Manu 11.19 - 22: Der Gerechte baut ein Floß über den Styx

यो ऽसाधुभ्यो ऽर्थमादाय साधुभ्यः संप्रयच्छति ।

स कृत्वा प्लवमात्मानं संतारयति तावुभौ ॥ १९ ॥

yo *saadhubhyo *rthamaadaaya saadhubhyah samprayacchati |

sa krtvaa plavamaatmaanam samtaarayati taavubhau || 19 ||

Wer Schurken Eigentum wegnimmt und es unter den Rechtschaffenen verteilt,

der hat ein Floß gebaut, auf dem er sich selbst und die anderen beiden übersetzt.

यद्धनं यज्ञशीलानां देवस्वं तद्विदुर्बुधाः ।

अयज्वनां तु यद्वित्तमासुरस्वं तदुच्यते ॥ २० ॥

yaddhanam yajnashiilaanaam devasvam tadvidurbudhaah |

ayajvanaam tu yadvittamaasurasvam taducyate || 20 ||

Das Geld der Opferwilligen kennen die Weisen als Eigentum der Götter.

Den Reichtum der Opfergegner nennen sie Eigentum der Widergötter.

न तस्मिन्धारयेद्दण्डं धार्मिकः पृथिवीपतिः ।

क्षत्रियस्य हि बालिश्याद्ब्राह्मणः सीदति क्षुधा ॥ २१ ॥

na tasmindhaarayeddandam dhaarmikah prthiviipatih |

kshatriyasya hi baalishyaadbraahmanah siidati kshudhaa || 21 ||

Nicht über diesen halte der gesetzestreue Fürst den Knüppel! Sonst würde ja

ein Priester der Kindsköpfigkeit eines Kriegers wegen hungrig dasitzen.

तस्य भृत्यजनं ज्ञात्वा स्वकुटुम्बान्महीपतिः ।

श्रुतशीले च विज्ञाय वृत्तिं धर्म्यां प्रकल्पयेत् ॥ २२ ॥

tasya bhrtyajanam jnaatvaa svakutumbaanmahiipatih |

shrutashiile ca vijnaaya vrttim dharmyaam prakalpayet || 22 ||

Zunächst soll der Fürst sich von Gesinde und Familie desjenigen berichten lassen, alles über Bildung und Charakter wissen, und ihm dann den gesetzlichen Unterhalt zuteilen.

Manu 11.15 - 18: Kein Krieger soll schmachten

आदाननित्याच्चादातुराहरेदप्रयच्छतः ।

तथा यशो ऽस्य प्रथते धर्मश्चैव विवर्धते ॥ १५ ॥

aadaananityaaccaadaaturaaharedaprayacchatah |

tathaa yasho *sya prathate dharmashcaiva vivardhate || 15 ||

Er kann sie einem wegnehmen, der sich weigert, der immer nur nimmt und nie gibt. So verbreitet sich sein Ruhm und die Gerechtigkeit erstarkt.

तथैव सप्तमे भक्ते भक्तानि षडनश्नता ।

अश्वस्तनविधानेन हर्तव्यं हीनकर्मणः ॥ १६ ॥

tathaiva saptame bhakte bhaktaani shadanashnataa |

ashvastanavidhaanena hartavyam hiinakarmanah || 16 ||

So kann auch einer, der sechs Essen verschmäht, beim siebten Essen von dem nehmen, der seine Pflicht vernachlässigt, ohne jedoch einen Vorrat für morgen anzulegen,

खलात्क्षेत्रादगाराद्वा यतो वाप्युपलभ्यते ।

आख्यातव्यं तु तत्तस्मै पृच्छते यदि पृच्छति ॥ १७ ॥

khalaatkshetraadagaaraadvaa yato vaapyupalabhyate |

aakhyaatavyam tu tattasmai prcchate yadi prcchati || 17 ||

von der Tenne, vom Feld, aus dem Haus oder wo immer er etwas findet.

Nur, wenn der Ratlose ihn fragt, muss er es ihm erklären.

ब्राह्मणस्वं न हर्तव्यं क्षत्रियेण कदाचन ।

दस्युनिष्क्रिययोस्तु स्वमजीवन्हर्तुमर्हति ॥ १८ ॥

braahmanasvam na hartavym kshatriyena kadaacana |

dasyunishkriyayostu svamajiivanhartumarhati || 18 ||

Ein Kshatriya darf sich nie an eines Brahmanen Eigentum vergreifen. Doch bevor er schmachtet, darf er das Eigentum von Dasyus und Pflichtverweigerern nehmen.

