Ratnabandhagara

आश्रमांस्तुलया सर्वान् धृतानाहुर्मनीषिणः ।
एकतश्च त्रयो राजन् गृहस्थाश्रम एकतः ॥

aashramaanstulayaa sarvaan dhrtaanaahurmaniishinah |
ekatashca trayo raajan grhastaashrama ekatah ||

Alle Lebensphasen auf die Waage gelegt habend sagen verständige Menschen,
daß die drei andern, o König, so viel wiegen wie die des Hauswalters.

Mahabharata Shanti

आरोग्यं विद्वत्ता सज्जनमैत्री महाकुले जन्म ।
स्वाधीनता च पुंसां महदैश्वर्यं विनाप्यर्थैः ॥

aarogyam vidvattaa sajjanamaitrii mahaakule janma |
svaadhiinataa ca pumsaam mahadaishvaryam vinaapyarthaih ||

Gesundheit, Weisheit, gute Beziehungen, Geburt in einer reichen Familie
und innere Freiheit verleihen einem auch ohne Geld Macht und Einfluß.

Mahabharata Shanti

अर्थैरर्थाः निबध्यन्ते गजैर्वनगजा इव ।
न च कश्चित् कृते कार्ये कर्तारं समवेक्षते ॥

arthairarthaah nibadhyante gajairvanagajaa iva |
na ca kashcit krte kaarye kartaaram samavekshate ||

Werte werden mit Werten, wie die wilden von gezähmten Elefanten aus dem Wald, herausgezogen. Denn keiner würdigt nach getaner Tat den Täter eines Blickes.

Garudapurana

अबलस्य बलं राजा बालस्य रुदितं बलम् ।
बलं मूर्खस्य मौनित्वं तस्करस्यानृतं बलम् ॥

abalasya balam raajaa baalasya ruditam balam |
balam muurkhasya maunitvam taskarasyaanrtam balam ||

Des Machtlosen Macht ist der König, des Kindes Macht sein Weinen.
Des Stumpfsinnigen Macht ist sein Schweigen, des Diebes Macht die Verstellung.

Ratnabandhagara

अभ्रच्छाया तृणाग्निश्च खले प्रीतिः स्थले जलम् ।
वेश्यासक्तिः कुमित्रं च षडेते बुद्बुदोपमाः ॥

abhracchaayaa trnaagnishca khale priitih sthale jalam |
veshyaasaktih kumitram ca shadete budbudopamaah ||

Der Wolke Schatten, das Strohfeuer, die Liebe für einen Schurken, Wasser auf Ödland,
der Hure Zärtlichkeit, der böse Freund: Die Sechs sind Wasserblasen kurz vorm Platzen.

Ratnabandhagara

अहो साहजिकं प्रेम दूरादपि विराजते ।
चकोरनयनद्वन्द्वमाह्लादयति चन्द्रमाः ॥

aho saahajikam prema duuraadapi viraajate |
cakoranayanadvandvamaahlaadayati candramaah ||

Ach, die eingebor'ne Liebe, wie sie da von weitem strahlt!
Mondschein ist es, der des Steinhuhns Augenpaar erquickt.

Ratnabandhagara

अविदितपरमानन्दो वदति जनो विषयमेव रमणीयम्
तिलतैलमेव मृष्टं येन न दृष्टं घृतं क्वापि ॥

aviditaparamaanando vadati jano vishayameva ramaniiyam |
tilatailameva mrshtam yena na drshtam ghrtam kvaapi ||

Vom höchsten Entzücken nichts ahnend nennt mancher die Sinnenwelt beglückend.
Der hält auch Sesamöl für raffiniert, weil er das Butterschmalz nicht kennt.

Ratnabandhagara

असारे खलु संसारे सारमेतच्चतुष्टयम् ।
काश्यां वासः सतां सङ्गो गङ्गाम्भः शम्भुसेवनम् ॥

asaare khalu samsaare saarametaccatushtayam |
kaashyaam vaasah sataam sango gangaambhah shambhusevanam ||

In einer so wesenlosen Wesenwelt ist das einzig Wesentliche vierfach:
In Benares wohnen, mit Edlen der Umgang, das Gangeswasser, der Dienst an Shiva.

Ratnabandhagara

असद्भिः शपथेनोक्तं जले लिखितमक्षरम् ।
सद्भिस्तु लीलया प्रोक्तं शिलालिखितमक्षरम् ॥

asadbhih shapathenoktam jale likhitamaksharam |
sadbhistu liilayaa proktam shilaalikhitamaksharam ||

Von Schurken unter Eid Gesagtes ist ein Wort in Wasser geschrieben.
Von Edlen im Spaß Versprochenes aber ist ein Wort in Stein geschrieben.

Ratnabandhagara

अपूर्वः कोऽपि कोशोऽयं विद्यते तव भारति ।
व्ययतो वृद्धिमायाति क्षयमायाति संचयात् ॥

apuurvah ko'pi kosho'yam vidyate tava bhaarati |
vyayato vrddhimaayaati kshayamaayaati samcayaat ||

Unerhört, o Bharati, ist, was von deinem Schatz bekannt wird:
vom Ausgeben wird er immer mehr, immer weniger wird er, wenn man ihn hortet.

Ratnabandhagara

अफलानि दुरन्तानि समव्ययफलानि च ।
अशक्यानि च वस्तूनि नारभेत विचक्षणः ॥

aphalaani durantaani samavyayaphalaani ca |
ashakyaani ca vastuuni naarabheta vicakshanah ||

Vorsichtige nehmen Sachen, die nichts bringen, die kein Ende nehmen, deren Ergebnis von selbst wieder verschwindet und denen sie nicht gewachsen sind, gar nicht erst in Angriff.

Ratnabandhagara

अपत्यदर्शनस्यार्थे प्राणानपि च या त्यजेत् ।
त्यजन्ति तामपि क्रूरा मातरं दारहेतवे ॥

apatyadarshanasyaarthe praanaanapi ca yaa tyajet |
tyajanti taamapi kruuraa maataram daarahetave ||

Sie würde, um ihr Kind zu sehen, ihr Leben lassen.
Dieselbe Mutter lassen Söhne rüde wegen einer Frau zurück.

Pancatantra

असतां संगदोषेण साधवो यान्ति विक्रियाम् ।
दुर्योधनप्रसङ्गेन भीष्मो गोहरणे गतः ॥

asataam samgadoshena saadhavo yaanti vikriyaam |
duryodhanaprasangena bhiishmo goharane gatah ||

Aus falscher Freundschaft mit Verbrechern ziehen gute Menschen ins Verderben.
Abhängig von Duryodhana ging Bhishma bis zum Viehdiebstahl.

Pancatantra

अर्थार्थी जीवलोकोऽयं श्मशानमपि सेवते ।
त्यक्त्वा जनयितारं स्वं निःस्वं गच्छति दूरतः ॥

arthaarthii jiivaloko'yam shmashaanamapi sevate |
tyaktvaa janayitaaram svam nihsvam gacchati duuratah ||

Für den Gelderwerb dient man in der Welt der Lebenden sogar noch am Scheiterhaufen.
Seinen eigenen Erzeuger verlassend geht einer, bis er nichts Eigenes mehr hat, immer weiter weg.

Bhojaprabandha

अनेके फणिनः सन्ति भेकभक्षणतत्पराः ।
एक एव हि शेषोऽयं धरणीधरणक्षमः ॥

aneke phaninah santi bhekabhakshanatatparaah |
eka eva hi shesho'yam dharaniidharanakshamah ||

Es gibt viele Schlangen, für die Fröschefressen das Höchste ist.
Eine einzige Schlange aber nur hält die Trägerin zu tragen aus.

Ratnabandhagara

अग्नौ दग्धं जले मग्नं हृतं तस्करपार्थिवैः ।
तत्सर्वं दानमित्याहुर्यदि क्लैब्यं न भाषते ॥

agnau dagdham jale magnam hrtam taskarapaarthivaih |
tatsarvam daanamityaahuryadi klaibyam na bhaashate ||

Im Feuer Verbranntes, im Wasser Versunkenes, von Raubrittern Mitgenommenes
läßt sich alles noch als Schenkung bezeichnen, solange einem keiner Impotenz andichtet.

Ratnabandhagara

अञ्जनस्य क्षयं दृष्ट्वा वल्मीकस्य च संचयं ।
अवन्ध्यं दिवसं कुर्यात् दानाध्ययनकर्मसु ॥

anjanasya kshayam drshtvaa valmiikasya ca samcayam |
avandhyam divasam kuryaat daanaadhyayanakarmasu ||

Nachdem er das Zerrinnen von Wimperntusche und den Ameisenhaufen gesehen hat,
lasse er den Tag in Geschäften des Schenkens und der Studien fruchtbar werden.

Ratnabandhagara

अनादायी व्ययं कुर्यादसहायी रणप्रियः ।
आतुरः सर्वभक्षी च नरः शीघ्रं विनश्यति ॥

anaadaayii vyayam kuryaadashaayii ranapriyah |
aaturah sarvabhakshii ca narah shiighram vinashyati ||

Wer nichts einnehmend dauernd nur ausgibt, wen es ohne Genossen in den Kampf zieht,
der alles essende Kranke auch ist ein Narr und bald dahin.

Subhashitani

अनर्घ्यमपि माणिक्यं हेमाश्रयमपेक्षते ।
अनाश्रया न शोभन्ते पण्डिता वनिता लताः ॥

anarghyamapi maanikyam hemaashrayamapekshate |
anaashrayaa na shobhante panditaa vanitaa lataah ||

Wertvollstes Edelgestein bedarf noch der Goldhalterung.
Ohne jede Halterung kommen Gelehrte, Frauen, Lianen nicht ans Licht.

Harihara

सुकृतेन कुले जन्म सुकृतेन सुभाषितम् ।
सुकृतेन सती भार्या सुकृतेन कृती सुतः ॥

sukrtena kule janma sukrtena subhaashitam |
sukrtena satii bhaaryaa sukrtena krtii sutah ||

Aus guter Tat wird ranghohe Geburt, aus guter Tat wird gut Gesagtes.
Aus guter Tat wird ein edles Weib, aus guter Tat ein tatkräftiger Sproß.

Ramayana Ayodhya

स्त्रीणामार्यस्वभावानां परमं दैवतं पतिः ।
नातो विशिष्टं पश्यामि बान्धवं विमृशन्त्यहम् ॥

striinaamaaryasvabhaavaanaam paramam daivatam patih |
naato vishishtam pashyaami baandhavam vimrshantyaham ||

Der edelmütigen Frauen höchster Gott ist der Mann.
Einen noch besser mit ihnen Verbundenen erkennen sie nicht, wie ich sehe.

Padmananda Vairagya Shataka

हृदयं सदयं यस्य भाषितं सत्यभूषितम् ।
कायः परहितोपायः कलिः कुर्वीत तस्य किम् ॥

hrdayam sadayam yasya bhaashitam satyabhuushitam |
kaayah parahitopaayah kalih kurviita tasya kim |

Wer ein gutes Herz hat, wer sein Wort mit Wahrheit ausschmückt,
wer zum Wohl der anderen den Körper einsetzt: Was sollte die Endzeit dem noch antun?

Munimatamimansa

कुसुमशयनं पाषाणो वा प्रियं भवनं वनं
प्रतनुमसृणस्पर्शं वासस्त्वगप्यथ तारवी ।
सरसमशनं कुल्माषो वा धनानि तृणानि वा
शमसुखसुधापानाक्षयेभ्य: समं हि महात्मनाम् ॥

kusumashayanam paashaano vaa priyam bhavanam vanam
pratanumasrnasparsham vaasastvagapyatha taaravii |
sarasamashanam kulmaasho vaa dhanaani trnaani vaa
shamasukhasudhaapaanaakshayebhyah samam hi mahaatmanaam ||

Ob auf Blumen oder Steine gebettet, ist ihnen das Schloss so lieb wie der Wald.
Hauchdünne, weich sich anfühlende Gewänder oder die Rinde vom Baum,
leckeres Essen oder Sauerbrei, Geld oder Halme
sind Großherzigen so egal wie den vom Nektartrunk des Friedensglücks unsterblich Gewordenen.

Subhashitani

अत्युच्चपदाध्यासः पतनायेत्यर्थशालिनां शंसत् ।
आपाण्डुपततिपत्रं तरोरिदं बन्धनग्रन्थेः ॥

atyuccapadaadhyaasah patanaayetyarthashaalinaam shamsat |
aapaandupatatipatram taroridam bandhanagrantheh ||

Einer, der Geld einsetzt, da er zum Schritt nach ganz oben ansetzt, ist schon gestürzt.
Dieses Blatt welkt, löst sich vom Knoten und fällt.

Gopendra Tippa Bhupala

छिन्त्ते मोहं चित्प्रकर्षं प्रयुङ्क्ते
सूते सूक्तिं सूयते या पुमर्थान् ।
प्रीतिं कीर्तिं प्राप्तुकामेन सैषा
शाब्दी शुद्धिः शारदेवास्तु सेव्या ॥

chintte moham citprakarsham prayunkte
suute suuktim suuyate yaa pumarthaan |
priitim kiirtim praaptukaamena saishaa
shabdii shuddhih shaaradevaastu sevyaa ||

Sie zerschneidet das Trugbild, bewirkt Geisterleuchtung,
sprudelt manch guten Spruch im Gesproch'nen hervor.
Mit Entdeckerlust an menschlichen Zielen, Liebe, Ruhm.
Die reine Sprache ist wie Dienst an Sharada, der Göttin erntereifer Weisheit.

Kumarasambhava

वर्णप्रकर्षे सति कर्णिकारं
दुनोति निर्गन्धतया स्म चेतः ।
प्रायेण सामग्र्यविधौ गुणानां
पराङ्मुखी विश्व सृजः प्रवृत्तिः ॥

varnaprakarshe sati karnikaaram
dunoti nirgandhatayaa sma cetah |
praayena saamagryavidhau gunaanaam
paraangmukhii vishvasrjah pravrttih ||

Seiner Prachtfarbe wegen bringt der Goldregen
das Hirn zum Glühen, weil er nach nichts riecht.
Liegt es doch in der Natur des Allerschaffers,
von der Vollzähligkeitsregel für Eigenschaften abzuweichen.

Kumarasambhava

दिवाकराद्रक्षतियो गुहासु
लीनं दिवाभीतमिवान्धकारं ।
क्षुद्रेऽपि नूनं शरणं प्रपन्ने
ममत्वमुच्चैःशिरसामतीव ॥

divaakaraadrakshatiyo guhaasu
liinam divaabhiitamivaandhakaaram |
kshudre'pi nuunam sharanam prapanne
mamatvamuccaihshirasaamatiiva ||

Er ist, wer in Höhlen schützt vor dem Tagmacher
das Kauernde, den blind machenden Tag Scheuende.
Wenn ein Elender gar jetzt schon beim Schutzsuchen
den Kopf viel zu weit zum Besitzanspruch hochreckt.

Kumarasambhava

अनन्तरत्नप्रभवस्य यस्य
हिमं न सौभाग्यविलोपि जातं ।
एको हि दोषो गुणसन्निपाते
निमज्जतीन्दोः किरणेष्वाङ्कः ॥

anantaratnaprabhavasya yasya
himam na saubhaagyavilopi jaatam |
eko hi dosho gunasannipaate
nimajjatiindoh kiraneshvaankah ||

Unendlich tief seine Edelsteinnatur,
Schnee tut seiner Majestät keinen Abbruch,
sein einziger Fehler liegt in der Tugenden Häufung,
eintaucht in des Mondes fahlen Schein sein Zackenkamm.

Ramayana Kishkindha

हित्वा धर्मं तथार्थं च कामं यस्तु निषेवते ।
स वृक्षाग्रे यथा सुप्तः पतितः प्रतिबुध्यते ॥

hitvaa dharmam tathaartham ca kaamam yastu nishevate |
sa vrkshaagre yathaa suptah patitah pratibudhyate ||

Wer seine Pflichten, ja sogar den Erwerb vernachlässigend nur noch der Liebe sich hingibt,
hat im Baumwipfel geschlafen und wird, abgestürzt, wieder wach.

