शक्तियशोलम्बकः १० shaktiyasholambakah 10. Buch Shaktiyashas
आदितस्तरङ्गः aaditastarangah ursprünglich Kap. 66
दशमस्तरङ्गः dashamastarangah Die zehnte Welle, 10. Kapitel
ततोऽन्येद्युः पुनर्नक्तं विनोदार्थं स गोमुखः । नरवाहनदत्ताय कथामेतामवर्णयत् ॥ १
tato’nyedyuh punarnaktam vinodaartham sa gomukhah | naravaahanadattaaya kathaametaamavarnayat || 1
Am nächsten Tag, wieder in der Nacht, erzählte Gomukha Naravahanadatta
eine neue Geschichte, um ihn abzulenken:
धारेश्वराभिधे शैवे सिद्धक्षेत्रे पुरावसत् । उपास्यमानो बहुभिः शिष्यैः कोऽपि महामुनिः ॥ २
dhaareshvaraabhidhe shaive siddhakshetre puraavasat | upaasyamaano bahubhih shishyaih ko’pi mahaamunih || 2
In der Shiva geweihten heiligen Stadt Dhaareshvara
lebte einst ein von vielen Schülern verehrter großer Gelehrter.
सोऽब्रवीज्जातु शिष्यान्स्वान्युष्मासु यदि केनचित् । अपूर्वमीक्षितं किंचिच्छ्रुतं वा तन्निवेद्यताम् ॥ ३
so’braviijjaatu shishyaansvaanyushmaasu yadi kenacit | apuurvamiikshitam kimcicchrutam vaa tannivedyataam || 3
Der sagte zu seinen Schülern: „Wenn einer von euch etwas Interessantes gesehen
oder gehört hat, soll er’s jetzt erzählen!“
इत्युक्ते तेन मुनिना शिष्य एको जगाद तम् । मया श्रुतमपूर्वं यत्तदाख्यामि निशम्यताम् ॥ ४
ityukte tena muninaa shishya eko jagaada tam | mayaa shrutamapuurvam yattadaakhyaami nishamyataam || 4
Nach dieser Aufforderung des Weisen rief ein Schüler:
„Ich habe etwas Interessantes gehört, das ich euch erzählen will. Hört zu:
विजयाख्यं महाक्षेत्रं कश्मीरेष्वस्ति शाम्भवम् । तत्र प्रव्राजकः कश्चिदासीद्विद्याभिमानवान् ॥ ५
vijayaakhyam mahaakshetram kashmiireshvasti shaambhavam |
tatra pravraajakah kashcidaasiidvidyaabhimaanavaan || 5
In Kashmir liegt ein Shiva geweihter heiliger Ort, Vijaya genannt.
Dort lebte ein Wanderasket, der sich so manches auf sein Wissen einbildete.
जयी सर्वत्र भूयासमित्याशंसन्प्रणम्य सः । शम्भुं प्रतस्थे वादाय प्रव्राट् पाटलिपुत्रकम् ॥ ६
jayii sarvatra bhuuyaasamityaashamsanpranamya sah | shambhum pratasthe vaadaaya pravraat paataliputrakam || 6
‚Möge ich überall siegen!‘ betete er vor Shiva sich verneigend.
Dann brach der Mönch zum Redewettstreit auf nach Pataliputra.
गच्छंश्च मार्गेऽतिक्रामन्वनानि सरितो गिरीन् । प्राप्याटवीं परिश्रान्तो विशश्राम तरोस्तले ॥ ७
gacchamshca maarge’tikraamanvanaani sarito giriin | praapyaataviim parishraanto vishashraama tarostale || 7
Und so wanderte er los, Wälder, Flüsse und Berge überwindend.
Als er in einen Urwald kam, hielt er, müde geworden, Rast unter einem Baum.
क्षणाच्च वापीशिशिरे तत्र दूराध्वधूसरम् । ददर्श धार्मिकं दण्डकुण्डिकाहस्तमागतम् ॥ ८
kshanaacca vaapiishishire tatra duuraadhvadhuusaram | dadarsha dhaarmikam dandakundikaahastamaagatam || 8
Bald sah er, von seiner kühlen Wasserstelle aus, einen vom weiten Weg staubgrauen Wandermönch
mit Stock und Wasserflasche in der Hand näherkommen.
कुतस्त्वं कुत्र यासीति निषण्णोऽत्र च तेन सः । प्रव्राजकेन पृष्टस्तमित्यभाषत धार्मिकः ॥ ९
kutastvam kutra yaasiiti nishanno’tra ca tena sah | pravraajakena prshtastamityabhaashata dhaarmikah || 9
„Woher kommst, wohin gehst du?“ fragte der Wanderschüler den Mönch, als der sich niederließ.
Der antwortete dann auch:
आगतोऽहं सखे विद्याक्षेत्रात्पाटलिपुत्रकात् । कश्मीरान्यामि तत्रत्याञ्जेतुं वादेन पण्डितान् ॥ १०
aagato’ham sakhe vidyaakshetraatpaataliputrakaat | kashmiiraanyaami tatratyaanjetum vaadena panditaan || 10
„Ich komme aus Pataliputra, Freund, einem weiten Feld für die Wissenschaften.
Ich will nach Kashmir, die dortigen Gelehrten im Redewettstreit besiegen.“
श्रुत्वैतद्धार्मिकवचः स परिव्राडचिन्तयत् । इहैको न जितोऽयं चेन्मया पाटलिपुत्रकः ॥ ११
shrutvaitaddhaarmikavacah sa parivraadacintayat | ihaiko na jito’yam cenmayaa paataliputrakah || 11
Nachdem der Wanderer die Worte des Mönchs gehört hatte, dachte er:
‚Wenn ich diesen einen aus Pataliputra nicht schlagen kann,
तत्तत्र गत्वा जेष्यामि कथमन्यान्बहूनहम् । इत्यालोच्य स तं प्रव्राडाक्षिप्याह स्म धार्मिकम् ॥ १२
tattatra gatvaa jeshyaami kathamanyaanbahuunaham | ityaalocya sa tam pravraadaakshipyaaha sma dhaarmikam || 12
wie soll ich dann, wenn ich erstmal da bin, die vielen anderen besiegen?‘
Mit dieser Überlegung fragte der Wanderer den Mönch herausfordernd:
विपरीतमिदं किं ते वद धार्मिक चेष्टितम् । क्व धार्मिको मुमुक्षुस्त्वं क्व वादी व्यसनातुरः ॥ १३
vipariitamidam kim te vada dhaarmika ceshtitam | kva dhaarmiko mumukshustvam kva vaadii vyasanaaturah || 13
„Erklär mir bitte dein widersprüchliches Gebaren, Mönch: einmal strebst du als religiöser Sucher
nach Erlösung, dann wieder packt dich die Leidenschaft zu streiten!
वादाभिमानबन्धेन संसारान्मोक्षमिच्छसि । शमयस्यग्निनोष्माणं शीतं हंसि हिमेन च ॥ १४
vaadaabhimaanabandhena samsaaraanmokshamicchasi | shamayasyagninoshmaanam shiitam hamsi himena ca || 14
Suchst du Befreiung von den Lebenszyklen an überhebliche Polemik dich bindend?
So willst du Glut mit Feuer löschen, willst Eis mit Kälte schmelzen.
उत्तितीर्षसि पाशाणनावा मूढ महोदधिम् । वातेन ज्वलितं वह्निं निवारयितुमीहसे ॥ १५
uttitiirshasi paashaananaavaa muudha mahodadhim | vaatena jvalitam vahnim nivaarayitumiihase || 15
Das Große Meer willst du Narr im steinernen Boot bezwingen,
willst flammendes Feuer mit‘ nem Blasebalg ersticken!
ब्राह्मं शीलं क्षमा नाम क्षात्रमापन्नरक्षणम् । मुमुक्षुशीलं च शमः कलहो रक्षसां स्मृतम् ॥ १६
braahmam shiilam kshamaa naama kshaatramaapannarakshanam |
mumukshushiilam ca shamah kalaho rakshasaam smrtam || 16
Des Brahmanen Wesenszug ist die Geduld, des Kriegers - Schutz der Bedrohten.
Eines Erlösung Suchenden Wesenszug ist die Demut, Streitsucht gehört zu den Teufeln.
तस्माच्छान्तेन दान्तेन भवितव्यं मुमुक्षुणा । निरस्तद्वन्द्वदुःखेन संसारक्लेशभीरुणा ॥ १७
tasmaacchaantena daantena bhavitavyam mumukshunaa | nirastadvandvaduhkhena samsaarakleshabhiirunaa || 17
Darum sollte ein Erlösung Suchender friedfertig und geduldig sein, die zu Schmerz führende Spaltung verwerfen aus Abneigung gegen die Folterzangen des Lebens.
अतः शमकुठारेण छिन्धीमं भवपादपम् । हेतुवादाभिमानाम्बुसेकं तस्य तु मा स्म दाः ॥ १८
atah shamakuthaarena chindiimam bhavapaadapam | hetuvaadaabhimaanaambusekam tasya tu maa sma daah || 18
Zerhacke den Baum, aus dem dieses Leben wächst, mit der Axt der Demut
und bewässre ihn nicht noch mit hochmütigem Streit um Gründe!“
इत्युक्तो धार्मिकस्तेन परितुष्टः प्रणम्य तम् । गुरुर्भवान्ममेत्युक्त्वा जगाम स यथागतम् ॥ १९
ityukto dhaarmikastena paritushtah pranamya tam | gururbhavaanmametyuktvaa jagaama sa yathaagatam || 19
Nachdem er das dem Mönch gesagt hatte, verneigte sich der begeistert vor ihm
und bat: „Sei mein geistiger Führer!“ Danach setzte er seinen Weg fort.
प्रव्राड्ढसन्स्थितोऽत्रैव तरुमूले तदन्तरात् । यक्षस्यालापमशृणोत्क्रीडतो भार्यया सह ॥ २०
pravraaddhasansthito’traiva tarumuule tadantaraat | yakshasyaalaapamashrnotkriidato bhaaryayaa saha || 20
Der Wanderschüler stand immer noch lachend unter dem Baum, als er aus dem Bauminnern ein Flüstern vernahm: Ein Baumgeist alberte dort mit seiner Frau herum.
कर्णं ददाति यावच्च स प्रव्राट् तावदत्र सः । यक्षः पुष्पस्रजा भार्यां नर्मणा तामताडयत् ॥ २१
karnam dadaati yaavacca sa pravraat taavadatra sah | yakshah pushpasrajaa bhaaryaam narmanaa taamataadayat || 21
Er legte sein Ohr an den Stamm, als der Yaksha sein Weib zum Spaß mit einer Blumengirlande anstubste.
तावच्च मृतकल्पं सा कृत्वात्मानं शठा मृषा । तस्थौ तत्परिवारश्च मुक्ताक्रन्दो झगित्यभूत् ॥ २२
taavacca mrtakalpam saa krtvaatmaanam shathaa mrshaa | tasthau tatparivaarashca muktaakrando jhagityabhuut || 22
Da stellte diese Schelmin zum Schein sich tot. Sofort erhoben ihre Dienstleute ein großes Wehgeschrei.
चिराच्चागतजीवेव सा दृशावुदमीलयत् । किं त्वया दृष्टमिति तां यक्षोऽप्राक्षीत्ततः पतिः ॥ २३
ciraaccaagatajiiveva saa drshaavudamiilayat | kim tvayaa drshtamiti taam yaksho’praakshiittatah patih || 23
Nach einer halben Ewigkeit schlug sie die Augen auf, als sei das Leben in sie zurückgekehrt.
„Was hast du gesehen?“ fragte ihr Mann, der Yaksha, sie.
अथ मिथ्यैव सावोचत्त्वयाहं मालया यदा । अभ्याहता तदापश्यं कृष्णं पुरुषमागतम् ॥ २४
atha mithyaiva saavocattvayaaham maalayaa yadaa | abhyaahataa tadaapashyam krshnam purushamaagatam || 24
Da erdachte sie diese Schwindelei: „Als du mich mit der Girlande gehaun hast,
sah ich einen schwarzen Mann auf mich zukommen.
पाशहस्तं ज्वलन्नेत्रं प्रांशुमूर्ध्वशिरोरुहम् । भयानकं निजच्छायामलिनीकृतदिक्तटम् ॥ २५
paashahastam jvalannetram praamshumuurdhvashiroruham | bhayaanakam nijacchaayaamaliniikrtadiktatam || 25
Eine Fangschlinge in der Hand, flammender Blick, die Haare überm Kopf hochstehend,
angsteinflößend, mit seinem Schatten den Horizont verdunkelnd.
