Bhartrhari Arthapaddhati

दौर्मन्त्र्यान्नृपतिर्विनश्यति यतिः सङ्गात्सुतो लालना -
द्विप्रोऽनध्ययनात्कुलं कुतनयाच्छीलं खलोपसनात् ।
ह्रीर्मद्यादनवेक्षणादपि कृषिः स्नेहः प्रवासाश्रया
न्मैत्री चाप्रणयात्समृद्धिरनयात्त्यागप्रमादाद्धनम् ॥

daurmantryaannrpatirvinashyati yatih samgaat suto laalanaat
vipro'nadhyayanaat kulam kutanayaat shiilam khalopaasanaat |
hriirmadyaadanavekshanaadapi krshih snehah pravaasaashrayaat
maitrii caapranayaat samrddhiranayaat tyaagaat pramaadaaddhanam ||

Schwache Berater verderben den Gebieter, Gesellschaft den Weisen, Verwöhnung den Sohn,
Nichtlernen den Brahmanen, schlechte Erben das Geblüt, Verkehr mit Schurken den Charakter,
Saufen die Scham, Nichtüberwachung den Bauern, in der Ferne wohnen die Liebe,
Mangel an Vertrauen die Freundschaft, Zügellosigkeit den Erfolg, Verschleudern das Geld.

Bhartrhari Arthapaddhati

यस्यास्ति वित्तं स नरः कुलीनः
स पण्डितः स श्रुतवान्गुणज्ञः ।
स एव वक्ता स च दर्शनीयः
सर्वे गुणाः काञ्चनमाश्रयन्ते ॥

yasyaasti vittam sa narah kuliinah
sa panditah sa shrutavaan gunajnah |
sa eva vaktaa sa ca darshaniiyah
sarve gunaah kaancanamaashrayante ||

Wer reich ist, hat natürlich Stammbaum,
seinen Doktortitel, ist informiert und für seine Qualitäten bekannt.
Er kann reden und sieht gut aus.
Alle Vorteile fliehen zum Gold.

Bhartrhari Arthapaddhati

जातिर्यातु रसातलं गुणगणस्तस्याप्यधो गच्छतु
शीलं शैलतटात्पतत्वभिजनः संदह्यतां वह्निना ।
शौर्ये वैरिणि वज्रमाशु निपतत्वर्थोऽस्तु नः केवलं
येनैकेन विना गुणास्तृणवलप्रायाः समस्ता इमे ॥

jaatiryaatu rasaatalam gunaganastasyaapyadho gacchatu
shiilam shailatataatpatatvabhijanah samdahyataam vahninaa |
shaurye vairini vajramaashu nipatatvartho'stu nah kevalam
yenaikena vinaa gunaastrnavalapraayaah samastaa ime ||

Soll doch die Kaste zur Hölle fahrn, der Tugenden Schar gleich mit in die Tiefe gehen!
Soll die Moral in den Abgrund stürzen, die teure Familie im Feuer verbrennen!
Der Donnerkeil falle auf feindlichen Heldenmut! Nur das Geld bleibe uns noch!
Ohne dieses allein sind all die Tugenden einen Grashalm wert.

Bhartrhari Manashauryam

सिम्हः शिशुरपि निपतति मदमलिनकपोलभित्तिषु गजेषु ।
प्रकृतिरियं सत्त्ववतां न खलु वयस्तेजसो हेतुः ॥

simhah shishurapi nipatati madamalinakapolabhittishu gajeshu |
prakrtiriyam sattvavataam na khalu vayastejaso hetuh ||

Schon ein Junglöwe springt Elefanten an die von Brunftsekret verklebte Schläfenwand.
Die Natur dieser Tiere, und nicht etwa ihr Alter, ist der Grund für ihren Mut.

Bhartrhari Manashauryam

यदचेतनोऽपि पादैः स्पृष्टः प्रज्वलति सवितुरिनकान्तः ।
तत्तेजस्वी पुरुषः परकृतनिकृतिं कथं सहते ॥

yadacetano'pi paadaih sprshtah prajvalati saviturinakaantah |
tattejasvii purushah parakrtanikrtam katham sahate ||

Wenn schon das tote Juwel von der Sonne mit Füßen getreten zornig entflammt,
wie sollte wohl ein lebendiger Mensch von andern erlittene Schmach ertragen?

