Kap. 5: Agenten bei der Arbeit

पञ्चमस्तरङ्गः pancamastarangah Die 5. Welle Kap. 5

ततो वत्सेश्वरं प्राह तत्र यौगन्धरायणः । 

राजन्दैवानुकूल्यं च विद्यते पौरुषं च ते ॥ १

tato vatseshvaram praaha tatra yaugandharaayanah | raajandaivaanukuulyam ca vidyate paurusham ca te || 1

Da sprach Yaugandharayana zum König von Vatsa:

„König, wir wissen: Dein ist die Gunst des Schicksals, und Mut hast du auch.

नीतिमार्गे च वयमप्यत्र किंचित्कृतश्रमाः । 

तद्यथाचिन्तितं शीघ्रं कुरुष्व विजयं दिशाम् ॥ २

niitimaarge ca vayamapyatra kimcitkrtashramaah | tadyathaacintitam shiighram kurushva vijayam dishaam || 2

Auch wir haben uns um die richtige politische Strategie bemüht.

Also kümmere dich bald um den Sieg über die Weltgegenden!“

इत्युक्ते मन्त्रिमुख्येन राजा वत्सेश्वरोऽब्रवीत् । 

अस्त्वेतद्बहुविघ्नास्तु सदा कल्याणसिद्धयः ॥ ३

ityukte mantrimukhyena raajaa vatseshvaro’braviit | astvetadbahuvighnaastu sadaa kalyaanasiddhayah || 3

Solches aus dem Munde seines Ministers vernehmend sprach König Vatseshvara:

„Auch wenn bis dahin noch viele Probleme auftreten – es gibt immer glückliche Lösungen.

अतस्तदर्थं तपसा शम्भुमाराधयाम्यहम् । 

विना हि तत्प्रसादेन कुतो वाञ्छितसिद्धयः ॥ ४

atastadartham tapasaa shambhumaaraadhayaamyaham | vinaa hi tatprasaadena kuto vaanchitasiddhayah || 4

Zu diesem Zweck will ich einstweilen Shiva durch Fasten günstig stimmen.

Denn woher sollten ohne seine Gnade die gewünschten Erfolge kommen?“

तच्छ्रुत्वा च तपस्तस्य मन्त्रिणोऽप्यनुमेनिरे । 

सेतुबन्धोद्यतस्याब्धौ रामस्येव कपीश्वराः ॥ ५

tacchrutvaa ca tapastasya mantrino’pyanumenire | setubandhodyatasyaabdhau raamasyeva kapiishvaraah || 5

Solches vernehmend bestärkten die Minister ihn in seinem Vorsatz zu fasten,

wie einst die Affenfürsten es bei Rama taten, als es galt, einen Brückendamm durchs Meer zu bauen.

ततस्तं सह देवीभ्यां सचिवैश्च तपःस्थितम् । 

त्रिरात्रोपोषितं भूपं शिवः स्वप्नं समादिशत् ॥ ६

tatastam saha deviibhyaam sacivaishca tapahsthitam | 

triraatroposhitam bhuupam shivah svapnam samaadishat || 6

Als der König, seine Königinnen und die Minister drei Nächte lang enthaltsam waren,

bedeutete ihm Shiva im Traum:

तुष्टोऽस्मि ते तदुत्तिष्ठ निर्विघ्नं जयमाप्स्यसि । सर्वविद्याधराधीशं पुत्रं चैवाचिरादिति ॥ ७

tushto‘smi te taduttishtha nirvighnam jayamaapsyasi | sarvavidyaadharaadhiisham putram caivaaciraaditi || 7

„Ich bin beeindruckt. Steh auf! Du sollst einen von Hindernissen freien Sieg

und bald auch einen Sohn und Herrscher über die Zauberer haben.“

ततः स बुबुधे राजा तत्प्रसादहृतक्लमः । अर्कांशुरचिताप्यायः प्रतिपच्चन्द्रमा इव ॥ ८

tatah sa bubudhe raajaa tatprasaadahrtaklamah | arkaamshuracitaapyaayah pratipaccandramaa iva || 8

Da wurde der König wach, und mit diesem Gnadenbeweis war seine Mattheit von ihm genommen. Er kam wieder zu Kräften wie der junge, vom ersten Sonnenstrahl getroffene Mond.

आनन्दयच्च सचिवान्प्रातः स्वप्नेन तेन सः । व्रतोपवासक्लान्ते च देव्यौ द्वे पुष्पकोमले ॥ ९

aanandayacca sacivaanpraatah svapnena tena sah | vratopavaasaklaante ca devyau dve pushpakomale || 9

An diesem Morgen erfreute er mit seinem Traum die Minister

und beide vom Gelübde der Enthaltsamkeit noch geschwächten, blütenzarten Königinnen.

तत्स्वप्नवर्णनेनैव श्रोत्रपेयेन तृप्तयोः । तयोश्च विभवायैव जातः स्वाद्वौषधक्रमः ॥ १०

tatsvapnavarnanenaiva shrotrapeyena trptayoh | tayoshca vibhavaayaiva jaatah svaadvaushadhakramah || 10

Von seiner durch die Ohren aufgesogenen Traumschilderung

waren die beiden wie nach süßer Arznei so gekräftigt.

लेभे स राजा तपसा प्रभावं पूर्वजैः समम् । 

पुण्यां पतिव्रतानां च तत्पत्न्यौ कीर्तिमापतुः ॥ ११

lebhe sa raajaa tapasaa prabhaavam puurvajaih samam | 

punyaam pativrataanaam ca tatpatnyau kiirtimaapatuh || 11

Mit der Bußübung erwarb der König die Urkraft seiner Ahnen,

und seinen zwei Frauen fiel der Ruhm gesegneter Gattentreue zu.

उत्सवव्यग्रपौरे च विहिते व्रतपारणे । यौगन्धरायणोऽन्येद्युरिति राजानमब्रवीत् ॥ १२

utsavavyagrapaure ca vihite vratapaarane | yaugandharaayano’nyedyuriti raajaanamabraviit || 12

Am folgenden Tag, als die Stadt sich noch von den Festlichkeiten nach dem Fastenbrechen erholte, sprach Yaugandharayana den König an:

धन्यंस्त्वं यस्य चैवेथं प्रसन्नो भगवान्हरः । 

तदिदानीं रिपूञ्जित्वा भज लक्ष्मीं भुजार्जिताम् ॥ १३

dhanyamstvam yasya caivetham prasanno bhagavaanharah |

 tadidaaniim ripuunjitvaa bhaja lakshmiim bhujaarjitaam || 13

„Sei froh, dass Gott Shiva dir so gewogen ist.

Also besiege deine Feinde und genieße das Glück, das dein Arm erwarb!

सा हि स्वधर्मसम्भूता भूभृतामन्वये स्थिरा ।

 निजधर्मार्जितानां हि विनाशो नास्ति सम्पदाम् ॥ १४

saa hi svadharmasambhuutaa bhuubhrtaamanvaye sthiraa |

 nijadharmaarjitaanaam hi vinaasho naasti sampadaam || 14

Wenn es infolge königlicher Pflichterfüllung entstand, bleibt es den Nachkommen erhalten. Mit Erfüllung angestammter Pflichten erworbener Besitz geht nicht verloren.