Bhaminivilasa

हालाहलं खलु पिपासति कौतुकेन
कालानलं परिचुचुम्बिषति प्रकामम् ।
व्यालाधिपं च यतते परिस्तब्धुमद्धा
यो दुर्जनं वशयितुं तनुते मनीषाम् ॥

haalaahalam khalu pipaasati kautukena
kaalaanalam paricucumbishati prakaamam |
vyaalaadhipam ca yatate paristabdhumaddhaa
yo durjanam vashayitum tanute maniishaam ||

Der will aus Neugier ein wenig Urmeergift schlürfen,
der will das Endzeitfeuer nach Herzenslust abküssen,
der sucht den erzbösen Schlangenkönig ein für allemal zu versteifen,
wer sich anschickt, die Schurken unter den Menschen sich untertan zu machen.

Kuvalayananda

हालाहलो नैव विषं विषं रमा
जनाः परं व्यत्ययमत्र मन्वन्ते ।
निपीय जागर्ति सुखेन तं शिवः
स्मृशन्निमां मुह्यति निद्रया हरिः ॥

haalaahalo naiva visham visham ramaa
janaah param vyatyayamatra manvante |
nipiiya jaagarti sukhena tam shivah
smrshannimaam muhyati nidrayaa harih ||

Nicht Halahala ist hier das Gift. Das Gift ist die Liebreizende!
Die Leute sehn das ganz verkehrt.
Shiva, der es ausgetrunken, ist hellwach und lebensfroh,
während Vishnu, der nur noch an die eine denkt, von Schlaf benommen darniedersinkt.

Vakyapadiya

हस्तस्पर्शादिवान्धेन विषमे पथि दावता ।
अनुमानप्रधानेन विनिपातो न दुर्लभः ॥

hastasparshaadivaandhena vishame pathi daavataa |
anumaanapradhaanena vinipaato na durlabhah ||

Wie bei einem mit Händen sich vortastenden Blinden, der einen unebenen Pfad herabrennt,
läßt auch bei einem, der sich auf Annahmen verläßt, der Sturz nicht lang auf sich warten.

Ratnasamuccaya

सौवर्णानि सरोजानि निर्मातुं सन्ति शिल्पिनः ।
तत्र सौरभनिर्माणे चतुरश्चतुराननः ॥

sauvarnaani sarojaani nirmaatum santi shilpinah |
tatra saurabhanirmaane caturashcaturaananah ||

Es gibt Künstler, die goldene Lotusse malen können.
Solchen einen Duft eingeben müßte schon ein viermal Vierhäuptiger.

Halasaptashati

सोऽर्थो यो हस्ते तन्मित्रं यन्निरन्तरं व्यसने ।
तद्रूपं यत्र गुणाः तद्विज्ञानं यत्र धर्मः ॥।

so'rtho yo haste tanmitram yannirantaram vyasane |
tadruupam yatra gunaah tadvijnaanam yatra dharmah ||

Richtiges Geld ist, was auf der Hand liegt, ein echter Freund, wer zu dir hält in der Not.
Wahre Schönheit ist, wo Tugenden wirken, echte Erkenntnis, wo Pflichtgefühl waltet.

Laghushankhasmrti

स्नेहाद्वा यदि वा लोभाद्भयादज्ञानतोऽपि वा ।
कुर्वन्त्यनुग्रहं ये तु तत्पापं तेषु गच्छति ॥

snehaadvaa yadi vaa lobhaadbhayaadajnaanato'pi vaa |
kurvantyanugraham ye tu tatpaapam teshu gacchati ||

Aus Huld oder Gier, aus Angst oder Unkenntnis:
Wer anderen so eine Gunst erweist, in den dringt deren Sünde ein.

Hitopadesha Vigraha

सेवितव्यो महावृक्षः फलछायासमन्वितः ।
यदि दैवात्फलं नास्ति छाया केन निवार्यते ॥

sevitavyo mahaavrkshah phalachaayaasamanvitah |
yadi daivaatphalam naasti chaayaa kena nivaaryate ||

Ein Baum will versorgt sein, bietet er doch Obst und Schatten.
Sollte er zufällig keine Früchte tragen, wer wollte ihm den Schatten nehmen?

Ramayana Yuddha

सुलभाः पुरुषा राजन् सततं प्रियवादिनः ।
अप्रियस्य तु पथ्यस्य वक्ता श्रोता च दुर्लभः ॥

sulabhaah purushaa rajan satatam priyavaadinah |
apriyasya tu pathyasya vaktaa shrotaa ca durlabhah ||

Leicht zu finden sind, o König, Menschen, die immer sagen, was gefällt.
Schwer zu finden aber ist, wer sagt, was nicht gefällt wenn's nötig ist, und einer, der ihm zuhört.

Ratnabandhagara

सुभिक्षं कृषके नित्यं नित्यं सुखमरोगिणि ।
भार्या भर्तुः प्रिया यस्य तस्य नित्योत्सवं गृहम् ॥

subhiksham krshake nityam nityam sukhamarogini |
bhaaryaa bhartuh priyaa yasya tasya nityotsavam grham ||

Genug zu holen ist beim Bauern immer und immer ist Glück in einem, der nicht krankt.
Der Mann liebt und erträgt seine Frau, der stets ein festliches Heim vorfindet.

Drshtantakalika

सुखदुःखे समे स्यातां जन्तूनां कर्महेतुके ।
मूर्ध्नि स्थितानां केशानां भवेतां स्नेहछेदने ॥

sukhaduhkhe same syaataam jantuunaam karmahetuke |
muurdhni sthitaanaam keshaanaam bhavetaam snehachedane ||

Glück und Elend gehen gleich verteilt aus der Menschen Tat hervor.
Zu Berge stehenden Haaren stehen Salbung oder Schnitt bevor.

Anyoktistabaka

सुक्षेत्रं तव जन्मभूरिति पुनः पर्वानुबन्धादियं
मेध्या मूर्तिरिति प्रभूतगरिमग्रामा न के के गुणाः ।
माधुर्यं परिपीडितोऽपि धरसि क्रान्तो गुरुग्रन्थिभिः
साङ्गं सज्जनचेष्टितं क्व भवता संप्राप्तमिक्षो वद ॥

sukshetram tava janmabhuuriti punah parvaanubandhaadiyam
medhyaa muurtiriti prabhuutagarimagraamaa na ke ke gunaah |
maadhuryam paripiidito'pi dharasi kraanto gurugranthibhih
saangam sajjanaceshtitam kva bhavataa sampraaptamiksho vada ||

"Ein gutes Feld ist deine Heimaterde", heißt, was Glied um Glied sich aneinanderreiht.
"Von strammer Gestalt", so entstand ein stattliches Spektrum aus vielerlei Vorzügen.
Mit steifen Gelenken dahingestelzt trägst selbst zerquetscht du noch Süße.
Schönheit und guter Menschen Lebensart, sag edles Zuckerrohr, woher hast du das?

Vivekacudamani

चित्तस्य शुद्धये कर्म न तु वस्तूपलब्धये ।
वस्तुसिद्धिविचारेण न किंचित्कर्मकोटिभिः ॥

cittasya shuddhaye karma na tu vastuupalabdhaye |
vastusiddhivicaarena na kimcit karmakotibhih ||

Die Arbeit besteht nicht in der Aneignung von Dingen, sondern in der geistigen Läuterung.
Durch Überlegen werden die Dinge vollendet, nicht durch Millionen von Taten.

Locana

स्त्रियो नरपतिर्वह्निर्विषं युक्त्या विषेवितम् ।
स्वार्थाय यदि वा दुःखसंभारायैव केवलम् ॥

striyo narapatirvahnirvisham yuktyaa vishevitam |
svaarthaaya yadi vaa duhkhasambhaaraayaiva kevalam ||

Frauen, König, Feuer, Gift sind mit Vorsicht zu behandeln
entweder als Beitrag zum Eigenwohl oder zum Verdruß.

Manusmrti

स्त्रियो रत्नान्यथो विद्या धर्मं शौचं सुभाषितम् ।
विविधानि च शिल्पानि समादेयानि सर्वतः ॥

striyo ratnaanyatho vidyaa dharmam shaucam subhaashitam |
vividhaani ca shilpaani samaadeyaani sarvatah ||

Frauen, Edelsteine, Bildung auch und Recht und Reinheit, manch guter Spruch
und verschiedene Kunstfertigkeiten sind gleichermaßen von überall zu nehmen.

Pancatantra Mitrabheda

स्तिमितोन्नतसंचारा जनसंतापहारिणः ।
जायन्ते विरला लोके जलदा इव सज्जनाः ॥

stimitonnatasamcaaraa janasamtaapahaarinah |
jaayante viralaa loke jaladaa iva sajjanaah ||

Erhaben in aller Stille ziehend, dem Volke die Gluthitze nehmend
kommen Wasser schenkende Wolken wie auch edle Naturen nur vorübergehend auf die Welt.

Sthitasanastha shayita

स्थितासनस्था शयिता पराङ्मुखी
स्वलंकृता वा नाप्यालंकृता वा ।
निरीक्ष्यमाणा प्रमादा सुदुर्बलं
मनुष्यमालेख्यगताऽपि कर्षति ॥

sthitaasanasthaa shayitaa paraangmukhii
svalangkrtaa vaa naapyalangkrtaa vaa |
niriikshyamaanaa pramaadaa sudurbalam
manushyamaalekhyagataa'pi karshati ||

Stehend, sitzend, liegend, mit abgewandtem Antlitz,
schöngemacht oder gar nicht schöngemacht,
in Erwartung, betört wird sie einen Mann, er muß nur schwach genug sein, selbst als Bild noch aufkratzen.

Kiratarjuniya

स्थित्यतिक्रान्तभीरूणि स्वच्छान्याकुलितान्यपि ।
तोयानि तोयराशीनां मनांसि च मनस्विनाम् ॥

sthityatikraantabhiiruuni svacchaanyaakulitaanyapi |
toyaani toyaraashiinaam manaansi ca manasvinaam ||

Vor dem Übertreten fester Grenzen erschreckend, selbst erregt noch kristallklar
ist, was die Geistreichen denken, wie das Wasser der Meere.

Pancatantra Mitrabheda

स्थानेष्टेव नियोक्तव्या भृत्याश्चाभरणानि च ।
न हि चूडामणिः पादे प्रभवामीति बध्यते ॥

sthaaneshteva niyoktavyaa bhrtyaashca aabharanaani ca |
na hi cuudaamanih paade prabhavaamiiti badhyate ||

Helfer und Schmuckstücke gehören an einen ausgesuchten Standort.
Das Wunschjuwel bindet man sich schließlich auch nicht ans Ich-will-auffallen-Bein.

Manusmrti

सर्वो दण्डजितो लोके दुर्लभो हि शुचिर्नरः ।
दण्डस्य हि भयात्सर्वं जगत्भोगाय कल्पते ॥

sarvo dandajito loke durlabho hi shucirnarah |
dandsya hi bhayaatsarvam jagatbhogaaya kalpate ||

Jeder unterliegt der Strafe in einer Welt, die selten ein Ehrenmann betritt.
Aus Angst vor Strafe nur wird alles so, daß es zum Weltgenuß sich fügt.

Bhagavata

सर्वेषामपि जन्तूनामिह स्वात्मैव वल्लभः ।
इतरेऽपत्यवित्ताद्यास्तद्वल्लभतयैव हि ॥

sarveshaamapi jantuunaamiha svaatmaiva vallabhah |
itare'patyavittaadyaastadvallabhatayaiva hi ||

Jeder ist sich selbst der Liebste.
Die anderen, in erster Linie Kinder und Wohlstand, kommen von dieser Verliebtheit her.

Hitopadesha Mitralabha

सर्वहिंसानिवृत्ता ये नराः सर्वंसहाश्च ये ।
सर्वस्याश्रयभूताश्च ते नराः स्वर्गगामिनः ॥

sarvahimsaanivrttaa ye naraah sarvamsahaashca ye |
sarvasyaashrayabhuutaashca te naraah svargagaaminah ||

Männer, die von jeder Gewalt sich abwandten, die allem widerstehen können,
die allen Wesen Schutz gewähren, sind Männer, die himmelwärts gehen.

Subhashitasudhanidhi

स्वल्पापि साधुसंपद् भोज्य
महतां न पृथ्व्यपि खलश्रीः ।
सारसमेव पयस्तृषामपनयति
न यदसां पत्युः ॥

svalpaapi saadhusampad bhojya
mahataam na prthvyapi khalashriih |
saarasameva payastrshaamapanayati
na yadasaam patyuh ||

Selbst wenn die Welt zum Besitz des Schurken wird, so könnt er sie nicht mehr genießen, als der Edle sein noch so kleines Glück.
Den Durst stillt der Quell so gut wie keine ozeanische Wasserflut.

Mudrarakshasa

स्वयमाहृत्यभुञ्जानाः बलिनोऽपि स्वभावतः ।
गजेन्द्रश्च नरेन्द्रश्च प्रायः सीदन्ति दुःखिताः ॥

svayamaahrtyabhunjaanaah balino'pi svabhaavatah |
gajendraashca narendraashca praayah siidanti duhkhitaah ||

Besonders die von Natur aus starken, eigenmächtig Ergriffenes genießenden
Elefantenfürsten sowie Menschenfürsten schrumpfen regelrecht zusammen, wenn die Not sie drückt.

Subhashitasudhanidhi

समाश्रयबलादेव गरुडं यान्तमध्वनि ।
पिनाकपाणिस्थः कुशलं पृष्टवानहिः ॥

samaashrayabalaadeva garudam yaantamadhvani |
pinaakapaanisthah kushalam prshtavaanahih ||

Nur mit der Kraft, die Schutz verleiht, darf die Schlange von des Bogenträgers
Schultern herab sich munter nach des Adlers Befinden in der Luft da oben erkundigen.

Harihara

समाजेभ्यः सुमनसां सुभाषितमयं मधु ।
यावज्जीवं विचिन्वन्ति साधवो मधुपा इव ॥

samaajebhyah sumanasaam subhaashitamayam madhuh |
yaavajjiivam vicinvanti saadhavo madhupaa iva ||

Im Verkehr mit Aufgeklärten fällt manch köstliche Sentenz.
Ein Leben lang sammeln Edle sie wie Bienen ihren Nektar saugen.

Manusmrti

सम्मार्जनोपाञ्जनेन सेकेनोल्लेखनेन च ।
गवां च परिवासेन भूमिः शुध्यति पञ्चभिः ॥

sammaarjanopaanjanena sekenollekhanena ca |
gavaam ca parivaasena bhuumih shudhyati pancabhih ||

Mit diesen Fünf: Fegen, Kuhdung auftragen, Besprenkeln, Aufrauen
und Kühe drauf stehen lassen wird der Boden sauber gehalten.

Ratnabandhagara

संभोजनं संकथनं संप्रश्नोऽथ समागमाः ।
ज्ञातिभिः सह कार्याणि न विरोधः कदाचन ॥

sambhojanam samkathanam samprashno'tha samaagamaah |
jnaatibhih saha kaaryaani na virodha kadaacana ||

Mit intelligenten Menschen gemeinsam essen, Meinungen austauschen, uns auch befragen, einander besuchen: Das sollten wir tun, und die Beziehungen nie abbrechen lassen.

Drshtantakalika

स्वभावसुन्दरं वस्तु न संस्कारमपेक्षते ।
मुक्तारत्नस्य शाणाश्मघर्षणं नोपयुज्यते ॥

svabhaavasundaram vastu na samskaaramapekshate |
muktaaratnasya shaanaashmagharshanam nopayujyate ||

Das von sich aus Schöne erwartet nicht, noch aufpoliert zu werden.
Der Edelperle wird ein Wetzsteinschliff nicht angetan.

Hitopadesha Mitralabha

स बन्धुर्यो विपन्नानां आपदुद्धरणक्षमः ।
न तु दुर्विहितातीतवस्तूपालम्भपण्डितः ॥

sa bandhuryo vipannaanaam aapaduddharanakshamah |
na tu durvihitaatiita vastuupalambhapanditah ||

Ein Freund ist, wer Verunglückte bereitwillig aus dem Loch zieht,
und nicht, wer des Unglücklichen nicht achtend den Finger belehrend in die Wunde legt.

Mahabharata Udyoga

संपन्नतरमेवान्नं दरिद्रा भुञ्जते सदा ।
क्षुत् स्वादुतां जनयति सा चाढ्येषु सुदुर्लभा ॥

sampannataramevaannam daridraa bhunjate sadaa |
kshut svaadutaam janayati saa ca aathyeshu sudurlabhaa ||

Was die Armut auch immer verzehrt, es ist ein Leckerbissen.
Hunger verleiht ihm einen Wohlgeschmack, den der Satte wohl immer missen wird.