तेन नीताहमभवं दुष्टेन यममन्दिरम् । त्याजितास्मि च तत्रत्यैस्तं निवार्याधिकारिभिः ॥ २६
tena niitaahamabhavam dushtena yamamandiram | tyaajitaasmi ca tatratyaistam nivaaryaadhikaaribhih || 26
Der Rohling schleppte mich in Yamas Kerker.
Nur - seine Folterknechte wiesen ihn ab und hießen ihn mich freizugeben.“
एवं तयोक्ते यक्षिण्या हसन्यक्षो जगाद ताम् । अहो विनेन्द्रजालेन स्त्रीणां चेष्टा न विद्यते ॥ २७
evam tayokte yakshinyaa hasanyaksho jagaada taam | aho vinendrajaalena striinaam ceshtaa na vidyate || 27
Als die Yakshini das sagte, mußte der Yaksha lachen:
„O ja – Frauen machen keine Bewegung ohne Indras Lügengespinst!
को मृत्युः कुसुमाघातादावृत्तिः का यमालयात् । मूढे पाटलिपुत्रस्त्रीवृत्तान्तोऽनुकृतस्त्वया ॥ २८
ko mrtyuh kusumaaghaataadaavrttih kaa yamaalayaat | muudhe paataliputrastriivrttaanto’nukrtastvayaa || 28
Wer stirbt denn schon von einem Schlag mit Blumen? Oder ist schon mal wer aus Yamas Reich zurückgekehrt? Dummerchen! Den Tratsch der Weiber von Pataliputra spielst du nach:
तस्मिन्हि नगरे राजा योऽस्ति सिंहाक्षनामकः । तद्भार्या मन्त्रिसेनानीपुरोहितभिषग्वधूः ॥ २९
tasminhi nagare raajaa yo‘sti simhaakshanaamakah | tadbhaaryaa mantrisenaaniipurohitabhishagvadhuuh || 29
In dieser Stadt ist nämlich Simhaaksha Löwenauge der König. Und seine Frau,
zusammen mit den Frauen des Ministers, des Generals, des Hauspriesters und des Arztes
सहादाय त्रयोदश्यां शुक्लपक्षे कदाचन । सनाथीकृततद्देशामागाद्द्रष्टुं सरस्वतीम् ॥ ३०
sahaadaaya trayodashyaam shuklapakshe kadaacana | sanaathiikrtataddeshaamaagaaddrashtum sarasvatiim || 30
wählte irgendwann den dreizehnten Tag der hellen Mondhälfte,
um das Land zu besuchen, in dem Sarasvati die Schutzgöttin ist.
तत्र तन्मार्गमिलितैः सर्वाः कुब्जान्धपङ्गुभिः । व्याधितैरित्ययाच्यन्त भूपालप्रमुखाङ्गनाः ॥ ३१
tatra tanmaargamilitaih sarvaah kubjaandhapangubhih | vyaadhitairityayaacyanta bhuupaalapramukhaanganaah || 31
Auf dem Weg dahin trafen die Königin und die anderen Frauen auf einen Buckligen, einen Blinden
und einen Lahmen. Von diesen Krüppeln wurden sie angefleht:
रोगातुराणां दीनानामौषधं नः प्रयच्छत । येन मुच्यामहे रोगात्कुरुतार्तानुकम्पनम् ॥ ३२
rogaaturaanaam diinaanaamaushadham nah prayacchata | yena mucyaamahe rogaatkurutaartaanukampanam || 32
„Gebt uns erbärmlich Leidenden Arznei, mit der wir von unseren Krankheiten loskommen!
Habt Mitleid mit uns Armen!
समुद्रलहरीलोलो विद्युत्स्फुरितभङ्गुरः । जीवलोको ह्ययं यात्राद्युत्सवक्षणसुन्दरः ॥ ३३
samudralahariilolo vidyutsphuritabhangurah | jiivaloko hyayam yaatraadyutsavakshanasundarah || 33
Diese Welt ist doch kurzlebig wie eine Welle im Ozean, brüchig wie ein flammender Blitz,
und ihre Schönheit ein Moment nur in der heiligen Prozession.
तदसारेऽत्र संसारे सारं दीनेषु या दया । कृपणेषु च यद्दानं गुणवान्क्व न जीवति ॥ ३४
tadasaare’tra samsaare saaram diineshu yaa dayaa | krpaneshu ca yaddaanam gunavaankva na jiivati || 34
Im wesenlosen Lebenszyklus ist einzig wesentlich die Gnade für die Verletzten, die Gabe an die Armen.
Wer solche Eigenschaft besitzt, ist eigentlich lebendig.
आढ्यस्य किं च दानेन सुहितस्याशनेन किम् । किं चन्दनेन शीतालोः किं घनेन हिमागमे ॥ ३५
aadhyasya kim ca daanena suhitasyaashanena kim | kim candanena shiitaaloh kim ghanena himaagame || 35
Wozu die Schenkung dem, der alles hat? Wozu die Nahrung dem Versorgten? Wozu Sandelpastenkühlung
dem vor Kälte Schlotternden? Was soll die Regenwolke, wenn der Winter naht?
तदेतानुद्धरत नः कृपाणामयापदः । इत्युक्ता व्याधितैस्तैस्ता नृपभार्यादयोऽब्रुवन् ॥ ३६
tadetaanuddharata nah krpaanaamayaapadah | ityuktaa vyaadhitaistaistaa nrpabhaaryaadayo‘bruvan || 36
Also helft uns Armen in unserem erbärmlichen Zustand!“ Nachdem die Kranken
die Königsgattin und die anderen Frauen so angefleht hatten,
सुष्ठूपपन्नं जल्पयन्ति कृपणा व्याधितो इमे । सर्वस्वेनाप्यतोऽस्माभिः कार्यमेषां चिकित्सितम् ॥ ३७
sushthuupapannam jalpayanti krpanaa vyaadhito ime | sarvasvenaapyato’smaabhih kaaryameshaam cikitsitam || 37
sprachen jene zueinander: „Es klingt wahrhaftig, was die armen Teufel da erzählen.
Wir müssen sie gesundpflegen – und koste es unser aller Vermögen!“
एवमन्योन्यमालप्य देवीमभ्यर्च्य योषितः । व्याधितांस्तान्स्वभवनान्यानिन्युस्ताः पृथक्पृथक् ॥ ३८
evamanyonyamaalapya deviimabhyarcya yoshitah | vyaadhitaamstaansvabhavanaanyaaninyustaah prthakprthak || 38
Nachdem sie einander so bestärkt hatten, beteten sie zur Göttin
und nahmen jede einen von den Kranken mit zu sich nach Hause.
स्वभर्तॄन्प्रेर्य तेषां च महासत्त्वान्महौषधैः । चिकित्सां कारयामासुर्नोत्तस्थुश्च तदन्तिकात् ॥ ३९
svabhartrrnprerya teshaam ca mahaasattvaanmahaushadhaih | cikitsaam kaarayaamaasurnottasthushca tadantikaat || 39
Sie nötigten ihre prominenten Ehemänner, jene mit starken Heilkräutern behandeln zu lassen,
ohne ihnen jemals von der Seite zu weichen.
सहवासाच्च तैरेव सङ्गमुद्भूतमन्मथैः । तथा युयुस्ताः संसारं तन्मयं ददृशुर्यथा ॥ ४०
sahavaasaacca taireva sangamudbhuutamanmathaih | tathaa yuyustaah samsaaram tanmayam dadrshuryathaa || 40
Aus dem dauernden Umgang entstand eine enge Verbindung mit ihnen, ja, sie verliebten sich in sie,
sodaß die ganze Welt nur noch aus ihnen zu bestehen schien.
क्व रोगिणोऽमी कृपणा भर्तारः क्व नृपादयः । इति न व्यमृशत्तासां मन्मथान्धीकृतं मनः ॥ ४१
kva rogino’mii krpanaa bhartaarah kva nrpaadayah | iti na vyamrshattaasaam manmathaandhiikrtam manah || 41
Ihr von Liebe geblendetes Herz kannte keinen Unterschied mehr
zwischen diesen bemitleidenswerten Kranken und ihren Männern, dem König und den anderen.
ततश्च ता असम्भाव्यरोगिसम्भोगसम्भवैः । नखदन्तक्षतैर्युक्ताः पतयो ददृशुर्निजाः ॥ ४२
tatashca taa asambhaavyarogisambhogasambhavaih | nakhadantakshatairyuktaah patayo dadrshurnijaah || 42
Bald entdeckten ihre Männer Kratz- und Bißspuren an ihnen,
die von unstandesgemäßen Liebesfreuden mit diesen Kranken herrührten.
ते च भूपालतन्मन्त्रिसेनापतिमुखादयः । तदाचख्युः ससंदेहाः परस्परमतन्द्रिताः ॥ ४३
te ca bhuupaalatanmantrisenaapatimukhaadayah | tadaacakhyuh sasamdehaah parasparamatandritaah || 43
Davon wurden der König, sein Minister, der General und der Hofpriester nicht müde,
einander verzweifelt zu berichten.
ततो राजाब्रवीदन्यान्यूयं सम्प्रति तिष्ठत । अहमद्य निजां भार्यां तावत्पृच्छामि युक्तितः ॥ ४४
tato raajaabraviidanyaanyuuyam samprati tishthata | ahamadya nijaam bhaaryaam taavatprcchaami yuktitah || 44
Da sagte der König zu den anderen: „Ihr haltet erstmal die Füße still.
Ich aber will heute meine Frau taktvoll befragen!“
इत्युक्त्वा तान्विसृज्यैव गत्वा वासगृहं च सः । प्रदर्शितस्नेहभयो भार्यां पप्रच्छ तां नृपः ॥ ४५
ityuktvaa taanvisrjyaiva gatvaa vaasagrham ca sah | pradarshitasnehabhayo bhaaryaam papraccha taam nrpah || 45
Nach diesen Worten entließ er die anderen und ging auch in seine Wohnung.
Liebesbangigkeit vorgebend fragte der König seine Gattin da:
दष्टः केनाधरोऽयं ते क्षतौ केन नखैः स्तनौ । सत्यमाख्यासि चेदस्ति श्रेयस्ते नान्यथा पुनः ॥ ४६
dashtah kenaadharo’yam te kshatau kena nakhaih stanau | satyamaakhyaasi cedasti shreyaste naanyathaa punah || 46
„Wer hat dir in die Unterlippe gebissen? Und wer hat deine Brüste mit seinen Fingernägeln zerkratzt?
Wenn du die Wahrheit sagst, kommst du noch mal davon. Sonst nicht!“
इत्युक्त्वा तेन राज्ञा सा राज्ञी कृतकमब्रवीत् । अवाच्यमप्यधन्याहं वच्म्याश्चर्यमिदं शृणु ॥ ४७
ityuktvaa tena raajnaa saa raajnii krtakamabraviit | avaacyamapyadhanyaaham vacmyaashcaryamidam shrnu || 47
Als der König sie so angesprochen hatte, erzählte sie ihm, was sie sich zurechtgelegt hatte:
„Ungesegnet wie ich bin, verrat ich dir das unaussprechliche Wunder hier. Hör zu:
चित्रभित्तेरितो रात्रौ पुमांश्चक्रगदाधरः । निर्गत्यैवोपभुङ्क्ते मां प्रातश्चात्रैव लीयते ॥ ४८
citrabhitterito raatrau pumaamshcakragadaadharah | nirgatyaivopabhunkte maam praatashcaatraiva liiyate || 48
In der Nacht tritt aus der bemalten Wand ein Diskus und Keule haltender Mann heraus. Sobald er draußen ist, genießt er den heftigen Liebesakt mit mir. Morgens verschmilzt er wieder mit der Wand.
यदङ्गं चन्द्रसूर्याभ्यामपि दृष्टं न जातु मे । तत्रेदृगेत्य क्रियते तेनावस्था स्थिते त्वयि ॥ ४९
yadangam candrasuuryaabhyaamapi drshtam na jaatu me | tatredrgetya kriyate tenaavasthaa sthite tvayi || 49
Einen so zugerichteten Leib wie meinen haben weder Sonne noch Mond je gesehen.
