Garudapurana

अनेकानि च शास्त्राणि स्वल्पायुर्विघ्नकोटयः ।
तस्मात्सारं विजानीयात् क्षीरं हंस इवाम्भसि ॥

anekaani ca shaastraani svalpaayurvighnakotayah |
tasmaatsaaram vijaaniiyaat kshiiram hansa ivaambhasi ||

Lang sind die Wissenschaften, zu kurz das Leben mit Millionen von Problemen.
Drum ergründe den Extrakt er wie ein Schwan seine Nahrung im Wasser.

Shishupalavadha

अनिर्लोडितकार्यस्य वाग्जलं वाग्मिनो वृथा ।
निमित्तादपराद्धेषोर्धानुष्कस्येव वल्गितम् ॥

anirloditakaaryasya vaagjalam vaagmino vrthaa |
nimittaadaparaaddheshordhaanushkasyeva valgitam ||

Eines Schönredners Redeschwall geht daneben wie die Aufgabe, die ihn nicht allzu tief erregt.
Die Erregung des Bogenschützen wiederum läßt den Pfeil sein Ziel verfehlen.

Kalividambana

अनृतं चाटुवादश्च धनयोगो महानयं ।
सत्यं वैदुष्यमित्येष योगो दारिद्र्यकारकः ॥

anrtam caatuvaadashca dhanayogo mahaaanayam |
satyam vaidushyam ityesha yugo daaridryakaarakah ||

Lüge und Heuchelei sind die beste Methode, um an Geld zu kommen.
Wissenschaft und Wahrheit führen zu solchen Zeiten in die Armut.

Subhashitasudhanidhi

अनुगन्तुं सतां धर्म कृत्स्नं यदि न शक्यते ।
स्वल्पमप्यनुगन्तव्यं मार्गस्थो नावसीदति ॥

anugantum sataam dharmam krtsnam yadi na shakyate |
svalpamapyanugantavyam maargastho naavasiidati ||

Wer den ganzen Weg der Edlen nicht mitgehen kann,
gehe ihn doch ein Stück weit mit, denn so bleibt er auf dem Weg und stürzt nicht ab.

Manusmrti

अनित्यो विजयो यस्मात् दृश्यते युध्यमानयोः ।
पराजयश्च संग्रामे तस्माद्युद्धं विवर्जयेत् ॥

anityo vijayo yasmaat drshyate yudhyamaanayoh |
paraajayashca samgraame tasmaadyuddham vivarjayet ||

Wer eine Schlacht gewann, sieht bald, daß so ein Sieg nicht ewig währt.
Wenn es dann noch im Kampf Niederlagen gibt, sollte man Streit vermeiden.

Hitopadesha Mitralabha

अनिष्टादिष्टलाभेऽपि नायतिर्जायते शुभा ।
यत्रास्ति विषसंसर्गोऽमृतम् तदपि मृत्यवे ॥

anishtaadishtalaabhe'pi naayatirjaayate shubhaa |
yatraasti vishasamsargo'mrtam tadapi mrtyave ||

Auch wenn mit Verbrechen Wünsche wahr werden, so ist auf lange Sicht nicht viel gewonnen.
Ist auch nur ein wenig Gift in den Lebenstrunk gemischt, so bringt er doch den Tod.

Ratnabandhagara

अन्यमाश्रयते लक्ष्मीस्त्वन्यमन्यंश्च मेदिनी ।
अनन्यगामिनी पुंसां कीर्तिरेका पतिव्रता ॥

anyamaashrayate lakshmiistvanyamanyamshca medinii |
ananyagaaminii pumsaam kiirtirekaa pativrataa ||

Glücksgöttin Lakshmi wechselt, wie die fruchtbare Erde auch, vom einen zum andern.
Einzig der Ruhm bleibt dem gattentreuen Weibe gleich den Männern erhalten.

Garudapurana

अन्यथा परमं तत्त्वं जनाः क्लिश्यन्ति चान्यथा ।
अन्यथा शास्त्रसद्भावो व्याख्यां कुर्वन्ति चान्यथा ॥

anyathaa paramam tattvam janaah klishyanti caanyathaa |
anyathaa shaastrasadbhaavo vyaakhyaam kurvanti caanyathaa ||

Die höchste Wahrheit ist das eine, die Leute machen was anderes draus und quälen sich ab.
In den Lehren geht's um die Existenz, die Kommentare machen was ganz anderes draus.