Manu 11.11 - 14: Das Opfer heiligt die Mittel

यज्ञश्चेत्प्रतिरुद्धः स्यादेकेनाङ्गेन यज्वनः ।

ब्राह्मणस्य विशेषेण धार्मिके सति राजनि ॥ ११ ॥

yajnashcetpratiruddhah syaadekenaangena yajvanah |

braahmanasya visheshena dhaarmike sati raajani || 11 ||

Wenn unter einem gesetzestreuen König ein Opfer, besonders eines opfernden Brahmanen, abgebrochen werden muss, weil ein Element fehlt,

यो वैश्यः स्याद्बहुपशुर्हीनक्रतुरसोमपः ।

कुटुम्बात्तस्य तद्द्रव्यमाहरेद्यज्ञसिद्धये ॥ १२ ॥

yo vaishyah syaadbahupashurhiinakraturasomapah |

kutumbaattasya taddravyamaaharedyajnasiddhaye || 12 ||

so soll zum Gelingen des Opfers dieser Bestandteil dem Haus eines viel Vieh haltenden, Rituale vernachlässigenden, keinen Soma trinkenden Vaishya entnommen sein.

आहरेत्त्रीणि वा द्वे वा कामं शूद्रस्य वेश्मनः ।

न हि शूद्रस्य यज्ञेषु कश्चिदस्ति परिग्रहः ॥ १३ ॥

aaharettriini vaa dve vaa kaamam shuudrasya veshmanah |

na hi shuudrasya yajneshu kashcidasti parigrahah || 13 ||

Der Opferer kann auch nach Belieben zwei oder drei Bestandteile aus dem Haus eines Shudra holen lassen, weil ein Shudra keinerlei Zugang zu Opferritualen hat.

यो ऽनाहिताग्निः शतगुरयज्वा च सहस्रगुः ।

तयोरपि कुटुम्बाभ्यामाहरेदविचारयन् ॥ १४ ॥

yo *naahitaagnih shatagurayajvaa ca sahasraguh |

tayorapi kutumbaabhyaamaaharedavicaarayan || 14 ||

Wer hundert Kühe hat und kein Opferfeuer entfacht, oder tausend Kühe und nicht opfert: Selbst aus deren Häusern soll er solche herausholen ohne lange zu überlegen.

Manu 11.7 - 10: Somarausch und Gesetzverdreher

यस्य त्रैवार्षिकं भक्तं पर्याप्तं भृत्यवृत्तये ।

अधिकं वापि विद्येत स सोमं पातुमर्हति ॥ ७ ॥

yasya traivaarshikam bhaktam paryaaptam bhrtyavrttaye |

adhikam vaapi vidyeta sa somam paatumarhati || 7 ||

Wer Nahrung besitzt, die reicht, um seine Abhängigen drei Jahre

oder länger zu unterhalten, verdient den Soma zu trinken.

अतः स्वल्पीयसि द्रव्ये यः सोमं पिबति द्विजः ।

स पीतसोमपूर्वो ऽपि न तस्याप्नोति तत्फलम् ॥ ८ ॥

atah svalpiiyasi dravye yah somam pibati dvijah |

sa piitasomapuurvo *pi na tasyaapnoti tatphalam || 8 ||

Ein Zweimalgeborener, der weniger an Gütern besitzt und trotzdem Soma trinkt,

hat davon kein schönes Erlebnis, obwohl er vorher schon Soma getrunken hat.

शक्तः परजने दाता स्वजने दुःखजीविनि ।

मध्वापातो विषास्वादः स धर्मप्रतिरूपकः ॥ ९ ॥

shaktah parajane daataa svajane duhkhajiivini |

madhvaapaato vishaasvaadah sa dharmapratiruupakah || 9 ||

Ein Vermögender, der fremden Leuten spendet während die Seinen darben,

verdreht das Gesetz, indem er den Honig fallen läßt und am Gift sich labt.

भृत्यानामुपरोधेन यः करोत्यौर्ध्वदेहिकम् ।

तद्भवत्यसुखोदर्कं जीवतो ऽस्य मृतस्य च ॥ १० ॥

bhrtyaanaamuparodhena yah karotyaurdhvadehikam |

tadbhavatyasukhodarkam jiivato *sya mrtasya ca || 10 ||

Wer seine Verbrennungsfeier so ausrichtet, dass seine Abhängigen darunter zu leiden haben, erzeugt bösen Nachhall noch während er lebt und wenn er tot ist.