तथा च चिरभूमिष्ठो निधिः पूर्वजसम्भृतः ।

 प्रणष्टो भवता प्राप्तः किं चात्रैतां कथां शृणु ॥ १५

tathaa ca cirabhuumishtho nidhih puurvajasambhrtah | 

pranashto bhavataa praaptah kim caatraitaam kathaam shrnu || 15

So ward auch der lange in der Erde ruhende, von deinen Ahnen zusammengetragene,

dann verlorene Hort von dir geborgen. Hör diese Geschichte dazu:

बभूव देवदासाख्यः पुरे पाटलिपुत्रके । पुरा कोऽपि वणिक्पुत्रो महाधनकुलोद्गतः ॥ १६

babhuuva devadaasaakhyah pure paataliputrake | puraa ko’pi vanikputro mahaadhanakulodgatah || 16

Einst lebte in Pataliputra der Kaufmannssohn Devadasa. Er stammte aus einer schwerreichen Familie.

अभवत्तस्य भार्या च नगरात्पौण्ड्रवर्धनात् । 

परिणीता समृद्धस्य कस्यापि वणिजः सुता ॥ १७

abhavattasya bhaaryaa ca nagaraatpaundravardhanaat | pariniitaa samrddhasya kasyaapi vanijah sutaa || 17

Er nahm die Tochter eines reichen Kaufmanns aus Paundravardhana zur Frau.

गते पितरि पञ्चत्वं क्रमेण व्यसनान्वितः । स देवदासो द्यूतेन सर्वं धनमहारयत् ॥ १८

gate pitari pancatvam kramena vyasanaanvitah | sa devadaaso dyuutena sarvam dhanamahaarayat || 18

Als sein Vater gestorben war, verfiel Devadasa mehr und mehr dem Laster.

Bald hatte er sein ganzes Geld beim Glücksspiel durchgebracht.

ततश्च तस्य सा भार्या दुःखदारिद्र्यदुःखिता । 

एत्य नीता निजं गेहं स्वपित्रा पौण्ड्रवर्धनम् ॥ १९

tatashca tasya saa bhaaryaa duhkhadaaridryaduhkhitaa |

 etya niitaa nijam geham svapitraa paundravardhanam || 19

Dann kam ihr Vater und holte die von Armut und all dem Elend geplagte Frau

heim zu sich nach Paundravardhana.

शनैः सोऽपि विपत्खिन्नः स्थातुमिच्छन्स्वकर्मणि । 

मूल्यार्थी देवदासस्तं श्वशुरं याचितुं ययौ ॥ २०

shanaih so’pi vipatkhinnah sthaatumicchansvakarmani | 

muulyaarthii devadaasastam shvashuram yaacitum yayau || 20

Des Scheiterns zunehmend überdrüssig, wollte Devadasa sein eigenes Geschäft gründen. Er lief zum Schwiegervater, diesen um Startkapital anzubetteln.

प्रातश्च संध्यासमये तत्पुरं पौण्ड्रवर्धनम् । 

रजोरूक्षं विवस्त्रं च वीक्ष्यात्मानमचिन्तयत् ॥ २१

praatashca samdhyaasamaye tatpuram paundravardhanam | rajoruuksham vivastram ca viikshyaatmaanamacintayat || 21

Am nächsten Tag erreichte er Paundravardhana am Abend.

Als er sich ansah, staubverdreckt und in Lumpen, dachte er:

ईदृशः प्रविशामीह कथं श्वशुरवेश्मनि । वरं हि मानिनो मृत्युर्न दैन्यं स्वजनाग्रतः ॥ २२

iidrshah pravishaamiiha katham shvashuraveshmani | varam hi maanino mrtyurna dainyam svajanaagratah || 22

„Wie soll ich in diesem Zustand bloß in meines Schwiegervaters Haus eintreten?

Für einen ehrbaren Mann ist der Tod besser als heruntergekommen vor den eigenen Leuten zu stehen.“

इत्यालोच्यापणे गत्वा स क्वापि विपणेर्बहिः ।

 नक्तं संकुचितस्तस्थौ तत्कालं कमलोपमः ॥ २३

ityaalocyaapane gatvaa sa kvaapi vipanerbahih | naktam samkucitastasthau tatkaalam kamalopamah || 23

Mit diesen Gedanken ging er auf den Marktplatz und kauerte die Nacht über

draußen vor einem Verschlag, zusammengerollt wie eine Lotusblüte.

क्षणाच्च तस्यां विपणौ प्रविशन्तं व्यलोकयत् ।

 युवानं वणिजं कंचिदुद्धातितकवाटकम् ॥ २४

kshanaacca tasyaam vipanau pravishantam vyalokayat | yuvaanam vanijam kamciduddhaatitakavaatakam || 24

Wenig später beobachtete er, wie ein junger Kaufmann

die Luke vor dem Verschlag anhob und sich hineinließ.

क्षणान्तरे च तत्रैव निःशब्दपदमागताम् । 

द्रुतमन्तः प्रविष्टां च स्त्रियमेकां ददर्श सः ॥ २५

kshanaantare ca tatraiva nihshabdapadamaagataam |

 drutamantah pravishtaam ca striyamekaam dadarsha sah || 25

Kurz danach sah er, wie eine Frau lautlosen Schritts herbeikam und ihm flink nachschlich.

ज्वलत्प्रदीपे यावच्च ददौ दृष्टिं तदन्तरे । प्रत्यभिज्ञातवांस्तावत्तां निजामेव गेहिनीम् ॥ २६

jvalatpradiipe yaavacca dadau drshtim tadantare | pratyabhijnaatavaamstaavattaam nijaameva gehiniim || 26

Während der Schein einer Lampe den Blick ins Innere erlaubte, erkannte er dort seine eigene Gemahlin.

ततः सोऽर्गलतिद्वारां भार्यां तामन्यगामिनीम् ।

 दृष्ट्वा दुःखाशनिहतो देवदासो व्यचिन्तयत् ॥ २७

tatah so’rgalatidvaaraam bhaaryaam taamanyagaaminiim | 

drshtvaa duhkhaashanihato devadaaso vyacintayat || 27

Als Devadasa seine die Luke verriegelnde fremdgehende Ehefrau sah,

war er vom Schockdonnerkeil getroffen und versuchte einen klaren Gedanken zu fassen:

धनहीनेन देहोऽपि हार्यते स्त्रीषु का कथा ।

 निसर्गनियतं वासां विद्युतामिव चापलम् ॥ २८

dhanahiinena deho’pi haaryate striishu kaa kathaa | nisarganiyatam vaasaam vidyutaamiva caapalam || 28

‚Ein Habenichts verliert sogar den eigenen Körper. Was soll man dann zu Frauen sagen, denen blitzartig Flatterhaftes von Natur aus eingeprägt ist?

तदियं सा विपत्पुंसां व्यसनार्णवपातिनाम् । 

गतिः सेयं स्वतन्त्रायाः स्त्रियाः पितृगृहस्थितेः ॥ २९

tadiyam saa vipatpumsaam vyasanaarnavapaatinaam | gatih seyam svatantraayaah striyaah pitrgrhasthiteh || 29

Das also ist der Werdegang von in den Strudel des Lasters gestürzten Versagern,

und von freien Frauen, die in ihres Vaters Haus leben!‘

इति संचिन्तयंस्तस्या भार्यायाः स बहिः स्थितः । 

रतान्तविस्रम्भजुषः कथालापमिवाशृणोत् ॥ ३०

iti samcintayamstasyaa bhaaryaayaah sa bahih sthitah | rataantavisrambhajushah kathaalaapamivaashrnot || 30

Während er draußen vor der Tür seinen Gedanken nachhing, schien ihm, als hörte er

nach vollendetem Liebesakt zutrauliches Bettgeflüster der Liebenden.