Obwohl er hierher kommt und so etwas macht, steh ich gleichwohl zu dir.“
एतत्तस्याः सदुःखाया इव श्रुत्वा वचो नृपः । प्रत्येति स्म तथा मूर्खो मायामाशङ्क्य वैष्णवीम् ॥ ५०
etattasyaah saduhkhaayaa iva shrutvaa vaco nrpah | pratyeti sma tathaa muurkho maayaamaashankya vaishnaviim || 50
Als er das fast schon unter Schmerzen von ihr vorgetragen hörte, glaubte der einfältige König ihr,
einen Täuschungsakt Vishnus argwöhnend.
शशंस मन्त्र्यादिभ्यश्च तेभ्यस्तेऽपि तथा जडाः । मत्वाच्युतोपभुक्तास्ता भार्यास्तूष्णीं किलाभवन् ॥ ५१
shashamsa mantryaadibhyashca tebhyaste’pi tathaa jadaah |
matvaacyutopabhuktaastaa bhaaryaastuushniim kilaabhavan || 51
Das erzählte er dem Minister und den anderen. Die, genauso einfältig, glaubten auch,
der Ewige hätte ihre Frauen leidenschaftlich genossen, und bewahrten lieber Stillschweigen.
इत्यसत्यैकरचनाचतुराः कुस्त्रियः शठाः । वञ्चयन्ते जडमतीन्नाहं मूर्खस्तु तादृशः ॥ ५२
ityasatyaikaracanaacaturaah kustriyah shathaah | vancayante jadamatiinnaaham muurkhastu taadrshah || 52
So täuschten die vier verlogenen Frauenzimmer ihre dummen Männer mit ein und derselben Erfindung.
Ein solcher Trottel aber bin ich nicht!“
इति यक्षो ब्रुवन्भार्यां स विलक्षीचकार ताम् । तच्च प्रव्राजकोऽश्रौषीत्सर्वं तरुतले स्थितः ॥ ५३
iti yaksho bruvanbhaaryaam sa vilakshiicakaara taam | tacca pravraajako’shraushiitsarvam tarutale sthitah || 53
Das sagte der Baumgeist seiner Frau und beschämte sie.
Und das alles hörte der Wanderschüler am Fuße des Baumes stehend.
ततः कृताञ्जलिर्यक्षं तं स प्रव्राड् व्यजिज्ञपत् । भगवन्नाश्रमप्राप्तस्तवाहं शरणागतः ॥ ५४
tatah krtaanjaliryaksham tam sa pravraad vyajijnapat | bhagavannaashramapraaptastavaaham sharanaagatah || 54
Den Yaksha mit aneinandergelegten Handflächen grüßend sagte er:
„Ehrenwerter, ich nehme Zuflucht bei dir in deiner Einsiedelei!
तत्क्षमस्वापराधं मे त्वद्वचो यन्मया श्रुतम् । इत्युक्तः सत्यवचनात्तस्य यक्षस्तुतोष सः ॥ ५५
tatkshamasvaaparaadham me tvadvaco yanmayaa shrutam | ityuktah satyavacanaattasya yakshastutosha sah || 55
Verzeih mir den Fehltritt, deine Worte mitangehört zu haben!“
Nach diesem Geständnis war der Yaksha froh, daß er die Wahrheit gesagt hatte.
सर्वस्थानगताख्योऽहं यक्षस्तुष्टस्तवास्मि च । गृहाण वरमित्यूचे प्रव्राड् यक्षेण तेन सः ॥ ५६
sarvasthaanagataakhyo’ham yakshastushtastavaasmi ca | grhaana varamityuuce pravraad yakshena tena sah || 56
Ich bin der Yaksha Sarvasthaanagata, der in alles Feste eindringt, und freue mich über dich.
Du hast einen Wunsch frei!“ So forderte der Baumgeist den Wanderschüler auf.
मन्युमस्यां स्वभार्यायां मा कृथा एष एव मे । वरोऽस्त्विति तमाह स्म स प्रव्राडपि गुह्यकम् ॥ ५७
manyumasyaam svabhaaryaayaam maa krthaa esha eva me | varo’stviti tamaaha sma sa pravraadapi guhyakam || 57
„Grolle deiner Frau nicht mehr! Das ist mein Wunsch“, sagte da der Wanderbursch.
ततः स यक्षोऽवादीत्तं तुष्टोऽस्मि सुतरां तव । तदेष ते वरो दत्तो मयान्यः प्रार्थ्यतामिति ॥ ५८
tatah sa yaksho’vaadiittam tushto’smi sutaraam tava | tadesha te varo datto mayaanyah praarthyataamiti || 58
Da sagte der Yaksha: „Ich bin höchst zufrieden mit dir. Dein Wunsch ist schon erfüllt. Du hast noch einen frei.“
ततः प्रव्राजकोऽवादीत्तर्ह्ययं मेऽपरो वरः । अद्यप्रभृति पुत्रं मां जानीतं दम्पती युवाम् ॥ ५९
tatah pravraajako’vaadiittarhyayam me’paro varah | adyaprabhrti putram maam jaaniitam dampatii yuvaam || 59
Darauf der fahrende Schüler: „Dann sei das mein nächster Wunsch:
Du und deine Frau sollt mich von heut an als euren Sohn ansehen!“
श्रुत्वैतत्स सभार्योऽपि प्रत्यक्षीभूय तत्क्षणम् । यक्षस्तमब्रवीद्बाढं पुत्र पुत्रस्त्वमावयोः ॥ ६०
shrutvaitatsa sabhaaryo’pi pratyakshiibhuuya tatkshanam | yakshastamabraviidbaadham putra putrastvamaavayoh || 60
Als sie das hörten, wurden der Baumgeist und seine Frau sofort sichtbar.
Der Yaksha versicherte: „Natürlich, mein Junge, du bist unser beider Sohn!
अस्मत्प्रसादान्न च ते भविष्यति विपत्क्वचित् । विवादे कलहे द्यूते विजयी च भविष्यसि ॥ ६१
asmatprasaadaanna ca te bhavishyati vipatkvacit | vivaade kalahe dyuute vijayii ca bhavishyasi || 61
Wir passen auf dich auf, sodaß dir kein Unglück widerfahre.
Im Streit, im Kampf und im Spiel wirst du siegreich sein!“
इत्युक्त्वान्तर्हितं यक्षं तं प्रणम्यातिवाह्य च । रत्रिमत्राययौ प्रव्राट् स तं पाटलिपुत्रकम् ॥ ६२
ityuktvaantarhitam yaksham tam pranamyaativaahya ca | ratrimatraayayau pravraat sa tam paataliputrakam || 62
Als er das gesagt hatte, verneigte der fahrende Schüler sich vor dem sich in Luft auflösenden Yaksha.
Die Nacht verbrachte er noch dort, und wanderte dann weiter nach Pataliputra.
तत्र द्वाःस्थमुखेनान्तस्तस्मै सिंहाक्षभूभृते । कश्मीरागतमात्मानमाख्याति स्म स वादिनम् ॥ ६३
tatra dvaahsthamukhenaantastasmai simhaakshabhuubhrte | kashmiiraagatamaatmaanamaakhyaati sma sa vaadinam || 63
Dort ließ er König Simhaaksha durch den Torwächter melden, daß er ein Redekünstler aus Kashmir sei.
अनुज्ञातप्रवेशश्च तेनास्थाने महीभुजा । प्रविश्यात्र स्थितान्वादायाचिक्षेप स पण्डितान् ॥ ६४
anujnaatapraveshashca tenaasthaane mahiibhujaa | pravishyaatra sthitaanvaadaayaacikshepa sa panditaan || 64
Der König ließ ihn auch vor in die Versammlungshalle. Er trat ein und forderte die dort umherstehenden Gelehrten zum Redewettstreit auf.
जित्वा वादेन तान्यक्षवरमाहात्म्यतोऽखिलान् । राजाग्रे स पुनस्तेषां चकाराक्षेपमीदृशम् ॥ ६५
jitvaa vaadena taanyakshavaramaahaatmyato’khilaan | raajaagre sa punasteshaam cakaaraakshepamiidrsham || 65
Nachdem er sie alle im Streitgespräch besiegt hatte - war er ihnen doch überlegen, weil der Yaksha ihm einen Wunsch gewährt hatte – forderte er sie vor dem König wieder in derselben Weise heraus:
छित्रभित्तेर्विनिर्गत्य गदाचक्रधरः पुमान् । दष्टाधरौष्ठीं दशनैः क्षतस्तनतटां नखैः ॥ ६६
chitrabhittervinirgatya gadaacakradharah pumaan | dashtaadharaushthiim dashanaih kshatastanatataam nakhaih || 66
„‘Ein Diskus und Keule tragender Mann tritt aus einer bemalten Wand heraus,
beißt in meine Unterlippe und zerkratzt mit seinen Fingernägeln mein Brüstepaar.
कृत्वोपभुज्य रात्रौ मां तद्भित्तावेव लीयते । एतत्किमिति वः पृच्छाम्युत्तरं मेऽत्र दीयताम् ॥ ६७
krtvopabhujya raatrau maam tadbhittaaveva liiyate | etatkimiti vah prcchaamyuttaram me’tra diiyataam || 67
Nachdem er das getan und mich eine Nacht lang genossen hat, verschwimmt er wieder mit der Wand.‘
Was bedeutet das, frage ich euch. Gebt mir gleich jetzt die Antwort!“
एतच्छ्रुत्वा वचो नात्र बुधाः प्रतिवचो ददुः । परमार्थमजानाना अन्योन्याननदर्शिनः ॥ ६८
etacchrutvaa vaco naatra budhaah prativaco daduh | paramaarthamajaanaanaa anyonyaananadarshinah || 68
Nun hatten die weisen Männer seine Worte gehört, doch kannten sie die ganze Wahrheit nicht
und konnten ihm somit keine Antwort geben. Stattdessen starrten sie einander ins Gesicht.
ततो राजा स सिंहाक्षः स्वयमेव तमब्रवीत् । यदेतदुक्तं भवता तदाचक्ष्व त्वमेव नः ॥ ६९
tato raajaa sa simhaakshah svayameva tamabraviit | yadetaduktam bhavataa tadaacakshva tvameva nah || 69
Da sprach König Simhaaksha selbst zu ihm: „Dann erkläre du uns, was du eben gesagt hast!“
एतच्छ्रुत्वा स राज्ञेऽस्मै प्रव्राट् सर्वं शशंस तत् । तद्भार्याव्याजचरितं यक्षादश्रावि तेन यत् ॥ ७०
etacchrutvaa sa raajne’smai pravraat sarvam shashamsa tat | tadbhaaryaavyaajacaritam yakshaadashraavi tena yat || 70
Somit berichtete der fahrende Schüler dem König alles, was er von dem Baumgeist
über die Verfehlungen seiner Frau erfahren hatte.
न तत्कुर्यादभिष्वङ्गं पापज्ञप्त्येकहेतवे । स्त्रीभिः कदाचन जनस्तमित्यूचे नृपं च सः ॥ ७१
na tatkuryaadabhishvangam paapajnaptyekahetave | striibhih kadaacana janastamityuuce nrpam ca sah || 71
Und dann sagte er dem König noch: „Ein Mann sollte aus einem einzigen Grund
keine enge Beziehung zu Frauen eingehen – er würde in einen Abgrund blicken!“
तुष्टस्तस्मै निजं राज्यं राजा दातुमियेष सः । स तु स्वदेशैकरतः प्रव्राट् तन्नाग्रहीद्यदा ॥ ७२
tushtastasmai nijam raajyam raajaa daatumiyesha sah | sa tu svadeshaikaratah pravraat tannaagrahiidyadaa || 72
Der König war so begeistert von dem Wanderschüler, daß er ihm schon sein Königreich schenken wollte.
Der aber liebte seine Heimat gar so sehr, daß er sein Angebot ablehnte.
तदा सम्मानयामास राजा रत्नोत्करेण तम् । आत्तरत्नः स कश्मीरान्प्रव्राट् स्वं देशमागमत् ॥ ७३
tadaa sammaanayaamaasa raajaa ratnotkarena tam | aattaratnah sa kashmiiraanpravraat svam deshamaagamat || 73
Da ehrte der König ihn mit haufenweise Juwelen. Der Wanderschüler nahm die Steine
und ritt in seine Heimat, nach Kaschmir, zurück.