Manu 11.3 - 6: Nachwuchs und Opferlohn

एतेभ्यो हि द्विजाग्रेभ्यो देयमन्नं सदक्षिणम् ।

इतरेभ्यो बहिर्वेदि कृतान्नं देयमुच्यते ॥ ३ ॥

etebhyo hi dvijaagrebhyo deyamannam sadakshinam |

itarebhyo bahirvedi krtaannam deyamucyate || 3 ||

Diesen vortrefflichen Zweimalgeborenen soll man Essen und Spenden geben.

Anderen gebe man, so heißt es, außerhalb des Opferaltars gekochtes Essen.

सर्वरत्नानि राजा तु यथार्हं प्रतिपादयेत् ।

ब्राह्मणान्वेदविदुषो यज्ञार्थं चैव दक्षिणाम् ॥ ४ ॥

sarvaratnaani raajaa tu yathaarham pratipaadayet |

braahmanaanvedavidusho yajnaartham caiva dakshinaam || 4 ||

Mit allen Edelsteinen soll der König im Sinne des Opfers

schriftkundige Priester auch mit Opferlohn gebührend beschenken.

कृतदारो ऽपरान्दारान्भिक्षित्वा यो ऽधिगच्छति ।

रतिमात्रं फलं तस्य द्रव्यदातुस्तु संततिः ॥ ५ ॥

krtadaaro *paraandaaraanbhikshitvaa yo *dhigacchati |

ratimaatram phalam tasya dravyadaatustu samtatih || 5 ||

Wenn ein Verheirateter Geld zusammenbettelt, um eine andere Frau zu ehelichen,

so sei nur die Sinnenlust sein Lohn, während der Nachwuchs dem Geldgeber zufällt.

धनानि तु यथाशक्ति विप्रेषु प्रतिपादयेत् ।

वेदवित्सु विविक्तेषु प्रेत्य स्वर्गं समश्नुते ॥ ६ ॥

dhanaani tu yathaashakti vipreshu pratipaadayet |

vedavitsu vivikteshu pretya svargam samashnute || 6 ||

Abgesondert lebenden schriftkundigen Brahmanen sollte man so gut man kann

Geld schenken, um, wenn man tot ist, himmlische Freuden zu genießen.

Manu 11.1 - 2: Das Sühnekapitel

सान्तानिकं यक्ष्यमाणमध्वगं सर्ववेदसम् ।

गुर्वर्थं पितृमात्रर्थं स्वाध्यायार्थ्युपतापिनः ॥ १ ॥

saantaanikam yakshyamaanamadhvagam sarvavedasam |

gurvartham pitrmaatrartham svaadhyaayaarthyupataapinah || 1 ||

Ein Nachkommen Wünschender, ein Opferer, ein Reisender, allen Besitz Verschenkender, einer, der für seinen Lehrer, seinen Vater, seine Mutter betteln geht, ein Vedaschüler und ein Kranker:

नवैतान्स्नातकान्विद्याद्ब्राह्मणान्धर्मभिक्षुकान् ।

निःस्वेभ्यो देयमेतेभ्यो दानं विद्याविशेषतः ॥ २ ॥

navaitaansnaatakaanvidyaadbraahmanaandharmabhikshukaan |

nihsvabhyo deyametebhyo daanam vidyaavisheshatah || 2 ||

diese Neun kennt man als Gebadete, brahmanische Wanderbettler im Gesetz.

Diesen Besitzlosen soll man im Verhältnis zu ihrem Wissensstand spenden.

Manu 10.130-131:Abschluss der Notstandsgesetze

एते चतुर्णां वर्णानामापद्धर्माः प्रकीर्तिताः ।

यान्सम्यगनुतिष्ठन्तो व्रजन्ति परमां गतिम् ॥ १०.१३० ॥

ete caturnaam varnaanaamaapaddharmaah prakiirtitaah |

yaansamyaganutishthanto vrajanti paramaam gatim || 10.130 ||

Das sind, wie angekündigt, die Notstandsgesetze für die vier Stände.

Wer sie richtig befolgt, wandelt auf dem höchsten Weg..

एष धर्मविधिः कृत्स्नश्चातुर्वर्ण्यस्य कीर्तितः ।

अतः परं प्रवक्ष्यामि प्रायश्चित्तविधिं शुभम् ॥ १०.१३१ ॥

esha dharmavidhih krtsnashcaaturvarnyasya kiirtitah |

atah param pravakshyaami praayashcittavidhim shubham || 10.131 ||

Damit ist der ganze Gesetzeskanon der vier Stände ausgebreitet.