Bhagavata

सध्रीचीनो ह्ययं लोके पन्थाः क्षेमोऽकुतोभयः ।
सुशीलाः साधवो यत्र नारायणपरायणाः ॥

sadhriiciino hyayam loke panthaah kshemo'kutobhayah |
sushiilaah saadhavo yatra naaraayanaparaayanaah ||

Der richtige Weg in dieser Welt zum gemeinsamen Ziel, dem man entspannt und frei von Ängsten folgen kann, ist der, den würdige, edle Menschen gehen, die unterwegs zum Höchsten sind - zu Gott.

Ratnabandhagara

सद्भावेन जयेन्मित्रं सद्भावेन च बान्धवान् ।
स्त्रीभृत्यान् दानमानाभ्यां दाक्षिण्येनेतरं जनम् ॥

sadbhaavena jayenmitram sadbhaavena ca baandhavaan |
striibhrtyaan daanamaanaabhyaam daakshinyenetaram janam ||

Mit Güte kannst du den Freund, mit Güte die Verwandten, Frauen mit Schenken, Diener mit Achtung, und die anderen alle mit Gewandheit gewinnen.

Drshtantakalika

संतुष्यत्युत्तमः स्तुत्या धनेन महताऽधमः ।
प्रसीदन्ति जपैर्देवा बलिना भूतविग्रहाः ॥

santushyatyuttamah stutyaa dhanena mahata adhamah |
prasiidanti japair devaa balinaa bhuutavigrahaah ||

Den oben vergnügt der Lobgesang, den unten die Macht, die ihm das Geld verlieh.
Gebete machen Götter, Opfer böse Geister dir geneigt.

Bhagavata

सन्ति ह्यसाधवो लोके दुर्मैत्राश्छद्मवेषिणः ।
तेषामुदेत्यघं काले रोगः पातकिनामिव ॥

santi hyasaadhavo loke durmaitraashchadmaveshinah |
teshaamudetyagham kale rogah paatakinaamiva ||

Es gibt vielleicht Verräter unter uns, schlechte Freunde, sich Verhüllende.
Die holt die Untat ein zur rechten Zeit wie Krankheit jeden Sünder.

Subhashitasudhanidhi

सत्यवन्तो जितक्रोधाः बलवन्तो रणप्रियाः ।
क्षान्तिशीलगुणोपेताः संधेयाः पुरुषोत्तमाः ॥

satyavanto jitakrodhaah balavanto ranapriyaah |
kshaantishiilagunopetaah samdheyaah purushottamaah ||

Wahrheitsliebende, ihre Wut bezähmende, starke, den Kampf liebende,
mit Geduld, Würde und Talent versehene sind zum Bund fordernde, hervorragende Männer.

Pancatantra Kakolukiya

सत्यधर्मविहीनेन न संदध्यात्कथंचन ।
सुसंधितोऽप्यसाधुत्वादचिराद्याति विक्रियाम् ॥

satyadharmavihiinena na samdadhyaatkathamcana |
susamdhito'pyasaadhutvaadaciraadyaati vikriyaam ||

Mit einem, der Moral und Wahrheit abtat, darf man sich einfach nicht einigen.
Der schönste Kompromiss wird seiner Verschlagenheit wegen bald faul.

Caturvargasamgraha

सतामदैन्यं वदनस्य शोभा
निर्लोभतान्तर्वचसामयाञ्चा ।
कायस्य सत्सेव्यमसेवकत्वं
पाणेरनुत्तानतलत्वमेव ॥

sataamadainyam vadanasya shobhaa
nirlobhataantarvacasaamayaancaa |
kaayasya satsevyamasevakatvam
paaneranuttaanatalatvameva ||

Die Edlen ziert ihr niemals mitleidheischendes Gesicht,
die von Gier freie, nicht flehende Stimmlage,
ein Körper, der nur Edlen oder lieber gar nicht dient,
und ihre niemals zum Betteln nach oben gereckten Hände.

Ramayana Ayodhya

सत्यश्चाद्य प्रवादोऽयं लौकिकः प्रतिभाति मा ।
पितृन् समनुजायन्ते नरा मातारमङ्गनाः ॥

satyashcaadya pravaado'yam laukikah pratibhaati maa |
pitrn samanujaayante naraa maataaramanganaah ||

Heutzutage scheint nicht mehr zu stimmen, was die Leute sagen, nämlich daß
Männer die Eigenschaften ihrer Väter und Frauen die ihrer Mütter erben.

Ratnabandhagara

स जीवति गुणा यस्य धर्मो यस्य स जीवति ।
गुणधर्मविहीनो यो निष्फलं तस्य जीवितम् ॥

sa jiivati gunaa yasya dharmo yasya sa jiivati |
gunadharmavihiino yo nishphalam tasya jiivitam ||

Wer Qualitäten hat, lebt, wer sich nach dem Gesetz richtet, lebt.
Wer da ohne Qualitäten und Gesetz ist, dessen Leben fruchtet nicht.

Hitopadesha

स जातो येन जातेन याति वंशः समुन्नतिं ।
परिवर्तनि संसारे मृतः को वा न जायते ॥

sa jaato yena jaatena yaati vanshah samunnatim |
parivartani samsaare mrtah ko vaa na jaayate ||

Der ist wirklich geboren, dessen Geschlecht mit seiner Geburt einen Aufstieg erfährt.
Welcher Tote würde nicht geboren in dieser rotierenden Welt?

Ratnabandhagara

स्वच्छन्दवनजातेन शाकेनापि प्रपूर्यते ।
अस्य दग्धोदरस्यार्थे कः कुर्यात्पातकं महत् ॥

svacchandavanajaatena shaakenaapi prapuuryate |
asya dagdhodarasyaarthe kah kuryaatpaatakam mahat ||

Wild im Wald gewachsenes Grünzeug macht einen doch schon satt.
Warum sollte man also um seines knurrenden Magens willen ein Schwerverbrechen begehen?

Kiratarjuniya

स किंसखा साधु न शास्ति योऽधिपं
हितान्न यः संशृणुते स किंप्रभुः ।
सदानुकूलेषु हि कुर्वते रतिं
नृपेष्वमात्येषु च सर्वसंपदः ॥

sa kimsakhaa saadhu na shaasti yo'dhipam
hitaanna yah samshrnute sa kimprabhuh |
sadaanukuuleshu hi kurvate ratim
nrpeshvamaatyeshu ca sarvasampadah ||

Der ist ein schlechter Freund, der seinen König nicht anständig zurechtweist.
Und wer bei guten Ratschlägen nie richtig hinhört, ist ein schlechter König.
Wann immer zwischen Königen und Beratern Harmonie herrscht
und Freude aufkommt, ist das für alle von Vorteil.

Mahabharata Udyoga

षडेते ह्यवमन्यन्ते नित्यं पूर्वोपकारिणं
आचार्यं शिक्षिताः शिष्याः कृतदाराश्च मातरम् ।
नारीं विगतकामास्तु कृतार्थाश्च प्रयोजकम्
नावं निस्तीर्णकान्तारा आतुराश्च चिकित्सकम् ॥

shadete hyavamanyante nityam puurvopakaarinam
aacaaryam shikshitaah shishyaah krtadaaraashca maataram |
naariim vigatakaamaastu krtaarthaashca prayojakam
naavam nistiirnakaantaaraa aaturaashca cikitsakam ||

Stets vergessen diese Sechs ihren früheren Wohltäter:
Schüler, sobald sie ausgelernt haben, ihren Lehrer,
Töchter, sobald sie verheiratet sind, ihre Mutter,
Männer, die ihre Lust verloren, ihre Frau, Reichgewordene ihren Kreditgeber,
die am anderen Ufer das Boot, das sie herbrachte, geheilte Kranke den Arzt.

Ramayana Ayodhya

शोको नाशयते धैर्यं शोको नाशयते श्रुतम् ।
शोको नाशयते सर्वं नास्ति शोकसमो रिपुः ॥

shoko naashayate dhairyam shoko naashayate shrutam |
shoko naashayate sarvam naasti shokasamo ripuh ||

Die Sorge macht einen immer so mutlos. Die Sorge läßt einen Gelerntes immer vergessen.
Die Sorge macht stets alles zunichte. Du hast keinen anderen Feind in dir als die Sorge.

Mugdhopadesha

श्वैत्यं कल्पय कज्जले कपिकुलेष्वारोपयाचापलं
कोदण्डे जनयार्जवं विरचय ग्राव्णां गणे मार्दवम् ।
निम्बे साधय माधुरीं सुरभितामादौ रसोने कुरु
प्रेमाणं गणिकाजनेऽपि चतुरः पश्चात् सखे द्रक्ष्यसि ॥

shvaityam kalpaya kajjale kapikuleshvaaropayaacaapalam
kodande janayaarjavam viracaya graavnaam gane maardavam |
nimbe saadhaya maadhuriim surabhitaamadau rasone kuru
premaanam ganikaajane'pi caturah pashcaat sakhe drakshyasi ||

Mach den Kajalstift weiß, bring Ruhe in die Affenhorden,
bieg den Bogen gerade, mach den Steinhaufen da weich,
verleih den Nimblättern Süße und dem Knoblauch Wohlgeruch,
bring dem Hurenvolk Liebe bei, bis du schlauer geworden bist. Dann wirst du schon sehen, mein Freund.

Subhashitasudhanidhi

शैले शैले न माणिक्यं मौक्तिकं न गजे गजे ।
साधवो न हि सर्वत्र चन्दनं न वने वने ॥

shaile shaile na maanikyam mauktikam na gaje gaje |
saadhavo na hi sarvatra candanam na vane vane ||

Nicht jeder Stein birgt ein Juwel, nicht jeder Elefant die Perle.
Edle Menschen gedeihen nicht überall, Sandelbäume nicht in jedem Wald.

Samayocitapadyamalika

शुकवद् भाषणम् कुर्याद् बकवद्ध्यानमाचरेत् ।
अजवच्चर्वणं कुर्याद् गजवत् स्नानमाचरेत् ॥

shukavad bhaashanam kuryaad bakavaddhyaanamaacaret |
ajavaccarvanam kuryaat gajavat snaanamaacaret ||

Das Sprechen soll er vom Papagei, das Nachsinnen vom Kranich lernen.
Von der Ziege das gründliche Durchkauen, und vom Elefanten das lustige Baden.

Ratnabandhagara

शत्रोरपि गुणा वाच्या दोषा वाच्या गुरोरपि ।
सर्वदा सर्वयत्नेन पुत्रे शिष्यवदाचरेत् ॥

shatrorapi gunaa vaacyaa doshaa vaacyaa gurorapi |
sarvadaa sarvayatnena putre shishyavadaacaret ||

Sogar eines Feindes Vorzüge sind beim Namen zu nennen, wie auch des Lehrers Sünden.
Immer und überall soll er sich zum Sohne wie zu seinem Schüler verhalten.

Bhagavata

श्रद्दधानाय भक्ताय विनीतायानसूयवे ।
भूतेषु कृतमैत्राय शुश्रूषाभिरताय च ॥

shraddadhaanaaya bhaktaaya viniitaayaanasuuyave |
bhuuteshu krtamaitraaya shushruushaabhirataaya ca ||

Dem Treuen, Hingebungsvollen, Demütigen, Neidlosen,
dem, der mit den Wesen Freundschaft schloss, dem dankbaren Zuhörer auch
[soll die Wahrheit offenbart werden]

Kalividambana

शत्रौ सान्त्वं प्रतीकारः सर्वरोगेषु भेषजम् ।
मृत्योर्मृत्युञ्जयध्यानं दारिद्र्ये तु न किंचन ॥

shatrau saantvam pratiikaarah sarvarogeshu bheshajam |
mrtyormrtyunjayadhyaanam daaridrye tu na kimcana ||

Feinde werden mit dem Einfordern alter Schulden sanft, gegen alle Krankheiten ist ein Kraut gewachsen, gegen Sterben hilft auf den Sieg über den Tod zu meditieren, gegen die Armut aber rein gar nichts mehr.

Ratnasamuccaya

वैकल्यं धरणीपातमयथोचितजल्पनम् ।
संनिपातस्य चिह्नानि मद्यं सर्वाणि दर्शयेत् ॥

vaikalyam dharaniipaatam ayathocitajalpanam |
samnipaatasya cihnaani madyam sarvaani darshayet ||

Ängstlichkeit, Umkippen, unzusammenhängend Lallen:
Alle Symptome eines Zusammenbruchs läßt der Alkohol erkennen.

Ratnabandhagara

वीणेव श्रोत्रहीनस्य लोलाक्षीव विचक्षुषः ।
व्यसोः कुसुममालेव श्रीः कदर्यस्य निष्फला ॥

viineva shrotrahiinasya lolaakshiiva vicakshushah |
vyasoh kusumamaaleva shriih kadaryasya nishphalaa ||

Wie Lautenklang für den, der nichts mehr hört, wie die mit dem verliebten Blick für den, der nichts mehr sieht, wie ein Blumenkranz für den, der nicht mehr lebt, ist die Fülle so fruchtlos für den, der noch nie gab.

Shankara

तज्ज्ञानं प्रशमकरं यदिन्द्रियाणां
तज्ज्ञेयं यदुपनिषत्सु निश्चितार्थम् ।
ते धन्या भुवि परमार्थनिश्चितेहाः
शेषास्तु भ्रमनिलये परिभ्रमन्तः ॥

tajjnaanam prashamakaram yadindriyaanaam
tajjneyam yadupanishatsu nishcitaartham |
te dhanyaa bhuvi paramaarthanishcitehaah
sheshaastu bhramanilaye paribhramantah ||

Wahre Erkenntnis kann alles Triebhafte sich setzen lassen,
erkannt werden sollte, was in den Upanischaden bestimmt wird.
Es sind Denker in der Welt, die urteilen klar über die höchste Wahrheit,
der Rest irrt hinter Irrtümern her.

Manusmrti

विषादप्यमृतं ग्राह्यं बालादपि सुभाषितम् ।
अमित्रादपि सद्वृत्तं अमेध्यादपि काञ्चनम् ॥

vishaadapyamrtam graahyam baalaadapi subhashitam |
amitraadapi sadvrttam amedhyaadapi kaancanam ||

Dem Gift will Lebenswasser, dem Kinde noch manch schöner Spruch,
dem Feind sogar noch edler Wandel, dem Abfall Gold entnommen sein.

Nitisara

विषं विषेण व्यथते वज्रं वज्रेण भिद्यते ।
गजेन्द्रो दृष्टसारेण गजेन्द्रेणैव बध्यते ॥

visham vishena vyathate vajram vajrena bhidyate |
gajendro drshtasaarena gajendrenaiva badhyate ||

Gift neutralisiert das Gegengift, Diamanten schneiden Diamanten,
den Elefantenbullen bändigt eines andern Elefanten bewährte Kraft.

Bharatamanjari Udyoga

विवेकालङ्कृतं चेतो रूपं गुणविवर्धितम् ।
सुहृद्बन्धुवृत्ता लक्ष्मीर्लक्षणं पुण्यकर्मणाम् ॥

vivekaalangkrtam ceto ruupam gunavivardhitam |
suhrdbandhuvrttaa lakshmiirlakshanam punyakarmanaam ||

Vernunftdekoriert ihr Empfinden, die Schönheit talentgenährt,
die Göttin der Fülle weisen sie hin auf Freunde und Verwandte und tragen der Wohltäter Kennmal.

Mahabharata Karnaparvan

विवाहकाले रतिसंप्रयोगे
प्राणात्यये सर्वधनापहारे ।
विप्रस्य चार्थे ह्यनृतं वदेत
पञ्चानृतान्याहुरपातकानि ॥

vivaahakaale ratisamprayoge
praanaatyaye sarvadhanaapahaare |
viprasya caarthe hyanrtam vadeta
pancaanrtaanyaahurapaatakaani ||

Bei der Hochzeitsfeier, beim lustigen Liebesakt, bei Gefahr für Leib und Leben,
wenn das ganze Geld weg ist und um einen Brahmanen zu retten
kann man die Unwahrheit sagen.
Dann gelten die fünf Lügen nicht als Sündenfall.