तत्र यक्षप्रसादेन स निर्दैन्यः सुखं स्थितः । इत्याख्याय स शिष्यस्तं महामुनिमभाषत ॥ ७४
tatra yakshaprasaadena sa nirdainyah sukham sthitah | ityaakhyaaya sa shishyastam mahaamunimabhaashata || 74
Dort lebte er, weil ein Yaksha ihm gewogen war, glücklich, ohne Not zu leiden.“
Nachdem der Schüler das erzählt hatte, sagte er zu dem Alten Lehrer:
अहं प्रव्राजकात्तस्मादेवं तच्छ्रुतवानिति । ततः स विस्मितः सान्यशिष्यश्चिरमभून्मुनिः ॥ ७५
aham pravraajakaattasmaadevam tacchrutavaaniti | tatah sa vismitah saanyashishyashciramabhuunmunih || 75
„So habe ich das von dem Wanderschüler gehört.“
Da sahen die anderen Schüler und der Lehrer sich noch lange verwundert an.
इत्युक्त्वा गोमुखो भूयो वत्सेशात्मजमब्रवीत् । एवमेतानि कुस्त्रीणां चेष्टितानि च वेधसः ॥ ७६
ityuktvaa gomukho bhuuyo vatseshaatmajamabraviit | evametaani kustriinaam ceshtitaani ca vedhasah || 76
Nachdem das erzählt war, sprach Gomukha wieder zu dem Sohn des Herrschers über Vatsa:
So sind die Verhaltensweisen der üblen Weiber und der guten Menschen.
विचित्राणि सदा देव लोकस्य चरितानि च । इयं च श्रूयतामन्या नार्येकादशमारिका ॥ ७७
vicitraani sadaa deva lokasya caritaani ca | iyam ca shruuyataamanyaa naaryekaadashamaarikaa || 77
Immer wieder verwunderlich sind die Lebenswege der Menschen.
Hört jetzt diese Geschichte von der Frau, die elf Männer überlebte:
ग्रामवासी पुमानासीत्कुटुम्बी कोऽपि मालवे । तस्योदपादी दुहिता द्वित्रिपुत्रकानीयसी ॥ ७८
graamavaasii pumaanaasiitkutumbii ko’pi maalave | tasyodapaadii duhitaa dvitriputrakaaniiyasii || 78
In einem Dorf in Maalava lebte ein Familienvater. Er hatte schon zwei oder drei Söhne,
als ihm noch eine Tochter geboren wurde.
तस्यां च जातमात्रायां भार्या तस्य व्यपद्यत । ततोऽल्पैर्दिवसैस्तस्य पुत्र एको व्यपादि च ॥ ७९
tasyaam ca jaatamaatraayaam bhaaryaa tasya vyapadyata | tato’lpairdivasaistasya putra eko vyapaadi ca || 79
Bei ihrer Geburt starb seine Frau noch im Kindbett, und wenige Tage später war auch einer seiner Söhne tot.
तस्मिन्विपन्ने भ्रातास्य वृषशृङ्गहतो मृतः । सोऽथ कन्यां कुटुम्बी तां नाम्ना चक्रे त्रिमारिकाम् ॥ ८०
tasminvipanne bhraataasya vrshashrngahato mrtah | so’tha kanyaam kutumbii taam naamnaa cakre trimaarikaam || 80
Kaum war der tot, wurde sein Bruder von einem Stierhorn aufgespießt.
Da nannte der Familienvater seine Tochter Trimaarika.
त्रयोऽनया लक्षणया जातया मारिता इति । कालेन यौवनस्थां तां पितुस्तस्मादयाचत ॥ ८१
trayo’nayaa lakshanayaa jaatayaa maaritaa iti | kaalena yauvanasthaam taam pitustasmaadayaacata || 81
Weil durch sie, die das böse Omen trug, seit ihrer Geburt drei Menschen ums Leben gekommen waren.
Mit der Zeit wuchs sie zu einer jungen Frau heran, und bald hielt bei dem Vater
त्रिमारिकामाढ्यपुत्रः कश्चित्तद्ग्रामसम्भवः । पिता च तस्मै प्रादात्तां स यथावत्कृतोत्सवः ॥ ८२
trimaarikaamaadhyaputrah kashcittadgraamasambhavah | pitaa ca tasmai praadaattaam sa yathaavatkrtotsavah || 82
der Sohn eines aus demselben Dorf stammenden Reichen um ihre Hand an.
Der Vater gab sie ihm zur Frau und richtete die übliche Hochzeitsfeier aus.
तेन भर्त्रा सहारंस्त कालं कमपि तत्र सा । अचिराच्च ततस्तस्याः स भर्ता पञ्चतामगात् ॥ ८३
tena bhartraa sahaaramsta kaalam kamapi tatra saa | aciraacca tatastasyaah sa bhartaa pancataamagaat || 83
Mit diesem Manne lebte sie dort eine Weile in Saus und Braus.
Wenig später aber segnete ihr Gatte das Zeitliche.
दिवसैरेव सा चान्यं चपला पतिमग्रहीत् । सोऽप्यल्पेनैव कालेन विपत्तिं प्राप तत्पतिः ॥ ८४
divasaireva saa caanyam capalaa patimagrahiit | so’pyalpenaiva kaalena vipattim praapa tatpatih || 84
Tage später schon nahm das muntere Kind sich einen neuen Ehemann.
Aber auch den ereilte nach kurzer Zeit ein tödliches Mißgeschick.
ततः सा यौवनोन्मत्ता तृतीयं पतिमाददे । सोऽपि तस्या विपन्नोऽभूत्पतिघ्नयाः पतिरन्यवत् ॥ ८५
tatah saa yauvanonmattaa trtiiyam patimaadade | so’pi tasyaa vipanno’bhuutpatighnayaah patiranyavat || 85
In ihrer jugendlichen Torheit nahm sie einen dritten Mann.
Doch auch dieser Mann der Gattenmörderin verschied wie seine Vorgänger.
एवं क्रमेण पतयो दश तस्या विपेदिरे । ततो हास्येन सा नाम्ना पप्रथे दशमारिका ॥ ८६
evam kramena patayo dasha tasyaa vipedire | tato haasyena saa naamnaa paprathe dashamaarikaa || 86
Auf diese Weise kamen nacheinander zehn ihrer Gatten ums Leben.
Bald wurde ihr der Spottname Dashamaarika – die Zehntöterin, angehängt.
अथान्यभर्तृस्वीकारात्पित्रा ह्रीतेन वारिता । सा वर्ज्यमाना जनैस्तस्थौ तस्य पितुर्गृहे ॥ ८७
athaanyabhartrsviikaaraatpitraa hriitena vaaritaa | saa varjyamaanaa janaistasthau tasya piturgrhe || 87
Da schämte sich ihr Vater, und damit sie sich nicht noch einen Ehemann einverleibte, sperrte er sie weg.
So lebte sie, von den Menschen gemieden, in ihres Vaters Haus.
एकदा च विवेशात्र पान्थो भव्याकृतिर्युवा । एकरात्रिनिवासार्थं तत्पित्रानुमतोऽतिथिः ॥ ८८
ekadaa ca viveshaatra paantho bhavyaakrtiryuvaa | ekaraatrinivaasaartham tatpitraanumato’tithih || 88
Eines Tages trat ein ansehnlicher Reisender auf den Hof.
Diesen lud ihr Vater zur einmaligen Übernachtung ein.
तं दृष्ट्वा तद्गतमनाः साभवद्दशमारिका । पान्थोऽपि तरुणीं दृष्ट्वा सोऽभूत्तदभिलाषुकः ॥ ८९
tam drshtvaa tadgatamanaah saabhavaddashamaarikaa | paantho’pi taruniim drshtvaa so’bhuuttadabhilaashukah || 89
Als Dashamaarika ihn sah, flog ihm ihr Herze zu.
Und als der Gast die Anmutige sah, zog es ihn sogleich zu ihr.
ततः सा मारमुषितत्रपा पितरमभ्यधात् । एकमेतमहं तात वृणोमि पथिकं पतिम् ॥ ९०
tatah saa maaramushitatrapaa pitaramabhyadhaat | ekametamaham taata vrnomi pathikam patim || 90
Da nun der Liebesgott ihr jede Scham geraubt hatte, sagte sie zu ihrem Vater:
„Diesen Reisenden erwähl‘ ich mir zum Mann!
विपत्स्यते चेदेषोऽपि ग्रहीष्यामि ततो व्रतम् । एवं शृण्वति पान्थे तां ब्रुवतीं स पिताब्रवीत् ॥ ९१
vipatsyate cedesho’pi grahiishyaami tato vratam | evam shrnvati paanthe taam bruvatiim sa pitaabraviit || 91
Wenn der auch ums Leben kommt, lege ich ein Gelübde ab!“
So hörte es auch der Reisende. Ihr Vater aber schalt sie:
मा पुत्रि लज्जा महती दश ते पतयो मृताः । तदेतस्मिन्नपि मृते हसिष्यतितरां जनः ॥ ९२
maa putri lajjaa mahatii dasha te patayo mrtaah | tadetasminnapi mrte hasishyatitaraam janah || 92
„Mach das nicht, Tochter! Es ist schon beschämend genug, daß zehn deiner Männer tot sind!
Wenn der hier auch noch stirbt, lacht sich das Volk zu Tode!“
तच्छ्रुत्वैव त्रपां त्यक्त्वा पथिकोऽपि जगाद सः । नाहं म्रिये दश मृताः क्रमाद्भार्या ममापि हि ॥ ९३
tacchrutvaiva trapaam tyaktvaa pathiko’pi jagaada sah | naaham mriye dasha mrtaah kramaadbhaaryaa mamaapi hi || 93
Als der Reisende das hörte, warf er seine Befangenheit ab und rief:
„Ich werde nicht sterben! Mir sind auch schon zehn Ehefrauen nacheinander weggestorben!
समावावां शमाम्यत्र पादस्पर्शेन धूर्जटेः । इत्युक्ते तेन पान्थेन नाचित्रीयत तत्र कः ॥ ९४
samaavaavaam shamaamyatra paadasparshena dhuurjateh | ityukte tena paanthena naacitriiyata tatra kah || 94
Damit sind wir gleich. Ich sage das hier unter Fußberührung Shivas, so wahr der Haarfilz auf ihm lastet!“
Als der Reisende das gesagt hatte, gab es keinen, der sich nicht gewundert hätte.
बुद्ध्वा च मिलितैर्ग्राम्यैर्दत्तानुमतया तया । दशमारिकया सोऽथ पथिको जगृहे पतिः ॥ ९५
buddhvaa ca militairgraamyairdattaanumatayaa tayaa | dashamaarikayaa so’tha pathiko jagrhe patih || 95
Da versammelten sich die Dorfbewohner, gaben Dashamaarika ihre Erlaubnis,
sodaß sie den Reisenden zu ihrem Manne nahm.
तेन साकं च यावत्सा कालं कमपि तिष्ठति । तावच्छीतज्वराक्रान्तः सोऽपि तस्याः क्षयं ययौ ॥ ९६
tena saakam ca yaavatsaa kaalam kamapi tishthati | taavacchiitajvaraakraantah so’pi tasyaah kshayam yayau || 96
Mit dem lebte sie dann wieder eine Zeit lang zusammen, bis auch er - durch Schüttelfrost - sein Ende fand.
ततः सा हासिनी ग्राव्णामप्येकादशमारिका । विग्ना गङ्गातटं गत्वा प्रव्राज्यामेव शिश्रिये ॥ ९७
tatah saa haasinii graavnaamapyekaadashamaarikaa | vignaa gangaatatam gatvaa pravraajyaameva shishriye || 97
Da lachten sogar schon die Steine über Ekaadashamaarika, die Elftöterin, wie sie nun hieß.
Gebrochen zog sie ans Gangesufer und wurde Einsiedlerin.“
इत्युक्त्वा हसितं वत्सराजपुत्रं स गोमुखः । भूयोऽब्रवीत्कथामन्यां शृण्विमां दान्तजीविनः ॥ ९८
ityuktvaa hasitam vatsaraajaputram sa gomukhah | bhuuyo’braviitkathaamanyaam shrnvimaam daantajiivinah || 98
Danach sagte Gomukha zu dem immer noch lachenden Prinzen von Vatsa:
„Hör dir jetzt diese andere Geschichte an, von Daantajiivin, der von einem Ochsen lebte:
पुमान्कश्चिद्दरिद्रोऽभूद्ग्रामे क्वापि कुटुम्बवान् । एक एव बलीवर्दस्तस्य चाभूद्गृहे धनम् ॥ ९९
pumaankashciddaridro’bhuudgraame kvaapi kutumbavaan | eka eva baliivardastasya caabhuudgrhe dhanam || 99
Ein armer Mann und Familienvater lebte auf dem Land. Der einzige Reichtum an seinem Hof war dieser eine Ochse.
