Pancatantra Kakolukiya

साकारो निःस्पृहो वाग्मी नानाशास्त्रविचक्षणः |
परचित्तावगन्ता च राज्ञो दूतः स इष्यते ||

saakaaro nihsprho vaagmii naanaashaastravicakshanah |
paracittaavagantaa ca raajno duutah sa ishyate ||

Diesen Boten wünscht sich der König: von angenehmem Äußeren, einsatzbereit, sprachgewandt, in manchen Disziplinen erprobt und fremdes Denken nachvollziehend.

Yashastilaka

समरभरः सुभटानां फलानि कर्णेजपैस्तु भोग्यानि |
करिदशना इव नृपतेर्बाह्याः क्लेशाय खादनेंऽतस्थाः ||

samarabharah subhataanaam phalaani karnejapaistu bhogyaani |
karidashanaa iva nrpaterbaahyaah kleshaaya khaadane'ntasthaah ||

Kriegsbeute ist der tapferen Kämpfer Lohn, den aber nur die am Ohr flüstern genießen.
So sind Kuberas äußere Hauer für die Schwerarbeit und die Backenzähne zum Kauen da.

Ramayana Aranya

सक्तं ग्राम्येषु भोगेषु कामवृत्तं महीपतिं |
लुब्धं न बहु मन्यन्ते श्मशानाग्निमिव प्रजाः ||

saktam graamyeshu bhogeshu kaamavrttam mahiipatim |
lubdham na bahu manyante shmashaanaagnimiva prajaah ||

Ihren ausschweifenden, vulgären Genüssen anhängenden, unersättlichen König
achten die Untertanen nicht viel mehr als ein Scheiterhaufenfeuer.

Ramayana Aranya

शुष्कैः काष्ठैर्भवेत्कार्यं लोष्टैरपि च पांसुभिः |
न तु स्थानात्परिभ्रष्टैः कार्यं स्याद्वसुधाधिपैः ||

shushkaih kaashthairbhavet kaaryam loshtairapi ca paamsubhih |
a tu sthaanaat paribhrashtaih kaaryam syaadvasudhaadhipaih ||

Für trockene Äste findet man Verwendung, für Erdklumpen auch, sogar für Staub.
Überhaupt keine Verwendung aber hat man für entthronte Könige, die Werte schützen sollen.

Yogavasishtha Vairagya

श्रीमानजननिन्द्यश्च शूराश्चाप्यविकत्थनः |
समदृष्टिः प्रभुश्चैव दुर्लभाः पुरुषास्त्रयः ||

shriimaanajananindyashca shuuraashcaapyavikatthanah |
samadrshtih prabhushcaiva durlabhaah purushaastrayah ||

Ein Reicher, im Volk nicht verachtet, Helden, die nicht prahlen,
ein gerechter Herr: drei unmögliche Typen.

Pancatantra

शत्रुमुन्मूलयेत्प्राज्ञः तीक्ष्णं तीक्ष्णेन शत्रुणा |
व्यथाकरं सुखार्थाय कण्टकेनेव कण्टकं ||

shatrumunmuulayetpraajnah tiikshnam tiikshnena shatrunaa |
vyathaakaram sukhaarthaaya kantakeneva kantakam ||

Der Kluge zieht den argen Feind mit einem noch ärgeren Feind heraus,
wie den schmerzenden Splitter, um Ruhe zu haben, mit einem Dorn.

Mahabharata Sabha

शत्रुपक्षं समृद्यंतं यो मोहात् समुपेक्षते |
व्याधिराप्यायित इव तस्य मूलं छिनत्ति सः ||

shatrupaksham samrdyamtam yo mohaat samupekshate |
vyaadhiraapyaayita iva tasya muulam chinatti sah ||

Wer den Aufstieg einer feindlichen Partei in seiner Verwirrung übersieht,
dem geht's wie einem mit einer Krankheit im Endstadium: er hackt sich die Wurzel ab.

Ramayanamanjari

वैराग्यमिव वृद्धानामौचित्यं महतामिव |
शुचिशीलमिवार्याणां सत्यं राज्ञां वुभूषणम् ||

vairaagyamiva vrddhaanaamaucityam mahatamiva
shucishiilamivaaryaanaam satyam raanjaam vubhuushanam.

