er und, geistesgegenwärtig wie er war, ließ er das ihm von Bhadra zuvor geschenkte Juwelenringlein in den auf ihre Schulter gehobenen Krug fallen.

उपाविशच्च तत्रैव स पुनर्दीर्घिकातटे । ताश्च तज्जलमादाय ययुर्भद्रागृहं स्त्रियः ॥ ३६२

upaavishacca tatraiva sa punardiirghikaatate | taashca tajjalamaadaaya yayurbhadraagrham striyah || 362

Dann setzte er sich wieder ans Seeufer, während die Frauen das Wasser nahmen und zu Bhadras Haus gingen.

तत्र ताभिश्च भद्राया यावत्स्नानाम्बु दीयते । 

तावत्तस्यास्तदुत्सङ्गे निपपाताङ्गुलीयकम् ॥ ३६३

tatra taabhishca bhadraayaa yaavatsnaanaambu diiyate | taavattasyaastadutsange nipapaataanguliiyakam || 363

Als sie dort das Badewasser über Bhadra ausgossen, fiel ihr der Ring in den Schoß.

तद्दृष्ट्वा प्रत्यभिज्ञाय भद्रा पप्रच्छ ताः सखीः । 

दृष्टः किं कोऽपि युष्माभिरिहापूर्वः पुमानिति ॥ ३६४

taddrshtvaa pratyabhijnaaya bhadraa papraccha taah sakhiih | 

drshtah kim ko’pi yushmaabhirihaapuurvah pumaaniti || 364

Bhadra erkannte ihn wieder und fragte ihre Freundinnen: „Habt ihr vorhin irgendeinen Mann gesehen?“

दृष्ट एको युवास्माभिर्मानुषो वापिकातटे । 

तेनोत्क्षिप्तो घटश्चायमिति प्रत्यब्रुवंश्च ताः ॥ ३६५

drshta eko yuvaasmaabhirmaanusho vaapikaatate | tenotkshipto ghatashcaayamiti pratyabruvamshca taah || 365

„Wir haben da am Seeufer einen jungen Mann getroffen. Er hat uns den Krug hier angereicht“, erwiderten sie.

ततो भद्राब्रवीच्छीघ्रं प्रक्लृप्तस्नानमण्डनम् । 

इहानयत गत्वा तं स हि भर्ता ममागतः ॥ ३६६

tato bhadraabraviicchiighram praklptasnaanamandanam |

 ihaanayata gatvaa tam sa hi bhartaa mamaagatah || 366

Da rief Bhadra: „Das ist mein Mann! Geht schnell und bereitet ihm ein Bad!

Er soll sich zurechtmachen, dann bringt ihn her!“

इत्युक्ते भद्रया गत्वा यथावस्तु निवेद्य च । 

स्नातश्च तद्वयस्याभिस्तत्रानिन्ये विदूषकः ॥ ३६७

ityukte bhadrayaa gatvaa yathaavastu nivedya ca | snaatashca tadvayasyaabhistatraaninye viduushakah || 367

So von Bhadra angewiesen gingen die Freundinnen und erklärten Vidushaka den Stand der Dinge, woraufhin sie ihn frisch gebadet herbeiführten.

प्राप्तश्च स ददर्शात्र भद्रां मार्गोन्मुखीं चिरात् ।

 निजसत्त्वतरोः साक्षात्पक्वामिव फलश्रियम् ॥ ३६८

praaptashca sa dadarshaatra bhadraam maargonmukhiim ciraat |

 nijasattvataroh saakshaatpakvaamiva phalashriyam || 368

Endlich sah er Bhadra, die sich schon ewig nach ihm,

der sichtbaren, reifen, prächtigen Frucht vom Baum seines Heldenmuts gesehnt hatte.

सापि दृष्ट्वा तमुत्थाय हर्षबाष्पाम्बुसीकरैः । 

दत्त्वार्घेव बबन्धास्य कण्ठे भुजलतास्रजम् ॥ ३६९

saapi drshtvaa tamutthaaya harshabaashpaambusiikaraih |

 dattvaargheva babandhaasya kanthe bhujalataasrajam || 369

Als sie ihn sah, stand sie auf, übergoss ihn mit Freudentränen und gab ihm so die Wasserspende, umarmte ihn und hängte ihm damit den Kranz aus Blüten von den Lianen ihrer Arme um den Hals.