Mahabharata Adiparvan

विरूपो यावदादर्शे नात्मनः पश्यते मुखम् ।
मन्यते तावदात्मानमन्येभ्यो रूपवत्तरम् ॥

viruupo yaavadaadarshe naatmanah pashyate mukham |
manyate taavadaatmaanamanyebhyo ruupavattaram ||

Solange ein häßlicher Mensch sein Maul nicht im Spiegel sah
meint er schöner zu sein als all die andern da.

Ramayanamanjari Ayodhya

विभूतिस्त्यागहीनेव सत्यहीनेव भारती ।
विद्या प्रशमहीनेव न भाति स्त्री पतिं विना ॥

vibhuutistyaagahiineva satyahiineva bhaaratii |
vidyaa prashamahiineva na bhaati strii patim vinaa ||

Fülle ohne Entsagung, Rede ohne Wahrheit,
Bildung ohne Muße können sich wie auch eine Frau ohne ihren Gatten nicht entfalten.

Harihara

विना शीलेन वनिता वाग्मिता विद्यया विना ।
विनियोगैर्विना वित्तं मास्तु कस्यापि जीवनः ॥

vinaa shiilena vanitaa vaagmitaa vidyayaa vinaa |
viniyogairvinaa vittam maastu kasyaapi jiivanah ||

Eine Traumfrau ohne Würde, Stimmgewalt ohne jede Bildung,
Reichtum ohne richtige Anlage ist, was im Leben keiner braucht.

Vishvagunadarsha

विदैवज्ञं ग्रामं विबुधविधुरां भूपतिसभां
मुखं श्रुत्या जीनं मनुजपतिशून्यंश्च विषयम् ।
अनाचारान् दारानपहरिकथं काव्यमपि च
प्रवक्तृत्वापेतं गुरुमपि सुबुद्धिः परिहरेत् ॥

vidaivajnam graamam vibudhavidhuraam bhuupatisabhaam
mukham shrutyaa jiinam manujapatishuunyamshca vishayam |
anaacaaraan daaraanapaharikatham kaavyamapi ca
pravaktrtvaapetam gurumapi subuddhih pariharet ||

Dörfer, die nichts Göttliches kennen, Fürstenhöfe, ihrer klugen Berater beraubt,
von Bildung unbeleckte Mäuler, ein Land ohne einen König, der die Menschen schützt,
Weiber ohne jeden Anstand, Dichtung, die nichts über Gott sagt,
und einen Lehrer, der nichts erklären kann, fliehe, wer noch bei Verstand ist.

Bhaminivilasa

विदुषां वदनाद्वचः सहसा यान्ति नो बहिः ।
याताश्चेन्न पराञ्चन्ति द्विरदानां रदा इव ॥

vidushaam vadanaadvacah sahasaa yaanti no bahih |
yaataashcenna paraancanti dviradaanaam radaa iva ||

Aus dem Mund kluger Menschen fallen die Worte niemals überstürzt heraus.
Und sind sie gefallen, so stehen sie dazu. Dann sind es die Stoßzähne derer, die zwei davon haben.

Harita

विद्यातपोऽधिकानांश्च प्रथमासनमुच्यते ।
पङ्क्तौ सह स्थितानांस्तु भोजनादि समं स्मृतम् ॥

vidyaatapo'dhikaanaamshca prathamaasanamucyate |
panktau saha sthitaanaamstu bhojanaadi samam smrtam ||

Die mit Bildung und Fleiß sich hervortaten werden auf die vordersten Plätze gerufen.
In Fünferreihen stehend werden sie hauptsächlich beim Essen gleich bedacht.

Rasagangadhara

विद्वत्सु विमलज्ञाना विरक्ता यतिषु स्थिताः ।
स्वीयेषु च गरोद्गारा नानाकाराः क्षितौ खलाः ॥

vidvatsu vimalajnaanaa viraktaa yatishu sthitaah |
sviiyeshu ca garodgaaraa naanaakaaraah kshitau khalaah ||

Unter Gelehrten kennen sie die reine Wahrheit, unter Asketen stehen auch sie entsagend da.
Unter ihresgleichen wieder spucken sie Gift und Galle: So tarnen Schurken sich je nach Umgebung.

Halanasaptashati

विज्ञानगुणमहार्घे पुरुषे द्वेष्यत्वमपि रमणीयम् ।
जननिन्दिते पुनर्जने प्रियत्वेनापि लज्जामहे ॥

vijnaanagunamahaarghe purushe dveshyatvamapi ramaniiyam |
jananindite punarjane priyatvenaapi lajjaamahe ||

Eines klugen, mit Qualitäten großzügig bedachten Mannes Feind zu sein ist annehmbar.
Doch würde ich mich schämen, einen Menschen zu mögen, der den Leuten verhaßt ist.

Bhagavata

वायुर्यथा घनानिकांस्तृणं तूलं रजांसि च ।
संयोज्याक्षिपते भूयस्तथा भूतानि भूतकृत् ॥

vaayuryathaa ghanaanikaanstrnam tuulam rajaansi ca |
samyojyaakshipate bhuuyastathaa bhuutaani bhuutakrt ||

Ganz wie Vayu der Wind Wölkchen, Gras, Baumwolle und Blütenstaub verweht,
so macht es um so mehr mit den Wesen, die zuerst er zusammengefügt, der Wesenmacher.

Mahabharata Aranya

व्याधेरनिष्टसंस्पर्शात् श्रमादिष्टविवर्जनात् ।
दुःखंश्चतुर्भिः शारीरं कारणैः संप्रवर्तते ॥

vyaadheranishtasamsparshaat shramaadishtavivarjanaat |
duhkhamshcaturbhih shaariiram kaaranaih sampravartate ||

Aus Krankheit, wenn Unerwünschtes dich belangt, aus Erschöpfung, wenn Erwünschtes sich dir entwindet, sind das vier Gründe, aus denen körperliches Unwohlsein entsteht.

Ratnasamuccaya

वाणी रसवती यस्य भार्या प्रेमवती सती ।
लक्ष्मीर्दानवती यस्य सफलं तस्य जीवितम् ॥

vaanii rasavatii yasya bhaaryaa premavatii satii |
lakshmiirdaanavatii yasya saphalam tasya jiivitam ||

Seine Sprache so geschmackvoll, sein Weib so liebevoll und keusch,
seine Glücksgöttin so hingebungsvoll, daß sein Leben mit Erfolg gesegnet sei.

Mahabharata Udyoga

व्यसने क्लिश्यमानं हि यो मित्रं नाभिपद्यते ।
अनुनीय यथाशक्ति तं नृशंसं विदुर्बुधाः ॥

vyasane klishyamaanam hi yo mitram naabhipadyate |
anuniiya yathaashakti tam nrshamsam vidurbudhaah ||

Seinem in der Not verzweifelten Freunde nicht beizustehen
und nach Kräften zu trösten trauen die Aufmerksamen nur einem Menschenschinder zu.

Pancatantra Labdhapranasha

वनेऽपि सिंहा मृगमांसभक्ष्या
बुभुक्षिता नैव तृणं चरन्ति ।
एवं कुलीना व्यसनाभिभूता
न नीतिमार्गं परिलङ्घयन्ति ॥

vane'pi simhaa mrgamaamsabhakshyaa
bubhukshitaa naiva trnam caranti |
evam kuliinaa vyasanaabhibhuutaa
na niitimaargam parilanghayanti ||

Im Wald die Löwen verzehren das Fleisch ihrer Beutetiere
und würden auch halb verhungert kein Gras abrupfen.
So können auch Menschen von edlem Geblüt im Würgegriff der Not
nicht einfach vom regelrechten Pfad abweichen.

Mahabharata Vanaparvan

वर्धत्यधर्मेण नरस्ततो भद्राणि पश्यति ।
ततः सपत्नान् जयति समूलस्तु विनश्यति ॥

vardhatyadharmena narastato bhadraani pashyati |
tatah sapatnaan jayati samuulastu vinashyati ||

Mit Unrecht gedeiht so ein Mensch, sieht die schönen Seiten des Lebens,
siegt über seine Rivalen und wird doch samt Wurzel vernichtet.

Pancatantra Mitrabheda

वचस्तत्र प्रयोक्तव्यं यत्रोक्तं लभते फलम् ।
स्थायीभवति चात्यन्तं रागः शुक्लपटे यथा ॥

vacastatra prayoktavyam yatroktam labhate phalam |
sthaayiibhavati caatyantam raagah shuklapate yathaa ||

Muß ein Wort gesprochen sein, so bringt Gesagtes Erfolg,
wenn's fest einzieht wie Farbe in weißes Tuch.

Saundarananda

लोके प्रकृतिभिन्नेऽस्मिन्न कश्चित् कस्यचित् प्रियः ।
कार्यकारणसंबद्धं वालुकामुष्टिवज्जगत् ॥

loke prakrtibhinne'sminna kashcit kasyacit priyah |
kaaryakaaranasambandham vaalukaamushtivajjagat ||

In dieser von Natur aus zersplitterten Gesellschaft ist kaum einer des andern Freund.
Von Ursach und Wirkung zusammengehalten wie Sand in der Faust ist die Welt.

Ratnabandhagara

लक्ष्मीर्वसति जिह्वाग्रे जिह्वाग्रे मित्रबान्धवाः ।
जिह्वाग्रे बन्धनं प्राप्तं जिह्वाग्रे मरणं ध्रुवम् ॥

lakshmiirvasate jihvaagre jihvaagre mitrabaandhavaah |
jihvaagre bandhanam praaptam jihvaagre maranam dhruvam ||

Glücksgöttin Lakshmi sitzt auf der Zungenspitze, von der Zungenspitze hängen auch Freunde und Verwandte ab. Die Zungenspitze bringt einen in Gefangenschaft, die Zungenspitze birgt auch den sicheren Tod.

• Wir können die Glücksgöttin verliebt machen, mit dem, was wir sagen, sodaß sie sich bei uns niederläßt, wir können Freunde und Verwandte mit Worten an uns binden. Wir können uns mit dem, was wir sagen, allerdings auch in Teufels Küche bringen.

Mahabharata Udyoga

रोहते सायकैर्विद्धं वनं परशुना हतं ।
वाचा दुरुक्तं बीभत्सं न संरोहति वाक्क्षतम् ॥

rohate saayakairviddham vanam parashunaa hatam |
vaacaa duruktam biibhatsam na samrojati vaakkshatam ||

Von Geschossen Durchbohrtes wächst zu, ein mit der Axt gefällter Wald wächst nach.
Ein von bösen, verletzenden Worten Getroffener erholt sich nicht mehr.

Bhagavata

रायः कलत्रं पशवः सुतादयो
गृहा मही कुञ्जरकोशभूतयः ।
सर्वेऽर्थकामाः क्षणभङ्गुरायुषः
कुर्वन्ति मर्त्यस्य कियत्प्रियं चलाः ॥

raayah kalatram pashavah sutaadayo
grhaa mahii kunjarakoshabhuutayah |
sarve'rthakaamaah kshanabhanguraayushah
kurvanti martasya kiyatpriyam calaah ||

Geld, Frau, Vieh, Söhne hauptsächlich,
Häuser, Land, Elefanten zum Schatz geworden,
all das Nützliche und Genüßliche eines jederzeit auslöschbaren Lebens:
Wie können so vergängliche Dinge dem sterblichen Menschen noch irgendwie lieb sein?

Pancatantra Mitrabheda

राजा तुष्टो हि भृत्यानामर्थमात्रं प्रयच्छति ।
ते तु संमानमात्रेण प्राणैरप्युपकुर्वन्ते ॥

raajaa tushto hi bhrtyaanaamarthamaatram prayacchati |
te tu sammaanamaatrena praanairapyupakurvante ||

Ein König ist so froh über seine Diener, daß er ihnen dafür etwas Geld hinstreckt.
Diese wiederum vergelten ihm solche Ehre, indem sie ihr Leben für ihn geben.

Bhagavata

रजोभिः समसंख्याकाः पार्थिवैरिह जन्तवः ।
तेषां ये केचनेहन्ते श्रेयो वै मनुजादयः ॥

rajobhih samasamkhyaakaah paarthivairiha jantavah |
teshaam ye kecanehante shreyo vai manujaadayah ||

Hier sind Wesen so zahlreich wie Erdenstaub.
Nur ein paar von ihnen, in der Hauptsache Menschen, suchen einen besseren Zustand.

Ramayana Ayodhya

यो हि दत्त्वा गजश्रेष्टं कक्ष्यायां कुरुते मनः ।
रज्जुस्नेहेन किं तस्य त्यजतः कुञ्जरोत्तमम् ॥

yo hi dattvaa gajashreshtam kakshyaayaam kurute manah |
rajjusnehena kim tasya tyajatah kunjarottamam ||

Seinen besten Elefanten ließ er frei, um sich Gedanken über den Gurt zu machen.
Was sollen Liebesbande dem, der seinen größten Schatz verlor?

Pancatantra Mitrasamprapti

यो ध्रुवाणि परित्यज्य अध्रुवाणि निषेवते।
ध्रुवाणि तस्य नश्यन्ति अध्रुवं नष्टमेव च ॥

yo dhruvaani parityajya adhruvaani nishevate |
dhruvaani tasya nashyanti adhruvam nashtameva ca ||

Wer die beständigen Dinge aufgibt und den unbeständigen nachrennt,
verliert alles Beständige, und was keinen Bestand hat, ist eh schon weg.

Manusmrti

येनास्य पितरो याता येन याता पितामहाः ।
तेन यायात्सतां मार्गं तेन गच्छन् न रिष्यते ॥

yenaasya pitaro yaataa yena yaataa pitaamahaah |
tena yaayaatsataam maargam tena gacchan na rishyate ||

Wer den Weg der Väter einschlägt, nimmt den Weg der Vorväter,
geht den Weg der Edlen und erleidet keinen Schaden, solange er geht.

Samayocitapadyamalika

येन केन प्रकारेण यस्य कस्यापिदेहिनः ।
संतोषं जनयेत् प्राज्ञस्तदेवेश्वरपूजनम् ॥

yena kena prakaarena yasya kasyaapidehinah |
samtosham janayet praajnastadeveshvarapuujanam ||

Ein kluger Mensch macht jeden auf seine Art glücklich.
Und genau das ist sein Gottesdienst.

Bhagavata

यावद् भ्रियते जठरं तावत् स्वत्वं हि देहिनां।
अधिकं योऽभिमन्यते स स्तेनो दण्डमर्हति ॥

yaavad bhriyate jatharam taavat svatvam hi dehinaam |
adhikam yo'bhimanyate sa steno dandamarhati ||

Die Leute sollten so viel Eigentum haben, wie ihr Bauch aushält.
Wer mehr für sich will, ist ein Dieb und verdient Strafe.

Ratnabandhagara

यावत्स्वस्थमिदं देहं यावन्मृत्युश्च दूरतः ।
तावदात्महितं कुर्यात् प्राणान्ते किं करिष्यसि॥

yaavatsvasthamidam deham yaavanmrtyushca duuratah |
taavadaatmahitam kuryaat praanaante kim karishyasi ||

Solange du gesund bist und der Tod noch fern ist,
besorg dein eigen Wohl. Was kannst du noch tun, wenn du dein Leben aushauchst?

Hitopadesha Mitralabha

यस्मिन्देशे न संमानो न मित्राणि न बान्धवाः ।
न च विद्यागमः कश्चित्तं देशं परिवर्जयेत् ॥

yasmindeshe na sammaano na mitraani na baandhavaah |
na ca vidyaagamah kashcittam desham parivarjayet ||

Ein Land, in dem es keine Anerkennung, keine Freunde, keine Verwandten,
keinen Zugang zur Bildung mehr gibt, ein solches Land muß man verlassen.

Pancatantra Mitrabheda

यस्यास्ति सर्वत्र गतिः स कस्मात्
स्वदेशरागेण हि याति नाशम् ।
तातस्य कूपोऽयमिति ब्रुवाणाः
क्षारं जलं कापुरुषाः पिबन्ति ॥

yasyaasti sarvatra gatih sa kasmaat
svadesharaagena hi yaati naasham |
taatasya kuupo'yamiti bruvaanaah
kshaaram jalam kaapurushaah pibanti ||

Er kann überall hingehen,
warum sollte er dann sich aus Heimatliebe ins Verderben stürzen?
"Der Brunnen hier ist noch vom Väterchen" sagen erbärmliche Wichte
und saufen ihr bitteres Wasser.