Vishvagunadarsha

अनल्पकं धरायां हि सर्वज्ञस्यापि दारुणाः ।
आरोपयन्ति मालिन्यं काकोला इव खलाः ॥

analpakam dharaayaam hi sarvajnasyaapi daarunaah |
aaropayanti maalinyam kaakolaa iva khalaah ||

Selbst in dieser großen Welt überhäufen Schurken einen mit Verleumdungen,
wie sie schon dem allwissenden Shiva das schwarze Gift aufnötigten.

Samayocitapadyamalika

अधोऽधः पश्यतः कस्य महिमा नोपचीयते ।
उपर्युपरि पश्यन्तः सर्व एव दरिद्रति ॥

adho'dhah pashyatah kasya mahimaa nopaciiyate |
uparyupai pashyantah sarva eva daridrati ||

Wer immer tiefer nach unten schaut, kann gut Macht anhäufen.
Die aber immer weiter nach oben sehen, werden nur noch elender.

Mahabharata Adiparvan

अधीयानः पण्डितं मन्यमानो
यो विद्यया हन्ति यशः परेषाम् ।
तस्यान्तवन्तश्च भवन्ति लोका
न चास्य तद् ब्रह्म फलं ददाति ॥

adhiiyaanah panditam manyamaano
yo vidyayaa hanti yashah pareshaam |
tasyaantavantashca bhavanti lokaa
na caasya tad brahmaphalam dadaati ||

Unbedacht ist wer sich für schlau hält,
weil er mit seiner Bildung den Ruf anderer zerstört.
Seine Welt ist und bleibt endlich,
und ihm wird kein göttlicher Lohn zuteil.

Bhagavatamahatmya

अदृढं च हतं ज्ञानं प्रमादेन हतं श्रुतम् ।
संदिग्धो हि हतो मन्त्रो व्यग्रचित्तो हतो जपः ॥

adrdham ca hatam jnaanam pramaadena hatam shrutam |
samdigdho hi hato mantro vyagracitto hato japah ||

Unverfestigt zerfällt Erkanntes, sorglos ist Gelerntes wieder weg. Überfrachtet ist der Zauber, unkonzentriert der Murmelspruch sinnlos.

Manusmrti

अद्भिर्गात्राणि शुध्यन्ति मनः सत्येन शुध्यति ।
विद्यातपोभ्यां भूतात्मा बुद्धिर्ज्ञानेन शुध्यति ॥

adbhih gaatraani shudhyanti manah satyena shudhyati |
vidyaatapobhyaam bhuutaatmaa buddhirjnaanena shudhyati ||

Wasser wäscht uns Hände und Füße, Wahrheit wäscht uns den Kopf.
Mit Fleiß und Bildung wird die Einzelseele, mit Einsicht der Vorwitz geschliffen.

Ratnabhandagara

अर्थानामर्जनं कार्यं वर्धनं रक्षणं तथा ।
भक्ष्यमाणो निरादायः सुमेरुरपि हीयते ॥

arthaanaamarjanam kaaryam vardhanam rakshanam tathaa |
bhakshyamaano niraadaayah sumerurapi hiiyate ||

Geld will verdient sein, aber auch vermehrt und gehütet.
Wollte man nur verzehrend entnehmen, so schwände selbst Goldberg Meru dahin.

Ratnabandhagara

अर्थनाशं मनस्तापं गृहे दुश्चरितानि च ।
वञ्चनं चापमानं च मतिमान्न प्रकाशयेत् ॥

arthanaasham manastaapam grhe dushcaritaani ca |
vancanam caapamaanam ca matimaanna prakaashayet ||

Geldverschwendung, böses Blut, üble Hausgenossen, Arglist und Hochmut
läßt ein kluger Mensch gar nicht erst aufkommen.

