Ratnabhandagara

परिव्राट् कामुकशुनामेकस्यां प्रमदातनौ ।
कुणपः कामिनी भक्ष्यमिति तिस्रो विकल्पनाः ॥

parivraat kaamukashunaamekasyaam pramadaatanau |
kunapah kaaminii bhakshyamiti tisro vikalpanaah ||

Ein und derselbe hingestreckte Frauenleib wird dreifach falsch verstanden
vom Wandermönch als Leich, vom Buhlen als Buhlin, vom Hund als Fraß.

Prabodhasudhakara

पथि पतितमस्थि दृष्ट्वा स्पर्शभयादन्यमार्गतो याति ।
नो पश्यति निजदेहं चास्थि सहस्रावृतं परितः ॥

pathi patitamasthi drshtvaa sparshabhayaadanyamaargato yaati |
no pashyati nijadehamshcaasthi sahasraavrtam paritah ||

Aus Angst, auf einen Knochen zu treten, der auf dem Weg liegt, macht er einen Umweg
und übersieht dabei völlig die ihm angeborenen Knochen und tausend anderen Verpester.

Appayya Dikshita Vairagya

पततु नभः स्फुटतु मही चलतु गिरयो मिलन्तु वारिधयः।
अधरोत्तरमस्तु जगत् का हानिर्वीतरागस्य ॥

patatu nabhah sphutatu mahii calatu girayo milantu vaaridhayah |
adharottaramastu jagat kaa haanirviitaraagasya ||

Soll doch der Himmel einstürzen, möge die Erde bersten, mögen die Berge wanken, mögen die Meere in eins fließen, soll doch das Unterste sich nach oben kehren in der Welt:
Was für ein Verlust für den, der einst jeder Regung entsagte!

Bhojaprabandha

पण्डिते चैव मूर्खे च बलवत्यपि दुर्बले ।
ईश्वरे च दरिद्रे च मृत्योः सर्वत्र तुल्यता ॥

pandite caiva muurkhe ca balavatyapi durbale |
iishvare ca daridre ca mrtyoh sarvatra tulyataa ||

Gleichmacher Tod wirkt überall, unter Weisen wie Blöden,
unter Starken wie Schwachen, unter Armen wie Reichen.

Mahabharata Udyoga

पञ्चेन्द्रियस्य मर्त्यस्य छिद्रं चेदेकमिन्द्रियम् ।
ततोऽस्य स्रवति प्रज्ञा दृतेः पात्रादिवोदकम् ॥

pancendriyasya martasya chidram cedekamindriyam |
tato'sya sravati prajnaa drteh paatraadivodakam ||

Wird ein Sterblicher auch nur eines seiner fünf Sinne beraubt,
so entfließt ihm die Erkenntnis wie Wasser aus dem Lederschlauch.

Subhashitasudhanidhi

प्रकीर्णे विषयारण्ये धावन्तं विप्रमाथिनम् ।
ज्ञानाङ्कुशेन कुर्वीत वश्यमिन्द्रियदन्तिनम् ॥

prakiirne vishayaaranye dhaavantam vipramaathinam |
jnaanaankushena kurviita vashyamindriyadantinam ||

Den im Dickicht der Sinnenlust frei laufenden, alles niedertrampelnden
Elefanten der Triebhaftigkeit kuriert man mit dem Steuerhaken der Erkenntnis.

Rasagangadhara

पङ्कैर्विना सरो भाति सदः खलजनैर्विना ।
कटुवर्णैर्विना काव्यं मानसं विषयैर्विना ॥

pankairvinaa saro bhaati sadah khalajanairvinaa |
katuvarnairvinaa kaavyam maanasam vishayairvinaa ||

Frei von Schlamm fließt klar der Fluß, von Quertreibern frei wird die Versammlung froh.
Von Doppelsinn frei erhellt das Gedicht und ohne triebhaftes Dunkel der Geist.

Bhagavata

नेह चात्यन्तसंवासः कर्हिचित् केनचित् सह ।
राजन् स्वेनापि देहेन किमु जायात्मजादिभिः ॥

neha caatyantasamvaasah karhicit kenacit saha |
raajan svenaapi dehena kimu jaayaatmajaadibhih ||

Begib dich nie, o König, in allzu große Abhängigkeit von nichts und niemandem!
Auch nicht von dem, was du verkörperst, auch nicht von Weibern, Kindern und den anderen!