परस्परालिङ्गितयोस्तयोः स्वेदच्छलादिव ।

 अतिपीडनतः स्नेहः सस्यन्दे चिरसम्भृतः ॥ ३७०

parasparaalingitayostayoh svedacchalaadiva | atipiidanatah snehah sasyande cirasambhrtah || 370

Während sie einander umarmten, schien das lange aufgestaute Ambrosia der Schmachtenden wie ausbrechender Schweiß zu fließen.

अथोपविष्टावन्योन्यमवितृप्तौ विलोकने । उभौ शतगुणीभूतामिवोत्कण्ठामुदूहतुः ॥ ३७१

athopavishtaavanyonyamavitrptau vilokane | ubhau shataguniibhuutaamivotkanthaamuduuhatuh || 371

Dann setzten sie sich nieder und ließen, einander ungestillt dürstend ansehend,

ihrer gleichsam hundertfach verstärkten Sehnsucht freien Lauf.

आगतोऽसि कथं भूमिमिमामिति च भद्रया । 

परिपृष्टः स तत्कालमुवाचेदं विदूषकः ॥ ३७२

aagato’si katham bhuumimimaamiti ca bhadrayaa | pariprshtah sa tatkaalamuvaacedam viduushakah || 372

„Wie bist du in diese Gegend hier gelangt?“ fragte Bhadra Vidushaka. Der erwiderte sogleich:

समालम्ब्य भवत्स्नेहमारुह्य प्राणसंशयान् । 

सुबहूनागतोऽस्मीह किमन्यद्वच्मि सुन्दरि ॥ ३७३

samaalambya bhavatsnehamaaruhya praanasamshayaan |

 subahuunaagato’smiiha kimanyadvacmi sundari || 373

„Mich ganz auf meine Liebe zu dir verlassend habe ich nicht wenige Lebensgefahren geritten, um herzukommen.  Was soll ich dir weiter sagen, meine Schöne?“

तच्छ्रुत्वा तस्य दृष्ट्वा तामनपेक्षितजीविताम् । 

प्रीतिं काष्ठागतस्नेहा सा भद्रा तमभाषत ॥ ३७४

tacchrutvaa tasya drshtvaa taamanapekshitajiivitaam | 

priitim kaashthaagatasnehaa saa bhadraa tamabhaashata || 374

Als sie ihn so hörte und seine des eigenen Lebens nicht achtende Liebe zu ihr gewahrte, sprach Bhadra auf dem Höhepunkt ihrer Zuneigung zu ihm:

आर्यपुत्र न मे कार्यं सखीभिर्न च सिद्धिभिः । 

त्वं मे प्राणा गुणक्रीता दासी चाहं तव प्रभो ॥ ३७५

aaryaputra na me kaaryam sakhiibhirna ca siddhibhih | 

tvam me praanaa gunakriitaa daasii caaham tava prabho || 375

„Sohn der Edlen, ich hab mit den Freundinnen hier und der Zauberkunst nichts zu schaffen. Du bist mein Leben, und ich bin deine Sklavin, die du mit Talent gekauft hast, mein Herr.“

विदूषकस्ततोऽवादीत्तर्ह्यागच्छ मया सह ।

 मुक्त्वा दिव्यमिमं भोगं वस्तुमुज्जयिनीं प्रिये ॥ ३७६

viduushakastato’vaadiittarhyaagaccha mayaa saha | 

muktvaa divyamimam bhogam vastumujjayiniim priye || 376

Darauf sprach Vidushaka: „Dann lass ab vom himmlischen Luxus

und komm gleich mit mir ins echte Ujjain, Geliebte!“

तथेति प्रतिपेदे सा भद्रा सपदि तद्वचः । तत्संकल्पपरिभ्रष्टा विद्याश्च तृणवज्जहौ ॥ ३७७

tatheti pratipede saa bhadraa sapadi tadvacah | tatsamkalpaparibhrashtaa vidyaashca trnavajjahau || 377

Bhadra stimmte seinem Vorschlag auf der Stelle zu und ließ ab von ihren Weisheiten, die sie für überflüssig wie Spreu hielt, und die bei dieser Vorstellung schon von ihr abgefallen waren.