Als nächstes will ich das heilige Regelwerk für die Sühne verkünden.

Manu 10.126-129: keine Neiddebatte unter Shudras

न शूद्रे पातकं किंचिन्न च संस्कारमर्हति ।

नास्याधिकारो धर्मे ऽस्ति न धर्मात्प्रतिषेधनम् ॥ १०.१२६ ॥

na shuudre paatakam kimcinna ca samskaaramarhati |

naasyaadhikaaro dharme *sti na dharmaatpratishedhanam || 10.126 ||

Ein Shudra kann nicht aus der Kaste fallen, auch ist er keiner Weihen würdig. Er hat keinen Rechtsanspruch auf das Gesetz, wird aber vom Gesetz nicht ausgeschlossen.

धर्मेप्सवस्तु धर्मज्ञाः सतां वृत्तमनुष्ठिताः ।

मन्त्रवर्ज्यं न दुष्यन्ति प्रशंसां प्राप्नुवन्ति च ॥ १०.१२७ ॥

dharmepsavastu dharmajnaah sataam vrttamanushthitaah |

mantravarjyam na dushyanti prashamsaam praapnuvanti ca || 10.127 ||

Die zum Gesetz streben, das Gesetz kennen und sich an den Lebenswandel der Edlen halten, freveln nicht, sondern verdienen Anerkennung, solange sie keine Verse murmeln.

यथा यथा हि सद्वृत्तमातिष्ठत्यनसूयकः ।

तथा तथेमं चामुं च लोकं प्राप्नोत्यनिन्दितः ॥ १०.१२८ ॥

yathaa yathaa hi sadvrttamaatishthatyanasuuyakah |

tathaa tathemam caamum ca lokam praapnotyaninditah || 10.128 ||

Je mehr er den Lebenswandel der Edlen annimmt ohne neidisch zu werden,

desto weiter bringt der Unbescholtene es in dieser und in jener Welt.

शक्तेनापि हि शूद्रेण न कार्यो धनसंचयः ।

शूद्रो हि धनमासाद्य ब्राह्मणानेव बाधते ॥ १०.१२९ ॥

shaktenaapi hi shuudrena na kaaryo dhanasamcayah |

shuudro hi dhanamaasaadya braahmanaaneva baadhate || 10.129 ||

Auch wenn er es könnte, darf ein Shudra kein Geld anhäufen, denn ein Shudra,

der es zu Geld gebracht hat, ist den Priestern ein Gräuel.

Manu 10.122-125: Shudras, die sich bei Brahmanen verdingen

स्वर्गार्थमुभयार्थं वा विप्रानाराधयेत्तु सः ।

जातब्राह्मणशब्दस्य सा ह्यस्य कृतकृत्यता ॥ १०.१२२ ॥

svargaarthamubhayaartham vaa vipraanaaraadhayettu sah |

jaatabraahmanashabdasya saa hyasya krtakrtyataa || 10.122 ||

Im Sinne des Himmels oder dieser beider Leben sollte er sich jedoch bei Brahmanen verdingen, denn das Wort eines geborenen Brahmanen ist die Lösung seiner Probleme.

विप्रसेवैव शूद्रस्य विशिष्टं कर्म कीर्यते ।

यदतो ऽन्यद्धि कुरुते तद्भवत्यस्य निष्फलम् ॥ १०.१२३ ॥

viprasevaiva shuudrasya vishishtam karma kiiryate |

yadato *nyaddhi kurute tadbhavatyasya nishphalam || 10.123 ||

Der Dienst an Brahmanen wird als hervorragendes Werk eines Shudra gerühmt.

Alles, was er sonst noch macht, bringt ihm keinen Lohn.

प्रकल्प्या तस्य तैर्वृत्तिः स्वकुटुम्बाद्यथार्हतः ।

शक्तिं चावेक्ष्य दाक्ष्यं च भृत्यानां च परिग्रहम् ॥ १०.१२४ ॥

prakalpyaa tasya tairvrttih svakutumbaadyathaarhatah |

shaktim caavekshya daakshyam ca bhrtyaanaam ca parigraham || 10.124 ||

Denn die müssen ihm ein anständiges Gehalt aus ihrem Familienvermögen zuteilen, nachdem sie seine Kraft, sein Können und die Gesamtheit der von ihm zu Unterstützenden eingeschätzt haben.

