Bhartrhari Murkhapaddhati

अज्ञः सुखमाराध्यः सुखतरमाराध्यते विशेषज्ञः ।
ज्ञानलवदुर्विदग्धं ब्रह्मापि नरं न रञ्जयति ॥

ajnah sukham aaraadhyah sukhataram aaraadhyate visheshajnah |
jnaanalavadurvidagdham brahmaapi naram na ranjayati ||

Ein Ignorant ist schnell gewonnen, noch schneller gewonnen der Analytiker.
Den Narren aber, der seine Weisheitshappen schlecht verdaut, kann selbst Brahma nicht begeistern.

Bhartrhari Murkhapaddhati

यां चिन्तयामि सततं मयि सा विरक्ता
साप्यन्यमिच्छति जनं स जनोऽन्यसक्तः ।
अस्मत्कृते च परिशुष्यति काचिदन्या
धिक्तां च तं च मदनं च इमां च मां च ॥

yaam cintayaami satatam mayi saa viraktaa
saapyanyamicchati janam sa jano'nyasaktah |
asmatkrte ca parishushyati kaacidanyaa
dhiktaan ca tam ca madanam ca imaam ca maam ca ||

Die eine, an die ich immer denken muß, ist nicht für mich entflammt.
Sie will einen andern, der aber hängt an jener.
Jene wieder schmachtet nach mir.
Schande über den einen, den Liebesgott, über jene und mich!

Bhartrhari Murkhapaddhati

दिक्कालाद्यनवच्छिन्नानन्तचिन्मात्रमूर्तये ।
स्वानुभूत्येकमानाय नमः शान्ताय तेजसे ॥

dikkaalaadyanavacchinna anantachinmaatramuurtaye |
svaanubhuutyekamaanaaya namah shaantaaya tejase ||

Ehre sei dem durch Raum und Zeit Unbestimmbaren, in endlosen Gedanken Geformten!
Dem durch eigene Wahrnehmung allein zu Ermessenden, dem friedvollen Glanze!

Bhartrhari Yacana

भिक्षाहारमदैन्यमप्रतिसुखं भीतिच्छिदं सर्वदा
दुर्मात्सर्यमदाभिमानमथनं दुःखौघविध्वंसनम् ।
सर्वत्रान्वहमप्रयत्नसुलभं साधुप्रियं पावनं
शम्भोः सत्त्रमवार्यमक्षयनिधिं शंसन्ति योगीश्वराः ॥

bhikshaahaaram adainyam apratisukham bhiiticchidam sarvadaa
durmaatsaryamadaabhimaanamathanam duhkhaughavidhvamsanam |
sarvatraanvaham aprayatnasulabham saadhupriyam paavanam
shambhoh sattram avaaryam akshayanidhim shamsanti yogiishvaraah ||

Bettelnd Erhaltenes, nicht erniedrigend, kein Gegenglück, Angst jederzeit zerschneidend,
bösen Neid, Wirrheit, Stolz zerreibend, Leides Flutwellen brechend,
überall und jeden Tag mühelos und leicht erworben, den Edlen lieb und heilig,
ist das Opfer, das Shiva nie ablehnen würde, ein Schatz ohne Ende, von dem die Yogameister schwärmen.

Bhartrhari Yacana

ये संतोषनिरन्तरप्रमुदितास्तेषां न भिन्ना मुदो
ये त्वन्ये धनलुब्धसंकुलधियस्तेषां न तृष्णा हता ।
इत्थं कस्य कृते कृतः स विधिना तादृक्पदं सम्पदां
स्वात्मन्येव समाप्तहेममहिमा मेरुर्न मे रोचते ॥

ye samtoshanirantarapramuditaasteshaam na bhinnaa mudo
ye tvanye dhanalubdhasamkuladhiyasteshaam na trshnaa hataa |
ittham kasya krte krtah sa vidhinaa taadrkpadam sampadaam
svaatmanyeva samaaptahemamahimaa merurna me rocate ||

Die einen erfreuen sich endloser Zufriedenheit - ihre Freude ist ungebrochen.
Die andern haben den Kopf voll mit Gelderwerb - ihr Durst bleibt ungestillt.
Somit macht jeder was der Regel nach zu tun ihn auf die Erfolgsspur führt.
Meinem Wesen nach will bei all seiner Goldmacht der Meruberg mir nicht gefallen.