Garuda Purana

नायमत्यन्तसंवासः कस्यचित् केनचित् सह ।
अपि स्वस्य शरीरेण किमुतान्यैः पृथग्जनैः ॥

naayamatyantasamvaasah kasyacit kenacit saha |
api svasya sharrirena kimutaanyaih prthagjanaih ||

Keiner sollte sich jemals auf irgendwas oder irgendwen allzu sehr einlassen,
nicht mal auf den eigenen Körper, umso weniger auf die breite Masse!

Sabharanjanashataka

नादातव्यं न दातव्यं न कर्तव्यं च किंचन ।
सान्त्वमेकं प्रयोक्तव्यं सर्वं तस्य वशे जगत् ॥

naadaatavyam na daatavyam na kartavyam ca kincana |
saantvamekam prayoktavyam sarvam tasya vashe jagat ||

Er muß nichts Besonderes nehmen, geben oder tun,
sondern einzig Milde üben, und die ganze Welt liegt ihm zu Füßen.

Padmanandana Vairagya

नापत्यानि न वित्तानि न सौधानि भवन्त्यहो ।
मृत्युना नीयमानस्य पुण्यपापे परं पुरः ॥

naapatyaani na vittaani na saudhaani bhavantyaho |
mrtyunaa niiyamaanasya punyapaape param purah ||

Söhne, Besitz und Paläste zählen alle nichts mehr, wenn der Tod dich wegführt
in die andere Welt, wo nur noch edle Taten und Sünden von früher gelten.

Subhashitasudhanidhi

नयस्य विनयो मूलं विनयः शास्त्रनिश्चयः ।
विनयो हीन्द्रियजयस्तद्युक्तः शास्त्रमृच्छति ॥

nayasya vinayo muulam vinayah shaastranishcayah |
vinayo hiindriyajayastadyuktah shaastramrcchati ||

Sittlichkeit wurzelt in Demut. Demut ist Sinn und Zweck der Lehren.
Demut ist Sieg über die Triebe, und bei wem das klappt, der bewältigt auch die Lehren.

Ramayana Ayodhya

नन्दन्त्युदित आदित्ये नन्दन्त्यस्तमिते रवौ ।
आत्मनो नावबुध्यन्ते मनुष्या जीवितक्षयम् ॥

nandantyudita aaditye nandantyastamite ravau |
aatmano naavabudhyante manushyaa jiivitakshayam ||

Freudig erregt sind die Leut bei Sonnenaufgang, ganz ergriffen, wenn Ravi versinkt.
Wieder merken sie nicht, daß ihr Leben um so viel kürzer ward.

Subhashitani

नन्दन्ति मन्दाः श्रियमप्यनित्यां
परं विषीदन्ति विपद्गृहीताः ।
विवेकदृष्ट्या चरतां नराणां
श्रियो न किंचित् विपदो न किंचित् ॥

nandanti mandaah shriyamapyanityaam
param vishiidanti vipadgrhiitaah |
vivekadrshtyaa carataam naraanaam
shriyo na kimcit vipado na kimcit ||

Da frohlocken sie, die Verwirrten, über zufälligen Reichtum,
und sind im höchsten Maße entsetzt, sobald Verlust sie ereilt.
Denen, die den Wandel der Menschen mit Abstand betrachten,
ist der Reichtum so egal wie der Verlust.

Mahabharata Vanaparvan

न जीवनाशोऽस्ति हि देहभेदे
मिथ्यैतदाहुर्म्रियते किलेति ।
जीवस्तु देहान्तरितः प्रयाति
दशार्धतैवास्य शरीरभेदः ॥

na jiivanaasho'sti hi dehabhede
mithyaitadaahurmriyate kileti |
jiivastu dehaantaritah prayaati
dashaardhataivaasya shariirabhedah ||

Zerfällt ein Leib, so ist das nicht des Lebens Ende.
Ganz falsch wird hier gesagt: Er stirbt!
Das in den Leib einst eingedrungene Leben zieht dahin,
und in seine fünf Elemente zerfällt der Körper.

Mahabharata Adiparvan

न जातु कामः कामानामुपभोगेन शम्यति ।
हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्धते ॥

na jaatu kaamah kaamaanaamupabhogena shamyati |
havishaa krshnavartmeva bhuuya evaabhivardhate ||

Noch nie hat Lust sich durch neue Lustbefriedigung gelegt.
Mit Brennstoff versorgt wird Kohlenglut nur weiter angefacht.

