शक्तियशोलम्बकः १० shaktiyasholambakah 10. Buch Shaktiyashas
आदितस्तरङ्गः aaditastarangah ursprünglich Kap. 65
नवमस्तरङ्गः navamastarangah Die neunte Welle, 9. Kapitel
अथान्येद्युः पुनरिमां निशि प्राग्वद्विनोदयन् । नरवाहनदत्ताय गोमुखोऽकथयत्कथाम् ॥ १
athaanyedyuh punarimaam nishi praagvadvinodayan | naravaahanadattaaya gomukho’kathayatkathaam || 1
Am nächsten Abend erzählte Gomukha Naravahanadatta,
wieder um ihn wie zuvor schon abzulenken, diese Geschichte:
बभूव नगरे क्वापि बोधिसत्त्वांशसम्भवः । कस्याप्याढ्यस्य वणिजस्तनयो मृतमातृकः ॥ २
babhuuva nagare kvaapi bodhisattvaamshsambhavah | kasyaapyaadhyasya vanijastanayo mrtamaatrkah || 2
In einer Stadt gab es diesen Jungen, der mit Bodhisattva-Erbanlagen geboren wurde,
Sohn eines steinreichen Kaufmanns. Da seine Mutter gestorben war,
अन्यजायाप्रसक्तेन पित्रा तत्प्रेरितेन सः । निरस्तो वनवासाय सभार्यो निरगाद्गृहात् ॥ ३
anyajaayaaprasaktena pitraa tatpreritena sah | nirasto vanavaasaaya sabhaaryo niragaadgrhaat || 3
nahm sein Vater sich eine andere Frau. Von der gedrängt, wies er ihm die Tür,
und so verließ der junge Mann das Haus mit seiner Frau zusammen, um im Wald zu leben.
स्वानुजं तु सहायान्तं तद्वत्पित्रा निराकृतम् । अशान्तचित्तमुत्सृज्य सोऽन्येनैव पथा ययौ ॥ ४
svaanujam tu sahaayaantam tadvatpitraa niraakrtam | ashaantacittamutsrjya so’nyenaiva pathaa yayau || 4
Seinen jüngeren Bruder hatte der Vater auch rausgeworfen, damit der ihm helfe.
Da jenem aber der Sinn nicht nach Wohltätigkeit stand, lief er davon und ging einen anderen Weg.
प्रक्रामंश्च क्रमात्प्राप निस्तोयतृणपादपाम् । पाथेयहीनश्चण्डांशुतप्तां मरुमहाटवीम् ॥ ५
prakraamamshca kramaatpraapa nistoyatrnapaadapaam | paatheyahiinashcandaamshutaptaam marumahaataviim || 5
Bei seiner Wanderung kam der junge Mann - die Wegzehrung war längst aufgebraucht - in eine von den Strahlen der Sonne verbrannte, öde Wüstenei ohne Wasser, Baum und Strauch.
तस्यां व्रजन्स सप्ताहं भार्यां क्लान्तां क्षुधा तृषा । अजीवयत्स्वमांसास्रैः पापा तान्यहरच्च सा ॥ ६
tasyaam vrajansa saptaaham bhaaryaam klaantaam kshudhaa trshaa |
ajiivayatsvamaamsaasraih paapaa taanyaharacca saa || 6
Sieben Tage irrte er da umher. Seine vor Durst und Hunger erschöpfte Frau
hielt er mit seinem eigen Fleisch und Blut, welches sie auch aß und trank, am Leben.
अष्टमेऽह्नि सरिद्वीचिवाचालं गिरिकाननम् । प्राप सत्फलसछायपादपं स्निग्धशाद्वलम् ॥ ७
ashtame’hni saridviicivaacaalam girikaananam | praapa satphalasacchaayapaadapam snigdhashaadvalam || 7
Am achten Tag kamen sie in einen Bergwald, wo Flußwellen plätscherten,
schattige Bäume mit reifen Früchten wurzelten, von grünen Wiesen umwogt.
तत्र सम्भाव्य भार्यां तां क्लान्तां मूलफलाम्बुभिः । अवातरद्गिरिनदीं स्नातुं कल्लोलमालिनीम् ॥ ८
tatra sambhaavya bhaaryaam taam klaantaam muulaphalaambubhih | avaataradgirinadiim snaatum kallolamaaliniim || 8
Dort erquickte er seine geschwächte Frau mit Wurzeln, Früchten und Wasser.
Dann ging er an einen von Wellen gekräuselten Bergfluss, um zu baden.
तस्यां ददर्श च छिन्नहस्तपादचतुष्टयम् । ह्रियमाणं जल्लौघेन पुरुषं त्राणकाङ्क्षिणम् ॥ ९
tasyaam dadarsha ca chinnahastapaadacatushtayam | hriyamaanam jallaughena purusham traanakaangksinam || 9
Da entdeckte er im Wasser einen Mann, dem beide Hände und Füße abgehackt waren,
wie er in der Strömung treibend der Rettung harrte.
बहूपवासक्लान्तोऽपि तां विगाह्य नदीं ततः । उज्जहार कृपालुस्तं महासत्त्वः स पुरुषम् ॥ १०
bahuupavaasaklaanto’pi taam vigaahya nadiim tatah | ujjahaara krpaalustam mahaasattvah sa purusham || 10
Obwohl von vielen Entbehrungen geschwächt, sprang der mitleidvolle Ehrenwerte in den Fluss
und zog den Mann aus dem Wasser.
केनेदं ते कृतं भ्रातरिति कारुणिकेन च । तेनारोप्य स्थलं पृष्टः स रुण्डः पुरुषोऽभ्यधात् ॥ ११
kenedam te krtam bhraatariti kaarunikena ca | tenaaropya sthalam prshtah sa rundah purusho’bhyadhaat || 11
„Wer hat dir das angetan, Bruder?“ fragte er ihn anteilnehmend, als er ihn an Land zog.
Der verkrüppelte Mann stöhnte:
निकृत्तहस्तचरणो नद्यां क्षिप्तोऽस्मि शत्रुभिः । दित्सुभिः क्लेशमरणं त्वयाहं तूद्धृतस्ततः ॥ १२
nikrttahastacarano nadyaam kshipto’smi shatrubhih | ditsubhih kleshamaranam tvayaaham tuuddhrtastatah || 12
„Feinde haben mir Hände und Füße abgehackt und mich in den Fluß geworfen,
weil sie mir einen qualvollen Tod bereiten wollten. Aber da hast du mich gerettet.“
एवमुक्तवतस्तस्य स बद्ध्वा व्रणपट्टिकाम् । दत्त्वाहारं महासत्त्वः स्नानादि व्यधितात्मनः ॥ १३
evamuktavatastasya sa baddhvaa vranapattikaam | dattvaahaaram mahaasattvah snaanaadi vyadhitaatmanah || 13
Als der das gesagt hatte, verband der Ehrenwerte ihm die Wunden,
fütterte ihn, wusch sich und aß dann selbst.
ततो मूलफलाहारो भार्यायुक्तोऽत्र कानने । स तस्थौ बोधिसत्त्वांशो वणिक्पुत्रस्तपश्चरन् ॥ १४
tato muulaphalaahaaro bhaaryaayukto’tra kaanane | sa tasthau bodhisattvaamsho vanikputrastapashcaran || 14
Als er Knollen und Früchte gegessen hatte, blieb er, der ja Bodhisattva-Anlagen in sich hatte,
mit seiner Gattin vereint im Wald und übte sich in Enthaltsamkeit.
एकदा फलमूलार्थे गते तस्मिन्स्मरातुरा । तद्भार्या तेन रुण्डेण रेमे रूढव्रणेन सा ॥ १५
ekadaa phalamuulaarthe gate tasminsmaraaturaa | tadbhaaryaa tena rundena reme ruudhavranena saa || 15
Einmal, als er ging, Pilze und Beeren zu sammeln, war seine Frau dermaßen liebestoll,
daß sie den Krüppel, dessen Wunden eben erst verheilt waren, wollüstig ritt.
तत्सक्ता तेन सम्मन्त्र्य भर्तुस्तस्य वधैषिणी । युक्त्या चकार सान्येद्युर्मान्द्यं दुश्चारिणी मृषा ॥ १६
tatsaktaa tena sammantrya bhartustasya vadhaishinii | yuktyaa cakaara saanyedyurmaandyam dushcaarinii mrshaa || 16
Sie liebte ihn so sehr, daß sie sich mit ihm gegen ihren Mann, den sie umbringen wollte, verschwor.
Anderntags stellte die Schelmin sich unter einem Vorwand todkrank.
श्वभ्रे दुरवतारेऽथ स्थितां दुस्तरनिम्नगे । दर्शयित्वौषधिं पापा पतिं सा तमभाषत ॥ १७
shvabhre duravataare’tha sthitaam dustaranimnage | darshayitvaushadhim paapaa patim saa tamabhaashata || 17
„Ich habe von einem Heilkraut geträumt, das in einer Schlucht wächst, in die man nur schwer herabsteigen kann, wo der Fluß in der Tiefe unüberquerbar ist“, flüsterte die Sünderin ihrem Manne zu.
जीवाम्यहं त्वयैषा चेन्ममानीता महौषधिः । जाने ह्येतामिहस्थां मे स्वप्ने वक्ति स्म देवता ॥ १८
jiivaamyaham tvayaishaa cenmamaaniitaa mahaushadhih | jaane hyetaamihasthaam me svapne vakti sma devataa || 18
„Ich werde überleben, wenn du mir dieses mächtige Gegengift bringst.
Daß es da wächst, weiß ich, weil die Gottheit mir’s im Traum verriet.“
तच्छ्रुत्वा स तथेत्येव श्वभ्रे तत्रौषधेः कृते । तृणवेष्टितया रज्ज्वावातरत्तरुबद्धया ॥ १९
tacchrutvaa sa tathetyeva shvabhre tatraushadheh krte | trnaveshtitayaa rajjvaavaatarattarubaddhayaa || 19
„So soll es sein!“ sagte er, als er das hörte, und drehte aus Grashalmen ein Seil.
Das band er an einem Baum fest und ließ sich daran in die Schlucht mit dem Heilkraut herab.
अवतीर्णस्य रज्जुं तां चिक्षेपोन्मुच्य तस्य सा । ततः स पतितो नद्यां तया जह्रे महौघया ॥ २०
avatiirnasya rajjum taam ciksheponmucya tasya saa | tatah sa patito nadyaam tayaa jahre mahaughayaa || 20
Während er sich noch abseilte, schnitt sie das Seil durch und ließ es fahren.
Er stürzte in den Fluß, wo er von der reißenden Strömung erfasst wurde.
दूराद्दवीयो नीत्वा च तया सुकृतरक्षितः । नद्या कस्यापि नगरस्यासन्ने सोऽर्पितस्तटे ॥ २१
duuraaddaviiyo niitvaa ca tayaa sukrtarakshitah | nadyaa kasyaapi nagarasyaasanne so’rpitastate || 21
Der Fluß trug ihn weiter als weit davon. Weil er aber durch seine früheren guten Taten geschützt war, schwemmte es ihn in der Nähe einer Stadt ans Flußufer.
ततः स स्थलमारुह्य चिन्तयन्स्त्रीविचेष्टितम् । जलावगाहनक्लान्तो विशश्राम तरोस्तले ॥ २२
tatah sa sthalamaaruhya cintayanstriiviceshtitam | jalaavagaahanaklaanto vishashraama tarostale || 22
Da kletterte er die Uferböschung hoch und dachte an das Gebaren der Frauen.
Vom Schwimmen noch ermattet ruhte er sich unter einem Baume aus.
तस्मिन्काले च नगरे राजा तत्र मृतोऽभवत् । मृते राजनि चानादिर्देशे तत्रेदृशी स्थितिः ॥ २३
tasminkaale ca nagare raajaa tatra mrto’bhavat | mrte raajani caanaadirdeshe tatredrshii sthitih || 23
Nun war zu der Zeit aber der König in dieser Stadt gestorben.
Für den Fall, daß ein König gestorben war, besagte in diesem Landstrich ein uralter Brauch,
यन्मङ्गलगजः पौरैर्भ्राम्यमाणः करेण यम् । आरोपयति पृष्ठे स्वे सोऽत्र राज्येऽभिषिच्यते ॥ २४
yanmangalagajah paurairbhraamyamaanah karena yam | aaropayati prshthe sve so’tra raajye’bhishicyate || 24
daß die Bürger einen geweihten Elefanten ausschweifen lassen. Und wen der sich mit dem Rüssel
auf den Rücken setzt, der soll zum König gesalbt werden.
स धैर्यतुष्टो धातेव भ्रमन्प्राप्तोऽन्तिकं गजः । उत्क्षिप्यारोपयामास स्वपृष्ठे तं वणिक्सुतम् ॥ २५
sa dhairyatushto dhaateva bhramanpraapto’ntikam gajah | utkshipyaaropayaamaasa svaprshthe tam vaniksutam || 25
Weil der Schöpfergott mit des Kaufmannssohnes Tapferkeit zufrieden war,
wanderte der Elefant zu diesem hin, hob ihn auf und setzte ihn sich auf den Rücken.
ततः स नगरं नीत्वा राज्ये प्रकृतिभिः क्षणात् । वणिक्सुतोऽभिषिक्तोऽभूद्बोधिसत्त्वांशसम्भवः ॥ २६
tatah sa nagaram niitvaa raajye prakrtibhih kshanaat | vaniksuto’bhishikto’bhuudbodhisattvaamshasambhavah || 26
So wurde der mit Bodhisattva-Anlagen geborene Kaufmannssohn in die Stadt gebracht
und im Handumdrehen von den Untertanen zum König erklärt.
स राज्यं प्राप्य करुणामुदिताक्षान्तिभिः सह । अरंस्त न तु पापाभिः स्त्रीभिश्चपलवृत्तिभिः ॥ २७
sa raajyam praapya karunaamuditaakshaantibhih saha | aramsta na tu paapaabhih striibhishcapalavrttibhih || 27
Als er das Königreich hatte, hielt er sich an Frauen, die geduldig waren, heiter und anteilnehmend,
nicht aber an verdorbene Frauen mit lockeren Sitten.
तद्भार्या सापि निःशङ्का मत्वा तं च नदीहृतम् । बभ्रामेतस्ततो जारं रुण्डं पृष्ठेऽधिरोप्य तम् ॥ २८
tadbhaaryaa saapi nihshankaa matvaa tam ca nadiihrtam | babhraametastato jaaram rundam prshthe’dhiropya tam || 28
Seine Frau aber war unbesorgt ob ihres Mannes, der, wie sie dachte, vom reißenden Strom erfasst worden war. Dafür streunte sie, mit ihrem verkrüppelten Liebhaber auf den Rücken geschnallt, umher.
वैरिकृत्ताङ्घ्रिहस्तोऽयं भर्ता मेऽहं पतिव्रता । भिक्षित्वा जीवयाम्येतं तद्भिक्षां मे प्रयच्छत ॥ २९
vairikrttaanghrihasto’yam bhartaa me’ham pativrataa | bhikshitvaa jiivayaamyetam tadbhikshaam me prayacchata || 29
„Feinde schnitten ihm Hände und Füße ab. Seitdem bettle ich mit ihm, meinem Gatten treu,
und friste mit Erbetteltem mein Leben“,
इति सा भिक्षमाणा च ग्रामे ग्रामे पुरे पुरे । राज्यस्थस्यात्मनो भर्तुर्नगरं प्राप तस्य तत् ॥ ३०
iti saa bhikshamaanaa ca graame graame pure pure | raajyasthasyaatmano bharturnagaram praapa tasya tat || 30
so bettelte sie sich durch jedes Dorf, jede Stadt. Bis sie in die Stadt kam, in der ihr Mann König geworden war.
तथैव भिक्षमाणात्र राज्ञस्तस्य क्रमेण सा । पतिव्रतेत्यर्च्यमाना पौरैः श्रुतिपथं ययौ ॥ ३१
tathaiva bhikshamaanaatra raajnastasya kramena saa | pativratetyarcyamaanaa pauraih shrutipatham yayau || 31
Und so von den Bürgern als gattentreu gepriesen, wanderte sie bald auch in des Königs Gehörgang.