Bhartrhari Yacana

ये वर्धन्ते धनपतिपुरः प्रार्थनादुःखभाजो
ये चाल्पत्वं दधति विषयाक्षेपपर्यस्तबुद्धेः ।
तेषामन्तःस्फुरितहसितं वासराणां स्मरेयं
ध्यानच्छेदे शिखरिकुहरग्रावशय्यानिषण्णः ॥

ye vardhante dhanapatipurah praarthanaaduhkhabhaajo
ye caalpatvam dadhati vishayaakshepaparyastabuddheh |
teshaamantahsphuritahasitam vaasaraanaam smareyam
dhyaanacchede shikarikuharagraavashayyaanishannah ||

An manchen Tagen, während ich auf steinigem Lager einer Grotte hoch in den Bergen ruhe, unterbricht meine Andacht ein in mir vibrierendes Lachen bei dem Gedanken an die, deren auf Schmähung und Sinnenlust beschränktes Gehirn solche klein erscheinen läßt, die notgedrungen vor den Reichen bettelnd sich behaupten.

Bhartrhari Yacana

फलं स्वेच्छालभ्यं प्रतिवनमखेदं क्षितिरुहां
पयः स्थाने स्थाने शिशिरमधुरं पुण्यसरिताम् ।
मृदुस्पर्शा शय्या सुललितलतापल्लवमयी
सहन्ते संतापं तदपि धनिनां द्वारि कृपणाः ॥

phalam svecchaalabhyam prativanamakhedam kshitiruhaam
payah sthaane sthaane shishiramadhuram punyasaritaam |
mrdusparshaa shayyaa sulalitalataapallavamayii
sahante samtaapam tadapi dhaninaam dvaari krpanaah ||

Früchte von den Bäumen des Waldes, unerschöpflich viele wann immer man will,
aus segensreichen Flüssen das Wasser kühl und süß wo man geht und steht,
aus Schößlingen weithin wuchernder Waldreben ein weiches Lager
ertragen dennoch die Qual an den Türen der Reichen die Armen.

Bhartrhari Yacana

पुण्यैर्मूलफलैः प्रियप्रणयिनीं वृत्तिं कुरुष्वाधुना
भूशय्यां नवपल्लवैरकृपणैरुत्तिष्ठ यामो वनम् ।
क्षुद्राणामविवेकमूढमनसां यत्रेश्वराणां सदा
वित्तव्याधिविकारविह्वलगिरां नामापि न श्रूयते ॥

punyairmuulaphalaih priyapranayiniim vrttim kurushvaadhunaa
bhuushayyaam navapallavairakrpanairuttishtha yaamo vanam |
kshudraanaamavivekamuudhamanasaam yatreshvaraanaam sadaa
vittavyaadhivikaaravihvalagiraam naamaapi na shruuyate ||

Laß uns jetzt ein schönes Leben beginnen mit gesunden Knollen und Früchten!
Steht auf, wir gehen in den Wald, wo die Erde unser Lager ist mit frischen, nicht verwelkten Zweigen!
Wo von niederträchtigen, gedankenlosen, blödsinnigen Herren mit ihren von der Geldkrankheit zerfressenen, heiseren Stimmen nicht einmal mehr der Name zu hören ist.

Bhartrhari Yacana

किं कन्दाः कन्दरेभ्यः प्रलयमुपगता निर्झरा वा गिरिभ्यः
प्रध्वस्था वा तरुभ्यः सरसफलभृतो वल्कलिन्यश्च शाखाः ।
वीक्ष्यन्ते यन्मुखानि प्रसभमपगतप्रश्रयाणां खलानां
दुःखाप्ताल्पवित्तस्मयपवनवशानर्तितभ्रूलतानि ॥

kim kandaah kandarebhyah pralayamupagataa nirjharaa vaa giribhyah
pradhvasthaa vaa tarubhyah saraphalabhrto valkaliinyashca shaakhaah |
viikshyante yanmukhaani prasabhamapagataprashrayaanaam khalaanaam
duhkhaaptaalpavittasmayapavanavashaanartitabhruulataani ||

Gibt es etwa keine genießbaren Knollen an den Hängen mehr, keine tosenden Wasserfälle mehr in den Bergen, oder an den Bäumen keine saftigen Früchte und an den Stämmen keine die Blöße deckende Rinde mehr?
Sie aber starren in die Gesichter von Schurken, die zu viel von ihrer Bescheidenheit verlierend es mit Not zu geringem Wohlstand brachten und die Augenbrauen Lianen gleich im Wind ihres Hohnlachens tanzen lassen.