उपेत्य च ददौ द्वारि स कर्णं सापि तत्क्षणम् । 

इत्यब्रवीदुपपतिं पापा तं वणिजं रहः ॥ ३१

upetya ca dadau dvaari sa karnam saapi tatkshanam | ityabraviidupapatim paapaa tam vanijam rahah || 31

Er war gerade an die Tür getreten, um sein Ohr daran zu legen,

als die Sünderin dem Kaufmann, ihrem Geliebten, zuraunte:

शृण्विदं कथयाम्यद्य रहस्यं तेऽनुरागिणी । मद्भर्तुर्वीरवर्माख्यः पुराभूत्प्रपितामहः ॥ ३२

shrnvidam kathayaamyadya rahasyam te’nuraaginii | 

madbharturviiravarmaakhyah puraabhuutprapitaamahah || 32

„Hör zu, ich verrat dir jetzt ein Geheimnis, denn ich hab mich in dich verliebt.

Vor langer Zeit lebte ein gewisser Viravarman, meines Mannes Urgroßvater.

स्वगृहस्याङ्गणे तेन चत्वारः स्वर्णपूरिताः । 

कुम्भाश्चतुर्षु कोणेषु निगूढाः स्थापिता भुवि ॥ ३३

svagrhasyaangane tena catvaarah svarnapuuritaah |

 kumbhaashcaturshu koneshu niguudhaah sthaapitaa bhuvi || 33

Der hatte in den vier Ecken seines Innenhofs heimlich vier Krüge voller Gold im Boden vergraben.

तदेकस्याः स्वभार्यायाः स चक्रे विदितं तदा । 

तद्भार्या चान्तकाले सा स्नुषायै तदवोचत् ॥ ३४

tadekasyaah svabhaaryaayaah sa cakre viditam tadaa | tadbhaaryaa caantakaale saa snushaayai tadavocat || 34

Nur seine Frau ließ er davon wissen. Kurz vor ihrem Tod hat sie ihrer Schwiegertochter davon erzählt.

सापि स्नुषायै मच्छ्वश्र्वे मच्छ्वश्रूरब्रवीच्च मे । 

इत्ययं मत्पतिकुले श्वष्रूक्रममुखागमः ॥ ३५

saapi snushaayai macchvashrve macchvashruurabraviicca me | ityayam matpatikule shvashruukramamukhaagamah || 35

Die hat’s ihrer Schwiegertochter, die meiner Schwiegermutter, und die hat’s mir erzählt. So wurde das in der Familie meines Mannes in schwiegermütterlicher Linie mündlich überliefert.

स्वभर्तुस्तच्च न मया दरिद्रस्यापि वर्णितम् । 

स हि द्यूतरतो द्वेष्यस्त्वं तु मे परमः प्रियः ॥ ३६

svabhartustacca na mayaa daridrasyaapi varnitam | sa hi dyuutarato dveshyastvam tu me paramah priyah || 36

Meinem Mann hab ich, obwohl er arm war, nichts davon gesagt.

Der Spielsüchtige ist mir verhasst. Dafür bist du von allen mir der Liebste!

तत्तत्र गत्वा मद्भर्तुः सकाशात्तद्गृहं धनैः ।

 क्रीत्वा तत्प्राप्य च स्वर्णमिहैत्य भज मां सुखम् ॥ ३७

tattatra gatvaa madbhartuh sakaashaattadgrham dhanaih |

 kriitvaa tatpraapya ca svarnamihaitya bhaja maam sukham || 37

Also geh hin und kauf meinem Mann das Haus ab!

Dann nimmst du das Gold und kommst wieder her. Genieß dein Glück mit mir!“

एवमुक्तः कुटिलया स तयोपपतिर्वणिक् । तुतोष तस्यै मन्वानो निधिं लब्धमयत्नतः ॥ ३८

evamuktah kutilayaa sa tayopapatirvanik | tutosha tasyai manvaano nidhim labdhamayatnatah || 38

Als der galante Kaufmann das von der Täuscherin hörte, war er begeistert von ihr

und malte sich schon aus, wie er ohne viel Mühe zu seinem Schatz kommen würde.

देवदासोऽपि कुवधूवाक्शल्यैस्तैर्बहिर्गतः । 

कीलितामिव तत्कालं धनाशां हृदये दधौ ॥ ३९

devadaaso’pi kuvadhuuvaakshalyaistairbahirgatah | kiilitaamiva tatkaalam dhanaashaam hrdaye dadhau || 39

Devadasa aber, der draußen stand, setzte sich sogleich die von den Wortpfeilen

des boshaften Weibes festgenagelte Hoffnung auf Geld in den Kopf.

जगाम च ततः सद्यः पुरं पाटलिपुत्रकम् । 

प्राप्य च स्वगृहं लब्ध्वा निधानं स्वीचकार तत् ॥ ४०

jagaama ca tatah sadyah puram paataliputrakam | 

praapya ca svagrham labdhvaa nidhaanam sviicakaara tat || 40

Er eilte sofort nach Pataliputra zurück, ging in sein Haus, grub das Geld aus und legte es beiseite.

अथाजगाम स वणिक्तद्भार्याच्छन्नकामुकः ।

 तमेव देशं वाणिज्यव्याजेन निधिलोलुपः ॥ ४१

athaajagaama sa vaniktadbhaaryaacchannakaamukah | tameva desham vaanijyavyaajena nidhilolupah || 41

Bald kam auch der Kaufmann und heimliche Geliebte seiner Frau vorbei,

um ausgerechnet hier in der Gegend Handel zu treiben. Doch war er nur scharf auf den Schatz.

देवदाससकाच्च क्रीणाति स्म स तद्गृहम् । देवदासोऽपि मूल्येन भूयसा तस्य तद्ददौ ॥ ४२

devadaasasakaacca kriinaati sma sa tadgrham | devadaaso’pi muulyena bhuuyasaa tasya taddadau || 42

Er kauft Devadasa das Haus gleich ab, und der verkauft es ihm für einen horrenden Preis.

ततो गृहस्थितिं कृत्वा युक्त्या श्वशुरवेश्मनः । 

स देवदासः शीघ्रं तामानिनाय स्वगेहिनीम् ॥ ४३

tato grhasthitim krtvaa yuktyaa shvashuraveshmanah | 

sa devadaasah shiighram taamaaninaaya svagehiniim || 43

Darauf gründete Devadasa seinen eigenen Hausstand und ließ

seine Ehefrau unter einem Vorwand schnellstens aus des Schwiegervaters Haus nachholen.

एवं कृते च तद्भार्याकामुकः स वणिक्शठः । 

अलब्धनिधिरभ्येत्य देवदासमुवाच तम् ॥ ४४

evam krte ca tadbhaaryaakaamukah sa vanikshathah | alabdhanidhirabhyetya devadaasamuvaaca tam || 44

Als das erledigt war, erschien, ohne einen Schatz geborgen zu haben,

der schurkische Krämer und Geliebte seiner Frau, und sprach zu Devadasa:

एतद्भवद्गृहं जीर्णं मह्यं न खलु रोच्यते । तद्देहि मे निजं मूल्यं स्वगृहं स्वीकुरुष्व च ॥ ४५

etadbhavadgrham jiirnam mahyam na khalu rocyate |

 taddehi me nijam muulyam svagrham sviikurushva ca || 45

„Dein Haus da ist zerfallen und sagt mir ganz und gar nicht zu!