ततस्तया समं तत्र स विशश्राम तां निशाम् । 

क्लृप्तोपचारस्तत्सख्या योगेश्वर्या विदूषकः ॥ ३७८

tatastayaa samam tatra sa vishashraama taam nishaam 

| klptopacaarastatsakhyaa yogeshvaryaa viduushakah || 378

Darauf ruhte Vidushaka diese Nacht noch mit ihr aus, von ihrer Freundin Yogeshvari gebührend versorgt.

प्रात्श्च भद्रया साकमवतीर्योदयाद्रितः । सस्मार यमदंष्ट्रं तं राक्षसं स पुनः कृती ॥ ३७९

praatshca bhadrayaa saakamavatiiryodayaadritah | 

sasmaara yamadamshtram tam raakshasam sa punah krtii || 379

Am Morgen stieg der brave Held mit Bhadra zusammen vom Sonnenaufgangsberg herab. Wieder rief er sich den Unhold Yamadamshtra ins Gedächtnis zurück.

स्मृतमात्रागतस्योक्त्वा गन्तव्याध्वक्रमं निजम् ।

 तस्यारुरोह स स्कन्धे भद्रामारोप्य तां पुरः ॥ ३८०

smrtamaatraagatasyoktvaa gantavyaadhvakramam nijam | 

tasyaaruroha sa skandhe bhadraamaaropya taam purah || 380

Der erschien, sobald an ihn gedacht wurde. Vidushaka erklärte ihm, wohin er seinen Schritt zu lenken hatte. Dann setzte er zuerst Bhadra, danach sich selbst auf seine Schultern.

सापि सेहे तदत्युग्रराक्षसांसाधिरोहणम् । अनुरागपरायत्ताः कुर्वते किं न योषितः ॥ ३८१

saapi sehe tadatyugraraakshasaamsaadhirohanam | anuraagaparaayattaah kurvate kim na yoshitah || 381

Sie ertrug es geduldig, auf die Schultern eines Scheusals gesetzt zu werden.

Was machen Frauen nicht alles, wenn sie von Zuneigung überwältigt werden?

रक्षोधिरूढश्च ततः स प्रतस्थे प्रियासखः । 

विदूषकः पुनः प्राप तच्च कार्कोटकं पुरम् ॥ ३८२

rakshodhiruudhashca tatah sa pratasthe priyaasakhah | 

viduushakah punah praapa tacca kaarkotakam puram || 382

Und so brach Vidushaka mit seiner Geliebten auf dem Ungeheur reitend auf.

Irgendwann hatte er die Stadt Karkotaka wieder erreicht.

रक्षोददर्शनसत्रासं तत्र चालोकितो जनैः ।

 दृष्ट्वार्यवर्मनृपतिं स्वां भार्यां मार्गति स्म सः ॥ ३८३

rakshodadarshanasatraasam tatra caalokito janaih | 

drshtvaaryavarmanrpatim svaam bhaaryaam maargati sma sah || 383

Von den Leuten des Ungeheuers wegen furchtsam beäugt,

hielt er, sobald er König Aryavarman sah, um die Hand seiner Tochter an.

दत्तां तेन गृहीत्वा च तत्सुतां तां भुजार्जिताम् । 

तथैव राक्षसारूढः स प्रतस्थे पुरात्ततः ॥ ३८४

dattaam tena grhiitvaa ca tatsutaam taam bhujaarjitaam | 

tathaiva raakshasaaruudhah sa pratasthe puraattatah || 384

Der gab sie ihm, und er nahm dessen mit seinen Armen gewonnene Tochter mit sich,

bestieg das Ungeheuer und ritt aus der Stadt davon.