Bhartrhari Yacana

गङ्गातरङ्गकणशीकरशीतलानि
विद्याधराध्युषितचारुशिलातलानि ।
स्थानानि किं हिमवतः प्रलयं गतानि
यत्सावमानपरपिण्डरता मनुष्याः ॥

gangaatarangakanashiikarashiitalaani
vidyadharaadhyushitacaarushilaatalaani |
sthaanaani kim himavatah pralayam gataani
yatsaavamaanaparapindarataa manushyaah ||

In den Himalayabergen, von aus Gangeswellen aufsteigender Nebelkühle umfächelt,
so blendend weiß und von kundigen Elfen gebaut - kann, wer da wohnt, jemals untergehen?
Und doch gibt es Menschen, die froh sind über von Fremden verächtlich hingeworfene Brocken.

Bhartrhari Yacanam

पुण्ये ग्रामे वने वा महति सितपटच्छन्नपालीं कपाली-
मादाय न्यायगर्भद्विजहुतभुग्धूमधूम्रोपकण्ठे ।
द्वारं द्वारं प्रविष्टो वरमुदरदरीपूरनाय क्षुधार्तो
मानी प्राणी सनाथो न पुनरनुदिनं तुल्यकुल्येषु दीनः ॥

punye graame vane vaa mahati sitapatacchannapaaliim kapaaliim
aadaaya nyaayagarbhadvijahutabhugdhuumadhuumropakanthe |
dvaaram dvaaram pravishto varamudaradariipuuranaaya kshudharto
maanii praanii sanaatho na punaranudinam tulyakuleshu diinah ||

In einem gesegneten Dorf oder Wald lasse er seine zum Schutz mit weißem Stoff bedeckte Schädelschale in von Opferrauch aus Darbietungsfeuern weiser Brahmanen geschwängerter Umgebung füllen,
wobei ausgehungert von Tür zu Tür zu gehen für die Befüllung des Bauchloches besser ist, denn auch verzweifelt sei ein Lebender so beherrscht, daß er nicht jeden Tag wieder zu Menschen seines Schlages geht.

Bharthari Yacana

अभिमतमहामानग्रन्थिप्रभेदपटीयसी
गुरुतरगुणग्रामाम्भोजस्फुटोज्ज्वलचन्द्रिका ।
विपुलविलसल्लज्जावल्लीवितानकुठारिका
जठरपिठरी दुष्पूरेयं करोति विडम्बनाम् ॥

abhimatamahaamaanagranthiprabhedapatiiyasii
gurutaragunagraamaambhojasphutojjvalacandrikaa |
vipulavilasallajjaavalliivitaanakuthaarikaa
jatharapitharii dushpuureyam karoti vidambanaam ||

Die Schwierigkeiten beim Füllen des Bauchtopfes machen einen zum Hampelmann
und sind, wie die Axt an der dicken, wuchernden Schlingpflanze Scham
oder das helle Mondlicht an aufgeblühten Lotussen besonderer Verdienstanhäufungen
scharf genug um den Knoten aus Stolz und Selbstachtung zu durchtrennen.

Bhartrhari Yacanadainya

दीना दीनमुखैः स्वकीयशिशुकैराकृष्टजीर्णाम्बरा
क्रोशद्भिः क्षुधितैर्निरन्नविधुरा दृश्या न चेद्गेहिनी ।
याञ्चाभङ्गभयेन गद्गदगलत्रुट्यद्विलीनाक्षरं
को देहीति वदेत्स्वदग्धजठरस्यार्थे मनस्वी पुमान् ॥

diinaa diinamukhaih svakiiyashishukairaakrshtajiirnaambaraa
kroshadbhih kshudhitairnirannavidhuraa drshyaa na cedgehinii |
yaancaabhangabhayena gadgadagalatrudyadviliinaaksharam
ko dehiiti vadetsvadagdhajatharasyaarthe manasvii pumaan ||

Als hätte er die eigenen Kinder nicht mit verhärmten Frätzchen die Hausfrau am zerschlissenen Kleide zerrend, verhungernd nach Essen, das sie selbst nicht hat, schreien hören!
Welcher Mann, der noch bei Sinnen ist, würde also fürchtend, sein Flehen könnte scheitern, um des eigenen verödeten Bauches willen aus verkrampftem Halse stotternd, verstohlen das Wort "Gib!" flüstern?