Gib mir also mein Geld zurück und nimm dir dein Haus wieder!“

इति जल्पंश्च स वणिक् देवदासश्च विब्रुवन् । 

उभौ विवादसक्तौ तौ राजाग्रमुपजग्मतुः ॥ ४६

iti jalpamshca sa vanik devadaasashca vibruvan | ubhau vivaadasaktau tau raajaagramupajagmatuh || 46

Das verlangte der Kaufmann, und Devadasa widersprach.

Schon stritten sie erbittert und brachten die Sache vor den König.

तत्र स्वभार्यावृत्तान्तं वक्षःस्थविषदुःसहम् । 

देवदासो नरेन्द्राग्रे कृत्स्नमुद्गिरति स्म तम् ॥ ४७

tatra svabhaaryaavrttaantam vakshahsthavishaduhsaham | 

devadaaso narendraagre krtsnamudgirati sma tam || 47

Dort vor dem König redete Devadasa sich die Erlebnisse mit seiner Frau,

die als vergifteter Alpdruck auf seiner Brust lasteten, von der Seele.

ततश्चानाय्य तद्भार्यां तत्त्वं चान्विष्य भूपतिः । 

अदण्डयत्तं सर्वस्वं वणिजं पारदारिकम् ॥ ४८

tatashcaanaayya tadbhaaryaam tattvam caanvishya bhuupatih |

 adandayattam sarvasvam vanijam paaradaarikam || 48

Der König ließ die Ehefrau vorführen, und als er die Wahrheit erfahren hatte,

bestrafte er den ehebrecherischen Kaufmann mit totaler Enteignung.

देवदासोऽपि कुवधूं कृत्वा तां छिन्ननासिकाम् । 

अन्यां च परिणीयात्र तस्थौ लब्धनिधिः सुखम् ॥ ४९

devadaaso’pi kuvadhuum krtvaa taam chinnanaasikaam |

 anyaam ca pariniiyaatra tasthau labdhanidhih sukham || 49

Devadasa aber schnitt der bösen Frau die Nase ab,

heiratete eine andere, blieb dort und lebte glücklich mit seinem gefundenen Schatz.

इत्थं धर्मार्जिता लक्ष्मीरा संतत्यनपायिनी । इतरा तु जलापाततुषारकणनश्वरी ॥ ५०

ittham dharmaarjitaa lakshmiiraa samtatyanapaayinii | itaraa tu jalaapaatatushaarakananashvarii || 50

Somit bleibt rechtmäßig erworbener Reichtum für lange Zeit erhalten.

Alles andere aber schmilzt dahin wie eine Schneeflocke, wenn der Regen fällt.

अतो यतेत धर्मेण धनमर्जयितुं पुमान् । राजा तु सुतरां येन मूलं राज्यतरोर्धनम् ॥ ५१

ato yateta dharmena dhanamarjayitum pumaan | raajaa tu sutaraam yena muulam raajyatarordhanam || 51

Darum sollte ein Mann bemüht sein, Geld nach dem Gesetz zu verdienen.

Umso mehr ein König, denn Geld ist die Wurzel am Baum des Reiches.

तस्माद्यथावत्संमान्य सिद्धये मन्त्रिमण्डलम् । 

कुरु दिग्विजयं देव लब्धुं धर्मोत्तरां श्रियम् ॥ ५२

tasmaadyathaavatsammaanya siddhaye mantrimandalam | 

kuru digvijayam deva labdhum dharmottaraam shriyam || 52

Also ehre um der Vollendung willen den Kreis deiner Berater nach der Sitte.

Erringe den Weltsieg, Gebieter, und verschaff zur erfüllten Pflicht dir den Reichtum dazu!

श्वशुरद्वयबन्धूनां प्रसक्तानुप्रसक्तितः । विकुर्वते न बहवो राजानस्ते मिलन्ति च ॥ ५३

shvashuradvayabandhuunaam prasaktaanuprasaktitah | vikurvate na bahavo raajaanaste milanti ca || 53

Weil du durch Ehebund gleich mit zwei Schwiegervätern verwandschaftlich verbunden bist, werden viele Könige dich nicht bekämpfen, sondern sich dir anschließen.

यस्त्वेष ब्रह्मदत्ताख्यो वाराणस्यां महीपतिः । 

नित्यं वैरी स ते तस्माद्विजयस्व तमग्रतः ॥ ५४

yastvesha brahmadattaakhyo vaaraanasyaam mahiipatih | nityam vairii sa te tasmaadvijayasva tamagratah || 54

Allenfalls ist da noch dieser Brahmadatta, König von Benares.

Er ist schon immer dein Feind gewesen. Darum unterwirf ihn dir zuerst!

तस्मिञ्जिते जय प्राचीप्रक्रमेणाखिला दिशः । 

उच्चैः कुरुश्व वै पाण्डोर्यशश्च कुमुदोज्ज्वलम् ॥ ५५

tasminjite jaya praaciiprakramenaakhilaa dishah | uccaih kurushva vai paandoryashashca kumudojjvalam || 55

Wenn du den besiegt hast, erobere nach Osten vorrückend die ganze Welt.

Überbiete den Ruhm der Pandus und erstrahle wie der weiße Lotus!“

इत्युक्तो मन्त्रिमुख्येन तथेति विजयोद्यतः । 

वत्सराजः प्रकृतिषु प्रयाणारम्भमादिशत् ॥ ५६

ityukto mantrimukhyena tatheti vijayodyatah | vatsaraajah prakrtishu prayaanaarambhamaadishat || 56

„Jawohl!“ erwiderte der zu Eroberungen bereite König von Vatsa auf die Worte seines Ministers, und befahl seinen Untertanen, sich für den Feldzug zu rüsten.

ददौ वैदेहदेशे च राज्यं गोपालकाय सः । सत्कारहेतोर्नृपतिः श्वशुर्यायानुगच्छते ॥ ५७

dadau vaidehadeshe ca raajyam gopaalakaaya sah | satkaarahetornrpatih shvashuryaayaanugacchate || 57

Die Herrschaft über Videha vertraute der König seinem Schwager Gopalaka an.

So vergalt er, was der ihm Gutes getan hatte.

किं च पद्मावतीभ्रात्रे प्रायच्छत्सिंहवर्मणे । संमान्य चेदिविषयं सैन्यैः सममुपेयुषे ॥ ५८

kim ca padmaavatiibhraatre praayacchatsimhavarmane | 

sammaanya cedivishayam sainyaih samamupeyushe || 58

Padmavatis Bruder Simhavarman gab er das Gebiet um Cedi.

So ehrte er ihn, der ihm persönlich mit seinen Truppen zu Hilfe geeilt war.

आनाययच्च स विभुर्भिल्लराजं पुलिन्दकम् । मित्रं बलैर्व्याप्तदिशं प्रावृट्कालमिवाम्बुदैः ॥ ५९

aanaayayacca sa vibhurbhillaraajam pulindakam |

 mitram balairvyaaptadisham praavrtkaalamivaambudaih || 59

Der Herrscher rief auch Pulindaka herbei, den Freund und König der Bhillas,

der mit seinen Kriegern wie Donnerwolken zur Regenzeit die Weltgegenden überflutete.

अभूच्च यात्रासंरम्भो राष्ट्रे तस्य महाप्रभोः । आकुलत्वं तु शत्रूणां हृदि चित्रमजायत ॥ ६०

abhuucca yaatraasamrambho raashtre tasya mahaaprabhoh |

 aakulatvam tu shatruunaam hrdi citramajaayata || 60

Noch während man sich im Reich des Großen Herrschers auf den Feldzug vorbereitete,

 entstand in den Herzen der Feinde eine rätselhafte Verwirrung.