उच्छिष्टमन्नं दातव्यं जीर्णानि वसनानि च ।

पुलाकाश्चैव धान्यानां जीर्णाश्चैव परिच्छदाः ॥ १०.१२५ ॥

ucchishtamannam daatavyam jiirnaani vasanaani ca |

pulaakaashcaiva dhaanyaanaam jiirnaashcaiva paricchadaah || 10.125 ||

Was vom Essen übrigbleibt und ihre abgetragene Kleidung,

aussortiertes Korn und alten Hausrat können sie ihm geben.

Manu 10.118-121: Krieger, Produzenten und Dienstleister

चतुर्थमाददानो ऽपि क्षत्रियो भागमापदि ।

प्रजा रक्षन्परंशक्त्या किल्बिषात्प्रतिमुच्यते ॥ १०.११८ ॥

caturthamaadadaano *pi kshatriyo bhaagamaapadi |

prajaa rakshanparamshaktyaa kilbishaatpratimucyate || 10.118 ||

Auch wenn ein Kshatriya in der Not gar den vierten Teil nimmt,

aber die Untertanen mit äußerster Anstrengung schützt, ist er frei von Schuld.

स्वधर्मो विजयस्तस्य न भये स्यात्पराङ्मुखः ।

शस्त्रेण वैश्यान्रक्षित्वा धर्म्यमाहरेद्बलिम् ॥ १०.११९ ॥

svadharmo vijayastasya na bhaye syaatparaangmukhah |

shastrena vaishyaanrakshitvaa dharmyamaaharedbalim || 10.119 ||

Das ihm bestimmte Gesetz ist Erobern und nicht bei Gefahr sich abzuwenden. Wenn er die Vaishyas mit dem Schwert verteidigt hat, darf er die gesetzliche Steuer einziehen:

धान्ये ऽष्टमं विशां शुल्कं विंशं कर्षापणावरम् ।

कर्मोपकरणाः शूद्राः कारवः शिल्पिनस्तथा ॥ १०.१२० ॥

dhaanye *shtamam vishaam shulkam vimsham karshaapanaavaram |

karmopakaranaah shuudraah kaaravah shilpinastathaa || 10.120 ||

Von Vaishyas nimmt er ein Achtel Getreidesteuer, sonst ein Zwanzigstel, wenigstens aber einen Karshapana. Arbeiter, Shudras und Kunsthandwerker sollen Dienst tun.

शूद्रस्तु वृत्तिमाकाङ्क्षन्क्षत्रमाराधयेदिति ।

धनिनं वाप्युपाराध्य वैश्यं शूद्रो जिजीविषुः ॥ १०.१२१ ॥

shuudrastu vrttimaakaankshankshatramaaraadhayediti |

dhaninam vaapyupaaraadhya vaishyam shuudro jijiivishuh || 10.121 ||

Sucht ein Shudra einen Lebensunterhalt, so kann er Kshatriyas bedienen, oder so ein Shudra überlebt, indem er sich bei einem reichen Vaishya anstellen läßt.

Manu 10.114-117: Erobern - eine fromme Einnahmequelle

अकृतं च कृतात्क्षेत्राद्गौरजाविकमेव च ।

हिरण्यं धान्यमन्नं च पूर्वं पूर्वमदोषवत् ॥ १०.११४ ॥

akrtam ca krtaatkshetraadgaurajaavikameva ca |

hiranyam dhaanyamannam ca puurvam puurvamadoshavat || 10.114 ||

Dabei geht ein unbestelltes vor dem bestellten Feld. Bei Kühen, Ziegen, Schafen,

Gold, Getreide und Essen ist das jeweils vorige weniger verwerflich.

सप्त वित्तागमा धर्म्या दायो लाभः क्रयो जयः ।

प्रयोगः कर्मयोगश्च सत्प्रतिग्रह एव च ॥ १०.११५ ॥

sapta vittaagamaa dharmyaa daayo laabhah krayo jayah |

prayogah karmayogashca satpratigraha eva ca || 10.115 ||

Die sieben gesetzlichen Einnahmequellen sind: Erben, Finden, Kaufen, Erobern, Anlegen, Arbeitsaufwand und von guten Menschen Almosen annehmen.