Bhartrhari Vishayaparityaga

तुङ्गं वेश्म सुताः सतामभिमताः संख्यातिगाः संपदः
कल्याणी दयिता वयश्च नवमित्यज्ञानमूढो जनः ।
मत्वा विश्वमनश्वरं निविशते संसारकारागृहे
संदृश्य क्षणभङ्गुरं तदखिलं धन्यस्तु संन्यस्यति ॥

tungam veshma sutaah sataamabhimataah samkhyaatigaah sampadah
kalyaanii dayitaa vayashca navamityajnaanamuudho janah |
matvaa vishvamanashvaram nivishate samsaarakaaraagrhe
samdrshya kshanabhanguram tadakhilam dhanyastu samnyasyati ||

Ein hohes Haus, von Edlen geschätzte Söhne, nicht mehr zu zählende Reichtümer,
eine schöne, geliebte Frau, ewige Jugend: Wenn ein Ignorant das
für unvergänglich hält, steckt er schon im Geburtenkreislaufgefängnis.
Wer nachdenkt und all das in seiner Augenblicksbrüchigkeit erkennt, zieht sich zurück.

Bhartrhari Vishayaparityaga

तृषा शुष्यत्यास्ये पिबति सलिलं शीतमधुरं
क्षुधार्तः सञ्शालिं कवलयति मांसादिकलितम् ।
प्रदीप्ते कामाग्नौ सुदृढतरमालिङ्गति वधूं
प्रतीकारं व्याधेः सुखमिति विपर्यस्यति जनः ॥

trshaa shushyatyaasye pibati salilam shiitamadhuram
kshudhartah sanshaalim kavalayati maansaadikalitam |
pradiipte kaamaagnau sudrdhataramaalingati vadhuum
pratiikaaram vyaadheh sukhamiti viparyasyati janah ||

Gegen den Durst trinkt er Wasser kühl und süß.
Von Hunger befallen verschlingt er große Mengen von Fleisch.
Brennend vor Liebeslust umarmt die Buhlin er nur noch fester.
So verwechselt der Mensch bei Leiden das Gegenmittel mit Glück.

Bhartrhari Vishayaparityaga

अजानन्दाहात्मयं पततु शलभस्तीव्रदहने
स मीनोऽप्यज्ञानाद्बडिशयुतमश्नातु पिशितम् ।
विजानन्तोऽप्येते वयमिह विपज्जालजटिला-
न्न मुञ्चामः कामानह ह गहनो मोहमहिमा ॥

ajaanandaahaatmayam patatu shalabhastiivradahane
sa miino'pyajnaanaadbadishayutamashnaatu pishitam |
vijaananto'pyete vayamiha vipajjaalajatilaan
na muncaamah kaamaanaha ha gahano mohamahimaa ||

Daß sie selbst verbrennt, weiß so eine Motte nicht, wenn sie ins Feuer taumelt.
Aus völliger Unkenntnis schluckt so ein Fisch auf den Haken gespießte Köder.
Wir, die wir all das wissen, lösen die Knoten im Netz unsrer Niederlagen nicht mehr
und bleiben in Liebe verstrickt, ist doch der Wahn, der dich groß macht, so abgrundtief.

Bhartrhari Vishayaparityaga

एको रागिषु राजते प्रियतमादेहार्धहारी हरो
नीरागेषु जनो विमुक्तललनासङ्गो न यस्मात्परः ।
दुर्वारस्मरबाणपन्नगविषव्यासङ्गमुग्धो जनः
शेषः कामविडम्बितान्न विषयान्भोक्तुं न मोक्तुं क्षमः ॥

eko raagishu raajate priyatamaadehaardhahaarii haro
niiraageshu jano vimuktalalanaasango na yasmaatparah
durvaarasmarabaanapannagavishavyaasangamugdho janah
sheshah kaamavidambitaanna vishayaanbhoktum na moktum kshamah ||

Einzig unter den Liebenden ragt hervor der den Leib seiner Liebsten halb in sich aufnehmende, alles mit sich nehmende Shiva.
Auch unter den Leidenschaftslosen der Höchste, weist er jeden Verkehr mit lüsternen Weibern zurück.
Wir andern aber, vom Schlangengift am Pfeil unwehrbaren Verlangens durchdrungen, sind so betäubt, daß wir in Liebeslust verkehrte Reize weder genießen noch entbehren wollen.