Greise sonnen sich gern im Abglanz vergangener Leidenschaft, die Mächtigen zieren sich gern mit Beliebtheit, die Ehrenwerten erhoffen als Schmuck sich kernige Reinheit,
im Wahren sehen die Könige ihren Idealzustand.

Pancatantra Kakolukiya

लुब्धस्य नश्यति यशः पिशुनस्य मैत्री
नष्टक्रियस्य कुलमर्थपरस्य धर्मः |
विद्याफलं व्यसनिनः कृपणस्य सौख्यं
राज्यं प्रमत्तसचिवस्य नराधिपस्य ||

lubdhasya nashyati yashah pishunasya maitrii
nashtakriyasya kulamarthaparasya dharmah |
vidyaaphalam vyasasinah krpanasya saukhyam
raajyam pramattasacivasya naraadhipasya ||

Es schwindet des Gierigen guter Ruf, des Verleumders Freundeskreis, des Undankbaren Sippenbund, des Geldanbeters Rechtsverstand, des Lasterhaften Lernerfolg, des Geizigen Glückseligkeit, des von verrückten Ministern beratenen Menschenhüters Königreich.

Manusmrti

राज्ञो हि रक्षाधिकृताः परस्वादायिनः शठाः |
भृत्या भवन्ति प्रायेण तेभ्यो रक्षेदिमाः प्रजाः ||

raajno hi rakshaadhikrtaah parasvaadaayinah shathaah |
bhrtyaa bhavanti praayena tebhyo rakshedimaah prajaah ||

Gerade erst vom König ernannte Hüter eignen sich fremdes Gut an, die Schelme.
Minister sind meistens so. Vor denen schütze er seine Untertanen!

Bhojaprabandha

राज्ञि धर्मिणि धर्मिष्ठाः पापे पापपराः सदा |
राजानमनुवर्तन्ते यथा राजा तथा प्रजाः ||

raajni dharmini dharmishthaah paape paapaparaah sadaa |
raajaanamanuvartante yathaa raajaa tathaa prajaah ||

Solange das Gesetz im König ist, sind auch die Untertanen gesetzestreu. Ist jener ein Frevler,
so freveln sie erst recht. Weil sie sich immer nach ihm richten, gilt: Wie der König, so das Volk.

Mahabharata Shanti

राज्यं हि सुमहत्तन्त्रं धार्यते नाकृतात्मभिः |
न शक्यं मृदुना वोढुमायासस्थानमुत्तमं ||

raajyam hi sumahattantram dhaaryate naakrtaatmabhih |
na shakyam mrdunaa vodhumaayaasasthaanamuttamam ||

Ein so gewaltiges System wie ein Königreich regiert keiner, der sich nicht selbst beherrscht.
Kein Weichling oder Sohn einer alleinerziehenden Mutter darf höchste Funktionen übernehmen.

Mahabharata Shanti

राजानां प्रथमं विन्देत्ततो भार्यां ततो धनं |
राजन्यसति लोकस्य कुतो भार्या कुतो धनं ||

raajaanaam prathamam vindettato bhaaryaam tato dhanam |
raajanyasati lokasya kuto bhaaryaa kuto dhanam ||

Zunächst einmal gilt es einen König zu finden, dann eine Frau und dann das Geld.
Wenn kein König da ist, wohin in aller Welt sollen dann die Frauen, wohin das Geld?

Ramayana Aranya

राजा धर्मश्च कामश्च द्रव्याणांश्चऽथवा निधिः |
धर्मः शुभं वा पापं वा राजमूलं प्रवर्तते ||

raajaa dharmashca kaamashca dravyaanaam cottavo nidhih |
dharmah shubham vaa paapam vaa raajamuulam pravartate ||

Der König ist das Recht und die Liebe und außerdem noch Ursprung des Kapitals.
Gerechtigkeit, Wohlergehen aber auch Verbrechen stammen aus der Wurzel, die der König ist.