Bhartrhari Manashauryam

वरं पक्षच्छेदः समदमघवन्मुक्तकुलिश
प्रहारैरुद्गच्छद्बहुलदहनोद्गारगुरुभिः ।
तुषाराद्रेः सूनोरहह पितरि क्लेशविवेशे
न चासौ सम्पातः पयसि पयसां पत्युरुचितः ॥

varam pakshacchedah samada maghavan muktakulisha
prahaarair udgacchad bahula dahanodgaara gurubhih |
tushaaraadreh suunor ahaha pitari kleshaviveshe
na caasau sampaatah payasi payasaam patyurucitah ||

Als Indra im Rausch mit wuchtigen Donnerkeilhieben Flächenbrände entfachte,
wären dem Sohn des Schneeberges besser auch die Flügel gestutzt worden,
aber ach! Statt in den Kampf um den Vater einzugreifen,
glitt jener ins Wasser ab, wo er sich beim Herrn über die Fluten einrichtete.

Bhartrhari Manashauryam

वहति भुवनश्रेणीं शेषः फणाफलकस्थितां
कमठपतिना मध्ये पृष्ठं सदा स च धार्यते ।
तमपि कुरुते क्रोडाधीनं पयोधिरनादराद्
अहह महतां निःसीमाश्चरित्रविभूतयः ॥

vahati bhuvanashreniim sheshah phanaaphalakasthitaam
kamathapatinaa madhye prshtham sadaa sa ca dhaaryate |
tamapi kurute krodaadhiinam payodhiranaadaraad
ahaha mahataam nihsiimaashcaritravibhuutayah ||

Einen Weltenschwarm balanciert auf seinem Nackenschild der Schlangenkönig,
ihn läßt auf seinem Rückenpanzer der Schildkrötenherr ewig reiten,
diesen wieder drückt ohne viel Aufhebens der Ozean an seine Brust.
Aber ja, ins Grenzenlose wirken die Zauberkraftakte der Mächtigen!

Bhartrhari Manashauryam

सन्त्यन्येऽपि बृहस्पतिप्रभृतयः सम्भाविताः पञ्चषास्
तान्प्रत्येष विशेषविक्रमरुची राहुर्न वैरायते ।
द्वावेव ग्रसते दिनेश्वरनिशाप्राणेश्वरौ भास्वरौ
भ्रातः पर्वणि पश्य दानवपतिः शीर्षावशेषीकृतः ॥

santyanye'pi brhaspatiprabhrtayah sambhaavitaah pancashaas
taanpratyesha visheshavikramarucii raahurna vairaayate |
dvaaveva grasate dineshvaranishaapraaneshvarau bhaasvarau
bhraatah parvani pashya daanavapatih shiirshaavasheshiikrtah ||

Obwohl da fünf oder sechs andere von Jupiter geführte prächtige Planeten sind,
ist Rahu, der nur noch auf Rache sinnt, denen nicht feind.
Lieber vergreift er sich an zwei Lichtfiguren: dem Herrn des Tages und dem Herrn über die Nachtwesen.
Sieh nur Bruder, was der Oberdämon, von dem nur noch der Kopf übrig ist, im Knoten alles macht!

Bhartrhari Manashaurya

कुसुमस्तबकस्येव द्वयी वृत्तिर्मनस्विनः ।
मूर्ध्नि वा सर्वलोकस्य विशीर्येत वनेऽथवा ॥

kusumastabakasyeva dvayii vrttirmanasvinah |
muurdhni vaa sarvalokasya vishiiryeta vane'thavaa ||

Eines ehrenhaften Menschen Existenz ist zweifach wie die eines Blumenkranzes:
Er ziert das Haupt und führt das Volk, oder er verliert sich im Wald.