आनाययत्स राजा च तां पृष्ठारूढरुण्डिकाम् । का सा पतिव्रतेत्यारात्परिज्ञाय च पृष्टवान् ॥ ३२
aanaayayatsa raajaa ca taam prshthaaruudharundikaam | kaa saa pativratetyaaraatparijnaaya ca prshtavaan || 32
Der König ließ sie mit dem Krüppel auf den Rücken geschnallt vorführen:
„Dann ist sie also die Gattentreue?“ fragte er, denn er hatte sie schon von weitem erkannt.
साहं पतिव्रता देवेत्यपरिज्ञाय सापि तम् । भर्तारमब्रवीत्पापा राजश्रीतेजसा वृतम् ॥ ३३
saaham pativrataa devetyaparijnaaya saapi tam | bhartaaramabraviitpaapaa raajashriitejasaa vrtam || 33
„Die bin ich wohl, die Gattentreue, mein Gebieter!“ sagte die Sünderin zu ihrem Mann,
den, in königlichen Glanz gehüllt, sie nicht erkannte.
ततः स बोधिसत्त्वांशो हसन्राजा जगाद ताम् । दृष्टं पतिव्रतात्वं ते फलेनेदं मयैव च ॥ ३४
tatah sa bodhisattvaamsho hasanraajaa jagaada taam | drshtam pativrataatvam te phalenedam mayaiva ca || 34
Da sprach der König mit den Bodhisattva-Anlagen lachend: „Wie gattentreu du bist, seh‘ ich am Ergebnis!
स्वरक्तमांसं दत्त्वापि स्वीकर्तुं शङ्किता न या । स्वेनाविलुप्तहस्तेन भर्त्रा मानुषराक्षसी ॥ ३५
svaraktamaamsam dattvaapi sviikartum shankitaa na yaa | svenaaviluptahastena bhartraa maanusharaakshasii || 35
Dein eigener Mann gab mit unversehrten Händen sein Fleisch und Blut dir hin –
du Teufelin in Menschengestalt hast ihn nicht gefürchtet.
सा सदा रक्तमांसानि हरन्ती बत मे कथम् । रुण्डेन विकलेनापि स्वीकृत्य वहनीकृता ॥ ३६
saa sadaa raktamaamsaani harantii bata me katham | rundena vikalenaapi sviikrtya vahaniikrtaa || 36
Sie, die mein Fleisch und Blut sich einverleibte - wie konnt‘ ein Krüppelzwerg sie so bezähmen,
daß sie nun ihn auf sich reiten läßt?
किंस्विदूढः स भर्ता यो नद्यां क्षिप्तस्त्वयानघः । कर्मणा तेन वहसे रुण्डमेतं बिभर्षि च ॥ ३७
kimsviduudhah sa bhartaa yo nadyaam kshiptastvayaanaghah | karmanaa tena vahase rundametam bibharshi ca || 37
Hast du deinen harmlosen Mann etwa auch auf dem Rücken getragen, bevor du ihn in den Fluß geworfen hast? Dieser Tatenfolge wegen trägst und unterhältst du doch den Krüppel hier!“
इत्युद्घाटितवृत्तं तं परिज्ञाय पतिं ततः । भयात्सा मूर्छितेवाभूल्लिखितेव मृतेव च ॥ ३८
ityudghaatitavrttam tam parijnaaya patim tatah | bhayaatsaa muurcchitevaabhuullikhiteva mrteva ca || 38
Nun, da er sein Geheimnis gelüftet hatte, erkannte sie ihren Mann.
Sie erstarrte vor Angst, einer gemalten Frauenleiche ähnlich werdend.
किमेतद्ब्रूहि देवेति सोऽथ राजा सकौतुकैः । पृष्टोऽमात्यैर्यथावृत्तं तेभ्यः सर्वमवर्णयत् ॥ ३९
kimetadbruuhi deveti so’tha raajaa sakautukaih | prshto’maatyairyathaavrttam tebhyah sarvamavarnayat || 39
„Wer ist das, Gebieter, sag!“ fragten ihn seine wißbegierigen Minister.
Da erzählte er ihnen ausführlich, was ihm widerfahren war.
ततो भर्तृद्रुहं बुद्ध्वा छित्त्वा तां कर्णनासिकम् । कृत्वाङ्कं मन्त्रिणो देशात्सरुण्डां निरवासयन् ॥ ४०
tato bhartrdruham buddhvaa chittvaa taam karnanaasikam | krtvaankam mantrino deshaatsarundaam niravaasayan || 40
Nachdem die Minister von dem Verrat an ihrem Mann erfahren hatten,
schnitten sie ihr Nase und Ohren ab, brandmarkten sie und verwiesen sie samt Krüppel des Landes.
छिन्ननासिकया रुण्डं बोधिसत्त्वं नृपश्रिया । युक्तं सदृशसंयोगं तदा विधिरदर्शयत् ॥ ४१
chinnanaasikayaa rundam bodhisattvam nrpashriyaa | yuktam sadrshasamyogam tadaa vidhiradarshayat || 41
Also hatte das Schicksal jedem sein passendes Gegenstück gezeigt:
dem Krüppel eine Frau mit abgeschnittener Nase, dem Bodhisattva den Königsglanz.
एवं दुरवधार्यैव गतिश्चित्तस्य योषिताम् । दैवस्यैवाविचारस्य नीचैकाभिमुखस्य च ॥ ४२
evam duravadhaaryaiva gatishcittasya yoshitaam | daivasyaivaavicaarasya niicaikaabhimukhasya ca || 42
So sind die Wege des weiblichen Herzens schwer zu erkunden,
das zufallsbetont, wenig wählerisch, allein den Niederungen zugewandt ist.
एवं चात्यक्तशीलानां ससत्त्वानां जितक्रुधाम् । तुष्ट्वेवाचिन्तिता एव स्वयमायान्ति सम्पदः ॥ ४३
evam caatyaktashiilaanaam sasattvaanaam jitakrudhaam | tushtvevaacintitaa eva svayamaayaanti sampadah || 43
Und so kommt das Glück von selbst, unerwartet zu denen,
die voll von Lebensmut ihre Würde nicht verloren, ihren Zorn besiegt haben.“
इत्याख्याय कथां मन्त्री गोमुखः पुनरेव सः । नरवाहनदत्ताय कथामेतामवर्णयत् ॥ ४४
ityaakhyaaya kathaam mantrii gomukhah punareva sah | naravaahanadattaaya kathaametaamavarnayat || 44
Nachdem Minister Gomukha Naravahanadatta seine Geschichte erzählt hatte, legte er die nächste gleich nach:
कोऽप्यासीद्बोधिसत्त्वांशो वने क्वापि कृतोटजः । करुणैकाग्रहृदयो महासत्त्वस्तपश्चरन् ॥ ४५
ko’pyaasiidbodhisattvaamsho vane kvaapi krtotajah | karunaikaagrahrdayo mahaasattvastapashcaran || 45
„Es war einmal ein edler Mensch mit Bodhisattva-Anlagen, mit einzig Mitgefühl im Herzen.
Der hatte im Wald seine Laubhütte gebaut und übte sich in Enthaltsamkeit
स तत्र जन्तूनापन्नान्पिशाचांश्च समुद्धरन् । अपरांश्च जलैरन्नैः स्वप्रभावादतर्पयत् ॥ ४६
sa tatra jantuunaapannaanpishaacaamshca samuddharan | aparaamshca jalairannaih svaprabhaavaadatarpayat || 46
Mit seiner Zauberkraft rettete er dortselbst unglückliche Lebewesen und Heulgeister,
mit Wasser tränkte, mit Nahrung sättigte er andere.
एकदान्योपकारार्थं भ्रमन्सोऽत्राटवीभुवि । महान्तं कूपमद्राक्षीत्तदन्तश्च ददौ दृशम् ॥ ४७
ekadaanyopakaaraartham bhramanso’traataviibhuvi | mahaantam kuupamadraakshiittadantashca dadau drsham || 47
Eines Tages flog er herum, um anderen zu helfen. Da bemerkte er unten im Dschungel
einen tiefen Brunnen und sah hinein.
तावच्च स्त्री तदन्तःस्था तं दृष्ट्वोच्चैरभाषत । भो महात्मन्नहं नारी सिंहः स्वर्णशिखः खगः ॥ ४८
taavacca strii tadantahsthaa tam drshtvoccairabhaashata | bho mahaatmannaham naarii simhah svarnashikhah khagah || 48
Eine Frau sah ihn von unten und schrie: „Heda, edler Mensch, ich, eine Frau,
ein Löwe, ein Wiedehopf
भुजगश्चेति चत्वारः कूपेऽत्र रजनौ वयम् । पतितास्तदतः क्लेशादुद्धरास्मान्कृपां कुरु ॥ ४९
bhujagashceti catvaarah kuupe’tra rajanau vayam | patitaastadatah kleshaaduddharaasmaankrpaam kuru || 49
und eine Schlange - wir Vier sind des Nachts in den Brunnen hier gefallen.
Hab Mitleid und hilf uns aus der Drangsal!“
एतच्छ्रुत्वा जगादैतां स्त्रियं यूयं त्रयो यदि । तमसान्धा निपतिताः खगोऽत्र पतितः कथम् ॥ ५०
etacchrutvaa jagaadaitaam striyam yuuyam trayo yadi | tamasaandhaa nipatitaah khago’tra patitah katham || 50
Daraufhin sagte er zu dieser Frau: „Angenommen, ihr Drei seid reingefallen, weil ihr in der Dunkelheit
nichts sehen konntet. Wie ist dann aber der Vogel da hineingeraten?“
तथैवैषोऽपि पतितो व्याधजालेन संयतः । इति सापि महासत्त्वं तं नारी प्रत्यभाषत ॥ ५१
tathaivaisho’pi patito vyaadhajaalena samyatah | iti saapi mahaasattvam tam naarii pratyabhaashata || 51
„Weil er in das Netz eines Vogelfängers geriet, ist er hier hineingefallen“, erwiderte die Frau dem edlen Mann.
ततस्तान्स तपःशक्त्या यावदुद्धर्तुमिच्छति । तावच्छशाक नोद्धर्तुं सिद्धिस्तस्य त्वहीयत ॥ ५२
tatastaansa tapahshaktyaa yaavaduddhartumicchati | taavacchashaaka noddhartum siddhistasya tvahiiyata || 52
Dann versuchte er sie mit seiner magischen Kraft hochzuziehen.
Doch schaffte er es nicht einmal, sie anzuheben, denn seine Zauberkraft schwand dahin.
पापेयं स्त्री ध्रुवं सिद्धिरेतत्सम्भाषणाद्धि मे । नष्टा यतस्त्वत्र तावद्युक्तिमन्यां करोम्यहम् ॥ ५३
paapeyam strii dhruvam siddhiretatsambhaashanaaddhi me | nashtaa yatastvatra taavadyuktimanyaam karomyaham || 53
„Die Frau ist bestimmt eine Sünderin, und mein Kraftvorrat ist verbraucht, weil ich mit ihr geredet habe.
Darum will ich hier eine andere Taktik gebrauchen.“
इति संचिन्त्य रज्ज्वा तांस्तृणावेष्टितयाखिलान् । उज्जहार महासत्त्वः स कूपात्कुर्वतः स्तुतिम् ॥ ५४
iti samcintya rajjvaa taamstrnaaveshtitayaakhilaan | ujjahaara mahaasattvah sa kuupaatkurvatah stutim || 54
Mit dieser Überlegung drehte der brave Mann ein Seil aus Grashalmen und zog sie
einen nach dem andern aus dem Brunnen heraus. Da stimmten sie sein Loblied an.
सविस्मयश्च पप्रच्छ सिंहपक्षिभुजंगमान् । व्यक्ता वाग्वः कथं कीदृग्वृत्तान्तश्चोच्यतामिति ॥ ५५
savismayashca papraccha simhapakshibhujamgamaan | vyaktaa vaagvah katham kiidrgvrttaantashcocyataamiti || 55
Verwundert fragte er den Löwen, den Vogel und die Schlange: „Warum könnt ihr so deutlich sprechen,
und was habt ihr erlebt, sagt es mir!“
ततः सिंहोऽब्रवीद्व्यक्तवाचो जातिस्मरा वयम् । अन्योन्यबाधकाश्चास्मद्वृत्तान्तं च क्रमाच्छृणु ॥ ५६
tatah simho’braviidvyaktavaaco jaatismaraa vayam | anyonyabaadhakaashcaasmadvrttaantam ca kramaacchrnu || 56
Sa sagte der Löwe: „Wir können alle deutlich sprechen, kennen unsere früheren Geburten
und sind einander spinnefeind. Hör jetzt nach und nach unsere Geschichten:
इत्युक्त्वा स स्ववृत्तान्तं सिंहो वक्तुं प्रचक्रमे । अस्ति वैदूर्यशृङ्गाख्यं तुषाराद्रौ पुरोत्तमम् ॥ ५७
ityuktvaa sa svavrttaantam simho vaktum pracakrame | asti vaiduuryashrngaakhyam tushaaraadrau purottamam || 57
Nach dieser Ankündigung hob der Löwe an, seine Erlebnisse zu erzählen:
„Hoch oben in den Eisbergen liegt diese prächtige Stadt Vaiduryashringa genannt.
पद्मवेगाभिधानोऽस्ति तत्र विद्याधरेश्वरः । वज्रवेगाभिधानश्च पुत्रस्तस्योदपद्यत ॥ ५८
padmavegaabhidhaano’sti tatra vidyaadhareshvarah | vajravegaabhidhaanashca putrastasyodapadyata || 58
Der Herrscher über die Vidyadharas dort ist Padmavega. Ihm wurde ein Sohn geboren – Vajravega.
स वज्रवेगोऽहंकारी विरोधं येनकेनचित् । साकं शौर्यमदाच्चक्रे लोके वैद्याधरे वसन् ॥ ५९
sa vajravego’hamkaarii virodham yenakenacit | saakam shauryamadaaccakre loke vaidyaadhare vasan || 59
Solange dieser Vajravega in der Welt der Vidyadharas lebte,
fing er in seiner Selbstüberschätzung und aus Heldendünkel mit jedermann Streit an.
निषेधतः पितुस्तस्य यदा नागणयद्वचः । तदा पिता तमशपन्मर्त्यलोके पतेति सः ॥ ६०
nishedhatah pitustasya yadaa naaganayadvacah | tadaa pitaa tamashapanmartyaloke pateti sah || 60
Sein Vater gebot ihm Einhalt, aber als er seine Worte in den Wind schlug,
verfluchte dieser ihn: ‚Fall doch in die Welt der Sterblichen!‘
ततो नष्टमदो भ्रष्टविद्यः शापहतो रुदन् । वज्रवेगः स पितरं शापान्तं तमयाचत ॥ ६१
tato nashtamado bhrashtavidyah shaapahato rudan | vajravegah sa pitaram shaapaantam tamayaacata || 61
Mit gebrochenem Übermut, verflossenem Zauber, schluchzte vom Fluch geschlagen Vajravega auf.
Wann der Fluch zu Ende sei, fragte er den Vater da.
ततः स तत्पिता पद्मवेगो ध्यात्वाब्रवीत्क्षणात् । भुवि विप्रसुतो भूत्वा कृत्वाप्येवं मदं पुनः ॥ ६२
tatah sa tatpitaa padmavego dhyaatvaabraviitkshanaat | bhuvi viprasuto bhuutvaa krtvaapyevam madam punah || 62
Sein Vater Padmavega überlegte einen Augenblick und sagte dann:
„Du wirst auf der Erde zum Brahmanensohn geworden noch eine solche Eselei anstellen.
पितुः शापात्ततः सिंहो भूत्वा कूपे पतिष्यसि । महासत्त्वश्च कृपया कश्चित्त्वामुद्धरिष्यति ॥ ६३
pituh shaapaattatah simho bhuutvaa kuupe patishyasi | mahaasattvashca krpayaa kashcittvaamuddharishyati || 63
Von deinem Vater verwünscht wirst du zum Löwen und fällst in einen Brunnen.
Ein mächtiger Mensch wird dich aus Mitgefühl herausziehen.