Manusmrti

यस्य वाङ्मनसी शुद्धे सम्यग्गुप्ते च सर्वदा ।
स वै सर्वमवाप्नोति वेदान्तोपगतं फलम् ॥

yasya vaangmanasii shuddhe samyaggupte ca sarvadaa |
sa vai sarvamavaapnoti vedaantopagatam phalam ||

Wer Worte und Denken rein erhält und immer ordentlich hütet,
erntet den ganzen im Vedanta angelegten Erfolg.

Pancatantra Mitrabheda

यस्य न विपदि विषादः संपदि हर्षो रणे न भीरुत्वम् ।
तं भुवनत्रयतिलकं जनयति जननी सुतं विरलम् ॥

yasya na vipadi vishaadah sampadi harsho rane na bhiirutvam |
tam bhuvanatrayatilakam janayati jananii sutam viralam ||

Ihn, der bei Not nicht verzweifelt, im Glück nicht in Euphorie
und im Kampf nicht in Angst gerät, einen in diesen drei Welten dekorierten Sohn gebiert eine Mutter nur selten.

Mahabharata Udyoga

यमाजीवन्ति पुरुषं सर्वभूतानि संजय ।
पक्वं द्रुममिवासाद्य तस्य जीवितमर्थवत् ॥

yamaajiivanti purusham sarvabhuutaani samjaya |
pakvam drumamivaasaadya tasya jiivitamarthavat ||

Einen Sinn hat das Leben für einen Menschen, o Sanjaya, von dem alle Wesen leben können, als säßen sie um einen Baum mit reifen Früchten.

Manusmrti

यं मातापितरौ क्लेशं सहेते संभवे नृणाम् ।
न तस्य निष्कृतिः शक्या कर्तुं वर्षशतैरपि ॥

yam maataapitarau klesham sahete sambhave nrnaam |
na tasya nishkrtih shakyaa kartum varshashatairapi ||

Nicht in Hunderten von Jahren kann wiedergutgemacht werden,
was die Eltern an Mühsal erdulden mußten, als sie Menschen großzogen.

Bhagavata

यदृच्छयोपलब्धेन संतुष्टो मितभुङ्ग् मुनिः ।
विविक्तशरणः शान्तो मैत्रः करुण आत्मवान् ॥

yadrcchayopalabdhena samtushto mitabhung munih |
viviktasharanah shaanto maitrah karuna aatmavaan ||

Ein mit zufällig Aufgehobenem Zufriedener, maßvoll Essender, als Schweiger abgeschieden Wohnender, Friedvoller, freundschaftlich Mitleidiger ist ganz bei sich.

Harihara Subhashita

यद्युच्चैरपि न परानुपकुरुषे तन्मृषैव ते जन्म ।
यदि नैष जनितवर्षः को नाम पयोधरोत्कर्षः ॥

yadyuccairapi na paraan upakurushe tanmrshaiva te janma |
yadi naisha janitavarshah ko naama payodharotkarshah ||

Wenn du nicht mal von oben anderen hilfst, so war deine Geburt vergebens.
Warum heißt die Wolke hochfliegender Wasserträger, wenn sie keinen Regen spendet?

Ratnabandhagara

यदीच्छसि वशीकर्तुं जगदेकेन कर्मणा ।
परापवादसस्येभ्यो गां चरन्तीं निवारय ॥

yadiicchasi vashiikartum jagadekena karmanaa |
paraapavaadasasyebhyo gaam carantiim nivaaraya ||

Willst du die Welt dir mit einer einzigen Tat unterwerfen,
dann laß deine Kuh nicht auf den Verleumdungswiesen grasen.

Hitopadesha Mitralabha

यदि सत्सङ्गनिरतो भविष्यसि भविष्यसि ।
तथासज्जनगोष्ठीषु पतिष्यसि पतिष्यसि ॥

yadi satsanganirato bhavishyasi bhavishyasi |
tathaasajjanagoshthiishu patishyasi patishyasi ||

Du wirst leben und gedeihen, wenn du die Gesellschaft von guten Leuten schätzt.
In Verbrecherbanden wirst du entsprechend fallen und abstürzen.

Kalividambana

यदि न क्वापि विद्यायां सर्वथा क्रमते मतिः ।
मान्त्रिकास्तु भविष्यामो योगिनो यतयोऽपि वा ॥

yadi na kvaapi vidyaayaam sarvathaa kramate matih |
maantrikaastu bhavishyaamo yogino yatayo'pi vaa ||

Überallhin wandert der Geist, nur nicht in Richtung Vernunft.
Wir aber wollen Wunderheiler, Yogalehrer oder Wanderpriester sein.

Bhagavata

यदि न स्याद् गृहे माता पत्नी वा पतिदेवता ।
व्यङ्गे रथ इव प्राज्ञः को नामासीत दीनवत् ॥

yadi na syaad grhe maataa patnii vaa patidevataa |
vyange ratha iva praajnah ko naamaasiita diinavat ||

Sollte keine Mutter oder keine ihren Mann vergötternde Gattin mehr im Haus sein, so
hat der Wagen keine Räder mehr, und welcher vernünftige Mensch bliebe darauf traurig hocken?

Pancatantra Mitrabheda

यद्वाञ्छति दिवा मर्त्यो वीक्षते वा करोति वा ।
तत्स्वप्नेऽपि तदभ्यासाद्ब्रूते वाथ करोति वा ॥

yadvaanchati divaa martyo viikshate vaa karoti vaa |
tatsvapne'pi tadabhyaasaadbruute vaatha karoti vaa ||

Was der sterbliche Mensch tagsüber sich wünscht, ansieht oder unternimmt,
wird nachts im Traum wiederholt, und er sagt es oder tut es wieder.

Bhagavata

यदा देवेषु वेदेषु गोषु विप्रेषु साधुषु ।
धर्मे मयि च विद्वेषः स वा आशु विनश्यति ॥

yadaa deveshu vedeshu goshu vipreshu saadhushu |
dharme mayi ca vidveshah sa vaa aashu vinashyati ||

Wer sich gegen die Götter, die heiligen Schriften, die Kühe, die Theologen, die Edlen,
das Recht und gegen mich auflehnt, der wird ganz schnell umkommen.

Hitopadesha Mitralabha

यदशक्यं न तच्छक्यं यच्छक्यं शक्यमेव तत् ।
नोदके शकटं याति न नौका गच्छति स्थले ॥

yadashakyam na tacchakyam yacchakayam shakyameva tat |
nodake shakatam yaati na naukaa gacchati sthale ||

Was unmöglich ist, das ist eben nicht möglich, was möglich ist, geht immer.
Der Karren fährt nicht über's Wasser, der Nachen nicht über Land.

Yashastilaka

यथास्त्ररहिते पुंसि वृथा शौर्यपरिग्रहः ।
तथोपन्यासहीनस्य वृथा शास्त्रपरिग्रहः ॥

yathaastrarahite pumsi vrthaa shauryaparigrahah |
tathopanyaasahiinasya vrthaa shaastraparigrahah ||

Wie bei einem Mann ohne Waffen Ergriffensein von Heldenmut vergebens ist,
so ist auch Ergriffensein von einer Wissenschaft, die man keinem erklären kann, umsonst.

Atrismrti

यथाश्व रथहीनास्तु रथो वाश्वैर्यथा विना ।
एवंस्तपोऽप्यविद्यस्य विद्यावाप्यतपस्विनः ॥

yathaashva rathahiinaastu ratho vaashvairyathaa vinaa |
evamstapo'pyavidyasya vidyaavaapyatapasvinah ||

Wie kann es sein, daß da ein Roß keinen Streitwagen oder ein Streitwagen keine Rösser hat?
So ist es auch mit den Entbehrungen eines Ungebildeten oder mit der Bildung eines, der sich nie quälen würde.

Atrisamhita

यथान्नं मधुसंयुक्तं मधुवान्येन संयुतम् ।
एवं तपश्च विद्या च संयुक्तं भेषजं महत् ॥

yathaannam madhusamyuktam madhuvaanyena samyutam |
evam tapashca vidyaa ca samyuktam bheshajam mahat ||

Wenn dem Essen Honig beigefügt und damit das ganze Gericht wie Honig wird,
so ergeben Fleiß und Bildung miteinander kombiniert ein starkes Medikament.

Bhagavata

यथागदं वीर्यतममुपयुक्तं यदृच्छया ।
अजानतोऽप्यात्मगुणं कुर्यान्मन्त्रोऽप्युदाहृतः ॥

yathaagadam viiryatamamupayuktam yadrcchayaa |
ajaanato'pyaatmagunam kuryaanmantro'pyudaahrtah ||

Wie ein Medikament auch unbewußt eingenommen äußerst nützlich sein kann,
so kann auch ein unverstanden aufgesagter Zauberspruch ein Pluspunkt für die Seele sein.

Bhagavata

यथामयोऽङ्गे समुपेक्षितो नृभि-
र्न शक्यते रूढपदश्चिकित्सितुम् ।
यथेन्द्रियग्राम उपेक्षितस्तथा
रिपुर्महान् बद्धबलो न चाल्यते ॥

yathaamayo'nge samupekshito nrbhi
rna shakyate ruudhapadashcikitsitum |
yathendriyagraama upekshitastathaa
ripurmahaan baddhabalo na caalyate ||

Sobald man einen verletzten Zeh übersehen hat,
kann keiner den geschwollenen Fuß mehr behandeln.
So wird auch die übersehene Sinnenlustzone
zu einem mächtigen Feind, der die Kräfte bindet und sich nicht mehr lösen läßt.

Kalividambana

यत्र भार्यागिरो वेद यत्र धर्मोऽर्थसाधनम् ।
यत्र स्वप्रतिभा मानं तस्मै श्रीकलये नमः ॥

yatra bhaaryaagiro veda yatra dharmo'rthasaadhanam |
yatra svapratibhaa maanam tasmai shriikalaye namah ||

Wo das Wort der Frau das Wort Gottes, wo Religion ein Mittel zum Zweck,
wo Selbstbewußtsein Arroganz ist, bezeugt man der Endzeit Verehrung.

Ratnabandhagara

यत्कर्म कुर्वतोऽस्य स्यात्परितोषोऽन्तरात्मनः ।
तत्प्रयत्नेन कुर्वीत विपरीतंस्तु वर्जयेत् ॥

yatkarma kurvato'sya syaat paritosho'ntaraatmanah |
tatprayatnena kurviita vipariitamstu varjayet ||

Die Arbeit, die einer macht, soll ihn im Innern selbst zufrieden machen.
Was nämlich unter Zwang geschieht, verkehrt sich in sein Gegenteil.

Bhagavata

य उद्यतमनादृत्य कीनाशमभियाचते ।
क्षीयते तद्यशः स्फीतं मानश्चावज्ञया हतः ॥

ya udyatamanaadrtya kiinaashamabhiyaacate |
kshiiyate tadyashah sphiitam maanashcaavajnayaa hatah ||

Wer den hilfsbereiten Meister übersehend nach einem Stümper verlangt,
dessen Ruhm und aufgeblähte Eitelkeit schwinden dahin und er scheitert an seiner Gleichgültigkeit.

Pancatantra Mitrabheda

मृत्योर्बिभेषि किं बाल न स भीतं विमुञ्चति ।
अद्यवाब्दशतान्ते वा मृत्युर्वै प्राणिनां ध्रुवः ॥

mrtyorbibheshi kim baala na sa bhiitam vimuncati |
adya vaabdashataante vaa mrtyurvai praaninaam dhruvah ||

Warum fürchtest du den Tod, mein Kind? Er spart doch den Furchtsamen nicht aus.
Ob heute schon oder nach hundert Jahren: Der Tod ist den Wesen gewiß.

Bhagavata

मृत्युर्जन्मवतां वीर देहेन सह जायते ।
अद्यवाब्दशतान्ते वा मृत्युर्वै प्राणिनां ध्रुवः ॥

mrtyurjanmavataam viira dehena saha jaayate |
adya vaabdashataante vaa mrtyurvai praaninaam dhruvah ||

Der Tod der Geborenen, o Held, wird mit dem Körper zusammen geboren.
Ob heute schon oder nach hundert Jahren: Es ist der Tod, der den Wesen bleibt.

Pancatantra Mitrabheda

मृतानां स्वामिनः कार्ये भृत्यानामनुवर्तिनां ।
भवेत्स्वर्गेऽक्षयो वासः कीर्तिश्च धरणीतले ॥

mrtaanaam svaaminah kaarye bhrtyaanaamanuvartinaam |
bhavetsvarge'kshayo vaasah kiirtishca dharaniitale ||

Ihrer toten Herren Werk fortsetzender Diener
Wohnung im Himmel und Ruhm auf Erden sei ohne Ende.

Ratnabandhagara

मुहूर्तमपि जीवेत नरः शुक्लेन कर्मणा ।
न कल्पमपि कृष्णेन लोकद्वयविरोधिना ॥

muhuurtamapi jiiveta narah shuklena karmanaa |
na kalpamapi krshnena lokadvayavirodhinaa ||

Nur einen Moment mag einer, hell strahlt seine Tat, erleben,
doch keine Ewigkeit im finstren Widerstreit mit beiden Welten.

Mahabharata Shanti

मुनेरपि वनस्थस्य स्वानि कर्माणि कुर्वतः ।
उत्पद्यन्ते त्रयः पक्षा मित्रोदासीनशत्रवः ॥

Auch der Einsiedler im Wald muß ein paar Dinge selbst machen,
und schon entstehen drei Parteien: Freunde, Unbeteiligte und Feinde.

Mudrarakshasa

मित्राणि शत्रुत्वमुपानयन्ति
मित्रत्वमर्थस्य वशाच्च शत्रून् ।
नीतिर्नयत्यस्मृत पूर्ववृत्तं
जन्मान्तरं जीवत एव पुंसः ॥

mitraani shatrutvamupaanayanti
mitratvamarthasya vashaacca shatruun |
niitirnayatyasmrta puurvavrttam
janmaantaram jiivata eva pumsah ||

Freunde machen sie sich zu Feinden
und Feinde zu Freunden, ganz wie's der Nutzen gebietet.
Früheren Verhaltens nicht gedenkend wählt seine Taktik
der Mann als lebte er schon in einer anderen Geburt.

Samayocitapadyamalika

मातासमं नास्ति शरीरपोषणं
विद्यासमं नास्ति शरीरभूषणम् ।
भार्यासमं नास्ति शरीरतोषणं
चिन्तासमं नास्ति शरीरशोषणम् ॥

maataasamam naasti shariiraposhanam
vidyaasamam naasti shariirabhuushanam |
bhaaryaasamam naasti shariiratoshanam
cintaasamam naasti shariirashoshanam ||

Nichts läßt den Leib so gedeihen wie die Mutter.
Nichts macht den Körper so schön wie die Bildung.
Nichts schafft dem Leib so viel Lust wie das Weib.
Nichts zehrt am Körper so wie die Sorgen.

Samayocitapadyamalika

मातृवत् परदारांश्च परद्रव्याणि लोष्टवत् ।
आत्मवत् सर्वभूतानि यः पश्यति स पश्यति ॥

maatrvat paradaaraanshca paradravyaani loshtavat |
aatmavat sarvabhuutaani yah pashyati sa pashyati ||

Wer seine Mutter in den Frauen von anderen, ein Stück Dreck im Besitz von anderen,
wer sich selbst in allen Wesen sieht, der sieht richtig.

Mahabharata Vana

माता गुरुतरा भूमेः खात्पितोच्चतरस्तथा ।
मनः शीघ्रतरं वाताच्चिन्ता बहुतरी तृणात् ॥

maataa gurutaraa bhuumeh khaatpitoccatarastathaa |
manah shiighrataram vaataaccintaa bahutarii trnaat ||

Die Mutter hat mehr Gewicht als die Erde, der Vater steht auch höher als der Himmel.
Der Geist eilt schneller als der Wind. Sorgen hat man mehr als es Grashalme gibt.

Pancatantra Kakolukiya

महाजनस्य सम्पर्कः कस्य नोन्नतिकारकः ।
पद्मपत्रस्थितं तोयं धत्ते मुक्ताफलश्रियं ॥

mahaajanasya samparkah kasya nonnatikaarakah |
padmapatrasthitam toyam dhatte muktaaphalashriyam ||

Ist einer erst hinter Mächtigen geborgen, warum sollte sein Aufstieg da nicht gesichert sein?
Auf's Lotusblatt fällt der Spritzer und erhält Perlglanz zum Lohn.