स निःसत्त्वोऽशनाभावात्सीदत्यपि कुटुम्बके । सोपवासोऽपि तं दान्तं व्यक्रीणीत न लोभतः ॥ १००
sa nihsattvo’shanaabhaavaatsiidatyapi kutumbake | sopavaaso’pi tam daantam vyakriiniita na lobhatah || 100
Er war so erbärmlich, daß, als seine Familie vor Nahrungsmangel dahinvegetierte und er selbst nichts mehr aß,
er immer noch keine Lust hatte, seinen Ochsen zu verkaufen.
गत्वा तु विन्ध्यवासिन्याः पुरतो दर्भसंस्तरे । पतित्वा स तपश्चक्रे निराहारोऽर्थकाम्यया ॥ १०१
gatvaa tu vindhyavaasinyaah purato darbhasamstare | patitvaa sa tapashcakre niraahaaro’rthakaamyayaa || 101
Stattdessen wanderte er in die Vindhyaberge, um dort auf einem Lager aus Darbhagras vor der Göttin niedersinkend ein Fastengelübde abzulegen, weil er irgendwie an Geld kommen wollte.
उत्तिष्ठैको बलीवर्दः सर्वदा धनमस्ति ते । अतस्तमेव विक्रीय जीविष्यसि सदा सुखम् ॥ १०२
uttishthaiko baliivardah sarvadaa dhanamasti te | atastameva vikriiya jiivishyasi sadaa sukham || 102
„Steh auf! Mit einem Ochsen hast du immer Geld. Wenn du den verkaufst, kannst du stets unbesorgt leben!
इत्यादिष्टस्तया स्वप्ने देव्या प्रातः प्रबुध्य सः । उत्थाय पारणं किंचित्कृत्वा स्वगृहमाययौ ॥ १०३
ityaadishtastayaa svapne devyaa praatah prabudhya sah | utthaaya paaranam kimcitkrtvaa svagrhamaayayau || 103
Am nächsten Morgen stand er auf, frühstückte eine Kleinigkeit und wanderte zurück nach Hause.
एत्याप्यधीरो विक्रेतुं नोक्षाणं तं शशाक सः । विक्रीतेऽस्मिन्नहं निःस्वो नैव वर्तेय जात्विति ॥ १०४
etyaapyadhiiro vikretum nokshaanam tam shashaaka sah | vikriite’sminnaham nihsvo naiva varteya jaatviti || 104
Doch auch hier brachte er die Kraft nicht auf, den Ochsen zu verkaufen:
„Wenn ich den verkaufe, habe ich ja wieder nichts, wovon ich leben könnt‘!“
अथ तं कथितस्वप्नदेव्यादेशं प्रसङ्गतः । उपवासकृशं कश्चिदुवाच सुमतिः सुहृत् ॥ १०५
atha tam kathitasvapnadevyaadesham prasangatah | upavaasakrsham kashciduvaaca sumatih suhrt || 105
Als er einem klugen Freund im Gespräch erzählte,
was die Göttin ihm im Traum befohlen hatte, sagte der zu dem vom Fasten Abgemagerten:
एक एवास्ति दान्तस्ते तं त्वं विक्रीय सर्वदा । जीविष्यसीति देव्योक्तं तञ्ज्ञातं मूढ न त्वया ॥ १०६
eka evaasti daantaste tam tvam vikriiya sarvadaa || jiivishyasiiti devyoktam tajjnaatam muudha na tvayaa || 106
„Einen Ochsen hast du immer, den du verkaufen und überall leben kannst.
Warum machst du nicht, was die Göttin dir gesagt hat, du Narr?
तद्विक्रीयैतमुक्षाणं निर्वाहय कुटुम्बकम् । ततो भविष्यत्यन्यस्ते ततश्चान्यस्ततोऽपरः ॥ १०७
tadvikriiyaitamukshaanam nirvaahaya kutumbakam | tato bhavishyatyanyaste tatashcaanyastato’parah || 107
Also verkauf den Ochsen und erlöse deine Familie! Dann gibt es wieder einen, und danach wieder einen!“
इत्युक्तस्तेन मित्रेण ग्रामीणः स तथाकरोत् । एकैकवृषपण्याच्च जिजीव सततं सुखी ॥ १०८
ityuktastena mitrena graamiinah sa tathaakarot | ekaikavrshapanyaacca jijiiva satatam sukhii || 108
Nach diesen Worten des Freundes tat er, wie ihm geheißen. Und so verkaufte er einen Ochsen nach dem anderen
und lebte glücklich immerdar.
एवं फलति सर्वस्य विधिः सत्त्वानुसारतः । तत्सुसत्त्वो भवेत्सत्त्वहीनं न वृणते श्रियः ॥ १०९
evam phalati sarvasya vidhih sattvaanusaaratah | tatsusattvo bhavetsattvahiinam na vrnate shriyah || 109
So belohnt das Schicksal einen jeden entsprechend seiner Entschlossenheit.
Fest entschlossen sei der Mensch. Den Unentschlossnen übersieht das Glück.
शृणुतान्यां कथां चेमां धूर्तस्यालीकमन्त्रिणः । आसीत्पृथ्वीपतिर्नाम नगरे दक्षिणापथे ॥ ११०
shrnutaanyaam kathaam cemaam dhuurtasyaaliikamantrinah | aasiitprthviipatirnaama nagare dakshinaapathe || 110
Hört euch noch eine andere Geschichte an – vom Schurken, der sich als Minister ausgab:
In einer Stadt weit im Süden herrschte einst ein König.
तद्राष्ट्रे कोऽप्यभूद्दूर्तः परवञ्चनजीविकः । स चैकदा महेच्छत्वादसंतुष्टो व्यचिन्तयत् ॥ १११
tadraashtre ko’pyabhuudduurtah paravancanajiivikah | sa caikadaa mahecchatvaadasamtushto vyacintayat || 111
In dessen Reich lebte ein Ganove, der sich mit kleineren Betrügereien durchschlug.
Unzufrieden, weil sich zu Höherem berufen fühlend, überlegte der eines Tages:
धूर्तत्वेनेदृशा किं मे यदाहारादिमात्रकृत् । प्राप्यते महती येन श्रीस्तादृङ् न करोमि किम् ॥ ११२
dhuurtatvenedrshaa kim me yadaahaaraadimaatrakrt | praapyate mahatii yena shriistaadrn na karomi kim || 112
‚Was soll mir eine Halbweltexistenz, die mir höchstens was zu fressen bringt?
Warum unternehm‘ ich nichts, womit ich das große Geld machen kann?‘
इत्यालोच्य वणिग्वेषमत्युदारं विधाय सः । उपासर्पत्प्रतीहारं गत्वा द्वारं महीपतेः ॥ ११३
ityaalocya vanigveshamatyudaaram vidhaaya sah | upaasarpatpratiihaaram gatvaa dvaaram mahiipateh || 113
Nachdem er sich etwas überlegt hatte, verkleidete er sich als Kaufmann und legte einen überzeugenden Auftritt hin,
als er, vor des Königs Tor getreten, den Torwächter zu sich heranwinkte.
तन्मुखेन प्रविश्यान्तः प्राभृतं चोपनीय सः । एकान्ते मेऽस्ति विज्ञप्तिरिति व्यज्ञापयन्नृपम् ॥ ११४
tanmukhena pravishyaantah praabhrtam copaniiya sah | ekaante me’sti vijnaptiriti vyajnaapayannrpam || 114
Von diesem angekündigt trat er ein. Dem König ein kleines Geschenk überreichend bekannte er:
„Ich bitte Majestät um eine Privataudienz.“
राज्ञापि वेषभ्रान्तेन प्राभृतावर्जितेन च । तथेति रचितैकान्तस्तमेवं स व्यजिज्ञपत् ॥ ११५
raajnaapi veshabhraantena praabhrtaavarjitena ca | tatheti racitaikaantastamevam sa vyajijnapat || 115
Der König, von seinem Habitus beeindruckt und auch des Geschenkes wegen ihm zugeneigt,
stimmte zu und räumte ihm die Audienz ein. Da sagte das Schlitzohr zu ihm:
दिने दिने मया साकमास्थाने सर्वसंनिधौ । भूत्वैकान्ते कथालापं क्षणमेकं कुरु प्रभो ॥ ११६
dine dine mayaa saakamaasthaane sarvasamnidhau | bhuutvaikaante kathaalaapam kshanamekam kuru prabho || 116
„Jeden Tag, in der Versammlungshalle, möchte der Herr mich für alle sichtbar beiseitenehmen
und sich mit mir unter vier Augen kurz unterhalten?
तावताहं प्रतिदिनं दीनारशतपञ्चकम् । ददाम्युपायनं देवस्यार्थये न तु किंचन ॥ ११७
taavataaham pratidinam diinaarashatapancakam | dadaamyupaayanam devasyaarthaye na tu kimcana || 117
Dafür gebe ich Euch jeden Tag fünfhundert Dinare. Ich verlange von Majestät auch keinerlei Gegenleistung.
तच्छ्रुत्वाचिन्तयद्राजा को दोषः किमयं मम । गृहीत्वा याति दीनारान्ददाति प्रत्युतान्वहम् ॥ ११८
tacchrutvaacintayadraajaa ko doshah kimayam mama | grhiitvaa yaati diinaaraandadaati pratyutaanvaham || 118
Als er das hörte, sagte sich der König: ‚Was kann’s denn schaden? Er nimmt mir ja nichts weg.
Im Gegenteil – jeden Tag bringt er mir Dinare!
महता वणिजा सार्धं कथालापेन का त्रपा । इति स प्रतिपद्यैतद्राजा तस्य कथाकरोत् ॥ ११९
mahataa vanijaa saardham kathaalaapena kaa trapaa | iti sa pratipadyaitadraajaa tasya kathaakarot || 119
Sich mit einem wichtigen Geschäftsmann zu unterhalten ist keine Schande.“
So stimmte der König zu und tat, worum jener ihn gebeten hatte.
सोऽपि तस्मै ददौ राज्ञे दीनारांस्तान्यथोदितान् । लोकस्तं च महामन्त्रिपदं प्राप्तममन्यत ॥ १२०
so’pi tasmai dadau raajne diinaaraamstaanyathoditaan | lokastam ca mahaamantripadam praaptamamanyata || 120
Dieser gab dem König die versprochenen Dinare. Das Volk aber dachte, er würde einen hohen Ministerposten bekleiden.
एकस्मिंश्च दिने धूर्तो मुहुः पश्यन्नियोगिनः । साकूतं मुखमेकस्य चक्रे राज्ञा समं कथाम् ॥ १२१
ekasmimshca dine dhuurto muhuh pashyanniyoginah | saakuutam mukhamekasya cakre raajnaa samam kathaam || 121
Eines Tages, während er sich noch mit dem König unterhielt,
zwinkerte der Hochstapler einem bestimmten Gouverneur immer wieder bedeutungsvoll zu.
निर्गतश्च बहिस्तेन मुखालोकनकारणम् । एत्याधिकारिणा पृष्टः स स्वैरं तं मृषावदत् ॥ १२२
nirgatashca bahistena mukhaalokanakaaranam | etyaadhikaarinaa prshtah sa svairam tam mrshaavadat || 122
Als er hinausging wurde er draußen von dem Höfling gefragt, warum er ihm zugezwinkert hatte.
Da gab er ihm sogleich die Antwort, die er sich zurechtgelegt:
देशो मे लुण्ठितोऽनेनेत्येवं ते कुपितो नृपः । मयातस्ते मुखं दृष्टं शमयिष्याम्यहं च तम् ॥ १२३
desho me lunthito’nenetyevam te kupito nrpah | mayaataste mukham drshtam shamayishyaamyaham ca tam || 123
„‘Der plündert mein Land aus!‘ denkt der König und ist wütend auf dich.
Darum hab‘ ich dir zugezwinkert - weil ich ihn beschwichtigen kann!“
इत्युक्तस्तेन सोऽलीकमन्त्रिणा सभयो गृहम् । आगत्याधिकृतः स्वर्णसहस्रं तस्य दत्तवान् ॥ १२४
ityuktastena so’liikamantrinaa sabhayo grham | aagatyaadhikrtah svarnasahasram tasya dattavaan || 124
Nach diesen Worten des falschen Ministers schlich der Gouverneur bedrückt nach Hause
und schickte ihm von dort aus tausend Goldstücke.
अन्येद्युश्च समं राज्ञा कथां कृत्वा तथैव सः । निर्गत्य धूर्तोऽवादीत्तं नियोगिनमुपागतम् ॥ १२५
anyedyushca samam raajnaa kathaam krtvaa tathaiva sah | nirgatya dhuurto’vaadiittam niyoginamupaagatam || 125
Tags darauf führte der Hochstapler wieder eine kurze Unterredung mit dem König.