Bhartrhari Manashaurya

परिवर्तिनि संसारे मृतः को वा न जायते ।
स जातो येन जातेन याति वंशः समुन्नतिम् ॥

parivartini samsaare mrtah ko vaa na jaayate |
sa jaato yena jaatena yaati vanshah samunnatim ||

Welcher Tote in dieser Welt der Umwälzungen würde nicht noch mal geboren?
Wirklich geboren ist einer, durch dessen Geburt sein Geschlecht einen Aufschwung erlebt.

Bhartrhari Manashauryam

लाङ्गूलचालनमधश्चरणावपातं
भूमौ निपत्य वदनोदरदर्शनं च ।
श्वा पिण्डदस्य कुरुते गजपुङ्गवस्तु
धीरं विलोकयति चाटुशतैश्च भुङ्क्ते ॥

laanguulacaalanamadhashcaranaavapaatam
bhuumau nipatya vadanodaradarshanam ca |
shvaa pindadasya kurute gajapungavastu
dhiiram vilokayati caatushataishca bhunkte ||

Schwanzwedeln, zu Füßen fallen, sich auf der Erde wälzend Kehle und Bauch zur Schau stellen: Das macht ein Hund für sein Teigbällchen.
Der Elefantenbulle hingegen prüft ewig lange
und läßt sich erst nach hundert Liebkosungen zum Genuß herbei.

Bhartrhari Manashauryam

स्वल्पस्नायुवसावशेषमलिनं निर्मांसमप्यस्थिकं
श्वा लब्ध्वा परितोषमेति न तु तत्तस्य क्षुधाशान्तये ।
सिंहो जम्बुकमङ्कमागतमपि त्यक्त्वा निहन्ति द्विपं
सर्वः कृच्छ्रगतोपि वाञ्छति जनः सत्त्वानुरूपं फलम् ॥

svalpasnaayu vasaavasheshamalinam nirmaansamapyasthikam
shvaa labdhvaa paritoshameti na tu tattasya kshudhaashaantaye |
simho jambukam ankamaagatamapi tyaktvaa nihanti dvipam
sarvah krcchragato'pi vaanchati janah sattvaanuruupam phalam ||

Das winzige, von Sehnen und Fettresten schmierige, fleischlose Knöchelchen
benagend gerät der Hund in Entzücken, obwohl es ihm keine Sättigung verschafft.
Ein Löwe wird von einem ihm in den Schoß gefallenen Schakal ablassend Elefanten jagen.
So wünscht jede in Not geratene Kreatur sich den Lohn, der ihrer Natur entspricht.

Bhartrhari Manashauryam

क्षुत्क्षामोऽपि जराकृशोऽपि शिथिलप्रायोऽपि कष्टां दशा
मापन्नोऽपि विपन्नदीधितिरपि प्राणेषु नश्यत्स्वपि ।
मत्तेभेन्द्रविभिन्नकुम्भकवलग्रासैकबद्धस्पृहः
किं जीर्णं तृणमतिमानमहतामग्रेसरः केसरी ॥

kshutkshaamo'pi jaraakrsho'pi shithilapraayo'pi kashtaam dashaam
aapanno'pi vipannadiidhitirapi praanesha gacchatsvapi |
mattebhendravibhinnakumbhakavalagraasaikabaddhasprhah
kim jiirnam trnam atimaanamahataamagresarah kesarii ||

Ausgemergelt und halb verhungert, vom Alter ausgezehrt, schleppend der Gang, von zehn anderen Leiden geplagt, vergangen der alte Glanz, in seinen letzten Zügen liegend
verlangt ihn nach einem einzigen letzten Bissen aus der von ihm zerfetzten Stirnwulst eines brunftblinden Elefantenbullen. Was sollte ein Mähnenträger, Vorläufer der selbstbewußt Mächtigen, mit welkem Gras?