तस्य प्रत्युपकारं च विधायापदि मोक्ष्यसे । शापादस्मादिति पिता शापान्तं तस्य स व्यधात् ॥ ६४
tasya pratyupakaaram ca vidhaayaapadi mokshyase | shaapaadasmaaditi pitaa shaapaantam tasya sa vyadhaat || 64
Wenn er in Not gerät und du ihm einen Gegendienst erweist, bist du frei.“
Damit hatte sein Vater das Ende seiner Verwünschung festgelegt.
अथेह वज्रवेगोऽसौ विप्रस्याजनि मालवे । हरघोषाभिधानस्य देवघोषाभिधः सुतः ॥ ६५
atheha vajravego’sau viprasyaajani maalave | haraghoshaabhidhaanasya devaghoshaabhidhah sutah || 65
Also wurde Vajravega in Malava als Devaghosha, Sohn des Brahmanen Haraghosha, geboren.
स तत्राप्यकरोद्वैरं बहुभिः शौर्यगर्वतः । बहुभिर्मा कृथा वैरमिति तं चावदत्पिता ॥ ६६
sa tatraapyakarodvairam bahubhih shauryagarvatah | bahubhirmaa krthaa vairamiti tam caavadatpitaa || 66
Auch hier bildete er sich wieder so viel auf seinen Heldenmut ein, daß er mit vielen Streit anfing.
„Mach dir nicht so viele Feinde!“ warnte ihn der Vater da.
अकुर्वाणं वचस्तस्य शप्तवान्स पिता क्रुधा । शौर्याभिमानी दुर्बुद्धे सिंहस्त्वं भव साम्प्रतम् ॥ ६७
akurvaanam vacastasya shaptavaansa pitaa krudhaa | shauryaabhimaanii durbuddhe simhastvam bhava saampratam || 67
Als er wieder nicht tat, was sein Vater ihm sagte, verfluchte der ihn wutentbrannt:
„Weil du so begriffsstutzig bist, sollst du auf der Stelle ein Löwe sein, der sich einen Helden dünkt!“
एवं तस्य पितुः शापाद्देवघोषः पुनश्च सः । विद्याधरावतारः सन्सिंहो जातोऽत्र कानने ॥ ६८
evam tasya pituh shaapaaddevaghoshah punashca sah | vidyaadharaavataarah sansimho jaato’tra kaanane || 68
Und so wurde Devaghosha, der die Wiedergeburt eines Vidyadhara war,
der Verwünschung seines Vaters wegen noch einmal als Löwe im Wald geboren.
तमिमं विद्धि मां सिंहं सोऽहं दैवाद्भ्रमन्निशि । कूपेऽद्य पतितोऽमुष्मिन्महासत्त्वोद्धृतस्त्वया ॥ ६९
tamimam viddhi maam simham so’ham daivaadbhramannishi | kuupe’dya patito’mushminmahaasattvoddhrtastvayaa || 69
Wisse, dieser Löwe bin ich. Heut Nacht umherstreifend bin ich zufällig in den Brunnen hier gefallen,
aus dem du, Edelwesen, mich herausgezogen hast.
तद्यामि तावदापच्च यदा स्यात्क्वापि ते तदा । मां स्मरेरुपकारं ते कृत्वा मोक्ष्ये स्वशापतः ॥ ७०
tadyaami taavadaapacca yadaa syaatkvaapi te tadaa | maam smarerupakaaram te krtvaa mokshye svashaapatah || 70
Ich geh jetzt erstmal. Solltest du in irgendeine Not geraten – denk an mich.
Dann erweis ich dir den Gegendienst, der mich von meinem Fluch befreit.“
इत्यूदीर्य गते सिंहे बोधिसत्त्वेन तेन सः । पृष्टः सुवार्णचूलोऽथ पक्षी स्वोदन्तमभ्यधात् ॥ ७१
ityuudiirya gate simhe bodhisattvena tena sah | prshtah suvaarnacuulo’tha pakshii svodantamabhyadhaat || 71
Nachdem er das gesagt hatte, ging der Löwe von dannen. Da fragte der Bodhisattva den Wiedehopf,
und der Goldschopf berichtete, was ihm passiert war:
अस्ति विद्याधराधीशो वज्रदंष्ट्रो हिमाचले । तस्य देव्यामजायन्त पञ्च कन्या निरन्तराः ॥ ७२
asti vidyaadharaadhiisho vajradamshtro himaacale | tasya devyaamajaayanta panca kanyaa nirantaraah || 72
Im Himalaya lebt der Vidyadharakönig Vajradamshtra, Diamantzahn.
Seine Königin gebar ihm eine Tochter nach der anderen, fünf an der Zahl.
ततः स हरमाराध्य तपसा प्राप्तवान्सुतम् । राजा रजतदंष्ट्राख्यं जीवितादधिकप्रियम् ॥ ७३
tatah sa haramaaraadhya tapasaa praaptavaansutam | raajaa rajatadamshtraakhyam jiivitaadadhikapriyam || 73
Da besänftigte Vajradamshtra Gott Shiva mit asketischem Lebenswandel und bekam seinen Sohn,
den er Rajatadamshtra Silberzahn nannte und mehr als sein Leben liebte.
स तेन पित्रा बालोऽपि विद्याः स्नेहेन लम्भितः । वृद्धिं रजतदंष्ट्रोऽत्र बन्धुनेत्रोत्सवो ययौ ॥ ७४
sa tena pitraa baalo’pi vidyaah snehena lambhitah | vrddhim rajatadamshtro’tra bandhunetrotsavo yayau || 74
Von klein an versah sein Vater ihn aus Liebe mit Zauberkäften,
und so wuchs Rajatadamshtra zu einer Augenweide für die Verwandtschaft heran.
एकदा भगिनीं ज्येष्ठां नाम्ना सोमप्रभां च सः । गौर्याः पुरः पिञ्जरकं वादयन्तीमवैक्षत ॥ ७५
ekadaa bhaginiim jyeshthaam naamnaa somaprabhaam ca sah | gauryaah purah pinjarakam vaadayantiimavaikshata || 75
Einmal sah er, wie seine ältere Schwester Somaprabhaa Mondglanz
wieder einmal mit ihrem goldenen Käfig spielte.
देहि पिञ्जरकं मह्यं वादयाम्यहमप्यदः । इत्ययाचयत तां सोऽथ बालत्वादनुबन्धतः ॥ ७६
dehi pinjarakam mahyam vaadayaamyahamapyadah | ityayaacayata taam so’tha baalatvaadanubandhatah || 76
„Gib mir den Käfig! Ich will auch damit spielen!“ So bettelte er sie wie ein Kind unentwegt quengelnd an.
सा तन्नादाद्यदा तस्मै तदा चापलतः स्वयम् । तस्यास्तत्सोऽपहृत्यैव पक्षीवोदपतन्नभः ॥ ७७
saa tannaadaadyadaa tasmai tadaa caapalatah svayam | tasyaastatso’pahrtyaiva pakshiivodapatannabhah || 77
Als sie ihm den Käfig nicht gab, riss er ihn ihr eigenwillig aus der Hand
und hopste damit wie ein Vogel in die Luft.
साथ स्वसा तमशपद्यन्मे पिञ्जरकं हठात् । हत्वोड्डीनोऽसि तत्पक्षी स्वर्णचूलो भविष्यसि ॥ ७८
saatha svasaa tamashapadyanme pinjarakam hathaat | hatvoddiino’si tatpakshii svarnacuulo bhavishyasi || 78
Da verfluchte ihn die Schwester: „Weil du mir den Käfig aus der Hand gerissen hast
und damit hochgesprungen bist, sollst du der Vogel mit dem Goldschopf sein!“
तच्छ्रुत्वा पादपतितेनैत्य सा तेन याचिता । स्वसा रजतदंष्ट्रेण तस्य शापान्तमब्रवीत् ॥ ७९
tacchrutvaa paadapatitenaitya saa tena yaacitaa | svasaa rajatadamshtrena tasya shaapaantamabraviit || 79
Als Rajatadamshtra sie hörte, fiel er seiner Schwester zu Füßen und bettelte,
sie möge ihm das Ende seiner Verwünschung andeuten. Da sagte sie:
पक्षी भूत्वान्धकूपे त्वं यदा मूढ पतिष्यसि । उद्धरिष्यति कश्चिच्च तदा त्वां करुणापरः ॥ ८०
pakshii bhuutvaandhakuupe tvam yadaa muudha patishyasi | uddharishyati kashcicca tadaa tvaam karunaaparah || 80
„Zum Vogel geworden wirst du, dumm wie du bist, in einen tiefen, dunklen Brunnen fallen.
Aus dem wird eine mitleidige Seele dich wieder herausziehen.
तस्य कृत्वोपकारांशं शापमेतं तरिष्यसि । इत्युक्तः स तया भ्राता स्वर्णचूलः खगोऽजनि ॥ ८१
tasya krtvopakaaraamsham shaapametam tarishyasi | ityuktah sa tayaa bhraataa svarnacuulah khago’jani || 81
Wenn du dem im Gegenzug einen Dienst erweist, wirst du deinen Fluch überwinden!“
Als sie ihrem Bruder das gesagt hatte, wurde der als Wiedehopf geboren.
स एष स्वर्णचूलोऽहं पक्षी भ्रष्टोऽवटे निशि । इहोद्धृतोऽस्मि भवता तदिदानीं व्रजाम्यहम् ॥ ८२
sa esha svarnacuulo’ham pakshii bhrashto’vate nishi | ihoddhrto’smi bhavataa tadidaaniim vrajaamyaham || 82
„Dieser Wiedehopf bin ich, des Nachts ins Loch gefallen.
Rausgeholt hast du mich da. Jetzt flieg ich lieber weiter.
आपदि त्वं स्मरेर्मां च तव कृत्वा ह्युपक्रियाम् । शापान्मोक्ष्येऽहमित्युक्त्वा सोऽपि पक्षी ययौ ततः ॥ ८३
aapadi tvam smarermaam ca tava krtvaa hyupakriyaam | shaapaanmokshye’hamityuktvaa so’pi pakshii yayau tatah || 83
Wen du in Not bist, denk an mich. Denn wenn ich dir einen Gegendienst erweise,
werd vom Fluch ich frei.“ So sprach der Vogel und flog davon.
ततः स बोधिसत्त्वेन तेन पृष्टो भुजंगमः । स्वोदन्तं कथयामास तस्मायत्र महात्मने ॥ ८४
tatah sa bodhisattvena tena prshto bhujamgamah | svodantam kathayaamaasa tasmaayatra mahaatmane || 84
Dann befragte der Bodhisattva die Schlange, und die begann, dem Großherzigen ihre Geschichte zu erzählen:
पुरा मुनिकुमारोऽहमभूवं कश्यपाश्रमे । अभवत्तत्र चैको मे वयस्यो मुनिपुत्रकः ॥ ८५
puraa munikumaaro’hamabhuuvam kashyapaashrame | abhavattatra caiko me vayasyo muniputrakah || 85
„Ich war früher der Sohn eines Eremiten in Kashyapas Einsiedelei.
Dort hatte ich auch einen anderen Eremitensohn zum Freund.
एकदा चावतीर्णेऽस्मिन्सरः स्नातुं वयस्यके । तटस्थितोऽहमद्राक्षं त्रिफणं सर्पमागतम् ॥ ८६
ekadaa caavatiirne’sminsarah snaatum vayasyake | tatasthito’hamadraaksham triphanam sarpamaagatam || 86
Einmal war dieser Freund in den Fluß gesprungen um zu baden. Ich blieb am Ufer,
als ich eine Kobra mit drei Nackenschilden herankriechen sah.
तेन भीषयितुं तं च वयस्यं नर्मणा मया । तत्सम्मुखं तटान्ते स बद्धो मन्त्रबलादहिः ॥ ८७
tena bhiishayitum tam ca vayasyam narmanaa mayaa | tatsammukham tataante sa baddho mantrabalaadahih || 87
Um den Genossen zu erschrecken, stellte ich sie kraft meiner Beschwörungskünste so am Ufer auf,
daß er sie sehen mußte, sobald er aus dem Wasser kam.
क्षणात्स्नात्वा तटं प्राप्तो मद्वयस्यो विलोक्य सः । अशङ्कितं महाहिं तं त्रस्तो मोहमुपागमत् ॥ ८८
kshanaatsnaatvaa tatam praapto madvayasyo vilokya sah | ashankitam mahaahim tam trasto mohamupaagamat || 88
Als er sich gewaschen hatte, klettert der Freund nichts Böses ahnend ans Ufer und sieht
dieses Ungeheuer von Schlange. Entsetzt fällt er in Ohnmacht.
चिरादाश्वासितः सोऽथ ध्यानादवेत्य तत् । मत्कृतं त्रासनं कोपाच्छपति स्म सखापि माम् ॥ ८९
ciraadaashvaasitah so’tha dhyaanaadavetya tat | matkrtam traasanam kopaacchapati sma sakhaapi maam || 89
Irgendwann kommt er wieder zu sich und findet nach einiger Überlegung heraus,
daß ich seine Erschütterung verursacht hatte. In seiner Wut verflucht der Freund mich da:
गच्छेदृगेव त्रिफणः सर्पो भव महानिति । अनुनीतोऽथ शापान्तमृषिपुत्रः स मेऽवदत् ॥ ९०
gacchedrgeva triphanah sarpo bhava mahaaniti | anuniito’tha shaapaantamrshiputrah sa me’vadat || 90
„Kriech umher als Schlange, wie die mit den drei Köpfen hier so lang!“
Nach dem Ende des Fluchs befragt, sprach des Rishis Sohn zu mir:
सर्पीभूतं च्युतं कूपे योऽसौ त्वामुद्धरिष्यति । तस्योपकृत्यावसरे शापमुक्तो भविष्यसि ॥ ९१
sarpiibhuutam cyutam kuupe yo‘sau tvaamuddharishyati | tasyopakrtyaavasare shaapamukto bhavishyasi || 91
Zur Schlange geworden wirst du in einen Brunnen fallen. Jemand wird dich herausziehen,
und wenn du dem im richtigen Moment einen Gegendienst erweist, wirst du vom Fluch befreit sein.
इत्युक्त्वैव गते तस्मिन्नेषोऽहं सर्पतां गतः । उद्धृतोऽस्मि त्वया चाद्य कूपात्तद्यामि सम्प्रति ॥ ९२
ityuktvaiva gate tasminnesho’ham sarpataam gatah | uddhrto’smi tvayaa caadya kuupaattadyaami samprati || 92
Nach diesen Worten ging mein Freund und ich wurde zur Schlange.
Und heut hast du mich aus dem Brunnen gezogen. Ich geh dann jetzt.
स्मृतश्चैत्योपकारं ते कृत्वा मोक्ष्ये स्वशापतः । इत्युक्त्वा भुजगे याते स्त्री स्ववृत्तमवर्णयत् ॥ ९३
smrtashcaityopakaaram te krtvaa mokshye svashaapatah | ityuktvaa bhujage yaate strii svavrttamavarnayat || 93
Und wenn du an mich denkst, komm ich und erweis dir einen Dienst. Dann bin ich vom Fluch befreit.“
Mit diesen Worten schlängelte das Reptil sich davon. Dann berichtete die Frau ihr Erlebnis:
अहं क्षत्रियपुत्रस्य भार्या राजोपसेविनः । शूरस्य त्यागिनो यूनश्चारुरूपस्य मानिनः ॥ ९४
aham kshatriyaputrasya bhaaryaa raajopasevinah | shuurasya tyaagino yuunashcaaruruupasya maaninah || 94
„Ich bin die Frau eines Kriegersohnes in des Königs Diensten.
Er ist mutig, großzügig, jung, stattlich und edelmütig.
कृतोऽन्यपुरुषासङ्गो मया तदपि पापया । तद्विज्ञाय स भर्ता मे निग्रहायाकरोन्मतिम् ॥ ९५
krto’nyapurushaasango mayaa tadapi paapayaa | tadvijnaaya sa bhartaa me nigrahaayaakaronmatim || 95
Trotzdem habe ich Frevlerin mich auf einen Fehltritt mit einem anderen Manne eingelassen.
Sobald mein Mann davon erfuhr, überlegte er sich eine Strafe für mich.