Kuvalayananda

राजसेवा मनुष्याणामसिधारावलेहनं |
पञ्चाननपरिष्वङ्गो व्यालीवदनचुम्बनं ||

raajasevaa manushyaanaamasidhaaraavalehanam |
pancaananaparishvango vyaaliivadanacumbanam ||

Für normale Menschen ist Königsdienst ein Schwertklingenschlecken,
ein Löwentango, ein Schlangenzungenkuss.

Ramayana Kishkindha

राजभिर्धृतदण्डास्तु कृत्वा पापानि मानवाः |
निर्मलाः स्वर्गमायान्ति सन्तः सुकृतिनो यथा ||

raajabhirdhrtadandaastu krtvaa paapaani maanavaah |
nirmalaah svargamaayaanti santah sukrtino yathaa ||

Menschen, die Verbrechen begangen haben, von den Königen aber hart bestraft wurden,
sind wieder fleckenlos und gehen in den Himmel als seien sie schon immer Wohltäter gewesen.

Ramayana Aranya

ये तीक्ष्णमन्त्राः सचिवा भज्यन्ते सह तेन वै |
विषमेषु रथाः शीघ्रा मन्दसारथयो यथा ||

ye tiikshnamantraah sacivaa bhajyante saha tena vai |
vishameshu rathaah shiighraa mandasaarathayo yathaa ||

So wie schnelle Wagen auf holperigen Straßen von unbekümmerten Kutschern gelenkt auseinanderbrechen, können auch übereifrige Berater mit ihm zusammen scheitern.

Ramayana Ayodhya

यानि मिथ्याभिशस्तानां पतन्त्यस्राणि राघव |
तानि पुत्रपशून्घ्नन्ति प्रीत्यर्थमनुशासतः ||

yaani mithyaabhishastaanaam patantyasraani raaghava |
taani putrapashuun ghnanti priityarthamanushaasatah ||

Wieviel Tränen der falsch Bestraften fallen, o Rama, Sproß des schnell Dahinschießenden,
soviel Söhne und Vieh werden einst die Bestrafer zu ihrem Vergnügen hinschlachten.

Ramayana Yuddha

यस्तु हित्वा मतं भर्तुः स्वमतं संप्रभाषते |
अनुक्तवादी दूतः सन् स दूतो वधमर्हति ||

yastu hitvaa matam bhartuh svamatam samprabhaashate |
anuktavaadii duutah san sa duuto vadhamarhati ||

Ein Bote, der seines Herrn Absicht verrät, indem er seine eigenen Absichten verkündet,
oder ausspricht, was gar nicht gesagt wurde: Dieser Bote verdient den Tod.

Manusmrti

यदि न प्रणयेद्राजा दण्डं दण्डेष्वतन्द्रितः |
शूले मत्स्यानि वापक्ष्यन्दुर्बलान्बलवत्तराः ||

yadi na pranayedraajaa dandam dandeshvatandritah |
shuule matsyaani vaapakshyan durbalaan balavattaraah ||

Wenn ein König die Strafe nicht unermüdlich auf Straftäter anwendet,
braten die stärkeren die schwächeren Fische irgendwann am Spieß.

Mahabharata Udyoga

यथा मधु समादत्ते रक्षन्पुष्पाणि षट्पदः |
तद्वदर्थान्मनुष्येभ्यः आदद्यादविहिंसया ||
पुष्पं पुष्पं विचिन्वीत मूलच्छेदं न कारयेत् |
मालाकार इवारामे न यथाङ्गारकारकः ||

yathaa madhu samaadatte rakshan pushpaani shatpadah |
tadvadarthaan manushyebhyah aadadyaadavihinsayaa ||
pushpam pushpam vicinviita muulacchedam na kaarayet |
maalaakaara ivaaraame na yathaangaarakaarakah ||

Wie die Sechsbeiner ihre Blüten beim Honigsammeln schonen,
soll er bei den Menschen Steuern einziehen ohne ihnen wehzutun.
Wie ein Blumenkranzbinder pflückt im Garten er Blüte um Blüte,
und darf seine Bäume nicht wie ein Köhler an der Wurzel abhacken.