Ramayana Ayodhya

अत्येति रजनी यातु सा न प्रनिवर्तते ।
यत्येव यमुना पूर्णा समुद्रं लवणार्णवम् ॥

atyeti rajanii yaatu saa na pranivartate |
yatyeva yamunaa puurnaa samudram lavanaarnavam ||

Vorbei geht die dunkle Nacht. Laß sie ziehn, sie kehrt nicht wieder.
Die Yamuna fließt auch und macht das Meer voll, die salzige See.

Samayocitapadyamalika

अतिरूपाद् हृता सीताऽतिगर्वाद्रावणो हतः ।
अतिदानाद् बलिर्बद्धः अति सर्वत्र वर्जयेत् ॥

atiruupaad hrtaa siitaa'tigarvaad-raavano hatah |
atidaanaad balir-baddhah ati sarvatra varjayet ||

Wegen zuviel Schönheit wurde Sita entführt, wegen zuviel Hochmut der Ravana erschlagen.
Wegen zuviel Freigebigkeit ward Bali gebunden. Ein Zuviel von allem ist zu meiden.

Samayocitapadyamalika

अतिपरिचयादवज्ञा संततगमनादनादरो भवति ।
मलये भिल्लपुरन्ध्री चन्दनतरुकाष्ठमिन्धनं कुरुते ॥

atiparicayaadavajnaa santatagamanaadanaadaro bhavati |
malaye bhillapurandhrii candanatarukaashthamindhanam kurute ||

Familiäre Vertrautheit führt zu Respektverlust, ständiger Umgang zu Achtlosigkeit.
In den Malaya-Bergen machen Jägersfrauen ihr Feuer mit Sandelholz.

Dhvanyaloka

अतिक्रान्तसुखाः कालाः प्रत्युपस्थितदारुणाः ।
श्वः श्वः पापीयदिवसा पृथिवी गतयौवना ॥

atikraantasukhaah kaalaah pratyupasthitadaarunaah |
shvah shvah paapiiyadivasaa prthivii gatayauvanaa ||

Vorbei die schönen Zeiten, Ungemach steht uns bevor.
Mit jedem Tag scheußlicher werdend läßt die Erde ihre Jugend zurück.

Anyoktistabaka

अत्रामोदमरन्दयोर्न कणिका कोषान्तरस्थायिनी
पत्रच्छत्रपरंपराऽपि विफलारम्भा कियद्वर्ण्यताम् ।
एतत्सर्वमपूर्वशिल्परचनाचातुर्यमुच्चावचं
किं मोहादलिपुत्र चित्रकमले भूयः परिभ्राम्यसि ॥

atraamodamarandayorna kanikaa koshaantarasthaayinii
pattracchatraparamparaa'pi viphalaarambhaa kiyadvarnyataam |
etatsarvamapuurvashilparacanaacaaturyamuccaavacam
kim mohaad aliputra citrakamale bhuuyah paribhraamyasi ||

Hier ist kein Tropfen duftenden Nektars zu holen. Du solltest in deiner Wabe bleiben
anstatt fruchtlos von einem Blütenschirm zum anderen zu irren, wie sag ich dir das bloß?
Das alles hier ist ein noch nie geschautes Kunstwerk, perfekt im Großen wie im Kleinen.
Was für eine Illusion treibt dich also, Bienenkind, immer wieder auf das Lotosbild zu?

Pancatantra Mitrabheda

अत्यादरो भवेद्यत्र कार्यकारणवर्जितः ।
तत्र शङ्का प्रकर्तव्या परिणामे सुखावहा ॥

atyaadaro bhavedyatra kaaryakaaranavarjitah |
tatra shankaa prakartavyaa parinaame sukhaavahaa ||

Wo einer verehrt wird, ohne daß er seine Aufgaben erledigt hätte,
sind Zweifel angebracht, die im Endeffekt Glück bringen.

Brhatparasharasmrti

अत्यन्तमलिनः कायः नवच्छिद्रसमन्वितः ।
स्रवत्येष दिवारात्रं प्रातःस्नानेन शुद्ध्यति ॥

atyantamalinah kaayah navacchidrasamanvitah |
sravatyesha divaaraatram praatahsnaanena shuddhyati ||

Ewig sudelt der neunmal gelöcherte Leib,
scheidet aus bei Tag und bei Nacht und wird mit dem Morgenbad sauber.