गत्वाम्बुधेस्तटे प्राप पापं तं वणिजं च सः । 

येनास्य वारिधौ पूर्वं छिन्नाः क्षिप्तस्य रज्जवः ॥ ३८५

gatvaambudhestate praapa paapam tam vanijam ca sah | 

yenaasya vaaridhau puurvam chinnaah kshiptasya rajjavah || 385

Als er die Küste erreicht hatte, stieß er auf jenen hinterhältigen Kaufmann,

der ihn einst ins Meer geworfen und dann die Taue gekappt hatte.

जहार तस्य च सुतां वणिजः स धनैः सह । प्रागम्बुधौ प्रवहणप्रमोचनपणार्जिताम् ॥ ३८६

jahaara tasya ca sutaam vanijah sa dhanaih saha | praagambudhau pravahanapramocanapanaarjitaam || 386

Er nahm auch des Kaufmanns Geld und Tochter an sich, die er im östlichen Meer als Belohnung für das Flottmachen seines Schiffes gewonnen hatte.

धनापहारमेवास्य वधं मेने च पाप्मनः । कदर्याणां पुरे प्राणाः प्रायेण ह्यर्थसंचयाः ॥ ३८७

dhanaapahaaramevaasya vadham mene ca paapmanah | 

kadaryaanaam pure praanaah praayena hyarthasamcayaah || 387

Gerade die Enteignung wählte er als Todesstrafe für den Übeltäter,

denn für Geizkragen kommen Geldhaufen in der Regel vor dem Leben.

ततो रक्षोरथारूढस्तामानीय वणिक्सुताम् । स भद्राराजपुत्रीभ्यां सहैवोदपतन्नभः ॥ ३८८

tato rakshorathaaruudhastaamaaniiya vaniksutaam | sa bhadraaraajaputriibhyaam sahaivodapatannabhah || 388

Also bestieg er sein dämonisches Fahrzeug, nahm die Kaufmannstochter mit,

und flog mit Bhadra und der Prinzessin also mit allen drei Frauen durch die Lüfte davon.

दर्शयन्निजकान्तानां द्युमार्गेण ततार च । 

विलसत्सत्त्वसंरम्भं स्वपौरुषमिवाम्बुधिम् ॥ ३८९

darshayannijakaantaanaam dyumaargena tataara ca | 

vilasatsattvasamrambham svapaurushamivaambudhim || 389

Auf dem Himmelsweg überquerte er das Meer, das mit seinen springenden Delfinen den reizenden Frauen gleichsam ein Schauspiel seines Heldenmuts darbot.

प्राप तच्च स भूयोऽपि नगरं पौण्ड्रवर्धनम् । 

दृष्टः सविस्मयं सर्वैर्वाहनीकृतराक्षसः ॥ ३९०

praapa tacca sa bhuuyo’pi nagaram paundravardhanam | 

drshtah savismayam sarvairvaahaniikrtaraakshasah || 390

Wieder erreichte er Paundravardhana, die Stadt, in der ihn alle verwundert ansahen,

weil er ein Ungeheuer zu seinem Flugzeug gemacht hatte.

तत्र तां देवसेनस्य सुतां राज्ञिश्चिरोत्सुकाम् । 

भार्यां सम्भावयामास राक्षसावजयार्जिताम् ॥ ३९१

tatra taam devasenasya sutaam raajnishcirotsukaam | 

bhaaryaam sambhaavayaamaasa raakshasaavajayaarjitaam || 391

Dort war er wieder vereint mit König Devasenas Tochter, seiner Frau, die er für seinen Sieg über das Scheusal gewonnen und die ihn schon lange sehnsüchtig erwartet hatte.

रुध्यमानोऽपि तत्पित्रा स स्वदेशसमुत्सुकः । 

गृहीत्वा तामपि ततः प्रायादुज्जयिनीं प्रति ॥ ३९२

rudhyamaano’pi tatpitraa sa svadeshasamutsukah | grhiitvaa taamapi tatah praayaadujjayiniim prati || 392

Obgleich von ihrem Vater wiederholt zum Bleiben genötigt, lud er, der sich nach seiner Heimat sehnte, auch diese noch auf und brach auf gen Ujjain.