Pancatantra Mitrabheda

यथा नेच्छति निरोगः कदाचित्सुचिकित्सकं |
तथापद्रहितो राजा सचिवं नाभिवाछति ||

yathaa necchati nirogah kadaacitsucikitsakam |
tathaapadrahito raajaa sacivam naabhivaacati ||

Ganz wie einer, der nicht krank ist, auch niemals medizinische Behandlung sucht,
ruft auch ein vom Unheil verschonter König nicht nach seinem Berater.

Ramayana Ayodhya

यथा ह्यनुदका नद्यो यथा वाप्यतृणं वनं |
अगोपाला यथा गावस्तथा राष्ट्रमराजकं ||

yathaa hyanudakaa nadyo yathaa vaapyatrnam vanam |
agopaalaa yathaa gaavastathaa raashtramaraajakam ||

Wie Flüsse ohne Wasser, oder Wald ohne Gras,
wie eine unbehütete Rinderherde ist ein Reich ohne König.

Ramayana Ayodhya

यथा दृष्टिः शरीरस्य नित्यमेव प्रवर्तते |
तथा नरेन्द्रो राष्ट्रस्य प्रभवः सत्यधर्मयोः ||

yathaa drshtih shariirasya nityameva pravartate |
yathaa narendro raashtrasya prabhavah satyadharmayoh ||

So wie das Sehen stets im Körper seinen Ursprung findet,
ist auch der mächtigste Mann im Staat Ausgangspunkt für Wahrheit und Gerechtigkeit.

Ramayana Aranya

यत्करोति परं धर्मं मुनिर्मूलफलाशनः |
तत्र राज्ञश्चतुर्भागः प्रजा धर्मेण रक्षतः ||

yat karoti param dharmam munirmuulaphalaashanah |
tatra raajnashcaturbhaagah prajaa dharmena rakshatah ||

Was der Knollen und Fallobst essende Schweiger macht, ist höchstes Gesetz.
Ein Viertel dessen ist, wenn der König seine Untertanen pflichtgemäß schützt.

Pancatantra Kakolukiya

य उपेक्षेत शत्रुं स्वं प्रसरन्तं यदृच्छया ||
रोगं चालस्यसंयुक्तं स शनैस्तेन हन्यते ||

ya upeksheta shatrum svam prasarantam yadrcchayaa |
rogam caalasyasamyuktam sa shanaistena hanyate ||

Wer seinen Feind, der von sich aus gegen ihn vordringt,
oder die Krankheit nachlässig übersieht, stirbt beizeiten an ebendiesen.

Bharatamanjari

मूलच्छेदं रिपोः कुर्यादथवा न प्रकोपयेत् |
अन्यथासौ विनाशाय पादस्पृष्ट इवोरगः ||

muulacchedam ripoh kuryaadathavaa na prakopayet |
anyathaasau vinaashaaya paadasprshta ivoragah ||

Feinde hackt man an der Wurzel ab anstatt sie nur zu reizen.
Sonst werden sie zur Schlange, die man mit einem Fußtritt verscheuchen wollte.

Canakya Niti 17.6

अशक्तस्तु भवेत्साधुः ब्रह्मचारी तु निर्धनः |
रोगार्तो दैवभक्तः स्यात् वृद्धा नारी पतिव्रता ||

ashaktastu bhavetsaadhurbrahmacaarii va nirdhanah |
vyaadhiti devabhaktashca vrddhaa naarii pativrataa ||

Der Kraftlose werde Bettelmönch, der Mittellose noch Priesterzögling.
Der Kranke werde fromm und die alte Närrin endlich gattentreu.

Hitopadesha Vigraha

भवेत्स्व परराष्ट्राणां कार्याकार्यविलोकने |
चारचक्षुर्महीभर्तुर्यस्य नास्त्यान्ध एव सः ||

bhavetsva pararaashtraanaam kaaryaakaaryavilokane |
caaracakshurmahiibharturyasya naastyandha eva sah ||

Seiner Späher Augen sorgen dafür, daß der die Erde tragende König nicht blind ist und sich überlegen kann, was im eigenen Reich zu tun und in fremden Reichen zu lassen ist.