Shakuntala

अतः परीक्ष्य कर्तव्यं विशेषात्संगतं रहः ।
अज्ञातहृदयेष्वेवं वैरीभवति सौहृदम् ॥

atah pariikshya kartavyam visheshaatsangatam rahah |
ajnaatahrdayeshvevam vairiibhavati sauhrdam ||

Drum prüfe, wer sich heimlich bindet,
denn bei denen, die ihr Herz nicht kennen, wird Liebe zu Haß.

Bhagavata

अणुभ्यश्च महद्भ्यश्च शास्त्रेभ्यः कुशलो नरः ।
सर्वतः सारमादद्यात् पुष्पेभ्य इव षट्पदः ॥

anubhyashca mahadbhyashca shaastrebhyah kushalo narah |
sarvatah saaramaadadyaat pushpebhya iva shatpadah ||

In den Lehren vom Atom wie vom Großen ist ein erfahrener Mann,
wer wie Biene Sechsbein Nektar aus jeder Blüte zieht.

Carudatta

अज्ञानात् या मया पूर्वं शाखापत्रैर्वियोजिता ।
छायार्थी ग्रीष्मसंतप्तस्तामेव पुनराश्रितः ॥

ajnaanaat yaa mayaa puurvam shaakhaapatrairviyojitaa |
chaayaaaarthii griishmasantaptastaameva punaraashritah ||

Jetzt in der Mittagshitze schmachtend kehre ich Schatten suchend zu dem Ast zurück,
den ich einst aus Unverstand seiner Blätter beraubte.

Malavikagnimitra

अचिराधिष्ठितराज्यः शत्रुः प्रकृतिष्वरूढमूलत्वात् ।
नवसंरोपणशिथिलस्तरुरिव सुकरः समुद्धर्तुम् ॥

aciraadhishthitaraajyah shatruh prakrtishvaruudhamuulatvaat |
navasamropanashithilastaruriva sukarah samuddhartum ||

Leichthändig ist ein das Reich noch nicht lange beherrschender Feind, weil er in der Masse noch keine Wurzeln geschlagen hat, wie ein neu gepflanzter Setzling wieder rauszureißen.

Ratnabhandagara

अगुणस्य हतं रूपं अशीलस्य हतं कुलम् ।
असिद्धेस्तु हता विद्या अभोगस्य हतं धनम् ॥

agunasya hatam ruupam ashiilasya hatam kulam |
asiddhestu hataa vidyaa abhogasya hatam dhanam ||

Wertlos die Schönheit des Unbegabten, wertlos die Familie des Charakterlosen,
wertlos die Bildung des Erfolglosen, wertlos ist Geld für einen, der sich nichts gönnt.

Ratnabhandagara

अक्षरद्वयमभ्यस्तं नास्ति नास्तीति यत्पुरा ।
तदिदं देहि देहीति विपरीतमुपस्थितम् ॥

aksharadvayamabhyastam naasti naastiiti yatpuraa |
tadidam dehi dehiiti vipariitamupasthitam ||

Zweisilber wie "Ist nicht, ist nicht!" früh geübt
stehen später umgekehrt als "Gib her, gib her!" stets zu Diensten.

Shabarabhashya

अर्के चेन्मधु विन्देत किमर्थं पर्वतं व्रजेत् ।
इष्टस्यार्थस्य संसिद्धौ को विद्वान् यत्नमाचरेत् ॥

arke cenmadhu vindeta kimartham parvatam vrajet |
ishtasyaarthasya samsiddhau ko vidvaan yatnamaacaret ||

Fände man Honig im Löwenzahn, warum den Berg noch besteigen?
Welcher Gelehrte, der fand was er suchte, unterzöge sich weiterer Mühen?

Ratnabhandagara

अकृत्वा पौरुषं या श्रीर्विकासिन्यपि किं तया ।
जरद्गवोऽपि चाश्नाति दैवादुपगतं तृणम् ॥

akrtvaa paurusham yaa shriirvikaasinyapi kim tayaa |
jaradgavo'pi caashnaati daivaad upagatam trnam ||

Wie sollte Fülle sich entfalten, für die kein Wagemut gebraucht?
Selbst eine alte Kuh käut den zugefallnen Halm.