विद्या शिल्पं भृतिः सेवा गोरक्षं विपणिः कृषिः ।

धृतिर्भैक्षं कुसीदं च दश जीवनहेतवः ॥ १०.११६ ॥

vidyaa shilpam bhrtih sevaa goraksham vipanih krshih |

dhrtirbhaiksham kusiidam ca dasha jiivanahetavah || 10.116 ||

Bildungserwerb, Handwerk, Lohnarbeit, Dienstleistung, Rinderhüten, Straßenhandel, Ackerbau, Sammeln, Bettel und Wucher sind auch zehn Existenzformen.

ब्राह्मणः क्षत्रियो वापि वृद्धिं नैव प्रयोजयेत् ।

कामं तु खलु धर्मार्थं दद्यात्पापीयसे ऽल्पिकाम् ॥ १०.११७ ॥

braahmanah kshatriyo vaapi vrddhim naiva prayojayet |

kaamam tu khalu dharmaartham dadyaatpaapiiyase *lpikaam || 10.117 ||

Ein Brahmane oder Kshatriya darf kein Geld für Zins verleihen. Wenn er Lust hat, kann er aber einem Übeltäter für fromme Zwecke etwas für geringen Zins geben.

Manu 10.109-113: Opfern und Lehren für die falschen Leute

प्रतिग्रहाद्याजनाद्वा तथैवाध्यापनादपि ।

प्रतिग्रहः प्रत्यवरः प्रेत्य विप्रस्य गर्हितः ॥ १०.१०९ ॥

pratigrahaadyaajanaadvaa tathaivaadhyaapanaadapi |

pratigrahah pratyavarah pretya viprasya garhitah || 10.109 ||

Almosen nehmen, Opfer ausrichten und Lehren: Almosen nehmen ist das Schlechteste und für einen Brahmanen auch nach dem Tode verachtenswert.

याजनाध्यापने नित्यं क्रियते संस्कृतात्मनाम् ।

प्रतिग्रहस्तु क्रियते शूद्रस्याप्यन्त्यजन्मनः ॥ १०.११० ॥

yaajanaadhyaapane nityam kriyate samskrtaatmanaam |

pratigrahastu kriyate shuudrasyaapyantyajanmanah || 10.110 ||

Opfer und Unterweisung werden immer für die veranstaltet, welche die Weihen empfingen. Almosennehmen wird von Shudras der untersten Kategorie ausgeübt.

जपहोमैरपैत्येनो याजनाध्यापनैः कृतम् ।

प्रतिग्रहनिमित्तं तु त्यागेन तपसैव च ॥ १०.१११ ॥

japahomairapaityeno yaajanaadhyaapanaih krtam |

pratigrahanimittam tu tyaagena tapasaiva ca || 10.111 ||

Den durch Opfern und Lehren erworbenen Makel verliert man durch Gebeteflüstern und Feueropfer. Hat man Almosen angenommen, so wirft man sie weg und tut Buße.

शिलोञ्छमप्याददीत विप्रो ऽजीवन्यतस्ततः ।

प्रतिग्रहाच्छिलः श्रेयांस्ततो ऽप्युञ्छः प्रशस्यते ॥ १०.११२ ॥

shilonchamapyaadadiita vipro *jiivanyatastatah |

pratigrahaacchilah shreyaamstato *pyunchah prashasyate || 10.112 ||

Bevor ein Brahmane verschmachtet, soll er Ähren und Körner auflesen.

Ährenlesen ist besser als Almosennehmen, Körnersammeln ist noch löblicher.

सीदद्भिः कुप्यमिच्छद्भिर्धनं वा पृथिवीपतिः ।

याच्यः स्यात्स्नातकैर्विप्रैरदित्संस्त्यागमर्हति ॥ १०.११३ ॥

siidadbhih kupyamicchadbhirdhanam vaa prthiviipatih |

yaacyah syaatsnaatakairviprairaditsamstyaagamarhati || 10.113 ||

Gebadete Brahmanen, die sich vor Hunger krümmen, die Kupfergeschirr oder Geld brauchen, sollen den Landesherrn fragen. Wenn der nichts geben will, verdient er verlassen zu werden.

Manu 10.105-108: Auch Rishis haben Hunger

अजीगर्तः सुतं हन्तुमुपासर्पद्बुभुक्षितः ।

न चालिप्यत दोषेण क्षुत्प्रतीकारमाचरन् ॥ १०.१०५ ॥

ajiigartah sutam hantumupaasarpadbubhukshitah |

na caalipyata doshena kshutpratiikaaramaacaran || 10.105 ||

Ein hungernder Ajigarta schlich sich an um seinen Sohn zu töten,

ohne sich mit Sünde zu besudeln, denn er suchte ein Mittel gegen den Hunger.