Draußen vor der Halle sagte er zu dem Höfling, als der auf ihn zutrat:
युक्तियुक्तेर्मया वाक्यैस्तव राजा प्रसादितः । धीरो भवाधुनाहं ते सर्वछिद्रेषु रक्षकः ॥ १२६
yuktiyuktermayaa vaakyaistava raajaa prasaaditah | dhiiro bhavaadhunaaham te sarvachidreshu rakshakah || 126
„Ich habe beim König ein gutes Wort für dich eingelegt. Er ist dir wieder gewogen.
Kopf hoch! Ab heute wache ich über all deine Schwachstellen!“
इति स्वीकृत्य तं युक्त्या विससर्ज च सोऽपि तम् । अधिकारी सदा तैस्तैरुपचारैरुपाचरत् ॥ १२७
iti sviikrtya tam yuktyaa visasarja ca so’pi tam | adhikaarii sadaa taistairupacaarairupaacarat || 127
So machte er den Beamten geschickt zu seinem Freund und ließ ihn wegtreten.
Der wiederum revanchierte sich mit allen erdenklichen Wohltaten.
एवं क्रमेण सर्वेभ्यो नियोगिभ्यः स बुद्धिमान् । राजभ्यो राजपुत्रेभ्यः सेवकेभ्यश्च युक्तिभिः ॥ १२८
evam kramena sarvebhyo niyogibhyah sa buddhimaan | raajabhyo raajaputrebhyah sevakebhyashca yuktibhih || 128
Allmählich häufte der Schlaukopf mit seinen Schachzügen von Beamten, Königen, Rittern und Höflingen,
बह्वीभिराददानोऽर्थानर्जयामास सर्वतः । पञ्च कोटीः सुवर्णस्य कुर्वन्राजा समं कथाः ॥ १२९
bahviibhiraadadaano’rthaanarjayaamaasa sarvatah | panca kotiih suvarnasya kurvanraajaa samam kathaah || 129
von all den vielen, die ihm ihr Geld gaben, insgesamt fünfzig Millionen Goldstücke an,
dieweil er mit dem König ein Schwätzchen hielt.
ततो रहसि राजानं धूर्तमन्त्री जगाद सः । देव दत्त्वापि नित्यं ते दीनारशतपञ्चकम् ॥ १३०
tato rahasi raajaanam dhuurtamantrii jagaada sah | deva dattvaapi nityam te diinaarashatapancakam || 130
Als sie allein waren, sprach der verschlagene Minister zum König:
„Gebieter, obwohl ich dir andauernd fünfhundert Dinare gab,
त्वत्प्रसादान्मया प्राप्ताः पञ्च काञ्चनकोटयः । तत्प्रसीद गृहाणैतत्स्वं स्वर्णमहमत्र कः ॥ १३१
tvatprasaadaanmayaa praaptaah panca kaancanakotayah | tatprasiida grhaanaitatsvam svarnamahamatra kah || 131
habe ich durch deine Gnade fünfzig Millionen Goldstücke eingenommen.
Davon nimm dir bitte deinen Anteil. Was soll ich damit?“
इत्युक्त्वा प्रकटं राज्ञे कनकं तन्न्यवेदयत् । राजापि कृच्छ्रात्तत्तस्य जग्राहार्धं ततो धनात् ॥ १३२
ityuktvaa prakatam raajne kanakam tannyavedayat | raajaapi krcchraattattasya jagraahaardham tato dhanaat || 132
Nach diesen Worten zeigte er dem König sein Gold. Der aber nahm nur nach langem Zureden
eine Hälfte des Geldes an sich.
तुष्टस्य स्थापयामास महामन्त्रिपदे स तम् । सोऽपि प्राप्य श्रियं धूर्तो दानभोगैरमानयत् ॥ १३३
tushtasya sthaapayaamaasa mahaamantripade sa tam | so’pi praapya shriyam dhuurto daanabhogairamaanayat || 133
Zufrieden setzte er ihn auf den Posten des Ministerpräsidenten. Der Hochstapler aber,
da er sich seinen Reichtum gesichert hatte, bedachte ihn weiterhin mit Geschenken und Wohltaten.
एवं प्राप्नोति महतः प्राज्ञोऽर्थान्नातिपापतः । कूपखानकवत्प्राप्ते फले दोषं निहन्ति च ॥ १३४
evam praapnoti mahatah praajno’rthaannaatipaapatah | kuupakhaanakavatpraapte phale dosham nihanti ca || 134
Ein kluger Mensch erwirbt somit großen Reichtum, ohne allzu schwer zu fehlen.
Nachdem er den Lohn erhalten hat, tilgt er seine Schuld wie ein Mann, der einen Brunnen gräbt.“
Zuerst verletzt er die Erde, dann steigt allmählich das Wasser, das allen zugutekommt.
इत्युक्त्वा गोमुखः प्राह वत्सराजसुतं पुनः । एकामिदानीमुद्वाहसोत्सुकः शृण्विमां कथाम् ॥ १३५
ityuktvaa gomukhah praaha vatsaraajasutam punah | ekaamidaaniimudvaahasotsukah shrnvimaam kathaam || 135
Nach diesen Worten sprach Gomukha den Prinzen von Vatsa erneut an:
„Hör dir jetzt, da du deine Heirat herbeisehnst, noch diese eine Geschichte an:
बभूव दुर्मदारातिकरीन्द्रकुलकेसरी । रत्नाकराख्ये नगरे नाम्ना बुद्धिप्रभो नृपः ॥ १३६
babhuuva durmadaaraatikariindrakulakesarii | ratnaakaraakhye nagare naamnaa buddhiprabho nrpah || 136
In der Stadt Ratnaakara herrschte einst König Buddhaprabhaa,
ein wahrer Löwe inmitten der Elefantenherde seiner wutschnaubenden Feinde.
रत्नरेखाभिधानायां राज्ञां तस्योदपद्यत । कन्या हेमप्रभा नाम सर्वलोकैकसुन्दरी ॥ १३७
ratnarekhaabhidhaanaayaam raajnaam tasyodapadyata | kanyaa hemaprabhaa naama sarvalokaikasundarii || 137
Seine Frau, Königin Ratnarekhaa, gebar ihm eine Tochter, Hemaprabhaa, von einzigartiger Schönheit in der Welt.
सा च विद्याधरी शापादवतीर्णा यदा तदा । नभोविहारसंस्कारमदाच्चिक्रीड दोलया ॥ १३८
saa ca vidyaadharii shaapaadavatiirnaa yadaa tadaa | nabhovihaarasamskaaramadaaccikriida dolayaa || 138
Und sie, eine Vidyaadharii, einst nach einer Verwünschung auf die Erde verstoßen,
hatte in Erinnerung an ihre himmlischen Freuden großen Spaß daran, immer höher und schneller zu schaukeln.
पातभीत्या निषिद्धापि सा ततो न चचाल यत् । तत्तस्याः स पिता राजा चपेटं कुपितो ददौ ॥ १३९
paatabhiityaa nishiddhaapi saa tato na cacaala yat | tattasyaah sa pitaa raajaa capetam kupito dadau || 139
Obwohl ihr Vater, aus Angst, sie könne abstürzen, es ihr verbat, ließ sie nicht davon ab.
Da wurde der König wütend und versetzte ihr einen Klaps.
तावता सावमानेन राजपुत्री वनैषिणी । विहारव्यपदेशेन जगामोपवनं बहिः ॥ १४०
taavataa saavamaanena raajaputrii vanaishinii | vihaaravyapadeshena jagaamopavanam bahih || 140
Nach dieser Erniedrigung wollte die Königstochter nur noch in den Wald.
Unter dem Vorwand, sich beruhigen zu müssen, lief sie hinaus in einen Garten vor der Stadt.
पानमत्तेषु भृत्येषु संचरन्ती च तत्र सा । प्रविश्य वृक्षगहनं तेषां दृष्टिपथाद्ययौ ॥ १४१
paanamatteshu bhrtyeshu samcarantii ca tatra saa | pravishya vrkshagahanam teshaam drshtipathaadyayau || 141
Nachdem ihre Diener sich betrunken hatten, wanderte sie weiter und betrat einen dichten Dschungel,
wo sie bald aus deren Blickfeld entschwand.
गत्वा चैकाकिनी दूरं वनं विरचितोटजा । फलमूलाशिनी तस्थौ हराराधनतत्परा ॥ १४२
gatvaa caikaakinii duuram vanam viracitotajaa | phalamuulaashinii tasthau haraaraadhanatatparaa || 142
Ganz allein ging sie weit in den Wald hinein, baute sich eine Laubhütte und ernährte sich nur noch
von Früchten und Wurzeln. Da lebte sie nun. Shiva anzubeten war das Größte für sie.
तत्पितापि स राजा तां बुद्ध्वा क्वापि ततो गताम् । अन्वियेष न च प्राप महद्दुःखमुवाह च ॥ १४३
tatpitaapi sa raajaa taam buddhvaa kvaapi tato gataam | anviyesha na ca praapa mahadduhkhamuvaaha ca || 143
Zwar hatte ihr Vater, der König, erfahren, daß sie irgendwohin gezogen war.
Er suchte sie, doch fand er sie nicht. Da machte er sich schwere Selbstvorwürfe.
चिरात्किंचित्तनूभूतदुःखश्चित्तं विनोदयन् । बुद्धिप्रभः स निरगान्मृगयायै महीपतिः ॥ १४४
ciraatkimcittanuubhuutaduhkhashcittam vinodayan | buddhiprabhah sa niragaanmrgayaayai mahiipatih || 144
Nach einer Weile aber klang der Schmerz um sie etwas ab, und König Buddhiprabha ging,
um auf andere Gedanken zu kommen, auf die Jagd.
भ्रमंश्च दैवात्तत्प्राप सुदूरं स वनान्तरम् । तपस्यन्ती सुता सास्य यत्र हेमप्रभा स्थिता ॥ १४५
bhramamshca daivaattatpraapa suduuram sa vanaantaram | tapasyantii sutaa saasya yatra hemaprabhaa sthitaa || 145
Als er so umherzog, geriet er ins weitab gelegene Waldesinnere, dorthin,
wo seine Tochter Hemaprabhaa sich Entbehrungen unterziehend aufhielt.
उटजं तत्र दृष्ट्वा स राजाभ्येत्य तदन्तरे । अशङ्कितं तपःक्षामां तां ददर्श निजां सुताम् ॥ १४६
utajam tatra drshtvaa sa raajaabhyetya tadantare | ashankitam tapahkshaamaam taam dadarsha nijaam sutaam || 146
Dort entdeckte der König ihre Hütte, trat ein und sah plötzlich seine vom langen Fasten ausgezehrte Tochter.
सापि दृष्ट्वा तमुत्थाय पादयोः सहसाग्रहीत् । आलिङ्ग्य स पिता तां च साश्रुरङ्के न्यवेशयत् ॥ १४७
saapi drshtvaa tamutthaaya paadayoh sahasaagrahiit | aalingya sa pitaa taam ca saashruranke nyaveshayat || 147
Auch sie sah ihn, erhob sich und fiel ihm sofort zu Füßen. Da schloss ihr Vater sie unter Tränen in die Arme.
तौ चान्योन्यं चिराद्दृष्ट्वा तथा रुरुदतुस्ततः । उदश्रवो यथा तत्र वनेऽभूवन्मृगा अपि ॥ १४८
tau caanyonyam ciraaddrshtvaa tathaa rurudatustatah | udashravo yathaa tatra vane’bhuuvanmrgaa api || 148
Sie beide, die einander so lange nicht gesehen hatten, weinten gar bitterlich.
Da standen auch den Tieren des Waldes Tränen in den Augen.
ततः शनैः समाश्वास्य राजावोचत्स तां सुताम् । त्यक्त्वा राजश्रियं पुत्रि किमिदं विहितं त्वया ॥ १४९
tatah shanaih samaashvaasya raajaavocatsa taam sutaam | tyaktvaa raajashriyam putri kimidam vihitam tvayaa || 149
Irgendwann beruhigte der König sich wieder und fragte seine Tochter:
„Wie konntest du, mein Kind, königlichen Luxus hinter dir lassend, das hier anrichten?