Bhartrhari Vishayaparityaga

स्तनौ मांसग्रन्थी कनककलशावित्युपमितौ
मुखं श्लेष्मागारं तदपि च शशाङ्केन तुलितम् ।
स्रवन्मूत्रक्लिन्नं करिवरशिरःस्पर्धि जघनं
मुहुर्निन्द्यं रूपं कविजनविशेषैर्गुरु कृतम् ॥

stanau mansagranthii kanakakalashaavityupamitau
mukham shleshmaagaaram tadapi ca shashaankena tulitam
sravanmuutraklinnam karivarashirahspardhi jaghanam
muhurnindyam ruupam kavijanavisheshairguru krtam ||

Die zwei Brüste der Frau, Drüsengewebe, werden güld'nen Kalebassen gleich,
der Mund, der zuschnappt und festhält, wird zum lieblichen Mondgesicht,
eine von Ausfluß und Harn nässende Scheide wetteifert mit dem Haupt des Leitelefanten um den schönsten Sekretfluß -
so ein zutiefst peinlicher Körper wird nur durch Dichterwerk bemerkenswert.

Bhartrhari Vishayaparityaga

भिक्षाशनं तदपि नीरसमेकवारं
शय्या च भूः परिजनो निजदेहमात्रम् ।
वस्त्रं च जीर्णशतखण्डमयी च कन्था
हा हा तथापि विषया न परित्यजन्ति ॥

bhikshaashanam tadapi niirasamekavaaram
shayyaa ca bhuuh parijano nijadehamaatram |
vastram ca jiirnashatakhandamayii ca kanthaa
haa haa tathaapi vishayaa na parityajanti ||

Den Bettelfraß, den faden, gibt's auch nur einmal am Tag,
die Erde wird zum Lager, der eigene Leib zum Diener,
ein alter Lumpen aus hundert Löchern das Kleid:
Aber ach, nicht mal so lassen die Begierden von uns ab.

Bhartrhari Vishayaparityaga

धन्यानां गिरिकन्दरेषु वसतां ज्योतिः परं ध्यायता-
मानन्दाश्रुकणान्पिबन्ति शकुना निःशङ्कमङ्केशयाः ।
अस्माकं तु मनोरथोपरचितप्रसादवापीतट-
क्रीडाकाननकेलिकौतुकजुषामायुः परं क्षीयते ॥

dhanyaanaam girikandareshu vasataam jyotih param dhyaayataam
aanandaashrukanaanpibanti shakunaa nihshankamankeshayaah |
asmaakam tu manorathoparacitaprasaadavaapiitata
kriidaakaananakelikautukajushaamaayuh param kshiiyate ||

Glückverheißende Vögel ruhen furchtlos im Schoß von jenseitiges Licht betrachtenden, in Felshöhlen lebenden Glücklichen, deren Freudentränen ihnen in die Schnäbel tropfen,
während unter Frohsinn und Versteckspiel in Lustgärten an phantastisch angelegten Zierteichufern unser diesseitiges komfortables Leben verrinnt.

Bhartrhari Vishayaparityaga

ब्रह्मज्ञानविवेकनिर्मलधियः कुर्वन्त्यहो दुष्करं
यन्मुञ्चन्त्युपभोगभाञ्ज्यपि धनान्येकान्ततो निःस्पृहाः ।
सम्प्राप्तान्न पुरा न सम्प्रति न च प्राप्तौ दृढप्रत्यया-
न्वाञ्छामात्रपरिग्रहानपि परित्यक्तुं न शक्ता वयम् ॥

brahmajnaanavivekanirmaladhiyah kurvantyaho dushkaram
yanmuncantyupabhogabhaanjyapi dhanaanyekaantato nihsprhaah |
sampraaptaanna puraa na samprati na ca praaptau drdhapratyayaan
vaanchamaatraparigrahaanapi parityaktum na shaktaa vayam ||

Nur mit Religion, Verstand und reinem Herzen Versehene bringen etwas ach so Unmögliches zustande, daß sie jeden Genuß blockierend selbst mit Geld allein gelassen begierdelos bleiben.
Während wir nicht loskommen von denen, die weder früher noch jetzt was besaßen, aber fest davon überzeugt sind, daß sie so viel wie sie wünschen besitzen und festhalten müssen.