Ramayana Balakhanda

धिग्बलं क्षत्रियबलं ब्रह्मतेजो बलं बलं ।
एकेन ब्रह्मदण्डेन सर्वास्त्राणि हतानि मे ॥

dhigbalam kshatriyabalam brahmatejo balam balam |
ekena brahmadandena sarvaastraani hataani me ||

Schande über des Kriegers Gewalt! Brahmas Energie ist die Gewalt der Gewalten!
Ein einziger Brahmakeulenhieb hat all meine Waffen zerschmettert.

Mahabharata Adiparvan

धर्मे मतिर्भवतु वः सततोत्थितानां
स ह्येक एव परलोकगतस्य बन्धुः ।
अर्थाः स्त्रियश्च निपुणैरपि सेव्यमाना
नैवाप्तभावमुपयान्ति न च स्थिरत्वम् ॥

dharme matirbhavatu vah satatotthitaanaam
sa hyeka eva paralokagatasya bandhuh |
arthaah striyashca nipunairapi sevyamaanaa
naivaaptabhaavamupayaanti na ca sthiratvam ||

Erfüllte Pflicht beschäftige den Geist derer, die immer wieder aufgehen wollen,
denn nur sie allein ist unser Freund auf dem Weg durch die andere Welt.
Geld und Frauen wollen raffiniert bedient sein
und geben uns doch nie das Gefühl, etwas für immer erreicht zu haben.

Mahabharata Aranya

धर्मार्थं यस्य वित्तेहा वरं तस्य निरेहता ।
प्रक्षालनाद्धि पङ्कस्य श्रेयो न स्पर्शनं नृणाम् ॥

dharmaartham yasya vittehaa varam tasya nirehataa |
prakshaalanaaddhi pankasya shreyo na sparshanam nrnaam ||

Wer sein Vermögen in Wohltätigkeit investieren will, lasse lieber davon ab, denn besser als den Schlamm dauernd abzuwaschen ist, gar nicht erst hineinzutreten.

Bhagavatamahatmya

देहेऽस्थिमांसरुधिरेऽभिमतिं त्यज त्वं
जायासुतादिषु सदा ममतां विमुञ्च ।
पश्यानिशं जगदिदं क्षणभङ्गनिष्ठं
वैराग्यरागरसिको भव भक्तिनिष्ठः ॥

dehe'sthimaansarudhire'bhimatim tyaja tvam
jaayaasutaadishu sadaa mamataam vimunca |
pashyaanisham jagadidam kshanabhanganishtham
vairaagyaraagarasiko bhava bhaktinishthah ||

Lös dich vom Stolz auf einen Körper aus Knochen, Fleisch und Blut.
Mach dich für immer frei vom Besitzanspruch gegen Weiber, Kinder und so weiter.
Betrachte diese Welt immer auf einer Augenblicksbrüchigkeit beruhend,
und laß dich selbst an leidenschaftlicher Leidenschaftslosigkeit Geschmack findend in der Hingabe ruhen.

Padmananda Vairagya

दृष्यन्ते बहवः कलासु कुशलास्ते च स्फुरत्कीर्तये
सर्वस्वं वितरन्ति ये तृणमिव क्षुद्रैरपि प्रार्थिताः ।
धीरास्तेऽपि च ये त्यजन्ति झटिति प्राणान् कृते स्वामिनो
द्वित्रास्ते तु नरा मनः समरसं येषां सुहृद्वैरिणोः ॥

drshyante bahavah kalaasu kushalaaste ca sphuratkiirtaye
sarvasvam vitaranti ye trnamiva kshudrairapi praarthitaah |
dhiiraaste'pi ca ye tyajanti jhatiti praanaan krte svaamino
dvitraaste tu naraa manah samarasam yeshaam suhrdvairinoh ||

Viele in den Künsten Geübte sieht man im Ruhmesglanz sich sonnen.
Oder solche, die jederzeit auch Gemeinen leicht einen Wunsch gewähren.
Dann sind da die Mutigen, die für die Sache ihres Meisters sogleich ihr Leben opfern,
aber nur zwei oder drei, deren Herz gleich schlägt für Freund oder Feind.