सखीमुखाच्च तद्बुद्ध्वा तदैवाहं पलायिता । रात्रौ वनं प्रविष्टेदं कूपभ्रष्टोद्धृता त्वया ॥ ९६
sakhiimukhaacca tadbuddhvaa tadaivaaham palaayitaa | raatrau vanam pravishtedam kuupabhrashtoddhrtaa tvayaa || 96
Als ich das aus dem Mund einer Freundin erfuhr, ergriff ich die Flucht. Nachts geriet ich in den Wald hier
und fiel in den Brunnen, aus dem du mich dann wieder rausgezogen hast,
त्वत्प्रसादादिदानीं च गत्वा जीवामि कुत्रचित् । भूयात्तन्मे दिनं यत्र कुर्यां ते प्रत्युपक्रियाम् ॥ ९७
tvatprasaadaadidaaniim ca gatvaa jiivaami kutracit | bhuuyaattanme dinam yatra kuryaam te pratyupakriyaam || 97
großmütig wie du bist. Ich geh woanders hin und fang ein neues Leben an.
Der Tag wird kommen, an dem ich dir einen Gegendienst erweisen kann.“
इत्युक्त्वा बोधिसत्त्वं तं कुलटा निकटात्ततः । गोत्रवर्धनसंज्ञस्य राज्ञः सा नगरं ययौ ॥ ९८
ityuktvaa bodhisattvam tam kulataa nikataattatah | gotravardhanasamjnasya raajnah saa nagaram yayau || 98
Mit diesen Worten ließ die Streunerin den Bodhisattva stehen und zog in die Stadt eines Königs
namens Gotravardhana, der seinen Kuhstall erweitert.
तस्य संगतिमुत्पाद्य परिवारजनैः सह । तस्थौ राजमहादेव्या दासीभावाश्रयेण सा ॥ ९९
tasya samgatimutpaadya parivaarajanaih saha | tasthau raajamahaadevyaa daasiibhaavaashrayena saa || 99
Sie erwirkte eine Audienz bei ihm und gehörte bald als Zofe der Ersten Frau zu seiner Gefolgschaft.
तस्यापि बोधिसत्त्वस्य तस्याः सम्भाषणात्स्त्रियाः । नाविरासीद्वने नष्टसिद्धेर्मूलफलादिकम् ॥ १००
tasyaapi bodhisattvasya tasyaah sambhaashanaatstriyaah | naaviraasiidvane nashtasiddhermuulaphalaadikam || 100
Der Bodhisattva aber war nach seinem Gespräch mit dieser Frau so glücklos,
daß er im Wald keine Wurzeln, Früchte und Pilze mehr fand.
ततः क्षुत्तृष्णया क्लान्तः प्राक्स सिंहं तमस्मरत् । स्मृतागतः स चैतस्य व्यधाद्वृत्तिं मृगामिषैः ॥ १०१
tatah kshuttrshnayaa klaantah praaksa simham tamasmarat | smrtaagatah sa caitasya vyadhaadvrttim mrgaamishaih || 101
Von Hunger und Durst ausgezehrt fiel ihm da der Löwe wieder ein.
Der Erinnerte kam auch und sicherte mit Wildbret seinen Lebensunterhalt.
कंचित्कालं स तन्मांसैः प्रकृतिस्थं विधाय तम् । केसरी सोऽब्रवीत्क्षीणः सशापो मे व्रजाम्यहम् ॥ १०२
kamcitkaalam sa tanmaamsaih prakrtistham vidhaaya tam | kesarii so’braviitkshiinah sashaapo me vrajaamyaham || 102
Nach einiger Zeit versetzte er ihn mit dem Fleisch in seinem früheren, kräftigen Zustand.
Da sprach der Langmähnige: „Jetzt, da mein Fluch abläuft, kann ich weiterziehen.“
इत्युक्त्वा सिंहतां मुक्त्वा भूत्वा विद्याधरश्च सः । जगाम तदनुज्ञातस्तमामन्त्र्य निजं पदम् ॥ १०३
ityuktvaa simhataam muktvaa bhuutvaa vidyaadharashca sah | jagaama tadanujnaatastamaamantrya nijam padam || 103
Nach diesen Worten aus seinem Löwendasein scheidend wurde er wieder zum Vidyadhara.
Von dem Bodhisattva wohlwollend verabschiedet stieg er auf in seine eigenen Gefilde.
ततः स बोधिसत्त्वांशो वृत्तिग्लानः पुनः खगम् । सस्मार स्वर्णचूलं तमुपागात्सोऽपि तत्स्मृतः ॥ १०४
tatah sa bodhisattvaamsho vrttiglaanah punah khagam | sasmaara svarnacuulam tamupaagaatso’pi tatsmrtah || 104
Wenig später, schon wieder halb verhungert, dachte der Bodhisattva an den Vogel.
Der Wiedehopf, kaum wurde seiner gedacht, kam dann auch gleich angeflattert.
आवेदितार्तिस्तेनासौ गत्वानीय खगः क्षणात् । रत्नाभरणसम्पूर्णां ददौ तस्मै करण्डिकाम् ॥ १०५
aaveditaartistenaasau gatvaaniiya khagah kshanaat | ratnaabharanasampuurnaam dadau tasmai karandikaam || 105
Jener sprach ihm von seiner Not. Der muntere Vogel flog los
und brachte wenig später ein Körbchen voller Juwelenschmuck, das er ihm schenkte.
उवाच चैतेनार्थेन वृत्तिः स्याच्छाश्वती तव । मम जातश्च शापान्तः स्वस्ति ते साधयाम्यहम् ॥ १०६
uvaaca caitenaarthena vrttih syaacchaashvatii tava | mama jaatashca shaapaantah svasti te saadhayaamyaham || 106
Und sprach: „Mit diesem wertvollen Geschmeide ist dein Lebensunterhalt für immer gesichert.
Damit bin auch ich nicht mehr verflucht. Ich wünsch dir viel Glück!“
इत्युक्त्वा सोऽपि भूत्वैव विद्याधरकुमारकः । स्वलोकं नभसा गत्वा प्राप राज्यं निजात्पितुः ॥ १०७
ityuktvaa so’pi bhuutvaiva vidyaadharakumaarakah | svalokam nabhasaa gatvaa praapa raajyam nijaatpituh || 107
Nach diesen Worten wurde auch er wieder ein Vidyadharaprinz.
Er flog zurück in seine Gefilde, wo er von seinem Vater das Königreich erhielt.
सोऽपि रत्नानि विक्रेतुं बोधिसत्त्वः परिभ्रमन् । तत्प्राप नगरं यत्र सा स्त्री कूपोद्धृता स्थिता ॥ १०८
so’pi ratnaani vikretum bodhisattvah paribhraman | tatpraapa nagaram yatra saa strii kuupoddhrtaa sthitaa || 108
Der Bodhisattva zog umher, seine Juwelen zu verkaufen. Dabei geriet er auch in die Stadt,
in der die Frau sich aufhielt, die er aus dem Brunnen gezogen hatte.
तत्रैकस्याश्च वृद्धाया ब्राह्मण्या विजने गृहे । निधाय तान्याभरणान्यापणं यावदेति सः ॥ १०९
tatraikasyaashca vrddhaayaa braahmanyaa vijane grhe | nidhaaya taanyaabharanaanyaapanam yaavadeti sah || 109
Dort deponierte er den Schmuck in der abgelegenen Hütte einer alten Brahmanin. Dann ging er auf den Markt.
तावद्ददर्श तामेव वने कूपात्समुद्धृताम् । स्त्रियं सम्मुखमायान्तीं सापि स्त्री पश्यति स्म तम् ॥ ११०
taavaddadarsha taameva vane kuupaatsamuddhrtaam | striyam sammukhamaayaantiim saapi strii pashyati sma tam || 110
Dort sah er die Frau, die er im Wald aus dem Brunnen gezogen hatte.
Als sie einander Aug in Aug gegenüberstanden, erkannte die Frau auch ihn.
सम्भाषणे कृतेऽन्योन्यमथ सा स्त्री कथाक्रमात् । स्वं राजमहिषीपार्श्वस्थितमस्मै न्यवेदयत् ॥ १११
sambhaashane krte’nyonyamatha saa strii kathaakramaat | svam raajamahishiipaarshvasthitamasmai nyavedayat || 111
In dem Gespräch, das sich zwischen ihnen entspann,
erwähnte sie auch ihre Stellung im Umfeld der königlichen Büffelkuh.
सोऽपि पृष्टस्ववृत्तान्तस्तया तस्यै शशंस ताम् । रत्नाभरणसम्प्राप्तिं स्वर्णचूलखगादृजुः ॥ ११२
so’pi prshtasvavrttaantastayaa tasyai shashamsa taam | ratnaabharanasampraaptim svarnacuulakhagaadrjuh || 112
Von ihr nach seinen Erlebnissen befragt, erzählte er ihr
auch ganz aufrichtig von dem Vogel Wiedehopf und seinem Juwelenschmuckfund.
नीत्वा चाभरणं तस्यै वृद्धावेश्मन्यदर्शयत् । सापि गत्वा शठा राज्ञै स्वस्वामिन्यै शशंस तत् ॥ ११३
niitvaa caabharaNaM tasyai vRuddhaaveshmanyadarshayat | saapi gatvaa shaThaa raaj~jai svasvaaminyai shashaMsa tat || 113
Er führte sie sogar ins Haus der Alten und zeigte ihr das Geschmeide.
Das Luder lief sogleich zur Königin, und erzählte ihrer Herrin alles.
तस्याश्च राज्ञ्या गेहान्तः स्वर्णचूलेन पक्षिणा । नीतं छलेन पश्यन्त्या एवाभरणभाण्डकाम् ॥ ११४
tasyaashca raajnyaa gehaantah svarnacuulena pakshinaa | niitam chalena pashyantyaa evaabharanabhaandakaam || 114
Nun war aber der diebische Wiedehopf mit dem Schmuckkörbchen im Schnabel
vor den Augen der Königin aus dem Inneren des Schlosses entfleucht.
तच्च सा स्वपुरप्राप्तं राज्ञी तस्या मुखात्स्त्रियाः । बुद्ध्वा विदितवेद्याया राजानं तं व्यजिज्ञपत् ॥ ११५
tacca saa svapurapraaptam raajnii tasyaa mukhaatstriyaah | buddhvaa viditavedyaayaa raajaanam tam vyajijnapat || 115
Und als die Königin aus dem Mund dieser nachrichtendienstlichen Frau erfahren hatte,
daß der Schmuck wieder in ihre Stadt zurückgefunden hatte, berichtete sie dem König davon.
राजापि बोधिसत्त्वं तं दर्शितं कुस्त्रिया तया । आनाययत्साभरणं भृत्यैर्बुद्ध्वा गृहात्ततः ॥ ११६
raajaapi bodhisattvam tam darshitam kustriyaa tayaa | aanaayayatsaabharanam bhrtyairbuddhvaa grhaattatah || 116
Also hatte die üble Frau den Bodhisattva beim König angezeigt.
Der ließ ihn samt Schmuck von seinen Bütteln von Zuhause vorführen.
परिपृच्छ्य च वृत्तान्तं सत्यं मत्वापि तद्वचः । स्थापयामास बद्धं तं गृहीत्वाभरणान्यपि ॥ ११७
pariprcchya ca vrttaantam satyam matvaapi tadvacah | sthaapayaamaasa baddham tam grhiitvaabharanaanyapi || 117
Dann verhörte er ihn, und obwohl er seine Aussage für wahr hielt,
nahm er ihm nicht nur den Schmuck ab, sondern legte ihn auch noch in Bande.
स बन्धस्थोऽत्र सस्मार बोधिसत्त्वो भुजंगमम् । ऋषिपुत्रावतारं तमुपतस्थे च सोऽपि तम् ॥ ११८
sa bandhastho’tra sasmaara bodhisattvo bhujamgamam | rshiputraavataaram tamupatasthe ca so’pi tam || 118
Wie der Bodhisattva gefesselt dalag, erinnerte er sich an die Schlange, den wiedergeborenen Rishisohn.
Der stand auch schon vor ihm.
दृष्ट्वा च तं स पृष्टार्थः सर्पः साधुमभाषत । गत्वाहं वेष्टयाम्येतमा मूर्धान्तं महीपतिम् ॥ ११९
drshtvaa ca tam sa prshtaarthah sarpah saadhumabhaashata|
gatvaaham veshtayaamyetamaa muurdhaantam mahiipatim || 119
Die Schlange sah ihn und erkundigte sich, was mit ihm los war. Dann sprach sie zu dem braven Mann:
„Ich geh jetzt und wickle mich vom Haupt bis zu den Füßen um den König herum!
न च मुञ्चाम्यमुं यावदागत्योक्तोऽस्मि न त्वया । मोक्ष्याम्यहं नृपं सर्पादिति त्वं च वदेरिह ॥ १२०
na ca muncaamyamum yaavadaagatyokto‘smi na tvayaa | mokshyaamyaham nrpam sarpaaditi tvam ca vaderiha || 120
Und ich lass ihn nicht los, bis du kommst und es mir sagst.
Ruf jetzt schon hier in deinem Verließ: ‚Ich werde den König von der Schlange befreien!‘
त्वय्यागते त्वद्वचसा मोक्ष्याम्यहमतो नृपम् । मन्मुक्तश्चैष राजा ते स्वराज्यार्धं प्रदास्यति ॥ १२१
tvayyaagate tvadvacasaa mokshyaamyahamato nrpam | manmuktashcaisha raajaa te svaraajyaardham pradaasyati || 121
Wenn sie dich bringen, werde ich auf ein Wort von dir den König loslassen.
Sobald er mich los ist, wird der König dir die Hälfte seines Reichs überlassen.“
इत्युक्त्वा तं स गत्वैव परिवेष्टिवानहिः । राजानमास्त चैतस्य मूर्ध्नि कृत्वा फणत्रयम् ॥ १२२
ityuktvaa tam sa gatvaiva pariveshtivaanahih | raajaanamaasta caitasya muurdhni krtvaa phanatrayam || 122
Nachdem sie das gesagt hatte, sprang die Schlange vor und wickelte den König ein.
Über seinem Haupt spreizte sie ihre drei Nackenschilde.
हा हा दष्टोऽहिना राजेत्याक्रन्दति जनेऽथ सः । बोधिसत्त्वोऽब्रवीद्रक्षाम्यहं नृपमहेरिति ॥ १२३
haa haa dashto’hinaa raajetyaakrandati jane’tha sah | bodhisattvo’braviidrakshaamyaham nrpamaheriti || 123
„O Weh, zu Hilfe! Eine Schlange hat den König gebissen!“ schrien da die Leute.
Der Bodhisattva aber rief: „Ich kann den König von der Schlange befreien!“
श्रुतवद्भिश्च तद्वाक्यं विज्ञप्तः सोऽनुजीविभिः । आनाय्य बोधिसत्त्वं तं सर्पाक्रान्तोऽब्रवीन्नृपः ॥ १२४
shrutavadbhishca tadvaakyam vijnaptah so’nujiivibhih | aanaayya bodhisattvam tam sarpaakraanto’braviinnrpah || 124
Das hatten die Knechte des Königs gehört und meldeten ihm, was jener gerufen hatte.
Der Monarch ließ den Bodhisattva vorführen, und sprach, von der Schlange gewürgt, zu ihm:
यदि मां मोचयस्यस्मात्सर्पात्तत्ते ददाम्यहम् । राज्यार्धमन्तरस्थाश्च तवैते मन्त्रिणोऽत्र मे ॥ १२५
yadi maam mocayasyasmaatsarpaattatte dadaamyaham | raajyaardhamantarasthaashca tavaite mantrino’tra me || 125
„Wenn du mich von der Schlange hier befreist, geb ich dir das halbe Königreich.
Meine Minister sind deine Mittelsmänner.“
तच्छ्रुत्वा बाढमित्युक्ते मन्त्रिभिः स जगाद तम् । भुजंगं बोधिसत्त्वांशो मुञ्च राजानमाश्विति ॥ १२६
tacchrutvaa baadhamityukte mantribhih sa jagaada tam | bhujamgam bodhisattvaamsho munca raajaanamaashviti || 126
Als die Minister das hörten, riefen sie: „Aber sicher!“ und der Bodhisattva befahl dem Reptil:
„Komm jetzt von dem König runter!“
ततस्तेनाहिना मुक्तो राज्यार्धं नृपतिर्ददौ । स तस्मै बोधिसत्त्वाय सोऽपि स्वस्थोऽभवत्क्षणात् ॥ १२७
tatastenaahinaa mukto raajyaardham nrpatirdadau | sa tasmai bodhisattvaaya so’pi svastho’bhavatkshanaat || 127
Sobald der König von der Schlange frei war, schenkte er dem Bodhisattva das halbe Königreich,
woraufhin der sofort wieder gut angesehen war.