Bhartrhari Vidvatpaddhati

प्रारभ्यते न खलु विघ्नभयेन नीचैः
प्रारभ्य विघ्ननिहता विरमन्ति मध्याः ।
विघ्नैः पुनःपुनरपि प्रतिहन्यमानाः
प्रारब्धमुत्तमजना न परित्यजन्ति ॥

praarabhyate na khalu vighnabhayena niicaih
praarabhya vighnanihataa viramanti madhyaah |
vighnaih punahpunarapi pratihanyamaanaah
praarabdhamuttamajanaa na parityajanti ||

Aus Angst vor Schwierigkeiten fangen die da unten gar nicht erst an.
Die Mittelmäßigen, kaum daß sie anfangen, geben mit Problemen konfrontiert wieder auf.
Von Ärgernissen Schlag auf Schlag heimgesucht hören die Besten nicht auf sich zu regen.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

जयन्ति ते सुकृतिनो रससिद्धाः कवीश्वराः ।
नास्ति येषां यशः काये जरामरणजं भयम् ॥

jayanti te sukrtino rasasiddhaah kaviishvaraah |
naasti yeshaam yashah kaaye jaraamaranajam bhayam ||

Es siegen jene Stimmungen vollendet erzeugenden Meisterdichter,
deren Ruhm die aus Alter und Sterben erzeugte Angst um den Körper nicht sein läßt.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

जाड्यं धियो हरति सिञ्चति वाचि सत्यं
मानोन्नतिं दिशति पापमपकरोति ।
चेतः प्रसादयति दिक्षु तनोति कीर्तिं
सत्सङ्गतिः कथय किं न करोति पुंसाम् ॥

jaadyam dhiyo harati sincati vaaci satyam
maanonnatim dishati paapamapakaroti |
cetah prasaadayati dikshu tanoti kiirtim
satsangatih kathaya kim na karoti pumsaam ||

Die Steifheit der Gedanken nimmt, Wahrheit in die Rede träufelt,
Hochachtung erweist, Verbrechen sühnt,
das Bewußtsein klärt, den Ruhm überallhin dehnt
der Umgang mit Edlen. Sag nur, was der für die Menschen nicht macht!

Bhartrhari Vidvatpaddhati

दाक्षिण्यं स्वजने दया परजने शाट्यं सदा दुर्जने
प्रीतिः साधुजने नयो नृपजने विद्वज्जनेऽप्यार्जवम् ।
शौर्यं शत्रुजने क्षमा गुरुजने नारीजने धूर्तता
ये चैवं पुरुषाः कलासु कुशलास्तेष्वेव लोकस्थितिः ॥

daakshinyam svajane dayaa parajane shaatyam sadaa durjane
priitih saadhujane nayo nrpajane vidvajjane'pyaarjavam |
shauryam shatrujane kshamaa gurujane naariijane dhuurtataa
ye caivam purushaah kalaasu kushalaasteshveva lokasthitih ||

Anstand gegen die Seinen, Anteilnahme mit Fremden, List bei Schurken,
Liebenswürdigkeit gegen Edle, Disziplin bei Königen, Geradheit bei Weisen,
Heldenmut gegen Feinde, Nachsicht gegen Lehrer, Gewitztheit gegen Weibervolk:
In diesen Künsten derart bewanderte Männer stehen wirklich mit beiden Beinen im Leben.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

क्षान्तिश्चेत्कवचेन किं, किमिरिभिः क्रोधोऽस्ति चेद्देहिनां
ज्ञातिश्चेदनलेन किं यदि सुहृद्दिव्यौषधिः किं फलम् ।
किं सर्पैर्यदि दुर्जनः, किमु धनैरुद्यानविद्या यदि
व्रीडा चेत्किमु भूषणैः सुकविता यद्यस्ति राज्येन किम् ॥

kshaantishcetkavacena kim kimaribhih krodho'sti ceddehinaam
jnaatishcedanalena kim yadi suhrddivyaushadhih kim phalam |
kim sarpairyadi durjanah kimu dhanairudyaanavadyaa yadi
vriidaa cetkimu bhuushanaih sukavitaa yadyasti raajyena kim ||

Ist da ein Harnisch fester als die Geduld?
Sind Feinde da - gefährlicher als der wütende Mob?
Gibt es den Feuerbrand heißer als eigene Sippschaft?
Sind Früchte da - frischer als Freund und Zauberkraut?
Ist da ein Wurm übler als dieser Schurke?
Eine Währung stabiler als losgelassenes Wissen?
Fand man Rubine glühender als meine Schamröte?
Ist da ein Reich schöner als Dichtung?