अचिरेण च तां प्राप पुरीं राक्षसयोगतः । बहिर्गतामिवात्मीयदेशदर्शननिर्वृतिम् ॥ ३९३

acirena ca taam praapa puriim raakshasayogatah | bahirgataamivaatmiiyadeshadarshananirvrtim || 393

Mit der Kunst seines Fluggeistes hatte er die Stadt bald erreicht. Sie erschien ihm wie die nach außen gekehrte Freude über das Wiedersehen mit seinem Heimatland. 

अथोपरि स्थितस्तस्य महाकायस्य रक्षसः ।

 अंसस्थतद्वधूचक्रकान्तिप्रकटितात्मनः ॥ ३९४

athopari sthitastasya mahaakaayasya rakshasah | amsasthatadvadhuucakrakaantiprakatitaatmanah || 394

Oben auf den Schultern des massigen Ungeheuers offenbarte der Liebreiz seiner im Kreis um ihn gruppierten Frauen sich ganz von allein.

स जनैर्ददृशे तत्र शिखरे ज्वलितौषधौ । शशाङ्क इव पूर्वाद्रेरुदयस्थो विदूषकः ॥ ३९५

sa janairdadrshe tatra shikhare jvalitaushadhau | shashaanka iva puurvaadrerudayastho viduushakah || 395

So wurde Vidushaka von den Leuten gesehen: wie der über den Bergen im Osten aufgehende Mond mit über seinem Haupt leuchtenden Heilkräutern.

ततो विस्मितवित्रस्ते जने बुद्ध्वात्र भूपतिः । 

आदित्यसेनो निरगाच्छ्वशुरोऽस्य तदा पुरः ॥ ३९६

tato vismitavitraste jane buddhvaatra bhuupatih | aadityaseno niragaacchvashuro’sya tadaa purah || 396

So erstaunt und erschüttert waren die Leute, dass,

als sein Schwiegervater Adityasena davon hörte, dieser aus der Stadt heraustrat.

विदूषकस्तु दृष्ट्वा तमवतीर्याशु राक्षसात् । 

प्रणम्य नृपमभ्यागान्नृपोऽप्यभिननन्द तम् ॥ ३९७

viduushakastu drshtvaa tamavatiiryaashu raakshasaat | 

pranamya nrpamabhyaagaannrpo’pyabhinananda tam || 397

Als Vidushaka ihn sah, stieg er sogleich von seinem Ungetüm herab,

verneigte sich und trat vor den König. Dieser begrüßte ihn ebenso.

अवतार्यैव तत्स्कन्धात्ताः स्वभार्यास्ततोऽखिलाः ।

 मुमोच कामचाराय राक्षसं स विदूषकः ॥ ३९८

avataaryaiva tatskandhaattaah svabhaaryaastato’khilaah | 

mumoca kaamacaaraaya raakshasam sa viduushakah || 398

Daraufhin ließ Vidushaka alle seine Frauen von den Schultern des Ungeheuers herabsteigen und entließ es, nach Lust und Laune umherzuziehen.

गते च राक्षसे तस्मिन्स तेन सह भूभुजा । 

श्वशुरेण सभार्याः सन्प्राविशद्राजमन्दिरम् ॥ ३९९

gate ca raakshase tasminsa tena saha bhuubhujaa |

 shvashurena sabhaaryaah sanpraavishadraajamandiram || 399

Als der Unhold weg war, betrat Vidushaka mit seinem Schwiegervater, dem König,

und seinen Frauen das Königsschloss.

तत्र तां प्रथमां भार्यां तनयां तस्य भूपतेः । 

आनन्दयदुपागत्य चिरोत्कण्ठावशीकृताम् ॥ ४००

tatra taam prathamaam bhaaryaam tanayaam tasya bhuupateh |

 aanandayadupaagatya cirotkanthaavashiikrtaam || 400

Und indem er dort eintrat, beglückte er seine erste Frau, des Königs Tochter,

deren lange Erwartung sich endlich erfüllt hatte.