श्वमांसमिच्छन्नार्तो ऽत्तुं धर्माधर्मविचक्षणः ।

प्राणानां परिरक्षार्थं वामदेवो न लिप्तवान् ॥ १०.१०६ ॥

shvamaamsamicchannaarto *ttum dharmaadharmavicakshanah |

praanaanaam parirakshaartham vaamadevo na liptavaan || 10.106 ||

Ein schmachtender, Recht von Unrecht durchaus unterscheidender Vamadeva versucht Hundefleisch zu essen um seine Lebensgeister zu retten, und besudelt sich nicht.

भरद्वाजः क्षुधार्तस्तु सपुत्रो विजने वने ।

बह्वीर्गाः प्रतिजग्राह बृबोस्तक्ष्णो महातपाः ॥ १०.१०७ ॥

bharadvaajah kshudhaartastu saputro vijane vane |

bahviirgaah pratijagraaha brbostakshno mahaatapaah || 10.107 ||

Einst nahm Bharadvaja, der große Dulder, als er mit seinen Söhnen

im einsamen Walde Hunger litt, von dem Zimmerer Brbu viele Kühe an.

क्षुधार्तश्चात्तुमभ्यागाद्विश्वामित्रः श्वजाघनीम् ।

चण्डालहस्तादादाय धर्माधर्मविचक्षणः ॥ १०.१०८ ॥

kshudhaartashcaattumabhyaagaadvishvaamitrah shvajaaghaniim |

candaalahastaadaadaaya dharmaadharmavicakshanah || 10.108 ||

Ein Hunger leidender Vishvamitra, der Recht von Unrecht unterscheiden konnte, nahm einst aus der Hand eines Candala den Hundeschwanz und begann ihn zu verzehren.

Manu 10.101-104: Der Brahmane bleibt immer sauber.

वैश्यवृत्तिमनातिष्ठन्ब्राह्मणः स्वे पथि स्थितः ।

अवृत्तिकर्षितः सीदन्निमं धर्मं समाचरेत् ॥ १०.१०१ ॥

vaishyavrttimanaatishthanbraahmanah sve pathi sthitah |

avrttikarshitah siidannimam dharmam samaacaret || 10.101 ||

Ein Brahmane, der sich krümmt aus Nahrungsmangel, aber keine Vaishyaberufe übernimmt, sondern seinen Weg weitergeht, soll nach diesem Gesetz handeln:

सर्वतः प्रतिगृह्णीयाद्ब्राह्मणस्त्वनयं गतः ।

पवित्रं दुष्यतीत्येतद्धर्मतो नोपपद्यते ॥ १०.१०२ ॥

sarvatah pratigrhniiyaadbraahmanastvanayam gatah |

pavitram dushyatiityetaddharmato nopapadyate || 10.102 ||

Ein in Not geratener Brahmane kann von jedem etwas annehmen.

„Reines verdirbt!“ Solches wird dem Gesetze nach nicht auftreten.

नाध्यापनाद्याजनाद्वा गर्हिताद्वा प्रतिग्रहात् ।

दोषो भवति विप्राणां ज्वलन्नम्बु समा हि ते ॥ १०.१०३ ॥

naadhyaapanaadyaajanaadvaa garhitaadvaa pratigrahaat |

dosho bhavati vipraanaam jvalannambu samaa hi te || 10.103 ||

Davon, dass sie Verachtete unterrichten, für sie opfern oder von ihnen nehmen,

können Brahmanen gar nicht schlecht werden, sind sie doch wie Feuer und Wasser.

जीवितात्ययमापन्नो यो ऽन्नमत्ति यतस्ततः ।

आकाशमिव पङ्केन न स पापेन लिप्यते ॥ १०.१०४ ॥

jiivitaatyayamaapanno yo *nnamatti yatastatah |

aakaashamiva pankena na sa paapena lipyate || 10.104 ||

Wenn ihm der Garaus droht, kann er alles essen, was da ist.

Wie der Himmel nicht vom Schlamm wird auch er von der Sünde nicht beschmiert.

Manu 10.96-100: zur Not auch die Kunst

यो लोभादधमो जात्या जीवेदुत्कृष्टकर्मभिः ।

तं राजा निर्धनं कृत्वा क्षिप्रमेव प्रवासयेत् ॥ १०.९६ ॥

yo lobhaadadhamo jaatyaa jiivedutkrshtakarmabhih |

tam raajaa nirdhanam krtvaa kshiprameva pravaasayet || 10.96 ||

Einen Niedriggeborenen, der aus Gier von der Arbeit für Höhere lebt,

soll der König enteignen und sofort ausweisen.