Bhartrhari Vidvatpaddhati

विद्या नाम नरस्य रूपमधिकं प्रच्छन्नगुप्तं धनं
विद्या भोगकारी यशःसुखकारी विद्या गुरूणां गुरुः ।
विद्या बन्धुजनो विदेशगमने विद्या परा देवता
विद्या राजसु पूजिता न तु धनं विद्याविहीनः पशुः ॥

vidyaa naama narasya ruupamadhikam pracchannaguptam dhanam
vidyaa bhogakaarii yashahsukhakaarii vidyaa guruunaam guruh |
vidyaa bandhujani videshagamane vidyaa paraa devataa
vidyaa raajasu puujitaa na tu dhanam vidyaavihiinah pashuh ||

Bildung ist mehr als eines Mannes Schönheit, Geld muß man wegschließen.
Bildung schafft Genuß, Ruhm und Glück. Bildung ist der Lehrer unter den Lehrern.
Bildung ist dem ein Freund, der in die Fremde geht, höchste Gottheit Bildung!
Bildung wird bei Hof geachtet, nicht das Geld. Ohne Bildung bist du ein Vieh.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

केयूरा न विभूषयन्ति पुरुषं हारा न चन्द्रोज्ज्वला
न स्नानं न विलेपनं न कुसुमं नालङ्कृता मूर्धजाः ।
वाण्येका समलंकरोति पुरुषं या संस्कृता धार्यते
क्षीयते खलु भूषणानि सततं वाग्भूषणं भूषणम् ॥

keyuuraa na vibhuushayanti purusham haaraa na candrojjvalaa
na snaanam na vilepanam na kusumam naalankrtaa muurdhajaah |
vaanyekaa samalankaroti purusham yaa sanskrtaa dhaaryate
kshiiyate khalu bhuushanaani satatam vaagbhuushanam bhuushanam ||

Nicht die Armreifen zieren den Mann, keine im Mondlicht schimmernden Ketten.
Kein Bad, keine Salbung, kein Blütenduft, kein geschöntes Haupthaar.
Allein die Sprache schmückt den Mann, die wohlgefügte gibt ihm Halt.
Schmucksteine schwinden allzu bald, kunstvolle Rede ist Schmuck von ewigem Wert.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

अम्भोजिनीवनवासविलासमेव
हंसस्य हन्ति नितरां कुपितो विधाता ।
न त्वस्य दुग्धजलभेदविधौ प्रसिद्धां
वैदग्ध्यकीर्तिमपहर्तुमसौ समर्थः ॥

ambhojiniivanavaasavilaasameva
hansasya hanti nitaraam kupito vidhaataa |
na tvasya dugdhajalabhedavidhau prasiddhaam
vaidagdhyakiirtimapahartumasau samarthah ||

Hochgradig erzürnt kann der Schöpfer Schwänen den Spaß verderben, Lotusteiche im Wald zu bevölkern. Einem Schwan den Ruhm für die vollendete Eleganz, mit der er Milch von Wasser scheidet, zu stehlen, ist nicht einmal er im Stande.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

अधिगतपरमार्थान्पण्डितान्मावमंस्था -
स्तृणमिव लघुलक्ष्मीर्नैव तान्संरुणद्धि ।
अभिनवमदलेखाश्यामगण्डस्थलानां
न भवति बिसतन्तुवरिणं वारणानाम् ॥

adhigataparamaarthaanpanditaanmaavamansthaas
trnamiva laghulakshmiirnaiva taansamrunaddhi |
abhinavamadalekhaashyaamagandasthalaanaam
na bhavati bisatantuvarinam vaaranaanaam ||

Gelehrte, die den Sinn des Lebens fanden, unterschätzt sie nicht!
Luxus, wie ein Halm so leicht, fängt sie nicht ein.
Elefantenbullen, die Schläfen schwarz von frischen Brunftsaftspuren,
hält kein Lotusstängelein zurück.