यौगन्धरायणश्चाग्रे चारान्वाराणसीं प्रति । 

प्राहिणोद्ब्रह्मदत्तस्य राज्ञो ज्ञातुं विचेष्टितम् ॥ ६१

yaugandharaayanashcaagre caaraanvaaraanasiim prati | 

praahinodbrahmadattasya raajno jnaatum viceshtitam || 61

Yaugandharayana aber entsandte zunächst einmal seine Spione gen Benares,

um die Bewegungen König Brahmadattas zu kennen.

ततः शुभेऽहनि प्रीतो निमित्तैर्जयशंसिभिः । ब्रह्मदत्तं प्रति प्राच्यां पूर्वं वत्सेश्वरो ययौ ॥ ६२

tatah shubhe’hani priito nimittairjayashamsibhih | 

brahmadattam prati praacyaam puurvam vatseshvaro yayau || 62

An einem strahlenden, seiner siegverheißenden Vorzeichen wegen geeigneten Tag

zog Vatseshvara als erster gegen Brahmadatta im Osten.

आरूढः प्रोच्छ्रितछत्रं प्रोत्तुङ्गं जयकुञ्जरम् । गिरिं प्रकुल्लैकतरुं मृगेन्द्र इव दुर्मदः ॥ ६३

aaruudhah procchritachatram prottungam jayakunjaram | girim prakullaikatarum mrgendra iva durmadah || 63

Dazu bestieg er einen riesigen Triumphelefanten mit hohem Schirm obendrauf,

wie ein wütender Löwe den einzigen blühenden Baum auf dem Berge anfällt.

प्राप्तया सिद्धिदूत्येव शरदा दत्तसम्मदः । 

दर्शयन्त्यातिसुगमं मार्गं स्वल्पाम्बुनिम्नगम् ॥ ६४

praaptayaa siddhiduutyeva sharadaa dattasammadah | 

darshayantyaatisugamam maargam svalpaambunimnagam || 64

Auch stellte der Herbst sich ein, als Begeisterung verleihender Vorbote des Erfolgs

einen gangbaren Weg weisend über kaum Wasser führende Flüsse.

पूरयन्बहुनादाभिर्वाहिनीभिर्भुवस्तलम् । कुर्वन्नकाण्डनिर्मेघवर्षासमयसम्भ्रमम् ॥ ६५

puurayanbahunaadaabhirvaahiniibhirbhuvastalam | kurvannakaandanirmeghavarshaasamayasambhramam || 65

Die Erdoberfläche mit den Donnerschlägen seiner Truppen erfüllend,

stiftet er mit bei wolkenlosem Himmel unerwarteter Regenzeit Verwirrung.

तदा च सैन्यनिर्घोषप्रतिशब्दाकुलीकृताः । परस्परमिवाचख्युस्तदागमभयं दिशः ॥ ६६

tadaa ca sainyanirghoshapratishabdaakuliikrtaah | parasparamivaacakhyustadaagamabhayam dishah || 66

Auch die vom Widerhall des tosenden Heeres erfüllten Weltgegenden

schienen einander ängstlich von seiner Ankunft zu künden.

चेलुश्च हेमसंनाहसम्भृतार्कप्रभा हयाः । तस्य नीराजनप्रीतपावकानुगता इव ॥ ६७

celushca hemasamnaahasambhrtaarkaprabhaa hayaah | tasya niiraajanapriitapaavakaanugataa iva || 67

Und seine goldenen, mit Sonnenglanz aufgeladenen Harnisch tragenden Rösser tänzelten, gefolgt von vor dem Heer geschwenkten, über seine rituelle Reinigung frohlockenden Flammen.

विरेजुर्वारणाश्चास्य सितश्रवणचामराः । विगलद्गण्डसिन्दूरशोणदानजलाः पथि ॥ ६८

virejurvaaranaashcaasya sitashravanacaamaraah | vigaladgandasinduurashonadaanajalaah pathi || 68

Es erschienen auf dem Wege seine Elefanten, die Ohren weiß wie Yakschweifwedel,

mit ihren Schläfen entströmendem Brunftsaft, vom Zinnober rot,

शरत्पाण्डुपयोदाङ्काः सधातुरसनिर्झराः । यात्रानुप्रेषिता भीतैरात्मजा इव भूधरैः ॥ ६९

sharatpaandupayodaankaah sadhaaturasanirjharaah | yaatraanupreshitaa bhiitairaatmajaa iva bhuudharaih || 69

als hätten von herbstlich weißen Wolkenstreifen umwehte, mineralisch rote Wasserfälle entlassende Berge ihre Söhne aufgeschreckt der Expedition nachgesandt.

नैवैष राजा सहते परेषां प्रसृतं महः । इतीव तच्चमूरेणुरर्कतेजस्तिरोदधे ॥ ७०

naivaisha raajaa sahate pareshaam prasrtam mahah | itiiva taccamuurenurarkatejastirodadhe || 70

Die von seinen Elefanten aufgewirbelten Staubschwaden schienen den Sonnenglanz verhüllend sagen zu wollen: „Ein solcher König erträgt nicht die von Nebenbuhlern verströmte Pracht!“

पदात्पदं च द्वे देव्यौ मार्गे तमनुजग्मतुः । नृपं नयगुणाकृष्टे इव कीर्तिजयश्रियौ ॥ ७१

padaatpadam ca dve devyau maarge tamanujagmatuh | nrpam nayagunaakrshte iva kiirtijayashriyau || 71

Auch die beiden Königinnen folgten dem König auf dem Fuße, so, als hätte sein politisches Talent die Göttinnen des Ruhms und des Sieges mitgerissen.

नमताथ पलायध्वमित्यूचे विद्विषामिव । पवनाक्षिप्तविक्षिप्तैस्तस्य सेनाध्वजांशुकैः ॥ ७२

namataatha palaayadhvamityuuce vidvishaamiva | pavanaakshiptavikshiptaistasya senaadhvajaamshukaih || 72

„Auf die Knie mit euch, oder flieht!“ schienen die im Winde hin und her flatternden

seidenen Banner über seinem Heer den Feinden entgegenzuschleudern.

एवं ययौ स दिग्भागान्पश्यन्फुल्लसिताम्बुजान् । 

महीमर्दभयोद्भ्रान्तशेषोत्क्षिप्तफणानिव ॥ ७३

evam yayau sa digbhaagaanpashyanphullasitaambujaan | mahiimardabhayodbhraantasheshotkshiptaphanaaniva || 73

So zog er weiter, sah die Ländereien mit ihren aufgeblühten weißen Lotussen, als hätte die entsetzte Weltschlange Shesha aus Angst vor dem Mord an der alten Erde ihren Nackenschild gespreizt.

अत्रान्तरे च ते चारा धृतकापालिकव्रताः । यौगन्धरायणादिष्टाः प्रापुर्वाराणसीं पुरीं ॥ ७४

atraantare ca te caaraa dhrtakaapaalikavrataah | yaugandharaayanaadishtaah praapurvaaraanasiim puriim || 74

Inzwischen hatten die von Yaugandharayana beauftragten Agenten

als das Tragen von Totenschädeln gelobende Asketen Benares erreicht.

तेषां च कुहकाभिज्ञो ज्ञानित्वमुपदर्शयन् । 

शिश्रिये गुरुतामेकः शेषास्तच्छिश्यतां ययुः ॥ ७५

teshaam ca kuhakaabhijno jnaanitvamupadarshayan |

 shishriye gurutaamekah sheshaastacchishyataam yayuh || 75

Einer von ihnen war in der Kunst des Jonglierens bewandert und führte sie vor.