सर्पश्च क्षीणशापः सन्भूत्वा मुनिकुमारकः । सदस्याख्वातवृत्तान्तो जगाम निजमाश्रमम् ॥ १२८
sarpashca kshiinashaapah sanbhuutvaa munikumaarakah | sadasyaakhvaatavrttaanto jagaama nijamaashramam || 128
Und die Schlange wurde, nun, da der Fluch von ihr gewichen, wieder zu dem Eremitensohn.
Er berichtete seine Erlebnisse vor der Versammlung und kehrte in seine Einsiedelei zurück.
एवं निश्चितमभ्येति शुभमेव शुभात्मनाम् । एवं चातिक्रमो नाम क्लेशाय महतामपि ॥ १२९
evam nishcitamabhyeti shubhameva shubhaatmanaam | evam caatikramo naama kleshaaya mahataamapi || 129
So kommt Gutes bestimmt zu denen, die guten Herzens sind.
Und jede Übertretung führt zum Leiden, auch wenn es die ganz Großen sind.
अविश्वासास्पदं चैव स्त्रीणां स्पृशति नाशयम् । प्राणदानोपकारोऽपि किं तासामन्यदुच्यते ॥ १३०
avishvaasaaspadam caiva striinaam sprshati naashayam | praanadaanopakaaro’pi kim taasaamanyaducyate || 130
Unzuverlässig ist auch die Weiberwelt. Ihr Herz bleibt selbst bei Lebensrettung ungerührt.
Wie ist ihnen dann noch zu helfen?“
इत्याख्याय कथां वत्सराजपुत्रं स गोमुखः । उवाच कथयाम्येताः पुनर्मुग्धकथाः शृणु ॥ १३१
ityaakhyaaya kathaam vatsaraajaputram sa gomukhah | uvaaca kathayaamyetaah punarmugdhakathaah shrnu || 131
Nachdem Gomukha dem Sohn des Königs von Vatsa die Geschichte erzählt hatte, sagte er:
„Ich hab‘ noch ein paar von diesen Trottelgeschichten auf Lager. Hör zu:
बभूव श्रमनः कश्चिद्विहारे क्वापि मूढधीः । स रथ्यायां भ्रमञ्जातु शुना जानुन्यदश्यत ॥ १३२
babhuuva shramanah kashcidvihaare kvaapi muudhadhiih | sa rathyaayaam bhramanjaatu shunaa jaanunyadashyata || 132
Es war einmal ein etwas einfältiger Mönch. Der lebte in einem Buddhistenkloster.
Einmal lief er auf der Landstraße herum und wurde von einem Hund ins Knie gebissen.
श्वदष्टः स विहारं स्वमुपागत्य व्यचिन्तयत् । किं वृत्तं जानुनि तवेत्येकैकः प्रक्ष्यतीह माम् ॥ १३३
shvadashtah sa vihaaram svamupaagatya vyacintayat | kim vrttam jaanuni tavetyekaikah prakshyatiiha maam || 133
Vom Hund gebissen hinkte er in sein Kloster zurück und überlegte: ‚Was ist denn mit deinem Knie passiert?‘
wird mich einer nach dem andern fragen.
प्रत्याययिष्याम्येवं च कियतोऽहं कियच्चिरम् । तदुपायं करोम्यत्र सर्वान्बोधयितुं सकृत् ॥ १३४
pratyaayayishyaamyevam ca kiyato’ham kiyacciram | tadupaayam karomyatra sarvaanbodhayitum sakrt || 134
Wenn ich das jedesmal erklären muß, dauert das ewig lange. Dem will ich dadurch vorbeugen,
daß ich sie alle auf einmal in Kenntnis setze.‘
इत्यालोच्य समारुह्य स विहारोपरि द्रुतम् । गृहीत्वा ग्रन्थिमुसलं मूढो भिक्षुरवादयत् ॥ १३५
ityaalocya samaaruhya sa vihaaropari drutam |grhiitvaa granthimusalam muudho bhikshuravaadayat || 135
So erwog der närrische Mönch die Sache und bestieg den Klosterturm.
Hastig den Glockenklöppel ergreifend ließ er es läuten.
अकारणमकाले किं ग्रन्थिं वादयसीति तम् । श्रुत्वाश्चर्येण मिलिताः पप्रच्छुरथ भिक्षवः ॥ १३६
akaaranamakaale kim granthim vaadayasiiti tam | shrutvaashcaryena militaah papracchuratha bhikshavah || 136
Verwundert liefen die Mönche zusammen und fragten ihn:
„Warum läutest du die Glocke zur Unzeit ohne Grund?“
शुना मे भक्षितुं जानु तदेकैकस्य पृच्छतः । ब्रुवेऽहं कियदित्येवं यूयं संघटिता मया ॥ १३७
shunaa me bhakshitum jaanu tadekaikasya prcchatah | bruve’ham kiyadityevam yuuyam samghatitaa mayaa || 137
„Ein Hund hat mich ins Knie gebissen. Bevor jeder von euch mich umständlich danach fragt,
ruf‘ ich euch hier zusammen.
तद्बुद्धध्वं समं सर्वे जानु मे पश्यतेति सः । भिक्षून्प्रत्यब्रवीदेताञ्श्वदष्टं जानु दर्शयन् ॥ १३८
tadbuddhadhhvam samam sarve jaanu me pashyateti sah | bhikshuunpratyabraviidetaanshvadashtam jaanu darshayan || 138
Überzeugt euch selbst und seht euch mein Knie an!“ rief er den Mönchen zu
und zeigte ihnen sein Knie mit dem Hundebiss.
ततः पार्श्वोपपीडं ते समग्रा भिक्षवोऽहसन् । कियन्मात्रे कृतोऽनेन संरम्भोऽयं कियानिति ॥ १३९
tatah paarshvopapiidam te samagraa bhikshavo’hasan | kiyanmaatre krto’nena samrambho’yam kiyaaniti || 139
Da brachen die Mönche in ein zwerchfellerschütterndes Lachen aus.
„Was macht der für einen Aufruhr um so eine Lappalie!“
आख्यातः श्रमणो मूर्खष्टक्कमूर्खो निशम्यताम् । कदर्यः कोऽप्यभूत्क्वापि मूर्खष्टक्को महाधनः ॥ १४०
aakhyaatah shramano muurkhashtakkamuurkho nishamyataam |
kadaryah ko’pyabhuutkvaapi muurkhashtakko mahaadhanah || 140
Die Geschichte vom dummen Mönch ist hiermit erzählt.
Hört nun vom steinreichen, aber geizigen, dummen Takka Großgrundbesitzer.
सभार्यः स सदा भुङ्क्ते सक्तूंल्लवणवर्जितान् । अन्यस्यान्नस्य बुबुधे नैव खादं स जातुचित् ॥ १४१
sabhaaryah sa sadaa bhunkte saktuumllavanavarjitaan | anyasyaannasya bubudhe naiva khaadam sa jaatucit || 141
Mit seiner Frau aß er immer nur ungesalzene Gerstengrütze. Etwas anderes hatte er noch nie gegessen.
एकदा प्रेरितो धात्रा स भार्यामब्रवीन्निजाम् । क्षीरिणीं प्रति जात मे श्रद्धा तामद्य मे पच ॥ १४२
ekadaa prerito dhaatraa sa bhaaryaamabraviinnijaam | kshiiriniim prati jaata me shraddhaa taamadya me paca || 142
Eines Tages wurde er vom Schicksal veranlasst, seiner Frau zu sagen:
„Ich hab so einen Gieper auf Griesbrei. Koch mir heute welchen!“
तथेति तस्य सा भार्या पपाच क्षीरिणीं तदा । तस्थौ चाभ्यन्तरे गुप्तं स टक्कः शयनं श्रितः ॥ १४३
tatheti tasya saa bhaaryaa papaaca kshiiriniim tadaa | tasthau caabhyantare guptam sa takkah shayanam shritah || 143
„Mach ich“, sagte sie und kochte ihm seinen Brei. Derweil versteckte der Takka sich im Schlafzimmer.
दृष्ट्वा प्राघुणिकः कश्चिदत्र मे मा स्म भूदिति । तावत्तस्य सुहृद्धूर्तष्टक्कस्तत्रैक आययौ ॥ १४४
drshtvaa praaghunikah kashcidatra me maa sma bhuuditi | taavattasya suhrddhuurtashtakkastatraika aayayau || 144
‚So biete ich wenigstens keinem den Anlass, mich zu besuchen!‘
Da kam sein Freund des Wegs, auch ein Takka, ein ganz durchtriebener.
क्व ते भर्तेति पप्रच्छ स च तां तस्य गेहिनीम् । साप्यदत्तोत्तरा तस्य प्राविशद्भर्तुरन्तिकम् ॥ १४५
kva te bharteti papraccha sa ca taam tasya gehiniim | saapyadattottaraa tasya praavishadbharturantikam || 145
„Wo ist denn dein Gatte?“ fragte er die Hausfrau. Die aber gab keine Antwort,
sondern huschte ins Haus zu ihrem Mann.
आख्यातमित्रागमना सोऽपि भार्यां जगाद ताम् । उपविश्येह रुदती पादावादाय तिष्ठ मे ॥१४६
aakhyaatamitraagamanaa so’pi bhaaryaam jagaada taam | upavishyeha rudatii paadaavaadaaya tishtha me ||146
Als sie ihm von des Freundes Ankunft berichtet hatte, sprach er zu ihr:
„Kaure dich schluchzend zu meinen Füßen und bleib da!
भर्ता मे मृत इत्येवं वदेश्च सुहृदं मम । ततो गतेऽस्मिन्नावाभ्यां भोक्तव्या क्षीरिणी सुखम् ॥ १४७
bhartaa me mrta ityevam vadeshca suhrdam mama | tato gate’sminnaavaabhyaam bhoktavyaa kshiirinii sukham || 147
Dann sagst du meinem Freund: ‚Mein Mann ist tot!‘
Sobald der wieder weg ist, können wir beide fröhlich unsern Grießbrei genießen.“
इत्युक्ता तेन यावत्सा प्रवृत्ता रोदितुं तदा । तावत्प्रविश्य सोऽपृच्छत्किमेतदिति तां सुहृत् ॥ १४८
ityuktaa tena yaavatsaa pravrttaa roditum tadaa | taavatpravishya so’prcchatkimetaditi taam suhrt || 148
Auf seine Anordnung hin begann sie bitterlich zu weinen. Da trat der Freund ein und fragte sie: „Was ist los?“
भर्ता मृतो मे पश्येति तयोक्तः स व्यचिन्तयत् । क्व पचन्ती मया दृष्टा सुखिता क्षीरिणीमियम् ॥ १४९
bhartaa mrto me pashyeti tayoktah sa vyacintayat | kva pacantii mayaa drshtaa sukhitaa kshiiriniimiyam || 149
„Mein Mann ist tot, das siehst du doch!“ erwiderte sie.
Da überlegte er: ‚Eben noch sah ich sie munter ihren Brei umrühren!‘
क्वाधुनैव विपन्नोऽयमेतद्भर्ता विना रुजम् । नूनं मां प्राघुणं दृष्ट्वा कृतमाभ्यामिदं मृषा ॥ १५०
kvaadhunaiva vipanno’yametadbhartaa vinaa rujam | nuunam maam praaghunam drshtvaa krtamaabhyaamidam mrshaa || 150
Und wieso hat ihren Mann jetzt der Tod ereilt, da er nicht mal krank war?
Bestimmt haben sie zu dieser List gegriffen, da sie mich, den Gast, gesehen!
तन्मया नैव गन्तव्यमित्यालोच्योपविश्य सः । धूर्तो हा मित्र हा मित्रेत्याक्रन्दंस्तत्र तस्थिवान् ॥ १५१
tanmayaa naiva gantavyamityaalocyopavishya sah | dhuurto haa mitra haa mitretyaakrandamstatra tasthivaan || 151
Ich geh nicht wieder weg!‘ entschied der Schelm und kauerte sich hin.
„Ach mein Freund, mein armer Freund!“ lamentierte nun auch er.
श्रुताक्रन्दाः प्रविश्यात्र बान्धवा मृतवत्स्थितम् । श्मशानं भौतटक्कं तं नेतुमासन्समुद्यताः ॥ १५२
shrutaakrandaah pravishyaatra baandhavaa mrtavatsthitam |
shmashaanam bhautatakkam tam netumaasansamudyataah || 152
Ihr Heulen hörten die Verwandten und eilten herbei. Der verrückte Takka stellte sich immer noch tot,
sodaß sie sich anschickten, ihn auf den Verbrennungsplatz zu tragen.
उत्तिष्ठ बान्धवैर्यावदेतैर्नीत्वा न दह्यसे । इत्युपांश्ववदत्कर्णमूले भार्या तदा च तम् ॥ १५३
uttishtha baandhavairyaavadetairniitvaa na dahyase | ityupaamshvavadatkarnamuule bhaaryaa tadaa ca tam || 153
„Steh auf bevor die Verwandten hier dich noch wegtragen und du verbrennst!“
flüsterte seine Frau ihm da ins Ohr.
मैवं शठोऽयं टक्को मे क्षीरिणीं भोक्तुमिच्छति । नोत्तिष्ठामि तदेवास्मिनागतेऽहं मृतो यदि ॥ १५४
maivam shatho’yam takko me kshiiriniim bhoktumicchati | nottishthaami tadevaasminaagate’ham mrto yadi || 154
„Das geht nicht. Der schurkische Takka da will meinen Milchreis essen!
Ich steh nicht auf, wenn ich doch schon tot war, als der kam!
प्राणेभ्योऽप्यन्नमुष्टिर्हि मादृशाणां गरीयसी । इति प्रत्यब्रवीद्भार्यामुपांश्वेव स तां जडः ॥ १५५
praanebhyo’pyannamushtirhi maadrshaanaam gariiyasii | iti pratyabraviidbhaaryaamupaamshveva sa taam jadah || 155
Für Leute wie mich ist eine Handvoll Essen wichtiger als ihr Leben!“
widersprach der Trottel seiner Frau im Flüsterton.
ततस्तेन कुमित्रेण नीत्वा तैः स्वजनैश्च सः । दह्यमानोऽपि निश्चेष्टो ददौ नामरणाद्वचः ॥ १५६
tatastena kumitrena niitvaa taih svajanaishca sah | dahyamaano’pi nishceshto dadau naamaranaadvacah || 156
Als die Verwandten, angeführt von seinem falschen Freund, ihn verbrannten,
gab er keine Regung, als der Tod eintrat, keinen Laut mehr von sich.
एवं स मूढो विजहौ प्राणान्न क्षीरिणीं पुनः । क्लेशार्जितं च बुभुजे तस्यान्यैर्हेलया धनम् ॥ १५७
evam sa muudho vijahau praanaanna kshiiriniim punah | kleshaarjitam ca bubhuje tasyaanyairhelayaa dhanam || 157
So verlor ein dummer Mensch sein Leben, seinen Milchreis aber nicht.
Dafür verprassten andere leichthin sein unter Mühen erworbenes Vermögen.
श्रुतः कदर्यः श्रूयन्ताममी मार्जारभौतकाः । उज्जयिन्यामुपाध्यायो मुग्धः कोऽप्यभवन्मठे ॥ १५८
shrutah kadaryah shruuyantaamamii maarjaarabhautakaah | ujjayinyaamupaadhyaayo mugdhah ko’pyabhavanmathe || 158
Das war die Geschichte vom Geizhals. Hört jetzt die von der Katze und den Rabauken.
An einer Tempelschule in Ujjain lehrte ein weltfremder Gelehrter.
तत्र निद्रा न तस्याभून्मूषकोपद्रवान्निशि । तत्खिन्नस्तच्च सुहृदे स कस्मैचिदवर्णयत् ॥ १५९
tatra nidraa na tasyaabhuunmuushakopadravaannishi | tatkhinnastacca suhrde sa kasmaicidavarnayat || 159
Nachts fand er der herumtobenden Mäuse wegen keinen Schlaf.