तदेहि जननीपार्श्वं वनवासमिमं त्यज । इत्यूचितवांसं जनकं सा तं हेमप्रभाभ्यधात् ॥ १५०
tadehi jananiipaarshvam vanavaasamimam tyaja | ityuucitavaamsam janakam saa tam hemaprabhaabhyadhaat || 150
Dann verlass auch deine Waldwohnung hier und kehr heim zur Mutter!“
Nach diesen Worten entgegnete Hemaprabhaa dem Vater:
दैवेनैव नियुक्तास्मि शक्तिस्तात ममात्र का । नचैष्यामि गृहं भोक्तुं न त्यजामि तपःसुखम् ॥ १५१
daivenaiva niyuktaasmi shaktistaata mamaatra kaa | nacaishyaami grham bhoktum na tyajaami tapahsukham || 151
„Das Schicksal selbst hat mich gelenkt! Welche Kraft hätt‘ ich dagegen, Vater?
Auch ist das Haus mir keine Freude. Die Wonnen der Entsagung lass ich nimmer mehr!“
इति ब्रुवाणा सा तस्मिन्निश्चयान्न चचाल यत् । तद्राजाकारयत्तस्या वने तत्रैव मन्दिरम् ॥ १५२
iti bruvaanaa saa tasminnishcayaanna cacaala yat | tadraajaakaarayattasyaa vane tatraiva mandiram || 152
Das sagte sie ihm und wich von ihrem Entschluß nicht ab.
Also ließ der König ihr gleich hier im Wald ein Schlößchen bauen.
गत्वा च राजधानीं स्वां प्रेषयामास सोऽन्वहम् । तस्या अतिथिपूजार्थं पक्वान्नानि धनानि च ॥ १५३
gatvaa ca raajadhaaniim svaam preshayaamaasa so’nvaham | tasyaa atithipuujaartham pakvaannaani dhanaani ca || 153
Selbst ritt er in seine königliche Residenz zurück, schickte ihr aber jeden Tag
gekochtes Essen und Geld, damit sie ihre Gäste bewirten konnte.
सा च हेमप्रभा तत्र धनैरन्नैश्च तैः सदा । पूजयन्त्यतिथीनासीत्फलमूलाशिनी स्वयम् ॥ १५४
saa ca hemaprabhaa tatra dhanairannaishca taih sadaa | puujayantyatithiinaasiitphalamuulaashinii svayam || 154
Hemaprabhaa bewirtete ihre Gäste auch immer mit Geld und Essen,
während sie selbst sich von Wurzeln und Früchten ernährte.
एकदा चाययौ तस्या राजपुत्र्यास्तमाश्रमम् । प्रव्राजिकैका भ्राम्यन्ती कौमारब्रह्मचारिणी ॥ १५५
ekadaa caayayau tasyaa raajaputryaastamaashramam | pravraajikaikaa bhraamyantii kaumaarabrahmacaarinii || 155
Eines Tages trat eine umherziehende Wanderasketin, die ihr Keuschheitsgelübde schon in ihrer Jugend abgelegt hatte,
in die Eremitage dieser Prinzessin.
सा तयाभ्यर्चिता हेमप्रभया स्वकथान्तरे । प्रव्रज्याकारणं पृष्टा बालप्रव्राजिकाब्रवीत् ॥ १५६
saa tayaabhyarcitaa hemaprabhayaa svakathaantare | pravrajyaakaaranam prshtaa baalapravraajikaabraviit || 156
Hemaprabhaa begrüßte sie höflich und fragte die Asketin, die schon seit ihrer Kindheit umherwanderte,
nach dem Grund für ihr Dulderdasein. Ihre Antwort war:
संवाहयन्ती चरणावहं कन्या सती पितुः । सीदत्करयुगाभूवं निद्राकुलितलोचना ॥ १५७
samvaahayantii caranaavaham kanyaa satii pituh | siidatkarayugaabhuuvam nidraakulitalocanaa || 157
„Als ich noch ein kleines Mädchen war, habe ich meinem Vater die Füße massiert.
Da bin ich, weil ich kurz eingenickt war, mit den Händen abgerutscht.
किं निद्रासीति पादेन ततः पित्राहमाहता । तन्मन्युना प्रव्रजिता निर्गत्यैवास्मि तद्गृहात् ॥ १५८
kim nidraasiiti paadena tatah pitraahamaahataa | tanmanyunaa pravrajitaa nirgatyaivaasmi tadgrhaat || 158
„Warum schläfst du!“ schnauzte mein Vater mich an und versetzte mir einen Fußtritt.
Darüber war ich so erschüttert, daß ich sein Haus verließ und seitdem herumwandere.“
इति प्रव्राजिकामुक्तवतीं हेमप्रभाथ सा । समानशीलप्रीता तां वनवाससखी व्यधात् ॥ १५९
iti pravraajikaamuktavatiim hemaprabhaatha saa | samaanashiilapriitaa taam vanavaasasakhii vyadhaat || 159
Nach diesen Worten der Wanderasketin bemerkte Hemaprabhaa mit Freude den gleichen festen Charakter an ihr,
sodaß sie ihr Leben im Wald mit ihr teilte.
एकदा तामवोचत्सा प्रातः प्रव्राजिकां सखीम् । सखि स्वप्नेऽद्य जानेऽहमुत्तीर्णा विपुलां नदीम् ॥ १६०
ekadaa taamavocatsaa praatah pravraajikaam sakhiim | sakhi svapne’dya jaane’hamuttiirnaa vipulaam nadiim || 160
Eines Morgens sagte sie zu ihrer Asketenfreundin: „Freundin, heut‘ sah ich im Traum, wie ich einem breiten Fluß entstieg.
आरूढास्मि ततः श्वेतं गजं तदनु पर्वतम् । तत्राश्रमे मया दृष्टो भगवानम्बिकापतिः ॥ १६१
aaruudhaasmi tatah shvetam gajam tadanu parvatam | tatraashrame mayaa drshto bhagavaanambikaapatih || 161
Ich setzte mich auf einen weißen Elefanten, mit dem ritt ich ins Gebirge.
Dort in einer Einsiedelei erkannte ich Gott Shiva, den Mann der Guten Mutter.
तदग्रे प्राप्य वीणां च गायन्त्यहमवादयम् । ततोऽद्राक्षं च पुरुषं दिव्याकारमुपागतम् ॥ १६२
tadagre praapya viinaam ca gaayantyahamavaadayam | tato’draaksham ca purusham divyaakaaramupaagatam || 162
Ich ergriff eine Laute und sang ein Lied für ihn. Da sah ich einen Mann von himmlischer Erscheinung auf mich zukommen.
तं दृष्ट्वा च त्वया साकमहमुत्पतिता नभः । इयद्दृष्ट्वा प्रबुद्धास्मि व्यतिक्रान्ता च यामिनी ॥ १६३
tam drshtvaa ca tvayaa saakamahamutpatitaa nabhah | iyaddrshtvaa prabuddhaasmi vyatikraantaa ca yaaminii || 163
Nachdem ich ihn gesehen hatte, bin ich mit dir zusammen in den Himmel aufgeflogen.
Mit diesem Bild vor Augen erwachte ich und schon war die Nacht vergangen.“
एतच्छ्रुत्वैव तां हेमप्रभामाह स्म सा सखी । शापावतीर्णा कापि त्वं दिव्या कल्याणि निश्चितम् ॥ १६४
etacchrutvaiva taam hemaprabhaamaaha sma saa sakhii | shaapaavatiirnaa kaapi tvam divyaa kalyaani nishcitam || 164
Als die Freundin sie gehört hatte, sagte sie zu Hemaprabhaa:
„Bestimmt bist du, Glücksmale tragend, eine Himmlische – verflucht und verstoßen!
प्रत्यासन्नं च शापान्तं तव स्वप्नो वदत्यसौ । श्रुत्वैतदभ्यनन्दत्सा राजपुत्री सखीवचः ॥ १६५
pratyaasannam ca shaapaantam tava svapno vadatyasau | shrutvaitadabhyanandatsaa raajaputrii sakhiivacah || 165
Und dein Traum deutet an, daß der Fluch bald abklingt.“
Als die Prinzessin die Worte der Freundin hörte, fiel ihr ein Stein vom Herzen.
ततो भूयिष्ठमुदिते जगद्दीपे दिवाकरे । आययौ तुरगारूढो राजपुत्रोऽत्र कश्चन ॥ १६६
tato bhuuyishthamudite jagaddiipe divaakare | aayayau turagaaruudho raajaputro’tra kashcana || 166
Die Sonne, diese Leuchte der Welt, stand im Zenit, als hoch zu Roß ein Prinz angeritten kam.
स तां हेमप्रभां दृष्ट्वा तापसीवेषधारिणीम् । जातप्रीतिरुपागत्य ववन्दे मुक्तवाहनः ॥ १६७
sa taam hemaprabhaam drshtvaa taapasiiveshadhaariniim | jaatapriitirupaagatya vavande muktavaahanah || 167
Der sah Hemaprabhaa ihr Duldergewand tragen. Da kam Freude in ihm auf und er sprang vom Pferd, sie zu begrüßen.
सापि तं रचितातिथ्या कृतासनपरिग्रहम् । संजातप्रणयाप्राक्षीन्महात्मन्को भवानिति ॥ १६८
saapi tam racitaatithyaa krtaasanaparigraham | samjaatapranayaapraakshiinmahaatmanko bhavaaniti || 168
Auch sie empfing ihn gastfreundlich und wies ihm einen Sitzplatz zu. Da sie begann,
Zuneigung für ihn zu empfinden, fragte sie: „Und wer seid Ihr, mein Herr?“
राजपुत्रोऽथ सोऽवादीन्महाभागे महीपतिः । प्रतापसेन इत्यस्ति शुभनामानुकीर्तनः ॥ १६९
raajaputro’tha so’vaadiinmahaabhaage mahiipatih | prataapasena ityasti shubhanaamaanukiirtanah || 169
Woraufhin der Königssohn erwiderte: „Edle Frau, da ist dieser energiegeladene König Prataapasena,
dessen guter Name schon alles sagt.
स तप्यमानः पुत्रार्थं हरस्याराधनं तपः । तेनादिश्यत देवेन प्रादुर्भूय प्रसादिना ॥ १७०
sa tapyamaanah putraartham harasyaaraadhanam tapah | tenaadishyata devena praadurbhuuya prasaadinaa || 170
Der übte sich in Enthaltsamkeit, um Shiva zu besänftigen, weil er einen Sohn haben wollte.
Der Gott in seiner Gnade offenbarte sich ihm und verkündete:
विद्याधरावतारस्ते पुत्र एको भविष्यति । स च शापक्षये लोकं निजमेव प्रपत्स्यते ॥ १७१
vidyaadharaavataaraste putra eko bhavishyati | sa ca shaapakshaye lokam nijameva prapatsyate || 171
„Einen Sohn sollst du haben, einen abgestiegenen Vidyaadhara. Wenn sein Fluch vorbei ist,
wird er in seine heimische Welt auffahren.
द्वितीयस्तु सुतो भावी वंशराज्यधरस्तव । इत्युक्तः शम्भुनोत्थाय हृष्टश्चक्रे स पारणम् ॥ १७२
dvitiiyastu suto bhaavii vamsharaajyadharastava | ityuktah shambhunotthaaya hrshtashcakre sa paaranam || 172
Dein zweiter Sohn wird das euch angestammte Reich übernehmen.“
Nach dieser Kunde des gnadenreichen Shiva stand er gut gelaunt auf und brach sein Fasten.
कालेन जातस्तस्यैको लक्ष्मीसेनाभिधः सुतः । शूरसेनाभिधानश्च द्वितीयो नृपतेः क्रमात् ॥ १७३
kaalena jaatastasyaiko lakshmiisenaabhidhah sutah | shuurasenaabhidhaanashca dvitiiyo nrpateh kramaat || 173
Mit der Zeit wurde ihm Lakshmisena, sein erster Sohn, geboren. Und dann kam auch bald sein Zweiter, Shuurasena.
तदिमं मां विजानीह लक्ष्मीसेनं वरानने । आनीतं इह वाताश्वेनाकृष्याखेटनिर्गतम् ॥ १७४
tadimam maam vijaaniiha lakshmiisenam varaanane | aaniitam iha vaataashvenaakrshyaakhetanirgatam || 174
Wisse, Schönes Antlitz, ich bin dieser Lakshmisena. Ich war zur Jagd ausgezogen,
als mein stürmisches Ross mit mir durchging und mich hergeführt hat!“
इत्युक्ता तेन साप्युक्त्वा स्वोदन्तं तस्य पृच्छतः । सद्यो हेमप्रभा जातिं स्मृत्वा हृष्टा जगाद तम् ॥ १७५
ityuktaa tena saapyuktvaa svodantam tasya prcchatah | sadyo hemaprabhaa jaatim smrtvaa hrshtaa jagaada tam || 175
Nach diesen Worten erzählte auch Hemaprabhaa auf seine Bitte hin ihre Geschichte.