Bhartrhari Vidvatpaddhati

हर्तुर्याति न गोचरं किमपि शं पुष्णाति यत्सर्वदा
ह्यर्थिभ्यः प्रतिपाद्यमानमनिशं प्राप्नोति वृद्धिं पराम् ।
कल्पान्तेष्वपि न प्रयाति निधनं विद्याख्यामन्तर्धन
येषां तान्प्रति मानमुज्झत नृपाः कस्तैः सह स्पर्धते ॥

harturyaati na gocaram kimapi sham pushnaati yatsarvadaa
hyarthibhyah pratipaadyamaanamanisham praapnoti vrddhim paraam |
kalpaanteshvapi na prayaati nidhanam vidyaakhyaamantardhana
yeshaam taanprati maanamujjhata nrpaah kastaih saha spardhate ||

Was nicht in des Räubers Blickfeld tritt, obwohl es den Reichtum mästet,
was Bittsteller ausleihen wollen und kontinuierlich Höchstzinsen heckt,
was Weltuntergänge hindurch unzerstört bleibt: Dieser innere Wert heißt Bildung. Er ist in jenen, gegen die laßt euren Dünkel fahren, ihr Könige! Wer könnte mit denen sich messen?

Bhartrhari Vidvatpaddhati

शास्त्रोपस्कृतशब्दसुन्दरगिरिः शिष्यप्रदेयागमा
विख्याताः कवयो वसन्ति विषये यस्य प्रभोर्निधनः ।
तज्जाड्यं वसुधाधिपस्य कवयो ह्यर्थं विनापीश्वराः
कुत्स्याः स्युः कुपरीक्षका न मणयो यैरर्घतः पातितः ॥

shaastropaskrtashabdasundaragirih shishyapradeyaagamaa
vikhyaataah kavayo vasanti vishaye yasya prabhornidhanah |
tajjadyam vasudhaadhipasya kavayo hyartham vinaapiishvaraah
kutsyaah syuh kupariikshakaa na manayo yairarghatah paatitah ||

Dichter, berühmt dafür, daß sie die Tradition an Schüler weitergeben in einer Sprache, die schön ist durch Worte von Weisheit veredelt, leben in einem Land, dessen Herr kein Geld gibt.
So ein König merkt nicht mal mehr, daß edle Männer auch ohne Geld Dichter sind.
Anzuklagen sind die unfähigen Schätzer, und nicht die Steine, wenn ihr Wert fällt.

Bhartrhari Murkhapaddhati

वरं पर्वतदुर्गेषु भ्रान्तं वनचरैः सह ।
न मूर्खजनसम्पर्कः सुरेन्द्रभवनेष्वपि ॥

varam parvatadurgeshu bhraantam vanacaraih saha |
na muurkhajanasamparkah surendrabhavaneshvapi ||

Besser man irrte im steilen Gebirg oder mit den Wesen des Waldes umher,
als selbst in den Gefilden der Obergötter mit blödem Volk sich zu mischen.

Bhartrhari Murkhapaddhati

येषां न विद्या न तपो न दानं
ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः ।
ते मर्त्यलोके भुवि भारभूता
मनुष्यरूपेण मृगाश्चरन्ति ॥

yeshaam na vidyaa na tapo na daanam
jnaanam na shiilam na guno na dharmah /
te martyaloke bhuvi bhaarabhuutaa
manushyaruupena mrgaashcaranti //

Ohne jede Bildung, ohne je entsagt oder geschenkt zu haben,
bar jeder Einsicht, charakterlos, talentfrei, gesetzlos
sind sie der Ballast dieser Welt und kommen unter den Sterblichen
als Wildtiere in Menschengestalt daher.

Bhartrhari Murkhapaddhati

साहित्यसङ्गीतकलाविहीनः साक्षात्पशुः पुच्छविषाणहीनः ।
तृणं न खादन्नपि जीवमानस्तद्भागधेयं परमं पशूनाम् ॥

saahityasangiitakalaavihiinah saakshaatpashuh pucchavishaanahiinah |
trnam na khaadannapi jiivamaanastadbhaagadheyam paramam pashuunaam ||

Einer ohne Literatur, Musik und Kunst ist offensichtlich ein schwanz- und hornloses Vieh.
Daß er leben kann ohne Gras zu kauen, ist sein größter Erfolg unter den Nutztieren.