Davon ständig übermüdet, berichtet er das Ganze einem Freund.
मार्जारं स्थापयानीय सोऽत्र खादति मूषकान् । इति सोऽपि सुहृद्विप्रस्तमुपाध्यायमब्रवीत् ॥ १६०
maarjaaram sthaapayaaniiya so’tra khaadati muushakaan | iti so’pi suhrdviprastamupaadhyaayamabraviit || 160
„Schaff dir eine Katze an. Die frißt dann die Mäuse“, riet der Freund, ein Brahmane, dem Professor.
मार्जारः कीदृशः क्वास्ते न स दृष्टचरो मया । इत्युक्तवत्युपाध्याये तं सुहृत्सोऽब्रवीत्पुनः ॥ १६१
maarjaarah kiidrshah kvaaste na sa drshtacaro mayaa | ityuktavatyupaadhyaaye tam suhrtso’braviitpunah || 161
„Wie sieht denn eine Katze aus? Ist mir noch nie zu Gesicht gekommen.“
Darauf sagte wieder der Freund zum Professor:
काचरे लोचने तस्य वर्णः कपिलधूसरः । पृष्ठे च लोमशं चर्म रथ्याखटति चेह सः ॥ १६२
kaacare locane tasya varnah kapiladhuusarah | prshthe ca lomasham carma rathyaakhatati ceha sah || 162
„Ihre Augen sind wie Glas so klar, rotbraun oder grau ist sie selbst.
Auf dem Rücken wächst ihr Fell, und sie schleicht durch die Gassen.
तदेभिस्त्वमभिज्ञानैरन्विष्यानाययाशु तम् । मित्र मार्जारमित्युक्त्वा तत्सुहृत्स ययौ गृहम् ॥ १६३
tadebhistvamabhijnaanairanvishyaanaayayaashu tam | mitra maarjaaramityuktvaa tatsuhrtsa yayau grham || 163
Mit diesen Merkmalen, mein Freund, finde schnell eine Katze und lass sie dir bringen.“
Nachdem der Freund das gesagt hatte, ging er nach Hause.
ततः शिष्यानुपाध्यायः स जगाद जडो निजान् । अभिज्ञानानि युष्माभिः श्रुतान्येव स्थितैरिह ॥ १६४
tatah shishyaanupaadhyaayah sa jagaada jado nijaan | abhijnaanaani yushmaabhih shrutaanyeva sthitairiha || 164
Da sprach der zerstreute Professor zu seinen Schülern:
„Ihre Merkmale habt ihr gehört, da ihr schon mal dabei wart.
तदन्विष्यत मार्जारं रथासु तमिह क्वचित् ॥ तथेति ते गताः शिष्यास्तत्र भ्रेमुरितस्ततः ॥ १६५
tadanvishyata maarjaaram rathaasu tamiha kvacit || tatheti te gataah shishyaastatra bhremuritastatah || 165
Also sucht hier irgendwo auf den Staßen nach einer Katze!“
„Jawohl!“ riefen die Schüler und schwärmten aus, um hier und da zu suchen.
तथापि न तु तैर्दृष्टो मार्जारः स कदाचन । अथैकं ते बटुं रथ्यामुखादैक्षन्त निर्गतम् ॥ १६६
tathaapi na tu tairdrishto maarjaarah sa kadaacana | athaikam te batum rathyaamukhaadaikshanta nirgatam || 166
Zwar fanden sie nirgendwo eine Katze, dafür aber lief ihnen ein Brahmanenjüngling über den Weg.
काचरं नेत्रयुगले वर्णे धूसरपिङ्गलम् । पृष्ठोपरि दधानं च लोमशं हरिणाजिनम् ॥ १६७
kaacaram netrayugale varne dhuusarapingalam | prshthopari dadhaanam ca lomasham harinaajinam || 167
Beide Augen waren wie aus Glas so blank, aschgrau sein Körper,
und auf dem Rücken trug er ein rotbraunes Antilopenfell.
दृष्ट्वा तं सैष मार्जारः प्राप्तोऽस्माभिर्यथाश्रुतः । इत्यवष्टभ्य तं निन्युरुपाध्यायान्तिकं च ते ॥ १६८
drshtvaa tam saisha maarjaarah praapto’smaabhiryathaashrutah | ityavashtabhya tam ninyurupaadhyaayaantikam ca te || 168
Als sie den sahen, dachten sie: „Wir haben die Katze gefunden, wie sie uns beschrieben ward!“
Sie ergriffen und führten ihn vor den Professor.
उपाध्यायोऽपि मित्रोक्तैर्युक्तं मार्जारलक्षणैः । दृष्ट्वा तं स्थापयामास रात्रौ तत्र मठान्तरे ॥ १६९
upaadhyaayo’pi mitroktairyuktam maarjaaralakshanaih | drshtvaa tam sthaapayaamaasa raatrau tatra mathaantare || 169
Der Professor sah, daß er die vom Freund erwähnten Merkmale aufwies
und stellte ihn über Nacht dort im Tempel auf.
मार्जारो नूनमस्तीति मेने सोऽपि बटुर्जडः । मार्जाराख्यां कृतां शृण्वन्नात्मनस्तैरबुद्धिभिः ॥ १७०
maarjaaro nuunamastiiti mene so’pi baturjadah | maarjaaraakhyaam krtaam shrnvannaatmanastairabuddhibhih || 170
„Bestimmt bin ich eine Katze!“ wähnte auch der einfältige Knabe, als er hörte,
was die Ahnungslosen über ihn sagten, nämlich daß er eine Katze sei.
स च भौतो बडुः शिष्यस्तस्य विप्रस्य येन तत् । उपाध्यायस्य तस्योक्तं मैत्र्या मार्जारलक्षणम् ॥ १७१
sa ca bhauto baduh shishyastasya viprasya yena tat | upaadhyaayasya tasyoktam maitryaa maarjaaralakshanam || 171
Nun war dieser einfältige Junge aber ein Schüler des Brahmanen,
der dem Professor aus Freundschaft die Katzenmerkmale mitgeteilt hatte.
प्रातः सोऽत्रागतो विप्रो बटुमन्तर्विलोक्य तम् । इह केनायमानीत इति भौतानुवाच तान् ॥ १७२
praatah so’traagato vipro batumantarvilokya tam | iha kenaayamaaniita iti bhautaanuvaaca taan || 172
Am nächsten Morgen kam der Brahmane vorbei und fand den Schuljungen dort im Tempel.
„Wer hat den hergebracht?“ fragte er die Bildungsfernen.
श्रुतोपलक्षणस्त्वत्तो मार्जारोऽस्माभिरेष सः । आनीत इत्युपाध्यायो भौतः शिष्याश्च तेऽवदन् ॥ १७३
shrutopalakshanastvatto maarjaaro’smaabhiresha sah | aaniita ityupaadhyaayo bhautah shishyaashca te’vadan || 173
„Nachdem wir deine Beschreibung gehört hatten, haben wir die Katze hergebracht“,
meinten der weltfremde Professor und seine Eleven.
ततो विहस्य सोऽवादीद्विप्रो मूढाः क्व मानुषः । क्व च तिर्यक्स मार्जारश्चतुष्पात्पुच्छवानपि ॥ १७४
tato vihasya so’vaadiidvipro muudhaah kva maanushah | kva ca tiryaksa maarjaarashcatushpaatpucchavaanapi || 174
Darauf lachte der Brahmane und sprach: „Das eine sind dumme Menschen,
etwas ganz anderes ist ein Tier, eine Katze mit Schwanz und vier Läufen!“
तच्छ्रुत्वा तं बटुं मुक्त्वा तेऽब्रुवन्मन्दबुद्धयः । तर्ह्यन्विष्यानयामस्तं मार्जारं तादृशं पुनः ॥ १७५
tacchrutvaa tam batum muktvaa te’bruvanmandabuddhayah |
tarhyanvishyaanayaamastam maarjaaram taadrsham punah || 175
Als sie das hörten, ließen die Begriffsstutzigen den Burschen frei und riefen:
„Dann suchen wir eben eine Katze, die so aussieht!“
एवमुक्तवतो मूढाञ्जनस्तत्र जहास तान् । अज्ञता नाम कस्येह नोपहासाय जायते ॥ १७६
evamuktavato muudhaanjanastatra jahaasa taan | ajnataa naama kasyeha nopahaasaaya jaayate || 176
Nach diesen Worten lachte das Volk die Narren dort aus.
Bildungsmangel ist nämlich kein Spaß – egal für wen.
मार्जारभौतः कथितः श्रूयन्तामपरेऽप्यमी । आसीद्बहूनां मुग्धानां मुख्यो मुग्धो मठे क्वचित् ॥ १७७
maarjaarabhautah kathitah shruuyantaamapare’pyamii |
aasiidbahuunaam mugdhaanaam mukhyo mugdho mathe kvacit || 177
Ich hab euch erzählt von denen, die nach Katzen verrückt sind. Hört jetzt die nächste:
In einem Kloster voller Idioten war einer der Oberidiot.
स केनचिद्वाच्यमानाद्धर्मशास्त्रात्कदाचन । तडागकर्तुरश्रौषीदमुत्र सुमहत्फलम् ॥ १७८
sa kenacidvaacyamaanaaddharmashaastraatkadaacana | tadaagakarturashraushiidamutra sumahatphalam || 178
Der hörte irgendwann, wie einer aus dem Gesetzbuch vorlas:
Wer einen Teich anlegt, wird im Jenseits dafür reich belohnt.
ततः स धनसम्पूर्णो विपुलं वारिपूरितम् । तडागं कारयामास नातिदूरे निजान्मठात् ॥ १७९
tatah sa dhanasampuurno vipulam vaaripuuritam | tadaagam kaarayaamaasa naatiduure nijaanmathaat || 179
Da er genug Geld hatte, ließ er unweit seiner Klosterschule einen großen Teich mit Wasser darin anlegen.
एकदा स तडागं तं द्रष्टुं मुग्धाग्रणीर्गतः । केनाप्युत्पाटितान्यस्य पुलिनानि व्यलोकयत् ॥ १८०
ekadaa sa tadaagam tam drashtum mugdhaagraniirgatah | kenaapyutpaatitaanyasya pulinaani vyalokayat || 180
Eines Tages kam, um seinen Teich zu bestaunen, dieser Heerführer von Schwachköpfen herbei
um zu bemerken, daß irgendwer den Sand aufgewühlt hatte.
तथैवागत्य सोऽन्येद्युरुत्खातं तटमन्यतः । दृष्ट्वा तस्य तडागस्य सोद्वेगः समचिन्तयत् ॥ १८१
tathaivaagatya so’nyedyurutkhaatam tatamanyatah | drshtvaa tasya tadaagasya sodvegah samacintayat || 181
Als er am Tag darauf wiederkam, sah er, daß der Strand an einer anderen Stelle des Teichs umgegraben war. Verwundert bedachte er:
प्रातः प्रभातादारभ्य स्थास्यामीहैव वासरम् । द्रक्ष्यामि कः करोत्येतदित्यालोच्य ययौ प्रगे ॥ १८२
praatah prabhaataadaarabhya sthaasyaamiihaiva vaasaram | drakshyaami kah karotyetadityaalocya yayau prage || 182
‚Morgen, schon bei Sonnenaufgang, verstecke ich mich hier den ganzen Tag. Dann seh ich ja, wer sowas macht!‘ Mit diesem Vorsatz brach er schon im Morgengrauen des neuen Tages auf.
अन्येद्युर्यावदेत्यास्ते तावत्तत्र ददर्श सः । दिवोऽवतीर्य शृङ्गाभ्यां खनन्तं वृषभं तटम् ॥ १८३
anyedyuryaavadetyaaste taavattatra dadarsha sah | divo’vatiirya shrngaabhyaam khanantam vrshabham tatam || 183
Als er näherkam, sah er, wie ein vom Himmel herabgesprungener Stier
mit beiden Hörnern den Ufersand aufwühlte.
दिव्यो वृषोऽयं तत्किं न दिवं यामि सहामुना । इत्युपेत्य वृषस्यास्य हस्ताभ्यां पुच्छमग्रहीत् ॥ १८४
divyo vrsho’yam tatkim na divam yaami sahaamunaa | ityupetya vrshasyaasya hastaabhyaam pucchamagrahiit || 184
‚Wenn das der himmlische Bulle ist, warum flieg ich dann nicht mit ihm?‘
Damit trat er näher und packte den Stier mit beiden Händen am Schwanz.
ततः पुच्छाग्रलग्नं तं भौतमुत्क्षिप्य वेगतः । क्षणान्निनाय कैलासं स्वं धाम भगवान्वृषः ॥ १८५
tatah pucchaagralagnam tam bhautamutkshipya vegatah | kshanaanninaaya kailaasam svam dhaama bhagavaanvrshah || 185
Da riss der heilige Stier den an seinem Schwanzende zappelnden Narren energisch mit sich hoch
und trug ihn augenblicklich in sein Heim auf dem Kailasa.
तत्र दिव्यानि भक्ष्याणि मोदकादीन्यवाप्य सः । भुञ्जानो न्यवसद्भौतो दिनानि कतिचित्सुखम् ॥ १८६
tatra divyaani bhakshyaani modakaadiinyavaapya sah | bhunjaano nyavasadbhauto dinaani katicitsukham || 186
Dort schwelgte der Trottel einige Tage, himmlische Speisen und mancherlei Leckereien genießend.
गतागतानि कुर्वाणं स दृष्ट्वा तं महावृषम् । अचिन्तयत भौतानां मुख्यो दैवेन मोहितः ॥ १८७
gataagataani kurvaanam sa drshtvaa tam mahaavrsham | acintayata bhautaanaam mukhyo daivena mohitah || 187
Dabei beobachtete er, wie der Große Stier immer wieder kam und ging.
Der vom Schicksal genarrte Obertrottel dachte nun:
गच्छामि वृषपुच्छाग्रलग्नः पश्यामि बान्धवान् । कथयित्वाद्भुतमिदं तथैवैष्याम्यहं पुनः ॥ १८८
gacchaami vrshapucchaagralagnah pashyaami baandhavaan | kathayitvaadbhutamidam tathaivaishyaamyaham punah || 188
‚Ich häng mich wieder an des Bullen Schwanzquast und geh die Freunde besuchen.
Denen erzähl ich von all dem Wunderbaren hier, und flieg genau so wieder zurück.‘
इति संचिन्त्य वृषभस्यैकदोपेत्य तस्य सः । आलम्ब्य गच्छतः पुच्छमागाद्भौतो भुवस्तलम् ॥ १८९
iti samcintya vrshabhasyaikadopetya tasya sah | aalambya gacchatah pucchamaagaadbhauto bhuvastalam || 189
Mit dieser Überlegung trat er eines Tages an den Stier heran,
hängte sich an seinen Schwanz und flog auf die Erdoberfläche.
ततः प्राप्तो मठे भौतैरन्यैराश्लिष्य तत्स्थितैः । क्व गतोऽसीति पृष्टस्तं स्ववृत्तान्तं शशंस सः ॥ १९०
tatah praapto mathe bhautairanyairaashlishya tatsthitaih | kva gato’siiti prshtastam svavrttaantam shashamsa sah || 190
Zurück in der Tempelschule wurde er von den anderen dort lungernden Narren umarmt und gefragt:
„Wo warst du denn?“ Da erzählte er ihnen seine Erlebnisse.
ततः सर्वे श्रुताश्चर्या भौतास्ते प्रार्थयन्त तम् । प्रसीद नय तत्रास्मानपि भोजय मोदकान् ॥ १९१
tatah sarve shrutaashcaryaa bhautaaste praarthayanta tam | prasiida naya tatraasmaanapi bhojaya modakaan || 191
Als die Halbgescheiten alle seine Wunder gehört hatten, bettelten sie:
„Sei so gnädig, bring uns dahin, laß uns auch vom Naschwerk kosten!“
तच्छ्रुत्वा स तथेत्येतान्युक्तिमुक्त्वापरे दिने । तडागोपान्तमनयत्स च तत्राययौ वृषः ॥ १९२
tacchrutvaa sa tathetyetaanyuktimuktvaapare dine | tadaagopaantamanayatsa ca tatraayayau vrshah || 192
Er hatte sie gehört, sagte: „Einverstanden“ und erklärte ihnen seinen Plan.