Der verlegte sich auf die Lehrerrolle, die Restlichen stellten seine Schülerschaft dar.

आचार्योऽयं त्रिकालज्ञ इति व्याजगुरुं च तम् । 

शिष्यास्ते ख्यापयामासुर्भिक्षाशिनमितस्ततः ॥ ७६

aacaaryo’yam trikaalajna iti vyaajagurum ca tam | shishyaaste khyaapayaamaasurbhikshaashinamitastatah || 76

„Dieser Lehrer hier kennt die drei Zeiten!“

rühmten die Schüler ihren hier und dort Erbetteltes essenden Scharlatan von Lehrer.

यदुवाचाग्निदाहादि स ज्ञानी भावि पृच्छताम् । 

तच्छिष्यास्तत्तथा गुप्तं चक्रुस्तेन स पप्रथे ॥ ७७

yaduvaacaagnidaahaadi sa jnaanii bhaavi prcchataam |

 tacchishyaastattathaa guptam cakrustena sa paprathe || 77

Was immer er denen, die ihn nach der Zukunft fragten, voraussagte, wie etwa einen Wohnungsbrand, das setzten die Schüler insgeheim genau so in die Praxis um. Und damit wurde er berühmt.

रञ्जितं क्षुद्रसिद्ध्या च तत्रत्यं नृपवल्लभम् । 

स्वीचक्रे स कमप्येकं राजपुत्रमुपासकम् ॥ ७८

ranjitam kshudrasiddhyaa ca tatratyam nrpavallabham | sviicakre sa kamapyekam raajaputramupaasakam || 78

Einen von seinen erbärmlichen Erfolgen ganz bezauberten Rajputen gewann er für sich. Der versah dortselbst als Günstling des Königs seinen Dienst.

तन्मुखेनैव राज्ञश्च ब्रह्मदत्तस्य पृच्छतः । सोऽभूत्तत्र रहस्यज्ञः प्राप्ते वत्सेशविग्रहे ॥ ७९

tanmukhenaiva raajnashca brahmadattasya prcchatah | so’bhuuttatra rahasyajnah praapte vatseshavigrahe || 79

Und durch seine Mundpropaganda wurde er zu König Brahmadattas Berater,

sodass er im Verlauf des Krieges gegen Vatsesha zum Geheimnisträger wurde.

अथास्य ब्रह्मदत्तस्य मन्त्री योगकरण्डकः । 

चकार वत्सराजस्य व्याजानागच्छतः पथि ॥ ८०

athaasya brahmadattasya mantrii yogakarandakah | cakaara vatsaraajasya vyaajaanaagacchatah pathi || 80

Da ließ einer von Brahmadattas Ministern, Yogakarandaka,

auf dem Weg, den Vatsaraja kommen mußte, Fallen auslegen:

अदूषयत्प्रतिपथं विषादिद्रव्ययुक्तिभिः । वृक्षान्कुसुमवल्लीश्च तोयानि च तृणानि च ॥ ८१

aduushayatpratipatham vishaadidravyayuktibhih | vrkshaankusumavalliishca toyaani ca trnaani ca || 81

Auf der ganzen Route ließ er Bäume, Blüten und Schlingpflanzen mit Gift und anderen rätselhaften Substanzen beschmieren und vergiftete Wasser und Weidegras.

विदधे विषकन्याश्च सैन्ये पण्यविलासिनीः । 

प्राहिणोत्पुरुषांश्चैव निशासु छद्मघातिनः ॥ ८२

vidadhe vishakanyaashca sainye panyavilaasiniih | praahinotpurushaamshcaiva nishaasu chadmaghaatinah || 82

Er bestimmte vergiftete Frauen als käufliche Belustigung für die Truppe.

In den Nächten sandte er auch noch Männer als Meuchelmörder aus.

तच्च विज्ञाय स ज्ञानलिङ्गी चारो न्यवेदयत् । 

यौगन्धरायणायाशु स्वसहायमुखैस्तदा ॥ ८३

tacca vijnaaya sa jnaanalingii caaro nyavedayat | yaugandharaayanaayaashu svasahaayamukhaistadaa || 83

Als der Vorahnung heuchelnde Agent davon erfuhr, hinterbrachte er’s Yaugandharayana sogleich mündlich durch einen Mitarbeiter.

यौगन्धरायणोऽप्येतद्बुद्ध्वा प्रतिपदं पथि । दूषितं तृणतोयादि प्रतियोगैरशोधयत् ॥ ८४

yaugandharaayano’pyetadbuddhvaa pratipadam pathi | duushitam trnatoyaadi pratiyogairashodhayat || 84

Sobald Yaugandharayana davon wußte, ließ er die ganze Route entlang alles vergiftete Gras, Wasser und so fort mit Gegenmitteln säubern.

अपूर्वस्त्रीसमायोगं कटके निषिषेध च । अवधीद्वधकांस्तांश्च लब्ध्वा सह रुमण्वता ॥ ८५

apuurvastriisamaayogam katake nishishedha ca | avadhiidvadhakaamstaamshca labdhvaa saha rumanvataa || 85

Jeglichen Kontakt mit fremden Weibern im Lager verbot er,

und die Mordbuben, die er zusammen mit Rumanvat gefangen hatte, brachte er um.

तद्बुद्ध्वा ध्वस्तमायः सन्सैन्यपूरितदिङ्मुखम् । 

वत्सेश्वरं ब्रह्मदत्तो मेने दुर्जयमेव तम् ॥ ८६

tadbuddhvaa dhvastamaayah sansainyapuuritadingmukham | 

vatseshvaram brahmadatto mene durjayameva tam || 86

Als Brahmadatta das hörte, war er desillusioniert, wissend, dass er Vatseshvara,

der die Erde unterm Himmel mit seinen Truppen füllte, nicht mehr besiegen konnte.

सम्मन्त्र्य दत्त्वा दूतं च शिरोविरचिताञ्जलिः । 

ततः स निकटीभूतं वत्सेशं स्वयमभ्यगात् ॥ ८७

sammantrya dattvaa duutam ca shiroviracitaanjalih | tatah sa nikatiibhuutam vatsesham svayamabhyagaat || 87

Er beriet sich, schickte einen Boten und trat selbst mit über dem Kopf gefalteten Händen vor den zu seinem Nachbarn gewordenen Vatsesha.

वत्सराजोऽपि तं प्राप्तं प्रदत्तोपायनं नृपम् । 

प्रीत्या सम्मानयामास शूरा हि प्रणतिप्रियाः ॥ ८८

vatsaraajo’pi tam praaptam pradattopaayanam nrpam | priityaa sammaanayaamaasa shuuraa hi pranatipriyaah || 88

Der König von Vatsa empfing den Fürsten, der ihm ein Geschenk mitgebracht hatte, freundlich und respektvoll. Helden lieben schließlich die Unterwerfung.

इत्थं तस्मिञ्जिते प्राचीं शमयन्नमयन्मृदून् । उन्मूलयंश्च कठिनान्नृपान्वायुरिव द्रुमान् ॥ ८९

ittham tasminjite praaciim shamayannamayanmrduun | 

unmuulayamshca kathinaannrpaanvaayuriva drumaan || 89

Nachdem Brahmadatta bezwungen war, befriedete Vatseshvara den Osten.

Die Nachgiebigen beugte er, die Starren entwurzelte er, ganz wie der Wind es mit den Bäumen tut.