Vivekacudamani

मस्तकन्यस्तभारादेर्दुःखमन्यैर्निवार्यते ।
क्षुदादिकृतदुःखंस्तु विना स्वेन न केनचित् ॥

mastaka nyasta bhaaraader duhkham anyair nivaaryate |
kshudaadi krtaduhkhamstu vinaa svena na kenacit ||

Schmerz des Kopfes infolge der darauf getürmten Lasten kann noch von anderen genommen werden. Hunger und was sonst noch Schmerz bereitet nur von einem selbst und sonst keinem.

Ratnabandhagara

मनो धावति सर्वत्र मदोन्मत्तगजेन्द्रवत् ।
ज्ञानाङ्कुशसमा बुद्धिः तस्य निश्चलते मनः ॥

mano dhaavati sarvatra madonmattagajendravat |
jnaanaangkushasamaa buddhih tasya nishcalate manah ||

Der Geist rennt überallhin wie so ein brünftiger Elefantenbulle.
Ganz wie ein Erkenntnissteuerhaken bringt Weisheit diesen Geist zur Ruhe.

Hitopadesha Mitralabha

मनस्वी म्रियते कामं कार्पण्यं न तु गच्छति ।
अपि निर्वाणमायाति नानलो याति शीततां ॥

manasvii mriyate kaamam kaarpanyam na tu gacchati |
api nirvaanamaayaati naanalo yaati shiitataam ||

Lieber stirbt ein Mensch mit Selbstachtung als daß er sich bemitleiden ließe.
Wenn es auch erlischt so wird das Feuer doch nicht kalt.

Hitopadesha Suhrdbheda

मणिर्लुठति पादेषु काचः शिरसि धार्यते ।
यथैवास्तु तथैवास्तु काचः काचो मणिर्मणिः ॥

manirluthati paadeshu kaacah shirasi dhaaryate |
yathaivastu tathaivastu kaacah kaaco manirmanih ||

Ein Juwel baumelt an den Füßen, eine Glasscherbe wird am Haupte getragen.
Wo ein jedes auch immer sei: Die Scherbe bleibt eine Scherbe, das Juwel ein Juwel.

Appayyadikshita Vairagya

भोगाय पामराणां योगाय विवेकिनां शरीरमिदं ।
भोगाय च योगाय च न कल्पते दुर्विदग्धानां ॥

bhogaaya paamaraanaam yogaaya vivekinaam shariiramidam |
bhogaaya ca yogaaya can a kalpate durvidagdhaanaam ||

Dem Genusse dient dieser Körper den Grindigen, dem Yoga den Vernünftigen.
Weder für Genuß noch Yoga taugt der Leib von solchen, die schlecht verdaut haben.

Mudrarakshasa

भेतव्यं नृपतेस्ततः सचिवतो राज्ञस्ततो वल्लभात्
अन्येभ्यश्च वसन्ति येऽस्य भवने लब्धप्रसादा विटाः ।
दैन्यादुन्मुखदर्शनापलपनैः पिण्डार्थमायस्यतः
सेवां लाघवकारिणीं कृतधियः स्थाने श्ववृत्तिं विदुः ॥

bhetavyam nrpatestatah sacivato raajnastato vallabhaat
anyebhyashca vasanti ye'sya bhavane labdhaprasaadaa vitaah |
dainyaadunmukhadarshanaapalapanaih pindaarthamaayasyatah
sevaam laaghavakaariniim krtadhiyah sthaane shvavrttim viduh ||

Den Herrscher, die Minister, des Königs Günstlinge, andere Palastbewohner, so auch Buben, die für Frohsinn sorgen, hat zu fürchten und mit ausweichendem Blick, elend, von unten herauf anzusehen, wer für ein paar Krümel sich im Dienst verbraucht, der einen unwichtig werden und einen Zustand erreichen läßt, den Leute, die sich Gedanken gemacht haben, für eine Hundeexistenz halten.

Bodhicaryavatara

भूमिं छादयितुं सर्वां कुतश्चर्म भविश्यति ।
उपानच्चर्ममात्रेण छन्ना भवति मेदिनी ॥

bhuumim chaadayitum sarvaam kutashcarma bhavishyati |
upaanaccarmamaatrena channaa bhavati medinii ||

Woher nähme man das Leder, um die ganze Welt damit zu umspannen?
Für einen mit Leder unter den Sohlen ist die fette Erde damit überzogen.

Bhagavata

बहिर्जातविरागाय शान्तचित्ताय दीयतां ।
निर्मत्सराय शुचये यस्याहं प्रेयसां प्रियः ॥

bahirjaataviraagaaya shaanticittaaya diiyataam |
nirmatsaraaya shucaye yasyaaham preyasaam priyah ||

Dem die Außenwelt egal ist, den die Gedanken in Frieden lassen, dem ist zu geben,
der nicht eigennützig ist, dem Reinen, für den ich von allem Lieben das Liebste bin.

Sabharanjana

बलिनो बलिनः स्निह्यन्त्यबलं तु न गृह्णते ।
दावं दीपयते चण्डो दीपं व्याहन्ति मारुतः ॥

balino balinah snihyantyabalam tu na grhnate |
daavam diipayate cando diipam vyaahanti maarutah ||

Die Starken mögen Starke, Schwache nehmen sie nicht mal wahr.
Den Wald entflammt die Feuersbrunst, das Flämmchen löschen die Winde.

Raghuvansha

बहुधाप्यागमैर्भिन्नाः पन्थानः सिद्धिहेतवः ।
त्वय्येव निपतन्त्योघा जाह्नवीया इवार्णवे ॥

bahudhaapyaagamairbhinnaah panthaanah siddhihetavah |
tvayyeva nipatantyoghaa jaahnaviiyaa ivaarnave ||

Zwar gibt es viele Schulen und verschiedene Wege zur Vollkommenheit,
ganz so wie all die Gangeszuflüsse in ein und dasselbe Meer strömen.

Shishupalavadha

बह्वपि स्वेच्छया कामं प्रकीर्णमभिधीयते ।
अनुज्झितार्थसंबन्धः प्रबन्धो दुरुदाहरः ॥

bahvapi svecchayaa kaamam prakiirnamabhidhiiyate |
anujjhitaartasambandhah prabandho durudaaharah ||

Über Unzusammenhängendes wird gern und viel erzählt.
Viel schwerer ist ein Werk so zu komponieren, daß der Sinn gebündelt wird und nicht verlorengeht.

Anyapadeshashataka

फेत्कुर्वन्त्यपि फेरवोऽतिपरुषं चेत्पार्श्वयोराश्रिताः
काकाश्चेदुपरि स्थिताः प्रतिदिशं कुर्वन्ति कोलाहलं ।
मन्दं मन्दमुपान्तमीलितदृशो मार्गे पदं न्यस्यतः
किं भेदं समुपैति कुञ्जरपतेर्मानोन्नता भ्रूलता ॥

phetkurvantyapi pheravo'tipurusham cetpaarshvayoraashritaah
kaakaashcedupari sthitaah pratidisham kurvanti kolaahalam |
mandam mandamupaantamiilitadrsho maarge padam nyasyatah
kim bhedam samupaiti kunjarapatermaanonnataa bhruulataa ||

Mögen Schakale ihr unmenschlich Geheul anstimmend auf beiden Seiten einhertraben,
mögen Krähen auf ihm hockend in alle Himmelsrichtungen krakeelen,
ganz langsam einen Fuß vor den anderen setzend findet der Elefantenbulle, ohne mit der Wimper zu zucken, seinen Weg. Der Ablenkung nicht achtend und keine seiner geschwungenen Brauen auch nur hochziehend naht er.

Shivaparadhakshamapanastotra

पौरोहित्यं रजनिचरितं ग्रामणीत्वं नियोगो
माठापत्यं ह्यनृतवचनं साक्षिवादः परान्नम् ।
ब्रह्मद्वेषः खलजनरतिः प्राणिनां निर्दयत्वं
मा भूदेवं मम पशुपते जन्मजन्मान्तरेऽपि ॥

paurohityam rajanicaritam graamaniitvam niyogo
maathaapatyam hyanrtavacanam saakshivaadah paraannam |
brahmadveshah khalajanaratih praaninaam nirdayatvam
maa bhuudevam mama pashupate janmajanmaantare'pi ||

O Shiva, Herr der Tiere, erspar mir das in diesem und jedem anderen Leben:
die Führungsrolle, das Gehen bei Nacht, die Dorfaufsicht, Unterdrückung,
die Führung einer Religionsgemeinschaft, die Unwahrheit sagen müssen, als Zeuge aussagen, Essen von Fremden annehmen,
den Haß der Brahmanen, Schurken zur Belustigung dienen, kein Mitleid mit Tieren zu haben, ein Gott auf Erden zu sein!

Manusmrti

फलं कतकवृक्षस्य यद्यप्यम्बुप्रसादकं ।
न नाम ग्रहणादेव तस्य वारि प्रसीदति ॥

phalam katakavrkshasya yadyapyambuprasaadakam |
na naama grahanaadeva tasya vaari prasiidati ||

Früchte des Brechnußbaums sind doch wasserreinigend.
Nur weil man ihren Namen behält, setzt der Dreck sich nicht unten ab.

Ratnasamuccaya

पुस्तकस्था हि या विद्या धनं यद्वान्यहस्तगम् ।
नोपकुर्याज्जनस्येह कार्यकाले समुपस्थिते ॥

pustakasthaa hi yaa vidyaa dhanam yadvaanyahastagam |
nopakuryaajjanasyeha kaaryakaale samupasthite ||

In Büchern stehen gelassene Bildung, in fremde Hände gewandertes Geld
helfen dem Menschen, ist der Ernstfall eingetreten, auch nicht weiter.

Kadambari

अकारणाविष्कृतवैरदारुणात्
असज्जनात्कस्य भयं न जायते ।
विषं महाहेरिव यस्य दुर्वचः
सुदुःसहं सन्निहितं सदा मुखे ॥

akaaranaavishkrtavairadaarunaat
asajjanaatkasya bhayam na jaayate |
visham mahaaheriva yasya durvacah
suduhsaham sannihitam sadaa mukhe ||

Wer hätte keine Angst vor einem Verbrecher, der ohne jeden Grund feindselig wird?
Seine verletzenden Worte stecken so tief in seinem wie das tödliche Gift im Maul der Schlange.

Malavikagnimitra

पुराणमित्येव न साधु सर्वं
न चापि काव्यं नवमित्यवद्यम् ।
सन्तः परीक्ष्यान्यतरद्भजन्ते
मूढः परप्रत्ययनेयबुद्धिः ॥

puraanamityeva na saadhu sarvam
na caapi kaavyam navamityavadyam |
santah pariikshyaanyataradbhajante
muudhah parapratyayaneyabuddhih ||

Nicht alle Puranas sind gut, nur weil sie alt sind.
Und auch neue Dichtung muß nicht gleich verworfen sein.
Die Schlauen behalten vom einen wie vom andern, was sie kritisch geprüft,
die Blöden vertrauen anderen, denen sie willig folgen.

Pancatantra Mitrabheda

पुत्रीति जाता महतीह चिन्ता
कस्मै प्रदेयेति महान्वितर्कः ।
दत्वा सुखं प्राप्स्यति वा न वेति
कन्यापितृत्वं खलु नाम कष्टम् ॥

putriiti jaataa mahatiiha cintaa
kasmai pradeyeti mahaanvitarkah |
datvaa sukham praapsyati vaa na veti
kanyaapitrtvam khalu naama kashtam ||

Ist eine Tochter geboren, so fangen die ganz großen Sorgen an.
An wen sie verheiraten: Das ist hier die Frage.
Und wird sie in der Ehe dann glücklich sein?
So eine Mädchenvaterschaft ist wirklich schwer.

Ratnabandhagara

प्रियवाक्यप्रदानेन सर्वे तुष्यन्ति जन्तवः ।
तस्मात्तदेव वक्तव्यं वचने का दरिद्रता ॥

priyavaakyapradaanena sarve tushyanti jantavah |
tasmaattadeva vaktavyam vacane kaa daridrataa ||

Alle Menschen freuen sich mit einem lieben Wort beschenkt.
Woher die Kargheit in der Rede, da es solches zu sagen gilt?

Uttararamacarita

प्रियप्राया वृत्तिः विनयमधुरो वाचि नियमः
प्रकृत्या कल्याणी मतिरनवगीतः परिचयः ।
पुरो वा पश्चाद्वा तदिदमविपर्यासितरसं
रहस्यं साधूनामनुपधिविशुद्धं विजयते ॥

priyapraayaa vrttih vinayamadhuro vaaci niyamah
prakrtyaa kalyaanii matiranavagiitah paricayah |
puro vaa pashcaadvaa tadidamaviparyaasitarasam
rahasyam saadhuunaamanupadhivishuddham vijayate ||

Liebevoll im Umgang, angenehm in der Disziplin, beherrscht in der Sprache,
von Natur aus wohlgesonnen, mit einer nicht zum Spottvers taugenden Vertrautheit,
schlägt seine Stimmung vorher wie nachher nie in ihr Gegenteil um.
Die unbedingte Klarheit der Edlen setzt im Verborgenen sich durch.

Ratnabandhagara

पित्रोर्नित्यं प्रियं कुर्यादाचार्यस्य च सर्वदा ।
तेषु हि त्रिषु तुष्टेषु तपः सर्वं समाप्यते ॥

pitrornityam priyam kuryaadaacaaryasya ca sarvadaa |
teshu hi trishu tushteshu tapah sarvam samaapyate ||

Es beiden Eltern recht zu machen und dem Lehrer immerdar:
Wenn diese drei zufrieden sind, ist aller Askese Genüge getan.

Sabharanjana

पाषाणाः सर्व एवैते पद्मरागेषु को गुणः ।
प्रकाशः कश्चिदत्रस्तेऽपरत्र सन विद्यते ॥

paashaanaah sarva evaite padmaraageshu ko gunah |
prakaashah kashcidatraste'paratra sana vidyate ||

So, das sind also alles Steine! Welche Eigenschaft im Rubin läßt dann aber Lotusse erröten?
Ist da nicht ein gewisses Funkeln, das anderswo unbemerkt bleibt?

Kadambari

कटु क्वणन्तो मलदायकः खलाः
तुदन्त्यलं बन्धनशृङ्खला इव ।
मनस्तु साधुध्वनिभिः पदे पदे
हरन्ति सन्तो मणिनूपुरा इव ॥

katu kvananto maladaayakah khalaah
tudantyalam bandhanashrnkhalaa iva |
manastu saadhudhvanibhih pade pade
haranti santo maninuupuraa iva ||

Schroff tönen die Vetteln und ihr Zetern
schnappt, Autsch! Fußangeln gleich zu.
Die Edeldamen aber fesseln uns auf Schritt und Tritt
mit dem süßen Klang ihrer geistvollen Rede wie Fußreifen von Edelstein.

Bhagavata

प्रायेण मनुजा लोके लोकतत्त्वविचक्षणाः ।
समुद्धरन्ति ह्यात्मानमात्मनैवाशुभाशयात् ॥

praayena manujaa loke lokatattvamvicakshanaah |
samuddharanti hyaatmaanamaatmaanaivaashubhaashayyat ||

Wenn Menschen in der Welt verstehen, daß die Welt so ist,
ziehen sie sich meistens selbst von ihrem Unheilsort zurück.

Ratnabandhagara

बन्धुः को नाम दुष्टानां कुप्येत्को नातियाचितः ।
को न तृप्यति वित्तेन कुकृते को न पण्डितः ॥

bandhuh ko naama dushtaanaam kupyetko naatiyaacitah |
ko na trpyati vittena kukrte ko na panditah ||

Wer bezeichnete sich als Freund der Verbrecher? Wer wäre ausgenutzt nicht gereizt?
Wen machte Geld nicht satt, und wer ist kein Meister der Stümperei?

Yashastilakacampu

प्रायः सरलचित्तानां जायते विपदागमः ।
ॠजुर्याति यथा छेदं न वक्रः पादपस्तथा ॥

praayah saralacittaanaam jaayate vipadaagamah |
rjuryaati yathaa chedam na vakrah paadapastathaa ||

Konfliktpotential entsteht zumeist bei schlichten Gemütern.
Der Aufrechte wird gefällt, und nicht der schiefe Baum.