Dabei fiel ihr auch gleich ihre frühere Geburt wieder ein. Voller Freude sagte sie zu ihm:
त्वयि दृष्टे मया जातिर्विद्याभिः सह संस्मृता । साकं सख्यानया शापच्युता विद्याधरी ह्यहम् ॥ १७६
tvayi drshte mayaa jaatirvidyaabhih saha samsmrtaa | saakam sakhyaanayaa shaapacyutaa vidyaadharii hyaham || 176
„Als ich dich sah, habe ich mich an mein früheres Leben und alles was ich damals wußte, erinnert. Meine Freundin und ich sind nach einer Verwünschung, die nun abklingt, hier gelandet. Auch ich bin eine Vidyaadharii.
त्वं च विद्याधरः शापच्युतः स्वसचिवान्वितः । भर्ता मे त्वं च मत्सख्या अस्यास्त्वत्सचिवश्च सः ॥ १७७
tvam ca vidyaadharah shaapacyutah svasacivaanvitah | bhartaa me tvam ca matsakhyaa asyaastvatsacivashca sah || 177
Du und dein Minister seid auch Vidyaadharas, deren Verwünschung gerade ausläuft.
Du bist mein Mann, so wie er der Mann meiner Freundin ist.
क्षीणश्च ससखीकायाः स शापो मम साम्प्रतम् । लोके वैद्याधरे भूयः सर्वेषां नः समागमः ॥ १७८
kshiinashca sasakhiikaayaah sa shaapo mama saampratam | loke vaidyaadhare bhuuyah sarveshaam nah samaagamah || 178
Der Fluch hat keine Macht mehr über meine Freundin und mich.
In der Vidyaadharawelt werden wir alle wieder zusammenkommen!“
इत्युक्त्वा दिव्यरूपत्वं प्राप्य सख्या समं तया । हेमप्रभा खमुत्पत्य सा स्वलोकमगात्तदा ॥ १७९
ityuktvaa divyaruupatvam praapya sakhyaa samam tayaa | hemaprabhaa khamutpatya saa svalokamagaattadaa || 179
Nach diesem Versprechen nahmen Hemaprabhaa und ihre Freundin himmlische Gestalt an.
In den Himmel auffliegend kehrten sie also in ihre Welt zurück.
लक्ष्मीसेनश्च यावत्स साश्चर्योऽत्र स्थितः क्षणात् । तावत्स सचिवस्तस्य चिन्वानो मार्गमाययौ ॥ १८०
lakshmiisenashca yaavatsa saashcaryo’tra sthitah kshanaat | taavatsa sacivastasya cinvaano maargamaayayau || 180
Während Lakshmisena noch einen Moment verwundert dastand,
kam sein Minister ihn suchend den selben Weg wie er geritten.
तस्मै स राजपुत्रश्च सख्ये यावद्ब्रवीति तत् । तावद्बुद्धिप्रभोऽप्यागात्स राजा स्वसुतोत्सुकः ॥ १८१
tasmai sa raajaputrashca sakhye yaavadbraviiti tat | taavadbuddhiprabho’pyaagaatsa raajaa svasutotsukah || 181
Während der Prinz seinem Freund alles erzählte,
kam auch König Buddhiprabha in Sorge um seine Tochter vorgefahren.
सोऽदृष्वैव सुतां दृष्ट्वा लक्ष्मीसेनं च पृष्टवान् । तस्याः प्रवृत्तिं सोऽप्यस्मै यथादृष्टं शशंस तत् ॥ १८२
so’drshtvaiva sutaam drshtvaa lakshmiisenam ca prshtavaan | tasyaah pravrttim so’pyasmai yathaadrshtam shashamsa tat || 182
Seine Tochter sah er nicht, dafür aber fand er Lakshmisena vor. Den fragte er nach ihrem Verbleib.
Da berichtete der ihm, was er alles gesehen hatte.
ततो बुद्धिप्रभो विग्ने लक्ष्मीसेनः समन्त्रिकः । स्मृत्वा शापक्षयाज्जतिं स्वलोकं नभसा ययौ ॥ १८३
tato buddhiprabho vigne lakshmiisenah samantrikah | smrtvaa shaapakshayaajjatim svalokam nabhasaa yayau || 183
Buddhiprabha war schockiert. Lakshmisena und sein Minister aber, nun da ihr Fluch gebrochen war,
erinnerten sich an ihr früheres Leben und flogen beide in ihre heimatlichen Gefilde zurück.
प्राप्य हेमप्रभां भार्यामागत्य च तया सह । बुद्धिप्रभं तमामन्त्र्य व्यसृजत्स निजं पुरम् ॥ १८४
praapya hemaprabhaam bhaaryaamaagatya ca tayaa saha | buddhiprabham tamaamantrya vyasrjatsa nijam puram || 184
Hier fand Lakshmisena seine Frau Hemaprabhaa. Mit ihr kehrte er zurück, um sich von Buddhiprabha zu verabschieden. Danach ritt er in seine Heimatstadt,
गत्वा च प्राप्तभार्येण तेन सख्या समं ततः । पित्रे प्रतापसेनाय स्ववृत्तान्तमवर्णयत् ॥ १८५
gatvaa ca praaptabhaaryena tena sakhyaa samam tatah | pitre prataapasenaaya svavrttaantamavarnayat || 185
auch mit seinem Freund zusammen, der seine Frau gefunden hatte.
Dort erzählte er seinem Vater Prataapasena, was er erlebt hatte.
तेन दत्तं क्रमप्राप्तं राज्यं दत्त्वानुजन्मने । शूरसेनाय स ययौ वैद्याधरपुरं निजम् ॥ १८६
tena dattam kramapraaptam raajyam dattvaanujanmane | shuurasenaaya sa yayau vaidyaadharapuram nijam || 186
Der vererbte Lakshmisena das Königreich gemäß Erbfolge. Der aber schenkte es seinem jüngeren Bruder Shurasena
und flog in seine Heimatstadt im Vidyaadharaland zurück.
तत्र विद्याधरैश्वर्यसुखं हेमप्रभायुतः । लक्ष्मीसेनः स भुङ्क्ते स्म सख्या तेनान्वितश्चिरम् ॥ १८७
tatra vidyaadharaishvaryasukham hemaprabhaayutah | lakshmiisenah sa bhunkte sma sakhyaa tenaanvitashciram || 187
Wieder mit seiner Hemaprabhaa vereint genoss Lakshmisena dort mit seinem Freund zusammen
noch lange die Freuden der Königsherrschaft über die Vidyaadharas.
इत्थं कथा निगदिताः किल गोमुखेन शृण्वन्क्रमात्स नरवाहनदत्तदेवः ।आसन्नवर्तिनवशक्तियशोविवाहसूत्कोऽपि तां क्षणमिव क्षणदां निनाय ॥ १८८
ittham kathaa nigaditaah kila gomukhena shrnvankramaatsa naravaahanadattadevah |
aasannavartinavashaktiyashovivaahasuutko’pi taam kshanamiva kshanadaam ninaaya || 188
All diese Geschichten eine nach der anderen von Gomukha erzählt hörend, verbrachte Prinz Naravahanadatta, der
die näherrückende Eheschließung mit Shaktiyasha kaum mehr erwarten konnte, diese Nacht wie einen flüchtigen Augenblick.
एवं विनोद्य च दिनानि स राजपुत्रः प्राप्ते विवाहदिवसे पितुरन्तिकस्थः ।वत्सेश्वरस्य नभसः सहसावतीर्णं वैद्याधरं तपनदीप्ति बलं ददर्श ॥ १८९
evam vinodya ca dinaani sa raajaputrah praapte vivaahadivase piturantikasthah |
vatseshvarasya nabhasah sahasaavatiirnam vaidyaadharam tapanadiipti balam dadarsha || 189
So abgelenkt verbrachte der Prinz seine Tage bis zum Tag seiner Hochzeit in der Nähe seines Vaters, des Königs von Vatsa, bis er sah, wie das goldglänzende Heer der Vidyaadharas unter lautem Getöse vom Himmel herabgeritten kam.
तन्मध्ये च स्वकदुहितरं दित्सितां तां गृहीत्वा प्रीत्या प्राप्तं स्फटिकयशसं वीक्ष्य विद्याधरेन्द्रम् ॥प्रत्युद्गम्य श्वशुर इति तं पूजयामास हर्षाद्वत्सेशेन प्रथमविहितातिथ्यमर्घ्यादिना सः ॥ १९०
tanmadhye ca svakaduhitaram ditsitaam taam grhiitvaa priityaa praaptam sphatikayashasam viikshya vidyaadharendram ||
pratyudgamya shvashura iti tam puujayaamaasa harshaadvatseshena prathamavihitaatithyamarghyaadinaa sah || 190
Mitten unter ihnen entdeckte er Sphatikayashas, König der Vidyaadharas, aus Liebe gekommen, seine Tochter an der Hand haltend, die er dem Prinz zur Frau geben wollte. Der ging auf ihn zu, begrüßte ihn freudig mit „Schwiegervater!“ und sein Vater, König von Vatsa, erwies ihm alle Ehren der Gastfreundschaft.
सोऽप्यावेद्य यथार्थमम्बरचराधीशः क्षणात्कल्पिताशेषस्वोचितदिव्यवैभवविधिः सिद्धप्रभावात्ततः ।रत्नौघप्रतिपूरिताय विधिवद्वत्सेशपुत्राय तां तस्मै स्वां विततार शक्तियशसं पूर्वप्रदिष्टां सुताम् ॥ १९१
so’pyaavedya yathaarthamambaracaraadhiishah kshanaatkalpitaasheshasvocitadivyavaibhavavidhih siddhaprabhaavaattatah | ratnaughapratipuuritaaya vidhivadvatseshaputraaya taam tasmai svaam vitataara shaktiyashasam puurvapradishtaam sutaam || 191
Dann verkündete der Herrscher über die Himmelsläufer den Grund für sein Erscheinen. Im selben Moment ließ er, passend zu seiner himmlischen Pracht, kraft seiner Zaubermacht den Himmel restlos aufleuchten. Danach überhäufte er den Regeln gemäß den Prinz von Vatsa mit kostbaren Juwelen und überreichte ihm seine Tochter Shaktiyashas, die er ihm einst versprochen hatte.
स च नरवाहनदत्तो भार्यां विद्याधरेन्द्रतनयां ताम् ।सम्प्राप्य शक्तियशसं पद्म इवार्कद्युतिं व्यरुचत् ॥ १९२
sa ca naravaahanadatto bhaaryaam vidyaadharendratanayaam taam |
sampraapya shaktiyashasam padma ivaarkadyutim vyarucat || 192
Auch Naravaahanadatta, Shaktiyashas, die Tochter des Vidyaadharakönigs als seine Frau entgegennehmend,
strahlte wie ein Lotus im Sonnenlicht.
स्फटिकयशस्युपयाते कौशाम्ब्यां पुरि स वत्सराजसुतः ।शक्तियशोवदनाम्बुजसक्तेक्षणषट्पदस्तदा तस्थौ ॥ १९३
sphatikayashasyupayaate kaushaambyaam puri sa vatsaraajasutah | shaktiyashovadanaambujasaktekshanashatpadastadaa tasthau || 193
Nachdem Sphatikayashas abgeflogen war, blieb der Prinz von Vatsa in Kaushambi,
wo er seinen Blick auf Shaktiyashas Lotusantlitz heftete, ganz so, wie die Biene Sechsfuß an der Blüte klebt.
इति महाकविश्रीसोमदेवभट्टविरचिते कथासरित्सागरे शक्तियशोलम्बके दशमस्तरङ्गः ।समाप्तश्चायं शक्तियशोलम्बको दशमः ।
iti mahaakavishriisomadevabhattaviracite kathaasaritsaagare shaktiyasholambake dashamastarangah |
samaaptashcaayam shaktiyasholambako dashamah |
Somit verklingt die zehnte Welle mit dem Buch Shaktiyashas im Weltmeer, gespeist aus Strömen von Erzählungen,
die der Dichterfürst Somadeva Bhatta für uns aufgeschrieben hat.
Damit ist das Zehnte Buch Shaktiyashas vollendet.
No comments:
Post a Comment