प्राप च प्रबलः प्राच्यं चलद्वीचिविघूर्णितम् । वङ्गावजयवित्रासवेपमानमिवम्बुधिम् ॥ ९०

praapa ca prabalah praacyam caladviicivighuurnitam | vangaavajayavitraasavepamaanamivambudhim || 90

Und so erreichte der Mächtige den Ozean im Osten, der mit kräuselnden Wellen sich vor ihm rollend gleichsam vor Entsetzen erbebte, da nun das Gangesland besiegt war.

तस्य वेलातटान्ते च जयस्तम्भं चकार सः । 

पातालाभययाच्यार्थं नागराजमिवोद्गतम् ॥ ९१

tasya velaatataante ca jayastambham cakaara sah | paataalaabhayayaacyaartham naagaraajamivodgatam || 91

Ganz am Ende des Meerufers errichtete er eine Siegessäule, die aussah, als wäre der Schlangenkönig aufgetaucht, um Sicherheit für Patala, die Domäne der Schlangen unter dem Meer, zu erflehen.

अवनम्य करे दत्ते कलिङ्गैरग्रगैस्ततः । आरुरोह महेन्द्राद्रिं यशस्तस्य यशस्विनः ॥ ९२

avanamya kare datte kalingairagragaistatah | aaruroha mahendraadrim yashastasya yashasvinah || 92

Als Erste unterwarfen sich die Kalingas und zahlten Tribut.

Sie gingen voran, als er die Mahendrafestung berannte. So eilte ihm sein Ruhm voraus.

महेन्द्राभिभवाद्भीतैर्विन्ध्यकूटैरिवागतैः । 

गजैर्जित्वाटवीं राज्ञां स ययौ दक्षिणां दिशम् ॥ ९३

mahendraabhibhavaadbhiitairvindhyakuutairivaagataih | 

gajairjitvaataviim raajnaam sa yayau dakshinaam disham || 93

Mit seinen Elefanten, die heranstürmten wie die nach der Eroberung Mahendras erschrockenen Gipfel der Vindhyaberge, besiegte er den Wald der Könige. Dann wandte er sich in Richtung Süden.

तत्र चक्रे स निःसारपाण्डुरानपगर्जितान् । 

पर्वताश्रयिणः शत्रूञ्शरत्काल इवाम्बुदान् ॥ ९४

tatra cakre sa nihsaarapaanduraanapagarjitaan | parvataashrayinah shatruunsharatkaala ivaambudaan || 94

Dort veranlasste er seine erblassten, kraftlos vor sich hin grollenden Feinde

sich in die Berge zu verziehen, ganz wie’s der Herbststurm mit den Wolken macht.

उल्लङ्घ्यमाना कावेरी तेन सम्मर्दकारिणा ।

 चोलकेश्वरकीर्तिश्च कालुष्यं ययतुः समम् ॥ ९५

ullanghyamaanaa kaaverii tena sammardakaarinaa | colakeshvarakiirtishca kaalushyam yayatuh samam || 95

Die Kaveri forcierte er unter Kampfhandlungen und zerrte damit gleichzeitig

den Ruhm der Cholas und ihrer Könige in den Dreck.

न परं मुरलानां स सेहे मूर्धसु नोन्नतिम् । करैराहन्यमानेषु यावत्कान्ताकुचेष्वपि ॥ ९६

na param muralaanaam sa sehe muurdhasu nonnatim | karairaahanyamaaneshu yaavatkaantaakuceshvapi || 96

Den Muralas erlaubte er nicht länger, ihre Häupter, ihren Weibern, die Brüste hoch zu tragen, während sie ihrer Gefallenen wegen zum Zeichen der Trauer sich mit Händen dagegenschlugen.

यत्तस्य सप्तधा भिन्नं पपुर्गोदावरीपयः । मातङ्गास्तन्मदव्याजात्सप्तधैवामुचन्निव ॥ ९७

yattasya saptadhaa bhinnam papurgodaavariipayah | maatangaastanmadavyaajaatsaptadhaivaamucanniva || 97

Des Eroberers Elefanten soffen die siebenfach geteilten Wasser der Godavari,

entließen sie aber aus Schelmerei wieder als siebenfache Brunftsaftrinnsale.

अथोत्तीर्य स वत्सेशो रेवामुज्जयिनीमगात् । प्रविवेश च तां चण्डमहासेनपुरस्कृतः ॥ ९८

athottiirya sa vatsesho revaamujjayiniimagaat | pravivesha ca taamcandamahaasenapuraskrtah || 98

Irgendwann querte Vatsesha die Reva, erreichte Ujjain und hielt als Candamahasenas Ehrengast Einzug.

स माल्यश्लथधम्मिल्लशोभाद्वैगुण्यशालिनाम् । 

मालवस्त्रीकटाक्षाणां ययौ चात्रैव लक्ष्यताम् ॥ ९९

sa maalyashlathadhammillashobhaadvaigunyashaalinaam | 

maalavastriikataakshaanaam yayau caatraiva lakshyataam || 99

Hier wurde er sogleich zum Gegenstand verführerischer Seitenblicke der Frauen von Malava, die mit ihren entflochtenen Zöpfen und geflochtenen Kränzen zweimal so schön erstrahlten.

तस्थौ च निर्वृतस्तत्र तथा श्वशुरसत्कृतः । 

विसस्मार यथाभीष्टानपि भोगान्स्वदेशजान् ॥ १००

tasthau ca nirvrtastatra tathaa shvashurasatkrtah | visasmaara yathaabhiishtaanapi bhogaansvadeshajaan || 100

Dort kam er, vom Schwiegervater umsorgt, zur Ruhe, sodass er sogar die innig herbeigesehnten, heimatlichen Freuden vergaß.

आसीद्वासवदत्ता च पितुः पार्श्वविवर्तिनी । 

स्मरन्ती बालभावस्य सौख्येऽपि विमना इव ॥ १०१

aasiidvaasavadattaa ca pituh paarshvavivartinii | smarantii baalabhaavasya saukhye’pi vimanaa iva || 101

Vasavadatta, die sich wieder in der Geborgenheit ihrer Eltern befand,

war jedoch, sich ihrer Kindheit erinnernd, selbst im Glück noch verzagt.

राजा चण्डमहासेनस्तया तनयया यथा । 

तथैव पद्मावत्यापि नन्दति स्म समागतः ॥ १०२

raajaa candamahaasenastayaa tanayayaa yathaa | tathaiva padmaavatyaapi nandati sma samaagatah || 102

König Candamahasena war jedenfalls froh, wieder mit seiner Tochter und mit Padmavati vereint zu sein.

विश्रम्य च निशाः काश्चित्प्रीतो वत्सेश्वरस्ततः । 

अन्वितः श्वाशुरैः सैन्यैः प्रययौ पश्चिमां दिशम् ॥ १०३

vishramya ca nishaah kaashcitpriito vatseshvarastatah | 

anvitah shvaashuraih sainyaih prayayau pashcimaam disham || 103

Vatseshvara, nachdem er ein paar Nächte ausgeruht hatte, wieder unternehmungslustig,

zog, um die Truppen des Schwiegervaters verstärkt, weiter in Richtung Westen.

तस्य खड्गलता नूनं प्रतापानलधूमिका । यच्चक्रे लाटनारीणामुदश्रुकलुषा दृशः ॥ १०४

tasya khadgalataa nuunam prataapaanaladhuumikaa | yaccakre laatanaariinaamudashrukalushaa drshah || 104

Bald wurde seine Pendelschwertliane wieder zur Rauchfahne des Feuers seiner Inbrunst, die den Frauen von Lata Gujarat der hervorquellenden Tränen wegen den Blick trübte.