Prasannaraghava

प्रायो दुरन्तपर्यन्ताः संपदोऽपि दुरात्मनां ।
भवन्ति हि शुभोदर्का विपदोऽपि महात्मनाम् ॥

praayo durantaparyantaah sampado'pi duraatmanaam |
bhavanti hi shubhodarkaa vipado'pi mahaatmanaam ||

Gewöhnlich nehmen Übeltäter, auch wenn sie gerade Aufwind haben, ein böses Ende.
Während die Wohltäter, auch wenn sie scheitern, letztlich heil dabei herauskommen.

Kalividambana

प्रामाण्यबुद्धिः स्तोत्रेषु देवताबुद्धिरात्मनि ।
कीटबुद्धिर्मनुष्येषु नूतनायाः श्रियः फलम् ॥

praamaanyabuddhih stotreshu devataabuddhiraatmani |
kiitabuddhirmanushyeshu nuutanaayaah shriyah phalam ||

In Schmeicheleien Beweiskraft, in sich selbst einen Gott zu ahnen,
Menschen für Gewürm erachten ist des neuen Reichtums Lohn.

Manusmrti

प्राणस्यान्नमिदं सर्वं प्रजापतिरकल्पयत् ।
स्थावरं जङ्गमं चैव सर्वं प्राणस्य भोजनम् ॥

praanasyaannamidam sarvam prajaapatirakalpayat |
sthaavaram jangamam caiva sarvam praanasya bhojanam ||

Das alles hier hat der Herrgott als Nährstoff des Lebens geschaffen.
Alles Beständige und Vergängliche ist des Lebens Nahrung.

Vishvagunadarsha

पातञ्जले विष्णुपदापगायाः
पातञ्जले चापि नयेऽवगाहं ।
आचक्षते शुद्धिदमाप्रसूतेर्
आचक्षते रागमधोक्षजे च ॥

paatanjale vishnupadaapagaayaah
paatanjale caapi naye'vagaaham |
aacakshate shuddhidamaaprasuuter
aacakshate raagamadhokshaje ca ||

Eintauchen in Patanjalis System wie auch in den Fluß seiner Verse an Vishnu
öffnet den Blick einer Frau, die zahm und rein noch nicht geboren hat,
für die Leidenschaft des unter der Achse Geborenen.

Kadambari

सुभाषितं हारि विशत्यधो गलात्
न दुर्जनस्यार्करिपोरिवामृतम् ।
तदेव धत्ते हृदयेन सज्जनो
हरिर्महारत्नमिवातिनिर्मलम् ॥

subhaashitam haari vishatyadho galaat
na durjanasyaarkariporivaamrtam |
tadeva dhatte hrdayena sajjano
harirmahaaratnamivaatinirmalam ||

Goldgelb rinnt Dichtung uns die Kehle herab, nur Schurken nicht,
denen sie, wie der Lebensbalsam einst dem Sonnenfeind, im Halse steckenbleibt.
Der Edle nimmt sie sich zu Herzen,
wie auch Hari-Vishnu seinen makellosen Edelstein am Herzen trägt.

Ratnasamuccaya

परोपकारशून्यस्य धिङ्मनुष्यस्य जीवितम् ।
जीवन्तु पशवो येषां चर्माप्युपक्रिष्यति ॥

paropakaarashuunyasya dhingmanushyasya jiivitam |
jiivantu pashavo yeshaam carmaapyupakrishyati ||

Schande über den Menschen, der lebt und anderen noch nie geholfen hat!
Es lebe das Vieh, dessen Balg sich noch verwerten läßt.

Bhagavata

परोऽप्यपत्यं हितकृद् यथौषधं
स्वदेहजोऽप्यामयवत् सुतोऽहितः ।
छिन्द्यात् तदङ्गं यदुतात्मनोऽहितं
शेषं सुखं जीवति यद्विसर्जनात् ॥

paro'pyapatyam hitakrd yathaushadham
svadehajo'pyaamayavat suto'hitah |
chindyaat tangam yadutaatmano'hitam
shesham sukham jiivati yadvisarjanaat ||

Eines anderen Kind, das einem wohltut wie ein Heilkraut,
ist ein leibliches Kind. Ein verseuchter, Unheil bringender Sohn jedoch,
muß abgetrennt werden, wie ein Körperglied, das einem Schaden bringt.
Der Rest lebt glücklich weiter, weil er es abgestoßen hat.

Drshtantakalika

प्रभूतवयसः पुंसो धियः पाकः प्रवर्तते ।
जीर्णस्य चन्दनतरोरामोद उपजायते ॥

prabhuutavayasah pumso dhiyah paakah pravartate |
jiirnasya candanataroraamodah upajaayate ||

Im fortgeschrittenen Alter entwickelt des Menschen Denken Reife.
Des alten Sandelbaumes Duft betört erst.

Shishupalavadha

परतोषयिता न कश्चन
स्वगतो यस्य गुणोऽस्ति देहिनः ।
परदोषकथाभिरल्पकः
स्वजनं तोषयितुं किलेच्छति ॥

paratoshayitaa na kashcana
svagato yasya guno'sti dehinah |
paradoshakathaabhiralpakah
svajanam toshayitum kilecchati ||

Der Wicht, dem es nicht gelingt, andere Leute mit eigenen Vorzügen zu erbauen, versucht dann eben, die eigenen Leute mit den Fehlern anderer zu unterhalten.

Ramayanamanjari Kishkindha

पदस्था विषमस्थानां मित्राणां न भवन्ति ये ।
आयासिता तैर्जननी गर्भभारेण केवलम् ॥

padasthaa vishamasthaanaam mitraanaam na bhavanti ye |
aayaasitaa tairjananii garbhabhaarena kevalam ||

Wegen solchen, die Freunde in Not nicht wieder auf die Beine stellen,
werden Mütter, da sie mit ihnen schwanger gehen, nur gequält.

Bodhayana

पन्था देयो ब्राह्मणाय गवे राज्ञे ह्यचक्षुषे ।
वृद्धाय भारतप्ताय गर्भिण्ये दुर्बलाय च ॥

panthaa deyo braahmanaaya gave raajne hyacakshushe |
vrddhaaya bhaarataptaaya garbhinye durbalaaya ca ||

Macht den Weg frei für Brahmanen, Kühe, Könige, ja Blinde,
Alte, Lasten Schleppende, Schwangere und Schwache!

Ratnabandhagara

प्रथमे नार्जिता विद्या द्वितीये नार्जितं धनम् ।
तृतीये नार्जितं पुण्यं चतुर्थे किं करिष्यसि ॥

prathame naarjitaa vidyaa dvitiiye naarjitam dhanam |
trtiiye naarjitam punyam caturthe kim karishyasi ||

In der ersten keine Bildung erworben, in der zweiten kein Geld verdient.
In der dritten kein Verdienst erworben: Was machst du in der vierten?

Meghaduta

कस्यैकान्तं सुखमुपनतं दुःखमेकान्ततो वा ।
नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण ॥

kasyaikaantam sukham upanatam duhkham ekaantato vaa |
niicairgacchati upari ca dashaa cakranemikramena ||

Wem ist immerzu das Glück geneigt, oder wer ist dauernd gramgebeugt?
Das Leben geht weiter, auf und nieder, ein Radreifen, der sich dreht.

Kumarasambhava

विकारहेतौ सति विक्रियन्ते ।
येषां न चेतांसि त एव धीराः ॥

vikaarahetau sati vikriyante |
yeshaam na cetaansi ta eva dhiiraah ||

Die in Versuchung sind ohne ihr Gewissen zu verkaufen
sind die wirklich Mutigen.

Kavyamimansa

प्रत्यक्षकविकाव्यं च रूपं च कुलयोषितः ।
गृहवैद्यस्य विद्या च कस्यैचिद्यदि रोचते ॥

pratyakshakavikaavyam ca ruupam ca kulayoshitah |
grhavaidasya vidyaa ca kasyaicidyadi rocate ||

Gegenwartslyrik, die Schönheit einer Unnahbaren,
des Hausdoktors Heilkunst gefällt wenn dann überhaupt noch wem?

Shankhalikhitasmrti

पक्षीणां बलमाकाशं मत्स्यानामुदकं बलम् ।
बलं मूर्खस्य मौनित्वं तस्करस्यानृतं बलम् ॥

pakshiinaam balamaakaasham matsyaanaamudakam balam |
balam muurkhasya maunitvam taskarasyaanrtam balam ||

Den Geflügelten gibt die Luft, Fischen das Wasser Kraft.
Schweigen macht den Dummen, Lügen den Dieb stark.

Ratnabandhagara

नोदन्वानर्थितामेति सदाम्बोभिः प्रपूर्यते ।
आत्मा तु पात्रानां नेयः पात्रमायान्ति संपदः ॥

nodanvaanarthitaameti sadaambobhih prapuuryate |
aatmaa tu paatraanaam neyah paatramaayaanti sampadah ||

Ohne daß es drum gebeten hätte wird das Meer stets aufgefüllt.
Man verleihe sich selbst Gefäßnatur, der Geldregen findet seine Schale schon.

Bhagavata

नैतत् समाचरेज्जातु मनसापि ह्यनीश्वरः ।
विनश्यत्याचरन् मौढ्याद् यथा रुद्रोऽब्धिजं विषम् ॥

naitat samaacarejjaatu manasaapi hyaniishvarah |
vinashyatyaacaran maudhyaad yathaa rudro'bdhijam visham ||

Nie soll ein Machtloser auch nur im Geist unternehmen,
woran er scheitert, wenn er aus Dummheit wie Rudra das Gift aus dem Meer auf sich nimmt.

Bhagavata

नेह यत्कर्म धर्माय न विरागाय कल्पते ।
न तीर्थपदसेवायै जीवन्नपि मृतो हि सः ॥

neha yatkarma dharmaaya na viraagaaya kalpate |
na tiirthapadasevaayai jiivannapi mrto hi sah ||

Eignet die Tat sich nicht zur Pflichterfüllung, nicht zur Entsagung,
für den Dienst an Krishna nicht, dessen Fuß schon heiligt, so ist einer tot, wenn er auch lebt.

Appayyadikshita Vairagya

नीतिज्ञा नियतिज्ञा वेदज्ञा अपि भवन्ति शास्त्रज्ञाः ।
ब्रह्मज्ञा अपि लभ्याः स्वाज्ञानज्ञानिनो विरलाः ॥

niitijnaah niyatijnaah vedajnaah api bhavanti shaastrajnaah |
brahmajnaa api labhyaah svaajnaanajnaanino viralaah ||

Disziplinkenner, Zukunftskundler, Vedakenner und Schriftgelehrte,
sogar Gottkenner kommen vor, nur solche, die wissen, daß sie nichts wissen, sind dünn gesät.

Yashastilaka

निःसारस्य पदार्थस्य प्रायेणाडम्बरो महान् ।
न हि स्वर्णे ध्वनिस्तादृक्कांस्ये यादृक् प्रजायते ॥

nihsaarasya padaarthasya praayenaadambaro mahaan |
na hi svarne dhvanistaadrkkaansye yaadrk prajaayate ||

Groß ist gewöhnlich das Spektakel um wertlose Gegenstände.
Gold bringt nicht den Klang hervor, den Kupfer erzeugt.

Subhashitasudhanidhi

निस्सर्पे बद्धसर्पे वा वस्तुं हि भवने सुखं ।
दृष्टनष्टभुजङ्गे तु निद्रा दुःखेन गम्यते ॥

nissarpe baddhasarpe vaa vastum hi bhavane sukham |
drshtanashtabhujange tu nidraa duhkhena gamyate ||

In einem schlangenfreien Haus oder mit gefangener Schlange ist gut wohnen.
Wurde das Kriechtier aber gesehen und ist dann entwischt, so schläft es sich schlecht.

Ratnasamuccaya

निर्विषेणापि सर्पेण कर्तव्या महती फटा ।
विषं भवतु वा मा वा फटाटोपो भयङ्करः ॥

nirvishenaapi sarpena kartavyaa mahatii phataa |
visham bhavatu vaa maa vaa phataatopo bhayankarah ||

Auch eine ungiftige Schlange muß eine mächtige Haube erzeugen.
Ob da nun Gift sei oder nicht, das Spreizen der Haube macht Angst.

Vakyapadiya

निमित्तेभ्यः प्रवर्तन्ते सर्व एव स्वभूतये ।
अभिप्रायानुरोधोऽपि स्वार्थस्यैव प्रसिद्धये ॥

nimittebhyah pravartante sarva eva svabhuutaye |
abhipraayaanurodho'pi svaarthasyaiva prasiddhaye ||

Aus welchen Gründen auch immer, alle handeln für ihr eigen Wohl.
Ist auch das Ziel erreicht, dem Eigennutz hat's gegolten.

Pancatantra Mitrabheda

निमित्तमुद्दिश्य हि यः प्रकुप्यति
ध्रुवं स तस्यापगमे प्रशाम्यति ।
अकारणद्वेषपरोहि यो भवेत्
कथं नरस्तं परितोषयिष्यति ॥

nimittamuddishya hi yah prakupyati
dhruvam sa tasyaapagame prashaamyati |
akaaranadveshaparo'hi yo bhavet
katham narastam paritoshayishyati ||

Wer eines Grundes wegen zürnt
wird wieder friedlich, wenn der Gegenstand weg ist.
Wer aber ohne Grund voller Haß ist,
wie soll so einer je wieder froh werden?

Manusmrti

नित्यमास्यं शुचि स्त्रीणां शकुनैः फलपातने ।
प्रसवे च शुचिर्वत्सः श्वा मृगग्रहणे शुचिः ॥

nityamaasyam shuci striinaam shakunaih phalapaatane |
prasave ca shucirvatsah shvaa mrgagrahane shucih ||

Das Antlitz der Frauen ist immer rein. Rein ist die Beere, die ein Omenhäher fallen ließ.
Vom Kalb Abgelutschtes wird rein, vom Hund gepacktes Wild ist rein.

Kavyaprakasha

निजदोषावृतमनसामतिसुन्दरमेव भाति विपरीतम् ।
पश्यति पित्तोपहतः शशिशुभ्रं शङ्खमपि पीतम् ॥

nijadoshaavrtamanasaamatisundarameva bhaati vipariitam |
pashyati pittopahatah shashishubhram shankhamapi piitam ||

Selbst Wunderschönes scheint verkehrt für die, denen angeborene Bosheit die Vernunft verdunkelt.
Ein von Gallensaft Gebrannter sieht auch im mondglanzweißen Muschelhorn das Gelbe.

Rasagangadhara

निर्गुणः शोभते नैव विपुलाडम्बरोऽपि ना ।
आपातरम्यपुष्टिश्रीशोभितः शाल्मलिर्यथा ॥

nirgunah shobhate naiva vipulaadambaro'pi naa |
aapaataramyapushti shriishobhitah shaalmaliryathaa ||

Ein Nichtsnutz wird auch nicht schöner, nur weil er viel Lärm um sich verbreitet.
Das ist so wie beim stachligen Baumwollbaum, der auch nur berückend schöne Blüten hat.

Shishupalavadha

नालम्बते दैष्टिकतां न निषीदति पौरुषे ।
शब्दार्थौ सत्कविरिव द्वयं विद्वानपेक्षते ॥

naalambate daishtikataam na nishiidati paurushe |
shabdaarthau satkaviriva dvayam vidvaanapekshate ||

Er hängt nicht ab von der Vorbestimmtheit, setzt nicht auf Mannesmut allein.
Wie ein guter Dichter auf Wort und Sinn hat er's auf beides abgesehen.

Ratnabandhagara

नारिकेलसमाना हि दृश्यन्ते खलु सज्जनाः ।
अन्ये बदरिकातुल्या बहिरेव मनोहराः ॥

naarikela samaanaa hi drshyante khalu sajjanaah |
anye badarika tulyaa bahireva manoharaah ||

Die guten Leute sind wie Kokosnüsse: rauhe Schale, weicher Kern.
Alle anderen sind wie Brustbeeren und nur von außen schön.