कथमेतास्त्वया भार्याः प्राप्ताः कश्चैष राक्षसः । 

इति पृष्टः स राज्ञात्र सर्वमस्मै शशंस तत् ॥ ४०१

kathametaastvayaa bhaaryaah praaptaah kashcaisha raakshasah | 

iti prshtah sa raajnaatra sarvamasmai shashamsa tat || 401

„Wie bist du bloß an diese vier Eheweiber geraten, und wer ist das Ungeheuer?“

fragte der König ihn, und er erklärte ihm alles.

ततः प्रभावतुष्टेन तेन तस्य महीभृता । जामातुर्निजराज्यार्धं प्रदत्तं कार्यवेदिना ॥ ४०२

tatah prabhaavatushtena tena tasya mahiibhrtaa | jaamaaturnijaraajyaardham pradattam kaaryavedinaa || 402

Von der Kühnheit seines Schwiegersohnes angetan, schenkte er ihm sein halbes Königreich, denn er wußte, was sich geziemt.

तत्क्षणाच्च स राजाभूद्विप्रो भूत्वा विदूषकः । समुच्छ्रितसितछत्रो विधूतोभयचामरः ॥ ४०३

tatkshanaacca sa raajaabhuudvipro bhuutvaa viduushakah | 

samucchritasitacchatro vidhuutobhayacaamarah || 403

Von dem Moment an war Vidushaka, obgleich Brahmane,

unter aufgespanntem weißem Schirm von beiden Seiten mit Yakschweifwedeln umfächelt ein König.

तदा च मङ्गलातोद्यवाद्यनिर्ह्रादनिर्भरा । प्रहर्षमुक्तनादेव रराजोज्जयिनी पुरी ॥ ४०४

tadaa ca mangalaatodyavaadya nirhraadanirbharaa | prahasrshamuktanaadeva raraajojjayinii purii || 404

Da frohlockte auch die Stadt Ujjain, erfüllt vom Getöse der Pauken und Becken,

zum Klang der Instrumente bei entfesselter Freude im Fest.

इत्याप्तराज्यविभवः क्रमशः स कृत्स्नां जित्वा महीमखिलराजकपूजिताङ्घ्रिः ।

ताभिः समं विगतमत्सरनिर्वृताभिर्भद्रासखश्चिरमरंस्त निजप्रियाभिः ॥ ४०५

ityaaptaraajyavibhavah kramashah sa krtsnaam jitvaa mahiimakhilaraajakapuujitaanghrih |

taabhih samam vigatamatsaranirvrtaabhirbhadraasakhashciramaramsta nijapriyaabhih || 405

So hatte er königliche Macht erworben und eroberte Schritt für Schritt die ganze Welt, deren kleinere Könige ihm allesamt zu Füßen lagen. Mit Bhadra als Gefährtin lebte er lange und reichlich mit seinen Geliebten, die ihre Eifersucht auf Vergangenes abgelegt hatten.

इत्यनुकूले दैवे भजति निजं सत्त्वमेव धीराणाम् । लक्ष्मीरभसाकर्षणसिद्धमहामोदमन्त्रत्वम् ॥ ४०६

ityanukuule daive bhajati nijam sattvameva dhiiraanaam | lakshmiirabhasaakarshanasiddhamahaamodamantratvam || 406

Unter günstigen Voraussetzungen gewährt entschlossenen Menschen nur der eigene Wagemut die Umsicht, den heftigen Tatendrang, den Erfolg, der Glückseligkeit mit Nachdruck anzieht.

इत्थं श्रुत्वा वत्सराजस्य वक्त्राच्चित्रामेतामद्भुतार्थां कथां ते ।

पार्श्वासीना मन्त्रिणश्चास्य सर्वे दैव्यौ चापि प्रीतिमग्र्यामवापुः ॥ ४०७

ittham shrutvaa vatsaraajasya vaktraaccitraametaamadbhutaarthaam kathaam te |

paarshvaasiinaa mantrinashcaasya sarve daivyau caapi priitimagryaamavaapuh || 407

Als sie diese bewegte und wundersame Erzählung aus Vatsarajas Mund vernommen,

ergriff die neben ihm sitzenden Minister und seine beiden Frauen absolute Begeisterung.

Ende des vierten Kapitels im Buch Lavanaka