वरं स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वधिष्ठितात् ।

परधर्मेण जीवन्हि सद्यः पतति जातितः ॥ १०.९७ ॥

varam svadharmo vigunah paradharmaatsvadhishthitaat |

paradharmena jiivanhi sadyah patati jaatitah || 10.97 ||

Besser talentlos im eigenen Gesetz als dass man sich fremden Gesetzen zuwende.

Denn wer nach fremden Gesetzen lebt, fällt gleich aus seiner Kaste.

वैश्यो ऽजीवन्स्वधर्मेण शूद्रवृत्त्यापि वर्तयेत् ।

अनाचरन्नकार्याणि निवर्तेत च शक्तिमान् ॥ १०.९८ ॥

vaishyo *jiivansvadharmena shuudravrttyaapi vartayet |

anaacarannakaaryaani nivarteta ca shaktimaan || 10.98 ||

Ein Vaishya, der nach eigenem Gesetz nicht leben kann, darf Shudraberufe ausüben. Verbotene Arbeiten soll er lassen und erstarkt sich davon abwenden.

अशक्नुवंस्तु शुश्रूषां शूद्रः कर्तुं द्विजन्मनाम् ।

पुत्रदारात्ययं प्राप्तो जीवेत्कारुककर्मभिः ॥ १०.९९ ॥

ashaknuvamstu shushruushaam shuudrah kartum dvijanmanaam |

putradaaraatyayam praapto jiivetkaarukakarmabhih || 10.99 ||

Wenn aber ein Shudra keine Anstellung findet bei Zweimalgeborenen und den Verlust von Sohn und Frau gewärtigen muss, darf er von Handwerkerberufen leben,

यैः कर्मभिः प्रचरितैः शुश्रूष्यन्ते द्विजातयः ।

तानि कारुककर्माणि शिल्पानि विविधानि च ॥ १०.१०० ॥

yaih karmabhih pracaritaih shushruushyante dvijaatayah

taani kaarukakarmaani shilpaani vividhaani ca || 10.100 ||

indem er Arbeiten übernimmt, die den Zweimalgeborenen am besten dienen,

all die Handwerke und verschiedenen Künste.

Manu 10.92-95: Der soziale Abstieg droht.

सद्यः पतति मांसेन लाक्षया लवणेन च ।

त्र्यहेण शूद्रो भवति ब्राह्मणः क्षीरविक्रयात् ॥ १०.९२ ॥

sadyah patati maamsena laakshayaa lavanena ca |

tryahena shuudro bhavati braahmanah kshiiravikrayaat || 10.92 ||

Am selben Tag noch fällt der Brahmane mit dem Verkauf von Fleisch, Lack und Salz, und wird, wenn er Milch verkauft, nach drei Tagen zum Shudra.

इतरेषां तु पण्यानां विक्रयादिह कामतः ।

ब्राह्मणः सप्तरात्रेण वैश्यभावं निगच्छति ॥ १०.९३ ॥

itareshaam tu panyaanaam vikrayaadiha kaamatah |

braahmanah saptaraatrena vaishyabhaavam nigacchati || 10.93 ||

Wenn er hier aber absichtlich verbotene Waren verkauft,

steigt ein Brahmane nach sieben Nächten in den Vaishyastand ab.

रसा रसैर्निमातव्या न त्वेव लवणं रसैः ।

कृतान्नं चाकृतान्नेन तिला धान्येन तत्समाः ॥ १०.९४ ॥

rasaa rasairnimaatavyaa na tveva lavanam rasaih |

kritaannam caakrtaannena tilaa dhaanyena tatsamaah || 10.94 ||

Gewürze können mit Gewürzen getauscht werden, Salz aber nie mit Gewürzen.

Gekochtes Essen gegen ungekochtes, Sesam gegen Getreide, das ihm gleicht.

जीवेदेतेन राजन्यः सर्वेणाप्यनयं गतः ।

न त्वेव ज्यायंसीं वृत्तिमभिमन्येत कर्हिचित् ॥ १०.९५ ॥

jiivedetena raajanyah sarvenaapyanayam gatah |

na tveva jyaayamsiim vrttimabhimanyeta karhicit || 10.95 ||

Mit all dem kann ein in Not geratener Königsspross überleben.

Dann aber darf er den höheren Lebenswandel nie mehr verachten.