असौ मथितुमम्भोधिं मा मामुन्मूलयिष्यति । इतीव तद्गजाधूतवनोऽवेपत मन्दरः ॥ १०५

asau mathitumambhodhim maa maamunmuulayishyati | itiiva tadgajaadhuutavano’vepata mandarah || 105

„Der wird mich doch nicht rausreißen wollen, um mit mir das Weltmeer aufzuwühlen!“

zweifelte Mandara, als des Königs Elefanten die Wälder um ihn erschütterten.

सत्यं स कोऽपि तेजस्वी भास्वदादिविलक्षणः । 

प्रतीच्यामुदयं प्राप प्रकृष्टमपि यज्जयी ॥ १०६

satyam sa ko’pi tejasvii bhaasvadaadivilakshanah | pratiicyaamudayam praapa prakrshtamapi yajjayii || 106

Tatsächlich wurde er zu einem von der Sonne und anderen Himmelskörpern abweichenden Gestirn,

seit er auf seinem Siegeszug sogar schon im Westen aufgegangen war.

ततः कुबेरतिलकामलकासङ्गशंसिनीम् । कैलासहाससुभगामाशामभिससार सः ॥ १०७

tatah kuberatilakaamalakaasangashamsiniim | kailaasahaasasubhagaamaashaamabhisasaara sah || 107

Danach rückte er weiter vor gegen das von Kubera geprägte, vom Bund mit dem Gott des Geldes kündende Alaka, ein glückliches Land, dem der Kailasa zulächelte.

सिन्धुराजं वशीकृत्य हरिसैन्यैरनुद्रुतः । क्षपयामास च म्लेच्छान्राघवो राक्षसानिव ॥ १०८

sindhuraajam vashiikrtya harisainyairanudrutah | kshapayaamaasa ca mlecchaanraaghavo raakshasaaniva || 108

Das Reich von Sindh unterwarf er und zerschlug sodann von seiner Reiterei gefolgt die Mlecchas, stammelnde Fremdlinge, wie einst Rama, der Raghusproß, die teuflischen Horden.

तुरुष्कतुरगव्राताः क्षुब्धस्याब्धेरिवोर्मयः । गद्गजेन्द्रघटा वेलावनेषु दलशो ययुः ॥ १०९

turushkaturagavraataah kshubdhasyaabdherivormayah | gadgajendraghataa velaavaneshu dalasho yayuh || 109

Die Reiterarmeen der Türken brachen sich zwischen den Beinpfeilern seiner Elefanten

wie Meereswellen in den Mangrovenwäldern vor den Küsten.

गृहीतारिकरः श्रीमान्पापस्य पुरुषोत्तमः । राहोरिव स चिच्छेद पारसीकपतेः शिरः ॥ ११०

grhiitaarikarah shriimaanpaapasya purushottamah | raahoriva sa ciccheda paarasiikapateh shirah || 110

Der treffliche Held nahm den Tribut seiner Feinde entgegen und schlug dem boshaften Perserfürsten wie einst Vishnu dem Rahu den Kopf ab.

हूणहानिकृतस्तस्य मुखरीकृतदिङ्मुखा । कीर्तिर्द्वितीया गङ्गेव विचचार हिमाचले ॥ १११

huunahaanikrtastasya mukhariikrtadingmukhaa | kiirtirdvitiiyaa gangeva vicacaara himaacale || 111

Von seinem Sieg über die Hunnen kündeten noch die vier Himmelsrichtungen,

und sein Ruhm kam wie ein zweiter Ganges vom Himalaya herab.

नदन्तीष्वस्य सेनासु भयस्तिमितविद्विषः । 

प्रतीपः शुश्रुवे नादः शैलरन्ध्रेषु केवलम् ॥ ११२

nadantiishvasya senaasu bhayastimitavidvishah | pratiipah shushruve naadah shailarandhreshu kevalam || 112

Wann immer seine Truppen brüllten, verstummten die Feinde vor Angst.

Aus den Felshöhlen hörten sie nur den Widerhall.

अपच्छत्रेण शिरसा कामरूपेश्वरोऽपि तम् । 

नमन्विच्छायतां भेजे यत्तदा न तदद्भुतम् ॥ ११३

apacchatrena shirasaa kaamaruupeshvaro’pi tam | namanvicchaayataam bheje yattadaa na tadadbhutam || 113

Dass der König von Kamarupa, sein unbeschirmtes Haupt vor ihm neigend,

 Würde und Gesichtsfarbe verlor, war also nicht weiter verwunderlich.

तद्दत्तैरन्वितो नागैः सम्राड् विववृतेऽथ सः । 

अद्रिभिर्जङ्गमैः शैलैः करीकृत्यार्पितैरिव ॥ ११४

taddattairanvito naagaih samraad vivavrte’tha sah | adribhirjangamaih shailaih kariikrtyaarpitairiva || 114

So kehrte der Herrscher zurück, gefolgt von Elefanten, die jener Kamarupa ihm geschenkt hatte, lebenden, ihm von den Bergen als Tribut gebotenen Felsbrocken ähnlich.

एवं विजित्यवत्सेशो वसुधां सपरिच्छदः । पद्मावतीपितुः प्राप पुरं मगधभूभृतः ॥ ११५

evam vijityavatsesho vasudhaam saparicchadah | padmaavatiipituh praapa puram magadhabhuubhrtah || 115

So hatte Vatsesha die Welt erobert und zog mit seinem Tross in Magadha ein,

in die Stadt des Königs und Vaters von Padmavati.

मगधेशश्च देवीभ्यां सहितेऽस्मिन्नुपस्थिते । 

सोत्सवोऽभून्निशाज्योत्स्नावति चन्द्र इव स्मरः ॥ ११६

magadheshashca deviibhyaam sahite’sminnupasthite | 

sotsavo’bhuunnishaajyotsnaavati candra iva smarah || 116

Als er mit den beiden Königinnen vor den König von Magadha trat, war diesem so feierlich zumute

wie dem Liebesgott, wenn der Mond die Nacht bescheint.

अविज्ञातस्थितामादौ पुनश्च व्यक्तिमागताम् । मेने वासवदत्तां च सोऽधिकप्रश्रयास्पदम् ॥ ११७

avijnaatasthitaamaadau punashca vyaktimaagataam |

 mene vaasavadattaam ca so’dhikaprashrayaaspadam || 117

Vasavadatta, die bislang inkognito bei ihm gelebt hatte, wurde ihm enthüllt,

sodass er ihr höchste Ehren angedeihen ließ.

ततो मगधभूभृता सनगरेण तेनार्चितः समग्रजनमानसैरनुगतोऽनुरागागतैः ।

निगीर्णवसुधातलो बलभरेण लावाणकं जगाम विषयं निजं स किल वत्सराजो जयी ॥ ११८

tato magadhabhuubhrtaa sanagarena tenaarcitah samagrajanamaanasairanugato’nuraagaagataih |

nigiirnavasudhaatalo balabharena laavaanakam jagaama vishayam nijam sa kila vatsaraajo jayii || 118

Der König von Magadha und die Stadt verehrten ihn, und alle ihm herzlich zugetanen Menschen begleiteten ihn in Gedanken. Mit seiner Streitmacht hatte der siegreiche König von Vatsa die Erdoberfläche aufgesogen

und kehrte nun endlich in seine heimatlichen Gefilde nach Lavanaka zurück.

Ende des fünften Kapitels im Buch Lavanaka