Tags darauf führte er sie zum See, wo der Stier schon herumspazierte.
जग्राह तस्य लाङ्गूलं मुख्यः पाणिद्वयेन सः । तस्याप्यगृहाच्चरणावन्यस्तस्यापि चेतरः ॥ १९३
jagraaha tasya laanguulam mukhyah paanidvayena sah | tasyaapyagrhaaccaranaavanyastasyaapi cetarah || 193
Als Erster packte er den Stier mit beiden Händen am Schwanz.
Der Nächste packte seine Füße, der nächste die seinen, und dann noch einer.
इत्यन्योन्याङ्घ्रिलग्नैस्तैर्भौतैर्यावच्च शृङ्खला । रचिता स वृषस्तावदुत्पपात जवान्नभः ॥ १९४
ityanyonyaanghrilagnaistairbhautairyaavacca shrnkhalaa | racitaa sa vrshastaavadutpapaata javaannabhah || 194
Nachdem die Narren, einer an den Füßen des anderen hängend, eine Kette gebildet hatten,
flog der Stier schwungvoll auf in die Lüfte.
याति तस्मिंश्च वृषभे लाङ्गूलालम्बिभौतके । मुख्यभौतं तमप्राक्षीदेको भौतोऽथ दैवतः ॥ १९५
yaati tasmimshca vrshabhe laanguulaalambibhautake | mukhyabhautam tamapraakshiideko bhauto’tha daivatah || 195
Noch während der Stier mit den Narren am Schwanz dahinflog,
fragte einer dieser Trottel den Obertrottel auf gut Glück:
श्रद्धामाख्याहि नस्तावद्यथेष्टसुलभा दिवि । कियत्प्रमाणा भवता मोदका भक्षिता इति ॥ १९६
shraddhaamaakhyaahi nastaavadyatheshtasulabhaa divi | kiyatpramaanaa bhavataa modakaa bhakshitaa iti || 196
„Befriedige unsere Wißbegier und sag uns: Wie groß sind die Pralinen,
die du im Himmel genascht und je nach Wunsch so leicht erlangt hast?“
ततो भ्रष्टानुसंधानो वृषपुच्छं विमुच्य तम् । पद्माकारौ करौ कृत्वा संश्लिष्टौ भौतनायकः ॥ १९७
tato bhrashtaanusamdhaano vrshapuccham vimucya tam | padmaakaarau karau krtvaa samshlishtau bhautanaayakah || 197
Da war der Führer dieser Neunmalklugen von seinem Plan abgebracht, ließ den Stierschwanz los
und ballte beide Fäuste, einen erblühenden Lotus formend, aneinander.
इयत्प्रमाणा इत्याशु यावत्तान्प्रतिवक्ति सः । तावत्सोऽन्ये च ते सर्वे खान्निपत्य विपेदिरे ॥ १९८
iyatpramaanaa ityaashu yaavattaanprativakti sah | taavatso’nye ca te sarve khaannipatya vipedire || 198
„So groß sind die!“ antwortete er ihnen, als sie schon alle vom Himmel fielen und ums Leben kamen.
वृषः प्रायाच्च कैलासं जनो दृष्ट्वा जहास च । दोषाय निर्विमर्शैवं भौतप्रश्नोत्तरक्रिया ॥ १९९
vrshah praayaacca kailaasam jano drshtvaa jahaasa ca | doshaaya nirvimarshaivam bhautaprashnottarakriyaa || 199
Der Stier stieg wieder auf den Kailasa, das Volk aber lachte, als es das mit ansah. Solchen Schaden richten Ignoranten an, die, ohne an die Folgen zu denken, Fragen und Antwort spielen.
श्रुता द्युगामिनो भौताः श्रूयतामपरोऽप्ययम् । कश्चिद्भौतो विसस्मार मार्गं मार्गान्तरं व्रजन् ॥ २००
shrutaa dyugaamino bhautaah shruuyataamaparo’pyayam | kashcidbhauto visasmaara maargam maargaantaram vrajan || 200
Die Himmelfahrt der Trottel habt ihr miterlebt. Hört jetzt noch so eine:
Ein Orientierungsloser hatte den Weg vergessen und sich also verlaufen.
तरोर्नदीतटस्थस्य गच्छास्योपरिवर्त्मना । इत्युच्यते स्म पन्थानं परिपृच्छञ्जनैश्च सः ॥ २०१
tarornadiitatasthasya gacchaasyoparivartmanaa | ityucyate sma panthaanam pariprcchanjanaishca sah || 201
Als er die Leute nach dem Weg fragte, meinten die:
„Da hinten am Fluß steht ein Baum. Nimm den Weg, der da hochführt!“
ततस्तस्य तरोः पृष्ठं गत्वारूढः स मूढधीः । एतत्पृष्ठेन मे पन्था उपदिष्टो जनैरिति ॥ २०२
tatastasya taroh prshtham gatvaaruudhah sa muudhadhiih | etatprshthena me panthaa upadishto janairiti || 202
Also wanderte der Einfaltspinsel bis zu dem Baum und kletterte hinauf:
„Der Wipfel ist mein Weg. Den haben die Leute mir gezeigt!“
तत्पृष्ठे सर्पतश्चास्य भरात्पर्यन्तवर्तिनी । शाखा ननाम यत्नेन पपातालम्ब्य नैष ताम् ॥ २०३
tatprshthe sarpatashcaasya bharaatparyantavartinii | shaakhaa nanaama yatnena papaataalambya naisha taam || 203
Während er den Hauptast weiter nach oben kletterte, bog der sich unter seinem Gewicht nach unten.
Um nicht abzustürzen mußte er ihn mit aller Kraft umklammern.
तामालम्ब्य स्थितो यावत्तावत्तेनाययौ पथा । आरोहणोपरिस्थेन नद्यां पीतजलः करी ॥ २०४
taamaalambya sthito yaavattaavattenaayayau pathaa | aarohanoparisthena nadyaam piitajalah karii || 204
Während er noch so dahing, kam ein Elefant, der im Fluss Wasser aufgenommen hatte,
mit aufgesessenem Mahout des Wegs.
तं दृष्ट्वा तरुशाखाग्रलम्भी भौतः स दीनवाक् । महात्मन्मां गृहाणेति हस्त्यारोहमुवाच तम् ॥ २०५
tam drshtvaa tarushaakhaagralambhii bhautah sa diinavaak | mahaatmanmaam grhaaneti hastyaarohamuvaaca tam || 205
„Hol mich hier runter, edler Herr!“ rief der im Baum hängende
arme Wicht dem Elefantenreiter mit kläglicher Stimme zu.
हस्त्यारोहश्च भौतं तमवतारयितुं तरोः । पादयोरग्रहीद्द्वाभ्यां पाणिभ्यामुज्झिताङ्कुशः ॥ २०६
hastyaarohashca bhautam tamavataarayitum taroh | paadayoragrahiiddvaabhyaam paanibhyaamujjhitaankushah || 206
Der Mahout verstaute seinen Treibhaken und packte den Trottel
mit beiden Händen an den Füßen, um ihn vom Baum zu lösen.
तावच्च निर्गत्य गते गजे भौतस्य तस्य सः । ललम्बे पादयोर्हस्तिपको वृक्षाग्रलम्बिनः ॥ २०७
taavacca nirgatya gate gaje bhautasya tasya sah | lalambe paadayorhastipako vrkshaagralambinah || 207
Inzwischen marschierte der Elefant aber weiter, sodaß der Mahout an den Füßen des Trottels hing,
der sich immer noch am Baum festkrallte.
ततः स त्वरयन्भौतो हस्त्यारोहं तमभ्यधात् । यदि जानासि तच्छीघ्रं यत्किंचिद्गीयतां त्वया ॥ २०८
tatah sa tvarayanbhauto hastyaaroham tamabhyadhaat | yadi jaanaasi tacchiighram yatkimcidgiiyataam tvayaa || 208
Da flehte der Narr den Mahouten nötigend: „Wenn du ein Lied weißt, dann sing es geschwind!
इतोऽवतारयेज्जातु यच्छ्रुत्वागत्य नौ जनः । पतितावन्यथाधस्ताद्धरेदावामियं नदी ॥ २०९
ito’vataarayejjaatu yacchrutvaagatya nau janah | patitaavanyathaadhastaaddharedaavaamiyam nadii || 209
Das hören die Leute, laufen herbei und holen uns von hier runter!
Wenn nicht, stürzen wir ab und der Fluß reißt uns mit!“
इत्युक्तः स गजारोहस्तेन मञ्जु तथा जगौ । यथा स एव भौतोऽत्र परितोषमगात्परम् ॥ २१०
ityuktah sa gajaarohastena manju tathaa jagau | yathaa sa eva bhauto’tra paritoshamagaatparam || 210
Dermaßen von ihm angefleht fing der Mahout so lieblich an zu singen,
daß der Narr schlagartig in höchste Verzückung geriet.
साधुवादं च स ददद्विस्मृत्योज्झितपादपः । दातुं प्रावर्तत द्वाभ्यां हस्ताभ्यां छोटिकां जडः ॥ २११
saadhuvaadam ca sa dadadvismrtyojjhitapaadapah | daatum praavartata dvaabhyaam hastaabhyaam chotikaam jadah || 211
Um Applaus zu spenden, vergaß er sich am Baum festzuhalten –
schließlich brauchte er ja beide Hände zum Klatschen, der Trottel!
तत्क्षणं विनिपत्यैव सहस्त्यारोह एव सः । नद्यां विपेदे मूर्खैर्हि सङ्गः कस्यास्ति शर्मणे ॥ २१२
tatkshanam vinipatyaiva sahastyaaroha eva sah | nadyaam vipede muurkhairhi samgah kasyaasti sharmane || 212
Augenblicklich fielen er und der Elefantentreiber in den Fluß, wo sie ertranken.
Kontakt zu Idioten ist eben für keinen das reine Vergnügen!“
इत्याख्याय कथां भूयो वत्सेश्वरसुताय सः । गोमुखः कथयामास हिरण्याक्षकथामिमाम् ॥ २१३
ityaakhyaaya kathaam bhuuyo vatseshvarasutaaya sah | gomukhah kathayaamaasa hiranyaakshakathaamimaam || 213
Nachdem Gomukha diese Geschichte erzählt hatte, berichtete er dem Sohn des Königs von Vatsa
von Hiranyaaksha, dem Goldäugigen:
अस्तीह हिमवत्कुक्षौ देशः पृथ्वीशिरोमणिः । कश्मीर इति विद्यानां धर्मस्य च निकेतनम् ॥ २१४
astiiha himavatkukshau deshah prthviishiromanih | kashmiira iti vidyaanaam dharmasya ca niketanam || 214
„Hier im Schoß des Himalaya liegt ein Land, Kashmir genannt,
Stirnjuwel der Welt, Hort der Wissenschaften und des Dharma, von Recht und Gesetz.
तत्राधिष्ठानमभवद्धिरण्यपुरनामकम् । कनकाक्ष इति ख्यातस्तस्मिन्राजा बभूव च ॥ २१५
tatraadhishthaanamabhavaddhiranyapuranaamakam | kanakaaksha iti khyaatastasminraajaa babhuuva ca || 215
Seine Hauptstadt heißt Hiranyapura, und der König darin war Kanakaaksha.
तस्य रत्नप्रभादेव्यां शंकराराधनोद्भवः । पुत्रो हिरण्याक्ष इति क्ष्मापतेरुदपद्यत ॥ २१६
tasya ratnaprabhaadevyaam shankaraaraadhanodbhavah | putro hiranyaaksha iti kshmaapaterudapadyata || 216
Weil dieser König Shiva gnädig gestimmt hatte, brachte seine Frau Ratnaprabhaa
ihren Sohn Hiranyaaksha zur Welt.
स जातु गुलिकाक्रीडां कुर्वन्गुलिकया छलात् । तापसीं राजतनयो मार्गायातामताडयत् ॥ २१७
sa jaatu gulikaakriidaam kurvangulikayaa chalaat | taapasiim raajatanayo maargaayaataamataadayat || 217
Der spielte einmal mit seinem Ball. Mit diesem Ball traf der Prinz – rein zufällig natürlich - eine Asketin,
die gerade des Weges kam.
सा तापसी जितक्रोधा राजपुत्रं विहस्य तम् । योगीश्वरी हिरण्याक्षमुवाच विकृतानना ॥ २१८
saa taapasii jitakrodhaa raajaputram vihasya tam | yogiishvarii hiranyaakshamuvaaca vikrtaananaa || 218
Die Asketin, über jeden Zorn erhaben, lachte über den jungen Prinzen. Sie, eine führende Zauberin,
sprach, das Gesicht verziehend, zu Hiranyaaksha:
स्वयौवनादिकैरीदृग्दर्पश्चेत्तव तां यदि । मृगाङ्कलेखामाप्नोषि भार्यां तत्कीदृशो भवेत् ॥ २१९
svayauvanaadikairiidrgdarpashcettava taam yadi | mrgaankalekhaamaapnoshi bhaaryaam tatkiidrsho bhavet || 219
„Wenn du, nicht nur deiner Jugend wegen, so frech bist – was soll erst aus dir werden,
sobald du Mrgaankalekhaa zur Frau nimmst!“
तच्छ्रुत्वा क्षमयित्वा तां राजपुत्रः स पृष्टवान् । कैषा मृगाङ्कलेखाख्या भगवत्युच्यतामिति ॥ २२०
tacchrutvaa kshamayitvaa taam raajaputrah sa prshtavaan | kaishaa mrgaankalekhaakhyaa bhagavatyucyataamiti || 220
Als er das hörte, bat der Prinz um Verzeihung und fragte sie:
„Wer ist denn diese Mrgaankalekhaa? Sprich, gnädige Frau!“
ततस्तं साब्रवीदस्ति शशितेजा इति श्रुतः । विद्याधरेन्द्रो हिमवत्यचलेन्द्रे महायशाः ॥ २२१
tatastam saabraviidasti shashitejaa iti shrutah | vidyaadharendro himavatyacalendre mahaayashaah || 221
Sie erklärte ihm: „Auf dem höchsten Berg im Himalaya lebt Shashitejas, ein mächtiger König der Vidyaadharas.
मृगाङ्कलेखा तस्यास्ति तनया वरकन्यका । रूपेण द्युचरेन्द्राणा निशासून्निद्रकप्रदा ॥ २२२
mrgaankalekhaa tasyaasti tanayaa varakanyakaa | ruupena dyucarendraanaa nishaasuunnidrakapradaa || 222
Mrgaankalekhaa ist seine Tochter, ein reizendes Kind,
dessen Schönheit die Vidyaadharas nachts um den Schlaf bringt.
सा चानुरूपा भार्या ते तस्यास्त्वमुचितः पतिः । इत्युक्तः सिद्धतापस्या हिरण्याक्षो जगाद ताम् ॥ २२३
saa caanuruupaa bhaaryaa te tasyaastvamucitah patih | ityuktah siddhataapasyaa hiranyaaksho jagaada taam || 223
Sie ist die passende Frau für dich, und du bist der geeignete Mann für sie.“
Nach dieser Ansprache der vollendeten Zauberin fragte Hiranyaaksha sie:
कथं भगवति प्राप्या मया सा तर्हि कथ्यताम् । तच्छ्रुत्वा सा हिरण्याक्षं तं योगेश्वर्यभाषत ॥ २२४
katham bhagavati praapyaa mayaa saa tarhi kathyataam | tacchrutvaa saa hiranyaaksham tam yogeshvaryabhaashata || 224
„Sag mir jetzt, gute Frau, wie ich sie denn kriegen soll!“ Auf diese Bitte riet die Zauberin dem Hiranyaaksha:
गत्वाहं त्वत्कथाख्यानादुपलप्स्ये तदाशयम् । आगत्य चाहमेव त्वां तत्र नेष्याम्यतः परम् ॥ २२५
gatvaaham tvatkathaakhyaanaadupalapsye tadaashayam | aagatya caahameva tvaam tatra neshyaamyatah param || 225
„Ich geh hin und erzähl von dir. Damit erspür ich ihre Gefühle für dich.