Padmananda Vairagya

दुष्प्राप्तं मकराकरे करतलाद्रत्नं निमग्नं यथा
संसारेऽत्र तथा नरत्वमथ तत्प्राप्तं मया निर्मलम् ।
भ्रातः पश्य विमूढतां मम हहा नीतं यदेतन्मुदा
कामक्रोध कुबोध मत्सर कुधीमायामहामोहतः ॥

dushpraaptam makaraakare karatalaadratnam nimagnam yathaa
samsaare'tra tathaa naratvamatha tatpraaptam mayaa nirmalam |
bhraatah pashya vimuudhataam mama hahaa niitam yadetanmudaa
kaamakrodha kubodha matsara kudhiimaayaamahaamohatah ||

Kaum fänd das Juwel ich wieder, das im Haifischbecken mir aus der Hand glitt.
So geht's mir im Leben mit dem Menschentum, das so unbefleckt ich einst empfing.
Sieh nur, Bruder, wie abgestumpft ich war, daß ich mit Freude mich verführen ließ
zu Leidenschaft, Wut, Bosheit, Selbstsucht, Dummheit, Verblendung und großen Irrtümern!

Vivekacudamani

दुर्लभं त्रयमेवैतद्दैवानुग्रहहेतुकम् ।
मनुष्यत्वं मुमुक्षुत्वं महापुरुषसंश्रयः ॥

durlabham trayamevaitaddaivaanugrahahetukam |
manushyatvam mumukshutvam mahaapurushasamshrayah ||

Als schwer zu Erlangende sind diese Drei nur göttlichem Eingriff zu danken:
Menschwerdung, Erlösung und ein Bund mit den Großen dieser Welt.

Appayyadikshita Vairagya

दाराः पुत्रेषु रताः पुत्राः पितृधनपरिग्रहव्यग्राः ।
रोदनशरणा जननी परलोकगतस्य को बन्धुः ॥

daaraah putreshu rataah putraah pitrdhanaparigrahavyagraah |
rodanasharanaa jananii paralokagatasya ko bandhuh ||

Frauen finden ihre Söhne entzückend, Söhne träumen davon, wie sie Vaters Geld ergreifen.
Junge Mütter erwehren sich des Kindergeschreis, doch wer bleibt bei einem, der im Jenseits verschwand?

Garudapurana

तृष्णासूचीविनिर्भिन्नं सिक्तं विषयसर्पिषा ।
रागद्वेषानले पक्वं मृत्युरश्नोति मानवम् ॥

trshnaasuuciivinirbhinnam siktam vishayasarpishaa |
raagadveshaanale pakvam mrtyurashnoti maanavam ||

Der Tod verspeist seinen Menschen gern vom Habgierspieß durchbohrt,
ins Sinnenfreudenbratfett getunkt und überm Leidenschafts- und Haßfeuer schön durchgebraten.

Ramayana Uttarakanda

तस्मात्पुत्रेषु दारेषु मित्रेषु च धनेषु च ।
नातिप्रसङ्गः कर्तव्यो विप्रयोगो हि तैर्ध्रुवम् ॥

tasmaat putreshu daareshu mitreshu ca dhaneshu ca |
naatiprasangah kartavyo viprayogo hi tairdhruvam ||

Darum mach dich nicht allzu abhängig von Söhnen, Frauen, Freunden oder Geld,
denn die Trennung von ihnen ist unvermeidlich.

Bhagavata

त्रयाणामेकभावानां यो न पश्यति वै भिदां ।
सर्वभूतात्मनां ब्रह्मन् स शान्तिमधिगच्छति ॥

trayaanaamekabhaavaanaam yo na pashyati vai bhidaam |
sarvabhuutaatmanaam brahman sa shaantimadhigacchati ||

Wer nicht nur den Unterschied der drei, die eines sind,
sondern den Weltgeist in allen Einzelwesen sieht, findet Frieden.

Appayyadikshita

त्यक्तव्यो ममकारस्त्यक्तुं यदि शक्यते नासौ ।
कर्तव्यो ममकारः किं तु स सर्वत्र कर्तव्यः ॥

tyaktavyo mamakaarastyaktum yadi shakyate naasau |
kartavyo mamakaarah kim tu sa sarvatra kartavyah ||

Befreit euch vom Besitzanspruch! Wenn ihr ihn schon nicht ablegen könnt,
dann macht euren Besitzanspruch so, daß er auf alles anzuwenden ist.