Bhartrhari Murkhapaddhati

शक्यो वारयितुं जलेन हुतभुक् छत्रेण सूर्यातपो
नागेन्द्रो निशिताङ्कुशेन समदौ दण्डेन गोगर्धभौ ।
व्याधिर्भेषजसंग्रहैश्च विविधैर्मन्त्रप्रयोगैर्विषं
सर्वस्यौषधमस्ति शास्त्रविहितं मूर्खस्य नास्त्यौषधम् ॥

shakyo vaarayitum jalena hutabhuk chatrena suuryaatapo
naagendro nishitaankushena samadau dandena gogardhabhau |
vyaadhirbheshajasangrahaishca vividhairmantraprayogairvisham
sarvasyaushadhamasti shaastravihitam muurkhasya naastyaushadham ||

Mit Wasser läßt der Opferbrenner, mit dem Schirm die Sonnenglut sich bändigen. Der Elefant mit dem Stachelhaken, störrische Kühe und Esel mit dem Stock. Krankheit mit der Einnahme von Medizin, Gift mit dem Einsatz der jeweiligen Zaubersprüche. Gegen alles haben die Bücher das richtige Mittel. Nur gegen den Blöden ist kein Kraut gewachsen.

Bhartrhari Murkhapaddhati

शिरः शार्वं स्वर्गात्पशुपतिशिरस्तः क्षितिधरं
महीध्रादुत्तुङ्गादवनिमवनेश्चापि जलधिम् ।
अधोऽधो गङ्गेयं पदमुपगता स्तोकमथवा
विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः ॥

shirah shaarvam svargaatpashupatishirastah kshitidharam
mahiidhraaduttungaadavanimavaneshcaapi jaladhim |
adho'dho gangeyam padamupagataa stokamathavaa
vivekabhrashtaanaam bhavati vinipaatah shatamukhah ||

Vom Himmel herab auf Shivas, des Herrn der Herden Haupt, von da gegen den Weltenberg,
von den lichten Höhen des Gebirges über geneigte Ebenen ins Meer sich ergießend
geht tiefer und tiefer die Flußgöttin Ganga diesen Schritt zum Tropfen zurück.
Hundertgesichtig ist der Absturz derer, die den Verstand verloren.

Bhartrhari Murkhapaddhati

कृमिकुलचितं लालाक्लिन्नं विगन्धिजुगुप्सितं
निरुपमरसं प्रीत्या खादन्नरास्थि निरामिषम् ।
सुरपतिमपि श्वा पार्श्वस्थं विलोक्य न शङ्कते
न हि गणयति क्षुद्रो जन्तुः परिग्रह फल्गुताम् ॥

krmikulacitam laalaaklinnam vigandhijugupsitam
nirupamarasam priityaa khaadannaraasthiniraamisham |
surapatimapi shvaa paarshvastham vilokya na shankate
na hi ganayati kshudro jantuh parigrahaphalgutaam ||

Ihren von Maden wimmelnden, von Geifer triefenden, stinkenden, Ekel erregenden,
höchst aromatischen gleichwohl fleischlosen Menschenknochen genüßlich benagend
schaut Indras Hündin gar neben ihm liegend nicht zu ihm auf, fürchtet
und beachtet ihn nicht, wie jede arme Kreatur, die wertlosen Mist umschlungen hält.

Bhartrhari Murkhapaddhati

यदा किंचिज्ज्ञोऽहं द्विप इव मदान्धः सम्भवं
तदा सर्वज्ञोऽस्मीत्यभवदवलिप्तं मम मनः ।
यदा किंचित्किंचिद्बुधजनसकाशादवगत
तदा मूर्खोऽस्मीति ज्वर इव मदो मे व्यपगतः ॥

yadaa kimcijjno'ham dvipa iva madaandhah sambhavam
tadaa sarvajno'smiityabhavadavaliptam mama manah |
yadaa kimcitkimcidbudhajanasakaashaadavagata
tadaa muurkho'smiiti jvara iva mado me vyapagatah ||

Als ich das Liebesleben nur wenig verstand, war ich der brunftblinde, zweimal saufende Elefant "Ich bin allwissend!", während mein Herz voll Hochmut war.
Als ich später auf Leute traf, die etwas mehr davon wußten, war ich
"Wie dumm ich bin!", und mein Wahn klang wie Fieber wieder ab.