Danach komm ich wieder her und bring dich dorthin.
इहास्ति योऽमरेशाख्यो देवस्तत्केतने त्वया । प्रातः प्राप्यास्मि नित्यं हि तमर्चितुमुपैम्यहम् ॥ २२६
ihaasti yo’mareshaakhyo devastatketane tvayaa | praatah praapyaasmi nityam hi tamarcitumupaimyaham || 226
Hier ist ein Tempel für Shiva Amaresha, den Herrn der Unsterblichen. Da findest du mich morgen,
weil ich immer herkomme ihn anzubeten.“
इत्युक्त्वा नभसा प्रायात्तापसी सा स्वसिद्धितः । तस्या मृगाङ्कलेखाया निकटं तुहिनाचलम् ॥ २२७
ityuktvaa nabhasaa praayaattaapasii saa svasiddhitah | tasyaa mrgaankalekhaayaa nikatam tuhinaacalam || 227
Nach diesen Worten flog die Asketin dank ihrer Zauberkraft
in das Reich aus Schnee und Eis zu Mrgaankalekhaa.
तत्र तस्यै हिरण्याक्षगुणान्युक्त्या शशंस सा । तथा यथा दिव्यकन्या सात्युत्कैवमुवाच ताम् ॥ २२८
tatra tasyai hiranyaakshagunaanyuktyaa shashamsa saa | tathaa yathaa divyakanyaa saatyutkaivamuvaaca taam || 228
Dort schilderte sie ihr Hiranyaakshas Vorzüge dermaßen überzeugend,
daß die himmlische Maid ganz verliebt zu ihr sagte:
तादृशं चेन्न भर्तारं प्राप्नुयां भगवत्यहम् । तन्निष्फलेन किं कार्यममुना जीवितेन मे ॥ २२९
taadrsham cenna bhartaaram praapnuyaam bhagavatyaham | tannishphalena kim kaaryamamunaa jiivitena me || 229
„Wenn ich keinen Mann wie ihn finde, edle Frau – was soll ich dann noch
mit diesem meinem unfruchtbaren Leben anfangen?“
इत्यारूढस्मरावेशा नीत्वा तत्कथया दिनम् । मृगाङ्कलेखा तापस्या सहोवास तया निशाम् ॥ २३०
ityaaruudhasmaraaveshaa niitvaa tatkathayaa dinam | mrgaankalekhaa taapasyaa sahovaasa tayaa nishaam || 230
So war die Liebe in ihr Leben eingedrungen, daß Mrgaankalekhaa den ganzen Tag mit der Asketin unter Gesprächen über ihn bis spät in die Nacht verbrachte.
तावत्सोऽपि हिरण्याक्षस्तच्चिन्तानीतवासरः । सुप्तः कथंचिज्जगदे गौर्या स्वप्ने निशाक्षये ॥ २३१
taavatso’pi hiranyaakshastaccintaaniitavaasarah | suptah kathamcijjagade gauryaa svapne nishaakshaye || 231
Derweil verbrachte auch Hiranyaaksha den Tag unter Gedanken an sie.
Irgendwie schlief er ein. Gegen Ende der Nacht sprach Gauri im Traum zu ihm:
विद्याधरः सन्प्राप्तस्त्वं मुनिशापेन मर्त्यताम् । तापस्याः करसंस्पर्शादेतस्या मोक्ष्यसे ततः ॥ २३२
vidyaadharah sanpraaptastvam munishaapena martyataam | taapasyaah karasamsparshaadetasyaa mokshyase tatah || 232
„Eigentlich bist du ein Vidyaadhara, der von einem Einsiedler verflucht zur Sterblichkeit fand.
Sobald diese Asketin dich mit der Hand berührt, wirst du frei sein.
मृगाङ्कलेखां च ततस्तामाशु परिणेष्यसि । तच्चिन्ता नात्र कार्या ते पूर्वभार्या हि सा तव ॥ २३३
mrgaankalekhaam ca tatastaamaashu parineshyasi | taccintaa naatra kaaryaa te puurvabhaaryaa hi saa tava || 233
Du solltest auch Mrgaankalekhaa sofort heiraten. Zaudere nicht, denn sie war schon früher deine Frau!“
इत्यादिश्यैव सा देवी तिरोऽभूत्तस्य सोऽपि च । प्रबुद्ध्य प्रातरुत्थाय चक्रे स्नानादिमङ्गलम् ॥ २३४
ityaadishyaiva saa devii tiro‘bhuuttasya so’pi ca | prabuddhya praatarutthaaya cakre snaanaadimangalam || 234
So wies die Göttin ihn an und verschwand. Am nächsten Morgen erwacht, stand er auf,
wusch sich und vollzog die Glücksrituale.
ततोऽमरेश्वरस्याग्रे गत्वा तस्थौ प्रणम्य तम् । यत्र संकेतकं तस्य तापस्या विहितं तया ॥ २३५
tato’mareshvarasyaagre gatvaa tasthau pranamya tam | yatra samketakam tasya taapasyaa vihitam tayaa || 235
Dann ging er zum Amareshvara-Tempel, verneigte sich vor der Gottheit und wartete.
Hier hatte die Einsiedlerin die Zusammenkunft mit ihm vereinbart.
अत्रान्तरे च कथमप्याप्तनिद्रां स्वमन्दिरे । मृगाङ्कलेखामपि तां गौरी स्वप्ने समादिशत् ॥ २३६
atraantare ca kathamapyaaptanidraam svamandire | mrgaankalekhaamapi taam gaurii svapne samaadishat || 236
Mittlerweile hatte Mrgaangkalekhaa in ihrem Palast sich in den Schlaf geweint.
Im Traum bedeutete Gauri ihr:
क्षीणशापं हिरण्याक्षं जातं विद्याधरं पुनः । करस्पर्शेन तापस्याः पतिं प्राप्स्यस्यलं शुचा ॥ २३७
kshiinashaapam hiranyaaksham jaatam vidyaadharam punah | karasparshena taapasyaah patim praapsyasyalam shucaa || 237
„Von der Einsiedlerin mit der Hand berührt wird Hiranyaaksha seiner Verwünschung entledigt und wieder ein Vidyadhara sein. Den wirst du zum Manne nehmen. Schluss mit der Trübsal!“
इत्युक्त्वान्तर्हितायां च देव्यां प्रातः प्रबुध्य सा । मृगाङ्कलेखा तापस्यै तस्यै स्वप्नं शशंस तम् ॥ २३८
ityuktvaantarhitaayaam ca devyaam praatah prabudhya saa | mrgaankalekhaa taapasyai tasyai svapnam shashamsa tam || 238
Nach diesen Worten zog die Göttin sich zurück. Als Mrgaankalekhaa am Morgen erwachte,
erzählte sie der Einsiedlerin ihren Traum.
सा तच्छ्रुत्वैव चागत्य भूलोकं सिद्धतापसी । स्थितं क्षेत्रेऽमरेशस्य हिरण्याक्षं तमभ्यधात् ॥ २३९
saa tacchrutvaiva caagatya bhuulokam siddhataapasii | sthitam kshetre’mareshasya hiranyaaksham tamabhyadhaat || 239
Anschließend flog die zaubermächtige Eremitin auf die Erde herab.
Zu dem auf Amareshas Boden wartenden Hiranyaaksha sprach sie:
एहि वैद्याधरं लोकं पुत्रेत्युक्त्वा करेण सा । प्रणतं तं समादाय बाहावुदपतन्नभः ॥ २४०
ehi vaidyaadharam lokam putretyuktvaa karena saa | pranatam tam samaadaaya baahaavudapatannabhah || 240
„Komm in die Welt der Vidyaadharas, mein Junge!“ und schloß den sich vor ihr Verneigenden
in beide Arme. So stiegen sie in den Himmel auf.
तावत्स च हिरण्याक्षो भूत्वा विद्याधरेश्वरः । स्मृत्वा शापक्षयाज्जातिं तापसीं तामभाषत ॥ २४१
taavatsa ca hiranyaaksho bhuutvaa vidyaadhareshvarah | smrtvaa shaapakshayaajjaatim taapasiim taamabhaashata || 241
Da war Hiranyaaksha schon ein Herrscher über die Vidyadharas, der sich,
weil der Fluch gebrochen war, an seine Geburt erinnerte. Der Einsiedlerin sagte er:
हिमाद्रौ वज्रकूटाख्ये पुरे जानीह मामियम् । विद्याधराणां राजानं नाम्नाप्यमृततेजसम् ॥ २४२
himaadrau vajrakuutaakhye pure jaaniiha maamiyam | vidyaadharaanaam raajaanam naamnaapyamrtatejasam || 242
„Wisse, in der Himaalayastadt Vajrakuuta war ich ein König der Vidyaadharas mit Namen Amrtatejas.
सोऽहमुल्लङ्घनक्रोधाच्छापं प्राप्य पुरा मुनेः । मर्त्ययोनिमुपागच्छं त्वत्करस्पर्शनावधिम् ॥ २४३
so’hamullanghanakrodhaacchaapam praapya puraa muneh | martyayonimupaagaccham tvatkarasparshanaavadhim || 243
Einer Übertretung wegen hat vor langer Zeit ein Rishi im Zorn mich verflucht, sodaß ich in den Schoß einer Sterblichen geriet. Die Berührung deiner Hand hat dem ein Ende gesetzt.
शप्तस्य मे तदा भार्या या दुःखादजहत्तनुम् । सैषा मृगाङ्कलेखाद्य जाता पूर्वप्रिया मम । २४४
shaptasya me tadaa bhaaryaa yaa duHkhaadajahattanum | saishaa mrgaangkalekhaadya jaataa puurvapriyaa mama | 244
Meiner Verwünschung wegen hat meine Frau sich damals das Leben genommen.
Diesmal als Mrgankalekha geboren, war sie schon damals meine Liebste.
इदानीं च त्वया सार्धं गत्वा प्राप्स्यामि तामहम् । त्वत्करस्पर्शपूतस्य शान्तः शापो हि सोऽद्य मे ॥ २४५
idaaniim ca tvayaa saardham gatvaa praapsyaami taamaham | tvatkarasparshapuutasya shaantah shaapo hi so’dya me || 245
Jetzt geh ich mit dir und nehme sie zur Frau. Nun, da ich von deiner Hand berührt wieder rein bin,
ist auch mein Fluch vorbei.“
इति ब्रुवंस्तया साकं तापस्या गगनेन सः । जगामामृततेजास्तं हिमाद्रिं द्युचराधिपः ॥ २४६
iti bruvanstayaa saakam taapasyaa gaganena sah | jagaamaamrtatejaastam himaadrim dyucaraadhipah || 246
Als das gesagt war, flog Amrtatejas, Anführer der himmlischen Scharen,
mit der Einsiedlerin zusammen in die Eiswelt des Himaalaya.
मृगाङ्कलेखामुद्यानस्थितां तत्र ददर्ष सः । साप्यपश्यत्तमायान्तं तापस्यावेदितं तया ॥ २४७
mrgaankalekhaamudyaanasthitaam tatra dadarsha sah | saapyapashyattamaayaantam taapasyaaveditam tayaa || 247
Dort sah er Mrgaankalekhaa in einem Park auf ihn warten.
Und auch sie erblickte ihn, genau wie von der Einsiedlerin beschrieben.
चित्रं श्रुतिपथेनादौ प्रविश्यान्योन्यमानसम् । अनिर्गत्याप्यविशतां दृष्टिमार्गेण तौ पुनः ॥ २४८
citram shrutipathenaadau pravishyaanyonyamaanasam | anirgatyaapyavishataam drshtimaargena tau punah || 248
Merkwürdig: Erst sind beide durchs Gehör zueinander ins Herz gelangt. Dann dringen sie,
ohne es verlassen zu haben, wieder ineinander ein, diesmal durch die Augen.
विवाहसिद्धये पित्रे त्वयेदं कथ्यतामिति । ऊचे मृगाङ्कलेखात्र तापस्या प्रौढया तया ॥ २४९
vivaahasiddhaye pitre tvayedam kathyataamiti | uuce mrgaankalekhaatra taapasyaa praudhayaa tayaa || 249
„Sag das deinem Vater, damit die Hochzeit gelingt!“
sprach die lebenskluge Eremitin zu Mrgaankalekha.
ततो लज्जानतमुखी सा गत्वा पितरं निजम् । सखीमुखेन तत्सर्वं बोधयामास तत्क्षणम् ॥ २५०
tato lajjaanatamukhii saa gatvaa pitaram nijam | sakhiimukhena tatsarvam bodhayaamaasa tatkshanam || 250
Sogleich ging diese schamhaft gesenkten Hauptes zu ihrem Vater
und ließ ihn durch den Mund einer Freundin all das wissen.
सोऽपि स्वप्नेऽम्बिकादिष्टस्तत्पिता खेचरेश्वरः । तमनैषीत्स्वभवनं सम्मान्यामृततेजसम् ॥ २५१
so’pi svapne’mbikaadishtastatpitaa khecareshvarah | tamanaishiitsvabhavanam sammaanyaamrtatejasam || 251
Ihr Vater, der im Traum von Parvati bereits angewiesene Vidyaadharakönig,
lud Amrtatejas respektvoll in seinen Palast ein.
ददौ मृगाङ्कलेखां च तस्मै तां स यथाविधि । कृतोद्वाहश्च तं वज्रकूटं स्वं प्रययौ पुरम् ॥ २५२
dadau mrgaankalekhaam ca tasmai taam sa yathaavidhi | krtodvaahashca tam vajrakuutam svam prayayau puram || 252
Er gab ihm Mrgaankalekha den Regeln gemäß zur Frau.
Nach vollzogener Ehe reiste Amrtatejas in seine Geburtsstadt Vajrakuuta.
तत्र सोऽमृततेजाः स्वं राज्यं प्राप्य सभार्यकम् । आनीतं सिद्धतापस्या मर्त्यत्वात्पितरं निजम् ॥ २५३
tatra so’mrtatejaah svam raajyam praapya sabhaaryakam | aaniitam siddhataapasyaa martyatvaatpitaram nijam || 253
Dort erhielt er mit seiner Frau auch sein Königreich zurück. Mit Hilfe der zaubermächtigen Asketin
brachte er seinen Vater aus der Sterblichkeit herbei.
कनकाक्षं तमभ्यर्च्य भोगैः प्रापय्य भूतलम् । मृगाङ्कलेखया साकं तामृद्धिं बुभुजे चिरम् ॥ २५४
kanakaaksham tamabhyarcya bhogaih praapayya bhuutalam | mrgaankalekhayaa saakam taamrddhim bubhuje ciram || 254
Er überhäufte Kanakaaksha mit Freudengaben und schickte ihn dann wieder auf die Erde zurück.
Mit Mrgaankalekha gemeinsam genoss er seinen Wohlstand noch lange.
इति पूर्वकर्मविहितं भवितव्यं जगति यस्य जन्तोर्यत् । तदयत्नेन स पुरतः पतितं प्राप्नोत्यसाध्यमपि ॥ २५५
iti puurvakarmavihitam bhavitavyam jagati yasya jantoryat |
tadayatnena sa puratah patitam praapnotyasaadhyamapi || 255
Was den Wesen früherer Taten wegen vorausbestimmt, erfüllt sich in dieser Welt. Es fällt uns direkt vor die Füße, und ohne große Mühe heben wir es auf, wenn‘s auch unerreichbar schien.“
एवं गोमुखकथितां शक्तियशस्युत्सुको निशम्य कथाम् । शयेन निशि नरवाहनदत्तो निद्रामसौ भेजे ॥ २५६
evam gomukhakathitaam shaktiyashasyutsuko nishamya kathaam | shayena nishi naravaahanadatto nidraamasau bheje || 256
So hatte Naravahanadatta, der sich immer noch nach Shaktiyashas sehnte, auch diese Geschichte von Gomukha gehört, sodaß er in der Nacht auf seinem Lager etwas Schlaf fand.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शक्तियशोलम्बके नवमस्तरङ्गः ।
iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shaktiyasholambake navamastarangah |
Und so verklingt auch die neunte Welle im Buch Shaktiyashas aus dem Weltmeer der Erzählungen,
die der Dichterfürst Somadeva Bhatta für uns gesammelt hat.
No comments:
Post a Comment