Ratnabandhagara

नास्ति कामसमो व्याधिर्नास्ति मोहसमो रिपुः ।
नास्ति क्रोधसमो वह्निर्नास्ति ज्ञानात्परं सुखम् ॥

naasti kaamasamo vyaadhirnaasti mohasamo ripuh |
naasti krodhasamo vahnirnaasti jnaanaatparam sukham ||

Kein Leiden ist wie Liebesleid, kein Feind ist wie der Wahn.
Kein Feuer brennt wie Wut so heiß, glücklich wird nur, wer erkennt.

Pancatantra Mitrasamprapti

नाभ्युत्थानक्रिया यत्र नालापा मधुराक्षराः ।
गुणदोषकथा नैव तत्र हर्म्ये न गम्यते ॥

naabhyutthaanakriyaa yatra naalaapaa madhuraaksharaah |
gunadoshakathaa naiva tatra harmye na gamyate ||

Man gehe in kein Haus hinein, wo sich niemand von seinem Platz erhebt, wo keine lieben Worte geplappert und kein harmloser Schwatz gehalten wird.

Ratnabandhagara

नाप्राप्यमभिवाञ्छन्ति नष्टं नेच्छन्ति शोचितुम् ।
आपत्स्वपि न मुह्यन्ति नराः पण्डितबुद्धयः ॥

naapraapyamabhivaanchanti nashtam necchanti shocitum |
aapatsu ca na muhyanti naraah panditabuddhayah ||

Durch Erfahrung kluge Männer träumen nicht von Unerreichbarem,
suchen Verluste nicht zu beklagen und verlieren in Notlagen nicht die Fassung.

Manusmrti

नापृष्टः कस्यचिद्ब्रूयात् न चान्यायेन पृच्छतः ।
जानन्नपि हि मेधावी जडवल्लोक आचरेत् ॥

naaprshtah kasyacid bruuyaat na caanyaayena prcchatah |
jaanannapi hi medhaavii jadavalloka aacaret ||

Ungefragt darf er garnichts sagen, auch nicht, wenn ihn einer hinterhältig fragt.
Ein vorsichtiger Mensch in dieser Welt spielt, auch wenn er die Antwort weiß, den Ahnungslosen.

Hitopadesha

नाद्रव्ये निहिता काचित्क्रिया फलवती भवेत् ।
न व्यापारशतेनापि शुकवत्पाठ्यते बकः ॥

naadravye nihitaa kaacitkriyaa phalavatii bhavet |
na vyaapaarashatena shukavatpaathyate bakah ||

Arbeit, in der kein Wert steckt, kann sich nicht lohnen.
Hundert Lektionen später spricht der Reiher immer noch nicht wie ein Papagei.

Ramayana Ayodhya

नातन्त्री वाद्यते वीणा नाचक्रो वर्तते रथः ।
नापतिः सुखमेधेत या स्यादपि शतात्मजा ॥

naatantrii vaadyate viinaa naacakro vartate rathah |
naapatih sukhamedheta yaa syaadapi shataatmajaa ||

Ohne Saiten klingt keine Laute, ohne Räder fährt kein Wagen.
Ohne ihren Gatten kann eine Frau, und wenn sie hundert Kinder hätte, nie wieder glücklich sein.

Bhagavata

न ह्यम्मयानि तीर्थानि न देवा मृच्छिलामयाः ।
ते पुनन्त्युरुकालेन दर्शनादेव साधवः ॥

na hyammayaani tiirthaani na devaa mrcchilaamayaah |
te punantyurukaalena darshanaadeva saadhavah ||

Die heiligen Ufer, oder Götzen aus Lehm oder Stein
brauchen lange, um uns zu läutern. Die Edlen braucht man dagegen nur zu sehen.

Shakuntala

लभेत वा प्रार्थयिता न वा श्रियम् ।
श्रिया दुरापः कथमीप्सितो जनः ॥

labheta vaa praarthayitaa na vaa shriyam |
shriyaa duraapah kathamiipsito janah ||

Wer Göttin Shri um Geld anfleht, kann sie erreichen oder auch nicht.
Wenn aber Shri zum Menschen will, wie sollte der sich ihr entziehn?

Mahabharata

गुरोरप्यवलिप्तस्य कार्याकार्यमजानतः ।
उत्पथं प्रतिपन्नस्य कार्यं भवति शासनम् ॥

gurorapyavaliptasya kaaryaakaaryamajaanatah |
utpatham pratipannasya kaaryam bhavati shaasanam ||

Auch ein Lehrer besudelt sich mal und weiß nicht mehr, was er tun darf und was nicht.
Dann schlägt er den falschen Weg ein, und es ist unsere Pflicht, ihn zu bestrafen.

Pancatantra Mitrabheda

न विना पार्थिवो भृत्यैर्न भृत्याः पार्थिवं विना ।
तेषांश्च व्यवहारोऽयं परस्परनिबन्धनः ॥

na vinaa paarthivo bhrtyairna bhrtyaah paarthivam vinaa |
teshaamshca vyavahaaro'yam parasparanibandhanah ||

Der Herrscher kann nicht ohne Diener und die Diener nicht ohne Herren.
Ihr Verhältnis ist so, daß es sie fest miteinander verbindet.

Ratnasamuccaya

नरस्याभरणं रूपं रूपस्याभरणं गुणः ।
गुणस्याभरणं ज्ञानं ज्ञानस्याभरणं क्षमा ॥

narasyaabharanam ruupam ruupasyaabharanam gunah |
gunasyaabharanam jnaanam jnaanasyaabharanam kshamaa ||

Den Menschen schmückt die schöne Gestalt. Den schönen Menschen schmückt die Tugend. Den Tugendhaften ziert die Erkenntnis, der Erkennende wird schön, wenn er vergeben kann.

Pancatantra Mitrabheda

नरपतिहितकर्ता द्वेष्यतां याति लोके
जनपदहितकर्ता त्यज्यते पार्थिवेन्द्रैः ।
इति महति विरोधे वर्तमाने समाने
नृपतिजनपदानां दुर्लभः कार्यकर्ता ॥

narapatihitakartaa dveshyataam yaati loke
janapadahitakartaa tyajate paarthivena |
iti mahati virodhe vidyamaane samaane
nrpatijanapadaanaam durlabhah kaaryakartaa ||

Ist ihm an des Königs Wohl gelegen, so haßt ihn das Volk.
Ist ihm aber am Wohl des Volkes gelegen, so lassen die Herrscher ihn bald fallen.
Einen Minister, der zwischen diesen beiden Extremen geschickt vermittelt,
müssen König und Volk lange suchen.

Pancatantra Mitrabheda

न यस्य चेष्टितं विद्यान्न कुलं न पराक्रमम् ।
न तस्य विश्वसेत्प्राज्ञः यदीच्छेच्छ्रियमात्मनः ॥

na yasya ceshtitam vidyaanna kulam na paraakramam |
na tasya vishvasetpraajnah yadiicchecchriyamaatmanah ||

Ein an seinem eigenen Wohlergehen interessierter erfahrener Mensch vertraut dem,
über dessen Lebensweise, soziale Herkunft und Angriffslust er mehr erfahren hat.

Ramayana Ayodhya

न पिता नात्मजो नात्मा न माता न सखीजनः ।
इह प्रेत्य च नारीणां पतिरेको गतिः सदा ॥

na pitaa naatmajo naatmaa na maataa na sakhiijanah |
iha pretya ca naariinaam patireko gatih sadaa ||

Nicht Vater, nicht Sohn, sie selbst nicht, ihre Mutter nicht, die Freundinnen auch alle nicht, sondern in dieser und der andern Welt gehen die Frauen den Weg des Mannes.

Ramayana Yuddha

न परः पापमादत्ते परेषां पापकर्मणाम् ।
समयो रक्षितव्यस्तु सन्तश्चारित्रभूषणाः ॥

na parah paapamaadatte pareshaam paapakarmanaam |
samayo rakshitavyastu santashcaaritrabhuushanaah ||

Wird einem von anderen übel mitgespielt, so vergelte er's nicht mit neuem Unrecht.
Die Regel ist einzuhalten, da die Edlen mit rechtem Verhalten sich schmücken.

Brhadaranyakavartika

ननु दीपः स्वमात्मानं स्वात्मनैवावभासयन् ।
दृष्टो दीपप्रकाशार्थं न हि दीपान्यतराहृतिः ॥

nanu diipah svamaatmaanam svaatmanaivaavabhaasayan |
drshto diipaprakaashaartham na hi diipaanyataraahrtih ||

Eine Lampe leuchtet doch von sich aus und ganz von allein.
Um also Lampenlicht zu sehen muß man kein anderes Licht mehr holen.

Sabharanjanashataka

न धैर्येण विना लक्ष्मीर्न शौर्येण विना जयः ।
न ज्ञानेन विना मोक्षो न दानेन विना यशः ॥

na dhairyena vinaa lakshmiirna shauryena vinaa jayah |
na jnaanena vinaa moksho na daanena vinaa yashah ||

Ohne Stehvermögen kein Reichtum, ohne Wagemut kein Sieg.
Ohne Bildung keine Erlösung, und ohne Schenken keine Würde.

Hitopadesha Mitralabha

न धर्मशास्त्रं पठतीति कारणं
न चापि वेदाध्ययनं दुरात्मनः ।
स्वभाव एवात्र तथातिरिच्यते
यथा प्रकृत्या मधुरं गवां पयः ॥

na dharmashaastram pathatiiti kaaranam
na caapi vedaadhyayanam duraatmanah |
svabhaava evaatra tathaatiricyate
yathaa prakrtyaa madhuram gavaam payah ||

Was er nicht alles tut, die Morallehren lesen, den Veda studieren -
er bleibt verdorben.
Sein schurkisches Wesen schlägt immer wieder durch,
so wie die Milch von Kühen von Natur aus süß ist.

Hitopadesha Mitralabha

न धर्मशास्त्रं पठतीति कारणं
न चापि वेदाध्ययनं दुरात्मनः ।
स्वभाव एवात्र तथातिरिच्यते
यथा प्रकृत्या मधुरं गवां पयः ॥

na dharmashaastram pathatiiti kaaranam
na caapi vedaadhyayanam duraatmanah |
svabhaava evaatra tathaatiricyate
yathaa prakrtyaa madhuram gavaam payah ||

Was er auch immer tut, er liest die Morallehren, ja, er lernt den Veda auswendig -
er bleibt verdorben.
Seine Schurkennatur schlägt immer wieder durch,
so wie die Milch von Kühen von Natur aus süß ist.

Ratnabandhagara

न द्विषन्ति न याचन्ते परनिन्दां न कुर्वन्ते ।
अनाहूता न चायान्ति तेनाश्मनोऽपि देवताः ॥

na dvishanti na yaacante paranindaam na kurvante |
anaahuutaa na caayaanti tenaashmano'pi devataah ||

Sie hassen nicht, sie schnorren nicht, sie kennen keinen Neid,
sie kommen nicht ungebeten: Damit sind selbst Steine Götter.

Subhashitaratnabandhagara

न द्विषन्ति न याचन्ते परनिन्दां न कुर्वन्ते ।
अनाहूता न चायान्ति तेनाश्मनोऽपि देवताः ॥

na dvishanti na yaacante paranindaam na kurvante |
anaahuutaa na caayaanti tenaashmano'pi devataah ||

Sie hassen nicht, sie schnorren nicht, sie beleidigen keinen,
sie kommen nicht ungebeten: Darum könnten Steine Götter sein.

Caturvargasamgraha

न दानतुल्यं धनमन्यदस्ति
न सत्यतुल्यं व्रतमन्यदस्ति ।
न शीलतुल्यं शुभमन्यदस्ति
न क्षान्तितुल्यं हितमन्यदस्ति ॥

na daanatulyam dhanamanyadasti
na satyatulyam vratamanyadasti |
na shiilatulyam shubhamanyadasti
na kshaantitulyam hitamanyadasti ||

Kein Geld wiegt Schenken auf,
kein Eid wiegt Wahrheit auf.
Kein Heil wiegt Edelmut auf,
kein Glück wiegt die Geduld auf.

Caturvargasamgraha

न दानतुल्यं धनमन्यदस्ति
न सत्यतुल्यं व्रतमन्यदस्ति ।
न शीलतुल्यं शुभमन्यदस्ति
न क्षान्तितुल्यं हितमन्यदस्ति ॥

na daanatulyam dhanamanyadasti
na satyatulyam vratamanyadasti |
na shiilatulyam shubhamanyadasti
na kshaantitulyam hitamanyadasti ||

Kein Geld wiegt Schenken auf,
kein Eid wiegt Wahrheit auf.
Keine Schönheit wiegt den Charakter auf,
kein Nutzen wiegt die Geduld auf.

Munimatamimansa

सर्वे स्वर्गसुखार्थिनः क्रतुशतैः प्राज्यैर्यजन्ते जडाः
तेषां नाकपुरे प्रयाति विपुलः कालः क्षणार्धं यथा ।
क्षीणे पुण्यधने स्थितिर्न तु यथा वेश्यागृहे कामिनां
तस्मान्मोक्षसुखं समाश्रयत भोः सत्यंश्च नित्यंश्च युत् ॥

sarve svargasukhaarthinah kratushataih praajyairyajyante jadaah
teshaam naakapure prayaati vipulah kaalah kshanardham yathaa |
kshiine punyadhane sthitirna tu yathaa veshyaagrhe kaaminaam
tasmaanmokshasukham samaashrayata bhoh satyam ca nityam ca yut ||

Alle Toren opfern hundertfach Fettiges für ihr himmlisches Glück.
Im Paradies geht dann die viele Zeit wie ein Moment vorbei.
Ist der Opferlohn verzehrt, steht er wie der Freier vor'm Hurenhaus.
Darum laßt uns stets um Wahrheit ringend das Glück in der Befreiung finden!

Munimatamimansa

सर्वे स्वर्गसुखार्थिनः क्रतुशतैः प्राज्यैर्यजन्ते जडाः
तेषां नाकपुरे प्रयाति विपुलः कालः क्षणार्धं यथा ।
क्षीणे पुण्यधने स्थितिर्न तु यथा वेश्यागृहे कामिनां
तस्मान्मोक्षसुखं समाश्रयत भोः सत्यं च नित्यं च युत् ॥

sarve svargasukhaarthinah kratushataih praajyairyajyante jadaah
teshaam naakapure prayaati vipulah kaalah kshanardham yathaa |
kshiine punyadhane sthitirna tu yathaa veshyaagrhe kaaminaam
tasmaanmokshasukham samaashrayata bhoh satyam ca nityam ca yut ||

Alle Toren opfern hundertfach Fettiges für ihr himmlisches Glück.
Im Paradies geht dann die viele Zeit wie ein Moment vorbei.
Ist der Opferlohn verzehrt, steht er wie der Freier vor'm Hurenhaus.
Darum laßt uns stets um Wahrheit ringend das Glück in der Befreiung finden!

Mahabharata Striparvan

न जानपदिकं दुःखमेकः शोचितुमर्हति ।
अप्यभावेन युज्येत तच्चास्य निवर्तते ॥

na jaanapadikam duhkhamekah shocitumarhati |
apyabhaavena yujyeta taccaasya nivartate ||

Einer allein kann sich um staatliches Elend nicht kümmern.
Würde er seinen ganzen Mut zusammennehmen, es stieße ihn doch ab.

Mahabharata Striparvan

न जानपदिकं दुःखमेकः शोचितुमर्हति ।
अप्यभावेन युज्येत तच्चास्य निवर्तते ॥

na jaanapadikam duhkhamekah shocitumarhati |
apyabhaavena yujyeta taccaasya nivartate ||

Einer allein kann das Elend im Land nur beklagen.
Würde er seinen ganzen Mut zusammennehmen, er könnte es nicht anhalten.

Bhattenduraja

आदाय वारि परितः सरितां मुखेभ्यः
किं नाम साधितमनेन महार्णवेन ।
क्षारीकृतंश्च वडवा दहने हुतंश्च
पातालमूलकुहरे विनिवेशितंश्च ॥

aadaaya vaari paritah saritaam mukhebhyah
kim naama saadhitamanena mahaarnavena |
kshaariikrtamshca vadavaa dahane hutamshca
paataalamuulakuhare viniveshitamshca ||

Was macht eigentlich der große Ozean mit all dem Wasser,
das ihm aus Flußmündungen zufließt?
Salzig macht er's, speist das Unterseefeuer aus dem Stutenmaul damit
und verteilt es an die Unholde im Untergrund.