Bhartrhari Murkhapaddhati

स्वायत्तमेकान्तगुणं विधात्रा विनिर्मितं छादनमज्ञतायाः ।
विशेषतः सर्वविदां समाजे विभूषणं मौनमपण्डितानाम् ॥

svaayattamekaantagunam vidhaatraa vinirmitam chaadanamajnataayaah |
visheshatah sarvavidaam samaaje vibhuushanam maunamapanditaanaam ||

Eine einzige von jedem selbst abhängige Eigenschaft ist vom großen Verteiler angelegt:
Das Schweigen, Verkleidung der Unkenntnis, besonders in einem Haufen Allwissender Zierde der Ahnungslosen.

Bhartrhari Murkhapaddhati

व्यालं बालमृणालतन्तुभिरसौ रोद्धुं समुज्जृम्भते
छेत्तुं वज्रमणीञ्छिरीषकुसुमप्रान्तेन सन्नह्यते ।
माधुर्यं मधुबिन्दुना रचयितुं क्षाराम्बुधेरीहते
नेतुं वाञ्छति यः खलान्पथि सतां सूक्तैः सुधास्यन्दिभिः ॥

vyaalam baalamrnaalatantubhirasau roddhum samujjrmbhate
chettum vajramaniinchiriishakusumapraantena sannahyate |
maadhuryam madhubindunaa racayitum kshaaraambudheriihate
netum vaanchati yah khalaanpathi sataam suuktaih sudhaasyandibhih ||

Tobende Elefanten mit Seerosenfibern zu fesseln schickt sich an,
Diamanten mit einem Akazienblütenblätterrand zu schneiden nimmt auf sich,
des salzigen Meeres Süße mit einem Honigtropfen erzwingt, wer mit vor Nektar überfließenden Worten Schurken auf den Pfad der Edlen führen will.

Bhartrhari Murkhapaddhati

लभेत सिकतासु तैलमपि यत्नतः पीडयत्
पिबेच्च मृगतृष्णिकासु सलिलं पिपासार्दितः ।
कदाचिदपि पर्यटञ्छशविषाणमासादयेत्
न तु प्रतिनिविष्टमूर्खजनचित्तमाराधयेत् ॥

labheta sikataasu tailamapi yatnatah piidayat
pibecca mrgatrshnikaasu salilam pipaasaarditah |
kadaacidapi paryatanchashavishaanamaasaadayet
na tu pratinivishtamuurkhajanacittamaaraadhayet ||

Wer fest genug drückt, holt sich Öl aus dem Sand.
Wer nach Wasser schmachtet, trinkt noch aus Luftspiegelungen.
Wer lange genug wandert, findet irgendwann das Hasenhorn.
Nur einen in Vorurteilen Erstarrten brächte keiner mehr zur Vernunft.

Bhartrhari Murkhapaddhati

प्रहस्य मणिमुद्धरेन्मकरवक्रदंष्ट्रान्तरात्
समुद्रमपि सन्तरेत्प्रचलदूर्मिमालाकुलम् ।
भुजङ्गमपि कोपितं शिरसि पुष्पवद्धारये
न्न तु प्रतिनिविष्टमूर्खजनचित्तमाराधयेत् ॥

prahasya manimuddharenmakaravakradanshtraantaraat
samudramapi santaretpracaladuurmimaalaakulam |
bhujangamapi kopitam shirasi pushpavaddhaarayen
na tu pratinivishtamuurkhajanacittamaaraadhayet ||

Munter entrissen Diamanten wir schiefen Krokodilreißzähnen.
Von Riesenwogen überrollte Meere querten wir, die bissige Schlange gar trügen als Blume wir noch auf dem Haupt. Nur ein seiner Vorurteile wegen blödes Volk brächten wir nicht zur Vernunft.